B

BA
Jadual Berkala Unsur
4 Periodic Table of Elements

Analisis Soalan SPM

Kertas 2013 2014 2015 2016 2017 2018
1 ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

PETA Konsep

.
2 ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

hd
3 – – ✓ – – –

.B
• Antoine Lavoisier
• Johann W. Dobereiner Sejarah perkembangan Jadual Ditentukan melalui susunan
• John Newlands Berkala Unsur elektron

dn
• Lothar Meyer Historical development of Periodic Determined from the electron
• Dmitri Mendeleev Table of Elements arrangement
• Henry J.G. Moseley

S
gi
Jadual Berkala Unsur
Periodic Table of Elements
Kedudukan unsur
Position of elements
l an
Pe

Kumpulan Kala Unsur peralihan

Group Period Transition elements
n
ta

• Sifat fizik • Tren perubahan sifat fizik • Sifat logam

bi

Physical properties unsur merentasi Kala 3 Properties of metals

• Sifat kimia Trend change in the physical • Ciri-ciri istimewa
Chemical properties properties of elements across Special characteristics
er

Period 3
• Kumpulan 18 • Warna
Group 18 • Eksperimen untuk mengkaji Colour
perubahan sifat kimia oksida
n

• Kegunaan • Nombor pengoksidaan

Uses
unsur. Oxidation number
Pe

Experiment to investigate the

• Kumpulan 1 change in the chemical properties • Sebagai mangkin
Group 1 of oxides As catalysts
• Kumpulan 17 • Kegunaan unsur semi logam • Ion kompleks
Group 17 Uses of semi-metal elements Complex ions

48
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

Perkembangan Jadual Berkala Unsur

4.1 Development of Periodic Table of Elements
1

Saintis Sumbangan
Scientist Contribution

(a) Antoine Lavoisier

Mengumpulkan unsur-unsur kepada empat kumpulan mengikut sifat
kimia: gas, logam, bukan logam dan bumi.

.
hd
Grouped the elements into four groups based on the chemical
properties: gas, metals, non-metals and earth.

(b) Johann Dobereiner Membina ‘triad’, kumpulan yang mengandungi 3 unsur dengan sifat-sifat kimia yang

.B
sama.
Developed ‘triads’, groups of 3 elements with similar chemical properties.

dn
(c) John Newlands
Mencadangkan Hukum Oktaf .

S
Proposed the Law of Octaves .

BAB
gi
an
(d) Lothar Meyer
Memplotkan graf isi padu atom melawan jisim atom . 4
Plotted the graph of atomic volume against atomic mass .
l
Pe

(e) Dmitri Mendeleev

• Unsur-unsur disusun secara menaik mengikut pertambahan jisim atom .
n

Elements were arranged in an ascending order of atomic mass .

ta

• Unsur-unsur dengan sifat kimia yang sama berada dalam kumpulan yang sama.
Elements with similar chemical properties were in the same group.
bi

(f) Henry J. G. Moseley • Mengelaskan unsur berdasarkan konsep nombor proton dan menyusun unsur-

unsur mengikut tertib menaik nombor proton .

er

Classified elements based on the concept of proton number and arranged elements in an

increasing order of proton numbers .

n

• Penyumbang kepada pembentukan Jadual Berkala moden.

Pe

Contributor to the formation of the modern Periodic Table.

Susunan Unsur dalam Jadual Berkala Unsur Moden

4.2 Arrangement of Element in the Modern Periodic Table of Elements

1. Prinsip asas dalam menyusun unsur-unsur dalam Jadual Berkala Unsur:

Basic principles in arranging elements in the Periodic Table of Elements:

(a) Unsur-unsur disusun mengikut tertib nombor proton menaik dari kiri ke kanan dan dari atas ke
bawah. 1

Elements are arranged according to increasing proton number from left to right and from above to bottom.

49
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

(b) Semua unsur disusun mengikut 18 lajur menegak iaitu kumpulan . Susunan berdasarkan
bilangan elektron valens (elektron di petala terluar atom tersebut). 1

All elements are arranged according to 18 vertical columns called groups . Arrangement is based on

the number of valence electron (electron in the outermost shell of the atom).

(c) Terdapat 7 baris melintang dipanggil kala . Susunan unsur-unsur berdasarkan bilangan
petala yang berisi elektron. 1

.
There are 7 horizontal rows called periods . The arrangement of elements is based on the number of

hd
shells filled with electrons.

(d) Kumpulan Unsur

.B
Groups Elements
1,2,13 dan unsur peralihan Logam
1, 2, 13 and transition elements Metals

dn
Bukan logam
14, 15, 16, 17
Non-metals

S
Gas adi
18
Inert gases
BAB

Yang dilorekkan: B, Ge, Si

Shaded:
gi
Separuh logam
Semi-metals
an
4 (e) Untuk menentukan kumpulan dan kala sesuatu unsur, perlu melibatkan nombor proton. 2
To determine the group and period of an element, need to use the proton number.

Contoh / Example: Nombor proton unsur kalium ialah 19, susunan elektronnya ialah 2.8.8.1
l
Pe

The proton number of potassium element is 19, its electron arrangement is 2.8.8.1

Maka, kalium berada dalam Kumpulan 1, disebabkan bilangan elektron valens = 1

dan Kala 4 disebabkan bilangan petala berisi elektron adalah 4
n

So, potassium is in Group 1 because the number of valence electron is = 1

ta

and Period 4 because the number of shells filled with electrons are 4
bi

2. Penentuan kumpulan bagi unsur-unsur: 2

Determination of group for elements:
er

Elektron valens Kumpulan

Valence electron Group
n

1 – 1
Pe

2 – 2
3 10 + 3 13
4 10 + 4 14
5 10 + 5 15
6 10 + 6 16
7 10 + 7 17
8 10 + 8 18

50
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

3. Sifat-sifat unsur dalam suatu kumpulan:

Properties of elements in a group:

(a) Unsur-unsur dalam kumpulan yang sama mempunyai sifat kimia yang sama kerana
unsur-unsur ini mempunyai bilangan elektron valens yang sama. 2

Elements in the same group have the same chemical properties because the elements have the same

number of valence electrons .

(b) Sifat-sifat fizik unsur dalam kumpulan yang sama berubah secara beransur-ansur apabila menuruni

.
hd
kumpulan kerana jisim dan saiz atom semakin bertambah. 2

Physical properties of elements in the same group change gradually when going down the group because the

.B
mass and the atomic size increase.

dn
Tugasan
Lengkapkan jadual di bawah. 2

S
Complete the table below.

BAB
gi
Unsur Nombor proton Susunan elektron Kumpulan Kala
Element Proton number Electron arrangement Group Period
an
Kalium
19 2.8.8.1 1 4 4
Potassium
Magnesium
12 2.8.2 2 3
l
Magnesium
Pe

Karbon
6 2.4 14 2
Carbon
Sulfur
16 2.8.6 16 3
n

Sulphur
Kalsium
ta

Calsium
20 2.8.8.2 2 4

Argon
bi

Argon
18 2.8.8 18 3

er

Unsur dalam Kumpulan 18

4.3 Elements in Group 18
n

1. (a) Kumpulan 18 terdiri daripada:

Pe

Group 18 consists of:

Unsur Simbol Nombor proton Susunan elektron Struktur

Element Symbol Proton number Electron arrangement Structure
Helium He 2 2 Duplet
Helium Duplet
Neon Ne 10 2.8 Oktet
Neon Octet
Argon Ar 18 2.8.8 Oktet
Argon Octet

51
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

Unsur Simbol Nombor proton Susunan elektron Struktur

Element Symbol Proton number Electron arrangement Structure
Kripton Kr 36 2.8.18.8 Oktet
Krypton Octet
Xenon Xe 54 2.8.18.18.8 Oktet
Xenon Octet
Radon Rn 86 2.8.18.32.18.8 Oktet
Radon Octet

.
hd
(b) Juga dikenali sebagai gas adi . Wujud sebagai monoatom . 1

Also known as noble gas. Exist as monoatom .

