Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 22

TUTUR IKANG KANDA PAT BHUTA

Om Awignam Astu Yanamociwa-budhaya


Dumogi tan keneng raja pinulah lan sosot upadarawa kuasan sira paduka
bhatara.
Mawosang inggian kewentenan ring kahuripan puniki wantah patut pisan
kauningin parindikan daging sastra manut ring “ Lontar Kanda Pat Bhuta “ sane
maritatasang indik bhuana alit lan bhuana agung. Sane mangkin kabawosang
maka purwaning tutur ikang kanda pat bhuta, mawiwit Saking sang ayah
kantun jejaka lan sang ibu kantun bajang. Sang ayah lan sang ibu nutdut kayun
ring sajeroning netra / mata raris ngeraksuk ring “ Adnyana Sandhi “ utawi ring
pikayunan, punika sampun kabawosang Sang Hyang Surya Candra sampun
manjing ring “ Netra Kalih “ netra sang ayah lan netra sang ibu raris punika
mijil Sang Hyang Ardha Nareswari “ ritambengan punika ragane sampun
mawasta “ Sang Hyang Asmara Pandeleng “.
Rikala sang ayah lan sang ibu ngametuwang rasa saking adnyana sandhi,
ngelantur nuju ke cangkem ritambengan punika ragane sampun mawasta “
Sang Hyang Panuntun Iswaramadu “. Rikala sang ayah ngeraba “ Naroja “ utawi
susu sang ibu metu rasa saking kulit sane halus mawiwit telapak tangan sang
ayah, ritambengan puniki sampun kabawosang “ Sang Hyang Purusinampatan
“ raris ragane sampun mawasta “ Sang Hyang Panguriping Jiwa “. Rikala sang
ayah ngecium utawi niman sang ibu metu rasa saking tamansari sane
kabawosang “ Sang Hyang Maruta Tunggal “ nuju ke hirung, rikala punika
ragane mawasta “ Sang Hyang Sambhu “. Sawusan punika wawu sang ayah lan
sang ibu ngemargiang hubungan rasa saling tresna “ Mekarma “ sane
kabawosang “ Sang Hyang Kamalulut “ ritambengan punika ragane sampun
mawasta “ Sang Hyang Semara Gimal “.
Risampune genep asasih sang ayah lan sang ibu mengadu tresna metu kama
putih saking sang ayah taler kama bang saking sang ibu, ritambengan punika
mijil “ Sang Hyang Surya Candra “ sane kabawosang “ Sang Hyang Maya
Siluman “. Risampune genep kalih sasih sang ayah lan sang ibu mengadu tresna
metu rasa adnyana sandhi sane kabawosang “ Sang Hyang Semara Buncing
“. Risampune genep tigang sasih sang ayah lan sang ibu mengadu tresna metu
sane kabawosang “ Sang Hyang Pancawara Bhuana “ sane maragayan “ Sang
Kala Molih “. Risampune genep petang sasih sang ayah lan sang ibu mengadu
tresna metu sane kabawosang “ Sang Hyang Dewata Nawa Sangga “ sane
maragayan “ Sang Hyang Manik Saprah “. Risampune genep limang bulan sang
ayah lan sang ibu mengadu tresna metu sane kabawosang “Pratiwi, Akasa,
Bintang, Bulan rauhing Mega lan Mendung“ masikian ngawentuk ragan
imanusa, sane mawasta “ Sang Kumareka “. Risampune genep pitung sasih
sang ayah lan sang ibu mengadu tresna sampun mabentuk manusa, wenten
sirah, merambut, mekarna, manetra, mahirung, macangkem, metengen,
maraga, matangan, masuku, maperut, mamadia, mapusar, mabaga utawi
mapurus, mapupu, majari lan jangkep saisin paragayan imanusa, rikala puniki
kabawosang “ Sang Hyang Citramareka Matimajahita “. Dewan nia mawasta “
Sang Hyang Citragotra Lang Sang Hyang Citragotri “ sane kaasuh olih “
Babuktas Bang lan Babu Gundi “ sane nyaga “ Sang Hyang Mandiraksa lan
Babu Galungan “, asapunikia pula palining manados manusa.

Sawetara nem sasih suwennyane ring sajeroning garba sang ibu, malih wenten
semeton ragane embas saking sang ibu sane mawasta “ Babu Lembana
“ rikala punika ragane mawasta “ I Larakuranta “. Risampune genep pitung
sasih sajeroning garba sang ibu malih wenten embas semeton ragane
mawasta “ Babu Abra “ rikala punika ragane mawasta “ Sang Hyang Lumut
“. Risampune genep kutus sasih sajeroning garba sang ibu malih wenten embas
semeton ragane mawasta “ Babu Kakere “ rikala punika ragane mawasta “
Sang Hyang Kamagere “. Ritambengan sekadi punika ragane sampun ngawitin
menyatu saling tresna asihin lan saling sayangin sareng-sareng amangan “
Lumut Batu “ saking tetesan “ Kendi Manik “. Risampune genep siya sasih
sajeroning garba sang ibu malih wenten embas semeton ragane mawasta “ I
Gajah Petak “ rikala punika ragane mawasta “ I Rangga Babai “ ritambengan
sekadi puniki ragane mapikayun embas saking garba sang ibu, mawiwit sih ida
hyang parama kawi semeton lan ragane embas kasarengin “ Windu Macantel
“. Rikala ragane embas irika ragane kaicain / ditertawakan olih sang ayah lan
sang ibu taler semeton duwe sane dumunan embas ring ragane, ritambengan
punika ragane sampun wenten ring “ alam nyata utawi precepada “ rikala
punika ragane mawasta “ I Rare Kruncur “.
Rikala sampun pusar utawi odel ragane katugel antuk “ Ngaad “ ragane
sampun mawasta “ I Kaki Ciwagotra lan I Nini Ciwagotra “ ,rikala punika ragane
sampun mawasta “ Sang Hyang Kumarencang-kumarincing “ riwusane
kaborehin antuk kunyit lan kapur sane keramu antuk semeton ragane sampun
mawasta “ Sang Hyang Purwa Sarikuning “. Sawusan ragane kasiramang irika
dados ragane sampun mawasta “ Sang Naga Gombang “.
Risampune ragane wusan nginem susu sang ibu rikala punika ragane
mawasta “ Sang Kama Ngambi “ rikala ngawitin nginem susu sang ibu ragane
mawasta “ Sang Sinunganing Pamangan Empehan “ lan rikala wawu ngawitin
mangan nasi ragane mawasta “ Sang Dumasratna “. Rikala putus odel ragane
mawasta “ Sang Menget Astit Jati “, selanturnyane rikala ragane eling lan
nguningin sang ibu, sang ayah ragane mawasta “ Sang Hyang Panon Pandeleng
“. Rikala ragane sampun prasida mangerekang angga sarira ragane mawasta “
Sang Hyang Waya-wayahan “ lan rikala ragane sampun prasida malinggeb,
nengkayak taler nangis utawi ngeling ragane mawasta “ Sang Hyang Enta-ento
“. Rikala ragane uning mengerang utawi grenggeng-grenggeng ragane
mawasta “ Sang Hyang Japa Mantra “.
Rikala ragane ngawitin uning negak ragane mawasta “ Sang Hyang Guru
“, rikala ragane ngawitin uning mesandekan utawi mareren ragane mawasta “
Sang Hyang Kunti Swara “, rikala ragane ngawitin uning nyongkok ragane
mawasta “ Sang Hyang Pakriya-kriya “, rikala ragane ngawitin uning
ngematang tangan ragane mawasta “ Sang Hyang Unggat-unggit Kawenang
“, rikala ngawitin ragane uning majujuk ragane mawasta “ Sang Hyang Tangan
Sidhi “, rikala ragane ngawitin uning ngedeng kain sekadi wastra, kampuh lan
sane sewosan ragane mawasta “ Sang Hyang Pangundur “, rikala ragane
ngawitin uning mapalaliyan ragane mawasta “ Sang Hyang Rare Angon “, rikala
ragane ngawitin uning ngangge panganggo utawi busana ragane mawasta “
Sang Hyang Astagina “, rikala ragane ngawit uning ngambil utawi ngereh ajeng-
ajengan utawi grapa-grepe ragane mawasta “ Sang Hyang Astatunggal “.
