ARAL PAN 9 Q1 - Pagenumber

LEARNING MODULE
NOTRE DAME OF MASIAG, INC.

S.Y: 2020-2021
ARALING
PANLIPUNAN
Grade 9
Quarter 1
Name ______________________________________________
Section ______________________________________________
Subject Teacher ______________________________________________
Class Adviser ______________________________________________
FOR PRIVATE USE

IN THE NOTRE DAME OF MASIAG, INC.
Strictly not for Public Circulation
Foreword to Parents and Students
Welcome to Notre Dame of Masaig Inc.. Modular Learning Modality for school year 2020-2021. This Module was
prepared for use in the Archdiocesan Notre Dame Schools of Cotabato (ANDSC) system. Whenever necessary and appropriate,
the Subject Teacher made some revisions in order to best suit the needs of your particular school.
This set of Modules will be used with an accompanying official textbook available for sale or rental from the school.
For the schools that do not use a textbook, the subject teacher will provide another set of texts or excerpts that will serve as
Substitute of the textbook, which is called Appendix Text. On a regular basis, the student will be directed to do some activities
in his/her Activity/Assessment Notebook. Make sure you have these 3 sets of Materials for your classes: 1) Modules; 2)
Textbook or Appendix Texts; and 3) Activity/Assessment Notebook.
For our Blended Learning, the school will use online technologies to support our Modular Learning Delivery: the use
of online classrooms, links, video presentations, social media, emails, live calls, webinars, etc. Furthermore, the students are
highly encouraged to find supplementary ways of learning like reading materials, multimedia, online resources, and the aid of
the people in the homes. It goes without saying that the parents are the best partners of the school in the education of their
children. Now, more than ever, your children need your support in the delivery of learning.
We are hopeful that despite its few disadvantages, this new approach to education will yield the most for our students.
We also hope that this pandemic will soon end and we can see you face to face. At the beginning of this school year, may I
introduce to you the Vision-Mission and Core Values to be adapted by all the ANDSC schools starting this school year 2020-
2021. Our Module Designers have tried their best to incorporate these treasures in the Modules.
Thank you for choosing Notre Dame.
Rev. Fr. Arnold L. Fuentes, DCC

Director/Superintendent
VISION STATEMENT
Notre Dame of Masiag Inc. a member of the Archdiocesan Notre Dame Schools of Cotabato, providing quality education rooted
in the gospel values and Marian ideals, envisions to be a center of excellence in the holistic development of human persons, equipped with
knowledge and life-enriching skills who are successful and responsible citizens contributing to the transformation of society.
MISSION STATEMENT
We commit ourselves to provide innovative programs for dynamic learning experiences in a safe and conducive environment;
foster a culture of peace, understanding and solidarity; develop leadership and exercise social responsibility; participate in nation building
and promote love for country; and collaborate with the local church in its mission of evangelization.
CORE VALUES – N.O.T.R.E.D.A.M.E.
N Noble A Notre Damean demonstrates high moral principles that embody nobility ofcharacter especially
honesty and integrity.
O Obedient A Notre Damean exemplifies fidelity to God and loyalty to country; follows school policies, rules
and regulations; and practices desirable family values.
T Transformed A Notre Damean displays positive disposition in life and an acceptable level of self-confidence and
maturity, and shows capacity for teamwork, collaboration and solidarity.
R Respectful A Notre Damean shows high esteem and regard to oneself, others, the community, country, nature,
environment, and other faiths and cultures.
E Enlightened A Notre Damean demonstrates academic excellence, critical and reflective thinking,and guided by
one’s conscience, makes good decisions and actions based on wise judgment.
D Disciplined A Notre Damean wills and obliges to do what is right and expected, and exercises self-control in
one’s dealings with the world and others.
A Accountable A Notre Damean displays commitment and responsibility in performing one’s tasks, and shows
leadership capacities and sense of volunteerism and initiative.
M Marian A Notre Damean emulates Mary’s virtues especially faith in God, generosity, humility,
prayerfulness, purity, simplicity, and service.
E Empathetic A Notre Damean shows sensitivity and understanding of the feelings, ideas, beliefs, cultures,
traditions, and experiences of others; and shows compassion, friendship, kindness and love.
1
Pangkalahatang Ideya
ARALING PANLIPUNAN 9
MODYUL 1:MGA PANGUNAHING KONSEPTO NG EKONOMIKS:

BATAYAN NG MATALINONG PAGGAMIT NG PINAGKUKUNANG YAMAN TUNGO SA
PAGKAMIT NG KAUNLARAN.
Ang yunit na ito ay magbibigay ng mas malalim na pang-unawa sa mga mag-aaral ukol sa mga konsepto at
prinsipyo ng ekonomiks. Lubos nilang mababatid ang epekto ng mga nasabing konsepto sa pangkabuhayang
kaunlaran ng bansa sa patuloy at mabilis na pagbabago sa daigdig. Maiuugnay nila ang mga konsepto ng
ekonomiks sa kaganapan sa kanilang buhay sa araw-araw.
Higit na mabibigyang-pansin ang kahalagahan ng matalinong paggamit ng mga pinagkukunang yman upang
makamit ang hinahangad na kaunlaran. Ang bawat tao ay may pananagutan sa pagpapayaman, pagpapaunlad, at
pangangalaga ng pinagkukuanang yaman ng bansa. Mauunawaan ang naidudulot ng paggawa ng tamang
desisyon sa buhay na may kinalaman sa pagtugon sa mga pangangailangan ng tao.
Matutunan nila ang kaugnayan ng kakapusan, pagpili at pagdedesisyon ng indibidwal sa pagtugon sa kanyang
pangangailangan. Mauunawaan din nila ang kaibahan ng pangangailangan(needs) at kagustuhan (wants) na
tunutugunan ng mga tao para sa kanilang kasiyahan
TALASANGGUNIAN AT MGA WEBSITE NA GINAMIT SA MODYU
Aralin Websites
1 Cervantes, Meriam Cr.etal. 2010. Economics Basic Principles, Applications
andIssues,ATeachingandLearningGuide.QuezonCity:VibalPublishing House,Inc.
Rillo, Julia D.et.al. 2004. Makabagong Serye, Ekonomiks: Pagsulong at Pag- unlad. Quezon City:
Vibal Publishing House, Inc.
Saura, Rizalyn V.,at Ferrer, Jerick C.2013. Pagtanaw at Pag-unawa: Ekonomiks. Makati City:
Diwa Learning Systems, Inc.
Zaraspe, Gerard Michael. 2007. Ekonomiks Para sa Umuunlad na Pilipinas, Quezon City: Phoenix
Publishing House, Inc.
Websites
www.rexinteractive.com
http://economicycle.htm
2 https://www.youtube.com/watch?v=kZlibOvYvBw –things I want song
http://www.youtube.com/watch?v=Xls83L0hWyk - tungkol sa tamang paggasta ayon sa
pangangailangan
http://schoolmediainteractive.com/view/object/clip/3EEFF062A8AB36FFC6EBE73DDB5AD315
interactive quiz on needs and wants
http://www.slideshare.net/headsupbiatch/pinagkaiba-ng-pangangailangan-sa-kagustuhan dalawang
uring pangangalangan http://www.youtube.com/watch?v=-A916v81lYQ – depinisyon ng scarcity
http://prezi.com/-y3x6skkqssc/ -precis tungkol sa kagustuhan-at- pangangailangan
https://www.youtube.com/watch?v=9r7VyiTCh8k - new forms of needs and wants in modern
times
https://www.youtube.com/watch?v=dPdmgHBT1pg pangangailangan at kagustuhan at mga salik
na nakakaimpluwensiya sa kagustuhan..
3 https://www.youtube.com/watch?v=8YioR2ULrr&list=PLF034B586ABDB4329
Movie Film for the Overconsumption of Stuff
2
https://www.youtube.com/watch?v=c5fEEy53kJs&list=PLF034B586ABDB4329&index
=85 Over Consumption Part 1
Notes:
Details may not add up to totals due to rounding Revised May 19, 2008
Source: National Statistics Office, 2006 Family Income and Expenditure Survey, Preliminary
Results Page last updated: July 9, 2008
Aralin Websites
4 https://www.google.image.com
Pinagkunan ng editorial catoon at iba pang larawan
www.edmodo.com
Para sa gagawing class forum
https://www.draw.io/#
Paggawa ng sariling graphic organizer
http://www.humanium.org/en/philippines/
Pinagkunan ng artikulo na ginamit para sa case analysis
http://www.slideshare.net/sirarnelPHhistory/aralin-7-alokasyon-at-sistemang-
pangekonomiya?next_slideshow=1
Teksto ukol sa alokasyon at sistemang pang-ekonomiya
http://www.slideshare.net/lanceabalos/mga-sistemang-pang-ekonomiya?next_slideshow=1
Teksto ukol sa sistemang pang-ekonomiya
http://www.slideshare.net/Sone2V/alokasyon-27198897Teksto ukol sa alokasyon
https://www.youtube.com/watch?v=EapS_98cKB4 Video ng alokasyon
http://www.dineshbakshi.com/igcse-business-studies/business-activity/interactive-quizzes/711-
types-of-business-activities-half-a-minute-quiz Online quiz
http://www.dineshbakshi.com/igcse-business-studies/business-activity/interactive-quizzes/700-
economic-systems-teacher-invader-quiz Online quiz
http://www.dineshbakshi.com/phocadownload/economic%20system.jpgInteractive video on
sistemang –ang-ekonomiya
GLOSARYO NG MGA TERMINONG GINAMIT SA MODYUL

Alokasyon- Isang mekanismo ng pamamahagi ng pinagkukunang-yaman sa iba’t ibang gamit at sagutin ang
mga suliranin sa kakapusan.
Command Economy- Sistemang pang-ekonomiya na ang gobyerno ang nagdedesisyon sa ekonomiya at
kumokontrol sa mga salik ng produksyon.
ComparativeAdvantage-kahitnamaypartikularnaproduktookalakalangisang bansa kung ang halaga naman ng
naturang produkto o kalakal ay makukuha sa mas murang halaga sa ibang bansa, aangkat na lamang nito ang
bansa sa halip na lumikhapa.
Ekonomiks -isang sangay ng agham panlipunan na nagsusuri kung paano ipinamamahagi ng isang lipunan ang
kanyang pinagkukunang yaman sa iba’t ibang gawain nito upang matugunan ang dumaraming hilig o
pangangailanganng mgatao.
Expenditure (Paggasta) – Ang dami ng salapi na ginagasta sa isang bagay, dami ng oras, enerhiya, lakas at iba
pa na karaniwang ginagamit; ang ginugol o ginasta.
Income (kita) – Pakinabang o kasalukuyang benepisyo na karaniwang sinusukat sa pamamagitan ng salapi na
nakukuha mula sa kapital o trabaho; ang kabuuang salapi na natatanggap sa itinakdangpanahon.
Kakapusan-tumutukoysapagkalimitadongmgapinagkukunangyamanngisang
lipunanhabanglalongdumaramiathindimatugunanangmgakagustuhanngtao. May kakapusan dahil lahat ng bagay
ay may tiyak na hangganan at kadalasan, matagal ang panahon na kailangan bago ito mapalitangmuli.
Kakulangan - ang pansamantalang hindi kasapatan ng mga pinagkukunang yaman na madaling bigyan ng
solusyon sa maikling panahon. Maaaring ang kakulangan ay gawa ng tao o artipisyal ang kadahilanan.
3
Pag-aanunsiyo - Ang pagpapakilala, pagbebenta o tuwirang pag-aalok pa nga ng mga produkto, paglilingkod
(services), tao, lathalain, pelikula atbp. Ito man ay sa pamamagitan ng telebisyon, radyo, magasin, flier o
pampleto, dyaryo, streamer at iba pang modernong mga pamamaraan.
Kapitalismo- Isang sistemang pang-ekonomiya na naniniwala sa pribadong pagmamay-ari ng yaman, puhunan,
at tubo ng isang negosyante.
Komunismo- Sistemang pang-ekonomiya ng pantay-pantay, walang pag-uuri ang tao at ang estado ang
kumokontrol sa yaman ng bansa.
Kooperatiba- Samahang pang-negosyo na ang pangunahiing prayoridad ay tulungan ang mga kasapi nito.
Korporasyon- Samahang pang-negosyo na ang may-ari ay binubuo ng maraming indibidwal na tinatawag na
stockholders.
Market Economy- Ang sistemang pang-ekonomiya na ang pamahalaan ayhindi
Pagkonsumo - Ito ay tumutukoy sa paggamit, pagbili at pakikinabang sa mga produkto at serbisyo na tutugon
sa pangangailangan at kagustuhan ng tao
Saklaw ng Aralin
Ang araling ito ay naglalaman ng mga sumusunod na paksa:
Quarter 1 Pamagat: Matutuhan mo ang.. Bilang ng oras/ Sesyon