.B
(c) Mempunyai susunan elektron duplet atau oktet . Oleh itu, gas adi tidak
menerima , menderma atau berkongsi elektron dengan unsur-unsur yang lain. Maka, tidak

dn
reaktif secara kimia (lengai). 1

Have electron arrangement duplet or octet . Thus, an inert gas does not

S
accept , donate or share electrons with other elements. So, not reactive chemically (inert).
BAB

2.
gi
(i) Gas, takat lebur dan takat didih rendah
1
an
4 Gas, low melting and boiling points
l
Pe

(ii) Tidak mengkonduksikan elektrik Sifat fizik (iii) Tidak larut dalam air
Do not conduct electricity Physical properties Insoluble in water
n

(iv) Ketumpatan rendah

ta

Low density
bi

3. Perubahan sifat fizik apabila menuruni Kumpulan 18:

er

Changes in physical properties when going down Group 18:

n
Pe

Kr

Ar
Ne
He

2 2.8 2.8.8 2.8.18.8

(a) Saiz atom: Semakin bertambah kerana bilangan petala yang berisi elektron bertambah. 2

Atomic size: Increases because the number of shells filled with electrons increases.

52
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

(b) Takat lebur dan takat didih: Semakin bertambah kerana saiz atom bertambah.
Maka, daya antara atom semakin kuat . Memerlukan banyak haba
untuk mengatasi daya ini. 2

Melting point and boiling point: Increases because atomic size increases. So, the force between atoms
increases . Need more heat to overcome these forces.

(c) Ketumpatan: Semakin bertambah kerana jisim atom bertambah. 2

.
Density: Increases because atomic mass increases.

hd
4. Kegunaan unsur-unsur kumpulan 18: 2
Uses of group 18 elements:

.B
Unsur Kegunaan
Element Uses
Helium Mengisi belon kaji cuaca dan kapal udara

dn
Helium Fills weather balloons and airships
Neon Mengisi lampu neon (untuk papan iklan)
Neon Fills neon lamps (for advertising boards)

S
Argon Mengisi mentol elektrik

BAB
gi
Argon Fills electrical bulbs
Krypton Mengisi lampu kilat fotografi
Kripton Fills photographic flash lamps
an
Xenon Sebagai ubat bius dalam perubatan
4
Xenon As anesthetics in medicine
l
Radon Merawat kanser
Pe

Rado Treatment of cancer

n

Unsur dalam Kumpulan 1

4.4 Elements in Group 1
ta

1. (a) Kumpulan 1 terdiri daripada :

Group 1 consists of:
bi

Unsur Simbol Nombor proton Susunan elektron

er

Element Symbol Proton number Electron arrangement

Litium Li 3 2.1
n

Lithium

Natrium Na 11 2.8.1
Pe

Sodium

Kalium K 19 2.8.8.1
Potassium

Rubidium Rb 37 2.8.18.8.1
Rubidium

Sesium Cs 55 2.8.18.18.8.1
Caesium

Fransium Fr 87 2.8.18.32.18.8.1
Francium

53
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

(b) Juga dikenali sebagai logam alkali . 1

Also known as alkali metals.

(c) Semua atom unsur Kumpulan 1 mempunyai 1 elektron valens. 1

All atoms of Group 1 elements have 1 valence electron.

2. 1
(i) Logam lembut

.
hd
Soft metal

.B
(ii) Mengkonduksikan elektrik Sifat fizik (iii) Permukaan berkilat

dn
Physical properties
Conduct electricity Shiny surface

S
BAB

(iv) Ketumpatan dan takat lebur yang

Low
gi
density and melting point
rendah
an
4
3. Perubahan sifat fizik apabila menuruni Kumpulan 1:
l
Changes in physical properties when going down Group 1:
Pe

n
ta

Na
K

Li
bi

2.1 2.8.1 2.8.8.1

er

(a) Saiz atom: Semakin bertambah kerana bilangan petala yang berisi elektron bertambah. 2
n

Atomic size: Increases because the number of shells filled with electrons increases.
Pe

(b) Takat lebur dan takat didih: Semakin berkurang kerana saiz atom bertambah. 2

Ikatan logam antara atom-atom menjadi lebih lemah .

Melting point and boiling point: Decrease because atomic size increases. The metallic bonds between

atoms become weaker .

(c) Ketumpatan: Semakin bertambah kerana jisim atom bertambah. 2

Density: Increases because atomic mass increases.

54
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

4. Kereaktifan unsur Kumpulan 1 apabila menuruni kumpulan: 2

Reactivity of the elements in Group 1 when going down the group:

• Kereaktifan unsur semakin bertambah .

Li Reactivity of the elements increases gradually.

• Semakin besar saiz atom, semakin jauh jarak antara nukleus dan
elektron valens.
The larger the atomic size, the further distance between the nucleus and valence
Na electron.

.
hd
• Maka, semakin lemah daya tarikan antara nukleus dan elektron valens.
So, the weaker the force of attraction between the nucleus and valence electron.

.B
• Unsur lebih mudah melepaskan elektron valens dan membentuk
K ion positif .

dn
Element can donate its valence electron more easily and form a
positive ion .

5. Sifat kimia unsur kumpulan 1:

S
Chemical properties of group 1 elements:

BAB
(a) Semua unsur kumpulan 1 mempunyai sifat kimia yang
bilangan elektron valens yang sama, iaitu gi 1 . 2
sama kerana mempunyai
an
4
All group 1 elements have same chemical properties because they have the same number of valence

electron that is 1 .
l
Pe

(b) Semua atom unsur kumpulan 1 mempunyai 1 elektron valens dan mencapai susunan
elektron duplet atau oktet dengan melepaskan 1
n

elektron valens ini. Maka, ion bercas positif terbentuk. 2

ta

All atoms of group 1 elements have 1 valence electron and achieve the duplet

or octet electron arrangement by releasing the 1 valence electron. So, a

bi

positively charged ion is formed.

er

A Tindak balas unsur Kumpulan 1 dengan air

Reaction of Group 1 elements with water
n

1. Unsur logam Kumpulan 1 bertindak balas cergas dengan air menghasilkan larutan
Pe

beralkali dan gas hidrogen . 2

Group 1 metal elements react actively with water producing alkali solution and
hydrogen gas.

2. Persamaan kimia: Logam X + H2O Larutan alkali X +  H2   2

Chemical equation: Metal X Alkali X solution

Contoh: 2X + H2O   2 XOH  + H2
Example:

55
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

Prosedur

Procedure
1. Sebutir litium bersaiz kecil dipotong. Litium dikeringkan dengan kertas Litium
Lithium
turas.
A small size lithium is cut. The lithium is dried with a filter paper. Air
Water
2. Litium diletakkan di atas permukaan air. Kertas litmus merah dicelupkan
apabila tindak balas selesai.
The lithium is put onto the water surface. A read litmus paper is dipped when the reaction stops.
3. Pemerhatian direkodkan. Langkah 1 hingga 3 diulang dengan natrium dan kalium.

.
The observations are recorded. Steps 1 to 3 are repeated with sodium and potassium.

hd
Unsur Pemerhatian 2
Element Observation

.B
Litium Litium bergerak perlahan , bunyi ‘hiss’ terhasil.
Lithium
Larutan terhasil menukarkan kertas litmus merah ke biru .

dn
Lithium moves slowly . ‘Hiss’ sound produced.

The solution produced turns red litmus paper to blue .