Rikala ngawitin ragane uning mesolek utawi ngiyas raga ragane mawasta “
Sang Hyang Anuksmara-anismari “, rikala ragane ngawitin uning malali utawi
kemo-mai kaumah kaluarga ragane mawasta “Sang Hyang Ameng-
ameng”, rikala ragane ngawitin uning meplaliyan sareng sawitra utawi
kekantenan ragane mawasta “ Sang Hyang Kama Geger “, rikala ragane
ngawitin uning metali tresne utawi matunangan ragane mawasta “ Sang
Hyang Ardana Asih “.
Kajaring ikang panolakan Adesti, Aneluh, Aneranjana, saluwiring aji Pangiwa
pangeleyakan :
Risampune ragane mawusa solah dina embas nyane saking sang ibu, imanusa
ugig sane mangelarang aji pangiwa ten prasida antuka jagi manyengkalain
kerana ragane kantun kajaga utawi kaempu olih I Buyut, I Kompyang lan I
Wayah sane maragayan lanang utawi istri, kenten taler rikala ragane sampun
kekariyanang upakara “ Roras Dina “ makesami sekadi I Buyut, I Kompyang lan
I Wayah mawali ring genah niskala suwang-suwang.
Petprade ten kaelakang rikala ragane mayusa solas dina kena gring mawiwit
saking wang angular aji pangiwa-ngiwa nanging ten kawarasan, gring punika
manadi gring aba-abaan sang anumadi. Yaning rikala ragane mayusa telung
sasih kena gring aji ugig pangiwa-ngiwa wenang katambain antuk “ Widuh
Bang utawi paes katubang base anak tua nginang “ raris kapuja japa mantrain
lan ngelantur polesang “ Metampak Dara “ ring pamuku tulang ragane,
sampunang lali rihin dagingin titik bang pinaka dasar ngelantur kapuja matra :
“ Ih embok Tunjung Putih, kenget akena ujarta, ikang lampah watunia anuju
kadewatan, maring swarga, maring gedong kunci, lah sigra ajak akena ibunta,
bapanta, ring sada wengi, anujuaken pasar agung, apan bapanta lan ibunta
wus angempu ring luhuring pratiwi, anggda sida anolak aken ikang gring
witning bhuta yaksa, bhuta yaksi, bhuta kala, bhuta dengen, guna-guna, adesti,
aneluh, aneranjana, angda awalik undur tan kasidan anyakiti ikang rare“.
Sausan punika raris rare karyanang pengambar-ngambar masrana antuk “
adem tatwa “ sane sampun kapujain sekadi ring sor puniki :
“ Ong Bhuta Putih, 3x. . . . . Om, Am, Um, Mam, Om. “ Bhuta Putih linggih
akena ring jantung, angrasuk ikang telapak tangan, Om, Mam, . . . Om, Am,
Kala Brahma. . . linggih akena ring paru-paru, angrasuk ikang lambe lan ring
hati, Om, Am, ring segara, linggih akena ring pangambarania, angrasuk ikang
netra, Om, Hrang Om, Kala Dengen, linggih akena ring angen-angen, angrasuk
ikang irung kalih, metu ring bhuana agung, empu akena I Lara Cili, angda ayu
ikang rare, Ayu. 3x. Sa, Ba, Ta, A, I.
Raris sembar utawi simbuhang adem tatwa inucap pinaka panyengker ikang
rare. . . . walik kuri ring ikang rare. Dangin umahe sembar marep kangin, dajan
umahe sembar marep kaja, dauh umahe sembar marep kauh, delod umahe
sembar marep kelod.
“ Malih kabawosang ring ikang rare “
Yaning ikang rare embas saking garba sang ibu “ Rahajeng lan paripurna
“ riwus nugel tambuni utawi ngelepas ari-ari punika katitenin sekadi
kabersihin, raris kagenahang ring tengah Nyuh sane sampun kasibak utawi
kabelah dados kalih. Selanturnyane kadagingin tulisan ha, na, ca, ra, ka, da, ta,
sa, wa, la, ba, nga, pa, da , ja, ya, nya, a, i, u, e o, e, angka 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8,
9, lan sane sewosan. Base sulasih asiki, Bungan tuwung kakalih, Dwi pitung
macem, jinah kepeng solas keteng. Sahusane punika raris kaput antuk kain
putih kategut utawi kaiket antuk benag putih utawi benang tri datu lan
kabungkus malih antuk ijuk ne paling sisi selanturne kapendem ring natah
ajeng pamesuwan umahe nampek capcapan. Yaning Lanang kapendem ring
tengen rikala ragane medal taler yaning istri kapendem ring kiwa rikala ragane
medal. Sapmpunang lali gagumuknyane mateteh antuk batu lan maambar-
ambar atuk tiying siya katih taler sampingne gagemuke punika tanemin bunga
sane maduwi maka tatujone mangde ikang rare tan kakanggu olih imanusa
sakti. Selanturnyane rikala ngicen ikang rare ajeng-ajengan usan punika
katurang ring gegumuk ari-ari punika jangkep toya susus sang ibu punika, aturi
semeton ikang rare sane papat punika lan kagenahang becik mangda tan
kakecogin utawi kalangkahi kuluk utawi sane sewosan, punika mawiwan
kasengker atuk tiying.
Selanturne upacara tigang sasih ikang rare, rikala ngahyut banten penehinan
ikang rare kekaryanang upkara pras pejati katur ring Ida Bhatara Guru Ciwa
Sakti lan Ida Bhatara Hyang Budha Dharma taler katur ring para widiadara-
widiadari lan jangkep pengesornyane sekadi sega putih kuning. Patut kaelingin
! . . . rikala nugel tanbuni utari nugal odel ikang rare sane ngatut ring ari antuk
ngaad tying, aon perantenen, tasik, tingkih, minyak, kunyit, makasami punika
kakumpulan mawadah don dadap tis sesampun punika sarengang mendem
ring samping ari-ari sane sampun ring tengah nyuh lan sampun makaput antuk
kasa lan paling sisi antuk ijuk. Yan tan anut pemargine sekadi asapunika ikang
rare sering karengga antuk sakit, punika mawinan patut kauningin makesami
madruwe wasta utawi aran. Bedak Lulur manadi sakit uyang, sukeh sire taler
sakit ring paukudan. Minyak manadi sakit uyeng-uyengan, taler mencret.
Garam manadi sakit guwan padresdes ring lambe. Kunyit manadi sakit medped
utawi desentri.ijuk manadi sakit sane maedahan sekadi, batuk, kejang-kejang,
asma, setep, bengka taler sane sewosan. Makasami nyidayang nyakitin salami
rare mayusa ngantos awarsa. Sawusane semeton papta utawi sang catur sanak
punika awarsa nampingnin sang rare ngelantur ragane makesami metilar nuju
catur genah lan meganti wasta, sekadi Anggapati ring Purwa, Mrajapati ring
Daksina, Banaspati ring Pascima, Banaspati Raja ring Utara maka samni punika
sampun marupa “Aeng maragayan Pisaca” salami tigang warsa utawi telung
tiban metilar rawuh malih nyingak ikang rare. Apan ikang rare sampun mayusa
petang warsa, metu nenten keni antuk semitone sane sampun maragayan
pisaca ngingetin apan ikang rare sampun maraga anak alit, raris semitone
punika “ Sang Catur sanak “ metu muka ipun anyati dados “ Sang Catur Bhucari
“ sekadi Bhuta Bucari, Kala Bhucarai, Durga Bhucari, Lan Pisaca Bhucari raris
metilar malih mangebekin jagat bhuana agunge.
Mararapan antuk parindikan sekadi punika, yaning ragane nenten paritatas
ring pinaka dasar lelintian semitone sane sampun maraga pisaca lan tan ragane
eling masemeton meton irika semitone jagi mencanain lan manyakitin ragane.
Kenten taler sawalikne yaning ragane eling masemeton ring “ Ikang Catur
Sanak “ metu semeton ragane jagi sayang lan asih ring ragane tur “ Pari Tindih
“ ring ragane. Yaning sampun sekadi punika pitenger nyane ragane sampun
kaucap manados “ Manusa Sakti “ mapan sampun kaparitindihin ring semitone
sane patpat punika sekadi sang Catur Sanak.
