Professional Documents
Culture Documents
Geguritan Panca Yoga Final
Geguritan Panca Yoga Final
pupu;s)mrnÑn.
Pupuh Semarandahana
2 Kari olaka mangurit, budan uye duk uniku, limalikur tanggale reko, Pebruari
ikang ulan, ri saka warsane munggah, sange bangsit nanggu satus, petang
puluh kalih wantah.
4 Saking titian dreda bhakti, nyungsung idha Hyang Agama, tan saking raja
branane, mangripta sarin agama, tan ngawilang kahangelan, magadang
rahina dalu, manyudi raharjan jagat.
6 Okan dane puyung sugih, panca yoga mangaran, sapisan mijil reko, kasuen
kasungan aran, pinih duwur buta sawa, tani kangin tani kawuh, tani lor tani
kaje.
7 Ne asiki kasepan mijil, I wayan mijil pamuntat, dados dalang seneng dane,
mabiseka dalang jagat, baskara suluh ngawayang, mangelir langite biru,
lelampahan rupa endah.
8 Suaran gedog kerug tatit, wayange tiban tibanan, kocap dangiang sri mpu nto,
lantang langgeng ring patapan, naring gunung sapta raga, mpu dalang ditu
nyusup manresti ring anak sukla.
10 Kocap okan jro biksu cening, mabiseka panca yoga, maka panca rauh
reko, naring gunung sapta raga, saha weda pangastawa, dang guru
sawegamtu, saha titi panyembrama.
11 Om tat sat suasti astu wih, duh dewa sang panca yoga, apadi
ngardiyanarepe, dura hana ring nagara, panca tamu nulia naggal, rahadian
ranak mpu, nyuwun wacana patirtan.
14 Ngenta rage sampe kiris, idep budi nora waras, kaludan weteng lue,
tatujun idepe obah, kiris ragane ngawinang, jati bape nora adung, ragane
becikang miara.
17 Wus sami ngangge guna luwih, pangiwa miwah piolas, kamoksan luih
iribe, dening kari samar samar, tinggale malih manrawa, sama naring socan
tebu, ngawinang tatujon punah.
p\Ðu(. Ágm.
Pangkur agama
1 Ktut bangun sarwi ngandap, singih-singgih ratu sang Maha rsi, bedak layah
ranak Mpu, nyudi jagat mangda melah, ngawit jepang sangsara, nandang
pakeweh, pinih wenten limolan temuang, nguru aran ika bumi.
3 Kari bawur manah titian, napi malih, ida dane suku Bali, yen nora sida
bersatu, mangugu sanHyang agama, edoh para, makiseran manah ipun,
wiadin mamatutang awak, timpal tong ngresep munyi.
4 Kasusupan rajah tamah, nora kari, satwam kagugunin, sinampura duh Hyang
Guru, langgia purun mapinunas, ring budpada, ngajari maha luhur, waneh
nguangan lan sangsare, mangda mangguh jagate bcik.
6 Mpu dalang mawacana, uduh ranak, ktut bangun tleb budi, ayua sangsaye
wuwus, luir ning kadi inucap, sanggup bape, kancaning pinunas ketut, kewala
sanak idepe, tetes bape makasami.
Smarandahana
1 Hyang Guru malih majinjin, ring sisia catur karika, kawase tan nuliage,
mamarek ring panabean, katureksa kawaspadayang, sangun nyane lunga
tedun, manresti ring mayapada.
2 Katon mangkin jroning hati, satwem kahoran tamah, dang guru ngandika
mangke, uduh ranak buta sawe, yogia wantah nrima nanak, mimitan manusa
iku, kandaning manusa yadnya.
3 Catur prakerti pilihin, makamiwah catur yadnya, nyandang simpen ring
hatine, lamakane nora simpang, tindak manahe adungang, mlajah
sampunang bawur, katah bakat kutang kutang.
4 Uninge angan ring bibih, tusing duduk ade kutang, nyasar manah nados
momo, mayah utang ngalih utang, malahan maunjuk utang, sinah rage abot
nikul, ngamokohang rajah tamah.
5 Mangka hujar sang Maha Rsi, buta sawe nulia nanggal, harum manis
mangesor, indik titian nados jagma, ledang ratu mamuputang, miwah bkel
titian ratu, naweg sinampura pisan.
1 Saking alit titian buta, aget mangguh lamun mangkin, wenten arin titian
papat, nandan ngajak kma mai, ndatanmari mangulgulin, mangebab raina
dalu, sampun mangkin tutug bajang, nyadia titian rauh nangkil, ratu mpu,
titian ngaturang anggajiwa.
2 Kandannyane sang manjadma, nora buron iwak paksi, kancan taru ebun
padang, punapike mauripin, durusang ratu lingganin, lamakane anak mpu,
uninge indik punika, napibinanjiwain, bedan ipun, kancaning watek
mangkian.
3 Yening tunggal babekelan, nguda saneh unin weki, pati urip sami ngelah,
punapi genahnye ngawinin, tan keni antuk midenin, Hyang Guru masaur
guyu, uduh ranak, butasawa, gentos bape aran neki, gde tulus, kasungan
idewa parab.
4 Gde tulus raris nyembah, mangelut jeng Mahamuni, supat ratu malan titiang.
Manden tumus nongos jadmi, manados nara utami, patirtan nguang dung
sang ngulun, luir nadah maha pawitre, wahyan ratu empu siddi, titian natuh,
kuduse marupa jadma.
5 Bingung nora tahu jalan, lunga nora uning mulih, sinah tiba ring neraka,
kahili ka grombong gni, ngentak-entak mangemasin, Hyang Guru knyem
sumaur, yening jati kadi nanak, manyungkemin Sanghyang Aji, sinah ipun
malane kni keruwat.
Smarandahana
4 Raga nandur tur ngalapin, resiyakin ban parabot pangan, kasukilan pagehane,
masambung antuk kahantengan, buktiang wohne tasak, rasa manis yadin
harum, yadin rusak raga nawang.
Ginanti Pitrayadnya
1 Menyembah I Nyoman Asung, singgih Danghyang Mpu Siddi, lingganin
pinunas titian, indik nara sampun mati, napi malih pun majadmi, emeng
titian maha rsi.
2 Saking titian nyalit sengguh, saking lawas rauh mangkin, pitahenang kancan
gsang, taru rumput embun sami, who nyane tutug wayah, kahemban ring
Hyang Pretiwi.
3 Tasak runtuh ring kahulu, sampe nampi sasih katri, sasih keenem tedun
hujan, bibit iku sami mentik, imanusa tarkan titian, sama naring bibit mentik.
4 Jadma bajang lanang wawu, matatagon sampe lami, samin ipun masan
ending, mengawinang letting bibit, sang wawu nganten punika, sasih keenem
pangupami.
5 Tembes beh ngawe dayuh, bibit nyane kasiramin, mpu Danghyang raris
nanggal, yodia bape miterangin, sida puput antuk bape, kewala jantos malu
cning.
6 Tetes bape ukud ukud, sane kaje kabaosin, tani kaje maesekang, kawas ring
sang Maha muni, saking rupa lan pabetan, babekelan sang dumadi.
Smarandana
1 Waspada sang Maha Rsi, ring sisia wawu prapta, rajah satwem wit bekele,
raja rsi mangandika, ida waka sungan nom, Made Punia ne kawuwus, awot
pkar.
2 Durus ratu maha rsi, luir ring babekelan titiang, mpu dangHyang malih
mawos, yogia ranak mapinunas, daging wahyia diatmika, diastun tenang
moksan ipun, tatujun hidupe anuntang.
2 Mpu dalang nyawis smu guyu, sumanggup twi ujare, mpu kari menatasin,
sane lor I wayan iku, sawegama nulia rawuh, puput sampun inureksan,
kawon sangunnyane ditu, mesi wantah rajah tamah, olas asih kaka tahang.
Ginada Butha yadnya
1 Olas asih matur sembah, nunas ke ratu bawosin, mangde tan kari mareko,
malah titian nora ngugu, butha kala lawan setan, miwah jim, bacakan sewatek
buta.
2 Sapesira mangadakang, kandan ipun sapunapi, ring napine ipun nongos, ring
gumine tong kapangguh, yan punapi pablatnya, naring gumi malah gugu
wenten butha.
3 Mpu Danghyang manis wacana, bape sanggup miterangin, kadi takone keto,
adungang ragane dumun, sang panca mapinunas, mangda bcik, pinunase bina
bina.
4 Mangde nanak sami tatar, nampi tutur nora slip, limang soroh pade ngamong,
state anggon pitutur, tembahang ring kula braya, sai sai, nagnutang sila
manusa.
5 Kakupas catur weda, wit sari sinusun sari, mlapis akudang warna, kamongin
ring watek wiku, kadadosang catur weda, lian malih, kaemponin antuk panca
sila.
6 Wahyan ida mpu dalang, naring sisia maka sami, panca yoga ngalap kasor,
singgih singgih ma mpu, nora simpang luir wacana, singgih mangkin, kari
titian nimbang manah.
7 Magendu rase wacana, bkel ragane timbangin, ajarane sami abot, saren panca
nampi pdum, gde tulus maskenang, ring I yadi maka catur kaujangang.
8 Nyoman Asung Made Punia, miwah Wayan Olas Asih, Ktut Bangun suba
Lemah, awas inger wahyan guru, sulurang nampi pinunas, sampe ngarti
wilangin akudang pasal.
9 Saking kanda sami wilang, bebantene wiji wiji, miwah solahing kadarman,
pancasila malih hitung, miwah tatujon maturan, nyen aturin tatasang apange
tawang.
Pangkur Agama
1 Ktut Bangun nguni matur sembah, durus mangkin titiang nyadia mami
singgih, saking aris ujang ratu, daging agama mategesang, lan saruti, miwah
kasusilan ipun, yadin gagalaran yoga, kudang pawos makasami.
Smarandana
1 Saking budi satwam mijil, dakam dawam adwityam, wantah tunggal nora
roro, Sanghyang widi marage tunggal, suastika ngaran darma, mahotama
lintang ngunggul, pragayan sangkan paran.
2 Nyusup ngebek naring gumi, datan tlage naring jagat, mrage dase bayune,
amor nora kacirian, cetane muang acetane, mangadakang watek idup, wiadin
pekakas jagat.
3 Tanah langit banyu gni, suryan ulan apah bintang, sagara gunung kaler lor,
endag surya surup surya, watu manik emas perak, kakuningan miwah
lancing, malih katah yan bawosan.
4 Bayu teja gulem tatit, krug linuh lan kepangan, sami ida ngadak reko, ngicen
jiwa miwah merta, pertamane kawentenang, kancan mentik taru buku,
kancan ebun miwah padang.
5 Paksi tong bisa minehin, mina taler tong ngitungang, maka miwah watek
buron, mdem bangun betek layah, isin ipun tanpa ngrase, mangrasayang
sanghyang uduh, tan mangarti uduhange.
7 Tleb idep mangugonin, pangugu ngaran agama, gam iku ngonyang linggahe,
iku ngaran sunia, suwung idepe rasayang, puput ktut apang ngugu, bkele bcik
satwam.
1 Gde tulus mapinunas, duh pakulun mahe muni, pamuhun inguang lanturang,
satweme tamah ngagorin, kandan titian manumadi, palit palet ujang ratu,
saking ibu miwah bape, kandan ipun sapunapi, ukud ukud, titiang nyadia
manyuhunang.
4 Katatuan smara gama, wenten taler manegesin, satwam rajah miwah tamah,
sadurunge mangde uning, satwem patemune kadi, dadi putra becik nulus,
saking rajah mengadakang, putrane blog manigtig, patikacuh, saking tamah
sigug tempal.
6 Tatuannye salah ambilan, tumin ngarep nora kengin, anak pututan kawase,
misan mindon nora kengin, makedengan nora dadi, sentanane blog sigug,
nemu sakit tan putusan, punika nyandang impasin, wenten mungguh, panes
bare kaucapang.
7 Ne mangaran rangda tiga, anak balu kaping trini, semalih anak babinjat, anak
sundel sepangan malih, raja brana mangemasin, wangsalan tur tuwuh pugut,
anan maling buduh adan, sakit nora becik, trehan ipun, keni sakit katularan.
8 Turunane manemokang, nandan lara manu madi, mpu dalang maweh sipta,
Nyoman Asung kuangsitin, sisiane gelis nesekin, mepes tangkil ring Hyang
guru, Mpu danghyang mangujangang, dane nyoman manampenin, duh
pukulun, lanturang pinunas titiang.
3 Rawuhnya kapendem ditu, kadi bantang kaurugin, kadang braya balik budal,
dane pitra padidiyin, bekele hala ngatehang, kasorogang ring awici.
4 Yen anak mabekel luwung, soroga kagnah becik, ndugi sampe satu abad,
wawu tmun manumadi, manodia jagate anyar, malih dini mangun kardi.
5 Yening nare mulih letuh, nyabran ipun manumadi, ceceh ipun mayah utang,
nados triyaka miwah prani, bina ipun ring entikan, ditu idup ditu mati.
7 Manah tamah kari hidup, punika bekelang mati, manumadi tedun kelas,
nados buron mina paksi, yening rajah sanguang budal, ceceh manumadi mai.
10 Alah dewa ya kasung sung, kasumbung ring jagat dini, dados agung
krayatan, dadi rakyat mangagungin, made punia raris nanggal, pinunas titian
bawosin.
2 Saking catur asrama punika, pangkat kawikuane, ulian tleb ngugu suci,
keheningan idep manerus, tatujone dane patuh, marga moksa iku ngaran,
karigesang ngawe caluh, katatuane catur marga, rurungane bina bina.
3 Wenten sane lempeng budi alus, ngenirbana ulahe, maring nirwana ika
panggih, tunggil ditu ring hyang tuduh, angga kasar palas sampun, yadin
panca maha butha, tan ana pagreban ipun, sapunika rengen ranak, kaping
dua mangkin ujangang.
4 Moksa angga kaping kalih kawuwus, lina luir anggane, nika wali ngaranne
reki, sucin wadah sida masuk, nir atma nados ipun, luih panganem nados
paran, resen langit teges iku, dening sampun mabiseka, panca rsi sad
kayangan.
5 Sapta rsi ngarannya kawuwus, muang aster rsine, dewa sange wenten malih,
muang dase pandita mungguh, kangge guru watek alus, wiadin sang pandita
sukla, tape tapi watek mpu, asing pageh manyidayang, matemu mombung
adnyana.
6 Kapin tiga pawaah puniku, sang raja rsine, naring gunung adri lan ukir, puput
mantuk naring gunung, taler moksa wastan ipun, layone ring gembong tiba,
diksane mayoga ditu, lulute tinggal ibape, prayangan ditu wangunang.
7 Sampe mangke kari tami ring gunung, tuwin sang kayangane, hyang batara
sai astiti, bhatine ring sanhyang guru, hyang bhatara umbel ditu, ditu nunas
wajik tangan, tanda bhakti ring hyang guru, guru twi ngaran bathara, batara
ngaraning jiwa.