S
Persamaan: 2Li + 2H2O   2LiOH + H2
Equation:
BAB

Natrium Natrium bergerak cepat gi dan rawak , bunyi ‘hiss’

an
Sodium
4 terhasil. Larutan terhasil menukarkan kertas litmus merah ke biru .
Sodium moves quickly and randomly . ‘Hiss’ sound
l
Pe

produced. The solution produced turns red litmus paper to blue .

Persamaan: 2Na + 2H2O   2NaOH + H2

Equation:
n

Kalium Kalium bergerak sangat laju dan rawak . Bunyi

ta

Potassium
‘hiss’ terhasil dan terbakar dengan nyalaan ungu .
bi

Larutan terhasil menukarkan kertas litmus merah ke biru .

Potassium moves very quickly and randomly . ‘Hiss’ sound
er

produced and burned with a purple flame. The solution produced turns red litmus

paper to blue .
n

Persamaan: 2K + 2H2O   2KOH + H2

Pe

Equation:

Kesimpulan • Kereaktifan bertambah apabila menuruni kumpulan.

Conclusion
Reactivity increases when going down the group.

• Unsur Kumpulan 1 bertindak balas dengan air menghasilkan larutan alkali

dan gas hidrogen .
Group 1 elements react with water to produce an alkali solution and
hydrogen gas.

56
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

B Tindak balas unsur Kumpulan 1 dengan oksigen

Reaction of Group 1 elements with oxygen

1. Unsur logam kumpulan 1 bertindak balas cergas dengan oksigen menghasilkan oksida
logam. 2

Group 1 metal elements react actively with oxygen producing metal oxide .

Persamaan kimia:  Logam X +  O2   !: Oksida logam X

Chemical equation: Metal X Metal oxide X

.

Contoh:  4X + O2  !: 2 X2O

hd
Example:

2. Oksida logam yang terbentuk bertindak balas dengan air menghasilkan larutan alkali . 2

.B
The metal oxide produced reacts with water produce an alkali solution.

Persamaan kimia: 
X2O  + H2O  !: 2 XOH

dn
Chemical equation:

Prosedur
Procedure

S
1. Sebutir litium bersaiz kecil dipotong. Litium dikeringkan dengan kertas turas.

BAB
A small size lithium is cut. The lithium is dried with a filter paper. Oksigen

gi
2. Litium diletakkan pada sudu balang gas dan dipanaskan dengan kuat sehingga
menyala. Litium yang menyala dimasukkan ke dalam balang gas berisi oksigen.
Oxygen
an
Lithium is put on the gas jar spoon and is heated strongly until lights up. The burning lithium
is put into the gas jar filled with oxygen.
4
Litium
3. Air dimasukkan ke dalam balang gas apabila tindak balas selesai. Kertas litium Lithium
l
merah dicelupkan.
Pe

Water is poured into the gas jar when reaction stops. A red litimus paper is dipped.
4. Pemerhatian direkodkan. Langkah 1 hingga 3 diulang dengan natrium dan kalium.
The observations are recorded. Step 1 to 3 are repeated with sodium and potassium.
n

Unsur Pemerhatian 2
ta

Element Observation

Litium Litium terbakar perlahan dengan nyalaan merah . Pepejal

bi

Lithium
putih terhasil. Pepejal putih larut dalam air membentuk larutan
er

tidak berwarna. Larutan terhasil menukarkan kertas litmus merah ke biru .

Lithium burns slowly with a red flame. White solid
n

is produced. White solid dissolves in water producing a colourless solution. The solution
blue
Pe

produced turns red litmus paper to .

Dalam oksigen /In oxygen: 4Li + O2    2Li2O

Dalam air / In water: Li2O + H2O    2LiOH

Natrium Natrium terbakar cepat dan terang dengan nyalaan

Sodium
kuning . Pepejal putih terhasil. Pepejal putih larut
dalam air membentuk larutan tidak berwarna. Larutan terhasil menukarkan kertas litmus
merah ke biru .

57
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

Unsur Pemerhatian
Element Observation

Natrium Sodium burns quickly and brightly with a yellow flame.

Sodium
White solid is produced. White solid dissolves in water producing a

colourless solution. The solution produced turns red litmus paper to blue .

Dalam oksigen / In oxygen: 4Na + O2  : 2Na2O

Dalam air / In water: Na2O + H2O  :  2NaOH

.
hd
Kalium Kalium terbakar sangat cepat dan terang dengan nyalaan
Potassium
ungu . Pepejal putih terhasil. Pepejal putih larut

.B
dalam air membentuk larutan tidak berwarna. Larutan terhasil menukarkan kertas litmus
merah ke biru .

dn
Potassium burns very rapidly and brightly with a purple

flame. White solid is produced. White solid dissolves in water producing a

S
colourless solution. The solution produced turns red litmus paper to blue .
BAB

Dalam oksigen / In oxygen:  4K + O2  : 2K2O

Dalam air / In water: K2O + H2O  :  2KOH
gi
an
4 Kesimpulan • Kereaktifan bertambah apabila menuruni kumpulan.
Conclusion
Reactivity increases when going down the group.
l
• Unsur Kumpulan 1 bertindak balas dengan oksigen menghasilkan logam
Pe

oksida yang larut dalam air.

Group 1 elements react with oxygen to produce a metal oxide which
n

dissolves in water.
ta

C Tindak balas unsur Kumpulan 1 dengan klorin

Reaction of Group 1 elements with chlorine
bi

1. Unsur logam Kumpulan 1 bertindak balas dengan klorin untuk menghasilkan logam klorida . 2
er

Group 1 metal elements react with chlorine to produce metal chloride .

2. Persamaan kimia: Logam X +  Cl2   :  Klorida logam X

n

2
Chemical equation: Metal X Metal X chloride
Pe

Contoh:  2 X + Cl2  : 2 XCl

Example:

3. Unsur Persamaan kimia 2

Element Chemical equation
Litium 2Li + Cl2  :  2LiCl
Lithium

Natrium 2Na + Cl2  :  2NaCl

Sodium

Kalium 2K + Cl2  : 2KCl

Potassium

58
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

4. Kereaktifan bertambah apabila menuruni kumpulan. 2

Reactivity increases when going down the group.

• Unsur Kumpulan 1 bertindak balas dengan klorin menghasilkan logam klorida . 2

Group 1 elements react with chlorine to produce a metal chloride .

Unsur dalam Kumpulan 17

4.5

.
hd
Elements in Group 17

1. (a) Kumpulan 17 terdiri daripada:

Group 17 consists of:

.B
Unsur Simbol Nombor proton Susunan elektron
Element Symbol Proton number Electron arrangement

dn
Fluorin / Fluorine F 9 2.7

Klorin / Chlorine Cl 17 2.8.7

S
Bromin / Bromine Br 35 2.8.18.7

BAB
Iodin / Iodine

Astatin / Astatine
I

At gi 53

85
2.8.18.18.7

2.8.18.32.18.7
an
4
(b) Juga dikenali sebagai halogen . Wujud sebagai molekul dwiatom. 1
l
Pe

Also known as halogens . Exist as diatomic molecules.

(c) Semua atom unsur kumpulan 17 mempunyai 7 elektron valens. 1

n

All atoms of group 17 elements have 7 valence electrons.

ta

2.
1
(i) Takat lebur dan takat didih rendah
bi

Low melting and boiling points

er

(ii) Tidak mengkonduksikan elektrik Sifat fizik (iii) Ketumpatan rendah

Physical
n

Does not conduct elekctricity properties Low density

Pe

(iv) Warna halogen menjadi lebih gelap apabila menuruni kumpulan

The colour of halogen becomes darker when going down the group

Unsur Fluorin Klorin Bromin Iodin Astatin

Element Fluorine Chlorine Bromine Iodine Astatine
Keadaan fizik Gas kuning muda Gas kuning kehijauan Cecair perang Pepejal hitam Pepejal hitam
Physical state Pale yellow gas Greenish yellow gas Brown liquid Black solid Black solid

59
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

3. Perubahan sifat fizik apabila menuruni Kumpulan 17:

Changes in physical properties when going down Group 17:

Br I

.
hd
CI
F

.B
2.7 2.8.7 2.8.18.7 2.8.18.18.7

dn
(a) Saiz atom: Semakin bertambah kerana bilangan petala yang berisi elektron bertambah. 2

Atomic size: Increases because the number of shells filled with electrons increases.