Maritatasang inggian “ Pamali “ inggih punika Sang Catur Sanak [ ari-ari ] sane
kapendem ring natar Griya, Jero, Umah utawi pakubon sepatutnyane
kaparitatasang lan kaaturin yadnya [ banten sane manut kabuatang ] sekantun
nyane maraga Ikang Rare [ sawetara awarsa ] apan Sang Catur Sanak kantun
malinggih sareng-sareng irika. Risampune Sang Catur Sanak punika maragayan
“ Pisaca “ marupa aeng irika Sang Catur Sanak marupa, I Angga Pati, I Mraja
Pati, I Banas Pati, I Banas Pati Raja. Malataran antuk pawetuwan sekadi punika
Sang Catur Sana punika polih panugrahan Ida Hyang Ciwa ring Prabawan Idane
sane “ Nyatur “, I Angga Pati polih panugrahan Aksara Uh ring Ida Hyang
Iswara, I Mraja Pati polih panugrahan Aksara Eh ring Ida Hyang Brahma, I Banas
Pati polih Aksara Ah ring Ida Hyang Maha Dewa, I Banas Pati Raja polih Aksara
Ah ring Ida Hyang Wisnu.
Maka wigunan Anunggil aken Sang Catur Sanak ring Angga Sarira watah
mikardi ragane sekadi ; Waras, Rahayu [ pinaka pangijeng Raga ], Adesti,
Aneluh, Anerajana, manut kawisesan maraga “Manusa Sakti” mapan sampun
Kaparitindihin olih Sang Catur Sanak punika. Kawisesan punika manut “
Gagelaran “ sane kabuatang sekadi ; * Atma Bhuta watah gagelaran Ala / Aji
Ugig pinaka Pangeleakan, * Tatwatma Kala wantah gagelaran Ayu lan Papa
pinaka Desti, * Niratma Dewa wantah gagelaran Ayu lan Papa gagelaran
Baliayan utawi Dukun, * Atmyatma wantah gagelaran Ayu sih dening Bhatara
Iswara ring Taru Pramana pinaka Tamba, Waras, sembuh.
“ Kawisesan Sang Catur Sanak “
Sang Catur Sanak piniki setata wastanyane maubah-ubah manut kawenten “
Galah lan Genah “ taler manut sane kabuatang ring Sang sane manyungkemin
utawi sane ngerasukang [ Anunggil aken Sang Catur Sanak punika ], nenten
tetep mawasta, I Angga Pati, I Mraja Pati, I Banas Pati, I Banas Pati Raja.
Semeton sane pinih “ Sakti Mandra Guna “ inggih punika semeton sane
marupa “ Yeh Nyom “ sane mawasta I Japrag, yane muka Ida maraga “ Sang
Kala Kalika “, I Jalang manadi “ Sang Kala “, I Sugian manadi “ Durga “, lan I
Kered manadi “ Bhatara Yama “. Risampune sami Ida mawujud utawi marupa
makasami Ida malinggih ring “ Lidah “ Sang Anunggil aken Catur Sanak ring
Angga Sarira “ rikala punika ragane sane ngeraksukang Catur Sanak punika
sampun maragayan “ Sang Kala Mretyu “ . Yaning sampun sekadi asapunika
Sang Catur Sanak Punika sampun maragayan Angga Pati, Mraja Pati, Banas
Pati, Banas Pati Raja sane matunggilan ring angga sarira, dadosnyane sami
punika mawasta “ Panca Kala Bhuta “ pinaka gabungan semeton sane papat
sareng ragane. Punika sane ngawetuwang Panca Maha Bhuta sekadi
palinderan [ Pasuk – Wetu ] sekadi ; Pretiwi [ tanah ], Apah [ hawa ], Teja [
cahaya ], Bayu [ tenaga ], Akasa [ angkasa ]. Pawetuwan saking Bhuta, Kala,
Dengen, Dewa, Bhatara mijil “Aksara suci” inggih punika Sa, Ba, Ta, A, I.
Makasami punika ring Sastra Kanda Pat Bhuta “ Pasuk Wetu “ sampun
kabawosang Ida Leluhur madasar antuk ; Bhuta, Kala, Dengen, Dewa ;lan
Bhatara, punika mawinan panadyan nyane “ Panca Maha Bhuta “.
Wasta Sang Catur Sanak ring sejeroning “ Galah lan Genah “
Tata titining anunggilaken Sang Catur Sanak ring “ Angga Sarira “ manut
genahnia ring bhuana alit antuk Ngradana Sika ngamargiang Palinderan Prana ;
* Recaka, * Kumbaka, * Puraka, . . . . Nganggen Papetekan 5. 11. 6. “ I
Anggapati “ saking Manah raris manjing ring cangkem [ recaka : 5 ] lan
kalinggihang ring Jantung [ kumbaka : 11 ] ngelantur pinaka penyelah linggih [
puraka : 6 ] .
Tata titining anunggilaken Sang Catur Sanak ring “ Angga Sarira “ manut
genahnia ring bhuana alit antuk Ngradana Sika ngamargiang Palinderan Prana ;
* Recaka, * Kumbaka, * Puraka, . . . . Nganggen Papetekan 5. 11. 6. “ I
Mrajapati“ saking Manah raris manjing ring Hirung [ recaka : 5 ] lan
kalinggihang ring Nyali / Empedu [ kumbaka : 11 ] ngelantur pinaka penyelah
linggih [ puraka : 6 ] .
Tata titining anunggilaken Sang Catur Sanak ring “ Angga Sarira “ manut
genahnia ring bhuana alit antuk Ngradana Sika ngamargiang Palinderan Prana ;
* Recaka, * Kumbaka, * Puraka, . . . . Nganggen Papetekan 5. 11. 6. “ I
Banaspati “ saking Manah raris manjing ring Netra kalih / mata [ recaka : 5 ] lan
kalinggihang ring Hati / Ati [ kumbaka : 11 ] ngelantur pinaka penyelah linggih [
puraka : 6 ] .
Tata titining anunggilaken Sang Catur Sanak ring “ Angga Sarira “ manut
genahnia ring bhuana alit antuk Ngradana Sika ngamargiang Palinderan Prana ;
* Recaka, * Kumbaka, * Puraka, . . . . Nganggen Papetekan 5. 11. 6. “ I
Banaspati “ saking Manah raris manjing ring Netra kalih / mata [ recaka : 5 ] lan
kalinggihang ring Hati / Ati [ kumbaka : 11 ] ngelantur pinaka penyelah linggih [
puraka : 6 ] .
Tata titining anunggilaken Sang Catur Sanak ring “ Angga Sarira “ manut
genahnia ring bhuana alit antuk Ngradana Sika ngamargiang Palinderan Prana ;
* Recaka, * Kumbaka, * Puraka, . . . . Nganggen Papetekan 5. 11. 6. “ I
Banaspati “ saking Manah raris manjing ring Netra kalih / mata [ recaka : 5 ] lan
kalinggihang ring Hati / Ati [ kumbaka : 11 ] ngelantur pinaka penyelah linggih [
puraka : 6 ] .
Tata titining anunggilaken Sang Catur Sanak ring “ Angga Sarira “ manut
genahnia ring bhuana alit antuk Ngradana Sika ngamargiang Palinderan Prana ;
* Recaka, * Kumbaka, * Puraka, . . . . Nganggen Papetekan 5. 11. 6. “ I
Banaspati Raja “ saking Manah raris manjing ring Karna / Telinga [ recaka : 5 ]
lan kalinggihang ring Limpa [ kumbaka : 11 ] ngelantur pinaka penyelah linggih
[ puraka : 6 ] .
Ayua papeka ring kajaraning Pasuk – Wetu ikang catur sanak, angda sida
paripurnam amica aken kawisesan ring Angga Sariranta, siddha sidhi sihing
ikang Dewata Nawa Sanga, angda tan kamanjingan dening Sang Bhuta Ijo Nawa
Sanga. Samangkana kajaring ikang sastra “ Kanda Pat Bhuta “ lah sigra
pilihakena “ Gagelaran nia “ , Atma Bhuta, Ala, Leak. Tatwatma Kala, Ayu,
Desti. Niratma Dewa, papa, balian / dukun. Atmyatma Bhatara Iswara, tamba,
obat, waras, sembuh [ Taru Pramana ].