8 Wenten malih batara kawuwus, naring Bali reke, anak agung kawiwitan iki,
kasuen malih wenten rawuh, agung majapahit iku, nika saking tanah jawa.
Abade enem belas tahun, kasorang agama islam, jawa timur kueh ngiringang.
9 Tahun masehi munggah sampun, empat blas reke, langkung pitung dase pitu
tui, bale mantra patih agung, naring Bali nyeneng agung, pamuput ring Bali
lina, kakuburang puput sampun, ngawanang kahyangan tiga, puseh dalem lan
segara.
2 Kadi sampun tunas titiang, hyang guru masaur kenying, saluir pitaken nanak,
batare kala tges ipun, kalika ngaran kenjekan, mangemasin, panyengkalane di
awak.
3 Butha mateges mari butha, kalaning nmu penyakit, salah ulah salah tindak,
wetun munyi salah unduk, mangawinang kasengkalan, mdi mdi, pemali
ngaran pemala.
6 Krura rupa matengkara, ditu raris kawastanin, buta maya ngaran, kala
patemune ditu, tur kaecen warah nugraha, naring gumi, nyengkalen sang
salah jalan.
8 Saking kuna kudang abad, tgese katamiang mangkin, yaning ngalap jiwan
anak, ngadep jiwa nora patut, dikalaning yugan jagat, nyingid nyingid, kema
mai ngadep jiwa.
2 Mangkin india kakuahang, hindu riin ring pamedal tirta luih, tirta gangga
wastan ipun, kalebutan lintang linggah, ditu wantah, jadmane ngawit
tumurun, ring talenging toya gangga, jagat hindu kawastanin.
3 Hyang twi mateges lawangan, rurung mulih kasuargan kagugonin, hindu tirta
teges ipun, pangestas pangrewat mala, panganyudan, mamalasang bekel
ipin, bekel panca maha buta, rauh mangkin kagugunin.
5 Muang sila ngempu agama, a dase sami sasilane ngempunin, tan acuri miwah
bendu, nora selang kauluran, manrima, munggel seneng nora kimud, lan
dharma kapiolasan, state tindih ring janji.
6 Kaping dase tleb mlajah, puput sami a dase yan wilangin, suastika ngarannye
punika, lintang bagia kaucapang, saba tai, I nama siwaya kawuwus puput,
tatasila kamargiang, nyungsung bhakti ring hyang widi.
7 Duaning ida mrage budda, lintang suci Hyang Sunia dharma jati, ktut bangun
manglungsur, durus ratu wacanayang, ika sunia, sang rsi masaur kenyung, spi
ika ngaran sunia, sunia nora ane napi.
9 Naring rontal kari ngekesang, nados trini brahma windu iswara twi, mrage
japa puja ditu, yen brahmane kaacepang, mangidupang, utpti wastan ipun,
anggena matulungang jiwa, kancan tambe mauripin.
13 Ngaran Sang Hyang tri puruse, taler trini Hyang Siwa Sada Siwa tui,
prama siwa sampun puput, tiga sakti taler ida, ring aksara, öým¸ Aum Ung
Mang tegesang ditu, mapauger ring agama, tri sandya kawastanin.
1 Gede Tulus raris nyembah, singgih ratu sang maha muni, durus ke mangkin
lanturang, rame ibu duk ngardinin, mpu Danghyang manyaurin, buda bang
negesang ditu, saduk ibu katuronan, patemun smaran neki, saking ibu,
ngamedalang kama bang.
2 Kama petak saking bape, agornye dadi sawiji, lebih kamane sang yayah,
manados oka lelaki, ibu lebih ngamijilin, nados istri oka mtu, kaget mtu pade
pade, kliwa okane mijil, sked ditu, iseng nyane tututin.
3 Patemun smara gama, saking satwem yayah bibi, kama kumpul daging warna,
sang pandita manuronin, nados sang putra lintang werdi, ring jagat dadi
pasayub, saking rajah manadosang, abang kumpul smu rangdi, mijil ipun,
nados putra lintang ganal.
4 Biru abu duk manunggal, saking tamah yayah bibi, kadi putra sigug tempal,
sang lingsir maweh nandakin, yen tatiga pade misi, satwem rajah tamah
kumpul, dados bekel arimbawa, putrane sring nganutin, ala ayu, manganutin
pakumpulan.
6 Gde tulus sarwe nyembah, ngelut jeng mahamuni, durung waneh mpu ranak,
mangrenga tatua aji, durusang malih medalin, yogia ranak ring sang ibu,
nganutang ageman manuse, sang katong age nyaurin, ranak mpu, terima
nden tatas.
7 Naring aste dase dharma, kekecap ditu negesin, adat solahing manuse,
ngarep naring ibu aji, ring guru pangajian malih, kaping tiga ring sang prabu,
iku ngaran siwa tiga, state nyandang bhaktinin, kala mantuk, taler bhakti
antuk sembah.
8 Anak mutang ring ibape, tgehan tekeining langit, ring I meme taler mutang,
abotan ring nyuwun gumi, punika nyandang wilangin, indike mautang tuyuh,
pangempu miwah pegadang, pangan kinum apang sai, babantene akudang
kudang.
9 Kalaning I dewa lunga, maninggalin rame bibi, nesek matur saha sembah,
hinan jarine mastitis, naring dade make kalih, tujune mastitis irung, yadin
katinggalin pejah , pateh solahe ngebakti, ngasor cucud, sapanguduh meme
bape.
10 Manyembah ring maha raje, naring irung inan jari, hulun tangan ring
sasaman, pangeran ring jagut pasti, ring pitra slaning alis, dewate ring embun
embun, guru siwa lan batare, siwa duare kapetitis, ring Hyang Tuduh,
patemoning yoga muputang.
2 Tunggal jiwa anem tumbuh, taru buku miwah paksi, mino sato miwah jadme,
kasanggre ring jagat dini, menek klas tuwun klas, saren enem edum dini.
3 Pakasrdin ala ayu, saduk manumadi mai, punika dadi paolah, dadi bekel tikul
dini, hokum agama manegesang, manuse kekasih widi.
4 Manusane salah unduk, dadi mino sato paksi, dadi taru ebun padang, wenten
tetep nados jadmi, wenten ngugu kapanditan, budal naring sangkan nunggil.
5 Yadin sato mina manuk, ebun padang taru malih, uning manumadi jadme,
munggah klas kawastanin, naring jadme blog pisan, mangan inum uduh sai.
6 Dini tongos ale letuh, gumine genahin mangkin, entikan idep mangawinang,
dadi bekel ulah ulih, mumpung aget nados jadme, pakuatin mlajah dini.
1 Made Punia ngarepang manuun, tumusang pasuecane, singgih mpu sang adi
luih, kancannye pahider iku, gandarwa gandarwi iku, mpu danghyang nimbal
tater, rengua ranak apang tutu, Indonesia pola sanga, sami dudu madue jiwa.
2 Sampun mungguh ring babad kawuwus, saking hindu reke, memencar ring
pulo jawi, naring Bali tandan ipun, katah wawangunan dumun, tatamian siwa
buda, base jawa kuno mungguh, tahun sangang atus sanga, tanggun ipun
wantah sinunggal.
3 Rawuh mangkin taler jejer kantun, naring gue gajahe, sanga candi ring
tampak siring, pitekete teges ditu, aji lumahing jalu, katah kari yan bawosang,
naring jawi pura budur, simbul nyane beda beda.
4 Siwa buda adung dane sampun, tleb ring tatuane, catur weda sami masaring,
kasungkemin sarin ipun, nganirwana sami mantuk, I swara taler siwa,
mahisora brahma windu, guru rudra maha dewa, sangkara wisnu sambu
ngaran.
5 Panganute sami pade kukuh, nganutin gurune, ngabakti ring Sanghyang Widi,
sane saneh ne kagugu, jalarannye sane dumun, wenten ngugu saking surya,
saking arca saking banyu, saking angina saking tanah, saking gunung miwah
brahma.
6 Rauh mangkin wenten kari ngugu, maguru rudrane, maberawe lan maberawi,
kawisesan tleb ipun, sami sahe sembah dumun, upakara catur yadnya,
tatuesan ron busung, wawangunan bina bina, sasayut suci muang camah.
7 Hindu cina polih wastan ipun, punika Baline, Baliagene pinih riin, para putran
watek wiku, yage ngaran yo iku, upakara kincit pisan, puput wantah canang
harum, ngastawa ida batare, ring siwa nganggen yoga.
8 Saking buta yakse dados iku, gandarwa gandarwine, jemet ipune makerti,
darma anut budi halus, polih genah ipun ditu, handapan malih akabang, ring
dewase sanga ditu, manebengin watek dewa, magelar watek gandarwa.
9 Bagawan biasa negesang dumun, ring adi parwane, tekaning kaliyugan gumi,
gandarwa numitis tedun, manumadi dadi agung, dadi momo luih angkara,
ring istana ngadeg agung, durya dana maka ngaran, manundung panca
pandawa.
10 Dharma wangsa ring pandawa sadu, saren panca reke, watek dewa
manyrewadi, mangka ujar Danghyang guru, olas asih nanggal matur, malihin
pinunas titian, kandan butha mangde puput, mpu danghyang mangujangang,
rengen ranak apang tatas.
1 Jadme mati salah ulah, nados setan muang mamedi, dadi buta nados kala,
nados banas culig tuhu, nongos ring alas sunia, ne ngagungin, jim setan maka
ngaran.
2 Punika dadi ucapan, dadi angker kawastanin, dumun ipun manongos, naring
rejeng miwah pangkung, kancaning gnah liked, katongosin, taru batu miwah
jurang.
3 Sayan lami jadmane katah, ngalih tanah ngewangun carik, ngawe tegal miwah
kebon, kancan kala mangap ditu, manyengkalen imanusa, managihin, ngawi
di umah pasimpangan.
4 Saking ditu olih parab, jro gde kawastanin, saking tugu tugu tanah, wenten
saking turus lumbung, wenten saking bata bang, mangde becik, pasingkuhin
antuk umah.
5 Wenten malih mangucapang, dane jro ngelah gumi, aturin guling ngatiban,
apang jemet ditu nunggu, mangde ten mamlegendah, sai sahi, bilang tumpek
maketipat.
6 Gustinnyane kaucapang, sane jemet turing ngarti, watek jim ditu nongos,
sarwa nyuci wawidian iun, umah nyane luir paruman, kasepat sari, maparab I
jro nyoman.
7 Dane istri kaucapang, dewa ayu kaparabin, guling bebek pangrasak, nganem
bulan tetep ditu, wenten sane nganggen ayam, mangaturin, banten nyane
masoroan.
8 Nika sami lintang ganjah, hirunge cepet mengasir, awinan wenten cacaron,
naring tanah pun kasuguh, kancan anak nguangun karya, malabanin, mangde
tan kahaduk kala.
9 Wenten sane juru ngadang, asing anak nyambut kardi, ngalikad ipun
manongos, sarwa ngadale olih ipun, pamali jagjagan ngaran, mangimbangin,
ngagen mangde olih upah.
1 Ktut Bangun suba Lemah, saha bhakti singgih ratu maharti, durung waneh
ranak mpu, mangrungu luir ujangan, Hyang agama kayangapayan kan dulu,
sang rsi kenyung mananggal, uduh ranak muda jati.
2 Nguni huwus kaujangang, nguda ranak kulub miyarti, dewa lapang ranak
ngugu, hyang agama tanpa rupa, ring adnyana, suklan manah tleb ngugu,
ambelaning wang percaya, kancan merta kapinehin.
4 Sane mertayang state, siang latri saking punya miwah umbi, saking sekar
miwah daun, woh nyane lintang utama, dados merta, sampun tunas saking
dangu, asung saking kudang abad, nora hana nara uning.
5 Sami atub tan putusan, ngamijilin ngemu sad rase pasti, pahit manis asem
bengu, rasan sepet miwah lalah, rupa pateh, rasan nyane pade dudu, hinab
pateh katingalan, jatin nyane beda sami.
6 Nora hane nare wikan, mangardinin niru niru kancan mentik, tatanduran
sanghyang hayu, antuk rase miwah rupa, ranak, dread bhakti ring hyang widi.
7 Ktut bangun masi nunas, sapunapi solahing ranak mabhakti, mnaganutin rsi
putus, mangde sinah katrima, mpu danghyang, mangndika mlajah malu,
kakupasan catur weda, sasaringan watek rsi.
9 Sangelikur kueh pandita, adung sami mamaosin kitab suci, manados weda
catur, warisan dane abiase, ne karipta, olih diksa ida catur, saduk abad satus
empat, kalih abad kakardinin.
12 Punika malih kapecah, sareng sami bagawan dakse ping rihin, kaping
kalih ne kawuwus, ida bagawan usana, kaping tiga, bagawan wrespati
mungguh, ping catur bagawan aditya, ping panca martya malih.
13 Kaping enem rsi wasiste, pitu malih saraswati ikang nami, rsi tri datu
ping kutus, bagawan pidri ping sanga, muang sanduwia ping dase bacakan
sampun, ping solas bagawan daksa, rsi dharma roras mangkin.
14 Ping telulas mangkin ucapang, ida rsi triguna maka name, dananjaya
empat belas sampun, rsi tritya ping limolas, enem belas, rananjaya kawuwus,
baradwija wus pitulas, dotama wululas mangkin.
15 Siang olas rsi utama, dwidasi arya danta maharti, wesrawa ping
salikur, dualikur somayana, maka miwah, tresna windu tigang likur, mpat
likur rsi utaksa, sabenang bagawan sakri.
16 Nem likur parasara, maha rsi bagawan a biase malih, pitung likur
sampun kawuwus, wulu likure kocapan, rsi indra jangkep mangkin
sangalikur, ida rsi brahma ngaran, puput sami pakardinin.
19 Makemiwah watek yoga, inti sari karegepang nika sami, tan adoh sang
hyang tuduh, manyusupin tui irika, sapunika, yogia solah apang anut, uduh
ranak bangun lemah, puput besok malih wantunin.
1 Mpu dalang mangandika, duh gde mai tampekin, tuture malih wantunang,
gde tulus matur singgih, saha sembah ring sang nabi, durus ratu danghyang
mpu, sima adat ing manusa, ageman i watek jadmi, saur guyu, empu dalang
manyatuayang.
2 Elingang pitutur bape, anggen pasimpenan pasti, ngempu awak budi manah,
smalih nibakang munyi, yadin tindakan solah becik, ring hati adungan
dumun, silalungguhe anutang, semu manis pesun munyi, cingak adung,
ajaledap makrune.
3 Tan wenang ngirangin solah, ngiring ida dane sami, diastu ke pakadangan,
sewawa anutang cening, munggah tedun wetun munyi, saking aris semu
harum, seken linggih hamarepan, yadin ngiring rame bibi, ngasur ditu,
sapanguduh nora piwal.