S
(b) Takat lebur dan takat didih: Semakin bertambah kerana saiz atom bertambah. 2
BAB

Daya tarikan antara molekul menjadi semakin

diperlukan untuk mengatasi daya ini. gi kuat . Maka, banyak haba
an
4 Melting point and boiling point: Increases because atomic size increases. The force of attraction between

molecules becomes stronger . More heat is needed to overcome this force.

l
Pe

(c) Ketumpatan: Semakin bertambah kerana jisim atom bertambah. 2

Density: Increases because atomic mass increases.

n

4. Kereaktifan unsur kumpulan 17 apabila menuruni kumpulan: 2

Reactivity of the elements in group 17 when going down the group:
ta

• Kereaktifan unsur semakin berkurang .

bi

Reactivity of the elements decreases gradually.

F
• Semakin besar saiz atom, semakin jauh jarak antara nukleus dan elektron
er

valens.
n

The larger the atomic size, the further distance between the nucleus and valence
CI
Pe

electron.

• Maka, kekuatan nukleus untuk menarik satu elektron ke dalam petala

menjadi semakin lemah .
The strength of the nucleus to attract one electron into the outermost shell is
Br
weaker .

• Maka, unsur tidak mudah untuk menarik elektron dan membentuk ion negatif .
So, it is not easy for the element to pull electron and form negative ion .

60
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

5. Sifat kimia unsur kumpulan 17: 2

Chemical properties of group 17 elements:

(a) Semua unsur kumpulan 17 mempunyai sifat kimia yang sama kerana mempunyai bilangan
elektron valens yang sama, iaitu 7 .
All group 17 elements have same chemical properties because they have the same number of valence

electrons that is 7 .

(b) Semua atom unsur kumpulan 17 mempunyai 7 elektron valens dan mencapai

.
hd
susunan elektron oktet dengan menerima atau berkongsi elektron. Maka, ion bercas
negatif terbentuk.
7 octet

.B
All atoms of group 17 elements have valence electrons and achieve the

electron arrangement by accepting or sharing electrons. So, a negatively charged ion is formed.

dn
(c) Semua unsur kumpulan 17 mempunyai sifat kimia yang sama tetapi kereaktifannya
berkurang apabila menuruni kumpulan.
All group 17 elements have same chemical properties, but their reactivity decreases when going down

S
the group.

BAB
A Tindak balas unsur kumpulan 17 dengan air:
gi
an
Reaction of group 17 elements with water:
4
Prosedur Susunan radas
l
Procedure Apparatus set-up
Pe

1. Asid hidroklorik ditambahkan kepada hablur kalium Asid hidroklorik

manganat(VII) di dalam tabung uji. Hydrochloric acid
Hydrochloric acid is added to potassium manganate(VII) crystals in a
n

test tube.
2. Gas klorin yang terhasil dialirkan ke dalam air suling. Kertas
ta

litmus biru dicelupkan. Air suling

Distilled water
The chlorine gas produced is flowed into distilled water. Blue litmus Hablur kalium manganat (VII)
paper is dipped.
bi

Potassium manganate (VII) crystals

3. Pemerhatian direkodkan.
The observations are recorded.
er

1. Cecair bromin ditambahkan ke dalam air suling di dalam tabung

uji.
n

Liquid bromine is added into distilled water in a test tube.

Cecair bromin
2. Tabung uji digoncang. Kertas litmus biru dicelupkan. Liquid bromine
Pe

Test tube is shaked. Blue litmus paper is dipped.

3. Pemerhatian direkodkan. Air suling
Observations are recorded. Distilled water

1. Pepejal iodin dimasukkan ke dalam air suling di dalam tabung

uji.
Solid iodine is added into distilled water in a test tube.
Air suling
2. Tabung uji digoncong. Kertas litmus biru dicelupkan. Pepejal iodin
Distilled water
Test tube is shaked. Blue litmus paper is dipped. Iodine solid
3. Pemerhatian direkodkan.
The observations are recorded.

61
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

Unsur Pemerhatian 2
Element Observation

Klorin Klorin larut dengan mudah dalam air suling menghasilkan larutan tidak berwarna /
Chlorine
kuning muda. Kertas litmus biru menjadi merah kemudian putih (luntur).
Chlorine dissolves easily in distilled water producing a colourless solution / pale yellow. Blue

litmus paper turns to red, then white (bleached).

Persamaan:  Cl2 + H2O  L  HOCl + HCl

.
hd
Equation :

Bromin Bromin larut dengan perlahan dalam air suling menghasilkan larutan kuning keperangan.
Bromine
Kertas litmus biru menjadi merah kemudian putih (luntur).

.B
Bromine dissolves slowly in distilled water producing a yellowish brown solution. Blue litmus

paper turns to red, then white (bleached).

dn
Persamaan:  Br2 + H2O  L  HOBr  +  HBr
Equation :

S
Iodin Iodin larut dengan sangat perlahan dalam air suling menghasilkan larutan
Iodine
BAB

perang kemerahan . Kertas litmus biru menjadi merah dan tidak luntur.
Iodine dissolves very slowly
litmus paper turns to red and not bleached. gi
in distilled water producing a brownish red solution. Blue
an
4 Persamaan:  I2 + H2O  L HOI + HI
Equation :
l
Pe

Kesimpulan • Kereaktifan berkurang apabila menuruni kumpulan. 2

Conclusion Reactivity decreases when going down the group.

n

• Unsur Kumpulan 17 iaitu Klorin, Bromin dan Iodin larut dalam air menghasilkan
ta

asid dan larutan peluntur . Unsur iodin hanya menghasilkan asid. 2

bi

Group 17 elements dissolve in water to produce an acid and a

bleaching solution. Iodine element only produce an acid
er

B Tindak balas unsur Kumpulan 17 dengan wul besi

n

Reaction of Group 17 elements with iron wool

Pe

1. Unsur logam Kumpulan 17 bertindak balas dengan besi menghasilkan besi(III) halida. 2

Group 17 elements reacts with iron producing iron(III) halides.

2. Persamaan kimia: Logam besi  +  X2   :  Besi(III) X 2

Chemical equation: Iron metal ron(III) X

Contoh:  2Fe + 3X2  : 2

FeX3
Example:

62
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

Prosedur
Procedure
1. Wul besi dimasukkan di tengah tabung pembakaran. Radas dipasang.
Iron wool is put in the middle of the combustion tube. The apparatus is assembled.
2. Wul besi dipanaskan dengan kuat.
The iron wool is heated strongly. Wul besi Kapur soda
Iron wool Soda lime
3. Gas klorin dialirkan melalui wul besi Gas klorin
yang panas. Chlorine gas
The chlorine gas is flowed over the hot iron

.
wool.

hd
4. Pemerhatian direkodkan. Langkah 1 Panaskan
hingga 4 diulang dengan bromin dan Heat
iodin.

.B
The observations are recorded. Steps 1 to 4 are repeated with bromine and iodine.

dn
Unsur Pemerhatian 2
Element Observation

Klorin Wul besi terbakar dengan sangat cepat dan nyalaan terang . Pepejal

S
Chlorine
perang terhasil.

BAB
gi
Iron wool burns rapidly and with a bright flame. Brown solid
produced.
an
Persamaan:  2Fe + 3Cl2  : 2FeCl3 4
Equation:
l
Bromin Wul besi berbara dengan terang . Pepejal perang terhasil.
Pe

Bromine
Iron wool glows brightly . Brown solid produced.

