You are on page 1of 18

Mizo Christian Fellowship

BEIHRUAL 2016
THUPUI: RINGTU NUN
BUATSAIHTU: F. Lalremruata (Chairman, MCF)

(For Private Circulation Only)


Published and Edited by Nunna Tuikhur Editorial Board:2016
MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016 01

A CHHUNGA THU AWMTE

Thuhmahruai - 02

Zirlai 1-Na : Ringtu Nun Kawng Ṭhuampui - 03

Zirlai 2-Na : Thilpek Rawngbawl Hna - 05

Zirlai 3-Na : Vanglai Nun Hmanṭhat - 07

Zirlai 4-Na : Rawngbawlna Hlen - 10

Zirlai 5-Na : Ruihhlo Ngawlveina Laka Fihlim - 13


02 MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016
THUHMAHRUAI

R ingtu nun tih thupui hi a zau hle a, Bible zirna school lamah pawh
semester khat (6 months) zir a ni ṭhin. Keini chuan zan 5 chhȗng kan
zîrho dawn a ni a, chuvangin kimchang tak chuan kan hrȗt hman dawn lo a ni.

Ringtu nun/Kristian nun tih thumal pahnih hi Mizote zingah chuan a


mikhual lo hle awm e. Kan buaipȗiin kan ngâi pawimawh hle ni pawhin a lang.
Kohhran, khawtlang, chhungkuaah pawh kan sawi tam leh kan inzirtir tam pawl
tak a ni ngei ang. Amaherawhchu, kan buaipȗi ang êm hi chuan kan nunpȗiin
kan hlawkpȗi lem lo niin a lang. Kan nitin nun leh khawsa zia lo chik tan phei
chuan Isua ringtu niawm pawhin kan mawi meuh lo a ni. Ringtu nun tehfũng
ṭha ber chu Bible hi a ni a, kan ruângâm leh hmel darthlalanga kan inen ang hian
Bible ẽng hi kan nun enfiah nan hmang ta ila, midang ni lovin mahni kan inhre
chiang thei viau awm e.

Tin, tehfung dang leh chu Ringtu kal hmasate nun a ni. Kum zabi pa-
khatna aṭanga palina chho kan en chuan ringtuten tihduhdahna rapthlak tak tak
an tuar nasa hle tih kan hria. Chhunglam leh pawnlam aṭanga beihna nasa tak
tak an tawk a, zirtirna maksak tak takin ringtute a chawk buai hle bawk ṭhin a
ni. Hrehawmna a nasat em avangin mi tam tak an tlu a, rinna an pen bosan hial
bawk. Ṭhenkhat an sakhaw ngaia let leh pawh an awm nȗk mai. Khang hunlaia
thim leh piknain ringtute a tuam ang khan tunlai ringtute hi thim thuneihnain
min tuam ve mek a; chuvangin, Isua phatsantu pawh kan pung tual tual niin a
lang. Asia khawmualpuia kohhran pasarih chanchin, Thupuan bu-a kan hmuhte
hi kan tân inzirna leh inenfiahna ni thei hram se a va ṭha dawn em. Tih tur ti lova
tih lo tur ti hlauh si, mawhphurhna ngai pawimawh lo leh Thlarau Thianghlim
ngenna ngai pawimawh lote chan tur chu a ziak chiang hle a ni.

Hebrai ziaktu chuan, “A hun ngaihtuah chuan zirtirtu ni hial awm in


ni a sin..”, a ti a. Ringtu chu Isua Krista anna leh Amah hriatna kawnga ṭhang
lian zel tur kan nih lai hian kan chhah tulh tulh emaw tih mai tur khawpin kan
ṭhang mawh a. Bible zirtirna lam aiin thawnthu leh mumang mai mai buaipuiin,
mihring ṭawngkam thiamna leh bumna lam kan bawh huâm huâm zawk si a.
Tirhkoh Petera chuan, “nausenin hnute tui a châk ang hian Pathian thu chu
châk zawk rawh u”, a ti. Ringtu tana chaw ṭha ber chu Bible hi a ni.
Buatsaihtu :
F. Lalremruata
MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016 03

Zirlai Pakhatna
RINGTU NUN KAWNG ṬHUAMPUI

Bible chhiar tur: Rom-12:2; Kol-3:5-10; Eph-4:32; Phil-2:4-8

R ingtu nun kawng hi kawng nuam tak a ni lo tih chu Bible zirtirna
chîk mi chuan a hre chiang hle awm e. Amaherawhchu, kawng bum-
boh leh hrehawm tak pawh nise, a tawpna erawh nuam leh ropui tak a ni thung
si a ni. Ringtute chu kan kawng zawh chhȗt ngun tura zirtir kan ni a, he khawvel
dan anga nung thei kan ni ve lo tih kan hriat thar fo a ṭũl hle mai. Paula chuan,
“ka awmdan zirtute lo ni rawh u”, a ti a, a ropui hle a ni. Ani chuan Krista avan-
gin ropuina leh sânna a chan theih tur ang zawng zawng chu hnawmhne ang
lekah a ruat thei a ni. “....Tuna ka nung hi kei ka ni tawh lo va, Krista Isua chu
keimahah hian a nung zawk a ni”, a ti thei tlat mai.