4 Darmane manados oka, tan ngelong bakti ring ibu haji, sapenguduh
laksanayang, tatingin sahi hayahin, sapengajar anak lingsir, turutin ayua
mundur, agama sai anutang, catur weda kahurukin, kalih ipun, catur yadnya
kelaksanayang.
5 Yadin nampi dadukayan, sampe ngemasin matitig, menang dewa aja nanggal,
diastun negmasin mati, wenang jiwane naurin, pembalesan upah mpu,
mateges guru rupaka, tan wenang ranak miwalin, yening mantuk, pare putra
wenang nyembah.
7 Ilmu kawikuwane yogia, patut anggen ngempu gumi, malih rabi pakelingan,
luir smaregama anutin, kakecap ditu ngadanin, mangde tan mamurug tutur,
jagate mangde raharja, rage patut ngewarisin, nampi pedun, kautus nempuh
ujian.
8 Guru rekane mengajar, mace ngitung lan manulis, sejarah miwah mengambar,
jmet jujur katuturin, gembira sneng di hati, pageh melaksana patut,
kabudayan kesenian, masyarakate manyenengin, bersih halus, tur kahajar
kasusilan.
9 Ika ngaran panabean, guru siwa taler tunggil, mangajar luir kamoksan, catur
weda kakupasin, parwa adi gama malih, agama puranan ipun, miwah
brahmanda purana, resi sasana malih, moksan ipun, kaempunin dase sila.
11 Yadin bhakti ring sang nate, solahe pageh ring nabi, cucud matur
mapinunas, guru loka kawastanin, agama kabaos malih, makelingang ring
wang durus, rakyate mangde uninga, kancan corah pati patenin, wenang
hokum, pilih kasih nora wenang.
14 Kaget sang ari mamunggal, tambete ngawinang pelih, irika sang kake
yogia, munyi halus mapekeling, haje ganas banggras nigtig, mangawinang
mangos takut, kapungkur ipun ngewalesang, maniru sang kake pelih, pade
gangsul, ngawinang tungkas masanak.
1 Nyoman Asung malih matur, mitra puja ratu malihin, punika malih lanturang,
yawat tekaning pengaci, mpu dalang mangandika, sejarah anggen
nyambungin.
3 Sayan lami ipun caluh, saking Bali mangrawuhin, katiyongkok duk punika,
kautus ring narapati, ngadungang sima adat, miwah solahnya manulis.
4 Naring jawi taler adung, yadin solah nyane nulis, matatakan daun rontal,
miwah cangkemnya mati, kamomonin antuk emas, mamuput raris kabasmi.
5 Nempe banten taler ditu, mepage lan wadah amlih, deluang tapis, nganter
sekah, jinah bolong jinah koci, kakrecen pangupakara, wiadin pras bahan
malih.
6 Don done sia taler sampun, madue banten pangaci, adung sami nganut jiwa,
sangta guru beda sami, dewa puja pitra puja, adat istiadat malih.
7 Abad dase malih rawuh, hindu jawa rawuh ke Bali, ngajar base jawa kuno,
tata solah naring Bali, yadian mangeseng sawe, babanten wantah akincit.
8 Kamanggehang kadi dumun, saking hindunane nguni, duk alah maya danawe,
panjak hindu akueh mangiring, ngiring arya mahadewa, akueh jenek naring
Bali.
9 Babanten rarapan hindu, asli rawuh ke Bali, manggen ring catur yadnya,
kalaning mangaci aci, canang raka pras daksina, muang tipat gandawangi.
10 Kudang wengi sampun nutur, nyoman asung jue pinehin, tuture wus
petang babat, indik pitra kabawosin, made punia kadawuhan, dewa puja
cning bawosin.
1 Made punia sila dane saha nguntul, manampekang reke, singgih durus ratu
medalin, mpu danghyang mapitutur, sejarah anggen ngewantunin, indik
candi miwah pura, prasada miwah ring meru, kanda kanda muang sesana,
babencahan catur weda.
2 Ring Bali wuwus kaujar ne dumun, sekatah candine, mekadi prahyangan ring
Besakih, tampak siring taler sampun, Jawa Timurne kawuwus, saduk abad
tigang olas, tahun nyane duk puniku, sange atus sange tuggal, katah candi
wawangunan.
3 Sri Darma wangsa tguhan nan tatu, wikrama reke, tunggadewa araneki, kueh
pandita watek wiku, ngiring sambil mapawangun, mangentosin kancan
rusak, saduk tahun satak dumun, tanggunnyane kalih tiban, mayadenawane
mangrusak.
6 Kasayobin olih sang nata ratu, watek panditane, saking rayat nagmertanin,
ledang ida ngajah nguruk, tetep olih pangan kinum, lan sandangan sapupute,
ngawinang jagate luwung, sarag sereg sasarnaya, tape tapi tinureksan.
7 Asing asing wruh hana ring tutur, penuh kapercayane, kabisekan hulun
agami, naring pura candi meru, pamangku tgesin ditu, ngamong weda saha
bajara, sarwa petak sandangan ipun, ngamenggehang ngamong tirta, punika
kanggen pasirat.
8 Padanda muang pranda watek wiku, pandita tgese, bramane wus puput
mangaji, panda iku ngaran suku, panda ngaran ejan iku, dadi guru
nglaksanayang, tuduhan ida sanghyang ayu, iku ngaran masembahyang,
nyembah widi iku ngaran.
9 Kancan nya kauncar ring sang wiku, ring hadi ayune, weda sruti sloka malih,
nika linggan sanghyang ayu, manyuspin saking halus, duaning ida mraga
sukla, asing suci kahanan suwung, saking pura prahyangan, lantarannye
mangastawa.
1 Olas asih matur sembah, singgih ratu maha muni, butha yadnya ratu bawos,
mangden kasidan ngelantur, ida rsi mangandika, olas asih bcikang ranak
manerima.
2 Puwakala yugan jagat, agunge kalah ring Bali, Baliage sadukta, miwah pasek
ketah sampun, dadi agung magodagang, naring Bali, prebali olih base.
3 Kasorang mayadenawa, saduk tahun satak kalih, gama kala malih ngentos,
mangawinang munjuk unjuk, kapuputan ipun kalah, ne mamrangin, arya
saking hindu prapta.
4 Ring Bali jagate aman, jadma hindu keh maminpin, mangraris mahayu jagat,
manylamatin pamenang ditu, manuju wuku dungulan, mahaci aci, kancan
iwak anggen tateger
5 Kancan agunge mapesta, panjake ring Bali mangiring, kaget wenten nora
kanggo, wulan banteng miwah asu, ulam dongkang miwah lasan, rawuh
mangkin, anggen nyarunin karang.
6 Kudang tahun sampun lintang, bcike ring pulo Bali, sami rena dabdab reko,
rawuh panyengkala dumun, dados durga ida nraka, mangawinin kala telunin
galungan.
8 Sri jaya kasunu kocap, pamuntat jaga ngentosin, akueh panditane reko,
rimrim takut raris matur, mapawungu ring sang nata, pikayunin, pamala
kretaning jagat.
9 Kala ditu madabdaban, sang prabu manangun kerti, raina dalu ring tunon,
ngaran setra gandamayu, saget sadia krawuhan, ni dewi sri, kna sapa dados
durga.
10 Ledang ida mapawarah, naring ida nara pati, mangda ida macacaron,
rawuh mangkin, kni dewa laksanayang.
11 Panca sata maka dasar, miwah panca sanak malih, jajatah miwah
gagecok, jangan calon lan kakulub, manganutin urip dina, nganut urip, maka
miwah baying baying.
13 Mpu dalang manyatuayang, indik ida batari sri, sasih bunter nuju reko,
wara dungulan manuju, rawuh mangkin kari tamiang, naring Bali, galungan
nadi kaketahang.
14 Batari munggah kacapah, narane sahi ring bhakti, mupu kembang
mungguh penjor, sasayut banten ditu, miwah capah ne gantungang, dulur
bhakti, gantukang duwur acapah.
2 Ida mraga sangkan paran, pilih uri miwah ida manatakin, wiadin manados
pasayub, inti sari taler ida, masusupan, jagat tiga sami penuh, ida mraga catur
weda, rahasia dahating pingit.
3 Kitab suci kabaosang, kategesin reg weda pinih riin, yayur weda kalih ipun,
kaping tri ksama weda, kaping empat, atarwa weda maungguh, imanusa
kayogiaang, maurukin sareng sami.
4 Kaping luwirne kategesang, sari sari ida tuwi ngalingganin, manusa ajagat
iku, wantah ida manuduhang, laksanayang, salawase kari hidup, catur
yadnyane puniku, klaksanayang sareng sami.
5 Pertama manusa yadnya, kaping kalih pitra yadnya kawastanin, dewa yadnya
ping tigan ipun, kaping catur mutha yadnya, ika wantah, ngaran lapis maka
catur, aling aligning agama, kahanan sang mraga suci.
6 Uduh cening bagus lemah, saking aris pilpil jua wiji wiji, budi manah mangde
kukuh, karusitan ikang manah, dadi goda, kadi angina gancang ipun,
panibannye dadi karsa, langkungan ring dukut mentik.
9 Manyrah budi manah, ngaran wani ring sanghyang maha suci, punika sampun
mapayung, irika hana ring jagat, antuk dharma, sanghyang dharma maka
sayub, dadi ngalap tanpa tangan, ngaran brahmana sujati.
10 Iku ngaran jalan tengah, tanpa nolih manyingakin kanan kiri, lampahe
setate jujur, tui pandita maka ngaran, uduh ranak, yawan tan kaya puniku,
manyong manyong iku ngaran, hati bingung alah buti.
14 Iku ngaran sanghyang weda, miwah sruti sasmerti sami tunggil, sami
ya gama wastan ipun, kahanan wang samiagnyana, tanpa lingga, pragayan
tawang surung, yan ucapang sami iwang, aksara nora negesin.
17 Yen ring weda ngaran, naring jawi ngaran sair yadin nyanyi, maring
Bali tembang kidung, hana ring pura prahyangan, mngastawa sanghyang widi.
18 Catur yadnya iku wenang, kalantarin antuk weda lan kakawin, keto
ranak apang tahu, ika ngaran papingitan, kaucapang, naring rontal tges ditu,
ageman para pandita, karanin kitab suci.
2 Saking surya candra medal, sinarengan kalih siki, mabiseka siwa buda, hyang
agama kahamongin, saban wengi sai mijil, tiga saking dade mtu, maka trini
kicen parab, manu wangsa ka parabin, roro kantun, surya wangsa soma
wangsa.
3 Sang tiga kasungan karya, kasukanin ngamong gumi, mateges satria utama,
purusa nanggenin gumi, kaping tiga malih mijil, tiga saking udel mtu, kasungan
parab sang tiga, sitan mundur ne asiki, sitan ngawur, sitan kober kaping tiga.
5 Sami kicen luir pakaryan, manandurang sarwa bibit, pala wija pala bungkah,
bapak tani kawastanin, batare mapuare malih, uduh ranak sang catur, alah
uluhing pakaryan, anutang bakate cening, ngalih sangu, tigang warna ujang
bapa.
6 Nista madya lan utama, ngaran ika nang pakerti, nistannye ngawenin tanah,
cucuk tanem nandur bibit, madian ipun kang pakerti, ngegawe umah
mapawangun, pura sanggah candi wadah, undagi ngaranne riki, wenten
mungguh, mancagraha ijuru trap.
7 Mranggine ijuru pulas, juru ukir ngaran sangging, makardinin emas perak,
tembaga lan cung lawan wesi, pande ika kawastanin, sami tukang teges ipun,
mangkin ngaran kasenian, kabudayan kawastanin, wantah puput, ngaraning
gawe amadya.
9 Maseni gong maseni tembang, seni solah paurukin, raga mai dini nunmpang,
kautus manados jadmi, napet jangkep isin gumi, adokange wera ayu, jagat
makmur rakyat jirna, setate nika kardinin, puput sampun, indik batarane
sueca.
10 Natan putus mpu dalang, gde tulus manatingin, nulia malih matur
sembah, lanturang malih akidik, jadma katurunang nguni, hyang brahma
ngicen tiru, ngawit saking tanah jawa, limolas asanak tui, kari gantut, dameng
wang nampi wacana.
11 Ida nabi ngantu babad, maanyatuayang catur sami, iku ngaran catur
jadma, sameton tunggil aji, sapta sudra kawastanin, saking cokor mijil dumun,
krana sudra kaucapang, keto cning apang ngarti, jatin ipun, punika sudara
tunggal.
12 Arya wesia kasta tiga, sane medal saking nabi mlaku dagang
alalungan, dana tulung ring anak miskin, saking irika kabasahin, ujar
pangalem anak lacur, gustin titian asung prapta, sue ajap titian gusti, kadong
caluh, pakaryane dadosang pangkat.
13 Malih tiga kang wikarna, saking wijang pisan mijil, nados agung
kasatrian, panjake sutindih bhakti, wicaksana ngempu gumi, jagat aman teduh
landuh, saktin agunge ngawinang, panjak ngalem ngatur bhakti, dewa agung,
bataran titiang dewa prapta.
14 Siwa buda ngamong gama, sakingne tri kalih mijil, pangajume ida
surya, ida siwa wenten malih, mijil saking brahma nguni, brahman kaste
kasebut, nganutang dharma susila, sumingkin sisiane bhakti, atur ipun, ratun
titian ida siwa.
17 Katuangan ring para jana, juga sinanggeh sang rsi, brahmana wangsa
dursila, inindengdatrat katempalin, pakiser jagat ngawinang, rakyate nados
ratu, bulak balik kadi jantra, kasta agung madung kalik, silar silur, bapak tani
kaucapang.
18 Babad pasek saking jawa, sareng pit uterus ke Bali, nados mpu pande
emas, nguangun desa naring Bali, polih base mangagungin, pangeran tangkas
ne dumun, maka sami ngagem karya, bendesa mas pinih kelih, kanggo ipun,
naring desa nados ketua.
19 Pasek tangkas juru tanggap, kalaning ma aci aci, ke bayan ring jaba
tengah, kalaning ngaturang wali, naring pura sami ngamongin, pasek ngukuhin
mamandu, ne tatiga mande emas, mande gong mande wesi, kanggo ditu,
gaguntingan akah pura.
20 Gaduh kadang ka pagatepan, punika juru pangabih, mangoregin ring
prayangan, ngamong weda sangkul putih, pasek mula kueh ring Bali, wangsa
katah yan initung, puput bapa manatuayang, amonto tuture tampi, gde tulus,
mangiringang luir inucap.
1 Nyoman asung nesek matur, singgih ratu maha muni, indik pitra jua
lanturang, mpu dalang alon nyawis, saking babad malih ranak, indik bhakti
ring lelangit.
2 Rupa kalih wenten mungguh, solahe ring hindu nguni, kalaning mangeseng
sawa, karma marga kawastanin, ika ngangge upakara, kewala sami makincit.