Aralin Blg.
1.1 Ang Ekonomiks Bilang Nailalapat ang kahulugan Week 1
isang Agham. ng ekonomiks sa pang-
araw-araw na
pamumuhay bilang isang
mag-aaral, kasapi ng
pamilya.
AP9MKE-la-1
Napaghahambing ang
iba;t ibang pananaw sa
pag-aaral ng ekonomiks
at
AP9MKE-la-1
Natataya ang kahalagahan

ng ekonomiks sa pang-
araw-araw na
pamumuhay ng bawat
pamilya at ng lipunan.
AP9-MKE-la-2
1.2 Ang mga pinagkukunang Nailalarawan ang mga Week 2

yaman ng Bansa. pinagkukunang yaman.
Nasusuri ang mga

hakbang upang
mapangalagaan ang mga
pinagkukunang yaman sa
pag-unlad ng bansa : at
4
Nauunawaan ang mga
kahalagahan ng mga
pag-unlad ng bansa.
1.3 Konsepto ng kakapusan Naipapakita ang ugnayan Week 3
ng kakapusan sa pang-
araw-araw na
pamumuhay:
AP9MKE-la-3
Natutukoy ang mga

palatandaan ng kakapusan
sa pang-araw-araw na
buhay:
APMKE-lb-4
Nabubuo ang
kongklusyon na ang
kakapusan ay isang
pangunahing suliraning
panlipunan : at
APMKE-lb-5
Nakapagmumungkahi ng
mga paraan upang
malabanan ang
kakapusan.
AP9MKE-lc-6
Aralin Blg.
2 Pangangailangan at Naipapakita ang ugnayan Week 4
Kagustuhan ng Tao ng personal na
kagustuhan at
pangangailangan sa
suliranin at kakapusan.
AP9MKE-ld-8
Nasusuri ang kaibahan ng

kagustuhan( wants) sa
pangangailangan( needs)
bilang batayan sa pagbuo
ng matalinong desisyon.
AP9MKE-ld-9
Nasusuri ang mga salik na

nakakaimpluwensya sa
pangangailangan at
kagustuhan: at
5
AP9MKE-le-11
Nakabubuo ng sariling
pamantayan sa pagpili ng
mga pangangailangan
batay sa hirarkiya ng
pangangailangan.
AP9MKE-le-10
3 Ang alokasyon at mga Natatalakay ang mga uri Week 5
sistemang pang- ng sistemang pang-
ekonomiya ekonomiya.
AP9MKE-le-12.1
Nasususri ang iba’t ibang

sistemang pang-
ekonomiya at.
Nasusuri ang kaugnayan

ng alokasyon sa
kakapusan,
pangangailangan at
kagustuhan.
APMKE9-lf-12
Nasusuri ang iba’t ibang

sistemang pang-
ekonomiya at”
Mapapahalagahan ang
paggawa ng tamang
desisyon upang
matugunan ang
pangangailangan.
AP9MKE-lf-13.
4 Ang kahalagahan ng Natatalakay ang mga Week 6
Pangkosumo at. salik ng produksiyon at
ang implikasyon nito sa
pang-araw-araw na
pamumuhay.
Nasusuri ang mga salik na Week 7

nakaaapekto sa
pangkonsumo.
Naipagtatanggol ang mga Week 8

karapatan at
nagagampanan ang mga
tungkulin bilang isang
6
mamimili.
Inaasahang Kasanayan
Upang maayos mong matapos ang mga gawain sa araling ito, kailangan mong tandaan ang mga sumusunod:
Aralin 1
1.Nailalapat ang kahulugan ng Ekonomiks sa pang-araw-araw na pamumuhay bilang isang mag-aaral, kasapi ng
pamilya atlipunan.
2.Nabibigyang-halaga ang kontribusyon ng mga iskolar sa paglinang ng pangunahing kaisipan saEkonomiks.
3.Naihahambing ang iba’t bang pananaw sa pag-aaral ngEkonomiks
4.Natataya ang kahalagahan ng Ekonomiks sa pang-araw-arawna pamumuhay ng bawat pamilya at nglipunan.
5.Naiuugnay ang kakapusan sa pang-araw-araw napamumuhay.
6.Natutukoy ang mga palatandaan ng kakapusan sa pang-araw-arawna buhay.
7.Nakabubuo ng kongklusyon na ang kakapusan ay isangpangunahing suliraningpanlipunan.
8.Nakapagmumungkahi ng mga paraan upang malabananang kakapusan.
Aralin 2
Nasusuri ang kaibahan ng kahulugan at konsepto ngpangangailangan atkagustuhan.
Naiuugnay ng mga personal na kagustuhan at pangangailangan sa suliranin ngkakapusan.
3.Nasusuri nang maayos ang hiyarkiya ngpangangailangan.
Nakabubuo ng sariling pamantayan sa pagpili ng pangangailangan at kagustuhan ayon sa tamangbatayan.
Nakasusuri nang maayos sa mga salik na nakaiimpluwensiyasa pangangailangan atkagustuhan.
Nakapagmumungkahi ng mga paraan upang malabananang kakapusang dulot ng pangangailangan
atkagustuhan.
Aralin 3
Nasasaliksik ang mgadatos.
Napapahalagahan ang bahaging ginampanan ng pagiging matalinongmamimili.
Nakagagawa ng mga grapikong pantulong sapag-unawa.
Naipapaliwanag ang mgadatos.
Nagagawa ang paglalarawan ngekonomiya.
Nagagamit ang mga materyales mula sateknolohiya.
Nasusuri ang mgadokumento.
Nabubuo ang mapa ngkonsepto.
Nakikilahok sa pangkatang talakayan.
Nakalilikha ng mga alternatibongsitwasyon.
Nagagampanan ang mga tungkulin bilang matalinongmamimili
Nakapagpapasya nang matalino sa pagpili ng mga dapat unahin.
Aralin 4
Nakapagsasaliksik ng mgadatos.
Napahahalagahan ang bahaging ginampanan ng pagigingproduktibo.
Nakagagawa ng mga grapikong pantulong sapag-unawa
Nakapagpapaliwanag ng mgadatos.
Nakagagawa ng paglalarawan ngekonomiya.
Nakagagamit ng mga materyales mula sateknolohiya.
Nakapagsusuri ng mgadokumento.
Nakabubuo ng konseptongmapa.
Nakikilahok sa pangkatang talakayan.
Nakalilikha ng mga alternatibongsitwasyon.
Nagagampanan ang mga tungkulin bilang produktibongmamamayan.
Nakapagpapasya nang matalino sa pagpili ng mga dapat unahin.
Nasasagutan ito dahil ito ang magsasabi ng iyong lebel ng pagkatuto at kung handa ka na para sa susunod
namodyul.
Modyul Map
7
Concept Map ng Aralin
Ito ang simpleng concept map ng mga paksang tatalakayin sa araling ito.
EKONOMIKS
Bilang
Kahulugan Kahalagahan Agham Ang Suliranin
Kasaysayan at panlipunan ng Kakapusn
Pangunahing
Kaisipan
Palatandaan
Paraan ng
Aralin 2 Paglaban
Pangangalangan at Kagustuhan
Hirarkiya Batayan ng Mga Salik na

ng Pangangailangan Nakakaimpluwensya
Pagkakaiba Pangangailangan
At Kagustuhan saPangangailangan
atKagustuhan
SALIK
Aralin 3
PAMANTAYAN
PAGKONSUMO MATALINONG
(MAMIMILI) KARAPATAN MAMIMILI
TUNGKULIN
8
BATAS
Kahulugan ng PROTEKSYON TUNGKULIN
Ekonomiks
Q
POKUS
U 1. Kaugnayan ng Alokasyon sa Kakapusan,
A Pangangailangan atKagustuhan
R Kakapusan 2. Kahalagahan ng tamangdesisyon
T 3. Iba’t ibang SistemangPang-ekonomiya
E
R
Pangagailangan at
Kagustuhan
Alokasyon
1.
Pagkonsumo POKUS
Proseso ngProduksyon
Proseso ng Produksyon at Implikasyonnito
Mga Organisasyon ngNegosyo
Produksyon
Aralin 4
Aralin 1: Ang Ekonomiks Bilang isang Agham.
Panimula at mga Pokus na Tanong
Natanong mo na ba minsan sa iyong sarili bakit palaging kulang ang mga bagayna gusto mo?
Sa pang-araw- araw na gawain ng tao, humaharap siya sa iba’t ibang suliraning
maykinalamansapagtugonngmgapangangailangan–parasasarili,parasa
pamilya,atparasakapwa.Sasimplengpananawmulaumagahangganggabi, kakailanganin ang pagpapasiya
kung ano ang kakainin; kung ano angisusuot
nadamit;kungmagkanoangdapatnaitutuosnabadyetkunggaanoangbaon sa araw-araw na pagpasok sa
paaralan.Ang lahat ng ito’y umiikot sa pagtugon ng mga nagtutunggaling pangangailangan at
kagustuhan ng tao. Ang mga sitwasyong nabanggit ay
mga batayang kaisipang pang-ekonomiya na bagama’t hindi batid ng isang estudyante ay kaniya nang
isinasabuhay.Sa araling ito, ating tutuklasin ang kasaysayan, mga konsepto, pangunahing
kaisipanatpamamaraansaEkonomiks.Saatingpag-aaral,isaisipattandaan na ating hahanapin ang mga sagot
sa tanong: Paano magiging produktibo a
ng pamumuhay ng tao? Sikapin mo ring sagutinn ang mga sumusunod na tanong:
POKUS NA TANONG:
1. Paano naaapektuhan ng agham ng Ekonomiks ang iyong pang- araw-

araw na pamumuhay?
2. Paano ka makakatulong upang lubusang pakinabangan n gating bansa ang mga
pinagkukunang
Saklaw ng Aralin yaman?
3. Paano
Ang araling ito aymo maipapakita
sumusunod ang paglaban sa epekto ng kakapusan sa iyong pang-araw-araw na
na paksa.
buhay?
9
Aralin Blg.
1.1 Ang Ekonomiks Bilang Nailalapat ang kahulugan Week 1
isang Agham. ng ekonomiks sa pang-
araw-araw na
pamumuhay bilang isang
mag-aaral, kasapi ng
pamilya.
AP9MKE-la-1
Napaghahambing ang
iba;t ibang pananaw sa
pag-aaral ng ekonomiks
at
AP9MKE-la-1
Natataya ang kahalagahan

ng ekonomiks sa pang-
araw-araw na
pamumuhay ng bawat
pamilya at ng lipunan.
AP9-MKE-la-2
1.2 Ang mga pinagkukunang Nailalarawan ang mga Week 2

yaman ng Bansa. pinagkukunang yaman.
Nasusuri ang mga

hakbang upang
mapangalagaan ang mga
pag-unlad ng bansa : at
Nauunawaan ang mga

kahalagahan ng mga
pag-unlad ng bansa.
1.3 Konsepto ng kakapusan Naipapakita ang ugnayan Week 3
ng kakapusan sa pang-
araw-araw na
pamumuhay:
AP9MKE-la-3
Natutukoy ang mga

palatandaan ng kakapusan
sa pang-araw-araw na
buhay:
APMKE-lb-4
10
Nabubuo ang
kongklusyon na ang
kakapusan ay isang
pangunahing suliraning
panlipunan : at
APMKE-lb-5
Nakapagmumungkahi ng
mga paraan upang
malabanan ang
kakapusan.
AP9MKE-lc-6
Inaasahang Kasanayan
Upang maayos mong matapos ang mga gawain sa araling ito, kailangan mong tandaan ang mga sumusunod:
1.Nailalapat ang kahulugan ng Ekonomiks sa pang-araw-araw na pamumuhay bilang isang mag-aaral, kasapi ng
pamilya atlipunan.
2.Nabibigyang-halaga ang kontribusyon ng mga iskolar sa paglinang ng pangunahing kaisipan saEkonomiks.
3.Naihahambing ang iba’t bang pananaw sa pag-aaral ngEkonomiks
4.Natataya ang kahalagahan ng Ekonomiks sa pang-araw-arawna pamumuhay ng bawat pamilya at nglipunan.
5.Naiuugnay ang kakapusan sa pang-araw-araw napamumuhay.
6.Natutukoy ang mga palatandaan ng kakapusan sa pang-araw-arawna buhay.
7.Nakabubuo ng kongklusyon na ang kakapusan ay isangpangunahing suliraningpanlipunan.
8.Nakapagmumungkahi ng mga paraan upang malabananang kakapusan.
PANIMULANG PAGTATAYA
Alamin natin ngayon kung may kaalaman ka sa araling tatalakayin sa pamamagitan nang pagsagot
sa panimulang pagtataya. Sagutan ang paunang pagtataya A at B sa APPENDIX-1-3. Unawain ang
bawat panuto at tanong. Isulat ang hinihinging sagot sa Activity/ Assessment notebook. Malalaman
ang wastong sagot habang pinag-aaralan mo ang modyul na ito.
Humaharap ang tao sa iba’t ibang suliraning may kinalaman sa pagtugon ng mga pangangailangan- para
sa sarili, para sa pamilya, at para sa kapwa. Sa simpleng pananaw, mula sa umaga hanggang sa gabi,
kakailanganin ang pagpapasya kung ano ang kakainin; kungano ang isusuot na damit; kung magkano
ang dapat na itutuos na badyet; kung gaano ang baon sa araw-araw na pagpasok sa paaralan; at kung
tumaas ang halaga ng gasolina at mgabilihin.
Ang lahat ng ito ay umiikot sa pagtugon ng mga nagtutunggaling pangangailangan at kagustuhan ng tao.
Ang mga sitwasyong nabanggit ay mga batayang kaisipang pang -ekonomiya na bagama’t hindi batid ng
isang mag-aaral gaya mo ay iyo nang isinasabuhay. Sa puntong ito, Paano naaapektuhan ng agham ng
Ekonomiks ang iyong pang- araw-araw na pamumuhay? Paano ka makakatulong upang lubusang
pakinabangan n gating bansa ang mga pinagkukunang yaman?Paano mo maipapakita ang paglaban sa
epekto ng kakapusan sa iyong pang-araw-araw na buhay?
Ito ang mga mahalagang tanong na ating sasagutin sa araling ito. Bilang mag-aaral o miyembro ng
pamilya o pamayanan, tayo ay nakararanas ng mga pagkakataon na kailangang magdesisyon.
Minsan naman tayo ay inaatasang magdesisyon dahil ito ay ating
tungkulin. Ating umpisahan ang modyul na ito sa pamamagitan ng unang gawain.
Gawain 1 SUBUKIN!
11
Bilang pagsisimula sa Araling ito Sagutan ang Subukin sa APPENDIX-4 Kopyahin ang tanong at isulat
ang hinihinging sagot. Isulat ang inyong mga sagot sa inyong Activity/Assessment notebook.
GAWAIN2 Pagsagot ng Map of ConceptualChange

Sagutin ang Anticipation-Reaction Guide ng dalawang beses.Una, bago ang aralin at gawin ulit pagkatapos ng
aralin. Isulat ang S kung sang-ayon sa pahayag at isulat ang DS kung di-sang ayon sapahayag. Kopyahin ang
tsart at isulat ang inyong mga sagot sa inyong Activity/Assessment notebook.
Anticipation Reaction Guide
Sagot Bago ang Mga Hinuha at Pahayag Tungkol sa Ekonomiks Sagot Pagkatapos ng
Aralin Aralin
Ang araling ito ay para sa mga tamang gulang

Lamang
Ito ay isang agham
Sakop lamang nito ang mga suliraning pangkabuhayan
Ito ay bunga ng iba’t ibang kaisipan ng mga dalubhasang
iskolar
May kaugnayan ito sa iba pang -agham
Panlipunan
May kaugnayan ito sa pagiging produktibo
Mahalaga ang Ekonomiks sa isang mag-aaral
Kailangan ng matalinong desisyon sa pang- araw-araw na
suliranin.
Magkapareha ang kakapusan at kakulangan
Isang maliit na problema ang kakapusan
May kalutasan ang kakapusan
Ang kolum ng Pagkatapos ng Aralin na bahagi ay inyong babalikan pagkatapos ng PAGPAPALALIM

na bahagi ng pag-aaral.
Ating tingnan kung paano sinagot ng mga kaklaseangARGuide at ihambingang kanilang ideya sa iyo. Habang
ikaw ay naghahambing, matutuklasan mo na ang iyong mga ideya ay naaayon sa pamantayan.
Ang sagot mo sa mga hinuha ay siyang gagabay sa iyong patuloy na paglilinang ng kaalaman tungkol sa
paksa. Ito rin ang tutulong sa iyo upang tuklasin ang kasagutan kung paano nagiging produktibo ang buhay ng
tao?
Paano naaapektuhan ng agham ng Ekonomiks ang iyong pang- araw-araw na pamumuhay? Paano ka
makakatulong upang lubusang pakinabangan n gating bansa ang mga pinagkukunang yaman?Paano mo
maipapakita ang paglaban sa epekto ng kakapusan sa iyong pang-araw-araw na buhay?
Katapusang Bahagi ng Pagtuklas