Kawng ṭhuam ṭhenkhat zirho dawn ila:


1. Tlawmna nun a ni: Paula chuan Philipi khuaa Pathian kohhrante chu
Isua rilru pu turin hetiang hian a chah a, “he rilru Isua Krista pawha awm kha
nangmahniah awm rawh se”, tiin. Isua Krista inngaihtlawmna nun hi a ropui
hle a, amah zuitua inchhâl ‘Ringtu’ chuan Isua rilru ang hi a pu ve ngei tur a ni.
Chapona lo awm ṭhinte hi Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim aṭanga lo chhuak
a ni lo tih kan hriat chian a ṭha hle mai. Chuvangin, ringtu chu inngaitlawm leh
thuhnuairawlh taka nung tura beisei kan ni. Ringtu nun chu mahni inphatsan nun
a ni pawh a tih theih awm e. Baptistu Johana chuan, “Ani chu (Lal Isua) tlatlum
tur a ni a, kei chu lâng tur ka ni”, a tih kha a ril hle mai.

2. Thianghlimna nun: Pathian chu thianghlimna Pathian a ni a, amahah


chuan bawlhhlawh reng reng a awm lova, awm pawh a awm thei hek lo. Chu-
vangin Pathian chuan a mite chu, “in thianghlim tur a ni, kei ka thianghlim si
a”, a ti a ni. Thianghlimna sawifiah chiam chu kan tum lo ang a, amaherawhchu,
thianghlim kan tih chuan kan rilruah bawlhhlawh kai lo, fîm leh fai, engmahin a
pawlh loh chu a lang ngei ang. Chu chu taksa khawih theih leh hmuh theih lama
kan thlir dan a ni a. Chutiang chiah chuan hmuh theih loh lamah pawh hian kan
thinlung leh rilru pawh a awm tur a ni. Itsikna, elrelna, huatna, tauhna, duhamna,
vervêknate hian ringtute kan intibawlhlawh ṭhin a ni. Pathian beram no, hmel-
hem lo leh sawisel bo thisena silfai tawh kan ni a, chuvangin bawlhhlawh kan
kai leh tawh lohna turin kan fimkhur a ṭul hle a ni. Kan taksa, rilru leh thlarau
a pumpuia a thianghlim loh chuan Pathian tân hmanraw hmantlak kan ni ngai
lovang. Chuvangin Ringtu chu Paula sawi ang hian englai pawha hman theih leh
hmantlak ni turin kan inbuatsaih tur a ni, “….bungbel thianghlim, Lalpa hman-
04 MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016
tlak, hnathawh ṭha tinrenga inpeihsa, ngaihhlut tur mi a ni ang” (2 Tim. 2:21).

3. Rinawmna nun: Hebrai ziaktu chuan kan Pathian chu a thutiam kawn-
gah a rinawm avangin kan beiseina thurin chu nghing lova chelh tlat turin min
fuih a ni (Heb 10:23). Khawvel mihringte hi kan rinawm lo hle mai a, eibar
zawnna leh sumdawnna thilah pawh kan rinawm lo hle mai. Mizote hi hnam
rinawm lo leh mize nghet lo tak kan nih hmel. Thuruk paiṭawih thei phei chu kan
vang hle mai. Chuvangchu a ni mahna Pathian pawhin a thuruk vawngtu atana
mi ruat kan zingah a neih loh chhan hi. Vai ringtute hi rinawm lo, phakhar te kan
ti mai ṭhin a, mahse khawvel hawlhtlang thei khawpa thuhriltu ropui leh lar tak
tak Pathianin a chawisan an tam hle. Mizote zingah chuan kan awm meuh lo,
kan Zotlangram dung leh vang bak hi kan pel meuh lo a nih hi. Ringtu kan nih
chuan Pathian zia kan put hi a pawimawh hle a ni. Pathian chu a thutiam kawn-
gah a rinawm avangin a laka rinawmte chu chhuan tam tak thlengin mal a sawm-
sak ṭhin tih Bible-in chiang takin min zirtir a ni. Chuvangin, ringtute chu kan
nitin nunah, eizawnnaah, ṭhenawm khawvengte chungah, kan hnathawhnaah
kan rinawm tur a ni. Lawmman hmu tlak khawpa mahni hnathawhna kawnga
rinawm nih theih hi Pathian lawm zawng tak a ni a, a lawmman pawh a hlu hle a
ni. Matt. 25:21 ah Bawih rinawm chuan a pu lawmna a ṭawmpui tur thu kan hmu
a, tlemte chunga rinawm ringawt pawh tam tak chunga hotu nihna a ni tlat mai.

4. Hmangaihna nun: Kan Lalpa Isua chuan he khawvel a chhuahsan dawn


hnaih khan a zirtirte hnenah thupek pawimawh tak mai a pe a. Chu thupek chu
hei hi a ni, “Keiin ka hmangaih che u ang khan nangni pawh inhmangaih tawn
rawh u”, tih hi. Tin, hmangaihna chu dan zawh famkimna a nih thu kan Bible-
in min hrilh bawk a. Hmangaihna nei lo chuan Pathian a hre lova, Pathian hrin
pawh a ni lo tih kan hria. Tirhkoh Paula chuan ringtute khawsak-ho dan turah
hetiang hian thurawn ṭha tak mai Korinth kohhrante hnenah a pe a, “Inhmangaih
tawnna ngawt lo chu tuma engmah ba suh u”, tiin. Tin, Johana pawhin ringtute
chu inhmangaih tawn turin hetiang hian min sawm bawk a ni. “Hei hi a tir ata
thuchah in hriat kha a ni si a, kan inhmangaih tawn ṭheuh tur a ni, tih hi.” (I
John. 3:11) tiin. Hmangaihna chuan tlin lohna leh fel lohna tam tak a hliahkhuh
ṭhin a, rem a lentir ṭhin a ni.