3 Wenten malih sampun laju, jenjana marga kewastanin, tunggil aran bhakti
marga, tanpa banten muang pangaci, puput antuk weda mantra, solah yoga
manulurin.
4 Masrana warnan panca taru, puput astine kakirim, sampun tutug solas dina,
irika malih kaslamatin, taler puput antuk yoga, weda mantra manulurin.
7 Sampun rawuh tahun siyu, petang dase enem nampi, ring Majapahit nulia
perang, ratu kudus manyiatin, punika igama selam, ping kalih nora mintulin.
8 Agamane sampun bawur, I gama selam mangagorin, para rabi kueh slam,
wenten buda jejer kari, putri saking Bali kocap mikukuhin majapahit.
9 Nika putri saking Klungkung, gade gade menatingin, nandingin satrune teka,
raja kudus lan prajurit, sang putri ngepalahin perang, lampet tiga taler kalilih.
11 Dahat merang kasorang luh, mabudeng tan kadi kadi, bala yuda
kahatagang, prabu demak maka kawi, bala mantra tankikitan, tan sangkeyan
masuk ring puri.
12 Kasep adi pati terung, naggal yuda kaludan wengi, raden patih
mangoregang, ngebek jemur jroning puri, musuh galak tan tinanggal, adi pati
terung kalilih.
13 Sang prabu nyingkir ngelaju, sareng putri saking Bali, saduk abad
enem belas, puri kalungkunge ungsi, sareng patinh gajah mada, jawa timur
kueh mangiring.
14 Rah pitu matenggek pitu, siyu petang atus yusan bumi, prabu
majapahit kalah, prabu demak saking jawi, pulo timur tlas kajajah, kapaksa
islam sami.
1 Made punia semeng tangkil sampun, luir ning wacanane, matuange ring
hyang nabi, empu danghyang nulia wus, rengen ranak dena tuhu, sasampun
ring Bali nunggal, kueh pandita para empu, siwa buda guru sanga, madabdab
ngelingang sisia.
2 Solas guru saking sebrang kumpul, wug majapahite, prarudan rauh ka Bali,
pre arya lan para agung, miwah pasek satria rawuh, sami sampun olih genah,
madabdab ring Bali adung, ngawilangin luir prayangan, ring gunung yadin ring
kota.
3 Babaose sami puput adung, sane yogia reke, sad kayangan osekin, nika sami
naring gunung, kayangan tiga puniku, naring desa miwah kota, puseh dalem
ditu mungguh, pura taman lan segara, mraja pati pura subak.
4 Made punia nulia nyembah matur, nyesed solahnyane, singgih maha rsi, pira
kunang yogian ipun, kang prayangan wenang suung sung, empu danghyang
alon nanggal, rengen ranak kueh puniku, sane yogia sungsung jagat, sungsung
desa sungsung subak.
5 Umat Bali saking Hindu sampun adung, ditu yogia made, ri kalaning matri
sandi, sang pandita watek agung, yogia ida naring gunung, ngastawa ring sad
kahyangan, wenang Bali telas sumuyug, ngatur bhakti ring bethara, nguncar
weda mangastawa.
7 Malih wenten ring pejong kawuwus, panataran sasihe, saha weda lan gayatri,
wenang desa wenang nyungsung, puseh dalem desa iku, pura taman lan
segara, melanting lan babatur, praja pati pura siwa, wenang desa madue
arepan.
9 I dewa ayu manik galih sungsung, ring pura subake, dewi uma dewi sri,
mraga tunggil ida sungsung, pabhaktian sarin tahun, pangusaban ika ngaran,
durga naring dalem sungsung, siwa rudra juga ngaran, wenang desane madue
amongan.
10 Ring pura puseh desa sungsung, sanghyang tiga reko, brahma wisnu
iswara malih, mraga siwa sungsung ditu, panunggaling tiga iku, kancaning
dewa ring pura, dadi wakil sanghyang tuduh, ida sanghyang widi wasa,
mangebek nguwub jagat.
13 Wenten malih dadia wastan ipun, ri jaba arane, tunggil wangsa sareng
ngaturin, penataran wastan ipun, tri wangsa ngaturin ditu, ri kalaning dewa
puja, kadang nyane sami rawuh, nganutang dina pawirtan, keto made apang
tawang.
17 Poma poma ranak pang nya tuhu, mangka ujar nabe, negesang tutur
numadi, dewata suci manurun, dados oka dirge tuwuh, manganutang kecap
sesana, kari romon ipun tedun, nados oka sigug tempal, cendek tuwuh
kesakitan.
1 Ktut olas asih kocap, mapinunas ring sang rsi, singgih mangkin ratu pranda,
kadi pasuecane sampun, lanturang pinunas titian, paicain, pidabdab buta
yadnya.
2 Mpu dalang asung wacana, uduh ranak olas asih, bacakane solas soroh,
naring Bali tamyang sampun, pertama ngaran segehan, kaping kalih,
mamangguh ika ngaran.
3 Ping tiga panca kusuma, panca klud wantah tunggil, kaping catur panca sata,
rsi gana panca sampun, kaping enem panca sanak, pitu malih, balik sumpah
iku ngaran.
4 Labu gentuh kaping asta, tawur agung sanga mangkin, kaping dase ne kabaos,
manca balikrama mungguh, kaping solas mamuputang, maci aci, eka dasa
rudra ngaran.
5 Pamong desa wantah wenang, nyaronin prayangan weci, lauh gentuh balik
sumpak, yadin manca sanak patut, sor punika ring pumahan, maci aci,
manyaronin karang rusak.
8 Olas asih matur sembah, lanturang ratu malihin, kalaning macacaron, kadi
napi solah ipun, sapa sira hayat titian, ne aturin, mangda uning ratu titian.
9 Ida siwa mangandika, sakeng mangkin mangda eling, mangaci ring watek
buta, mapeweweh wastan ipun, solah tangane anutang, mangarepin, lor
kulon wantah yogia.
13 Segau lan tapung tawar, banyu awing miwah lis, mangda ledang ida
masurya, ne kasurya pinih dumun, bantene sami uningang, ngajenengin,
tatujun sang madue karya.
14 Banten ring sor uningang, ring sanghyang ibu pertiwi, aturin ida
jumelag, mangaksi aturan ipun, miwah kancaning babutan, lanmemedi,
mangda ida magrawuhang.
16 Dewa sanga uduh ngundang, buta buti lan memedi, buta yaksa buta
ngadang, I pa mali watek hantu, jim setan mangda teka, miwah desti, ditu
awas apang tawang.
17 Ditu lawut mangacepang, ida nunggal jroning hati, kangin kauh kaja
kelod, eling gustinnyane mungguh, sane kelog gusti wayan, kaler malih, gusti
made kon nibakang.
18 Ne kulon malih uduhang, mangicenin watek buti, gusti nyoman
ngadang adang, sane purwa gustin ipun, puput nyane maring tengah,
mangicenin, tekan buta manca desa.
20 Kancan tirta lawut margiang, watek buta lukat sami, yadin genah
pakarangan, pahilehe sampun puput, olas asih mapinunas, ratu rsi,
babantene paicayang.
1 Ketut bangun caritayang, malihin mandek ring arti, sang pandia nuli
mawuwus, uduh ranak bangun lemah, sampun inab, ngruseng daleming
suatanu, diksan ida saur sembah, singgih sampun maha rsi.
2 Ida sanghyang catur weda, duh malihin singgih ratu maha rsi, sang pandiya
nuli mawuwus, renga ranak dena tatas, sanghyang weda, tges nyane wed
puniku, tirta sucine bek jagat, yan bawosang iwang sami.
3 Jejer langgeng kudang abad, yadin rusak, jagate ida kari, tanpa bongkol tanpa
muncuk, mraga bunter kadi sunan, mangodagang, jagat tiga saking dumun,
sakuwubaning aksa, saka sangganing pratiwi.
4 Yen ucapang naring jagat, siyu sinunggil, narane uning jati, yan maosang
apang tuhu, anggan ida sang kawase, babandingan, kewala uning
manutur,suklan manah mikolihang, diwang pules mangipi.
5 Ring rasaning supta pada, jati uning, rasan awak didiyin, sang mangipi gel
manutur, olih ngipi katuturang, tinempalan, olih sang mangrenga tutur, dadi
mauk kaucapang, nagih ngidih tan pikolih.
6 Narane nora ngrasayang, manungkasin kapi luir ne baosin, tan ana buktin
ipun, dadiannye dados saprebat, dadi tungkas, babandingan anggen nutur,
masih tidong magutulan, nlasang tempo yan bawosin.
7 Daging catur kasinahang, kakupasin uduh ranak apang ngarti, kangin kauh
elor kidul, nika dados rua bineda, peteng lemah, wastane raina dalu,
wenginnyane galang bulan, rahina surya ngagalangin.
8 Weda ika kasinahang, sanghyang rawi hyang ari wantah tunggil, ring madya
panunggil ipun, madya ika anggan manusa, asing tunggeng, yaka hanan suci
halus, hnang hning ika ngaran, hyang agama kawastanin.
9 Gumi ika ngaran linggah, ngaran suci jagat wirya tanpa tepi, punika
sungkemin ketut, ikang mona budi galang, nika weda, nika tirta suci harum,
iku ngaran jagat moksa, pandita sida nyalanin.
10 Punika agama ngaran, wantah hning nora hana napi malih, dudu dewa
buta dudu, yadin batara ucapang, sami boya, yan ucapang sami dudu, puput
panguguning manah, puniku sarin murni.
11 Dudu yoga japa mantra, lan semadi dane ktut glis nyawis, punapi ke
yogian ipun, maka lantaran ngastawa, kang mustika, nekeng linggih
sanghyang ayu, mangda sida katerima, kalaning titian ngabakti.
16 Maparab ida sang kresna, sari sari mangodag manjakin, mraga hana
nora tuhu, mangingkupang jagat tiga, sanghyang tiga, hyang iswara brahma
wisnu, api angina miwah toya, uningin tan katon sahi.
21 Narane jati waskita, tan heling antuk rasan soca kalih, kapaseban jaga
rawuh, nangkilin ida sang nata, nora samar, ngarepang matate lungguh, gusti
patih ya sawanda, sastra bahu narpati.
23 Ka pungkur ida sang nata, ring I patih tan kasungan malih nyilih,
busanan ida sang prabu, sang nata nora katinggal, patih sawanda, dane kari
tan karungu, ngiring prabu sampun palas, ical namaning papatih.
1 Gde tulus manunasang, singgih ratu maha muni, indik sima miwah adat,
punika malih icenin, sang pandita nyawis aris, wawanane manis arum, ngawit
bapa manatuayang, sampun kumpul naring Bali, kaget rawuh, hindu china
kang pamuntat.
2 Ipun makta upakara, sarwi ageng lintang asri, wawangunan payah wadah,
kadi tutur pakunyitnyit, pras bahan aran iki, miwah meka maka suluh,
deluang tapis reca dana, jinah bolong awak neki, galeng ipun, taler wantah
nganggen jinah.
3 Sayan lami sayan ketah, jinah bolong naring Bali, yadin mango upakara,
babantene kakercenin, maka miwah jinah kuci, satak seket ring sesantun,
wenten nangun arca antuk jinah, jinah kuci makasami, lanang wadu, sri
sedana kagambarang.
4 Solah adat ring agama, asia kueh manyampurin, ring Bali kemulan ada, saking
hindu saking nguni, Baliage saking rihin, saking jawi malih rauh, saking
cinane mamuntat, cara brahma kembang malih, solah baru, mlantaran atur
waweda.
5 Sayan lami sayan rebah, pangugune sayan tipis, watek agunge ngawanang,
magugonin ma tri sandi, kawisesan pangiwan malih, sang prabu ring
Bedahulu, papatihe kalih kocap, lintang sakti tanpa tanding, sane dumun,
pasung grigih, kebo taruna.
6 Kni sami kabuktiyang, panjake taler ninutin, bagus saktining pangiwan, ring
Bali kalumbrah mangkin, watek agung manyungkemin, asta guna sakti aku,
kagunan penangken jagat, mangda sida mangagungin, apang unggul, ring bali
manados raja.
8 Rakyat Bali sami kocap, jiwa mudah tanpa aji, saling empet pawanengan,
dudu wawengkan krarangin, asing ngaliwat ipun mati, agamane tan kalingu,
katungkul ngitungin perang, sang prabu ida lali, watek mpu, ida pranda
kaleleran.
9 Boya wenten mangitungang, upa jiwan ida rsi, mula rakyat ne ngajumang, sri
narpati manyayubin, ngamertanin saking puri, kancit mangkin pgat rampung,
panjak Bali alah nilas, ninggal guru lud nempalin, jagat rebut, wangkene
pendem ring setra.
10 Ne dumun asapunika, indik jagate ring Bali, nora wenten nunjel sawa,
kapendem asing ngemasin, ida siwa sami, duaning ida anggeh guru, tan
wenten rawuh mlajah, sirake pacang ngupenin, nulia adung, rawuh sami
maparuman.
20 Akueh nika yan baosang, angganing dagang mabudi, katah laku ipun
lega, duaning sinah polih bati, pesun munyi mangarumin, manudut kayun
sang rawuh, ngulah dagangane telah, mecarikan apang imbih, saraipun, sang
manumbas sampun mayah.
21 Amonika puput baosang, indik ring jagat Bali, pangaci manusa yadnya,
babaos sang maha muni, pitra yadnyane malihin, uduh ranak nyoman matur,
sisian ida manesekang, saha sembah matur aris, singgih ratu, gumanti titian
manunas.
1 Indik anak mapalaku, mitra puja sane nguni, punika tunasang titian, sang rsi
ngandika aris, nane nguni lintang dangan, mangke pejah mangke basmi.
2 Napi malih anak putus, uning ring rurungan mulih, marga moksa iku ngaran,
sampun caluh ulah ulih, wenten kcap manegesang, ring purwa purba sasana
tui
3 Ngaran galang pajar tuhu, tatas naring rurung mulih, pikolih seneng mlajah,
nora keni malih beyanin, sapunika wantah ranak, bebas nora balik malih.
4 Sane ngaran purwa iku, kawitan punika kangin, purba ngaran galang pajar,
tatas naring rurung mulih, mikolih sneng mlajah, anak putus dangan dini.
5 Punika ne nyandang tiru, ngagem gama tunggun urip, punika sarin agama,
nika jatine sungkemin, sasana tui laksana, plajahin sampe uning.
7 Diastun tan uning ring rurung, punika kulewargi, manah galang marga
lantur, punika rahina bcik.
8 Galang lemah wastan ipun, sanghyang eka jala rsi, ida tui mraga dewata,
sariran sang mangugonin.
9 Pamekas ida dane ipun, lamun kayun mangugonin, ping arep mamutus karya,
anutin kecaping aji, ring kembang wet kaunggahang, dase prekase negesin.