“ Piteket “ yaning jagi ngerasukang utawi nunggilang Sang Catur Sanak,
elingakena nunas panugrahan antuk pengapti [ doa ] rihin ring kekuatan /
kramat Sang Yayah lan Sang Ibu, diyastun kantun ragane maurip. Punika
mawinan sepatutnyane ragane sauninga ring semitone samiminakadi, Ari-ari
[tembuni] mawasta : I Rered, Luu / lamas [selaput tembuni] mawasta : I
Sugian, Darah mawasta : I Walang, Air Ketuban / Yeh Nyom mawasta : I Japrag.
Kewentenan sami punika kawastanin : Anta, Preta, Kala, Dengen. Sane mawit
sekadi, Kala punika wit sakit Darah, Dengen punika wit saking Air Ketuban / yeh
Nyom. Taler panunggilan Semetun papat punika, sekadi : I Kered matunggilan
sareng I Sugian, lan I Walang matunggilan sareng I Japrag.
Sausannyane nunggilang Sang Catur Sanak utawi ‘ Semeton ragane sane Papat
“ punika patut ragane nginem toya suci sane mawadah “ Sangku Permata “
ngelantur Ngemedalan Kawisesan Sang Catur Sanak, raris karyanang Genah
sane Nyatur sekadi ring sor puniki ;
Purwa, Warna Putih / Petak linggih I Angga Pati antuk Aksara UH
Daksina, Warna Barak / Bang linggih I Mraja Pati antuk Aksara EH
Pascima, Warna Kuning / Pita linggih I Banas Pati antuk Aksara AH
Utara, Warna Selem / Ireng linggih Banas Pati Raja antuk Aksara IH
Makasami punika semeton ragane “ Sakti Mandra Guna “ agung kabinawa,
punika mawinan ragane sepatutne ngemargiang mangda ANUT lan PATUH ring
ikang sastra Kanda Pat Bhuta, Kanda Pat Dewa, Kanda Pat Sari.
Malih kabawosang Sang Catur Sanak malinggih ring makudang-kudang genah
sekadi ring sor puniki ;
Keputusan Para Dewa sane wenten ring Palinggih Meru utawi “ Miyu “
mawasta I Belis, Dewa sane wenten ring Sanggar Mamuja / Bale Puja mawasta
I Setan, Dewa sane wenten ring Palinggih Bebaturan / Batu mawasta I Kancal,
Dewa sane wenten ring Tegal utawi Abian mawasta I Jajil, Dewa sane wenten
ring Toya / Air mawasta I Amad, Dewa sane wenten ring Margi / Jalanan
mawasta I Brenjong, Dewa sane wenten ring Parempatan / Catus Pata
mawasta I Cili Mangendruk, Dewa sane wenten ring Pura Rambutsiwi mawasta
I Mburagakunti. Mangda nenten ragane kemengan mikayunin kewentenan
“Witnyane” I Nini Ciwagotra lan I Kaki Ciwagotra makasami punika metu saki
pikayunan masrana antuk nunggilang / anunggilaken Sang Catur Sanak punika,
maka sami punika patut kamijilang asing bhuana alit / angga sarira manut
palinderan pasuk wetu ikang catur sanak pinaka “ Tatujon “ Ngeruwat musuh
utawi sahananing Lara, Roga, Papa-klesa, Sebel-kandel, ring Bhuana Alite lan
Bhuana Agunge, punika mawinan I Nini Ciwagotra lan I Kaki Ciwagotra pinaka
semeton ragane sane pinih Duwur [paling kelih] mapan makakalih punika sane
nguwasain ragane I manusa, taler ragane makakalih punika sane ngawinang “
Kesungkanan, Kesedihan, Kebahagian “ manut catur bekal ragane maurip,
sekadi Suka, Duka, Lara lan Pati.
Semeton ragane sane prasida antuk mapaiketan ring angga sarira sekadi, Preta,
Kala lan Dengen. Ragane punika mawisesa yaning sampun menyatu utawi
matunggilan ring angga sarira sane pinih utama majeng ring semitone sane
pinih duwur [ paling kelih ] punika medalang lan tunasin “Ngruwat” sahananing
penyakit wit pengardi wong ugig sekadi anak buduh utawi wong sisu lan wong
babainan.
Puja Mantra pangruwat sakit utawi ngubadin anak sakit “ mangda gelis seger
/ waras “ :
Tangiakena Sang Catur Sanak antuk puja weda “ Prana “ antuk :
Endah te ira Sang Catur Sanak, Angga Pati, Mraja Pati, Banas pati, Banas Pati
Raja, Witning kawisesan sanak ira Sang Anta [ ari-ari ], Sang Preta [ lamas ],
Sang Kala [ darah ], Sang Dengen [ Yeh Nyom ]. Ayua ta iki sanak ira prasama
angelaku Gring-Lara – Kasmala anyakiti ring angga sariranta si anu, . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . ., rimangke sanakmu iki angatur aken saji / banten puja pitra
lan anolak aken kasmalanta, “ Om, Ang, Um, Mam “ kenget akena ta ira apan
sanakmu iki putra ikang I Nini Ciwagotra, I Kaki Ciwagotra. Ika marmanian
sanakmu iki maraga ikang Sang Hyang Dharmawisesa. Malungguh ring Puncak
wurung-wurung gading, wus ta hira amangan – anginum sarwaning sarwa saji,
lah sigra amantuka ira prasama ring kadewatan ira suwang – suwang. Anta
mawali lan jenek ira ring Watukau, Preta mawali lan jenek ira ring Pasaren,
Kala mawali lan jenek ira ring Catu, Dengen mawali lan jenek ira ring Cungkub-
Kahyangan Dalem / Sad Kahyangan Dalem Prajapati. Prasama Gring-Lara
kasmala “ Musnah, Musnah, Musnah “ , . . Om, Sa, Ba, Ta, A, I. Na, Ma, Si, Wa,
Ya, raris ngemargiyang “ Jenena Prana, 5, 11, 6 “.
Sawusan punika rangsuk akena ikang Catur Sanak “ Pasuk wetu “ ring raganta
utawi anunggilaken Sang Catur Sanak ring Angga Sarira lan ametuaken
Kawisesan nia. Wus mangkana linggih akena Sang Catur Sanak ring Wong
Gring-Kasmala. Pateh sekadi ngemargiang sesarik : Anta ring Ajeng, Preta ring
Tunggir, Kala ring Tengen, Dengen ring Kiwa.
Wus ta ira Sang Catur Sanak alinggih nyatur ring Angga sariranta si anu , . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . Ayua ta ira papeka, lah sigra anindihaken sanak ira angda
sida Dirga Yusa, murah rejeki sih dening Sang Hyang Dewata Nawa Sanga lan
tan karengga dening Sang Bhuta Ijo Nawa Sanga. Om, Sryem Bhawantu, Sukam
Bhawantu, Purnam Bhawantu, Sidhi Astu, . . . . Astu tat Astu, . . . . Astu Swaha.
Sawusane ragane nambanin wong Agring rawuh ring Griya, Puri, Jero, Umah
utawi Pakubon, ragane nenten dados ngajengang sirih utawi Base [ ten dados
nginang ]. Ngelantur sepatutne ragane mekarya Toya suci / Air suci katur ring
semeton druwene Sang Catur Sanak ring Angga sarira, masrana “ Sangku /
Sibuh medaging Permata “ dagingin toya anyar, kapuja wedain masrana sekar
jepun apasang [ jepun putih / jepun Bali lan jepun kuning / jepun Canana ],
raris percikang maketisping tiga ring angga sarira, ring sirah, kainem lan
maraup utawi masugi, antuk Puja Weda / Mantra :
Endah te ira Wayan Tauman, ira Made Maduwum, ira Nyoman Pangadangan,
ira Ketut Mahadewi, rimangke ira kasirating tirta pabersihan, penyucian lan
pangening-ngening angda prasida yascita idepta lah sigra paritindih ri sanak lan
Kahyangan ira. Ajake ta sakweh sanak ira papat kadi I Lara Tanaya, ira maka
Dewaya ring Pura Dalem, Dewaya ring Pura Batur, Dewaya ring Pura Sakenan,
apan remangke pawetuwan ira “ Manik Catur Bhuana “ Ayua nora-nora
paritindih ri sanak ira. OM, . UH, EH, AH, IH, . . Om. . . . Sa, Ba, Ta, A. I, Na, Ma,
Si, Wa, Ya. . . . . Om
Endah ta ira Sang Hyang Cenik, amunggah ta ira ring Miu [ Meru ] lumampah
amangked siwu amarep kitanta ring kaweruhnia ikang Kuranta Mas, maring
Pratiwi sejati ika anemu ring Sapta Patala anemuaken Kuranta Selaka, Ika
marmanian ira maraga Sang Hyang Cenik Sakti Utama. Kawisesanta anemu
ikang Akasa lan lakunia anyusup ikang Pratiwi Tala. Ira tan keneng sosot
upadarawa kuasan sira Dewa Pitara, tan keneng rubeda dening Yaksa-yaksi,
Bhuta Kala, Bhuta Dengen, Desti, Tuju, Teluh, Teranjana, Guna-guna wang
Lanang-wadon witning manusa Sakti Utama, ika marmaning ira angelebur
sarwaning Kutukan, Sumpah, sarwa Musnah, Poma. . . Poma. . . . Poma, . . .