Sawiho tur:
1. Kristian nun thianghlimin rah a chhuah ṭhinte kan experience aṭanga sawiho
ni se.
2. Hmangaihna thiltihtheihna (power) kan hriatte sawiho ni se.
3. Rinawm loh pawizia leh chhiatna a thlen theih kan hriatte sawiho ni se.
MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016 05

Zirlai Pahnihna
THILPEK RAWNGBAWL HNA

Bible Chhiar tur: Mal-3:10; 1 Chro-29:14; Thufingte-3:9, 11:25, 18:16;


Luk-6:38; 2 Kor-9:7

B ible ngun taka kan zir chuan thilpek rawngbawl hna hi ngenna lam
aiin thupek lam rawng a kai mah a. Pathian chuan a mite chu pekna
lama hausa turin a beisei tlat niin a lang. Amah ngei pawh peka hnehban theih
loh Pathian a nih thu hi a inhriattir fo bawk a, Thuthlung Hlui hunlai aṭang
tawhin a mite hnena a inpuanna a ni fo ṭhin. Tin, Thuthlung Thar hunah chuan
ringtute tana rawngbawlna kawng min hawnsakna pawh a ni awm e. Thuthlung
Hlui hunlai chuan ran leh sava te, buh leh bal leh uain te inthawi thilhlanah an pe
ṭhin a, Thuthlung Tharah vethung chuan keimahni, kan taksa ngei hi inthawina
thil hlanah Pathian hian a phut niin a lang.

Lal Isua khawvela a lenlai khan thilpek chungchang tihian a sawi a, “Pe
rawh u, chutichuan pekin in awm ang”, tiin. Tin, zawlnei chuan sawma pakhat
chungchangah Pathian mite a dem thu a sawi bawk a. Dik taka pe turin leh pekna
tur dik taka pe turin min zirtir bawk a ni. Tin, “englo lak aiin pekin lukhãwng
a nei zawk”, tih ziak a ni bawk. A nih chuan mitin rawngbawlna kawnga kan
tel vek theih nan Pathianin kawng awlsam tak min lo siamsak a ni tihna a nih
chu. Pek nachang hre lo leh pe duh lote hi Pathianin a lawm vak lo tih zawlnei
thuchhuak aṭang hian kan hre thei a. Tin, a nachang hriate pawhin Pathianin pe
tura min duh dan kan hriat fiah a ṭul hle mai. Pathian chu a tlem leh tamah a buai
ve lo a, a tehfung pawh mihring tehfung nen a inang nahek lo. Pathian Biak Ina
thilpek keng khawm mi tam tak zingah khan hmeithai dere pahnih thawh kha
Isuan pe tam berah a puang tlat mai. Pek tlem leh pek tam lamah ni lovin, pekna
thinlung zawk hi Pathianin a en chu a ni. Pek tur kan nei tam lo pawh a ni thei,
tin, pek fo tur kan nei lo pawh a ni thei. Amaherawhchu, kan neih ang tawk kan
pek hi Pathianin a phut chu a ni. “Ka inah eitur a awm theih nan Sawma Pakhat
chu a bawmah rawn dah rawh u”, a ti.

Malsawmna hnar a ni
Paula chuan ringtu Pathianin a kohchhuahte chu kan ṭhatna turin engkim
min ruatsak thu Rome ziakah min hrilh a. Pathianin thilpek a mite hnena a phut
tlat chhan chu a pachhiat vang ni lovin, malsawmna chhiarsen loh khawp kan
dawn theihna tur a ni zawk. Amah ngeiin van tukverhte hawnga malsawmna
chhiarsen loh pek let a intiam a ni. Tin, Isuan, ‘pe rawh u’, a tih khan a tawp mai
lo va, “chutichuan pekin in awm ang”, a ti a nih kha. ‘Nem muka liam zawih
06 MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016
zawihin’, a la ti ta deuh deuh lehnghal! Pek chuan lukhawng a nei ṭha dawn
hle tih chiang takin kan hre thei awm e. Chuvangin Pathian hian malsawmna
chhiarsen loh khawpa tam min pek a duh a, chu malsawmna lo luan luh nan
chuan tukverh kan lo hawn a ngai thung a ni. Pe tura thupek a siam rual hian
malsawmna thutiam pawh a telh nghal a ni.

