Serat Tripama

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 3

Serat Tripama 2.

kaya : nalika paprangan negara


Anggitan : KGPAA Mangkunagara IV Manggada, bisa mboyong putri dhomas,
diaturake marang ratu,
Dhandhanggula. 3. purun : kekendale wis nyata nalika
perang tandhing karo Dasamuka, ratu
1. negara Ngalengka, patih Suwanda gugur
Yogyanira kang para prajurit, ing madyaning paprangan.)
lamun bisa samya anuladha,
kadya nguni caritane, 3.
andelira sang Prabu, Wonten malih tuladhan prayogi,
Sasrabau ing Maespati, satriya gung nagari Ngalengka,
aran Patih Suwanda, sang Kumbakarna namane,
lalabuhanipun, tur iku warna diyu,
kang ginelung tri prakara, suprandene nggayuh utami,
guna kaya purune kang den antepi, duk awit prang Ngalengka,
nuhoni trah utama. dennya darbe atur,
mring raka amrih raharja,
(Yogyane (becike) para prajurit, Dasamuka tan keguh ing atur yekti,
kabeh bisa niru (nyonto) kaya dongengan de mung mungsuh wanara.
jaman kuna,
andel-andele sang Prabu Sasrabau ing (Ana maneh conto sing prayoga (becik)
negara Maespati, yaiku satriya agung ing negara Ngalengka
sing asmane Patih Suwanda. sing asmane Kumbakarna.
Lelabuhane (jasa) kang diantepi dening Sanadyan wujude buta, parandene
patih Suwanda marang negara digelung kepengin nggayuh kautaman.
(diringkes, dipadukan) dadi siji yaiku: guna, Nalika wiwit perang Ngalengka dheweke
kaya, purun, nuhoni (ngantepi) trahing wong nduwe atur marang ingkang raka supaya
utama. Ngalengka tetep slamet (raharja).
Dasamuka ora nggugu guneme
2. Kumbakarna, jalaran mung mungsuh bala
Lire lalabuhan tri prakawis, kethek.)
guna bisa saneskareng karya,
binudi dadi unggule, 4.
kaya sayektinipun, Kumbakarna kinen mangsah jurit,
duk bantu prang Manggada nagri, mring kang raka sira tan lenggana,
amboyong putri domas, nglungguhi kasatriyane,
katur ratunipun, ing tekad datan purun,
purune sampun tetela, amung cipta labuh nagari,
aprang tandhing lan ditya Ngalengka lan nolih yayah rena,
aji, myang leluhuripun,
Suwanda mati ngrana. wus mukti aneng Ngalengka,
mangke arsa rinusak ing bala kapi,
(Tegese lelabuhan telung prakara yaiku : punagi mati ngrana.
1. guna, bisa mrantasi gawe supaya dadi
unggul, (Kumbakarna didhawuhi maju perang, ora
mbantah jalaran nglungguhi (netepi) watak
satriyane. Tekade ora gelem, mung mikir
labuh negara, lan ngelingi bapak ibune 7.
sarta leluhure, sing wis mukti ana ing Katri mangka sudarsaneng Jawi,
Ngalengka, saiki arep dirusak bala kethek. pantes lamun sagung pra prawira,
Luwih becik gugur ingpaprangan.) amirita sakadare,
5. ing lalabuhanipun,
Yogya malih kinarya palupi, aja kongsi mbuwang palupi,
Suryaputra Narpati Ngawangga, manawa tibeng nistha,
lan Pandhawa tur kadange, ina esthinipun,
len yayah tunggil ibu, sanadyan tekading buta,
suwita mring Sri Kurupati, tan prabeda budi panduming
aneng nagri Ngastina, dumadi,
kinarya gul-agul, marsudi ing kotaman.
manggala golonganing prang,
Bratayuda ingadegken senapati, (Conto telu-telune mau minangka
ngalaga ing Korawa. patuladhan tanah Jawa. Becik (pantes) yen
sakabehe para perwira nuladha sakadare
(Ana maneh sing kena digawe patuladhan (sakuwasane). Aja nganti mbuwang conto,
yaiku R. Suryaputra ratu ing negara jalaran yen tibaning apes dadi ina.
Ngawangga. Sanadyan tekade buta, ora beda kalawan
Karo Pandhawa isih sadulur seje bapa titah liya, nggolek kautaman.)
tunggal ibu. R. Suryaputra suwita marang
Prabu Kurupati ing negara Ngastina.
Didadekake manggalaning (panglima )
prajurit Ngastina nalika ing perang
Bratayuda.)