Om,.. . Namo namah Swaha. . . . Om, . . . . Ang, Ah, . . . Om.
Inggih sekadi asapunika kesaktiang semeton ragane sane embas sareng-sareng
pinaka Sang Catur Sanak. Malih kabawosang rikala jagi nambanin Wong agring
kena Desti, Babai, Pakakas, sepatuitnyane ngemargian Mantra Panyapa pinaka
pamusnah ikang “ Gring “.
Endah ta kita angawe Gring ring si anu, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Om, . . .
Ang, . . Ah, . . iki pamurtian ira maka Dewaning Pura Dalem, marmanian ira
tatas maring sanak marganta, ayua kita murka maring ira, apan I Cengkrong
kumpinta, I Nini Cengkrong dadongta, I Rajin yayahta, I Mirah Setan Ibunta, . . .
Am, . . Om, . .Mam, Um, Mam, apan ira iki pinih wisesa maraga “ Manusa Sakti
“ Om, . . Mam, . . Ira pinaka Bapa, banyu ira pinaka Bhatara Iswara, kama ira
pinaka Pratiwi, banyu ikang yayah manjing ring wulu sariranta. Ah, . . Ih, . . . ika
marmannian kaweruhan ira pinaka Akasa lan Pratiwi. Lamakaning ikang Gring
musnah, lebur amantukan ring pratiwi, Am, Um, Mam, . . .Om, . Ang, . Ah, . .
Om.
Malih puniki tutur ikang Dewa ring angga sarira utawi ring Bhuana Alite, maka
tatujon nincapan kawisesan lan kabawosang “ Manusa Sakti “ , selanturnyane
yaning ragane mapikayun sakti utama samunang lali ring keputusan semitone
sane papat punika sekadi : Anta wantahmarupa Ari-ari, Preta wantah marupa
Lamas, Kala wantah marupa Darah / Rah, Dengen wantah marupa Yeh Nyom.
Makesami punika kalinggihang antuk prana, minakadi Kala ngawetuwang “
Gring “, Angga sarira ragane pinaka “ Genah “. Yaning Sang Catur sanak
Maragayan Dewa, raris linggihang ring angga sarira manut genah Pangider
Bhuana sekadi : Dewa Iswara ring Papusuh, Dewa Mahesora ring Peparu, Dewa
Brahma ring Hati, Dewa Rudra ring Usus, Dewa Mahadewa ring Ungsilan, Dewa
Sangkara ring Limpa, Dewa Wisnu ring Ampru, Dewa Sambhu ring Ineban,
Dewa Ciwa ring Tumpuking Hati. Keputusan Dewa ring Pura Puseh kalinggihang
ring Jantung, Dewa ring Pura Dalem Sari kalinggihang ring Hati, Dewa ring Pura
Cangkub Kahyangan kalinggihang ring Limpa, Dewa ring Pesaren kalinggihang
ring Empedu, taler kauningang yaning ragane sampun wenten nyaga tur
kaparitindihin olih Sang Catur Sanak utawi semitone papat sekadi, Anta, Preta,
Kala, Dengen, inggiang punika ragane sampun kabawosang I Manusa Sakti.
Dewa ring Pura Dalem sane maragayan Dewi Durga kalinggihang ring ujung
Lidah, Bhatara Yama kalinggihang ring tengah-tengah Lidah, Yaning sampun
genah punika kacumawi lan kayakinin raris ragane “ Ngaredana Sika – Prana “
ngalinggihang Ongkara Nyungsang ring bongkol linggih punika. Sawusan punika
Raris gerakang Ongkara Nyungsang punika nuju ring selagan alis, ngelantur
gerakang nuju ujung hidung utawi irung ngelantur kagerakan malih nuju ring
Netra kalih utawi Mata, Rawuh irika pinaka linggihnyane ngelatur iket lan
kalinggihang antuk Ngaredana Sika – Prana masrana ngekum hitungan 3, 7, 4. [
recana 3, kumbaka 7, puraka 4, raris ngekum / ngunci ]. Punika mawina pinih
dahat pisan indik puniki, ngelantur yang prasida ngemargiang lan
ngelinggihang makasami puniki ragane sampun ragane kabawosang I Manusa
Sakti lan kajerihin antuk sahananing “Aji Pangeleakan” [ elingakena Angregep
antuk Amusti Karana ].
Selanturnyane rikala ngamargiang “ Ngarenada Sika – Prana lan Amusti Karana
“ sepatutnyane prasida angere Indria lan Angulat Sarira, tan eling ring
kewentenan utang-kapiutangan mangda pikayunan ragane ngewindu utawi
ngosongang kayun, manunggal raga lan kayune. Sane kapangarad ring
sejeroning kayun wantah prabawan “ Ida Sang Hyang Dewata Nawa Sanga “
inggih punika sekadi Bhatara Maheswara sane malinggih ring Jantung, Bhatara
Rudra mawali matunggilan manadi utawi maragayan Bhatara Brahma sane
malinggih ring Hati / Ati, Bhatara Mahadewa mawali matunggilan manadi
utawi maragayan ring Bhatara Indra malinggih ring Netra utawi Mata, Bhatara
Sangkara mawali matunggilan manadi utawi maragayan ring Bhatara Wisnu
magenah ring Empedu, Bhatara Sambhu mawali matunggilan manadi
maragayan Bhatara Surya malinggih ring Ciwa Dwara [ ring Pabaan utawi
Ubun-ubun ], taler ngelantur Ida Batara Iswara kapangarad mangda
matunggilan ring Ida Bhatara Surya lan kekum irika “Ngelantur mamuja weda
utawi ngemargiang Japa Mantra manut sanekabuatang“ sane maswara ring
kerongkongan punika wantah satmaka tirta punika medal saking
kerongkongan. Sekadi punika Aji Pangaradan Sadewa-dewa nunas panugrahan
percitan “ Tirta Amretha “ utawi nunas tamba, pangijeng raga – karang lan
sane sewosan manut ring pangapti suwang-suwang karya. Sawusane
ngemargian Perindikan punika raris Ida makesami katuntun antuk “ Ngaredana
Sika – Prana lan Amusti Karana “ maragayan Bhatara Brahma katedunang
kalinggihang ring “ Pusara / Pungsed “ antuh puja mantra, Am, . . . 11x, raris Ida
Malinggih Maprabawa Ida Sang Hyang Catur Muka – Matiga Netra / bermata
tiga “ antuk puja mantra rikala sampun malinggih Am, Um, Mam,. . 11x, . . .
Om. Irika Ida malinggih Maragayan Ida Bhatara Sang Hyang Tiga Wisesa,
Maprabu tatiga, matangan patpat raris katuntun malih antuk “ Ngaredana Sika
– Prana lan Amusti Karana “ kalinggihang ring selagan alis utawi lelata, antuk
hitungan 5, 11, 6 raris kekum irika. Ngelantur kapuja mantra , . . Om, . . 11x.
Yaning sampun becik pemargine manut sepat siku tata-titining “Ngaredana
Sika – Prana lan Amusti Karana” ragane sampun kabawosang I Manusa Sakti
sekala-niskala.