Persamaan:  2Fe  +  3Br2  :  2FeBr3

n

Equation:
ta

Iodin Wul besi membara dengan malap . Pepejal perang terhasil.

Iodine
Iron wool glows dimly . Brown solid produced.
bi

Persamaan:  2Fe + 3I2  : 2FeI3

Equation:
n er

C Tindak balas unsur Kumpulan 17 dengan natrium hidroksida

Reaction of Group 17 elements with sodium hydroxide
Pe

1. Unsur Kumpulan 17 larut dalam larutan natrium hidroksida menghasilkan larutan

tidak berwarna . 2

Group 17 elements dissolves in sodium hydroxide solution to produce a colourless solution.

63
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

2. Unsur Pemerhatian 2
Element Observation
Klorin Gas kuning kehijauan larut dengan mudah dalam larutan natrium
Chlorine
hidroksida menghasilkan larutan tidak berwarna .
Yellowish greenish gas dissolves easily in sodium hydroxide soluion to

produce a colourless solution.

Persamaan / Equation:  2NaOH + Cl2  : NaCl + NaOCl + H2O

.
hd
Bromin Cecair perang larut dalam larutan natrium hidroksida menghasilkan larutan
Bromine
tidak berwarna .

.B
Brown liquid dissolves in sodium hydroxide solution to produce a colourless solution.

Persamaan / Equation:  2NaOH  +  Br2  :  NaBr  +  NaOBr  +  H2O

dn
Iodin Pepejal hitam larut dengan perlahan dalam larutan natrium
Iodine
hidroksida menghasilkan larutan tidak berwarna .

S
Black solid dissolves slowly in sodium hydroxide solution to produce a
BAB

colourless solution.

Persamaan / Equation:  2NaOH + I2  : NaI + NaOI + H2O gi

an
4

Unsur dalam Kala 3

l
4.6
Pe

Elements in Period 3

1. Jadual menunjukkan maklumat tentang unsur Kala 3. Lengkapkan jadual. 2

Table shows the information about Period 3 elements. Complete the table.
n

Unsur
ta

Na Mg Al Si P S Cl Ar
Element
Nombor proton
11 12 13 14 15 16 17 18
bi

Proton number
Susunan elektron
2.8.1 2.8.2 2.8.3 2.8.4 2.8.5 2.8.6 2.8.7 2.8.8
er

Electron arrangement
Jejari atom
186 160 143 118 110 104 100 94
Atomic radius(pm)
n

Keadaan pepejal pepejal pepejal pepejal pepejal pepejal gas gas

Pe

State solid solid solid solid solid solid gas gas

Elektronegatifan
0.9 1.2 1.5 1.8 2.1 2.5 3.0 –
Electronegativity
Sifat kelogaman Logam Logam Logam Separuh Bukan Bukan Bukan
Metallic properties Metal Metal Metal logam logam logam logam /
Semi- Non- Non- Non-
metal metal metal metal

Unsur Kala 3 mempunyai 3 petala yang berisi elektron.

Period 3 elements has 3 shells filled with electrons.

64
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

2. Perubahan sifat fizik unsur-unsur apabila merentasi Kala 3

Changes in physical properties of elements when going across Period 3
A Perubahan saiz atom 2
Changes in atomic size

i. Berdasarkan Jadual: Jejari atom berkurangan dari kiri ke kanan. Bilangan proton
bertambah.
Based on Table: Atomic radius reduces from left to right. Number of protons increases.

ii. Cas positif dalam nukleus bertambah . Daya antara nukleus dan elektron valens bertambah.

.
hd
Positive charges in nucleus increase . Force between nucleus and valence electron increases.

iii. Saiz atom menjadi semakin kecil apabila merentasi Kala 3.

.B
Atomic size becomes smaller when going across Period 3.

B Perubahan keelektronegatifan 2

dn
Changes in electronegativity

i. Keelektronegatifan unsur ialah kekuatan unsur menarik elektron ke arah nukleus.

Electronegativity of an element is the strength of the element to pull electrons toward the nucleus.

S
ii. Cas positif dalam nukleus semakin bertambah kerana nombor proton bertambah.

BAB
Positive charges in nucleus increase

gi
because the proton number increases.
terluar
an
iii. Kekuatan nukleus untuk menarik elektron ke petala semakin bertambah untuk
membentuk ion negatif. 4
Strength of the nucleus to pull electrons towards the outermost shell increases to form negatively charged
l
ion.
Pe

iv. Keelektronegatifan semakin bertambah apabila merentasi Kala 3.

Electronegativity increases when going across Period 3.
n

C Perubahan sifat oksida unsur Kala 3 2

ta

Changes in the properties of the oxides of elements in Period 3

Na2O MgO Al2O3 SiO2 P4O10 SO2 Cl2O7

bi

Oksida bes Amfoterik Oksida asid

Basic oxides Amphoteric Acidic oxides
er

i. Oksida bes larut dalam air menghasilkan larutan beralkali .

n

Basic oxide dissolves in water to produce an alkali solution.

Pe

ii. Oksida berasid larut dalam air menghasilkan larutan berasid .

Acidic oxide dissolves in water to produce an acidic solution.

iii. Aluminium membentuk oksida amfoterik . Oksida ini menunjukkan sifat asid

dan alkali .
Aluminium forms amphoteric oxide. This oxide shows both acidic and alkaline
property.

65
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

Al2O3 + 2NaOH : Na2Al2O4 + H2O (sifat berasid )
( acidic property)

Al2O3 + 6HNO3  : 2Al(NO3)3 + 3H2O (sifat beralkali )
( alkali property)

A Tindak balas oksida unsur Kala 3 dengan air

.
Reaction of oxide elements in Period 3 with water

hd
Prosedur / Procedure
1. 10.0 cm3 air suling dituang ke dalam tabung uji yang mengandungi separuh spatula natrium oksida dan tabung

.B
uji digoncang.
10.0 cm3 distilled water is added in a test tube which contained half spatula of sodium oxide and the test tube is shaked.

dn
2. Keterlarutan unsur dalam air diperhatikan dan direkodkan dan nilai pH bagi larutan diukur dengan
menggunakan meter pH.
The solubility of elements in water is observed and recorded and the pH value of the solutions is measured by using pH metre.

S
3. Langkah 1 dan 2 diulang menggunakan magnesium oksida, aluminium oksida dan sulfur oksida.
Steps 1 and 2 are repeated using magnesium oxide, aluminium oxide and sulphur oxide.
BAB

Pemerhatian / Observation:
Oksida
2

Keterlarutan dalam air gi Nilai pH Jenis oksida

an
4 Oxide Solubility in water pH value Type of oxide

Natrium oksida Pepejal putih larut dalam air 14 Oksida bes

l
Sodium oxide White solid dissolves in water Basic oxide
Pe

Magnesium oksida Pepejal putih larut separa dalam air 9 Oksida bes
Magnesium oxide White solid slightly dissolves in water Basic oxide
n

Aluminium oksida Tidak larut

– –
Aluminium oxide Insoluble
ta

Sulfur oksida Gas larut dalam air 3 Oksida asid

Sulphur Oxide Gas dissolves in water Acidic oxide
bi

B Tindak balas oksida unsur Kala 3 dengan asid nitrik dan natrium hidroksida
er

Reaction of oxide elements in Period 3 with nitric acid and sodium hydroxide
n

Prosedur / Procedure
1. ¼ spatula serbuk magnesium oksida dimasukkan ke dalam dua tabung uji yang berasingan.
Pe

¼ spatula of magnesium oxide powder is added in two different test tubes.