Sinubukan mong sagutin ang mga naunang tanong.Sa ating pagtatalakay , matutuhan mo rin ang
iba pang mga konsepto na tutulong sa iyo upang maisagawa ang isang Budget Plan para sa isang
Barangay Committee on Ways on Means para sa isang Relief Operations para sa mga apektado
ng mga kalamidad.
Ang iyong layunin sa bahaging ito ay pag-aralan at unawain ang mga pangunahing konsepto.
Ano ang Ekonomiks?Ating tuklasin ang kahulugan, saklaw, kahalagahan, kasanayan, at
pangunahing kaaisipan ng konseptong ito. Iyo ring aalamin mula sa mga impormasyon at datos
Kung paano naaapektuhan ng agham ng ekonom iks ang iyong pang-araw-araw na buhay.
12
Paano ka makatutulong upang lubusang pakinabanggan n gating bansa ang mga pinagkukunang
yaman? Paano mo maipapakita ang paglaban sa epekto ng kakapusan sa iyong pang-araw-araw
na buhay.
Ating ipagpatuloy ang pag-aaral sa pamamagitan ng pagbisita sa mga piling websites tungkol sa
pag-aaral ng ekonomiks.
GAWAIN 3 Ano daw?
Para sa mga estudyanteng may konektibiti sa internet i-klik lamang ang mga links na nasa ibaba.
-Bisitahin ang sumusunod nawebsites:

http://pinoyteens.net/ang-kahulugan-ng-ekonomiks/17/
-ito ay naglalaman ng kahulugan ng ekonomiks
http://economicsmrfab.blogspot.com/201/06/panimulang-pag-aaral-sa-ekonomiks.html- naglalaman ng
introduksyon saekonomiks
http://dc380.4shared.com/doc/jnDuPM5L/preview.html-naglalamanng kahulugan ngekonomiks
http://www.diwalearningtown.com/uploaded/admin/file/Shop/SY10- 11/PAP/IRF%20PAPTX4U1L1.pdf-
online na aklat ng Diwa Learning Systems Inc. na naglalaman ng introduksyon saekonomiks.
Mula sa mga websites na ito, punan ang Star Map/Bubble Map graphic organizer ng mga katagang may
kaugnayan sa Ekonomiks. Maaaring dagdagan ang bilog saBubble map/ Star map ayon sa mabuong mga ideya
na konektado sa Ekonomiks.Kopyahin at isulat ang hinihinging sagot inyong Activity/Assessment notebook.
GAWAIN 4 One- Minute Pause
Para sa mga estudyanteng walang konektibiti.
Bumuo ng sariling depinisyon ng Ekonomiks gamit ang One -Minute Pause. Kopyahin ang tanong at isulat ang
hinihinging sagot sa Activity/Assessment Notebook.
1.Ang Ekonomiks ay_____________________________________ .
Pagkatapos mong ibigay ang iyong sariling pakahulugan ng Ekonomiks, tunghayan

mo ang susunod na kahulugan at kayaning ihambing ito sa iyong sariling sagot.
Paglaganap ng Kaisipan ng Ekono miks

Isang sangay ng agham-panlipunan ang Ekonomiks na nagsusuri kung paano ipinamamahagi ng isang
lipunan ang kanyang pinagkukunang yaman sa iba’t ibang gawain nito upang matugunanang dumaraming hilig
o pangangailangan ng mga tao.
Ang Ekonomiks ay maaaring bigyang- kahulugan gamit ang pigura sa ibaba.
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa Ang ekonomiks bilang 13
isang agham. Basahin at unawain ang sumusunod na teksto sa
APPENDIX 5 hanggang 8
Paraan kung paanong ang

bawat
indibidwal at lipunan ay
pumipili
Wastong Agham
Paggamit ng Ekonomiks Panlipunan
Pinagkukunang
Yaman
Paggawa ng Makabuluhang
Desisyon ng Tao
Pamprosesong Tanong:
1. May pagkakatugma ba ang iyong ibinigay na kahulugan sa mga kahulugan na makikita sa pigura?
Anong mga pangunahing ideya ang magkakapareha?
GAWAIN5 ALAMIN NATIN!

Basahin at sagutin ang Tiyakin sa APPENDIX 9. Koypahin at isulat ang hinihinging sagot sa inyong
Aktibiti/ Assessment Notebook.
Pag-aaral ng Ekonomiks
Sa pag-aaral ng Ekonomiks, matutuhan ng bawat indibidwal ang mga kaisipan, pananaw, kasanayan, at
konsepto na napagpapaliwanag kung bakit ang tao sa lipunan ay patuloy na kumikilos upang maghanap buhay
at magkaroon ng ikabubuhay maging ang mga galaw ng mga pamahalaan ukol sa pamamalakad ng ekonomiya.
Para samga karagdagang impormasyon tungkol sa pag-aaral ng ekonomiks.
Basahin at unawain sumusunod na teksto sa APPENDIX 10 hanggang 15.
GAWAIN6Matching Type
Sagutan ang Tiyakin sa APPENDIX-16. Kopyahin at isulat ang hinihinging sagot sa

Activity/Assessmengt notebook.
Pagpili at Pagdedesisyon
Ang pagpipili at pagdedesisyon ay magkaugnay.Sa sandaling ang isang tao ay nakapili ng isang bagay
na bibilhin o gagawin, iyon ay tanda na sya ay gumawa ng desisyon
Para sa mga informasyon tungkol sa pagpipili at pagdedesisyon basahain at

unawain ang sumusunod na teksto sa APPENDIX-17 hanggang 19.
GAWAIN7 Word Puzzle

Sagutan sa inyong Activity/Assessment notebook ang APPENDIX 20.Kopyahin at isulat ang hinhinging
sagot.
TANDAAN
14
GAWAIN8 Pagbubuod ng mga PangunahingIdeya
Ipagpatuloy ang pag-unawa sa pamamagitan ng simpleng pagbuod ng mga pangunahing ideya sa pamamagitan
ng paggawa nito sa grapikong pantulong. Maaaring dugtungan ang mga kahon ayon sa mga nakalap na mas
malawak na impormasyon. Sagutan sa inyong Activity/Assessment notebook
Pangunahing
Kaisipan Sa
Ekonomiks
Mga Ekonomista
Uri ng ekonomiya ng Bunga ng MgaPangunahing

kaisipan
kaisipan
Katapusang Bahagi ng Paglinang

Sa bahaging ito ng modyul ay nalaman mo na ang Ekonomiksay isang mahalagang pag-aaral sa mga
kaisipang umiiral araw- araw nating pamumuhay. Nabibigyang halaga ang malalim na pag- unawa nito upang
makabuo ng matalinong desisyon sa iba’t ibang suliranin tulad ng kakapusan.Nalinawan ka na rin kung
alin ang tama sa mga konseptong una mong sinang-ayunan sa Anticipaton-Reaction Guide. Natukoy mo ba
kung aling konsepto ang mali?
Ngayong alam mo na ang mga mahahalagang konsepto tungkol sa aralin, samahan mo akong
palalimin ang iyong mga kaalaman tungkol sa Ekonomks at kakapusan.
\
Sa bahaging ito ng modyul, hangarin mong magkaroon ng kritikal na pagsusuri sa mga mahahalagang
aspekto ng ating paksa Paano naaapektuhan ng agham ng Ekonomiks ang iyong pang- araw-araw na
pamumuhay? Paano ka makakatulong upang lubusang pakinabangangan ng ating bansa ang mga
pinagkukunang yaman?Paano mo maipapakita ang paglaban sa epekto ng kakapusan sa iyong pang-araw-araw
na buhay?
Ating pag-aralan ang iba’t ibang uri ng datos mula sa mga video, mga website at mga artikulo.
Mahuhugot ang mga ito sa mga mahahalagang impormasyon na magpapalalim ng iyong
kaalaman tungkol sa paksa. Handa ka na ba?
GAWAIN9 TIYAKIN
Sumangguni sa APPENDIX-21. Basahin at unawain ang sumusunod na tanong. At . Isulat ang

inyong sagot sa inyong aktibiti / assessment notebook.
15
GAWAIN10 Ako’y isangEkonomista
Tingnan ang pinag uusapan ng mga-aaral. Pagmasdan ang kasunod na mga larawan. Mula
rito ay sagutin ang isang flow diagram sa ibaba.Kopyahin ang mga tanong at ang flow
diagram at isulat ang hinihinging sagot sa inyong Activity/Assessment notebook.
Sa tingin ko, ilan lamang silang mahihirap sa ating bansa.

Upang malaman ang tinatayang dami ng mahihirap sa Kawawa naman yung mga bata? Bakit sila hinahayaan ng
bansa, kailangan ang masusing pag-aaral, pananaliksik, at kanilang mga magulang na mamalimos? Talaga bang
paggawa ng estadistika. naghihirap na ang nakakaraming Pilipino? Kapos sila sa mga
pangunahing pangangailangan. Wala bang magagawa para
matulungan sila?
Sagutin ang Tanong:

1. Kung ikaw ay isang ekonomista, ano ang iyong sagot sa tanong ng estudyanteng
babae?
2. Samantala, pagmasdan ang mga larawan sa ibaba.
Kawalan ngtrabaho------------Maralitang pamilya -------- Mahinang ekonomiya
Sagutin mo ang mgatanong.

1. Sa ganitong mga sitwasyon,anong kaalaman at kasanayan ang kailangan upang
lubos na maunawaan ang mga pangyayaringito?
2. Kung ikaw ang nahaharap sa isang sitwasyon gaya ng nasa ibaba, ano ang
gagawin mo? Ipakita ang maaaring gawin sa pamamagitan ng flowdiagram.
Sitwasyon: KULANG ANG BAONG PERA PARA SA ISANG LINGGONG
SCHOOL ALLOWANCE
Unang Hakbang
Ikalawang Hakbang
16
Epekto/Kalalabasan
Pag-pag-aralan mo ang datos tungkol sa pinagkukunang yaman ng ating bansa

sa pamamagitan ng susunod na gawain.
GAWAIN11 Tree Map

Magkolekta ng mga larawan ( 10-20 piraso )na may kaugnayan sa pinagkukunang yaman ng ating bansa. Gamit
ang Galaxy Tag ay gawin ang Tree Map sa pamamagitan ng pagkilala ng kinabibilangan ng bawat isa.
Yamang Pang-Ekonomiko
ng Bansa
Sagutin mo ang mga tanong.

1. Ano ang iba’t ibang pinagkukunang yaman ng ating bansa?
GAWAIN12 SUBUKIN MO!
Bilang pagsisimula sa araling ito ay sagutan ang subukin sa APPENDIX 22. Kopyahin ang tanong at isulat ang
hinihinging sagot sa Activity/Assessment notebook.
Aralin 1. 2: Ang mga Pinagkukunang Yaman ng Bansa.

Ang pinagkukunang yaman ay may tatlong klase.
1. Likas na Yaman.
2. Yamang Tao
3. Yamang Kapital
Kabilang sa yamang pisikal ang mga istruktura, kasangkapan, at mga kagamitan. Ang yamang pisikal ay mga
gawang-tao na ginagamit sa pagpoproseso ng produkto. Ang yamang-tao ( human resources) ay binubuo ng
lakas, kasanayan, kahusayan, at bilang ng mga tao sa isang lipunan. Ang mga likas na yaman ay hindi bago sa
ating pandinig. Ito ang pinagkukunang yaman na binubuo ng mga biyaya sa lupa, tubig, dagat, gubat, at
kapaligirang pangkalikasan.
Para sa karagdagang kaalaman magbasa ng mga aklat,magasin,o making sa mga isyu na may kinalaman sa
pisika at likas na yaman.
GAWAIN13Fill in the Blanks/Matching Type

Sagutan ang Tiyakin sa APPENDIX-23 AT 24. Kopyahin at isulat ang hinihinging sagot sa
Activity/Assessment Notebook.
GAWAIN14 Word Puzzle
Sagutan ang Tiyakin sa APPENDIX-25 hanggang 28. Kopyahin at isulat ang hinihinging sagot sa
Activity/Assessment Notebook
Paano naman naiiba ang kakapusan sa kakulangan? Hanapin natin
ang pagkakaiba ng dalawang konseptong ito.
Gawin ang susunod na gawain.
17
GAWAIN15 Pagkakaiba!
Ating alamin ang pagkakaparehas at pagkakaiba ng kakapusan at kakulangan. Ang panonood ninyo ng videos at
pagbasa ng mga artikulo ay malaking tulongsa pag-aaral ng paksang ito. Tumungo sa mgawebsite.
Websites:
Para sa mga mag-aaral na may konektibiti:

Tumungo sa mga sumusunod na website upang madagdagan ang kaalaman tungkol sa paksa mula sa mga
nakalap na impormasyon, iyong punan ang venn diagram( pagkakaiba-kanan at kaliwa na may bilog at
pagkakaparehas sa gitna ng bilog) kopyahin angb tsart at isulat ang hinihinging sagot sa Activity/Assessment
notebook.
1. http://prezi.com/vlfoo8nlepkg/ang-suliranin-ng-kakapusan/-powerpoint
2. http://economicsmrfab.blogspot.com/2012/09/kakapusan-at-
kakulangan.html
3.http://www.youtube.com/watch?v=OS_9A_EA30M-video
Para sa mga walang konektibit:
Sumangguni sa mga available na aklat,o anumang uri ng babasahin na may kinalaman sa
ekonomiks upang madagdagan ang kaalaman tungkol sa paksa. Mula sa mga nakalap na
impormasyon, iyong punan ang venn diagram( pagkakaiba-kanan at kaliwa na may bilog at
pagkakaparehas sa gitna ng bilog) kopyahin ang tsart at isulat ang hinihinging sagot sa
Activity/Assessment notebook.
Pagkakaiba
Kakapusan Kakulangan
GAWAIN16 Subukin Mo!
Bilang pagsisimula sa araling ito ay sagutan ang subukin sa Appendix-29. Kopyahin ang tanong at isulat ang
hinihinging sagot sa Activity/Assessment notebook.
Aralin 1.2 Konsepto ng Kakapusan
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa Konsepto ng

Kakapusan. Basahin at unawain ang sumusunod na teksto sa
Appendex 30 hanggang34Ang susunod na gawain ay tungkol
sa datos tungkol sa mga pinagkukunang yaman ng ating bansa.
GAWAIN17 Pagpapaliwanag!
Bilang pagsisimula sa araling ito ay sagutan ang subukin sa Appendix-35. Kopyahin ang mga tanong at isulat
ang hinihinging sagot sa Activity/Assessment notebook.
TANDAAN.
Basahin at unawain ang buod ng Teksto sa Appendix-35.
GAWAIN18 Pagsagot ng Anticipation-ReactionGuide

Bago kayo tutuloy sa susunod na gawain, sagutan ang ikatlong kolum ng
Anticipation-Reaction Guide.
18
Isulat ang S kung sang-ayon sapahayag.
Isulat ang DS kung di-sang ayon sapahayag
Sagot Bago ang Aralin Mga Hinuha at Pahayag Tungkol sa Ekonomiks Sagot Pagkatapos ng Aralin
Ang araling ito ay para sa mga tamang gulang