“ Paweweh “ manut kajaring Sastra Kada Pat Bhuta – Pasuk Wetu, kauningan
yaning ragane tukun lan ulen ngeraksukang Ngawindhu angelaraken “
Ngaredana Sika – Prana lan Amusti Karana “ nalinggihang ikang Sang Hyang
Tiga Wisesa, ragane sampun pinaka Wong Sakti Mandra Guna selaka lan
niskala. Punika mawina para musuh ragane ngaton sekadi : Sang Nata kaiter
ring Para Bala Wadwa Ida, makwehnyane satu sewu bala sergep saha sanjata.
Malih kabawosan yaning ragane jagi ngalinggihang genah ” Gunung “ ring
angga sarira taler semeton ragane sane tepat kalinggihang, mapan Bhuana
Agung lan Bhuana Alit wantah mapaiketan dahat erat pisan taler sarwaning
sarwa mauripe. Bhuana Agung punika wantah ‘ Pratiwi “ lan Bhuana Alit punika
pasujatiannyane watah “ Angga Sarira “. Sekadi semeton ragane sane sareng-
sareng embas yaning prasida antuk sampunang icene lepas utawi doh ring
ragane.
Endah ta ira Angga Pati, mijil akena ira saking Jantungku, malungguh ira ring
Netra lumaris alinggih akena ring pasimpangan warga agung, warna ira petak,
Uh, . . Uh. Endah ta ira Mraja Pati mijil akena ira saking Hati / Ati, malungguh
ira ring Hidung, lumaris alinggih nira ring Bahu tangan tengen, warnan ira Bang,
Eh, . . Eh. Endah ta ira Banas Pati, mijil ira saking Empedu, malungguh ira
Cangkem, lumaris alinggih ira Bahu tangan kiwa, warnan ira Ireng, Ah, . . Ah.
Endah ta ira Banas Pati Raja, mijil ira saking Limpa, malungguh ira ring Karna
Kalih, lumaris alinggih ring Tunggir Pamanggahan, warnan ira Pita – Kuning, Ih,
. . Ih. . . Om Ciwa, . . Sa, Ba, Ta, A, I. Om, Sang Hyang Ciwa, Ciwa Agung Sakti.
Gunung Lempuyang Genah ira ring Ubun-ubun ikang manah, swaran ira Ber,
ma aksara suci :
Gunung Agung genah ira ring Jantung, swaran ira Mer,
Gunung Penyu genah ira ring Paru-paru, swaran ira Ber,
Gunung Watu Kau genah ira ring Hati / Ati, swaran ira Er,
Gunung Lajur genah ira ring Usus, swaran ira Wer,
Gunung Mangu genah ira ring Limpa, swaran ira Wer,
Gunung Cemara genah ira ring Limpa, swaran ira Ner,
Gunung Batur genah ira ring Empedu, swaran ira Er,
Gunung Tulubiu genah ira ring Rongga, swaran ira Ger,
Gunung Indrakila genah ira ring Netra, swara ira Eler,
Gunung Suwela genah ira ring Lidah, swara ira Eler, ma aksara suci :
Gunung Panarajon genah ira ring selagan Lelata, swaran ira Depun, ma aksara
suci :
Gunung Sukawana genah ira ring selagan Lelata, swaran ira Singne, ma aksara
suci :
Gunung Beratan genah ira ring kening, swaran ira Pusep, ma aksara suci :
Om, . . Astu, . . Tat Astu, . . Astu, . . Swaha. Ah, . . . 11x. Am, Um, Mam.
Selanturnyane panunggilan Bhuana Agung kalawan Bhuana Alit antuk
majalaran “ ngaredana Sika – Prana “ kaanggen ritambeng Nambanin,
Nyengker Raga lan Karya sane sewosan manut kabuatang, antuk Puja Mantra :
Endah ta ira Sang Ibu Pratiwi, mawali ta ira ring kulit ku, Ah swaran ira, Pedas
mawali ring Isi ku, Uh swaran ira, Embun mawali ring Urat ku, Eh swaran ira,
Nyanyad mawali ring Lemak ku, Eh swaran ira, Kayu-kayuan mawali ring
Tulang-tulang ku, Oh swaran ira, Dukut mawali ring bulu roma ku, Wah swaran
ira, Gulem mawali ringRambut ku, Am, A, Om swaran ira, Goa mawali ring
Cangkem ku, Arta Nbah swaran ira, Semer,Nadi, Surya lan Candra mawali ring
Netra kalih, Ngnas Pawyah swaran ira, Semak Blukar mawali ring Untu ku, Nir
Tdek swaran ira, Tatit mawali ring kdipan Netra kalih ku, Agruh swaran ira,
Rejeng mawali ring Karna kalih ku, Ngasweh swaran ira, Cahya mawali ring Alis
ku, Kerpungu swaran ira, Langoit mawaliring Tangan, Gereh swaran ira, Akasa
mawali ring Usuwan ku, Om Nir Swaha swaran ira. Ah, . . 11x. Am, Um, Mam.
. . Om, Ur, Er, Ur, . . . 3x. Om, I, . . . . . . 3x. Om, Ah, Eh, Uh, Ih, . . .
3x. Sawusan punika nunggil akena Semetonne papat / Sang Catur Sanak ring
Angga Sarira antuk “ Ngaredana Sika – Prana 3,7,4 “ lan kekum ring angga
sarira.
Yaning ragane ngayunang “ Api “ pembakaran / pemusnahan saluwiring Gring,
Desti lan Aneluh Aneranjana, sepatutnyane ragane uning ring Sang Catur
Sanak utawi semitone Papat sane maragayan api saha uninge nunggilan ring
angga sarira ngelantur ngamedalan kawisesannyane. Kesaktian punika medal
sekadi, Geni Andila [ api lan angina ], Wulu Puhun [ bulu sane wenten ring jariji
cokor ], Geni Mantra malinggih ring Telapakan tangan kalih, Geni Mahabara
malinggih ring tambut, Geni Jayengrat malinggih ring Netra kalih, Geni Muka
malinggih ring Cangkem. Makasami punika kamurtiang / kawentuk ring
tungtunging jiwa “ Jantung “ lan kamedalang saking Cangkem, yaning sampun
punika kawentuk utawi kamurtiang “ Angabar-abar / makobaran “ mijil
pakeretes magumpal-gumpalan raris punika kamangjingan sane jagi kageseng,
menawi : Gring, Desti lan Aneluh – Aneranjana saha sane sewosan manut
kabuatang.
Endah ta ira Sang Agni Murub, Am, . . . . 11x. ngelantur ngawindu [ ngenolang
pikayun ], Windhu Cakra Dana linggih ira ring Puser ku, swaran ira Murti
Aksara, Windhu Tutud linggihira ring sorning Hati ku, swaran ira Am, Meteng
Murni Awan linggih ira ring Jantung ku Wingu Agung aran ira, lumampah ring
Hati ku, swaran ira Madu dahwan, Windhu Murti linggih ira ring Toya Suci
Amretha, lah sigra lumampah ring Empedu ku, swaran ira Murning Sabarah,
Windhu Ingga Pugra linggih ira ring Pangkal lidah ku, swaran ira Oh, Hyang
Windhu Rahasya Muka linggih ira ring Cangkem ku, swaran ira Neng Nger,
Windhu Sungasariwareng linggih ira ring tungtunging Irung, swaran ira
Nesatapah, Windhu Taya linggih ira ring selagan Lelata ku, swaran ira
Mwahning sacah, Windhu Akasa linggih ira ring Kening ku, swaran ira Wah
Rajah, Windhu Bolong linggih ira ring Karna kalih, swaran ira Ambara. Lah alaku
ira ring karepta mangke, . . Om, Sa, Ba, Ta, A, I, Om. . . . Om, Am, Um, Mam, . .
Om Astu Swaha.
Maka sami punika pinaka dasar “ Ngaredana Sika – Prana “ nguningin swara
aksarannyane ring bhuana agunge mangda prasida kasatuang utawi
mapaiketan ring bhuana alite. Seantukan yaning sampun merasa menyatu raris
Bhatara Hyang Durga ring ujung lidah, Bhatara Yama kalinggihang ring tengah
lidah lan Bhatara Guru kalinggihang ring bongkol lidah. Wus makasami punika
kawentuk lan kasatuang raris kalingggihang ring Ongkara Nyungsang ngelantur
Ida kalinggihang ring selagan kening, saking irika malih kalinggihang ring ujung
hidung lan pinih untat kalinggihang ring Netra kalih, kakum irika antuk
Ngaredana Sika Prana, 3, 7, 4. Sekadi asapunika tata-titining ngawentuk
kesaktian sane pinih utama taler yaning sampun kajangkepin olih yoni Ida
Bhatara sane maragayang Sang Catur Sanak, sami musuh-musuh kakasorang
kadi keni aji sire plan tan katatunin ban sanjata karyan pande. Ngeraksukang “
Kawisesan Ikang Kanda Pat “ wenang nuju manggih Dina Purnama lan Tilem
pinaka galah ngalukat angga sarira muwang ngeraksukang ikang Aksara Swalita
Kanda Pat.