2. 5.0 cm3 asid nitrik ditambahkan ke dalam tabung uji pertama dan 5.0 cm3 natrium hidoksida ke dalam tabung
uji kedua.
5.0 cm3 nitric acid is added into the first test tube and 5.0 cm3 sodium hydroxide into the second test tube.
3. Kedua-dua tabung uji dipanaskan secara perlahan-lahan dan dikacau.
Both test tubes are heated slowly and mix it.
4. Keterlarutan oksida di dalam kedua-dua larutan diperhatikan dan direkodkan.
The solubility of oxide in both solutions are observed and recorded.
5. Langkah 1 sehingga 4 diulang menggunakan aluminium oksida dan silikon (IV) oksida.
Step 1 to 4 are repeated using aluminium oxide dan silicon (IV) oxide.

66
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

Acid nitrik Natrium hidoksida

Nitric acid Sodium hydroxide
Magnesium oksida
Magnesium oxide

Panaskan Panaskan
Heat Heat
2

.
hd
Pemerhatian
Observation
Oksida   Jenis oksida 
Oxide Tindak balas dengan Tindak balas dengan Type of oxide

.B
asid nitrik natrium hidroksida
Reaction with nitric acid Reaction with sodium hydroxide
Magnesium oksida Pepejal putih larut Tiada perubahan. Pepejal Oksida bes

dn
Magnesium oxide membentuk larutan tanpa putih tidak larut. Basic oxide
warna. No change. The white solid does
The white solid dissolves to not dissolve.

S
form colourless solution.
Aluminium oksida Pepejal putih larut Pepejal putih larut Amfoterik

BAB
gi
Aluminium oxide membentuk larutan tidak membentuk larutan tanpa Amphoteric
berwarna. warna.
The white solid dissolves to The white solid dissolves to form
an
form colourless solution. colourless solution. 4
Silikon (IV) oksida Tiada perubahan. Pepejal Pepejal putih larut Oksida asid
Silicon (IV) oxide putih tidak larut. membentuk larutan tanpa Acidic oxide
l
Pe

No change. The white solid warna.

does not dissolve. The white solid dissolves to form
colourless solution.
n

3. Kegunaan Unsur Separuh Logam 2

Uses of Semi Metal Elements
ta

(a) Separuh logam atau metaloid merupakan unsur yang menunjukkan sifat logam dan
bukan logam .
bi

Semi metal or metalloid is an element that shows metallic and non-metallic properties.
er

(b) Silikon dan Germanium adalah bukan logam tetapi mengkonduksi elektrik dengan lemah.
Silicon and Germanium are non-metals but are weak electrical conductors.
n

(c) Silikon dan Germanium digunakan untuk menghasilkan semikonduktor , iaitu bahan yang
Pe

membenarkan arus elektrik mengalir dalam satu arah sahaja.

Silicon and Germanium are used to make semiconductors , a substance that allow electricity to flow in
one direction only.

(d) Semikonduktor digunakan di dalam industri mikroelektronik dan digunakan untuk membuat
transistor , diod, rektifier, termistor dan mikrocip.
Semiconductors are used in microelectronic industry and used to make transistors , diode, rectifier,
thermistor and microchips.

67
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

Tugasan 2
Rajah menunjukkan sebahagian daripada Jadual Berkala Unsur.
Diagram shows part of the Periodic Table of Elements.

Na Mg Al Si P S Cl Ar

.
hd
Berdasarkan rajah:
Based on diagram:

.B
(a) (i) Namakan satu unsur yang merupakan logam. 1
Name one element which is a metal.

dn
Natrium / Magnesium / Aluminium // Sodium /Magnesium/ Aluminium

(ii) Dalam kumpulan dan kala yang manakah unsur di (a)(i) terletak? 1
Which group and period are the metal in (a)(i) found in?

S
1,3 // 2,3 // 3,3
BAB

(b) (i) Namakan unsur yang wujud sebagai gas monoatom.

Name the element that exist as monoatomic gas. gi 1
an
4 Argon / Argon

(ii) Terangkan mengapa gas ini adalah monoatom. 2

l
Explain why the gas is monoatomic.
Pe

Susunan elektron oktet, maka tidak menerima atau berkongsi elektron.

Octet electron arrangement, so do not accept or share electrons.
n

(c) Natrium bertindak balas dengan oksigen untuk membentuk natrium oksida, Na2O
ta

Sodium reacts with oxygen gas to form sodium oxide, Na2O

(i) Tulis persamaan kimia yang seimbang untuk tindak balas ini. 2
bi

Write a balanced chemical equation for this reaction.

4Na + O2  : 2Na2O
er

(ii) Natrium oksida bertindak balas dengan air untuk menghasilkan suatu larutan.
Sodium oxide reacts with water to produce a solution.
n

Dalam jadual, tandakan () dalam petak yang menunjukkan nilai pH bagi larutan itu.
Pe

In table, mark () in the box which shows the value of pH of the solution.

Nilai pH 1

pH value
4 7 11


68
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

(d) Nyatakan yang mana lebih elektronegatif, natrium atau klorin. Terangkan jawapan anda. 2
State which is more electronegative, sodium or chlorine. Explain your answer.
Klorin. Bilangan proton klorin lebih banyak / Cas positif dalam nukleus klorin lebih banyak / tarikan nukleus terhadap
elektron luar untuk masuk petala terluar lebih kuat
Chlorine. Number of protons in chlorine is more / Positive charges in nucleus of chlorine is more / force of nucleus towards outer electrons
to enter the outermost shell is stronger.

.
hd
Unsur Peralihan
4.7 Transition Elements

.B
1. Unsur peralihan terletak antara Kumpulan 2 dan Kumpulan 13 dalam Jadual Berkala
Unsur. 1

dn
Transition elements are placed in between Group 3 and Group 3 in the Periodic Table of Elements.

2.

S
(b)  Pepejal
dengan

BAB
gi
permukaan
berkilat
Solids with shiny
an
surfaces 4
(a)  Pengalir
elektrik dan
l
(c)  Mulur dan
Pe

haba yang baik boleh ditempa

Good conductors Ductile and
of electricity and malleable
heat
n

Sifat-sifat Fizik
ta

Unsur Peralihan
Physical Properties
bi

of Transition
Elements
er

(f)  Takat lebur

dan takat didih (d) Ketumpatan
yang tinggi yang tinggi
n

High High
Pe

melting and densities

boiling points

(e) Kekuatan
tegangan yang
tinggi
High tensile
strength

69
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

3. Sifat-sifat istimewa unsur-unsur peralihan:

Special characteristics of transition elements:
(a) Membentuk ion, sebatian atau larutan yang berwarna . TP1

Formed coloured ion, compound or solution.

Sebatian
Compound CuO Cu2O CuSO4 FeCl2 FeCl3

Warna hitam reddish biru hijau perang

Colour black kemerahan blue green brown

.
hd
(b) Digunakan sebagai mangkin. 2

Use as catalyst.

.B
Mangkin Tindak balas Persamaan kimia
Catalyst Reaction Chemical equation

dn
Serbuk besi Penghasilan ammonia dalam proses Haber 4N2 + H2  : 2NH3
Iron filllings
Production of ammonia in Haber process

S
V2O6 Penghasilan sulfur trioksida dalam proses Sentuh 2SO2 + O2  : 2SO3
BAB

Production of sulphur trioxide

gi in Contact process
an
MnO2 Penguraian hidrogen peroksida 2H2O  : O2 + 2H2O
4
Decomposition of hydrogen peroxide
l
Pe

CuSO4 Tindak balas zink dan asid hidroklorik Zn + 2HCl : ZnCl2 + H2

Reaction of zinc and hydrochloric acid

Nikel Pembuatan marjerin ( Penghidrogenan) C2H4 + H2  : C2H6

n

Nickel
Manufacture of margarine (Hydrogenation)
ta

(c) Menunjukkan nombor pengoksidaan yang berbeza di dalam sebatian. 2

bi

Show different oxidation number in a compound.

er

Sebatian
CuO Cu2O FeCl2 FeCl3
Compound
n

Nombor pengoksidaan
+2 +1 +2 +3
Oxidation number
Pe

(d) Membentuk ion kompleks.

