Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 8

SERMON: KRAWS CHAUH LO CHU

Isaia 53:5, 6

Luka 9:23

Galatia 6:14

Thuhmahruai: Thuhmahruai tlem kan nei duh a. A hmasa in thuhril rawngbawlna


hun min petu Pathian leh Kohhran hruaitute chungah lawmthu ka sawi duh a. Taksa,
rilru leh thlarau kan than lenna ni tura keini Pathian thu zira kal te leh Rawngbawlna a
penchhuak te hian Kohhran ho tawngtaipui na kan chan hi kan chaw tak ei hmuhna a
nih avangin lawmthu kan sawi tak meuh meuh a ni. Tirhkoh Paula pawh a finna bul a
fuh a Gamaliela ke bula seilian a nih vangin thiamna sang tak a nei ang khan, Kohhran
huang chhung tluka seilenna duhawm hi a awm lo e. Zanin a ka thusawi nan a Bible
Hrilhfiahna ka rawn thenkhat te pawh BD kan zirlai a, Kohhran Committee in duhsak
taka a lei nan tia sumfai min pek atanga kan lei te kha a nia, vawiin thleng in zirna
huang ah chauh ni lo, thlarau nun puitlinna ah thleng pawh kan la chhawr a nih hi
maw…

Kraws thu hian sawi a hlawh hle a, a pawimawh em avangin sawi tam pawh
atul reng a ni. Zanin pawh hian helam thu hi kan ngaihtuah ho atan ka rawn
chhawpchhuak dawn a, thupui ah “Kraws chauh lo chu” tiin kan dah chhin a, mi tam
tak sawi hlawh a nih avang te, tha tak tak a sawi a nihna te rilru in hre reng mahse ka
rilru a awm dan ang in ka rawn puangchhuak ve dawn a ni a, rilru tawngtai na nen min
lo ngaihthlak sak turin ka ngen duh che u a ni.

A hmasa in Pathian thu hmun thum a mi lo ngaithla ila…

A hmasa ber in Kraws awmzia han sawifiah ta ila.

Kraws awmzia : Kraws chu Latin tawngin Crux (Krax) an ti a, Grik tawngin
Stauros an ti a, chumi awmzia chu kawkalh, dik lo, duh lo, paih, thaichhia tihnate a
ni. Kraws hi Phoiniki leh Karthaki ho, Mediterranean Tuipui kam vela awmte

1|Page
chinchhuah, Rom hoin an lakchhawn tak zel ni a sawi a ni. Aigupta ho khan an lu tan
hnuah thinga khaikan an ching niin a rin theih a (Gen40:19) “Tin tuna chin ni thum
ah chuan Pharoan I taksa ata I lu a chawi kang ang a, thing lerah a khai ang che;
tichuan, savaten I sa chu an ei noh noh dawn a nih chu”. Persia hunah khaihlum
(Esther 7:10) a lang bawk “Chutichuan, Mordekaia khai hlumna tura a
buatsaihah chuan Hamana chu an khai hlum ta a.”tih a nih kha. Juda ho in
khenbeh hi an ti ve lo a, thinga khai pawhin zankhuaa dah lovin, lak thlaka phum tur a
ni (Deut. 21:22, 23) “Tin, miin thihna khawp sual a tiha, tihhlum a niha thinglera
in khai chuan, a ruang chu thingah chuan zankhuain a awm tur a ni lo va, chu
mi ni la la chuan in phum tur a ni; thinga khai apiang chu Pathian anchhe
dawng a ni si a; Lalpa in Pathianin luah tura a pe che u in ram chu in
tihbawlhhlawh loh nan.” Latin tawnga 'Crux' tih chu Sap tawngin 'Cross' an ti a,
Mizo tawng pawhin 'Kraws' kan ti ve mai a. Kraws hi pianhmang chi lia siam an ni
awm e. Chungte chu:-

1. Crux immissa an ti a, Isua an khenbehna Kraws ang kha a ni.


2. Crux commissa an ti thung a, ‘T’ hawrawp ang hi a ni.
3. Cruz quadrata an ti a, A tung chho leh a khamphei inchen vek Kraws a siam a ni.
4. Crux decussata an ti a, 'X' hawrawp anga siam a ni. Hemi Kraws ah phei hi chuan
Petera unaupa Andria kum AD 60 na ah an khengbet nghe nghe a ni)

Tichuan kan thupui ah lut ta ila, then 3 ah kan then a, then khatna han sawi
dawn ta ila.