11 Ring paoman puput sampun, nguncar weda ida rsi, kastanggi muang
asep menyan, panca taru menyatunin, mamelasang bekel sang pejah, panca
maha butha sami.
12 Nyoman asung malih matur, inggih titian nunas malih, mangden titian
sauninga, weda napi kawastanin, kala ida manarpana, mpu dalang nulia
nyawis.
17 Rupa petak ambil wau, mantra meneng jroning hati, puput wantah
amunika, yening ngupakara petri, kalaning ma weda panjang, nika kidung
miwah nyanyi.
18 Ring tahun siyu limang atus, reg weda wus medaging, tembang weda
ngaran nyanyian, kadadosang dase jilid, mesisiyu ulu likur sanak, tembang
nyanyi weda sami.
19 Ksama weda mantra halus, ngater antuk adnyana suci, kala ngater
upakara, slawe jilid penuh misi, kidung weda utawi tembang, sami becik
miwah suci.
20 Ucap ucap suci halus, mangastawa sanghyang widi, ring batara sad
kahyangan, ring kahyangan tiga malih, kidung malat katembangang, miwah
tembang warga sari.
21 Atharwa weda ping catur, dados kalih dase jilid, pitung atus sruti
mungguh, tigang warna kategesin, japa mantra sami munggah, amongan usada
jati.
22 Ping kalih munggah iriku, indik kawisesan sami, pregolan asta guna,
sarwa sakti mantra sandi, ajarane kasusupang, ring watek agunge nguni.
26 Bali kuno saking dumun, kantun name rawuh mangkin, desa gunung
sad kahyangan, beya pendem kawastanin, taler ngangge upakara, manganutin
hindu Bali.
27 Tempa saking hindu dumun, duk yuda ngarep ke bali, mamrangin
maya denawa, wadua katah mangemasin, kapendem ikanang siwa,
kakingsanang ring pretiwi.
31 Miwah jatu panca taru, pahilehe tegep sami, sampe nganyut anggen
yoga, wenten nganggen banten pengaci, ikincit wantah muputang,
manganutang hindu Bali.
1 Made Punia alon dane matur, tui manis ujare, sasuhunan sang maha muni,
tunas titian tatuan ipun, indik ngawit mapawangun, nangun sangggah miwah
pura, napi pengacine patut, sadurunge ngangkat karya, empu dalang
mawacana.
4 Pinandita yogia lan pemangku, ring mijil suryane, saha banten mangastiti,
daksina canange katur, ring sor segehane katur, mapiuning ring hyang kuasa,
pangruak tirtane patut, tibakang ring pagenahan, malinggih pacang
wangunang.
7 Ping tiga ilenang wau puput, a madya ping kalihe, pamlaspas banten unjukin,
ping tiga ilenang puput, padagingan pendem wau, sasih kapat ika wenang,
sasih panca lan sepuluh, margan anak dewa puja, mlaspas ngaturang piodal.
8 Diksan ida made punia matur, indik babantene, paicain ratu mangkin,
mendem akah miwah caru, lamakan ranak pang wruh, ida rsi mangandika,
nyadia bape ranak mpu, midartayang luir inucap, pituhuntaden tatas.
12 Ndah kita butha eka waramu, buta dwi warane, I butha tri wara malih,
manusa dirgayu tuhu, hening awak sariran ipun, sang adue caru punika, lah ta
ajak sanakmu, trima nen sajingnang, lamakane kabeh raharja.
17 Pras daksina panyeneng bras acatu, limang atus arcan nyane, mangka
kajar widiastra tui, wiadin arcane kuangun, lingga naring gedong meru, maka
lingga hyang batara, mangda pandita mutus, mangardi arca punika, mirah
puditut ring murda.
1 Olas asih mapinunas, singgih ratu maha rsi, banten carune lanturang, kadi wit
nene dumun, ida siwa asung wacana, apang eling, nganteb caru ring
prahyangan
2 Saha suci meneng manah, puput sampun jroning hati, mpu kuturan adegang,
tatiga margining caru, ring pura amongan desa, subak malih, nista madya lan
utama
6 Guling itik ditu mungguh, smalih guling babangkit, sucin nyane tigang soroh,
pitung dandanan pasayut, sapuputing upakara, kadi nguni, pangenteg linggih
aturang.
8 Sapuh alit jua tumusang, tumuli malih plaspasin, manut kecap kusuma dewa,
ndatan yogia huwah huwah, weda banten adungang, sang gagonin, pandita jati
ning sukla.
11 Wenten kuskus tanpantara, sanda nora tan rasanin, luir sasa kadi
nguron, unin nyane tinggar ditu, kadi jadma kapirengang, mangangobin, juru
sapuh sami renga
12 Pura kranjingan wang ila, wang edan mraga malih, dihage upakaran,
dening caru manca tahur, ayua lintang petang ulan, glis osakin, abot yan sampe
tibanan.
13 Di hage ngatur lempana, guru piduka muang suci, yan tan kaye
kalaksanayang, bawah upatamang rimbug, lara mati tan putusan, sayah kering,
mrana baling tikus galak.
14 Wenang caru balik sumpah, yadin panca tahur kengin, slawang lawing
laksanayang, upakara sane patut, yadin wang sane mangawinang, ngawicinin,
mangda masuci laksana.
18 Karang rusak ring pumahan, panca kueh nyane marginin, manca sata
manca sanak, rsi gana manca klud, mamangguh miwah segehan, panca sami,
ring jaba mamuta yadnya.
19 Kari rusak caritayang, utpata ugi anutin, labuhan amuk punika, rsi
gana carun ipun, sadurung a tahun wenang, yan liwatin, labuh gentuh
laksanayang.
20 Katunuan tibanin wraksa, wenang rsi gana alit, tempuh angina lan
emidan, panca sanak carun ipun, miwah desti mapendem, wenang carunin,
pailenan panca sata.
Pupuh Pangkur-Agama
1 Diksa ida mapinunas, durus malih agamane jua wantunin, sang pandya gelis
mawuwus, rengua ranak dena tatas, sang sujadma, rua lingga jatin ipun, dini
hidup ditu pejah, dini pejah ditu urip.
2 Salamine karigesang, rupa kalih genah enggone maurip, lemah peteng sai
pangguh, sirep ipian rasayang, sampun lina, sanghyang atma sampun mantuk,
sapunika wantah ranak, wenang pejah sama ring ngipi.
3 Jroning urip sampun pejah, apan pasti uripe mondong pati, bengong dane
ktut bangun, ngrasayang daging wacana, mapinunas, singih singgih maha mpu,
kaya punapa kang laksana, mpu danghyang nulia nyawis.
4 Ngawit sakit mangelar yoga, saking kawit asta yoga sami, bacak bapa ukud
ukud, ageman ida pandita, hujang bapa, saking kawit sampe puput, pertama
ikang inucap, hyang mamaka ngaran neki.
5 Ping rua ngaran nyama, kaping trine asana ngaran neriki, kaping sapta malih
ujangang, wantah mangkin, Diana ngaran neriki, kaping ulu kang pamuput,
semadi punika ngaran, sang pandita, pageh ngamong saking dangu, kabeh ika
maka payas, sandangan raina wengi.
6 Melaksana dgharma susila, sari sari manempuragan neki, satwam ring hati
jujur, aja bonggan kaping awak, mangawinang, jroning hati peteng ditu, hinger
ranak dena tatas, ujang bapa wiji wiji.
7 Pertama ngaran kagungan, kaping kalih kebagusan neriki, kaping tiga sugih
ngunggul, kaping caturne ucapang, kasaktian, gada gada sakti aku, kaping
panca kapradnyanan, kasusupang jroning hati.
8 Kaping enem caritayang, kasunkemin kukuh bakuh sireke, yan punika kadong
gugu, ngawinang anak kasasar, dadi lempas ngalih suci nemu letuh, tan kasidan
nemu moksa, angkarane manindihin.
9 Kaping pitu mamuputang, kadang urip tan kawasa anggan neki, ayua ranak
kaslimur, aja surud mawiweka, ngempu angga, nora setata kanang tuwuh,
kanang tuwuh ngempu awak, yogia mangke pariksain.
1 Gde tulus mapinunas, durus ratu jua wantunin, sima adating manusa,
kagugunin naring Bali, sang pandita nulia nyawis, pangugune saking dumun,
sanggah pura luir prahyangan, pangancan ngastiti widi, jatin ipun, kari
ngangge sasawangan.
4 Naring pulu mahayu bras, mangastawa ida batari sri, budan sinta malih
kocap, pagerwesi kawastanin, mahayu gelas utami, molih pamenange dumun,
mrangin prabu Mayadenawa, pagorsi mangkin wastanin, dina parum, sang
pandita makabeyan.
6 Ring kebon miwah ring tegal, bubuh banten manulurin, punika anggen
pangatag, wit palane pakeling, mangda nged who wohne sai, sanangken
panampih tahun, ring wrespati sukran sungsang, nika malih kabaosin, saking
dangu, Sugian Bali Sugian Jawa.
10 Anggar kasih tambir kocap, odalan sang sri buda pati, kasusung
karyanang pura, pura dalem kawastanin, nganem sasih kaodalin, panjake
sami sumuyug, buja wali kauturang, rawuh mangkin kari tami, pada sung
sung, durga dewi maring setra.
13 Kancan kanda catur weda, di gama sasana rsi, maka miwah aji purana,
kancan tutur mahotami, upakara bersihin, hyang saraswati katuhur, ikang
upakara yogia, saraswati kawastanin, toya kumpul, katunas sareng samian.
14 Gde tulus nulia nyembah, ijadma ratu baosin, kang anutang sami adat,
upakara lan pangaci, empu danghyang manyaurin,ngawit nganten teges ipun,
kang ngaran manusa yadna, widi widana manyaksinin, mungguh ditu, gni
toya lan pandita.
15 Trio dase sakti ngaran, sinanggeh ida hyang widi, pras tista nika malih,
anulung punika puput, sang kalih nganten punika, ring natar maharep
kangin, lanang wadu, ngarepin banten tataban.
17 Singgih ratu hyang kuasa, suryanin titian sareng kalih, ratu mraga
hyang iswara, aksi atur titian mangkin, mlantaran canang wangi, puniki
hameng hameng ratu, ngarannya siya nungaran, tunas titian sane mangkin,
ica ratu, ipun anggen titian timpal.
1 Nyoman atur mangalungsur, naweg ratu jua malihin, indik ngupa kara pitra,
kembang wet menegesin, tan melantaran upakara, napi yogia kang pangaci.
2 Mpu dalang semu guyu, ngandika ujare manis, yasa pralaya ngaran, kembang
wet taler tunggil, nora ngangge upakara, puput ring sang resi sami
3 Ring dase prekasa mungguh, teges munguh ditu cening, munggah kancan
upakara, banten munggah ring sang resi, anggan ida mangincepang, bekel
pitrane mebasmi.
4 Kewale pilen ipun, tegep kadi nguni nguni, hiking sawa wawu pejah, pahilen
puput mabersih, gulung antuk tikeh anyar, miwah wastra petak malih.
5 Paleletan sami puput, kancan tirta margiang sami, saking sanggah saking
pura, miwah tirta saking resi, pinih harep pangelukatan, pabersih miwah
pangening.
6 Sawane ningglis usung, kagrombong unggahang mangkin, kala ditu ida siwa,
saha weda mameneng tui, nibakang tirta pemanah, lan pangentas tirta malih.
7 Lawan kajang rurub ipun, tangkebang ring sang mebasmi, munggah sastra
enem belas, utama bekel sang mati, tirta panembake margiang, raris sawane
basmi.
8 Wiweka pradnyan ditu, mongala menengjana sandi, nguncar weda idep
apadang, gidu gadu gaha meneng towi, sarwa banten katuturania, caru camah
miwah suci.
9 Dri raka beh mulan ipun, kanang banten makasami, matin nia ikang sarira,
utamaning mahotami, apadang jati mertania, damar kurung naring hati.
10 Ring suatanu tui katutur, panjang hilang banten mangkin, yeka ngaran
kakembungan, langgenge sariran niki, tui rurung galang apadang,
manyundarin rurung mulih.
15 Kecap kembang wet puniku, lan kecaping sastra pingit, ring purwa
purba sesana, wariga dina alah tui, ring teges rahina kala, pratiti pada sukla
sasih.
17 Mraga sunia maraga suwung, suci nora maling aling, teges ditu
kahancerang, ekam sadwi pranawa danti, kategesang wantah ida, sanghyang
widi maha suci.
18 Tuah ida mraga rahayu, seken kecap manegesin, kaye killing hyang
suksma, gni suarga kundaraga tui, yan wus mastitis semayantu, suega katemu
ring mami.
19 Lah basminen wawakemu, lamakane sira gelis, manunggal lawan
manira, yeku kajang sangun neki, aksara nem belas wijia, utama bekele
mulih.
21 Rasaking mangkana tuhu, yadian pintan pabean neki, teka suarga juga
kita, tan amanggih genah wici, sakayunanta ring wahya, arep ring biantara
malih.
22 Piteket sang rsi sadu, mangujangang tata aji, nyoman atur sayaga
nunas, kop weingi sampun nampi, sang pandiya mangandika, lintang wengi
tutup mangkin.
1 Mupuh kembang suaran genta jangih humung, naring gunung reke, akueh ida
sang maharsi, gandakesa tamrik sumembur, asep kastanggine arum, indrakila
pesajayang, munyi manis luir ning kempul, ngawe lengeng mamirengang,
maduluran adiaya.
2 Ageng wetan hyang rawi manyuluh, sasewana hageger, paksi puyuh lengut
lembungin, ngemu suara luir ning diksu, katah yen winiwus, dauh kalih kang
rahina, made punia kocap rawuh, nangkil maring mpu danghyang, sang
pandiya asung wacana.
3 Duh ranak rengua mangke pituhun, indik babantene, ring pura tiga
kahyangan tui, sampun puput mapawangun, ping tiga yogian ipun, nista
madya lan utama, ngawit makuh pangurit ipun, amadya raris mlaspas, ping
tiga kbo muputang.
5 Wulam nyane bebek putih jambul, muang ayam petake, suci alit suci sari,
pasipatan alit mungguh, canang raka lan sasyut, pangambeyan pangulapan,
sorohan miwah segahu,tpung tawar biak kawon, ring palinggih munggah
skar.
7 Makuh ngurip mlaspas sanghyang taru, margiang luir tirtane, banten sami
nulia ayabin, hambe ulap sanghyang taru, biak kawonin pada ditu, haturin
suci pamlaspas, sahusan widangan sampun, puput ngayab kaping tiga,
bathara sami linggihang.
12 Sor punika carune pamuput, rangkep hebatane, panca sata kbo lan
bawi, suci alit suci agung, hulun caru yogia ditu, miwah cang pras daksina,
sasantun salaran mungguh, pabyak kala tepung mrajah, gelas sanga
matunggilan.