Formed complexs ion.

Sebatian [Cu(NH3)4(H2O)2]2+
Al(H2O)6 3+
Compound

Warna biru tua tidak berwarna

Colour blue violet colourless

70
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

PRAKTIS SPM 4
Soalan Objektif 4. Jadual menunjukkan susunan elektron bagi unsur W,
X, Y dan Z.
2017
1. Antara yang berikut, yang manakah ciri istimewa bagi Table shows the electron arrangement for elements W, X, Y
logam peralihan? and Z.
2018

.
Which of the following is the special characteristic of transition
Unsur Susunan elektron

hd
metals?
Element Electron arrangement
A Pepejal lembut
Soft solid W 2.4

.B
B Larut dalam air X 2.8
Soluble in water
C Takat lebur rendah Y 2.8.2

dn
Low melting point Z 2.8.7
D Membentuk ion berwarna
Form coloured ions Unsur yang manakah merupakan suatu logam?
Which element is a metal?

S
2. Proses industri manakah yang menggunakan ferum A W C Y
sebagai mangkin? B X D Z

BAB
2018

gi
Which industrial process uses iron as a catalyst?
A Pembuatan asid sulfurik 5. Jadual menunjukkan nombor nukleon dan bilangan
Manufactured of sulphuric acid neutron bagi atom W, X, Y dan Z.
an
2016
B Pembuatan margarin Table shows the nucleon number and number of neutrons for 4
atoms W, X, Y and Z.
Manufactured of margarine
C Pembuatan ammonia Atom Nombor nukleon Bilangan neutron
l
Pe

Manufactured of ammonia Atom Number nukleon Number of neutrons

D Pembuatan asid nitrik
Manufactured of nitric acid
W 1 0
X 14 7
3. Unsur M terletak dalam kumpulan yang sama dengan
n

ferum dalam Jadual Berkala Unsur. Antara berikut, Y 16 8

2018
ta

yang manakah ciri-ciri unsur M? Z 35 18

Element M is located in the same group with iron in the Periodic
table of Elements. Which of the following are the characteristics Bahan manakah yang sesuai digunakan sebagai
bi

of M? peluntur?
I Takat lebur rendah Which substance is suitable used as a bleach?
er

Low melting point A W2 C Y2

II Konduktor haba yang lemah B X2 D Z2
Poor heat conductor
n

6. Apakah yang dimaksudkan dengan

III Bertindak sebagai pemangkin
keelektronegatifan?
Pe

Act as a catalyst 2016

What is the meaning of electronegativity?
IV Mempunyai lebih daripada satu nombor
A Keupayaan ion untuk membebaskan elektron
pengoksidaan
Ability of ion to lose electron.
Has more than one oxidation number
B Keupayaan ion untuk menerima elektron
A I, II Ability of ion to accept electron
B I, III C Keupayaan atom untuk membebaskan elektron
C II, IV Ability of atom to lose electron
D III, IV D Keupayaan atom untuk menerima elektron
Ability of atom to gain electron

71
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

7. Unsur Y terletak dalam kumpulan yang sama dengan C Bilangan elektron dalam bromin lebih tinggi.
klorin dalam Jadual Berkala Unsur. Number of electrons in bromine is higher
2015
Antara yang berikut, yang manakah betul tentang Y? D Daya tarikan antara molekul bromin lebih kuat
Element Y is located in the same group as chlorine in the The force of attraction between bromine is stronger
Periodic Table of Elements.
Which of the following is correct about Y? 10. Rajah menunjukkan kaedah menyimpan satu unsur.
Diagram shows the method used to store an element.
A Membentuk ion Y +
2013
Forms Y+ ion
B Membentuk oksida bes
Forms basic oxide

.
hd
C Wujud sebagai monoatom Minyak parafin
Exists as monoatomic Praffin oil
D Mempunyai tujuh elektron valens Unsur
Has seven valence electrons Element

.B
8. Atom manakah yang membentuk kation?
Which atom forms a cation? Antara yang berikut, yang manakah menerangkan

dn
2015
A Klorin C Nitrogen mengapa kaedah ini digunakan?
Chlorine Nitrogen Which of the following explain why the method is used?
B Hidrogen D Oksigen A Unsur adalah toksik dan berbahaya.

S
Hydrogen Oxygen The element is toxic and dangerous.
9. Takat didih bromin lebih tinggi daripada klorin. B Untuk mengelakkan daripada tindak balas
BAB

2013
Pernyataan manakah yang paling baik menerangkan
fenomena ini? gi
dengan cahaya matahari.
To avoid from reaction with sunlight.
C Untuk mengelakkan daripada tindak balas
an
Boiling point of bromine is higher than chlorine. Which
4 statement best explains this phenomena? dengan oksigen dalam udara.
A Saiz atom klorin lebih kecil. To avoid from reaction with oxygen in the air.
The atomic size of chlorine is smaller. D Unsur itu adalah reaktif dan mudah meruap.
l
Pe

B Ikatan kovalen antara atom bromin is stronger. The element is reactive and volatile.
Covalent bond between bromine atoms is stronger.
n

Soalan Struktur
ta

Bahagian A
bi

1. Rajah menunjukkan sebahagian daripada Jadual Berkala Unsur.

Diagram shows part of a Periodic Table of Elements.
n er

P T

Q U V
Pe

R S W

Dengan menggunakan simbol P, Q, R, S, T, U, V dan W, jawab soalan-soalan berikut.
Using the symbols P, Q, R, S, T, U, V and W , answer the following questions.
(a) Nyatakan unsur yang dikelaskan di bawah Kumpulan 17.
State the element which is classify under Group 17.
V
[1 markah / mark]

72
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

(b) Unsur yang manakah mempunyai jejari atom yang paling besar?
Which of the elements has the biggest atomic radius?
R
[1 markah / mark]
(c) (i) Tuliskan susunan elektron bagi atom R
Write the electron arrangement of atom R
2.8.8.1
[1 markah / mark]

.
hd
(ii) Unsur R bertindak balas dengan gas oksigen bagi menghasilkan R oksida, R2O.
Tulis persamaan kimia yang seimbang bagi tindak balas ini.
Element R is reacted with oxygen gas to produce R oxide, R2O.

.B
Write the balanced chemical equation for this reaction.
4R + O2  : 2R2O
[2 markah / marks]

dn
(d) Why is W chemically unreactive?
Kenapa W adalah tidak reaktif secara kimia?

S
Susunan elektron oktet / Octet electron arrangement
[1 markah / mark]

BAB

(e) Unsur yang manakah menghasilkan oksida amphoterik ?
Which element forms an amphoteric oxide?
gi
an
T
4
[1 markah / mark]
l
Pe

(f ) Unsur yang manakah menghasilkan sebatian berwarna?

Which element forms coloured compound?
S
n

[1 markah / mark]
(g) Unsur P adalah lebih elektropositif daripada T. Terangkan mengapa.
ta

Element P is more electropositive than T. Explain why.

Bilangan proton dalam nukleus P kurang daripada T, maka daya antara nukleus dengan elektron valens lebih
bi

lemah. Elektron valens mudah dilepaskan.

er

Number of protons in nucleus P is less than T, so the force between the nucleus and valence electron is weaker.
Valence electron is easier to be released.
n

[2 markah / marks]
Pe

73
   Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur

Bahagian B

2. (a) Terangkan kedudukan karbon dalam Jadual Berkala Unsur.

Explain the position of carbon in the Periodic Table of Elements.
Nombor proton karbon = 6
Proton number of carbon = 6
[5 markah/ marks]
(b) Jadual menunjukkan nombor proton unsur P dan Q.
Table shows the proton numbers of element P and Q.