Lamang
Ito ay isang agham
Sakop lamang nito ang mga suliraning
pangkabuhayan
Ito ay bunga ng iba’t ibang kaisipan ng mga
dalubhasang iskolar
May kaugnayan ito sa iba pang -agham
Panlipunan
May kaugnayan ito sa pagiging produktibo
Mahalaga ang Ekonomiks sa isang mag-aaral
Kailangan ng matalinong desisyon sa pang- araw-
araw na
suliranin.
Magkapareha ang kakapusan at kakulangan
Isang maliit na problema ang kakapusan
May kalutasan ang kakapusan
Pamproseong Tanong:
Katapusang
1. PaanoBahagi
naaapektuhan
ng Pagpapalalim
ng agham ng Ekonomiks ang iyong pang- araw-araw na
pamumuhay?
2. Paano ka makakatulong upang lubusang pakinabangan n gating bansa ang mga pinagkukunang
yaman?
3. Paano mo maipapakita ang paglaban sa epekto ng kakapusan sa iyong pang-araw-araw na buhay?
Sa bahaging ito ng modyul, nagbago ang iyong pananaw tungkol sa paksa maging sa personal na
aspekto tungkol dito.
May malalim ka ng kaalaman tungkol sa paksa kaya dadako ka na ngayon sa susunod na bahagi
ng modyul ang PAGLILIPAT.
Values Integration
Transformed
-Ang mga mag-aaral ay inaasahang magpapakita ng pagmamahal sa bayan at sa kapwa.
Magiging makabayan at pagiging mapanuri sa pang[-araw-araw na gawain sa buhay.
Respectful
-Ang mg mag-aaral ay inaasahang magpapakita ng pagrespeto sa mga yamang likas na nakakatulong sa
pagpapaganda ng takbo ng ekonomiya ng bansa.
Ang iyong layunin sa bahaging ito ng modyul ay isalin mo sa makatotohanang sitwasyon

ang iyong mga natutuhan. Bibigyan ka ng tungkuling magpapakita ng iyong buong kaalaman at
katalinuhan hinggil sa paksa. Magkakaroon ka ng karagdagang gawain sa pamamagitan ng
kongkretong paraan upang maging produktibo ang iyong pamumuhay bilang isang mag-aaral o
kasapi ng pamilya.
GAWAIN 19xg Paggawa ng Personal Budget Plana
Gumawa ka ng personal na badyet bilang isang mag-aaral sa hayskul.Sundin ang wastong paraan ng paggawa
nito.
19
1. Tiyakin ang kabuuang allowance na ibinibigay ng iyong mgamagulang para sa isang linggong gastusin.
2. Alamin ang mga pangunahing pangangailangan para sa pagkain, transportasyon, school supplies at
miscellaneous o kagustuhan na gastusin.
3 .Maglaan ng eksaktong halaga sa bawat inilista mong pangangailangan at kagustuhan.
4 .Gawin ito sa pamamagitan ng pie chart.
5 .Iwasto ang iyong ginawa sa pamamagitan ng isangtseklist.
Tseklist:
_______ Naipapakita ang mga pangunahing pangangailangan at kagustuhan sa personal badyet bilang
isangmag-aaral.
________.Nakakalaan ng tamang halaga na may katalinuhan sa paglilista ng pangangailangan.
________.Nakakapagtantiyangresonablenghalagangperaparasabadyetnamay pag- unawa na may kakapusanito.
________.Naiuugnay ang ang personal na kagustuhan sa pngangailangan.sa suliranin ng kakapusan sa pera.
________.Nasusuri Sagutin ang Synthesis Journal sa ibaba.Kopyahin ang Tsart at isulat ang hinihinging
sagot.sa Activity/assessment notebook.
Synthesis Journal
Para sa mga mag-aaral na may koneksyon sa internet. Ipadala ang nagawang pie chart sa
tulong ng dashboard (google account, etc). isulat o ipasa ang link upang makita at mabasa ng guro.
Ilagay o isulat ang Link sa Activity/Assessment Notebook.
Parsa sa mga mag-aaral na walang koneksyon sa internet. Ilagay lamang ang nagawang pie chart sa
Activity notebook . Kopyahin at isulat ang nagawang pie chart.
GAWAIN20 Pagsagot ng SynthesisJournal
Ano Ang Aking Karanasan? Ano ang Aking Mga Paano ko Ito Mapakikinabangan?
Natutunan?
RUBRIKS SA PAGGAWA NG SYNTHESIS JOURNAL

PAMANTAYAN NAPAKAGALING 4 MAGALING 3 NALINANG2 NAGSISIMULA 1
ORGANISASYON Ang panimula at nilalaman Nagsasaad ng Nagsasaad ng Walang malinaw
ay nakakaenganyo at pangunahing nilalaman pangunahing na panimula.
nagsasaad ng pangunahing ng paksa, nagbibigay nilalaman ng paksa
nilalaman ng paksa, ng kabuuang pananaw at may mga bahagi
nagbibigay ng kabuuang at panapos na na kailanganng
pananaw at panapos na pangungusap. ayusin upang maging
pangungusap. maliwanag angideya.
POKUS AT May isang malinaw at May isang malinaw at May isang paksa Ang paksa at
DETALYE ngunit pangunahing
nakapokus na nakapokus na may mga ideya ay

paksa, paksa. detalye na magkaiba.
suportado ng walang
tamang detalye kaugnayan sa
paksa.
20
at wastong impormasyon.
PAGKAKAAYON Ang mga mungkahi ay Ang mga mungkahi ay May mga mungkahi Ang mga mungkahi
AT naaayon at angkop sa naaayon sa kakayahan, na hindi praktikal na ay kulang at
KAANGKUPAN kakayahan, edad at estado edad at estado ng isang gawin. mahirap isagawa.
ng isang mag- aaral. mag- aaral.
ISTRUKTURA, Ang lahat ng pangungusap Halos lahat ng Halos lahat ng Ang mga
GRAMATIKA AT ay wasto ang pangungusap ay wasto pangungusap ay pangungusap ay
MEKANIKS ang tama ang hindi
pagkasulat at pagkagawa, pagkagawa maganda, at
may pagkakaiba may subalit magka- mahirap
sa istruktura. pagkakaiba kapareha ang unawain.
Walang mali sa ang haba at haba. May Maraming mali
gramatika, walang mga mga mali sa sa gramatika,
pagbabaybay, o mali na gramatika at pagbabaybay,
mekaniks. nakasasagabal pagbabaybay at istruktura
sa pag-unawa subalit hindi na nakakasa-
sa paksa. nakasasagabal sa pag-
gabal sa pag- unawa.
unawa sa
paksa.
Katapusang Bahagi ng Paglilipat

Masusi mong pinag-aralan at naunawaan ang mahalagang kaisipan sa
Ekonomiks bilang agham –panlipunan, saklaw at kahalagahan nito sa araw-
araw na pagdedesisyon at pamumuhay, maging ang ahalagang konsepto ng
kakapusan, ang palatandaan at epekto nito at ang implikasyon nito sa ating
pangangailangan at kakapusan ng ating pinagkukunang-yaman.Natupad mo
na rin ang pangunahing proyekto, ang paggawa ng Personal Budget Plan na
nagpapatunay ng iyong lawak at lalim ng kaalaman sa paksa.
Ano ang iyong naging pakiramdam habang ginagawa ito?Anong
pansariling pagkatuto ang iyong naranasan?Nawa’y nakatulong ito upang
lalo mong isabuhay ang pagiging isang matalinong consumer o kasapi ng
isang pamilya o pamayanan.
Isang pagbati sa matagumpay mong pagtapos ng modyul na ito. Bago ka
pumunta sa susunod na aralin, sagutan mo muna ang panghuling pagtataya.
PANGHULING PAGTATAYA
Ito na ang pagkakataon upang mataya ang iyong natutuhan. Ipaliwanag

ang mga sumusunod na tanong. Kopyahin ang mga tanong at isulat ang
hinihinging sagot sa Activity/Assessment notebook. Makikita mo ang
iyong nakuhang iskor pagkatapos mong masagutan ang lahat ng
aytem. Kung mataas ang iyong nakuhang iskor, maaari ka nang pumunta
sa susunod na modyul. Kung ang nakuha mong iskor ay wala sa
inaasahang lebel o iskor, kailangan mong balikang muli ang modyul.
21
Pagpapaliwanag:
1. Bakit malaki ang kaugnayan ng ekonomiks sa pang-araw-araw na buhay ng tao?
2. Paano ka makakatulong upang ipalaganap ang impormasyon ukol sa pangangalaga ng ating likas na
yaman.
3. Bakit lahat ng tao ay apektado ng kakapusan?
Batayan sa pagbigay ng Iskor.
5 4 3 2 1
Maayos,at klaro Maayos, at klaro Maayos, at klaro Maayos at klaro Hindi maayos at
ang pagkakasulat ang pagkakasulat ang pagkakasulat ang pagkakasulat hindi klaro ang
at may sapat na at may ngunit may kulang at walang pagkakasulat at
impormasyon at impormasyong ang impormasyong impormasyong walang
datos na naibigy. naibigay. naibigay. naibigay. impormasyong
naibigay.
Aralin 2: Pangangailangan at Kagustuhan

Saklaw ng Aralin
Ang araling ito ay naglalaman ng mga sumusunod na paksa.
Naranasan mo na bang minsan na nalilito ka kung ang isang bagay ay isang
pangangailangan o kagustuhan na lamang?
Mula pa man noong unang matuto ang tao na maglakad, wala na siyang ibang hinangad kundi
ang matugunan ang kaniyang pangangailangan upang mabuhay.Sa
paglipas ng panahon, ang bawat pagtugon sa mga pangangailangan ay naging masalimuot dahil
lumilikha muli ang tao ng mga panibagong pangangailangan.
Subalit, gaano man karami ang mga pinagkukunang- yaman kung walang hanggan
naman ang pangangailangan at kagustuhan ng mga tao, hindi rin mabibigyan ng
solusyon ang suliranin sa kakapusan.
Ang lahat ng ito ay umiikot sa pagtugon ng mga nagtutunggaling pangangailangan at
kagustuhan ng tao.
Ang iyong kaalaman ukol sa kagustuhan at pangangailangan ay makakatulong ng
Malaki sa paggawa ng mga desisyong may kaugnayan sa suliranin sa kakapusan
POKUS NA TANONG:
Paano mailalarawan ang kaibihan ng pangangailangan at
kagustuhan ng tao?
Aralin Blg.
22
2 Pangangailangan at Naipapakita ang ugnayan Week 4
Kagustuhan ng Tao ng personal na kagustuhan
at pangangailangan sa
suliranin at kakapusan.
AP9MKE-ld-8
Nasusuri ang kaibahan ng
kagustuhan ( wants) sa
pangangailangan( needs)
bilang batayan sa pagbuo
ng matalinong desisyon.
AP9MKE-ld-9
nakakaimpluwensya sa
pangangailangan at
kagustuhan: at
AP9MKE-le-11
Nakabubuo ng sariling
pamantayan sa pagpili ng
mga pangangailangan
batay sa hirarkiya ng
pangangailangan.
AP9MKE-le-10
Gaano man karami ang mga pinagkukunang-yaman kung walang hanggan naman ang pangangailangan at
kagustuhan ng mga tao, hindi rin mabibigyan ng solusyon ang suliranin sa kakapusan.
Makatutulong ang kaalaman ukol sa kagustuhan at pangangailangan ng bawat isa nang malaki sa paggawa ng
mga desisyong may kaugnayan sa suliranin sa kakapusan.mag-aaral, may magagawa ka upang maibsan ang
mga suliraning ito sa pamamagitan ng isang simple at produktibongpamumuhay. Ngunit sa puntong ito, kailan
at paano mo masasabi na may isa kang produktibong pamumuhay bilang isang mag-aaral o kasapi ng pamilya?
Paano ang iyong sariling pangangailangan at kagustuhan ay nakaiimpluwensiya sa iyong matiwasay na

pamumuhay?
Paano mailalarawan ang kaibihan ng pangangailangan at kagustuhan
ng tao?
GAWAIN1 Subukin
Bilang pagsisimula ng Aralin. Basahin ang Appendix 36. Subukin. Basahin at unawain ang mga tanong.
Kopyahin at isulat ang hinihinging sagot sa Activity/Assessment Notebook.
GAWAIN2. Pagsagot sa Map of ConceptualChange

Ito ang mga mahahalagang tanong na iyong sasagutin sa araling ito. Handa ka na ba sa araling ito?
aralin.
Isulat ang S kung sang-ayon ka sapahayag
Isulat ang DS kung hindi ka sang- ayon sapahayag
23
Sagot Bago ang Aralin Mga Hinuha at Pahayag Sagot Pagkatapos ng Aralin
Tungkol sa Pangangailangan
at Kagustuhan
Ang pangangailangan at
kagustuhan ay parehas
lamang.
Ang kagustuhan ay
nakapagbibigay kasiyahan sa
isang tao.
Ang pagkain ng sapat at wasto
sa sariling tahanan lamang ay
sapat na upang mapanatiling
malusog angkatawan.
Ang kagustuhan ay mahalaga
upang mabuhay ang tao.
Ang kagustuhan, kahit hindi
matugunan, ay hindi
magdudulot ng pinsala sa tao.
May iba’t ibang antas
ang pangangailangan ng tao.
Sinubukan mong sagutin ang mga naunang katanungan.Sa ating talakayan , matutuhan mo rin ang iba pang mga
konsepto na tutulong sa iyo upang maisagawa ang isang Budget Plan para sa isang Barangay Committee on
Ways on Means para sa isang Relief Operations para sa mga apektado ng mga kalamidad.
Ang layunin mo sa bahaging ito ng modyul ay pag-aralan at unawain mo ang konsepto ng pangangailangan at
kagustuhan.
Ano ang pagkakaiba ng pangangailangan sa kagustuhan? Atingtuklasin ang kahulugan nito kaugnay sa bawat
sarili at suliranin ng kakapusang dulot nito, at hirarkiya bilang pamantayan sa pagdedesisyon. Iyo ring aalamin
mula sa mga impormasyon at datos ang mga salik na nakakaimpluwensiya sa pangangailangan at kagustuhan.
Paano mailalarawan ang kaibihan ng pangangailangan at kagustuhan
ng tao?
pangangailangan at kagustuhan ay nakaiimpluwensiya sa iyong matiwasay na pamumuhay? Paano malulutas
ang mga suliranin ng kakapusang dulot ng pangangailangan at kagustuhan?
GAWAIN3 Pagbibigay-Depinisyon
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na tanong . maari nyong buksan ang inyong batayang aklat.
Isulat ang inyong mga sagot sa inyong Aktibity Assessment Notebook.
Ano ang dalawang uri ngpangangailangan?