Hei hi kan hmu fiah lovang tih a hlauhawm hle mai. Kan sumdawnna leh
eibar zawnna kawngah leh kan thil tihna kawng hrang hrangah tluang lo riaua
inhriatna kan nei em? A nih loh leh tute emaw tluang bik riaua hriatte kan nei em
le? Chhan leh vang a awm ngei ang. Chhungkua kan damtlangin kan hlim tlâng
em? Chik takin i ngaihtuah ṭhin ang u. Min kotu Pathian hi a rinawm a, thutiam
hlen lo ngai lo a ni tih hi i hre nawn leh ṭheuh ang u. Chuvangin, keini pawh
kan mawhphurhna leh chanvote hlen chhuak tur hian theihtawp chhuah ila, kan
theih ang tawk leh phak tawk ṭheuhin Lalpa rawng i bawl zel ang u. Hla siamtu
chuan, “kal chhuak thei lote pawhin mawhphurhna lian tak kan nei, thilpeka
rawngbawl turin Lalpan min ko,” a tih kha. Chanchin Ṭha hril tura feh chhuah
chu kan tan a rem lo pawh a ni thei e, mahse thilpek hmangin hre lo hnenah
Chanchin Ṭha hril hna kan thawk thei reng a ni. Pathian tehnaah chuan tlem lua
a awm lo va, kan pek duhna thinlung lam a en zawk ṭhin. Van tukverhte hawng a,
liam zawih zawiha malsawmna min pek duh em emtu hi kawng i hawnsak ang u
hmiang. Tichuan, kan Fellowship boruak, kan chhungkaw boruak leh kan mimal
nun kawng thlengin hma a sawn zel dawn a ni.

Sawiho tur:
1. Thilpek kan pek ṭhin avanga hlawkna leh lawmna kan chante sawiho ni se.
2. Bible-in pe tura min phut ang hian pe ṭhinin kan inhria em?
3. Thilpek rawngbawlna kawnga hma kan sawn lehzual theih dan tur.
MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016 07

Zirlai Pathumna
VANGLAI NUN HMAN ṬHAT

Bible chhiar tur: Thuhriltu 11:9; 12:1-7

T huhriltu chuan, “I vanglai hian i Siamtu hre reng rawh..,” a ti a.


Vanglai hun hmang mekte hi, “i hun i hmang ṭha em?”, tiin inzawt
ta ila, “hmang ṭha lutuk e,” ti thei kan vang viau ta ve ang. Tin, kum lama
chawhnu tawhte pawh, “in vanglainite kha in hmang ṭha em?”, tiin zawt ta ila,
“a pawi ngawt mai ka vanglai hun ka lo hmang ṭha lo lutuk kha, kohkir leh theih
ni se chu aw…,” ti tur deuh vek kan ni mai awm e. Thuhriltuin, ‘i vanglaiin i
Siamtu hre reng rawh’, a tih hian awmzia a nei thuk hlein a lang. A sentence
dawt leh chiah hi kan en chuan, “Ni ṭha lote a lo thlen hma leh, ‘lawmna rêng
rêng ka nei lo ve,’ i tihna tur kumte a lo hnaih hma hian,” a ti a. Kan vanglainite
hi a rei lo nasa mai si a, chuvangin kan nitin hun hmanna kawngah Siamtu duh
dana kan hunte kan hman a va pawimawh dawn em! Engmahin a tihlawm theih
tawh loh hun leh thlakhlelh reng kan neih loh hun ten min nangching vat dawn
si a. Hla siamtu chuan, ‘kan vanglainite hi a rei lova, reilotea’n a la chuai ang,’
a ti. Chutih hunah chuan rilruin tlin mah se taksa erawh a chau tawh ṭhin a, tih
theih tak tak a nei tawh ṭhin lo a ni. Kan khuaa pa tar tawh tak mai chuan an in
kawta buaina chhuak chu a thlir reng a, “Aw…! Han tleirawl leh deuh ka va’n
châk em!” a ti vawng vawng mai.

Vanglai hun chu engtin nge kan hman ṭhat ang?

Mitin hian he khawvelah hian vawikhat chauh hun kan nei a, kan piang
nawn leh ngai tawh lo ang. Hei hi ngaihtuah reng a ṭha; vawikhat chauh tleirawl,
ṭhalai i ni dawn a, nu leh pa, tar i nih hunah chuan nula tlangval, tleirawl i ni leh
ngai tawh lovang. I hun hman englai mah hi kohkir (rewind) leh theih a ni tawh
lo. He khawvelah hian vawikhat chauh hun i nei a, I piang nawn tawh dawn lo a
nih si chuan i nun kha tu tan nge hmang la ṭha ber ang? Sap hovin ‘Youth’ an tih
ai chuan Mizo ṭawnga, ‘Ṭhalai’ kan tih hi a chiang zawk fê awm e. Mihring dam
hun chhunga kawng emkima a ṭhat ber lai hun a ni a, chuvangin kan taksa pawh
a mar ṭhain kan hmel pawh a ṭhat vanglai tak a ni a, tin kan thluak leh taksa bung
peng dang pawh an thawh chak lai ber a ni ti ila kan sawi sual lo ang chu.