.
hd
Unsur Nombor proton
Element Proton number
P 12

.B
Q 20

Tentukan sama ada unsur P dan unsur Q mempunyai sifat kimia yang serupa.

dn
Determine whether element P and element Q has the same chemical properties.
[3 markah/ marks]

S
(c) Rajah menunjukkan senarai empat unsur peralihan..
Diagram shows the list of transition elements.
BAB

Unsur peralihan
Transition element gi
Titanium Besi Kuprum
Titanium Iron Copper
Nikel
Nickel
an
4
(i) Nyatakan 2 sifat fizik unsur peralihan yang menunjukkan bahawa mereka adalah logam.
State 2 physical properties of the transition elements that shows that they are metals.
l
[2 markah/ marks]
Pe

(ii) Salah satu daripada unsur itu digunakan sebagai mangkin dalam suatu proses industri. Nyatakan unsur ini
dan namakan proses industri itu. Tuliskan persamaan kimia bagi proses itu.
One of the elements is used as a catalyst in an industrial process. State the element and name the industrial process. Write the
n

chemical equation of the process.

[4 markah/ marks]
ta

(d) Jadual menunjukkan unsur dalam Kumpulan 17.

Table shows elements in Group 17.
bi

Unsur / Element Cl Br I
er

Nombor proton / Number proton 17 35 53

Halogen ini bertindak balas dengan wul besi panas.

n

The halogens are reacted with hot iron wool.

Pe

(i) Bandingkan kereaktifan klorin dengan bromin. Terangkan jawapan anda.

Compare the reactivity of chlorine and bromine. Explain your answer.
(ii) Lukiskan gambarajah berlabel untuk menunjukkan susunan radas bagi tindak balas ini.
Draw a labelled set-up apparatus for this reaction.
[6 markah /marks]

74
 Kimia Tingkatan 4  Bab 4 Jadual Berkala Unsur 

Bahagian C

3. (a) Jadual menunjukkan keputusan apabila tiga oksida unsur Kala 3 bertindak balas dengan larutan natrium
hidroksida dan asid nitrik.
Table shows the results when three oxides of Period 3 elements react with sodium hydroxide solution and nitric acid.

Oksida Ditambah pada natrium hidroksida Ditambah pada asud butruj

Oxide Added to sodium hyroxide Added to nitric acid
Oksida P Larut

P oxide Dissolve

.
hd
Oksida M Larut Larut
M oxide Dissolve Dissolve
Oksida Q Larut

.B

Q oxide Dissolve

(i) Berdasarkan jadual, susun P, M dan Q dalam tertib menaik saiz atom.

dn
Based on table, arrange P, M and Q in ascending order of atomic size.
(ii) Nyatakan oksida P, M dan Q.
State P, M and Q oxides.

S
(iii) Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas antara oksida Q dengan asid nitrik.
Write the chemical equation for the reaction between oxide Q with nitric acid.

BAB
(b) Gas klorin dilalukan ke dalam air suling dan digoncang.
gi [6 markah / marks]
an
Chlorine gas is passed into distilled water and shaken. 4
(i) Nyatakan 2 pemerhatian
State 2 observations.
l
Pe

(ii) Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas.

Write the chemical equation for the reaction.
(iii) Kertas litmus biru lembab dicelup ke dalam hasil tindak balas. Nyatakan apa yang berlaku. Jelaskan jawapan
n

anda.
Damp blue litmus paper is dip into the product. State what happen. Explain your answer.
ta

[8 markah / marks]
(c) Amir menjalankan eksperimen untuk mengkaji tindak balas logam unsur Kumpulan 1 dengan air.
bi

Dengan menggunakan litium atau natrium, huraikan eksperimen ini berpandu pada yang berikut:
Amir carry out an experiment to investigate the reaction of Group 1 metal elements with water.
er

By using lithium or sodium, describe the experiment based on the following :

• Bahan dan Radas / Materials and Apparatus

n

• Prosedur / Procedure
• Satu pemerhatian / One observation
Pe

[6 markah/ marks]

75
 JAWAPAN
Bahagian B

Jawapan
No.

.
Answer

hd
2. (a) Nombor proton C = 6, Susunan elektronnya ialah 2.4
Proton number C = 6, Electron arrangement is 2.4
Maka, Kumpulan 14 kerana mempunyai 4 elektron valens

.B
So, Group 14 because has 4 valence electrons
Kala 2 kerana bilangan petala berisi elektron ialah 2
Period 2 because the number of shells filled with electrons is 2

dn
(b) Susunan elektron / electron arrangement P = 2.8.2 Q = 2.8.8.2
Bilangan elektron valens / Number of valence electron P = 2 Q =2

S
Maka, P dan Q mempunyai sifat kimia yang serupa kerana kedua-dua mempunyai bilangan elektron
valens yang sama.

(c) gi
So, P and Q has same chemical properties because both have the same number of valence electron.

(i) konduktor elektrik / takat lebur dan takat didih tinggi / mulur
an
conducts electricity / high melting point and boiling point / durable

(ii) Besi / Iron

Haber process / Proses Haber
l
2N2 + H2  !: 2NH3
Pe

(d) (i) Klorin lebih reaktif daripada bromin. Saiz atom klorin lebih kecil maka jarak antara nukleus dan
elektron valens lebih dekat. Kekuatan nukleus untuk menarik satu elektron ke dalam petala
adalah lebih kuat.
n

Chlorine is more reactive than bromine. Size atom of chlorine is smaller, so the distance between nucleus and
valence electrons is nearer. The strength of the nucleus to attract one electron into the outermost shell is stronger.
ta

(ii) Wul besi Kapur soda

Iron wool
bi

Soda lime
Gas halogen
Halogen gas
n er

Panaskan
Heat
Pe
Bahagian C

Jawapan
No.
Answer

3. (a) (i) P, M, Q
(ii) P: Sulfur dioksida, M: Aluminium oksida, Q: Magnesium oksida
Sulphur dioxide Aluminium oxide Magnesium oxide
(iii) Al2O3 + 6HNO3  !:  2Al(NO3)3  +  3H2O

.
hd
(b) (i) Gas kuning kehijauan larut dan larutan kuning muda / tidak berwarna terhasil.
Greenish yellowish gas dissolves and pale yellow solution / Colourless solution produced.
(ii) Cl2 + H2O  !: HCl + HOCl

.B
(iii) Kertas litmus biru menjadi merah kemudian putih dan larutan berasid dan peluntur terhasil.
Blue litmus paper turns red then white and acidic solution and bleach is produced.

(c) Bahan: litium / natrium, kertas pasir, kertas litmus merah, kertas turas, air

dn
Material: lithium/ sodium, sand paper, red litmus paper, filter paper, water

Radas: bekas kaca, pisau, penyepit

Apparatus : glass container, knife, tweezer

S
Prosedur / Procedure:

gi
1. Potong sebutir litium / natrium bersaiz kecil. Keringkan litium/natrium dengan kertas turas.
Cut a small size lithium/ sodium. Dry the lithium/ sodium with a filter paper.
2. Letakkan litium/ natrium di atas permukaan air. Celupkan kertas litmus merah apabila tindak
an
balas selesai.
Put the lithium/ sodium onto the water surface. Dip a red litmus paper when the reaction stops
3. Rekodkan pemerhatian / Record the observations
l
Pe

Pemerhatian: Litium bergerak / bunyi ‘hiss’ terhasil / kertas litmus merah menjadi biru
Observation: Lithium moves / ‘hiss’ sound produced/ red litmus paper turns blue
Atau
Or
n

Natrium bergerak laju / nyalaan kuning terhasil / bunyi ‘hiss’ yang kuat terhasil
ta

sodium moves quickly / ‘loud ‘hiss’ sound produced

bi
n er
Pe