Ano-ano ang mga halimbawa ng pangangailangan sakagustuhan?
24
Mahalaga bang matukoy ang kaibahan ng dalawang konseptongito?
Maaari bang magkapareha o magkaiba rin ang iyong pangangailangan? O kagustuhan?
Mahalaga ba ang pag-aaral ng kaisipang ito?Ipaliwanag.
Paano makatutulong ang pag-aaral nito sa iyo upang maging isang produktibong mag-aaral o miyembro
ngpamilya?
GAWAIN4 Pagbibigay-Depinisyon
PANGANGAILANGA
N
Isulat sa grapikong pantulong ang iyong depinisyon ng pangangailangan.Isulat ang inyonhg sagot sa inyong
Aktibity Assessment Notebook
Pagkakaiba ng Pangangailangan ng Kagustuhan ng tao
Isa sa mga pangunahing hangarin ng Pamhalaan ay ang tugunan ang pangangailangan ng mga
mamamayan. Ang pangangailangan ay mga bagay na kaialngan ng tao upang mabuhay.
Kagustuhan ang mga bagay na ito ay hindi kailangan upang mabuhay ang tao.
TANDAAN
Tinatawag napangangailangan (needs) ang mga bagay na kailangan ng tao upang mabuhay. May
mga pangunahing pangangailangan (primary o basic needs) ang tao tulad ng pagkain, damit, at
tirahan na mahalaga sa pananatili ng kanyang buhay (survival).
Mayroon ding mga bagay na nagbibigay ng kasiyahan sa tao ngunit maaari
namangmabuhaykahitwalaangmgaito.Tinatawagitongkagustuhan(wants)na maaaring tugunan o
hindi tugunan dahil hindi nakasalalay ang buhay ng tao sa mga bagay na ito. Halimbawa nito ang
mga cellphone, kompyuter, alahas, sasakyan,at mga hindi materyal na bagay tulad ngkaranasan.
Nagagalak ako at sinikap mong magbigay ng sariling kahulugan ng

pangangailangan. Tunghayan mo ngayon ang susunod na kahulugan at
kayaning ihambing mo ito sa iyong sariling sagot.
Ang pangangailangan ay mga bagay na lubhang Ang kagustuhan ay mga bagay na ginusto
mahalaga upang ang tao aymabuhay lamang at ang tao ay patuloy na mabubuhay
Kabilang dito ang damit, pagkain attirahan kahit walaito.
Kapag ipinagkait ang mga bagay na nakatutugon sa Ang mga bagay na ito ayhindi mahalaga.
mga pangangailangan ng tao, magdudulot ito ng sakit Ang pagnanais na tugunan ito ay bunga
o kamatayan. lamang ng layaw ngtao.
Hango mula sa Vibal

25
May iba’t ibang antas ang pangangailangan ang tao na maaaring dikta ng pagbabago ng panahon o kapaligiran.
Pag-aralan ang Hirarkiya ng Pangangailangan ayon kay Maslow.
Pangangailangang maipatupad ang kaganapang pagkatao
Pangangailangang mabigyan ng pagpapahalaga ng iba
Pangangailangang makisalamuha, makisapi at magmahal
Pangkaligtasan Pisyolohikal
GAWAIN5. Isang Sorpresa!
Paghambingin ang dalawang pigura at sagutin ang mga inihandang tanong.
Figure 1:
26
Figure 2
Basahin at sagutin ang mgatanong.

Panuto: Basahin at unawain ang bawat tanong. Isulat ang inyong sagot sa inyong Activity/Assessment
Notebook.
1. Ano ang ipinagkaiba ng dalawangpigura?
2. Gaano makatotohanan ang idinagdag na pangangailangan saikalawang pigura?
3. Sang -ayon ka ba sa idinagdag na pangangailangan sa pangalawangpigura?
4. Ano nga ba ang mga makabagong pangangailangan ngtao?
TANDAAN
Pamantayan sa Pagsusunod-sunod ng mga Kagustuhan Ayon sa Kahalagahan
Ang walang hanggang pangangailangan at kagustuhan ng tao ang itinuturing na pinakaugat ng
suliraning may kaugnayan sa kakapusan. Kaya nararapat na maging matalino sa pagpapasiya
ukol sa paggamit ng may kakapusang pinagkukunang- yaman. Kinakailangang bigyang-tugon
ang mga bagay na makapagbibigay sa tao ng higit na kapakinabangan at kasiyahan. Sa ganitong
paraan, maiiwasan ang pag-aaksaya at hindi na magiging malaking suliranin ang kakapusan.
Bukod sa matalinong pagpili, dapat ding tiyakin ang mahusay na alokasyonngmgapinag-
kukunang–yamanbataysapaggagamitan.Makatutulong din and pagpipigil ng mga tao sa kanilang
mga kagustuhan. Ang pagpapalibansa mga kagustuhan ay nanganga-hulugan ng pagbibigay-
halaga sa mga pangangailangan.
Dapatdingtipirinangpaggamitngmaykakapusangpinagkukunang-yaman upang isaalang-alang ang
susunod na mga henerasyon. Sa pamamagitan ng pagtitipid, mas maraming tao ang higit na
makikinabang sa mga kapos na pinagkukunang-yaman
Katapusang Bahagi ng Paglilinang
Sa bahaging ito ng modyul ay nalaman mo na ang konsepto ng pangangailangan at
kagustuhan. Nabibigyang-halaga ang malalim na pag-unawa nito upang makabuo ng matalinong
desisyon sa iba’t ibang suliranin tulad ng kakapusan.
Nalinawan ka na rin kung alin ang tama sa mga konseptong una mongsinang-ayunan sa
Anticipation-Reaction Guide. Natukoy mo na ba kung aling konsepto ang mali?
Ngayong alam mo na ang mga mahahalagang konsepto tungkol saaralin, samahan mo
27
akong palalimin ang iyong mga kaalaman tungkol sa pangangailangan at kagustuhan.
Ang hangarin mo sa bahaging ito ng modyul ay magkaroon ka ng kritikal na pagsusuri sa mga

mahahalagang aspekto ng ating paksa.
Paano nagiging produktibo ang buhay ng tao? Paano nakatutulong ang kaalaman sa
pangangailangan at kagustuhan sa pang-araw-araw na pamumuhay? At kung paano rin malulutas
ang mga suliranin ng kakapusan dulot ng pangangailangan at kagustuhan?
Ating pag-aralan ang iba’t ibang uri ng datos mula sa mga video, websites at mga artikulo. Mula
sa mga ito, mahuhugot ang mga mahahalagang impormasyon na magpapalalim ng iyong
kaalaman tungkol sa paksa. Handa ka na ba?
GAWAIN6.LINANGIN!
Basahin ang Appendix 37 hanggang 38. Sagutin ang LINANGIN! maipapaliwanag mo

ang iyong kasagutan sa pamamagitan ng paggamit ng iyong kaalaman.
Values Integration
Disciplined
Ang bawat mag-aaral ng Notre Dame ay inaasahang magpapakita ng,
Pagdidisiplina sa sarili at pagsisikap na makamit ang mithiing bagay.
GAWAIN6Kulay ngPag-unawa!
Sukatin mo ngayon ang iyong pag-unawa sa paksa ng araling ito. Tingnan mo sa larawan kung anong kulay ng
iyong pag-unawa.
10. KULAY NG PAG-UNAWA
I don’t get it! I need some help understanding.

PULA
DILA I think I understand but I need a little support.
W
I understand and can try this on my own.
BERDE
Panuto: Unawain ang ipinapakita ng larawan. Isulat sa loob ng kahon ang kahulugan nang napili mong kulay at
ipaliwanag. Isulat ito sa inyong Aktibity Assessment Notebook.
TANDAAN
Matalinong Pagpapasiya sa Pangangailangan at sa Kagustuhan
Narito ang mga hakbang na maaaring gamiting batayan sa paggawa ng matalinong pagpapasiya:
Pagtukoy sa suliranin na kailangang maging patas at makatarungan sa pagtingin sa mga ito.
Iwasan ang mga may kaugnayan sa damdamin sa natukoy nasuliranin.
Pagtukoy sa mga alternatibong pagpipilian sa paglutas ngsuliranin.
Paggawangmgapamantayannakakailanganinupangmasubukano
mabigyang- halaga ang mga alternatibongtinukoy.
Ebalwasyon ng mga alternatibongtinukoy.
Pagpili sa pinakamahusay na alternatibo.
Katapusang Bahagi ng Pagpapalalim
28
Sa bahaging ito ng modyul, nagbigay sa iyo ng bagong pananaw ang talakayan tungkol sa paksa maging sa I
yong personal na buhay.Ngayong may malalim ka ng kaalaman sa aralin, handa ka nang ilipatang iyong
mga natutuhan.
GAWAIN7 Pagsagot sa Map of ConceptualChange
aralin.
Isulat ang S kung sang-ayon ka sapahayag
Isulat ang DS kung hindi ka sang- ayon sapahayag
Sagot Bago ang Aralin Mga Hinuha at Pahayag Sagot Pagkatapos ng Aralin
Tungkol sa Pangangailangan
at Kagustuhan
Ang pangangailangan at
kagustuhan ay parehas
lamang.
Ang kagustuhan ay
nakapagbibigay kasiyahan sa
isang tao.
Ang pagkain ng sapat at wasto
sa sariling tahanan lamang ay
sapat na upang mapanatiling
malusog angkatawan.
Ang kagustuhan ay mahalaga
upang mabuhay ang tao.
Ang kagustuhan, kahit hindi
matugunan, ay hindi
magdudulot ng pinsala sa tao.
May iba’t ibang antas
ang pangangailangan ng tao.
Ang layunin mo sa bahaging ito ng modyul ay ilipat mo sa makatotohanang sitwasyon ang iyong mga
natutuhan. Bibigyan kita ng tungkulin na magpapakita ng iyong buong kaalaman at katalinuhan hinggil sa
paksa. Magkakaroon ka ng karagdagang gawain sa pamamagitan ng kongkretonng paraan upang maging
produktibo ang iyong pamumuhay bilang isang mag-aaral o kasapi ng pamilya. Gagawa ka ng isang sanaysay.
GAWAIN8 Paggawa ng Family BudgetPlan

Sa bahaging ito ng aralin, gagawa ka ng family budget plan ng isang buwan.Inaasahang
isasaalang-alang mo ang mga pangangailangan ng iyong pamilya upang mabuo ang plano. Tiyakin na
wasto ang gagawing desisyon sa mga bagay na pagkakagastusan. Malaya kang gumawa ng mga paraan
upang matapos ito.Maaaring kapanayamin ang mga kasapi sa pamilya tulad ng iyong mga magulang at
kasambahay upang matulungan kang punan ang mga kakailanganing datos. Maaari ring ibahin o
pagyamanin ang mga pamamaraan sa paggawanito.Maaari ring gawin ito sa isang nakaaagaw-pansin na
poster sa pamamagitan ng pagkuhanglarawannitoati-uploadsaiyongkompyuteratgamitinsapaggawang
online poster gamit ang Glogster.
Para sa mga
Hakbang mag-aaral
kung na may koneksyon
Paano Gamitin sa internet. Ipadala ang nagawang pie chart sa tulong ng Glogster
ang Glogster:
(google account, etc). isulat
1.Bisitahin angwww.glogster.com o ipasa ang link upang makita at mabasa ng guro. Ilagay o isulat ang Link sa
Activity/Assessment Notebook.
29
2.Mag-sign-up saglogster
3.Sagutin ang mga kinakailangang detalye
4.I-klik ang First Glog na kahon at pumili ngtemplate
5.Maaaring piliin lamang ang horizontal at verticaltemplate
6. I-klik ang text editor ng bawat bubble at lagyan ngpagpapaliwanag tungkol sa
iyongposter
7.I-klik ang grab tool at i-klik ang grab still image at maaaring i-shotang
poster via webcam
8.Pagkatapos nito ay i-klik angdashboard
9.Maaari ring i-klik ang + icon upang i-upload ang imahe galing sa iyongfile
10. I-klik ang SAVE
Parsa sa mga mag-aaral na walang koneksyon sa internet. Ilagay lamang ang nagawang pie chart sa
Activity/Assessment notebook. Kopyahin at isulat ang nagawangf pie chart.
GAWAIN9 Pagsulat ngSanaysay

Sumulat ng isang sanaysay hinggil sa magagawa mong tulong upang makapilika ng naaayong
kagustuhan at pangangailangan. Isulat ang iyong nagawang sanaysay sa iyong aktibity notebook. Mula sa iyong
sanaysay, magbigay ng mga magagawang mungkahi upang personal na masolusyonan ang kakapusan dulot
ngpangangailanganatkagustuhan.Itoaybibigyanngpuntosayonsasumusunod narubric.
RUBRIK SA PAGBUO NG SANAYSAY

PAMANTAYAN NAPAKAGALING MAGALING 3 NALINANG2 NAGSISIMULA
4 1
ORGANISASYON Ang panimula at Nagsasaad ng Nagsasaad ng Walang malinaw
nilalaman ay pangunahing pangunahing na panimula.
nakakaenganyo at nilalaman ng nilalaman ng
nagsasaad ng paksa, nagbibigay paksa at may mga
pangunahing ng kabuuang bahagi na
nilalaman ng paksa, pananaw at kailanganng
nagbibigay ng panapos na ayusin upang
kabuuang pananaw pangungusap. maging
at panapos na maliwanag
pangungusap. angideya.
POKUS AT May isang malinaw May isang May isang paksa Ang paksa at
DETALYE at malinaw at ngunit pangunahing
nakapokus na nakapokus na may mga ideya ay
paksa, paksa. detalye na magkaiba.
suportado ng Walang
tamang detalye kaugnayan sa
paksa.
at wastong
impormasyon.
30
PAGKAKAAYON Ang mga mungkahi Ang mga May mga Ang mga
AT KAANGKUPAN ay naaayon at mungkahi ay mungkahi na mungkahi ay
angkop sa naaayon sa hindi praktikal na kulang at mahirap
kakayahan, edad at kakayahan, edad at gawin. isagawa.
estado estado ng isang
ng isang mag- aaral. mag- aaral.
ISTRUKTURA, Ang lahat ng Halos lahat ng Halos lahat ng Ang mga

GRAMATIKA AT pangungusap ay pangungusap ay pangungusap ay pangungusap ay
MEKANIKS
wasto ang wasto ang tama ang hindi
pagkasulat at pagkagawa, pagkagawa maganda, at
may pagkakaiba may subalit magka- mahirap
sa istruktura. pagkakaiba kapareha ang unawain.
Walang mali sa ang haba at haba. May Maraming mali
gramatika, walang mga mga mali sa sa gramatika,
pagbabaybay, o mali na gramatika at pagbabaybay,
mekaniks. nakasasagabal pagbabaybay at istruktura
sa pag-unawa subalit hindi na nakakasa-
sa paksa. nakasasagabal sa pag-
gabal sa pag- unawa.
unawa sa
paksa.

Nakatulong ba ang ginawa mong performance task upang makita at maunawaan ang kahalagahan ng
pagiging produktibong mamamayan ng bansa.
Natapos mo na ang araling ito. Bago mo simulan ang susunod na aralin, sagutin mo muna ang mga
sumusunod na tanong sa post- assessment.

Pagpapaliwanag:
1. Ano ang maituturing mong pinakamahalagang pangangailangan mo sa buhay?
2. Sa iyong palagay, lahat ban g tao ay dapat maabot ang pinakamataas na baiting ng pangangailangan
ng tao? bakit?