1. Vawikhat chauh hun kan nei


Lemchan khawvel ziaktu lar tak William Shakespeare chuan, “He
khawvel hi lemchan tual (stage) ang a ni a. Lemchan tual zawlah mahni chan
hun ṭheuha lemchangtute an lo lang ṭhin ang hian, he khawvelah hian mihringte
08 MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016
hi kan inlan chhawk a, mahni chan hun kan hman zawh chuan kan lang nawn
leh ngai tawh lovang” a ti a, a dik hle awm e. Thuhriltu chuan, “Vaivut chu
vaivutah a kir leh a, thlarau pawh a petu Pathian hnenah a kir leh a”, a tih ang
khan kan duh emaw duh lo emaw a hun a thlen chuan vaivutah kan kir leh ṭheuh
dawn a, kan thlarau pawh a petu Pathian hnenah rorelsak turin a kir leh dawn
a ni. Chu rorelnaah chuan zawhna chhan tur a tam viau awm a, kan hringnuna
kan tih ang zela relsak kan ni dawn a, kan ngaihdan leh rin dan ni lovin. Chu
rorelna kan hmachhawn tur chu hre rengin kan nitin hun kan hman a pawimawh
hle mai. Kan thil tihte a tẽ ber aṭanga a lian ber thlenga record vek a ni dawn si a,
hmaih palh a awm hauh lovang. Chumi hre reng chunga kan hun hman dan kan
uluk vak lo a nih chuan Biblein, ‘ṭah leh ha ṭhial’ a tih ang kha kan hmachhawn
ngei ang le. Thihna hi tawpna ni mai sela zawng, engtin pawhin kan hun hmang
ila a pawi lo tur. Mahse kan taksa thih hun chu nun tak tak inṭanna tur chauh a
ni zawk si a. Gnostic zirtirna chuan engkim kan hmuh leh khawih theih thilte
hi hlimthlâ mai an ni a, a tak tak chu hmuh theih loh lamah zawk hian a awm a
ni a ti. Dikna chin tam tak a awm awm e. Hmuh theih leh khawih theih thilte hi
hmuh theih loh thlarau khawvel hlimthlâ mai an ni pawh ti ila a dikna chen tam
tak a awm thei awm e.

Pathian thu chuan ṭhatlai hun hi a rei dawn loh avangin Pathian hre reng
turin min fuih a. Tin, kan nunna hi chhum reilote lo langa ral leh ta mai ṭhin
ang hi a ni tih min hrilh bawk. A rei loh em avang hi a ni ang, thufing pakhat
chuan hetiang hian a sawi a, “Ṭhalaite hian min ngaithla ṭheuh dawn ta sela,
ṭawngkam khat lek ka hrilh duh chu, ‘nangmaha thil awm zawng zawngte kha
a ṭha thei ang berin hmang rawh’ tih hi a ni,” a ti a. Hla phuahtu pawhin, “Kan
vanglainite hi a rei lo ang, he khawvela kan cham chhung hian, chuvangin vang
-lai hunte hmang ṭhain Lalpa tan i thawk zel ang u,” tiin a phuah a, a dik tak zet
a ni, Ṭhatlai hun hman dan ṭha ber chu Lalpa tân hman hi a ni e. Tu tan nge i nun
i hman mek? Nangma tan chauh nge, khawvel tan nge, i Chhandamtu Isua tan?

2. Tun hun hman thiam a pawimawh


Tih tur khêk chi reng reng chuan an tihman lo fo ṭhin. Nakin ai chuan tun
hi hun ṭha leh pawimawh zawk chu a ni a, nakin chuan eng nge a lo ken dawn kan
hre si lo. Chuvangin tun hun zel hi kan tan hun ṭha a ni tih hre thar leh ila a ṭha
hle mai. Kan Bible pawhin, “vawiin hian a aw in hriat chuan,” a tih kha. Path-
ian rawngbawltu ropui leh lar tak takte hian Lapa tan an hun an lo hmang hma
khawp mai. Billy Graham chu kum 16 a nihin a piangthar a, kum 32 a tlin meuh
chuan khawvel Evangelist ropui tak a ni hman der mai. Mizorama Chanchin Ṭha
rawn thlentu Pu Buanga (J.H. Lorrain) chu Mizoram a rawn luh khan kum 24
mi a ni a, tin thuhriltu ropui C.H. Spurgeon chu kum 23 mi a nihin kohhran lian
MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016 09

tak pastor-ah nemngheh (ordained) a ni tawh a ni. Kohhran siamṭhat hunlaia a


hnarkaitu (Reformer) ropui tak tak- Martin Luther, John Knock, Ulrich Zwingli
te kha kum 22-24 vel an nihin rawngbawltu atana nemngheh an ni hman vek a
ni. Heng mi ropui kaltate aṭang pawh hian kan Pathian hian ṭhalaite hi a rawng-
bawltu atan a duh a, a ram zauh tur hian thinlung leh tih tak zeta inpe ṭhalaite a
mamawh a ni tih kan hre thei awm e. Keini pawh kan ṭhatlai hun, taksa, rilru leh
thlarau lamah pawh kan chak ṭhat hunlai ngei hian Lalpa tan kan hun i hmang
ṭhin ang u. Khawvel ropuina, mawina leh nawmnate hian darkar tin hian min hip
reng dawn a, thlakhlelhna pawh a na thei hle zel dawn a ni. Chuvangin, Pathian
ralthuam famkima kan inthuama englai pawha inring renga kan awm a ṭul hle a
ni. Kan Bible-in engkima ngamtu kan nih zawk theih nan, “..Pathian duhzawng
a ṭha leh lawmtlak in hriat theih nan in rilru a thara awmin lo danglam zawk
rawh u…,” a tih kha. Sual lama nausen, Pathian duhzawng hriatna leh tih tumna
kawnga puitling nih ṭheuh i tum ang u. A chhe lai siamṭhatu atana Pathian hman-
raw hmantlak ni turin kan rilru leh ngaihtuahnate i siam thar leh ang u. Tun hi
hun lawmawm chhandamna ni chu a ni si a.