Puja Mantra pangeleburan ikang Dasa Mala, Panca Mala ring angga sarira
muwang ring Wong Agring:
Om, Mam Brahma Daksinaning Brahmaning Bhutaning mberi, premana saktya
ya namah swaha, Om, Om, Brahmasara Wisnuning angluwaraken sarwa papa
klesa, wastu muwang supata temah runung ring sarira, lebur musnah supata
ilang, dening Hyang Tis Sujati munggwing Rat, sudha-sudha kang punah sarwa
papaning apapa, wastuta lukat lebur kang sarwa Juti sarwa Angit wastu ta ilang
tan pameneng panerawang-paneruwungsapawastun ira ala kriyane. Wastu, . . .
3x. Om, tat twa ya namah swaha.
Panunggilan Ider Bhuana ring Bhuana Alit :
Genah ira ring “ Purwa “ Iswara Dewan nia, Bajra Sanjatania, Petak Warnannia,
Lima [ 5 ] urip nia, Sa aksara sucinia, Laba catur warania, Umanis panca
warania, Urukung sad warania, Redite sapta warania, Indra asta warania,
Dangu sanga warania, Taolu, Langkir, Matal, Dukut wukunia, Kapat sasih utawi
Masania, Papusuh bhuana Alit nia. Suka Sugih tur Rahayu Dana Punia Setiti
Bhakti, guna jatinia.
Genah ira ring “ Ghenia “ Mahesora Dewan nia, Dupa Sanjatania, Dadu
Warnannia, Kutus [ 8 ] urip nia, Na aksara sucinia, Jaya catur warania, Paniron
Sad warania, Wraspati sapta warania, Guru asta warania, Jangur sanga
warania, Gumreg, Medangsia, Uye, Watugunung wukunia, Kelima lan Kenem
sasih utawi Masania, Paparu bhuana Alit nia. Widagda Sira ring Niti, Subaga
sirang Bhuana, guna jatinia.
Genah ira ring “ Daksina “ Brahma Dewan nia, Gadha sanjatania, Bang utawi
Barak Warnannia, Siya [ 9 ] urip nia, Ba aksara sucinia, Pasah tri
warania, Mandala catur warania, Pahing panca warania, Was sad warania,
Saniscara sapta warania, Yama asta warania, Gigis sanga warania, Wariga,
Pujut, Menail wukunia, Kepitu sasih utawi Masania, Hati bhuana Alit nia.
Sampurna tur Dirga Yusa, Adnyan ring Tatwa Aji, guna jatinia.
Genah ira ring “ Nariti “ Rudra Dewan nia, Moksala sanjatania, Jingga
warnannia, Tiga [ 3 ] urip nia, Ma aksara sucinia, Maulu sad warania, Anggara
sapta warania, Rudra asta warania, Gigis sanga warania, Warigadean, Pahang,
Perangbakat wukunia, Kawulu, Kasanga sasih utawi Masania, Usus bhuana Alit
nia. Dharma Sira Tur Susila, Jana Nuraga ring Bhumi, guna jatinia.
Genah ira ring “ Pascima “ Mahadewa Dewan nia, Nagapasa sanjatania, Pita
utawi Kuning warnannia, Pitu [ 7 ] urip nia, Ta aksara sucinia, Kajeng tri
warania, Pon panca warania, Tungleh sad warania, Budha sapta warania,
Brahma asta warania, Ogan sanga warania, Sinta, Julungwangi, Krurut, Bala
wukunia, Kadasa sasih utawi Masania, Ungsilan bhuana Alit nia. Tut Sira Sura
ring Rana, Prajurit watek mangaji, guna jatinia.
Genah ira ring “ Wayabia “ Sangkara Dewan nia, Angkus sanjatania, Ijo utawi
Wilis warnannia, Asiki utawi siki [ 1 ] urip nia, Si aksara sucinia, Kala asta
warania, Erangan sanga warania, Landep, Sungsang, Merakih, Ugu wukunia,
Yesta, Sadha sasih utawi Masania, Limpa bhuana Alit nia. Teleb ring Tapa
Bratha, Gorawa Styaning Budhi, guna jatinia.
Genah ira ring “ Utara “ Wisnu Dewan nia, Cakra sanjatania, Ireng utawi Selem
warnannia, Papat [ 4 ] urip nia, A aksara sucinia, Beteng tri warania, Wage
panca warania, Soma sapta warania, Uma asta warania, Urungan sanga
warania, Ukir, Dunggulan, Tambir, Wayang wukunia, Kasa sasih utawi Masania,
Ampru bhuana Alit nia. Sudira Suci Laksana,Surupa lan Sadhu Jati, guna jatinia.
Genah ira ring “ Ersania “ Sambhu Dewan nia, Tri Sula sanjatania, Abu-abu
warnannia, Nenem utawi Nem [ 6 ] urip nia, Wa aksara sucinia, Sri catur
warania, Aryang sad warania, Sukra sapta warania, Sri asta warania, Tulus
sanga warania, Kulantir, Kuningan, Medangkungan, Kelawu wukunia, Karo,
Katiga sasih utawi Masania, Ineban bhuana Alit nia. Paripurna Santa Dharma,
Sidha Sidhi Sihing Warga, guna jatinia.
Genah ira ring “ Madia “ Ciwa Dewan nia, Padma sanjatania, Panca Warna
utawi Brumbun warnannia, Kutus [ 8 ] urip nia, I,Ya aksara sucinia, Kliwon
panca warania, Dadi sanga warania, Tumpuking Hati / Ati bhuana Alit nia. Gung
Prabawa Sulaksana, Satya Bratha Tapa Samadi, guna jatinia.
Yaning ragane sampun uningin makasami puniki ragane sampun kabawosang
puput utawi tamat malajahin utawi nelebang kadi dasar “ Tatwa Ikang Kanda
Pat “ selanturnyanne ragane wantah ngambil utawi nelebang kadiyatmikaan
manut ring “ Gagelaran Kanda Pat “ manut sekadi sane buatan ragane suwang-
suwang. Gagelaran punika sekadi, Pangeleakan, Desti, Aneluh, Aneranjana,
Panyarangan, Panyengker Raga lan Genah, Pangusadhaan antuk Taru Pramana.
Irika malih ragane mapelajahan Tatwa-tatwa Laontar Aji Pangiwa sekadi
: Lontar Pangiwa Ratuning I Macaling Dalem Ped, Lontar Budha Kecapi, Lontar
Punggung Tiwas, Lontar Bhumi Tua, Lontar Medang Kemulan, Lontar Pelipih
Panca Kanda, Lontar Sundari Gemet lan Sundari Gading, Lontar Uriga lan akeh
sane sewosan, maka kasujatiannyane makesami maiketan ring kajaring Sastra
pinaka Sang Hyang Manik Lingga Windhu.
“ Uji Ngerasayang Kanda Pat Bhuta Lan Pasuk Wetu “
Mapaiketan ring kajaring Sastra punika, inggian kawentenan Sang Hyang
Ardhasastra sane marupa “Yoni” dasa Aksara sane sampun maduwe
kawisesan Ngider Bhuana sekadi, Om, Sa, Ba, Ta, A, I, Na, Ma, Si, Wa, Ya. Sane
sampun matunggilan ring Sang hyang Omkara, sepatutnyane kawentuk utawi
kalinggihang ring Pikayunan utawi ring Hredaya angga sarira mawastu
maragayan Ciwa atma, antuk aksara Om, Ih punika sane manados Windhu.
Selanturnyane dados Om, Eh ngawindhu mamurti dados aksara Om [ Omkara ].