6.
Minungsuhken kadange pribadi,
aprang tandhing lan sang Dananjaya,
Sri Karna suka manahe,
dene sira pikantuk,
marga dennya arsa males-sih,
ira sang Duryudana,
marmanta kalangkung,
dennya ngetog kasudiran,
aprang rame Karna mati jinemparing,
sumbaga wirotama.

(Dimungsuhake karo sedulure dhewe, yaiku


R. Arjuna (Dananjaya). Prabu Karna seneng
banget atine jalaran oelh dalan kanggo
males kabecikane Prabu Duryudana.
Mulane banget anggone ngetog kasudiran
(kekendelan). Wusanane Karna gugur kena
panah. Kondhang minangka prajurit kang
utama).
mung, hanya karena.
wanara = kethek, kapi, rewanda, kera.
kinen = ken + in = dikongkon,
diutus, diperintah.
mangsah jurit = maju perang, menuju ke
Tegese tembung : medan laga.
yogyanira = becike, sebaiknya. sira = dheweke, piyambakipun,
prajurit = bala, tantra, saradhadhu, bala panjenenganipun, dia.
koswa, tentara. lenggana = nolak, mbantah, menolak.
kadya = lir, pindha, kaya, seperti. datan = tan, ora, tidak.
nguni = jaman biyen, dahulu kala. labuh = berjuang.
andelira = andel-andele , andalan. yayah rena = bapak ibu, ayah dan ibu.
lelabuhanipun = jasane, jasa. myang = lan, dan
ginelung = diringkes, dipadukan. arsa = arep, ayun, apti, akan.
guna = kapinteran, kepandaian. punagi = sumpah.
kaya = bandha donya, kekayaan. palupi = conto, sudarsana, tuladha, contoh.
purun = wani, gelem, keberanian. narpati = ratu, raja, katong, narapati,
nuhoni = netepi, menepati. naradipati, narendra, raja.
trah = turun, tedhak, keturunan kadang = sedulur, saudara.
utama = becik, apik, terbaik. suwita = ngabdi, menghamba.
lir = kaya, teges, makna, arti. kinarya = karya + in = digawe, dipakai.
saneskareng = saneskara + ing = agul-agul = andel-andel, andalan.
samubarang, sakabehe, sembarang. manggala = panglima
karya = gawe, kardi, pekerjaan. senapati = pangedhene prajurit, pemimpin
binudi = budi + in = perang, panglima perang.
diupayakake, diusahakan. manahe = atine, hatinya.
sayekti = sayektos, temene, sesungguhnya. pikantuk = oleh, mendapat.
duk = nalika, ketika. marmanta = marma + anta =
dhomas = 800. samas = 400. sebabe, sebabnya.
tetela = cetha, terang, jelas. kasudiran = kekendelan,
aprang tandhing = perang ijen lawan kasekten, kesaktian.
ijen, perang satu lawan satu. jinemparing = jemparing + in = dipanah.
ditya = buta, raseksa, diyu, wil, sumbaga = kondhang, kaloka,
danawa, raksasa. kajanapriya, terkenal.
ngrana = ing paprangan, palagan, wirotama = wira + utama = prajurit
pabaratan, medan perang. pinunjul, prajurit yang hebat.
suprandene = parandene, sanajan katri = katelu, ketiga.
mangkono, walaupun demikian. sudarsaneng = sudarsana + ing = conto.
darbe = duwe, mempunyai. amirita = nirua, ikutilah.
raka = kakang, kakak. kongsi = nganti, sampai.
raharja = slamet, wilujeng, rahayu, dumadi = titah, makhluk.
rahajeng, selamat, sejahtera. marsudi = ngupaya, nggoleki, berusaha.
de mung = dene mung , jalaran kotaman = ka+ utama+ an = keutamaan.

You might also like