Sawiho tur:
1. Chhungkua, kohhran leh khawtlang tan engtin nge ṭangkai zawka kan hun kan
hman theih ang?
2. Kan Delhi khawtlang nun enin kan ṭhalaite hun hman dan hi ṭha kan ti em?
Ṭha kan tih leh ṭha lo ka tih laite sawiho ni se.
3. Pathian duh dana kan hun kan hman theih lohna tura daltu kan hriat sawiho
ni se.
10 MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016
Zirlai Pali-na
RAWNGBAWLNA HLEN

Bible chhiar tur: Matt. 25:14-30; 2 Tim. 4:5-7

I sua ringtute hi rawngbawl tura Pathianin a kohchhuah, a khawngaih-


naa chhandam leh a belruatte kan ni a. He khawvela kan cham chhung
hian kan theih ang tawk leh phak ang tawk zela a rawngbawl tur kan ni. Kan
phak tawk leh tlin tawk ang zelin Pathianin talent pawh min pe ṭheuh niin a lang.
Amah Isua ngei khan talent chungchang chu a sawi a, an talent dawn angte ngai
pawimawh lotu chan leh theih tawka an talent dawnte lo hmangtu chan chu a
inthlau hle mai.

Paula chuan rinnaa a fapa Timothea chu, “……. Chanchin Ṭha hril hna
hi thawk zel la, i rawngbawl hna kha hlen rawh..”, tiin a fuih a (2 Tim 4:5). Tin,
amah Paula ngei pawhin a rawngbawl hna chu a hlen chhuah tawh thu a sawi
bawk a ni (2 Tim. 4: 7).

Pathianin rawngbawl hna kan kova a nghahte hi kan tlin loh tur khawpa
harsa a awm lova, kan phak tawk leh kan tlin tawk bak chu kan kovah hian a
nghat lo tih i hre thar leh ṭheuh ang u. Tin, englai pawha min ṭanpui turin kan
kianga a awm zel tur thu a zirtirte hnenah khan a lo tiam tawh kha. Kha a thutiam
kha kan tan pawh a ni tih hi ringhlel lo ila, Paula’n, “mi tichaktu Isua Kristaah
chuan engkim ka tithei a ni,” a tih hi a taka ṭawmpuitu kan ni ṭheuh thei ang.

Kan phak tawk rawngbawl hna Pathianin kan Fellowship member tinte min pek:

1. Thilpek Rawngbawl Hna: A tẽ ber aṭanga a lian ber thlenga kan


tih theih ṭheuh a ni awm e. Sawma pakhat, Mission thawhlawm, Inkhawm
thawhlawm, Rinna thutiam, lawmbawm, etc. te kan zaa kan tih theih a ni a.
Malsawm dawng tam deuh chuan a pe tam deuh ang a, dawng tlem deuh chuan a
pe tlem deuh thung ang a, mahse, Pathian chuan a petu thinlung lam a en thung.
Hemiah hian kan hriat reng tur chu, Bible chuan “a theh tam a piangin an ât tam
ang a, a theh tlem chuan an ât tlem ang,” a ti a ni.

2. Pathian Biak Inkhawm Chanvo: Delhi-ah hian rawngbawlna kawng


ah kan tan hamṭhatna a tam hle mai a. Kan khua leh venga kan awm laia kan
MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016 11

chan phak loh tam tak kan chang niin a lang. Inkhawm ṭantu, thilpek khawntu,
thilpek hlantu, solo, sermon, etc. te hi kan chang ngun hle mai a, lawm tur kan
va ni em! Amaherawhchu, ngai pawimawh lo leh tiṭha peih lo kan awm leh ṭhin
hi chu a pawi hle mai. Heng chanvo kan chang thei hi lawm em em tur kan ni
si a. Kan fel vangte leh ṭhat vangtea ruat kan ni lo tih hi hre chiang hlawm ila
zawng ngai pawimawh lo ngam kan awm lo tur. Pianphung pawha rual ban lo
emaw tih mai tura tituai leh ruangam pawhin mi pha lo, hmel lamah lah rualpawl
pha chang chang, arpuiin a mawng a chuksak phak tawk lek lek ni si kan han
inla ngeng ve ngalh ṭhin hi chu zahthlak tak a ni. Chuvangin, kan phak ang tawk
khawngaih rawngbawl hna kan kova tla reng reng hi chu i ngaihluin hlen zel i
tum ang u. Pathian hian keini aia ṭha leh rintlak tam tak a nei tih hi hre nawn
leh ila, Pathian biak inkhawma chanvo kan neih reng reng hlen hram i tum zel
ang u. Chutilochu Pathianin min hnawl dah ang e, a kohhran kaltlang hian kan
rawngbawl ve theihna kawng hi min pinsak vek dah ang e.

3. Biak In Enkawl Rawngbawl Hna: Thuthlung Hlui hunlai kan thlir


let chuan Juda ten an Temple an ngaih pawimawhzia leh an zahzia kan hmu thei
ang. Pathian chenna in a nih avangin an nunah an dah pawimawh hle mai a, ram-
danga an awm pawhin Jerusalem Temple lam hawi kherin an ṭawngṭai ṭhin a ni.
Chuvangin, an Temple enkawltu tur pawh an thlang uluk hle ṭhin a, serh-hran an
ni nghe nghe. Keini hian hna ho takah kan ngai emaw tih tur khawpin kan ngai
pawimawh lo niin a lang. Biak In-a bungrua kan neih engkim mai hi Pathian ta
an ni a, a ropui nan chauh kan hmang tur a ni. Chuvangin, a enkawltu pawhin
fimkhur takin, uluk leh thianghlim takin a enkawl tur a ni ang.