14 Pamugbug nem dase nem mungguh, slem putih reke, banten ring
pasuguhan malih, suci geng sasipatan agung, widangan saruntutan ipun,
jrimpen tegeh lan pangkonan, sorohan brangkatan mungguh, muadah ngiu
pasegehan, sangu warna akedengan.
1 Nulia semeng kawuwusan, olas asih rawuh nangkil, ida siwa mangantosang,
dane ketut cengeh ditu, nunas lugra manampekang, mangesorin mpu
danghyang mangandika.
2 Butha yadnya ugi lanturang, cahi ktut apang eling, yening caru manca sata,
urip sapta wara tinut, miwah urip panca wara, angkep sami, kangin kauh
kelod kaje.
3 Hireng abang kuning petak, umah panca wara anutin, rumbah gile lan jajatah,
ring madya ayam brumbum, taler manut urip dina, caron malih, mangke
naring karang rusak.
4 Karang angker desti muah, manca sata yogian neki, banten suci kalih soroh,
ke surya asiki katur, munggah naring sanggah tawang, burat wangi, lan
daksina pras katipat.
5 Naring sor suci sinunggal, pras daksina burat wangi, canang raka lan katipat,
muang sorohan sami ditu, pangambean pangulapan, kampuh putih,
prastistane adulang.
6 Sanggah cukcuk manca genah, ambu anggen pamayas, mesi sujang tatabuhan,
base buah bungkak abungkul, sami ditu ya gantungang, banten malih, burat
wangi lan dandanan.
7 Ring ulun caru tancebang, limang banten pateh sami, mahulu canang daksina,
pajegan lan pasantun, pasegehan bikas lima, ngaruntutin, mauncuk tegen
tegenan.
8 Mataled daun telujungan, ayam sami bangun urip, rupan nasi manut dina,
palupuh wangunang ditu, gnah ayam jua anutang, tumpeng malih, ajengan
mataluh ayam.
9 Pras ketipat sami akelan, dadar taluh layar malih, tabuh berem tuak arak,
penastahan katur dumun, pangantebe kadi kuna, hapa heling, ring patsal lima
tinggar.
10 Helingang ktut helingang, sanangken ngadak pangaci, sadurunge
mangden plapan, tapung tawar asagau, lis awing awing margiang, laut
ketisin, toya tabah toya bungkak.
11 Mangda tan kacakra bawa, indike nganteb pangaci, sing nya tukang
nyane obah, ngawe banten ngambul ambul, matungkas mangawe cacad,
ngawe weci, banten nyane kasipungan.
23 Manca sata maka dasar, itik bulus sikep malih, blang kalung taler
wenang, blang bungkem asun ipun, hebatan luir inucap, maka sami, kewala
mango bayang bayang.
27 Paweweh banten ring natah, naring hyang pertiwi jati, suci gede
sasipatan, daksina sorohan katur, pangambean pangulapan, lan pras malih,
pagreresik tepung tawar.
30 Lor kidul kulon wetan, patsal lima wus tegesin, resi darga maring
madya, yadin nganteb manca kelud, yadin mangguh naring karang, taler
tunggil, gustin nyane kon nibakang.
31 Wenten caru pinih nista, balik sumpah aran neki, ulam banten aji
solas, tan wenang mlaku imbuh, hebatan gene plan jajatah, tuah atanding,
aklatkat sudha mala.
32 Panulak desti ngaran, daksina babanten neki, buratwangi canang raka,
tuak arak maka tayub, kajeng kliwon laksanayang, panglong tui, sandi kala
wenang margiang.
Pupuh Pangkur-Agama
1 Enjang semeng kamantian, dawuh kalih sayaga sisia tangkil, sang pandiya
ngandika harum, uduh ranak bangun lemah, dong tampekang, lanturang
tuture durus, magama ngagem agama, ngempu awak ngamong buddi.
2 I tri kaya parisuda, ngaran yeki kaya wak manah jati, pariksanen ika nang
telu, lokika nenpa tmu nia, tigang warna, kadang solah nora puput, walat kara
lan mengahal, rusuh ngawe sakit hati.
3 Catur warna uni salah, parus munyi nyeda misuh lan misuni, miwah manah
salah metu, hiri hati seka praya, ngekoh manah, muda idep pati gugu, punika
sami tinggalang, tan inenek maring hati.
5 Awas teleng tungtung grana, detra kalih tunggil akena patitis, wetun agen
dabdab alus, uyup taler saha dabdab, terus atedang, rasayang awas jua ditu,
lenging irung kiwa kanan, slaning lalate patitis.
6 Pura kakumbaka ngaran, recaka tui arannya hikanang tri, tiga ika panga
caluh, adungang ana ring rasa, rasan awak, rasan manah apang adung, tuah
awak ditu manawang, keto dasar maurukin.
7 Lambene tutup state, nora mijil kang bayu ring irung kalih, rasayang ring
dada penuh, kumbaka iku ngaran, raris kutang, kayune ana ring irung,
kumpulang ring ulu tguh, puraka ngaran ni reki.
8 Bayu aris jua rasayang, irung kalih rasayang kanan kiri, recaka ngaran punika,
dabdab uruk saka sidan, sampe ringan, setate adungang caluh, bayu masuk
madulur “ö,, bayu mijil ah (Á;) dulurin.
9 Jati tuah tegesang bape, apang eling solahe langgeng pang sahi, napi luir piteket
wahu, sami solah nika ngaran, Padma sana, mangke tuah kawitang wawu, tangan
kalih tungkayang, nguncar mantra jroning hati.
10 Kanan 3º suda misuaha, tangan kiri 3º hati sudamam suahi, sekar asep
ambil laut, 3º puspadanta ya namah, raris muspa, dase jari raris cakup, saha sekar
terus unggahang, siwa duara ibu jari.
11 Solah siwa yan ucapang, yen menengin buda kang solah nireki, sami becik
kalih iku, nganutin tatujon manah, saha sukla, jroning budi jatin ipun, iku ngaran
padmasana, yadin kuncar taler becik.
12 Hindu Bali siwa buda, maka name witriin kasungkemin, gayatri utaman
ipun, luir ucaping weda mantra, kaketusan saking reg weda puniku, bhakti ring
ida hyang suksma, pupating nirmala budi.
13 Tuin ngastawa majalaran, ring batari batara hyang dewati, saha weda
huncar luwung, ring pura sanggah kahyangan, bhakti marga, paweweh bantene
katur, saha ngumin nguncar weda, amonto ketut bawosin.
1 Dawuh kalih caritayang, empu dalang mabaosin, gde tulus nampa wacana, sima
adat lan pangaci, indik ring jadma mangkin, kaget mobot ipun rawuh, mesi
sampun tigang ulan, yogia ngawit ipun ngrangdi, nyandang tinut, teges kecap
buda ebang.
2 Naring sukran tumpek mungguh, semeng mupu kembang ngawit, ring pacampuh
toya yogia, mabersih miwah mesahin, banten pangacine malih, canang raka
daksina puput, putih kuning pasegehan, toya entip tepeng mesi, naring kawu,
ngaraning dadasar anyar.
4 Kalih sibuh toya campuhan, skar jepun sami nyiki, ne asibuh jua cawisang, pade
lepas tigang katih, skar jepun ne asiki, angkepang ring padang tegul, buged antuk
daun padang, bantene laut asepin, ngawit ditu, lanang wadu matur sembah.
5 Sanghyang wisnu ida ayat, bantene aturang riin, saha entip pangrangdiyan, tirta
panglukatan malih, maka miwah tirta pangening, panganyudan lara letuh, ala
roganing bobotan, adung nunas sareng kalih, mangda lanus rare ne ring
jroning garba.
6 Puput mambuh raris tunas, sangu miwah toyan entip, sami pade maping tiga,
sisannyane anggen sami, ngurap weteng madya malih, sgehan ayabang puput,
kancaning alan bobotan, labanin mangda magingsir, raris hanyut, tirtane
kawitang tunas.
7 Ujung rambut kaping tiga, clebang maring pangrangdi, ne madaging padang
lepas, ping tiga tunas maketis, taler inum ping trine, sisan nyane anggen
maturuh, pahening masibu margiang, kadi wawu pateh sami, tur maturuh,
ring toya jua laksanayang.
8 Sukran tumpek jua ujuang, ping tiga tegem marginin, yadin nuju bulan
purnama, ring sanggah kemulan malih, ping tiga taler marginin, nunas
pamahayu puput, nunas tirta panglukatan, banten pateh luir pangrangdi, ring
hyang guru, brahma wisnu lan iswara.
9 Malih upakara kocap, kala rare rawuh mijil, tegesin ugi puputang, ari arine
bersihin, klapa sambuk anggen nakil, miwah eduk lapis ipun, bkelin rontal
masurat ö3ºmº (ang, ung mang), aksaran neki saha dulur, sabatahi nama
siwaya.
10 Raris mendem ring bambang, manyipta ring hyang widi, sueca ida
mangda raharja, rarene puput mabersih, ilenen puput mangkin, sukanin
wastra pasuluk, ayabin banten dapetan, kepus pungsed nyane malih, udel
ipun, genahang ring plangkiran.
11 Saha banten matetelah, tutug roras dina malih, nulia ditu raris
tanggap, ring ida kemulan sakti, antuk canang buratwangi, raka daksina
manulur, ring abulan pitung dina, tutug kambuh kewastanin, tigang santun,
ngawe banten tigang sasian.
13 Solah jaba paling nista, yadin banten oton malih, disampune enem
bulan, penyambutan karyanang malih, ngawit tedun ring pertiwi, sareng
ayam tangkeb kurung, luih katua sapuputa, sampun malih walenin, banten
wawu, pangambeyan pangulapan.
19 Gede tulus mapinunas, naweg ratu maha rsi, sane malih upakara, ring
jro pondok miwah puri, umah meten klumpu malih, mambeng kalih dapur
ipun, sapunapi upakara, yadin caru sapunapi, sahur guyu, danghyang guru
mangandika.
21 Kabeh uwus ujang bapa, kang ngaran manusa kerti, wang maurip
malaksana, asing wangunang bersihin, antuk tirta satata suci, manunas ring
sanghyang tuduh, luir ning banten saka sidan, tigang pawos wenang
marginin, nistan ipun, kaya iki plaku wenang.
23 Tulung urip malih panca, iwak nyane ayam putih, madulur banten
seetan, adina puputang kengin, pamlaspas taler alit, canang raka ditu
munggah, daksina pras ajuman, ayam putih siungan malih, iwak ipun,
runtutin sangu sangu segehan.
1 Mapinunas nyoman atur, pirang warni kanang margi, indik ngupakara pitra,
ketah ngaben kawastanin, bantene kadi punapa, sang pandiya gelis nayurin.
2 Sapta ketah wilang ipun, ngaran palebon naring bali, tempa saking Indonesia,
hindu cina makta nguni, brahmana saking sebrang, ngawinang kasta ring Bali
.
3 Solah brama mapalaku, nyawa preteka wastanin, sami agung upakara, banten
nyane tan kikitin, wadah ngangge naga banda, lembu patulangan neki.
4 Miwah boma krura kagung, damar kurung tegeh ninggil, hingkara sami polih
upah, asuga plong butha buthi, garuda gagak maganjaran, rawuh semut taler
polih.
5 Solah satria mapalaku, nyawa wedana aranin, luir di ajeng upakara, wadah
damar kurung malih, patulangan antuk singa, mapangawak adegan tui.
6 Para arya mapalaku, mapranawa aran neki, mapangawak antuk tirta, ngangge
bales lulung lung malih, wenten ngangge patulangan, antuk gajah mina becik.
7 Akueh sami banten ipun, sang tiga saling langkungin, yadin wadah sami
krura, beya katah tan kikitin, kebo bawi katah pejah, niru karya sang mengku
bumi.
8 Punika sang sugih angkuh, niru niru sang bupati, wangunan wadah
ninggarang, payas tumpang mangengonin, catur wangsa ditu tinggar, sang
ngatonang ngucapang luih.
15 Empu dalang seken mawuwus, trima cening wiji wiji, kang ngaran
amitra yadnya, saking hindu sane nguni, solah buda solah siwa, katrangannya
rupa kalih.
2 Utamane luir babanten katur, ring dina piodale, ring ajeng sampun pitrangin,
piodal majuwug ditu, kirang nyane banten panerus, sor ring capah duhur
acapah, kalih suci katur ditu, ring batara bten lemah, lan batara duwur akase.
3 Babangkit miwah suci catur, kbo bawi ulame, ulam ayam miwah itik, madyane
mangkin kawuwus, babantene munggah sampun, sami luir daging
panggungan, ring palinggih pateh mungguh, paneruse sami anutang, diastun
madya melaksana.
4 Tigang dina puput suene mapalaku, saking ngawit munggah sekar,
benjangnya iring mapning, tigang dina lebar puput, nistane mangkin
kawuwus, a wengi sampun puputang, dulur warga sari kidung, miwah solah
papendetan, banten nista kategesang.
5 Ring palinggih daksina canang katur, madulur asepe, ring praneman canang
piuning, ajengan daksina mungguh, ring batar rateng kawuwus, tatebasan
pitung dulang, sorohan panyeneng ditu, pangambean pangulapan, canang
raka pras daksina.
6 Suci alit sasipatan agung, windangan dahu pane, ring sor caru ayam putih,
wong desa sami trep rawuh, agung alit lanang wadu, nganggo bersih sarwa
anyar, saha bakti nyuciang kayun, kakawin kidung wong sembah, gayatri
uncarang wenang.
7 Mendak ngubeng saha pendet solah katur, muang sasolahane, ika ping tiga
arisin, puput ilen lebar sampun, tabuh gong mabiase laut, pupute
matatmburan, raris nuncal kancil kincul, nuli timbungane urekang, gongnge
puput gilakang.
8 Tigang dina tutug mangkinn sampun, ngalemek ilenan, tileming ulan macaru
malih, manca sata dasar ipun, manca sanak dulur ipun, ngamargiang isiman
desa, nyepi sipeng lemah dalu, kalih dina sampun lebar, made punia
mapinunas.
9 Kaya napi solahe ranak mpu, ngireyang baktine, sirang empu diage nyaurin,
meneng buda solah iku, ring siwa uncaring dumun, solah lungguh solah
tangan, anutang luir pituduh, kumbaka puraka recaka, panin karo
tungkayakang.
11 Ibu jari ngenjek ring embun embun, hening pangastawane, ring hyang
siwa batara hyang batari, ring hangen uncaring puput, 3º tui siwah tui ring
kayun, maha dewa iswara, prame suara brahma wisnu, starudra stapurupeh,
parikirtitah wuswelas.
12 Kaya ika ranak katetan ipun, asinggih paduka, batara pakulun, mraga
siwa tui, mraga maha dewa tuhu, maka sakti suara tuhu, prame suara paduka,
pukulun mraga wisnu, hyang brahma hyang rudra, paduka pukulun wantah.