31
5 4 3 2 1
Maayos,at klaro Maayos, at klaro Maayos, at klaro Maayos at klaro Hindi maayos at
ang pagkakasulat ang pagkakasulat ang pagkakasulat ang pagkakasulat hindi klaro ang
at may sapat na at may ngunit may kulang at walang pagkakasulat at
impormasyon at impormasyong ang impormasyong impormasyong walang
datos na naibigy. naibigay. naibigay. naibigay. impormasyong
naibigay.
Aralin 3: Ang Kahalagahan ng Pagkonsumo at Produksiyon
Ang araling ito ay naglalaman ng mga sumusunod na paksa:

Ipaglagay natin na binigyan ka ng iyong mga magulang ng pagkakataong
magpasyakungpaanomogugulinangiyongbadyetsaloobngtakdangpanahon, ano ang iyong
gagawin? Paano mo pagkakasyahin ang iyong badyet?Paano
magigingproduktiboanggagawinmo?Paanomatatamasaangmgakarapatansa pagkonsumo sa gitna
ng mga salik na nakaaapekto nito? Paano magiging produktibo ang pamumuhay ngtao?
Sa modyul na ito, sasagutin mo ang tanong na Paano magiging produktibo ang

pamumuhayngtao?Habangsaprosesonitoaypag-aaralanmoangmgapaksang naitala saibaba.
3 Ang alokasyon at mga Natatalakay ang mga uri Week 5
sistemang pang- ng sistemang pang-
ekonomiya ekonomiya.
AP9MKE-le-12.1
Nasususri ang iba’t ibang
sistemang pang-
ekonomiya at.
Nasusuri ang kaugnayan
ng alokasyon sa
kakapusan,
pangangailangan at
kagustuhan.
APMKE9-lf-12
Nasusuri ang iba’t ibang
sistemang pang-
ekonomiya at”
Mapapahalagahan ang
paggawa ng tamang
desisyon upang
matugunan ang
pangangailangan.
AP9MKE-lf-13.
POKUS NA TANONG:
Bakit apektado ng pagkonsumo nat produksiyon ang iyong pang-araw-araw na

buhay?
32
Page |
Simulan natin ang modyul na ito sa pamamagitan ng isang gawain.
GAWAIN1. Music VideoAnalysis
Par sa mga estudyanteng may internet koneksyo panoorin ang isang video na may kaugnayan sa paksang
tatalakayin.Mataposmoitongmapanood,sasagutinmoangmgatanongkasunod nito.I-klik ang link na
ito: https://www.youtube.com/watch?v=8YioR2ULrr&list=PLF034B586ABDB4329
Movie Film for the Overconsumption of Stuff
https://www.youtube.com/watch?v=c5fEEy53kJs&list=PLF034B586ABDB4329&index
=85 Over Consumption Part 1
Sagutan ang Tanong.

Ano ang ipinapakita savideo?
Nangyayari ba ito sa iyo?Ipaliwanag.
Paano kakumukonsumo?
Paano mo pagkakasyahin ang iyongbadyet?
Paano magiging produktibo ang pamumuhay ngtao?
PANUTO PARA SA MGA WALANG KONEKSYON.
Para sa mga estudyanteng walang internet koneksyon buksan ang Appendix 39 hanggang
40.Pagkatapos ay sagutan ang mga sumusunod na tanong sa ibaba. Isulat ito sa inyong
Activity/Assessment Neotebook.
GAWAIN2. Subukin.
Bilang pagsisimula ng aralin. Basahin ang Appendix 41 Subukin. Basahin at unawain ang bawat tanong.
Kopyahin at isulat ang hinihinging sagot sa inyong activity/assessment notebook.
GAWAIN3 Map of Conceptual Change
Sa ibaba ay makikita ang isang Map of Conceptual Change na IRF Chart na magiging pangunahing gabay mo
upang mamonitor ang daloy ng pagbabago na iyong natutuhan. Sa pagkakataong ito, sasagutin mo lamang ang
Inisyal na bahagi, samantalang ang iba pang bahagi nito ay sa susunod na mga gawin.
Isusulat mo ngayon ang iyong Inisyal na kaalaman na may kaugnayan satanong na Paano magiging
produktibo ang pamumuhay ngtao?
Initial Answer
Revised Answer
Final Answer
Naibigay mo na ang iyong inisyal na kaisipan tungkol sa paksa sa pagkonsumo.
Hinihikayat kitang basahin, unawain at sagutin lahat ng gawain upang matutuhan, maunawaan at
magawa mo ng tama ang mga dapat maisakatuparan sa araling ito. Ang lahat ng gawain dito ay
sadyang inilaan upang maging handa ka sa gagawin mong perpormans/proyekto sa pagtatapos ng
modyul.
33
Page |
Ang proyekto na iyong gagawin ay magpapakita ng katangian ng isang matalino at produktibong
mamamayan ng lipunan na magsusulong ng patuloy na pagbabago at pag-unlad sa kasalukuyang
panahon at sa hinaharap.
Matutuhan at mauunawaan mo sa bahaging ito ng modyul ang mga pangunahing konsepto

tungkol sa pagkonsumo at katangian bilang matalinong mamimili.
Bakit apektado ng pagkonsumo nat produksiyon ang iyong pang-araw-araw na buhay?
GAWAIN4. Pakikipanayam
Interbyuhin mo ang 3-5 na taong madalas mong makasalamuha at alamin mo kung ano-ano ang mga bagay na
madalas nilang kinukonsumo at ano ang mga salik na nakaiimpluwensiya sa kanilang pagkonsumo.
Matapos mo itong magawa, ipasa mo ito sa iyong guro gamit ang evernote o maaari ring i-print ito.
Para sa mga mag-aaral na may koneksyon sa internet. Ipadala ang nagawang pie chart sa tulong ng
www.evernote.com(google account, etc). isulat o ipasa ang link upang makita at mabasa ng guro. Ilagay o
isulat ang Link sa Activity/Assessment Notebook.
Mga Hakbang sa Paggamit ng www.evernote.com

I-klik lamang ang link na itowww.evernote.com
Gumawa ka ng sarili mong account saevernote gamit ang iyongexisting email account at gamitin din ang
kaparehongpassword
Lalabas ngayon ang environment ng evernote
I-klik ang button ng new note at magsimula ng mag-encode ng title at iyong repleksyon, matapos itong gawin,
saupper right corner i-klikand
arrowng share button at piliin ang facebook or email upang i-send ang iyong repleksyon.
Pagkatapos ay mag-sign out na.
Gayundin din, gumawa ka ng online graphic organizer gamit website na ito https://www.draw.io/#
Paggawa ng sariling grapikong pantulong
Gawin ang mga sumusunod:
 I-klik ang “create newdiagram”
 I-type mo ang napiling file name at sa ibaba ay piliin ang blankdiagram
 sa kaliwang bahagi ng screen ay pumili ka ng mga hugis at i-klik ang drag ito
sa gitna
 Kapag nabuo na ang diagram ay i-save mo ito o maaaring i-email sa guro o
di kaya ay i-imbed sa isang forum para makita ng iyong mgakaklase
Parsa sa mga mag-aaral na walang koneksyon sa internet. Ilagay lamang ang nagawang Diagram sa Activity
TANDAAN
/Assessment notebook..Kopyahin at isulat ang nagawangf pie chart.
Mga Salik sa na Nakaaapekto sa Pagkonsumo
Mga mga bagay at pag-uugali na nakaaapekto sa dami at uri ng mga produkto at serbisyo na
kinokonsumo ng tao. ito ang mga salik na may impluwensiya sa gagawing pagkonsumo ng tao.
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa Mga salik na nakaaapekto sa pagkonsumo. Basahain at

unawain ang sumusunod na teksto sa Appendix 42 hanggang 44
34
Page |
GAWAIN5 Matching Type.
Sagutan ang Appendix 45 hanggang 46. Tiyakin sa batayang aklat Ekonomiks. Kopyahin at isulat
ang hinihinging sagot.
Ang kahalagahan ng Pagkonsumo at Produksiyon.
May mga gawain sa ekonomiya na kailangang bigyan ng pansin upang masiguro ang
paglago at pag-unlad ng kabuhayan ng tao sa bansa.
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa Ang kahalagahan ng Pagkonsumo at Produksiyon.

 Mga Kaugalian at kulturang Pilipino na Nakaimpluwensiya sa pagkonsumo.
 Mga uri ng pagkonsumo
 Mgabatas ng pagkonsumo
 Paglalarawan ng kalagayan ng pamumuhay ng mga Pilipino.
 Mga tungkulin ng Mamimili
 Mga karapatan ng Mamimili
 Mga batas na nagpoproteksyon sa mamimili
 Kahalagahan ng Produksiyon
Magsaliksik ukol sa mga nakasulat sa itaas para sa karagdagang inpormasyon
Katapusang Bahagi ng Paglilinang
Sa bahaging ito ng modyul ay natukoy at natalakay na ang pangunahing konsepto na may kaugnayan sa
paksa. Nanood ka ng video na ipinakita ang mga konsepto, antas at uri. Gayundin ang mga uri ng pag-aanunsiyo
na malaki ang epekto upang mahikayat ang mamimili na kumunsumo.Nakapagbasa ka rin ng mga artikulo na
tutulong sa iyo upang maunawaan ang mga salik kung bakit kailangan ang pagkonsumo. Higit sa lahat,
nakapagpanayam ka ng iilang tao upang maiugnay mo ang iyong natutuhan sa tunay na buhay. Kaya,
ipagpatuloy mo ang iyong gawain sa araling ito.
Sa bahaging ito ng modyul naisagawa mo na ang mga pangunahing kasanayan na inaasahang

malinang sa iyo. Nakalap mona ang mga impormasyon at ideya na kakailanganin mo upang
matagumpay na maisagawa ang susunod na gawain.
Sa susunod na bahagi ng modyul, mapapalim mo ang iyong pag- unawa sa iba’t ibang aspekto ng
paksa at matutulungan kang masagot ang tanong na: Paano magiging produktibo ang
pamumuhay ng tao? Kaya ipagpatuloy mo na!
GAWAIN 6 Data Analysis
Para sa mga estudyanteng mga internet koneksyon I-klik ang link na nasa ibaba:
http://www.census.gov.ph/sites/default/files/attachments/hsd/pressrelease/TABLE%203%20%20Percent%20Distrib
ution%20of%20Family%20Expenditure.pdf
o maaari ring gamitin ang table sa ibaba. Suriin ang kadalasang kinukonsumo ng mga Pilipino.
PANUTO PARA SA MGA WALANG KONEKSYON:

Magbasa ng mga aklat magasin o making sa mga balita na may kinalaman sa salik ng produksiyon
para sa mga karagdagang kaalaman. At sagutin ang mga sumusunod na tanong sa ibaba.
35
Page |
Notes:
Details may not add up to totals due to rounding Revised May 19, 2008
Source: National Statistics Office, 2006 Family Income and Expenditure Survey, Preliminary Results Page last updated: July 9, 2008
Sagutin mo ang mgatanong.
1. Ano-ano ang kadalasang kinukonsumo ng pamilyangPiipino?

2. Bakit mas malaki ang porsyento ng kita ng nasa bottom 30% ang income ang nagagamit sa
foodexpenditures?
3. Bakit mas mataas ang porsyento ng binabayarang house rent/house value ng nasa upper 70%
angincome?
4. Anong kaisipan ang ipinapakita ng talaan ukol sa distribusyon ng income ng pamilyangPilipino?
5. Paano pinagkakasya ang kita ng mgaPilipino?
6. Paano nakatutulong ang pagkonsumo at panggastos ng mga mamamayansa ekonomiya ngbansa
GAWAIN 5. Kaalaman sa Tiyak na bagay!
Gamit ang iyong natuklasan tungkol sa kontribusyon ng pagkonsumo sa

kaunlaranng ekonomiya,halika at tuklasin mo ang mga katangiang dapat
taglayin ng isang matalinong mamimili.
PANUTO SA IKALIMANG GAWAIN
Para sa ikalimang gawain buksan ang Appendix 46. Tiyakin A. basahin at unawain ang
sumusunod na tanong at panuto. Isulat ang inyong sagot sa inyong aktibity notebook.
36
Page |
TADAAN
Ang naunang gawain ay maaaring nagpamulat sa iyo na ikaw mismo ay naiimpluwensiyahan ng
pag-aanunsiyo upang kumunsumo. Hinihikayat kitang pagnilay-nilayan ang mga bagay na dapat
iwaksi upangmaipakitaangtamangpagdedesisyonsapagpilingikukonsumo.
Katapusang Bahagi ng Pagpapalalim.

Sabahaging ito ng modyul ay nakatuon ka sa pagsusuri sa mahahalagang aspekto ng aralin gaya ng video
analysis on savings and consumption, data analysis sa mga kinukonsumo ng mga Pilipino, online quiz on water
consumption.Nagawa mo rin gamitin ang ReciprocalTeachingStrategies para sa mga karapatan at tungkulin ng
mga mamimili, gayundin ang situational analysis pa sa pagsusuri sa kalagayan ng mga taong hindi natatamasa
ang karapatan sa pagkonsumo. Higit sa lahat, napagtagumpayan mo ang mga hamon sa bawat gawain.Ngayon,
handa ka na upang maisagawa ang paglilipat ng iyong natutuhan.
Values Integration
Disciplined
Sa pagtatapos ng paksa ang mga mag-aaral ay inaasahang madedevelop apg didisiplina sa sarili. At matutong
makialam sa mga pangyayari sa kanyang paligid.
Ang layunin mo sa bahaging ito ng modyul ay magamit ang iyong natutuhan sa tunay na buhay.
Bibigyan ka ng isang pagsasanay upang maipakita ang iyong pag-unawa sa aralin.
Sa unang aralin, ginawa mo ang directed prompt sa paggawa ng personal budget plan, sa
ikalawang aralin naman ay open prompt ng family budget plan. Sa pagkakataong ito, ang
ikatlong aralin naman ay guided transfer ng community-based budget plan.
GAWAIN 6.Community Based Budget Plan (TASK)
Para sa mga may KomputerIkaw, bilang budget officer ng inyong school organization ay
naatasang gumawa ng budget plan para sa gagawing community outreachsamganasalantangbagyo.
Kailanganmongmagamitnang tama at patas ayon sa pangangailagan ang budget. Matapos
itong gawin,kailanganmongmakuhaangpagsang-ayonngmgamiyembro
ng inyong organisasyon sa paaralan. Gumamit ng powerpoint presentation para maipresenta ito. Gawing gabay
ang mga sumusunod na pamantayan: makatotohanan, organisasyon, produktibidad at detalye o impormasyon
PANUTO:
Para sa mga walang computer maaring isulat into sa isang maliit na
bandpaper. At idikit lamang ito sa inyong module.
RUBRIK PARA SA BUDGET PLAN