4. Fatu Rawngbawl Hna: He rawngbawl hna pawh hi a pawimawh hle


mai. Krista kohhrante eitur buatsaihtu an ni a, chanvo sâng tak a ni. Isuan mipui
sangnga a hrai leh sangli a hrai kha en ila, zirtirte khan nuam an tiin an phur hle
a nih kha. Hetiang rawngbawl hna pawimawh leh chanvo ropui lutuk kan kovah
Lalpan a nghat duh hi kan lawm em em tur a ni a, phur takin impumpekna nen
kan thawk ṭhin tur a ni. ‘Fatu Share’ kan beisei ṭhinte hi ngun taka ngaihtuah
chuan mahni leh mahni anchhe inlawhna lian tak a ni ngei ang. Pathian sum kan
tibawrhbang a, a kohhran pawi kan khawih a ni. Pathianin heng rawngbawl hna
ropui tak kan kovah a nghat a nih chuan lawm tak leh phur taka thawk tur kan ni
ngei ang. Midang tana malsawmna nih hi malsawm dawnna hnar a ni a, midang
te tih lunghnur hi mahni anchhe inlawhna a ni thung.
12 MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016

5. Hruaitu Rawngbawl Hna: Hruaitute hi Pathianin a ruat an ni a. A


mite enkawl tur leh sual hnathawh hrang hrang laka venghim tura Pathianin
mawhphurhna a pekte an ni. Fakselna te, sawichhiatna te leh dodalna te hi Path-
ian ruat hruaitu chuan a hmachhawn fo a ngai a, hnungtawlha peih lohsan mai a
awl hle. A beramte enkawl tura Pathianin a ruat leh thlante hian mawhphurhna
sang tak mai an nei a, hmelma Diabola laka ven him mai bakah an puitlin thei-
hna tura enkawl leh chawm hi an mawhphurhna a ni. Chumi ngai pawimawh
lova thlahthlamtu chuan Pathian hmaah sawifiah tur a nei ngei ang le.

Sawiho tur:
1. Bible chhunga Pathianin mawhphurhna a pek hlen zo lo kan hriatte chanchin
sawiho ni se
2. Kan Pathian biak inkhawm chanvo nei ṭhenkhat ten an hlen lo fo hi engtia
hmalak tur nge ni ang?
3. Kan mawhphurhna leh chanvo te kan ngaih pawimawha kan hlen ṭheuh theih
nan engtia hmalak tur nge ni ang?
4. Lalpa tana rawngbawlna leh chanvo hlen hlawkzia kan hriat ang ang sawiho
ni se.
MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016 13

Zirlai Panga-na
RUIHHLO NGAWLVEINA LAKA FIHLIM

Bible chhiar tur: Luka-21:34; Gal.-5:1; Rom-6:16; Thufingte-21:17, 23:29-35

M izote hi khawvel mihring zinga ngawlvei ngah ber pawl kan ni


hial awm e. Ruihhlo chauh lo pawh ngawlvei hrim hrim hi a hlau-
hawm hle a. Mi tupawhin eng ngawl pawh a vei chuan chu a ngawlvei chuan a
nun pumpui deuhthaw chu a thunun ṭhin. Ruihhlo ni si lo Mizo ten a ngawl kan
vei tam ber chu Duham ngawl, Ṭhat ngawl, Rau ngawl, Itsik ngawl, Pawnlang
mawina ngawl leh Midang sawichhiat ngawl te hi an ni awm e. Mi tupawhin
duham ngawl a vei chuan duhamnain a nun pumpui chu a thunun tawh a, du-
hamna bawih/sal-ah a tang tawh a ni. Chuvangin engemaw bawiha tang chu
Krista bawih a ni thei tawh lova, Setana bawih a ni zawk tihna a ni. Mahni ṭheuh
inenfiah a ṭul tak zet a, kan dinhmun dik tak leh kan awmna kan chian a ṭul hle
mai. Awhna bawiha tan pawh hlauhawm tak a ni.

Khawvel hmun dang leh ramdanga an ruihpui pawh kan hriat ngai loh
thil maksak tak tak kan ruihpui nasa thei hle mai. Mizo ten ruih nana kan hman
ṭhin damdawi leh thil dang tam tak hi chu a hlauhawmin ruihhlo atana hman chi
pawh niin a lang lo. Chuvangin ṭhalaite nun pawh a chhe chakin an taksa leh
rilru a nghawng dan pawh a na thei hle reng a ni. Heng zawng zawng lakah hian
kohhrante kan fimkhur tlan a ṭul tak zet a, kan him tlan theihna tur kawng pawh
kan zawn thiam a ṭul hle awm e. Taksa leh thlarau ti-rui thei chi reng reng hi chu
a ṭai darh chakin a ngawl vei a awl hle a, abikin rilru leh taksa lama chak vak
lote a man hma bik niin a lang. Kan Mizo Fellowship memberte pawh hi inchîk
chiang ta ila, eng ngawl emaw hi chu kan vei nuk awm e. Ngawlvei hlauhawmna
leh kan filhlim a ṭul chhante thlirho teh ang.