13 Satate kastiti dumun, mlantaran pujane, antuk weda mantra sidi, towi
paduka pakulun, mraga sangkan muang pamuput, ngadakang ikang bawana,
sane mabiseka ratu, luih purusa parakreta, kaulanta ngatur walia.
14 Jro mangku patut nagturang nyucuk, kancan aturane, naring sor caru
maka sami, ngambe ngulap naur ditu, maruntutan sarwi kidung, dulur gong
sukatiyan, asep menyan merik sumembur, wangine ngebekin pura, warga sari
maduluran.
17 Ngambe ngulap nguyeng genta mulus, nang ning idepe, 3º bur buah
swah tat sawi tur ware niyam bargu, dewasia dimahi dyo, yonah pracodayat.
Masila dane jro mangku, ngambil sekar raris muspa, maduluran atur dadab.
24 Katah iwang titian damuh ratu, ping kalih pamargine, saking kawit
ulun numadi, katah mangguh dosan letuh, durus supat duh pukulun, asung
nugraha ring titian, anglukat malan ingulun, dus kreta papa neraka, mangda
purna kanirmalan.
26 Singgih ratu batara sinuhun, mangda palas mangke, kancan goda maya
sami, daging jagat maya iku, nados goda mala letuh, nika ratu paicayang,
mangda kles ring idusun, mangoda ring anggan titian, mangda sami mangguh
raharja.
28 Amunika pailen ring pura puput, luir ning pailene, made punia matur
singgih, sampun ke mawasta puput, indike magama ratu, mpu danghyang
mangandika, kancaning mlantaran iku, solahe mangagem gama, kantun lapis
iku ngaran.
29 Angganing wang tangkil ring sang prabu, naring jurun nyane, ngidih
tulung mangatehin, duaning dewek tusing gugu, lek sing nyak nika tandruh,
keto ranak yen rasayang, tambete ngawinang takut, haja nyengguh raga
bebas, ngaku ngaku kari kocap.
1 Olas asih kadauhan, ngalap kasor dane tangkil, sang pandiya ngandika
kahalon, rengen ranak dene tuhu, keputusan resi gana, ngaran neki, bacakan
ring karang rusak.
2 Yeki parisudan karang, nian angker panes malih, saluir ning mati salah jalan,
yadin sane lebon amuk, mati labuh muang kadadak, wenang caronin, puput
antuk resi gana.
3 Ngadak aken sanggah tutuan, tegeping dandanan suci, muang raka pras
daksina, arta siu pitung atus, canang burat wangi munggah, lenga wangi, sami
muinggah naring sanggar.
4 Ring areping sanggah muah, tanah rajah kaya iki, Padma asta dala ngaran,
gnah tumpeng pada nganut, urip gneh manca wara, maka sami naring tamas
suang suang.
5 Tur maiwak manca sata, panca warane anutin, sengkui maikuh wadahnya,
daging ayam maolah puput, makasami mablulangan, bangun urip, rajah calon
asem lembat.
6 Ebatan sami anutang, genah panca wara lan urip, kangin kauh kaje kelod,
miwah warna eling ditu, ireng bang kuning petak, wenten malih, tetandingan
gelar sanga.
7 Sareng genahe ring natar, miwah jangan sakawali, naring arep ning sanggar,
warnan panca wara anut, heling ranak aja lupa, hertok saguci, jangkepang
tong dados kirang.
8 Sma punjung malih sanga, maled daun nagasari, rinajah juga pada suang,
kaya iki reka mungguh, ý purwa ödaksina, pascima malih, reng jatine
rekayang.
9 Uttara siunggahang, gneyan geng sastran neki, nering nariti magenah, byo ring
wayabia mungguh, naring darsa nia wantah, madiya mangkin, mah aksara
unggahang
10 Punang segati nancengan, skar tunjung pitung katih, sami ngoje pada
nyapta, iwak itik olah luwung, tan mungguh calon jajatah, tur wadahin, antuk
tamas ageng linggah.
11 Dulur rajah astadala, ring natar ika tumpukin, ring arep sanggah tutuan,
sareng lawan daksina agung, mesi arta panebusan, limang tali, limang atus tan ana
kirang.
12 Pras elis tepung tawaran, sagau tatebusan malih, sasayut lan pangambean,
prayastista sareng ditu, lan pane anyar sinunggal, wenten malih, sibuh pepeklan
kuskusan.
14 Daksina ditu genahang, ring rajahan naga sari, arta pitung dase sapta, aja
kirang aja langkung, pakukuh sang madue umah, aran neki, muang babanten
naring sanggar.
18 Batara watek dewata, ring hyang resigana malih, mangda mutus suecan
ida, manibakang tirta paklud, naring karang sami margiyang, banten malih,
palukatan prayastista.
19 Mider kiwa tirta margiang, sisan nyane tunas malih, sareng sami jua
malukat, ilenen puputang lungsur, caru resi ganane kocap, pendem sami, ring arep
sanggah kemulan.
20 Daging caru manca sata, muadah pane rami sami, sambehang nganutin
tirta, sisannyane sami hanyut, pupute mider ping tiga, sapanjang margi, tirtane
sami siratang.
21 Krama tahur resi gana, nawur prama gangga malih, kabeh siratang ring
sanggah, kaya heki yogian ipun, surya stata panca siwa, giri pati, nahan tirta
palukatan.
22 Punika raris tibakang, resi ganane siratin, miwah asta dala Padma,
utaptiyang lawut ditu, dasakparan titian, jroning hati, nguncar weda prayastista.
23 ýöRsi gana bio namah, sang sambutang ekat, manrimi, sang mantri
nitahang caru malih, ýrong rarostra ya namah, pat papatih, ýö sura babala namah.
25 Rajah iti asta dala, rikala marak caruki, caru resi gana ika, makadi banktin
pasayut, larung pangurung patia, aled nasi, mangda kadi sagining wenang.
27 Boreh miyik masampian, puput cening olas asih, amonto bapa ngucapang,
kancan caru sami puput, sanghyang surya sampun endap, matri sandi, maka sami
sinarengan.
1 Ktut bangun suba lemah, semeng mangkin sayage rauh nangkil, ngalap kasor
sarwi nguntul, mpu danghyang mangandika, duh tampekin, juga tampi cai ketut
ayua ranak ipal ipal, pakelinge saking nguni.
2 Dane ktut manunasang, ratu rsi wiakti titian jua kari, nampenin wacanan ratu,
nora langgeng ika manah, wantah nika, tunas titian ratu mpu, napi kirang antuk
titian, nunas ke mangkin wantunin.
3 Dang guru nimbal wacana, matur sami gagodane jua talinin, maka ngaran kadang
catur, ireng abang kuning petak, nados goda, kalaning di raga campuh, warna
campuh dados bikas, dados metu manah culig.
4 Wenten ning angga puniku, saking napi kamimitan, empu dalang, ktut bangun
mapinunas, durus mangkin sueca ratu mangicenin, mangandika manis nyunyur,
ring angga stiya prana mungguh, pituding ditu galihin.
5 Manusane majatu karma, saking nguni suecan ida hyang licin, tresna asih yayah
ibu, awor salulut ring pamreman, anggan dewa mraga hyang samara lulut, yusup
ring ibu yayah, ring ibu samara ratih.
6 Ring yayah samara jaya, cening nguni mahatma mrga spi, saking siwatma nyusup,
nados bayu masusupan, ring anggan ida, sang matemu yayah ibu, luih rasa samara
gama, tan dumade raris mijil.
7 Saking yayah kama nresta, pada mijil saking biang kama nresti, agornya
tumuli kumpul, mangaran sang ajur muyang, abang petak, medal saking
yayah ibu, nadi sanghyang guru ngaran, hyang nila kanta ngewastonin.
8 Kama kentel luir antiga, sanghyang luih hyang meneng arannireki, sanghyang
urip atma iku, 3º kara roro manadyang, ngadeg nyungsang, dadi saking yayah
ibu, punika ngaran mimitan, ring bumi hidup aranin.
9 Brahma wisnu lan iswara, hyang trinadi muang dewa sangga malih, dewa rsi
sami asung, miwah panca rsi ngaran, ida mraga, sanghyang tiga wasuk wetu,
wawu mareka manusa, ngaran hyang pretiwi jati.
11 Hyang kuera ida malingga, karna kalih hyang yama ring cangkem tui,
nyang prigi manik ring untu, naring isit hyang rijase, lambe kalih, hyang
sumungkem tui malungguh, ida sanghyang madulate, malingga ana ring lati.
13 Sanghyang taya sueca ida, ngalingganin ring tangan kanan kiri, ring
jriji wenten malingguh, hyang kararontek mangaran, panca naka, sueca ida
naring kuku, ring suku kalih punika, sanghyang liang mangrasukin.
18 Punika ngemban satata,, pati urip tindih ngempu kemu mai, sahi
ngoda jemet ngulgul, ne mijil saking ibapa, roro ika, ari ari yeh nyom iku, mijil
saking ibun nira, luhu miwah getih yukti.
19 Nados kanda empat butha, ngaran niki yadin kanda empat sari, dadi
dewa yening kumpul, jroning budi ya manunggal, yening palas, mangawinang
manah ibuk, keto cening bapa tawang, ngempu kadang apang eling.
20 Yening agul pada agal, manungkasin dados goda apang sahi, dewa
butha nora adung, yening adung dados dewa, jroning angga, yening tungkas
mtu sigug, ragane kaupa daya, ngawinang ruet jroning hati.
21 Ngaran luhu pengaputan, prenah ida ring papusuh gnah neki, banas
pati raja iku, sanghyang iswara dewata, nados dewa, ring puseh ida
malungguh, mraja pati getih ngaran, genah nyane naring hati.
23 Angga pati ika ngaran, mangranjing ring ampru genah neki, nados
dewa sanghyang wisnu, ring paturuan ida ngemban, sareng catur, sami
ngemit siang dalu, ngawet hidup sampe pejah, punika ngatehin mulih.
1 Gde tulus manunasang, inggih ratu maha muni, inab tunggil kamimitan,
mapokok saking agami, dang guru manyaurin, kancaning keni kandulu, yadin
kancan tan katinggal, penuh sami kadagingin, misi suwung, bunter jati kadi
sunan.
2 Ika ngaran kadang empat, mati hidup sareng mijil, dadi butha dadi dewa,
lintang sakti ngebek gumi, aget lacur sareng sahi, yadin mati malih hidup,
nemu neraka yadin suarga, nora palas lemah wengi, yening kumpul, linganing
panca korsika.
3 Sane catur mawak panca, nunggal maring anggan niki, bayu sabda idep
nunggal, nados pancaksare luih, saking triyaksara manadi, nunggal kumpul
naring bayu, bayu manjinging pramana, dase bayu mangawakin, wantah
puput, palingganing dase aksara.
4 Nika ngawakin manusa, atmane manunggu urip, limang kala limang dewa,
nados bikas ajum sahi, dewa butha adung sami, nika nados dase bayu,
ngranjinging budi idep melah, nados dewa lintang suci, tur manyusup,
maring solahing manusa.
6 Sangkaning sunia kawitnya, nados ring siwa duara mangkin, mraga siwa sada
siwa, mraga siwa mahotami, ring dharma siwa umanjing, pragayan hyang
maha luhur, manjing mijil ring adnyana, linggan ida sanghyang aji, sampun
puput, linggan sanghyang catur puja.
7 Gede tulus manunasang, sapunapi ratu rsi, daging catur puja ika, durung
titiang tatas uning, ida rsi manyaurin, kene cening apang tahu, catur ika
ngaran patpat, puja ngaran pangastiti, apang jujur, solahe ngastiti hyang raga.
8 Dharma yogane bajegang, drana yoga lan semadi, apan kawitan manusa,
dasar saking kama mijil, punika nyandang astiti, saking solah budi halus,
apan mula wiwit tunggal,skala niskala ngranjing, mangda caluh, bayu sabda
budi galang.
9 Rurung nemu suarga neraka, corah bayu neraka panggih, sabda corah ngawe
neraka, idep corah neraka panggih, ne nyandang sedeng sungkemin, suarga
ika bayu halus, sabda bayu ngawe suarga, idep patut suarga panggih, nika
tuju, parisuda nemu suarga.
10 Darma sadu sahi dab dab, ngamong raga sahi priksain, masolah
apanga tangar, wetun munyi pelapanin, selid sanje siang ratri, sane patut
ungseng tuju, punika anggen gelaran, salawase kari urip, mangda adung,
pancasila anggen dasar.
12 Ida mraga tri purusa, sanghyang wadi manglingganin, ida siwa sada
siwa, prama siwa kaping trini, jagat tiga kahebekin, kalian hyang pramesti
guru, kalih sang mraga pandita, uning ida naring pati, ida nuduh, nglaksanain
siwa buda.
14 Keto ragan sang utama, mraga buda siwa luih, kala meneng cening
ngaran, sanghyang tunggal mangraganin, sanghyang buda ditu aksi, patitis
ring sunia tuju, ditu gnah sanghyang tunggal, jenek cening nyunia ratri, ditu
tahu, gnah daging rase tunggal.
15 Manusa hana ring jagat, jujur ngempu angga budi, sanghyang siwa ida
mangiang, naring solah kasusupin, naring idep kalingganin, sanghyang buda
malingga ditu, sampun mraga siwa buda, pageh cening mangastiti, tuhu
ngugu, premesti guru tui ngaran.
16 Gde tulus dahat jirna, mpu dalang ngajiwatin, nyoman atur jua
tampekang, indik ngaben bawos malih, puputang tuture mangkin, sisian ida
nyembah matur, titian nyadia manyuudang, wahyan ratu maha muni, pranda
putus, gumanti asung nugraha.
1 Wawantunin dumun matur, mangda seken cening nampi, indik anak muta
yadnya, ida siwa mutus sami, ida wenang ngentas pitra, nyoman atur matur
singgih.
2 Kocap wenten tamba lungsur, tirta saking ida rsi, sapunapi mangawinang,
mpu dalang manyaurin, duk nguni akudang abad, wus mamargi rauh
mangkin.
3 Pitung diri pasek dumun, wit jawi rawuh ka Bali, saling pastu kaliliran, sami
nyengguh raga sakti, I pasek uning magentas, nados mpu madiksa nguni.
4 Tutur bapa teges mungguh, sukat kaputungan rsi, wenang nuwur ring
kawitan, sagenep tirtane sami, kaya iki I pasek wenang, nampi sosot saking
nguni.
5 Wenten malih teges mungguh, jadma hindu wit ka Bali, adoh saking tirta
gangga, yogia solahe ring Bali, tengah wengi nuwur tirta, mapinunas ring
hyang ganggi.
6 Pinandita wenang mutus, mapinunas ring hyang ganggi, ring pancoran yeh
anakan, canang agung banten neki, sasarin arta abiding, hyang gangga ganggi
astiti.
7 Marga yoga tampet ditu, ring kalaning madya ratri, jaga mange ngentas
benjang, puput salud ditu raris, antuk payuk pakumbahan, sampun tegep
sarwi madaging.