NAPAKAGALING 4 MAGALING 3 MAY KAKULANGAN 2 NAGSISIMULA
KRITERYA PA LANG RATING
1
PRODUK- Ang nabuong Ang nabuong Ang nabuong budget Ang nabuong
TIBIDAD budget plan ay budget plan ay plan ay nagpapakita budget plan ay
komprehensibo, nagpapakita ng ng kakulangan sa hindi
detalyado at matalinong pagpapasya upang nagpapakita ng
nagpapakita ng pagpapasya magamit ng wasto ang matalinong
matalinong upang magamit budget pagpapasya
pagpapasya upang ng wasto ang
magamit ng wasto budget
ang budget
37
Page |
ORGANI- Ang plano ay Ang plano ay Ang plano ay may Ang plano ay
SASYON organisado, organisado, at kakulangan sa hindi
malinaw at maayos nagpapakita ng organisasyon organisado at
na higit kapakinabanag impormasyon kung walang
nagpapakita ng an ng mga paano ang tamang impormasyon
kapakinabanagan impormasyon paggamit ng yaman kung paano
ng mga kung paano ang tamang
impormasyon kung ang tamang paggamit ng
paano ang tamang paggamit ng yaman
paggamit ng yaman
yaman
IMPOR- Nagpapakita ng Nagpapakita ng May kakulangan ang Walang

MASYON detalyado, detalyadong ipinakitang ipinakitang
makatotohanan impormasyong impormasyong impormasyon
kaangkupan ng pampinansyal pampinansyal kasama ang plano na
impormasyong kasama na ang na ang budget na gagamitin para
pampinansyal budget na gagamitin para sa sa gawain
kasama na ang gagamitin para gawain
budget na sa gawain
gagamitin para sa
gawain
MAKA- Ang poster ay Ang poster ay Ang poster ay Walang

TOTOHA- nagpapakitang nagpapakita nagpapakita ng iilang naipakitang
NAN makatotohanang ng pangyayari pangyayari lamang sa makatotohanan
pangyayari sa sa buhay ng buhay ng tao. Ang g pangyayari.
buhay ng tao. Ang tao. Ang nilalaman nito ay
nilalaman nito ay nilalaman nito walang dating sa
may bisa/dating sa ay may dating madla.
madla. sa madla.
OVERALL
RATING
Nakatulong ba ang ginawa mong performance task upang makita at maunawaan ang
kahalagahan ng pagiging produktibong mamamayan

Pagpapaliwanag: Ang batayan sa pagbibigay ng iskor ay nasa Aralin 1 and 2. Rubriks sa pagbibigay ng
iskor.
1. Bakit lagging magkaugnay ang pagkonsumo at produksiyon?

2. Bakit kailangang tulungan ng pamahalaan ang mga mamimili?
38
Page |
3. Bakit hinihikayat ng pamahalaan ang mga mamamayan na maging isang entreprenyur?
Aralin 4: Ang Alokasyon at mga Sistemang Pang-ekonomiya.

Sa araw-araw na pamumuhay natin, madalas na tumatambad ang mga balita at isyu kaugnay ng
pagtaas ng presyo ng mga bilihin gawa ng pagtaas ng gastossa produksyon . Ang mga
kalagayang ito ay hindi lamang para sa mga magulang ninyo, higit sa kung paano mo
pinagkakasya bilang mag-aaral ang anumang yaman/badyet mayroon ka upang patuloy kang
makapamuhay saaraw-araw?
Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang pag-unawa sa mga pangunahing konsepto

na makatutulong sa iyo upang mapabuti ang pamumuhay ng tao. Gamit ang iba’t ibang gawain,
sasagutin mo ang tanong naPaano ka makatutulong upang maipatupad ang alokasyon ng mga
pinagkukunang yaman bilang sagot sa kakapusan?
POKUS NA TANONG:
Paano ka makatutulong upang maipatupad ang alokasyon ng mga pinagkukunang yaman bilang sagot sa
kakapusan.
Saklaw ng Aralin
4 Ang kahalagahan ng Natatalakay ang mga salik Week 6
Pangkosumo at. ng produksiyon at ang
implikasyon nito sa pang-
araw-araw na pamumuhay.

nakaaapekto sa Week 7
pangkonsumo.
Naipagtatanggol ang mga

karapatan at nagagampanan Week 8
ang mga tungkulin bilang
isang mamimili.
Simulan natin ang modyul na ito sa pamamagitan ng isang gawain.

GAWAIN1. Editorial Catoon Analysis
Suriin ang dalawang editorial cartoon sa ibaba. Ano kaya ang pagkakatulad ng
dalawangitosaideyangnaisiparating?Obakanamanmagkaibaangkaisipanna nais nilangipahiwatig
EditorialCartoon1 Editorial Cartoon2

Pinagkunan: google.com.image.
39
Page |
Ano ang kapansin-pansin sa dalawang editorialcartoon?

Ano ang nais ipahiwatig na kaisipan ng unang editorialcartoon?
Ano ang nais ipahiwatig na kaisipan ng ikalawang editorial cartoon?
Nangyayari ba ito sa ating bansa? Ipaliwanag.
Bakit kailangan maglaan ngbadyet?
Paano ginugugol ang nakalaang badyet naito?
Paano lubos na napakikinabangan ang nakalaangbadyet?
Paano makatutulong ang paglalaan ng badyet upang maging produktiboang pamumuhay ngtao?
GAWAIN2. Map of Conceptual Change

Makikita mo sa ibaba ang Map of Conceptual Change na KWHL Chart na magiging pangunahing gabay mo
upang mamonitor ang daloy ng pagbabago ng iyong natutuhan. Sa pagkakataong ito, sasagutin mo lamang ang
unang dalawangbahagiang(K,WatH)nakahon,samantalanganghulingbahaginito, ang (L) ay sasagutan
pagkatapos ng bahagi ngPAGLILIPAT.
Isusulat mo ngayon ang iyong nalalaman tungkol sa paksa na alokasyon at produksiyon gayundin ang pagsagot
sa mahalagang tanong sa modyul na ito sa kolum ng (what I know). Sa ikalawang kolum ay kung ano naman
ang nais malaman(whatdoIwanttoknow)sapamamagitanngpasulatngmgatanongat sa ikatlong kolum ay ano ang
dapat mong gawin upang masagot ang mga tanong sa ikalawang kolum. Samantalan, ang huling kolum ay
sasagutan bago matapos ang modyul. Ito ang tanong na gagabay sa modyul na ito “Paano magiging produktibo
ang pamumuhay ngtao?”
KWHL CHART
What I K-now What I W-ant to know H-ow will I know it What I L-earned
1.
2.
3.
4.
5.
Naibigay mo na ang iyong inisyal na kaisipan tungkol sa paksa na alokasyon at produksyon.
Hinihikayat kitang basahin, unawain at sagutin lahat ng gawain upang matutuhan, maunawaan at
magawa mo ng tama ang mga dapat maisa-
katuparan sa araling ito. Ang lahat ng gawain dito ay sadyang inilaan upang maging handa ka sa
gagawin mong pagtatanghal/proyekto sa pagtatapos ng modyul.
Ang proyektong iyong gagawin ay magpapakita ng katangian ng isang matalino at produktibong
mamamayan ng lipunan na magsusulong ng patuloy na pagbabago at pag-unlad sa kasalukuyang panahon at sa
hinaharap.
Sa bahaging ito, matutuhan at mauunawaan mo ang mga pangunahing konsepto tungkol sa

alokasyon at produksyon bilang isang matalinong mamimili at mapanagutangmamamayan.
Patuloy mo ring pagnilay-nilayan ang tanong na Paano magiging produktibo ang pamumuhay ng tao?
GAWAIN3. Case Analysis
40
Page |
I-klik mo ang link sa ibaba upang basahin ang isang artikulo ukol sa pagtatamo ng karapatan ng mga bata..
.
Para sa mga mag-aaral na may koneksyon sa internet. I-klik lamang ang lin k na nasa ibaba. Kopyahin at
isulat ang hinihinging sagot sa inyong Activity/Assessment notebook.
Mula sa :http://www.humanium.org/en/philippines/
Sagutin mo ang mga tanong. Isulat ang inyong sagot sa inyong Aktibity Notebook
1. Bataysakaso,sinoanggumagawangdesisyonatanoangkanilangposisyon at mgatungkulin?
2. Ano ang nakikitang isyu (suliranin, hamon o oportunidad) at ang kahalagahan nito saorganisasyon?
3. Bakit umusbong ang isyung ito at bakit kasali na ang gumawa ng desisyonsa usapan?
4. Kailan dapat gumawa ng desisyon ang decision maker upang maresolba ang kaso? Gaano kahalaga na
matugunan kaagad ang isyungito?
PANUTO PARA SA MGA WALANG KONEKSYON:

Buksan sa Appendix 47. Tiyakin A at B Punan ang mga Kahon. Kopyahin at isulat sa inyong
Activity/Assessment notebook ang hinihinging sagot.
GAWAIN4. Compare and Contrast

Sa ibaba ay may tsart ng isang paghahambing ng mga sistemang ekonomiya na umiiral sa mga bansa ngayon.
Punan ito ng impormasyon ayon sa iyong mga natutuhan sa nakaraang mga gawain. Isulat ito sa inyong
Activity/Assessment notebook.
SISTEMANG PANG-
EKONOMIYA KATANGIAN KABUTIHAN KAHINAAN
Tradisyunal
Pinag-uutos
41
Page |
Market
Pinaghalo
Katapusang Bahagi ng Paglinang
Sa bahaging ito ng modyul ay natukoy at natalakay na ang pangunahing konsepto na may
kaugnayan sa paksa. Nanood ka ng video na ipinakita ang mga konsepto at mga halimbawa nito.
Ganoon din, gumamit ka ng mga interactive website upang magkaroon ng simulation sa mga ito.
Naisagawa mo rin ang online quiz.
Nakapagbasa ka rin ng mga artikulo/ kaso na tutulong sa iyo upang lubos na maunawaan ang
konteksto ng pinag-aaralan. Kaya, ipagpatuloy mo ang iyong gawain sa araling ito.
Sa bahaging ito ng modyul, naisagawa mo na ang mga pangunahing kasanayan na inaasahang

malinang mo. Nakalap mo na ang mga impormasyon at ideya na kakailanganin mo upang
matagumpay mong maisagawa ang susunod na gawain.
GAWAIN5. LINANGIN! Pagpapaliwanag
Sa inyong sariling pagkakaunawa sumulat ng kaunting sanaysay ukol sa daloy ng ekonomiya.activity

Assessment notebook.
GAWAIN6.Bigas-Bigas Paano KaGinawa?
Upang higit na maunawaan ang pinag-aaralan, panoorin mo ang video on rice production process
https://www.youtube.com/watch?v=9ha0yazOG3U matapos ito, sagutin ang inihandang mga tanong.
1. Ano ang ipinapakita savideo?

2. Ilarawan ang proseso sa paggawa ng bigas.
3. Bakit mahalaga ang pag-unawa kung paano nai-poprudyus angbigas?
4. Paano magiging produktibo ang pagtatanim at pag-aani ngbigas?
5. Paano magiging produktibo ang isangproduksyon?
Lubos mo na bang naunawaan ang konsepto ng produksyon at mga salik nito? Subukan mo ngayong gumawa
ng isang produksyon gamit ang proseso sa paggawa ng isang produkto. Ang gawain mo ngayon ay ang
flowchart ng rice production.
GAWAIN 7.Flow Chart ng Rice Production
Gamitin ang ideyang natutuhan mo sa naunang gawain upang magawa mo itong susunod na gawain. Gagawa ka
ngayong ng isang flow chart kung paano ginagawa ang rice production. Punan mo ng angkop na impormasyon
42
Page |
ang bawat hakbangngproseso.Mataposmoitongmagawa,ipasamoitosaiyonggurogamit ang evernote o maaari ring
i-printito.gawin ito sa inyong Activity/Assessment Notebook.
Proseso sa Produksyon ng Bigas
HAKBANG 1 HAKBANG 2
HAKBANG 5 HAKBANG 3
HAKBANG 4
Values Integration
Accountable
Ang mga mga-aaral ng Notre Dame ay inaasahang mapapakita ng pagmamalasakit,
Sa kapwa at ekonomiya ng bansa at pagiging masunurin sa batas at sa diyos.
Mga Uri ng Sistemang Pang-Ekonomiya
May Iba’t –ibang uri ng ekonomiya ayon sa sistema na ginagamit..
1. Tradisyunal na ekomiya.
2. Market na Ekonomiya
3. Command na Ekonomiya
TANDAAN
Upang makabuo ng isang produkto o serbisyo kailangan nito ang mga salik ng produksiyon o ang
tinatawag nafactors of production. Ano ang mga salik ng produksiyon o factors of production?
klik ang mga link naito:

https://www.stlouisfed.org/education/economic-lowdown-podcast- series/episode-2-factors-of-production
Podcast ukol sa mga salik ng produksyon
http://www.economicsdiscussion.net/production/factors-of-production-land-labour-capital-and-entrepreneur-
national-income/541
Talakayan sa mga salik ng produksyon
Para sa sa mga mag-aaral na walang internet Koneksyon. Magsaliksik ng mga bagay na may
kinalaman sa sestemang pang-ekonomiya. Para sa mga karagdagang impormasyon ukol sa paksa.
GAWAIN8 Map of Conceptual Change

Makikita mo sa ibaba ang Map of Conceptual Change na KWHL Chart na magiging pangunahing gabay mo
upang mamonitor ang daloy ng pagbabago ng iyong natutuhan. Sa pagkakataong ito, sasagutin mo lamang ang
unang dalawangbahagiang(K,WatH)nakahon,samantalanganghulingbahaginito, ang (L) ay sasagutan
pagkatapos ng bahagi ngPAGLILIPAT.
43
Page |
Isusulat mo ngayon ang iyong nalalaman tungkol sa paksa na alokasyon at produksiyon gayundin ang pagsagot
sa mahalagang tanong sa modyul na ito sa kolum ng (what I know). Sa ikalawang kolum ay kung ano naman
ang nais malaman(whatdoIwanttoknow)sapamamagitanngpasulatngmgatanongat sa ikatlong kolum ay ano ang
dapat mong gawin upang masagot ang mga tanong sa ikalawang kolum. Samantalan, ang huling kolum ay
sasagutan bago matapos ang modyul. Ito ang tanong na gagabay sa modyul na ito “Paano magiging produktibo
ang pamumuhay ngtao?”
KWHL CHART
What I K-now What I W-ant to know H-ow will I know it What I L-earned
1.
2.
3.
4.
5.
Katapusang Bahagi ng Pagpapalalim
Sa bahaging ito ng modyul nakatuon ka sa pagsusuri sa mahahalagang aspekto ng aralin gaya ng

video analysis on factors of production, data analysis on rice shortage at pananaliksik at
paggawa ng rekomendasyon.
Higit sa lahat, napagtagumpayan mo ang mga hamon sa bawat gawain. Ngayon, handa ka na
upang maisagawa ang paglilipat ng iyong natutuhan.
Values Integration\
Accountable.
- Ang mga mag-aaral ng Notre Dame ay inaasahang magpapakita ng pagmamalasakit sa kapwa at sa
ekonomiya ng bansa. Pagiging masunurin sa batas at sa diyos.
Ang layunin mo sa bahaging ito ng modyul ay magamit ang iyong natutuhan sa tunay na buhay. Bibigyan ka ng
isang pagsasanay upang maipakita ang iyong pag-unawa sa aralin.
GAWAIN 9BUDGET PLAN
Katatapos lamang ng isang kalamidad na humagupit sa inyong probinsya at ang inyong barangay ay isa sa mga
apektadong lugar. Dulot nito, magkakaroon ng relief operation at inatasan kang magiging budget officer.
Gagawa ka ng budget plan na magpapakita matalinong pagpapasya at mahusay na paggamit ng badyet na
mapapakinabangan ng mga nasalanta ng kalamidad. Ito ay ilalahadsa isang session ng mga barangay leaders sa
inyonglugar.
Ang iyong Budget Plan ay susuriin ayon sa produktibidad, organisasyon, impormasyon at pagiging
makatotohanan nito. Gawin ito sa isang malinis na bondpaper short
RUBRIK PARA SA BUDGET PLAN
NAPAKAGALING 4 MAGALING 3 MAY KAKULANGAN NAGSISIMULA PA