Ruihhlo ngawlveite zia leh nihna tlangpui:


1. An thatchhiain chhuanlam tesep an ngah ṭhin.
2. Pawisak an nei lo hle a, an ruih theihna tur a nih chuan tih hreh an nei lo.
3. Dawtsawi an thiam hle a, a ṭul chuan an inphahhniam thiam hle.
4. A remchan chuan thil ruk mai pawh an hreh lo.
5. Chhungkua leh ṭhenawm khawveng tan phurrit lian tak an ni.
6. Beiseina leh tum mumal an nei lo tlangpui a, a ruka khawharna leh
beidawnna an nei ṭhin.
14 MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016
7. Dam rei leh hrisel vak tura beisei chi an ni lo.
8. Innghahna tlak an ni lova, rinawm tura beisei chi an ni hek lo.

Heng kan tarlan bakah hian thil tam tak sawi tur a awm ngei ang. Tuna
kan han tarlante hi chu a tlangpui chauh a ni a, chuvangin, ruihhlo ngawlveina
lakah hian kohhrante kan invena kan fihlim a tul tak zet a ni. An sim beiseia
nupui pasal atana ruihhlo ngai neitu chuan inchhir bak chan tur an nei lo ang.
Chuvangin, ruihhlo ngawlvei nena chhungkua din chuan lungngaihna khurah
mahni a inbarhlut a ni. Ngawlvei nena chhungkua din lo turin i rilru i siam fel
ngam em?

Ṭhalaite Ruihhlo ngawlvei chhan tlangpui



1. Rilru Thawidam Nan: Ṭhalaite hian lungkham, rilru natna leh rilru
lama buaina hi kawng hrang hrangin an nei duh hle a, nu leh pa leh u leh naute
hnena an sawi hreh si harsatna engemaw an nei duh hle. Chuvangin ṭhian ṭha,
an rilru hahnate hnem theitu an mamawh hle ṭhin. Inbunruahna tur an neih loh
chuan puak keh mai dawna inhriatnate an nei duh hle a, chuvangin intih harh nan
leh rilru hah lutuk lâk kian nan drugs leh zu an hmang duh hle. Ṭhalai kher lo
pawh mihringte hian phurrit engemaw hi chu kan nei ṭheuh a, chuvangin Bible
pawhin ringtute chu rit phurh inchhawk tawn turin min zirtir reng a ni. Kan
lungkhamte leh rilru hahnate inbunruahna tur rintlak kan neih a pawimawh tak
zet a, kohhran hi chumi atan chuan a ṭha ber awm e. A bikin kohhrana rawng-
bawltu Pastor leh Upate an pawimawh zual hle ang. Kohhran member ten an
rilru hahnate leh an buainate inbunruah nana kohhran ber an rin ngam loh chuan
rin tur dang an nei tawh lo tihna a ni a, ruihhlo tiha mahni intihchhiat bak chu
thlan tur dang an nei tawh meuh lo. Ruihhlo hian rei lote chhung chu a chhawk
ṭhin teh meuh mai a, mahse an ruih chhung bak a daih ṭhin si lo. Tichuan, buaina
aṭanga buai lehzualnaah mahni leh mahni inhnuk lutin, an hriat loh kar rei loteah
a ngawl an lo vei hman ṭhin a ni. Lêt lehna kawng a zim tawh ṭhina tam tak chu
an boral hlen ṭhin a ni.

2. Tih Chhin Châkna: Ṭhalaite rilruah hian engkim mai hi tih chhin
châkna leh hriat duhna a lian hle ṭhin. Thil pawi tak chu a ṭha lam aia a chhe lam
zawngchhang a awl tlat hi ni. Kan mithmuh leh benghriatte hian min hip chak
hle ṭhin a, ṭhenkhat phei chuan ruihhlo hi rualpawl nana hmanraw ṭha bera ngai
kan awm bawk. Ruihhlo engemaw tal (Entirnan, Beer, Sahdah, Tuibur, meizial,
etc.) ti ve lo chu mawl leh rualpawl pha lo nia hriatnate pawh a awm ṭhin niin
MIZO CHRISTIAN FELLOWSHIP BEIHRUAL : 2016 15

a lang. Naupangin a pa zuin a hmuh fo chuan a pa tih dan chu a zir thuai ṭhin.
A naupan deuh lai chuan saidawiumah tui thunin novah a thli chhuak a, a pa tih
ṭhin ang chiahin nova tui chu tlak papin a lu a thing ve nãr nãr ṭhin. Tichuan, a lo
puitlin deuh hnuah zu lem ni lovin zu tak tak a lo in ve ta ṭhin a ni. Chutiangin,
sadah, kuhva leh meizial pawh nu leh pa leh rual ȗ zawkte tih dan zirin, awlsam
takin a ngawl an vei thuai ṭhin.

Sawiho tur:
1. Ruihhloin kan taksa, rilru leh thlarau leh khawtlang nun a tihchhiat theih dan
sawiho ni se.
2. Ruihhlo ngawlvei mekte chhanchhuak turin kan fellowship hian tih theih kan
nei em?
3. Kan nula leh tlangvalte ngawlvei laka an inven fimkhur theih nan engtianga
hmalak tur nge ni ang?
4. Meizial, Sahdah, Tuibur ngawl veite hi Zu leh Drugs ngawlvei aiin Pathian
mithmuhah an ṭha bik ang em?

You might also like