Risampune manunggal Sang Hyang Omkara kalawan Sang Hyang Windhu taler
kasarengin malih ring Sang Hyang Tigaswari sekadi, Hyang Brahma, Hyang
Wisnu, Hyang Iswara, makasami puika manunggal ring “ Empedu “. Mararapan
indik punika raris salurang lan wentuk sinar kekuning-kuningan, yaning sampun
merasa wenten irika lan jenek irika raris kekum irika antuk Ngaredana Sika –
Prana, 3, 7, 4, ngelantur gerakang nuju “ Lelata “ ring genah irika sampun
mawasta “ Kutamarana “ malih kekum irika lan selanturnyane gerakang malih
nuju “ Dada / ke tangkahe “ malih kekum irika, malih gerakang ke Irung utawi
Hidung, yaning sampun marasa irika malih kekum, ngelantur medalang nuju ke
“ Marga Tiga “ lan irika mawasta “ Sang Ratna Kumangbang “ ngelantur kekum
irika. Wus punika ragane raris “ Ngaredana Sika – Prana, 5, 11, 6, “ antuk mata
utawi netra Ngidem, ngelantur alon-alon ngedat nyingat muncuk utawi ujung
irunge, irika ragane nyingak “Pelita utawi bayangan tan pekampid” . Yaning
Sampun sekadi punika tatengere, punika macihna ragane sampun prasida
ngemargiang kawisesan “ Kanda Pat Bhuta lan Pasuyk Wetu “ punika,
dadosnyane ragane secara niskala sampun kabawosang I Manusa sakti.
Liyanan ring punika sepatutnyane taler ragane nguningin dasar-dasar
papelajahan Sang Kuranta Bolong, wanta Sang Hyang Tigaswari Muka wenang
kawentuk utawi kalinggihang ring angga sarira. Ida Hyang Brahma, Ida Hyang
Wisnu lan Ida Hyang Iswara kawentuk manunggal ring Hyang Kumara
Bolong. Malih kabawosang Aksara Suci, Am, Um, Mam, sane mawiwit
kalinggihang ring “ Pusar “ angga sarira, raris kagerakang nuju Hati utawi Ati
antuk “ Ngaredana Sika – Prana “ 3, 7, 4, lan kekum irika, ngelantur gerakang
malih nuju ke Ciwa Dwara utawi Pabahan angga sarira lan kekum irika antun
itungan 5, 11, 6, ngelantur ngamurtiyang utawi kalinggihang irika Ida Bhatara
Guru Ciwa Sakti lan rasayang Ida jumenek irika. Ngelantur ragane ngawentuk
Sinar Suci Ida Bhatara Guru Ciwa Sakti lan Ida Sang Hyang Palyanta utawi Ida
Hyang Maha Dewi mangda manunggal Ida kalih ring Ciwa Dwara ragane. Wus
Ida manunggal, irika Ida sampun maragayan Ida Bhatara Dalem Sinunggal
utawi Ida maragayan Ciwa-Durgha, yaning sampun sekadi punika tatengere
ragane ring Niskala lawan Sekala ragane sampun kabawosang I Manusa Sakti
sane pinih utama.
“ Paweweh lan Pakeling “
“ Tata-titining anunggil aken Ciwa kalawan Durgha ring angga sarira “
· Negak masila nyakupang tangan nyingak ujung itawi muncuk irung marep
“ Purwa “ antuk upakara sewentene, sekadi Sekar, Toya lan Dupa utawi Api.
Makampuh, yaning maplajahan ring pakubun druwe. Lian ring Griya, pinaka
upakaranyane sekadi Pras Pajati utawi sanistannyane pengaturan Canang Sari
pinaka dasar tuntunan ikang Sastra ring angga sarira. Pinih utama nuntun
pikayunan ragane sumangdene prasida teleb lan sumirep ring kajaring Sastra,
rikala ngawentuk utawi angelinggihaken “ Sang Hyang Tiga Wisesa “ ngelantur
nyuwara Aksarannia.
· Am, magenah ring puser, marupa Bhuta Bang manunggal nuju marga
sepi, Um, magenah ring tengah-tengah Hati utawi Ati, marupa Bhuta Ireng
manunggal nuju marga sepi, Mam, magenah ring Uteking Prabhu, marupa
Bhuta Petak manunggal ring marga sepi.
· Makasami punika sepatutnyane katunggalang ing angga sarira manadi
Sang Hyang Kuranta Bolong, “ Ayua kita Agembar-gembor lan Nora-nora ring
Wong len, apan singit dahat nunggilaken Hyang Tiga Wisesa “ lamakaning tan
keneng Sosot upadarawa kuasa sira Paduka Hyang Mami [ Ida Bhatara Guru
Ciwa Sakti lan Ida Bhatari Durgha Dewi ] tan amanggih ikang punarbhawa
wetuwan ira.
· Patemuan ira Sang Hyang Dharmalewih kalawan Sang Hyang Alit, kekum
antuk puja , Om, Ih, . . Om, Ih. Ngelantur manadi Sang Hyang Candra, kekum
antu puja, Om, Uh, Eh, . . . Om, Uh, Eh. Yaning sampun kalaksanayang indik
puniki raris Ida maraga Sang Hyang Omkara, lan kekum antuk puja, . . . Ngem, .
. 3x. . . . . Mutika, . . . Om, Lit kasalit, . . 3x. Peng, . . 3x. . Om, Ul yang, . . . . 3x.
Genipat, . . . Swar, . . . 5x. . . . . Udep Swar, . . . 5x. elingang ngawentuk swara
jantung, swara hati utawi ati lan swara empedu pinaka Angin utawi Bayu, Api
lan Toya utawi Air.
· Wus maragayang Sang Hyang Omkara, malih kawetuk mijil saking “ Sapta
Patala “ utawi saking Pratiwi raris kalinggihang ring Limpa ngelantur ke paru-
paru raris mijilang liwat rongga angga sariri sekadi, Netra kalih, Karna kalih,
Irung kalih, Cangkem, Purus utawi Baga, Bol utawi anus, Sang Hyang Omkara
maragayan Toya / Air lan Geni / Api.
· Ngelantur wentuk Sang Hyang Wijasakuta anggen pinaka gegambelan,
antuk mantra : Om ngemijilang saking Uteking Prabhu, Ah ngemijilang saking
Puser, Mam ngemijilang saking Pikayunan utawi Hredaya, raris tunggalang ring
genah asiki ring Empedu. Yaning sampun marasa irika “ Rawosang : Bayu
Pramana “ marupa kawisesan Wijaksara-kuta sane Wisesa lintang Utama pisan.
· Kawisesan Wijaksara-kuta puniki maragayan :
- Sang Hyang Maya Wisesa
- Sang Hyang Candra Maya
- Sang Hyang Nara Raja
Makasami punika malinggih ring Galah lan Genah seki Bhuana Agung ;lan
Bhuana Alit, yaning iwang antuk malajahin panunggilan “ Ciwa-Durgha “ puniki
ragane metu sisu ring raga.
· Makasami paplajahan puniki pinaka tutunan jagi ngemargiyan “
Gagelaran sane jagi ragane ambil benjangan “ manut sane kabuatang ragane
sekadi :
- Atma Bhuta ala, leyak.
- Tatwatma Kala Ayu, desti.
- Niratma Dewa Ayu, papa, balian, dukun.
- Amyatma Bhataraswara Taru Pramana, obat, waras,
sembuh.
· Wantah rawuh sekadi puniki manten sane prasida antuk Ida Lingsir
nuntun, pinaka dasar-dasar garane ngambil Gagelaran sane ragane buatang.
Mapan kelanturannyane wenten paplajahan sekadi :
- Pangiwa-ngiwaan manut daging Lontar : Aji Pangiwa Ratuning I
Macaling, Budha Kacapi, Punggung Tiwas, Aji Kreket, Aji Gruguh, Adesti lan
Aneluh Tranjana, Tungtung Tangis, Sundari Gemet, Sundari Gading, Uriga, Aji
Pangijeng, Medangkemulan, Weraspati Kalpa, Kala Tatwa lan akeh sane
sewosan sane saling makaitan utawi maiketan inggian, Dina, Gala, Wetuwan.
- Ngawindhu Kapemangkuan madasar antuk Weda Parikrama, Niti Sastra,
Bagawadgita, Mpulutuking upakara, Weda Welaka, Uriga, Weraspati Kalapa,
Asta Bhumi, Asta Kosala, Asta Kosali lan akeh sane sewosan.

Puput.

You might also like