KRITERYA 2 LANG RATING
1
PRODUK- Ang nabuong Ang nabuong Ang nabuong budget Ang nabuong
TIBIDAD budget plan ay budget plan ay plan ay nagpapakita budget plan ay
komprehensibo, nagpapakita ng ng kakulangan sa hindi
detalyado at matalinong pagpapasya upang nagpapakita ng
nagpapakita ng pagpapasya magamit ng wasto ang matalinong
44
Page |
matalinong upang magamit budget pagpapasya
pagpapasya upang ng wasto ang
magamit ng wasto budget
ang budget
ORGANI- Ang plano ay Ang plano ay Ang plano ay may Ang plano ay
SASYON organisado, organisado, at kakulangan sa hindi
malinaw at maayos nagpapakita ng organisasyon organisado at
na higit kapakinabanag impormasyon kung walang
nagpapakita ng an ng mga paano ang tamang impormasyon
kapakinabanagan impormasyon paggamit ng yaman kung paano
ng mga kung paano ang tamang
impormasyon kung ang tamang paggamit ng
paano ang tamang paggamit ng yaman
paggamit ng yaman
yaman
IMPOR- Nagpapakita ng Nagpapakita ng May kakulangan ang Walang

MASYON detalyado, detalyadong ipinakitang ipinakitang
makatotohanan impormasyong impormasyong impormasyon
kaangkupan ng pampinansyal pampinansyal kasama ang plano na
impormasyong kasama na ang na ang budget na gagamitin para
pampinansyal budget na gagamitin para sa sa gawain
kasama na ang gagamitin para gawain
budget na sa gawain
gagamitin para sa
gawain
MAKA- Ang poster ay Ang poster ay Ang poster ay Walang

TOTOHA- nagpapakitang nagpapakita nagpapakita ng iilang naipakitang
NAN makatotohanang ng pangyayari pangyayari lamang sa makatotohanan
pangyayari sa sa buhay ng buhay ng tao. Ang g pangyayari.
buhay ng tao. Ang tao. Ang nilalaman nito ay
nilalaman nito ay nilalaman nito walang dating sa
may bisa/dating sa ay may dating madla.
madla. sa madla.
OVERALL RATING
GAWAIN10.. Self-Assessment Checklist
Unawain ang mga pahayag sa Self-Assessment Checklist at sagutin ito ayon sa simbolong nakikita.Lagyan ng
tsek (/) ang kahon (may bilang 3- nangangahulugan ng matinding pagsuporta, 2 - nangangahulugan ng
pagsuporta, 1 - nangangahulugan ng hindi pagsuporta ; katumbas ng saloobin kung anggawaing ito sa alokasyon
at produksyon ay nakabubuti, kung ang gawaing ito ay nakasasama, at kung walang epekto.
Kopyahin at Isulat ang hinihinging sagot sa inyong Activity/Assessment Notebook.
Mga Pahayag 3 2 1
1. Pagtitipid sa paggamit ng
pinagkukunang-yaman
2. Pagputol sa mga puno upang
gawing parke ang lugar
45
Page |
3. Pagpaparami sa mga inaangkat na
bigas
4. Panghihikayat ng mas maraming
imbestor na dayuhan
5. Pagpapalawak na
“contractualization of workers”
1.Ano ang naging resulta ng iyong self-assessment?
2.Bakit kailangang tipirin ang paggamit ngyaman?
3.Paano ka magiging produktibong mamamayan ngbansa?
1. PANGHULING PAGTATAYA
Pagpapaliwanag.
Basahin at unawaing mabuti ang mga sumusunod na tanong. Iapaliwanag ng mabuti kopyahin at Isulat ang inyong sagot
sa inyong Activity/Assessment Notebook.
1. May mga produktong tumataas ang antas ng pangangailangan kung tag-init gaya ng halo-halo at ice cream.
Gayundin ang pagtaas ng pangangailangan sasweater at jacket kung tag-lamig. Aling salik sa pagkonsumo ang
nakakaapektorito?
2. Bumili sa grocery store ng palaman sa tinapay ang iyong kaibigan,subalit nang babayaran na niya ito, mas mataas
ang presyo ng lumabas sa kompyuter kaysa nakadisplay sa estante.Anoangdapat niyang gawin sa sitwasyong ito?
5 4 3 2 1
Maayos,at klaro ang Maayos, at klaro ang Maayos, at klaro ang Maayos at klaro ang Hindi maayos at
pagkakasulat at may pagkakasulat at may pagkakasulat ngunit pagkakasulat at hindi klaro ang
sapat na impormasyon impormasyong may kulang ang walang pagkakasulat at
at datos na naibigy. naibigay. impormasyong impormasyong walang
naibigay. naibigay. impormasyong
naibigay.
Nakatulong ba ang ginawa mong inaasahang pagganap upang makita at maunawaan ang kahalagahan ng pagiging
produktibong mamamayan ng bansa.
(THANK YOU VERY MUCH AND MORE POWER NOTRE DAME SCHOOL)
46
Page |
APPENDIX-1
47
Page |
APPENDIX-2
48
Page |
APPENDIX-3
49
Page |
APPENDIX-4
3.Ano ang mga bagay na makukuha ng tao sa kanyang ginagawa?

__________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4.Paano sinisimulan ng tao ang kanyang gawain sa araw-araw?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
5.Sa papanong paraan ginagampanan ng tao ang kanyang ginagawa?
_______________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
50
Page |
APPENDIX-5
51
Page |
APPENDIX-6
52
Page |
APPENDIX-7
53
Page |
APPENDIX-8
APPENDIX-9
54
Page |
APPENDIX-10
55
Page |
APPENDIX-11
56
Page |
APPENDIX -12
57
Page |
APPENDIX-13
58
Page |
APPENDIX-14
59
Page |
APPENDIX-15
APPENDIX-16
60
Page |
APPENDIX-17
61
Page |
APPENDIX-18
62
Page |
APPENDIX-19
APPENDIX-20
63
Page |
APPENDIX-21
APPENDIX-22
64
Page |
APPENDIX-23
APPENDIX-24
65
Page |
APPENDIX-25
APPENDIX-26
66
Page |
APENDIX-27
67
Page |
APPENDIX-28
68
Page |
APPENDIX-29
69
Page |
APPENDIX-30
70
Page |
APPENDIX-31
71
Page |
APPENDIX-32
72
Page |
APPENDIX-33
73
Page |
APPENDIX-34
74
Page |
APPENDIX-35
75
Page |
APPENDIX-36
76
Page |
APPENDIX-37
77
Page |
APPENDIX-38
78
Page |
APPENDIX-39
79
Page |
APPENDIX-40
80
Page |
APPENDIX-41
81
Page |
APPENDIX-42
82
Page |
APPENDIX-43
83
Page |
APPENDIX-44
84
Page |
APPENDIX-45
85
Page |
APPENDIX-46
APPENDIX-47
86
Page |
Lloyd Reynolds – ayon sa ekonomistang ito ang ekonomiks ay isang uri ng pag-aaral na mayroong kinalaman
sa produksyon, pamamahagi at paggamit ng mga pinagkukunang-yaman.
Paul Wannacott – para sa kanya ang ekonomiks ay isang pag-aaral sa kung paano ang isang tao
naghahanap-buhay, kung paano siya naghahanap ng kanyang makakain at iba pang uri ng materyal na
pangangailangan. Binibigyang pansin sa ekonomiks ang mga suliraning may kinalaman sa pagkabuhayan sa
pamamagitan ng mga tamang pamamaraan sa kung paano malulutas o mababawasan ang mga ito.
Clifford James – ayon sa kanya, ang ekonomiks isang pangkabuuang kaalaman na bunga ng pakikipag-
ugnayan ng tao sa kanyang kagustuhan na makakita ng kanyang kabuhayan.
Paul Samuelson – para sa kanya, ang ibig sabihin ng ekonomiks ay sa kung paano gagamitin ang limitadong
yaman na pinagkukunan ng mga tao upang makagawa at maipamahagi ang iba’t-ibang uri ng produkto o
serbisyo. Ito ay upang matugunan ang mga pangangailangan sa kasalukuyan hanggang sa hinaharap.
Roger Le Roy Miller – ito ay ang eksaktong kalagayan na nangangailangan ng tamang kapasyahan sa kung
paano, kalian at saan gagamitin ang sapat lamang na pinagkukunang yaman.
Gerardo Sicat – ayon sa ekonomistang ito, ang ekonomiks ay isang uri ng makaagham na pag-aaral na
tumutukoy sa kung paano nakagagawa ng pagpapasya ang mga tao o ang isang lipunan. Ang
pangangailangan ng mga tao o ng lipunan ay sadyang napakarami at upang matugunan ito, mayroong
pinagkukunang yaman na dapat gamitin. Ngunit sa kabilang banda, hindi ito makasasapat at ang paggamit ay
maaaring may kinalaman sa ngayon at bukas. Sa madaling salita, ang tamang pagpili ay isinasaalang-alang
ang mga pangangailangan sa ngayon at bukas. Ang paggamit ng likas na yaman ay hindi maitatangging may
kakulangan ngunit may kaukulan na halaga at pakinabang na nangangailangan ng tamang paggamit.
Ang ekonomiks ay isang uri ng agham
Isa itong maituturing na agham sapagkat ito ay ginagamitan ng mga graph, chart at mathematics. Ito ay upang
makakuha at makabuo ng mga mahahalagang datos upang masolusyunan ng tama ang mga suliranin na
kinakaharap ng mga tao o bansa. Katulad ng ibang uri ng agham, ang ekonomiks ay naniniwala sa kalipunan
ng mga hakbang na dapat maisagawa kung kaya’t ang paggamit ng mga graph, chart at mathematics ay
sadyang napakahalaga.
Ayon kay Francis Bacon ang mga pangunahing hakbangin sa scientific method ay ang mga sumusunod:
Tukuyin ang mga problema
Magsagawa ng hypothesis
Maiging pag-oobserba upang makakalap ng mga mahahalagang datos
Paggawa ng mga eksperimento o tamang pag-aanalisa at
Makagawa ng remendasyon at konklusyon
Batay kay Bacon, sa pamamagitan ng mga hakbang na ito ay maaaring makatiyak na makakabuo ng mga
kalutasan sa mga suliranin na kinakaharap na sadyang may kinalaman sa ekonomiks.

ARAL PAN 9 Q1 - Pagenumber

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ARAL PAN 9 Q1 - Pagenumber

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LEARNING MODULE

NOTRE DAME OF MASIAG, INC.

Subject Teacher ______________________________________________

Class Adviser ______________________________________________

FOR PRIVATE USE

Rev. Fr. Arnold L. Fuentes, DCC

MODYUL 1:MGA PANGUNAHING KONSEPTO NG EKONOMIKS:

TALASANGGUNIAN AT MGA WEBSITE NA GINAMIT SA MODYU

GLOSARYO NG MGA TERMINONG GINAMIT SA MODYUL

Ang araling ito ay naglalaman ng mga sumusunod na paksa:

Quarter 1 Pamagat: Matutuhan mo ang.. Bilang ng oras/ Sesyon

Natataya ang kahalagahan

1.2 Ang mga pinagkukunang Nailalarawan ang mga Week 2

Nasusuri ang mga

Natutukoy ang mga

Nasusuri ang kaibahan ng

Nasusuri ang mga salik na

Nasususri ang iba’t ibang

Nasusuri ang kaugnayan

Nasusuri ang iba’t ibang

Nasusuri ang mga salik na Week 7

Naipagtatanggol ang mga Week 8

Hirarkiya Batayan ng Mga Salik na

1. Paano naaapektuhan ng agham ng Ekonomiks ang iyong pang- araw-

Natataya ang kahalagahan

1.2 Ang mga pinagkukunang Nailalarawan ang mga Week 2

Nasusuri ang mga

Nauunawaan ang mga

Natutukoy ang mga

GAWAIN2 Pagsagot ng Map of ConceptualChange

Ang araling ito ay para sa mga tamang gulang

Ang kolum ng Pagkatapos ng Aralin na bahagi ay inyong babalikan pagkatapos ng PAGPAPALALIM

Katapusang Bahagi ng Pagtuklas

-Bisitahin ang sumusunod nawebsites:

GAWAIN 4 One- Minute Pause

Para sa mga estudyanteng walang konektibiti.

Pagkatapos mong ibigay ang iyong sariling pakahulugan ng Ekonomiks, tunghayan

Paglaganap ng Kaisipan ng Ekono miks

Paraan kung paanong ang

GAWAIN5 ALAMIN NATIN!

Sagutan ang Tiyakin sa APPENDIX-16. Kopyahin at isulat ang hinihinging sagot sa

Para sa mga informasyon tungkol sa pagpipili at pagdedesisyon basahain at

GAWAIN7 Word Puzzle

Uri ng ekonomiya ng Bunga ng MgaPangunahing

Katapusang Bahagi ng Paglinang

Sumangguni sa APPENDIX-21. Basahin at unawain ang sumusunod na tanong. At . Isulat ang

Sa tingin ko, ilan lamang silang mahihirap sa ating bansa.

Sagutin ang Tanong:

Kawalan ngtrabaho------------Maralitang pamilya -------- Mahinang ekonomiya

Sagutin mo ang mgatanong.

Pag-pag-aralan mo ang datos tungkol sa pinagkukunang yaman ng ating bansa

GAWAIN11 Tree Map

Sagutin mo ang mga tanong.

Aralin 1. 2: Ang mga Pinagkukunang Yaman ng Bansa.

GAWAIN13Fill in the Blanks/Matching Type

Para sa mga mag-aaral na may konektibiti:

Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa Konsepto ng

GAWAIN18 Pagsagot ng Anticipation-ReactionGuide

Ang araling ito ay para sa mga tamang gulang

Ang iyong layunin sa bahaging ito ng modyul ay isalin mo sa makatotohanang sitwasyon

GAWAIN20 Pagsagot ng SynthesisJournal

RUBRIKS SA PAGGAWA NG SYNTHESIS JOURNAL