8 Payuk anyar mrajah sampun, pindan sanjata sanga sami, ring tengah Padma
wantah, sekar warna solas malih, skar tunjung lan kalpika, samsam miwah
bija kuning.
9 Karowista daging ipun, padang lepas lalang malih, slikur katih nugi
angkepang, truna sari wenang nyunggi, mangda anak durung bajang, nika
ngaran tirta suci.
17 Saking slaning wijang mungguh, ring tutung grana jua patitis, idep
galang mlenging pitra, madulur kidung kakawin, wenten katah mangucapang,
ngaksa mamatur ring pitri.
18 Singgih wayah lanang wadu, seken titian sane mangkin, puput matur
maring wayah, ngewales ican wayah nguni, titian nual madulur sembah, ne
mangkin jaga mebasmi.
19 Gumi gumin mu rahayu, mantuk maring suargan mangkin, titian sami
damuh wayah, nunas sinampura mangkin, renga aksi atur titian, wit saking
idep suci.
20 Indik iwang saking dumun, saking alit rawuh mangkin, saluir ipun
kancan iwang, tunas titian makasami, iwang titiang saking solah, miwah
iwang saking munyi.
21 Saking idep iwang metu, geng ampura makasami, puput sami tunas
titiang, wenten utang titiang malih, meme bapa ngreka titiang, uling mijil
magadangin.
25 Ngarep titian yayah ibu, abot kadi nywun gumi, ring meme guru
rupaka, tgeh kadi nyujuh langit, ring ibapa guru reka, tan pabalik malih.
33 Yen nirta yadnya palaku, pangawak tirta tumpukin, ring sor pangelem
cendana, tri aksara rajah neki, ne asibak taler mrajah mrante rajah ni reki.
34 Ne numpukin rajah ipun, panca aksara rajah neki, ring bibih catur
aksara, ring dalemnya yº matulis, laut dagingin padang lepas, lalang miwah
mirah pudi.
43 Batara dalem iratu, kalih sanghyang mrajapati, luih batara puseh desa,
ring taman segara malih, sasuhunan sinamian, pamitang titian ikang asti.
44 Bekel wayah titian mantuk, sampun keles nados asti, jaga kirim tunas
titiang, mapiteh malih kakiri, sumbah tetep kadi mula, nyawang atur
ngamalihin.
45 Naweg nunas lugra ratu, sanghyang ibu pertiwi, apah teja surya ulan,
bintang langit sanghyang angin, asti bekel wayah titian, tunas titian jaga
kirim.
47 Batara mraga suwung, mraga dina siang ratri, ratu mraga dewasa,
sunia jati mraga suci, mraga sang dase pandita, nawa sanga asta resi.
48 Sapta rsi lintang asung, sad kayangan panca resi, mraga catur loka
pala, miwah sanghyang tiga sakti, brahma wisnu lan iswara, siwa sada siwa
luwih.
52 Dados merta ngebek penuh, naring jagat mauripin, tunas titian sareng
ajagat, rahajeng mamangguh wredi, solah lungguhe kiserang, ring tutung
grana mabakti.
53 Naring sang sueca mamutus, ngarep mangkin jua baktinin, resi siwa
pinandita, matur pangampura mangkin, indik karyane uningang, dread bakti
maming singgih.
54 Singgih sueca ratu nulus, matur sekaryan titiang mangkin, inggih ratu
siwan titiang, gimanti tunas titiang mangkin, ring embun embun linggayang
titiang, tekeng pati titiang eling.
55 Saka sidan wekas ratu, manual suecan ratu resi, dumadak ratu raharja,
sung sung titiang sampe lami, mugi mugi dirge yusa, miwah sisian ratu sami.
56 Tangan kalih nuli cakup, susut ngempun pangladin, solah adat iku
ngaran, maduluran atur malih, ngaksa malih kula braya, idane tamyu sami.
58 Ledang rawuh lanang wadu, masasarga agung alit, ring idusun malih
nista, nyambut karya ngaben miskin, ngarca dana wantah ngaran, tatamian
hindu Bali.
60 Jumlag sami mundur, tigang langkah maka kirig, raris lajur ka segara,
maring tukad taler kengin, piyuning ring segara kocap, canang daksina pras
malih.
61 Putih kuning segahan ipun, ayabang aturang sami, solah muspa tuah
elingang, madulur suklaning hati, singgih ratu hyang segara, titian nunas
tulung mangkin.
62 Pakirim titiang mangda rauh, tumekeng tirta gangga luwih, yeki asti
dewatan titiang, mangda gelis manyruadi, dados merta maring pada, tunas
titiang sareng sami.
63 Mugi ratu sueca nulung, mangda suarga maka sami, punika dewatan
titiang, damuh ida driki sami, taler mangda nemu raharja, hupa jiwata
tanhenti.
64 Bungkak areng raris anyud, tibakin tirta pakirim, sangu banten sekar
taman, ayabang ka tengah gelis, kidung gending manuluran, raris budal
mangrorasin.
2 Yang dewata ring sang wus malebu, nahan yogiannyane, banten pangrorasne
mangkin, daksina aturan nyusup, banyu awange rumuhun, sorohan raris
aturang, ngambe ulap raris ditu, banten sekahe cawisang, skah kurung
laksanayang.
3 Banten arepin skah puniku, banten suci reke, saji darpana yogia mangkin,
kakembulan kengin ditu, arak sajeng pada mungguh, prangkatan ulam
ulaman, gendar pitra malih ipun, ne atanding kakembulan, sisigambuh
pabresihan.
5 Ring sanggar tawang sucine katur, matumbak empate, kaje klod jua kauh
kangin, sasanakane muang mungguh, warna kutus ditu mungguh, galahan
daksina munggah, mangda tetep sami ditu, sarwa dase sami mentah, dewa
dewi masarengan.
6 Pangesor ring sanggar tawang iku, gelar sanga mangke, ring pangibon
bantene malih, pras daksina raka mungguh, akelan anaman tumut, segehane
malih mungguh, rarisang nunas kakuluh, skahe siniratan, puput sampun
ngajum skah.
7 Warna nen daging sekah puniku, muadah sok namane, pudi mirah tgep
madaging, Padma hredaya rajah neku, recadana rajah ditu, ulad taga anteng
skah, pra rai candana mnur, tateken nyane carang hee, skar ratna maka payas.
8 Kastanggi pala medon maungguh, miwah isin ronge, madaging panca taru
malih, tapih skah miwah jarum, don baingin manori mungguh, upakarane
ayabang, mabersih masisig ambuh, ring kakocor caritayang, sura nadi
pabersihan.
1 Olas asih matur sembah, inggih titian sapunapi, danghyang guru mangandika,
malih kdik kari ketut, solahe mamuta yadnya, pire cening, puput ngupakara
pitra.
2 Ring abulan pitung dina, yogia adakang pangaci, solah mebuta yadnya kocap,
ngeresi gana manca kelud, ring pamrajan muang ring natar, pang maciri,
solahe ngangkat karya.
3 Babanten sampun munggah, ring pasal pitu jua tonin, yadin nista madya
utama, solah nganteb munggah sampun, wus puput bapa ngujangang, nene
mangkin, tingkahing mamuta yadnya.
4 Uduh dewa panca yoga, pinunase puput sami, kewala piteket bapa, elingang
luir pitutur, resep resep laksanayang, apang jati, uninge nawang panawang.
5 Nora kna ima ima, mlaksana pang mabukti, ngawinang tleb pangugon, ngugu
bukti sane tuhu, mahurukin apang pasaja, haja gunjih, mlajah manipuraga.
8 Danghyang guru mangandika, dahat sang saya bapa cening, waluya tinggalin
jiwa, duaning bekel ala ayu, mapupul ring anggan dewa, yening becik, sang
guru kaucap melah.
9 Sami cening kari bajang, maninggalin anak lingsir, di jeleke apang roros, kadi
menda ngleb rusuh, nemu letuh ngalih sukla, kaget panggih, guru kna ujar
ale.
10 Sanget bapa makelingang, panca sila apang eling, wenten atma raksa
ngaran, tri kaya wantah puniku, mangaran kaya wak manah, kategesin, solah
munyi miwah manah.
11 Ring purwa basita krama, anggah ungguh base munyi, dueg mangulat
lengkara, seken gampil lemuh halus, pantes dueg dudut manah, smu manis,
luih srengara pangus getar.
13 Catur warga jua gemetang, sampe tua apang eling, dharma arta kama
moksa, dharma tui agama iku, aji utama laba, ngaran kanti. Kadang mitra asih
teka.
14 Arta sadyan madya laba, anggen bekel tunggun urip, kama sadya nista
laba, mangawinang nemu pugut, goda katah kapangguhe, mlah ulonin, kari
bajang tleb mlajah.
17 Arin dane catur nanggal, sahur manut makasami, tlas ngiring salaku
seloan, singgih ratu danghyang mpu, sueca ratu mamuputang, sanggi
mangkin, aji moksa tunas titian.
Pupuh Magatruh
1 Mpu dalang mangandika manis harum, uduh ranak panca yogi, yen yukti luir
pamuhun, moksa ika wiadin mukti, nirwana jati tatujon.
2 Mertan maka ngaraning wang kang wus caluh, tan ana kebanda malih, karma
pala sampun, bebas naring upa drawi, moksa tui puput tatujon.
3 Soring langit bacakan magama hindu, mangugonin sarin budi, sinah keles
ring balenggu, karma marga kagugonin, jana marga kaping pindo.
4 Kaping tiga bhakti marga wastan ipun, yoga marga catur sami, marga puput
wantah catur, ne ngawinang suud mahi, manumadi manong abot.
5 Karma marga pakardine wantah iku, plaksanan akal budi, rupa kalih solah
ipun, nitia karmane asiki, nahiti karma ping ro.
6 Siang dalu pekardine suci nulus, naring nitia karma malih, ngastawa raina
dalu, napi luir dulur pangaci, mahotama luir kabaos.
7 Matri sandi ping tiga rahina dalu, nguncar weda yadin sepi, enjing sose
miwah dalu, weda mantra lan gayatri, pinih mamuat kabaos.
8 Wedane kiwit reg weda wetun ipun, kadi munggah ring sor neki, om bur buah
swah tat sawitur, waranyo durga dewasio di mahi, dyo yonah pracodayat.
9 Teges ipun ngiring sami jroning kalbu, tunggil akena kanang kapti, bhakti
maring sanghyang agung, mahotama magebek gumi, mugi ida budi otama.
10 Manyundarin antuk sinar endih murub, singgih ratu maha suci, satata
ranak mengent tuhu, paksa siwa limang warni, becikang cening mangertos.
11 Dewa yadnya sari sari mahoma tuhu, weda mantra uncar kengin,
mitra yadnya kalih ipun, dread bhakti ring dewati, yadin ring wang tua
mangasor.
12 Kaping tiga manusa yadnya palaku, nampi tamyu nora imbih, nora
ngetang pangan inum, muta yadnya kapat neki, tulung asih ring uripe.
13 Resi yadnya maurukin kancan tutur, tatujon ajaran suci, brata tapa
budi halus, ngukuhang raga ngaku pelih, tirta gamana palakon.
14 Sisia panca mapinunas ring hyang guru, jnana marga ratu malih,
pisukanin ranak mpu, mangda sampun alang eling, singgih ratu duh sang
katong.
15 Roma manis wahyian nira danghyang empu, rengua ranak den astiti,
jnana marga panga weruh, sanghyang atma ring atman neki, lapis raga
barang maya.
16 Daging jagat barang maya jatin ipun, kala ngoda anggan cening, age
cning jroning kayun, peteng pitu patpat sami, agelis nunggil ring sang katong.
17 Nora ana bakal nara sida ngempu, sadurunge suwung budi, mauruk
suci pang caluh, jnana marga lintang sulit, daging jagate ngapingon.
19 Salawase aja surud ngawe caluh, marga yoga maha tinggi, jalaran
ranak mamangguh, tuah ranak yoga semadi, sri manunggil ring sang katong.
21 Dahat pingit jroning hati meneng caluh, ngawit yama ngaran neki, sila
lungguh sarwi luhung, nia mangaran diping kalih, dabdab eling pageh alon.
22 Asana ping tiga cangkem wutuk, tingal bener miwah lati, solah tangan
taler adung, kaping catur ngaran neki, pranayama tan ngeraos.
23 Mepet bayu tui rasayang, sampe halus, prati hara panca mangkin,
ngutang eling seneng embus, panca indria ngaran neki, kaping enem kabaos.
25 Awas eling uleng bener araruntung, sinar suci hening jati, angga katon
sakedap ditu, sane nunas ngicen sahi inunggal aran amor.
26 Awas awas eling eling duk puniku, dudu sirep dudu ngipi, ngaran
amor ring hyang luhur, srahana angga budi, lakuning semadi polos.
27 Bhakti marga teges nyane bhakti jujur, nyerah nora eling napi, ngarep
tangkil ring hyang agung, nyunia nora napi malih, jalan lempeng nemu
moksa.
28 Tresna asih ngiring ida sanghyang luhur, ayua menga kanan kiri, jalan
tengah apang jujur, aja surud ngarep bhakti, mangalaning manising layon.
30 Punapa sampun krasa ring awakmu, panca yoga matur singgih, kabeh
tedun ngelut suku, wus krasa ring awak sami, singgih ratu rsi katong.
31 Ngandika mpu dalang sarwa guyu, enah laut cening mulih, ka
jatirokeh manuju, eling eling den pakeling, neng aja kedalon.
puput.
Pemahbah
Atur geng sinampura ring palungguh ida dane, miwah para sameton,
makadi sang seneng mamaos, manawita kirang langkung antuk titian
ngunggahang katrangan, duaning katah angkepan ipun, kaketus saking tatua tatua
nadosang titian gaguritan, saha tembang, daging tembang ipun wantah sari
sarining agama, saking catur weda taler wenten, mapengempon antuk panca sila,
tan lian wantah agaman raga hindu Bali. Inggih kadi banget titian ngaturang
pakeling, mangda tan sampe sayan tipis mahurukin.
Japa mantra weda sruti, sami wantah mateges nyanyi wiadin kidung
kakawin, duaning paribasan ipun, base Sanskrit, yadin base jawi kuno, ke manah
antuk titiang, alit alite doh para, pacang uning yadin ngarti, sang saya titiang,
mangda tan gaman ragane tan kalingu, punika awinan ring catur yadnya
unggahang titian antuk base bali ketah miwah nganteb babanten
Puput
Kasalin Antuk tulis latin, olih Gede Sandiasa, menawi wenten sane kirang
jangkep antuk titiang, duaning kabanda antuk pangertian dan pangewacen tastra
bali durung janten tatas uning sejangkepnya, ngiring pakeling rawuhang mangda
ten doh pengertiannyane ring karyan Ida Mpu Sampurna, menados pengertian
keliru ring sapamargin mlajahang agama saking tulisan puniki, suksma