1. Kraws chu mi sual hremna a ni:

Kraws chu mi sual nung tlak lote rapthlak taka tihhlumna tura siam a ni, an ti.
Krawsa inkhenbeh hi Phoiniki-ho tih chhuah a ni a, Carthage leh Aigupta miten an la
chhawng a. Chutianga inla chhawng zelin Persia mite atangin Rom-hoten an la
chhawng veleh a ni awm e. Krawsa inkhenbeh hi Lal Isua mihringa a lo pian hma tang
tawh khan an lo chin thin tawh avangin lungngaih manganna rapthlak leh krawsa

2|Page
khenbeh hi an lo khaikhin thin a ni awm e. Rom ramah pawh inhremna leh
intihhlumna rapthlak bera an ngaih thin a ni.

Krawsa khenbeh turte chu an sawisa hmasa thin a. An sual dan a zira sawisa thin an
nih avangin an sawisak dan pawh a inang vek lo a ni, an ti. Lal Isua an sawisak dan
atang khan hriat theih chin chu a awm awm e. Krawsa an khenbeh chhan pakhat chu
hreawm nasa tak, rei tak tuartir phawta muangchanga thihtir hi a ni. Thenkhatte chu
krawsa an khaikan laiin an tuarna tizual turin an ke ruhte an vuak tliahsak a, mei
khuten an ur bawk thin a ni. Hetiang khawpa insawisakna, inthahna leh inhremna
râpthlak Kraws-a in-khenbehna chungchang hi chiangkuang taka ziahna hmuh tur a
vang êm êm hi thil mak tak a ni!!!  Bible zirna lama mithiam te chuan, Rom mite hian,
an thiltih leh chindân râpthlak leh ţha lo tak hi an hnam ti-mualpho thei thil a nih
avangin an lehkhabu leh chhinchhiahna dangah pawh ‘khenbeh an nih thu bak’ hi
chu ziakin an dah ţha duh ngai meuh lo a ni, an ti!!!

Kan Bible a dahthat kan neih awmchhun Chanchin Tha Bu 4 – Matthaia, Marka, Luka
leh Johana-ah tak ngial pawh hian, Khenbehna chungchangah hian, “Kraws an puttir
a… an khengbet ta a…” (cf. Mat.27:35, Mk. 15:25, Lk. 23:33, Joh.19:18)…tih bak
kan hmu meuh lo a, hemi baka chipchiar deuh hleka ziahna zu han awm hauh lova!!! 
Kalkawnga Kraws an puttir te, a hma zana an vuak te, an ben te, an hnek te, chil chhak
te, leh nuihza siam nan-a an hman te pawh hi, a hming chauhva ziah lan a ni a.
Chiangkuang tak leh fiah taka ziah pakhat mah a awm lo!!! Hemi avang hian, Bible
scholar-te chuan, Chanchin Ţha Ziaktute tak-ngial pawhin Rom sorkar kha an lo
hlauvin, an lo vengthawng hle tih a hriat theih, niin an ngai a ni.
Kraws-a inkhenbehna leh tuarna râpthlak tak hi nang leh keiin Chatuan nunna
kan neih theih nan Lal Isua’n rawn thlangin, a lo tuar ta a ni, a va ropui em!
Krawsa an khenbehte hi khawngaiha hnekin anchhia an lawh bawrh bawrh thin
avangin "anchhedawng kraws" an ti thin. Keimahni avangin chu anchhedawng
krawsah chuan Lal Isua pawh khaikanin a awm a ni (Gal.3:13).

2. Kraws chauh hi kan damna a ni:

3|Page
Kan thupui then hnihna "Kraws chauh kan damna" tih thu hi 'thing kawkalh
kraws kha ni lovin, krawsa thi Isua zawk kha a lawm kan damna' tia inhnial theih tak
tur a ni. Amaherawh chu, ti zawng hian ngaihtuah ila; Naamana kha Pathian tihdam
nimah se, Pathianin Lui dang zawng zawng aiin Naamana phar tihdam nan Jordan lui
a thlansak tlat avangin "Naamana tan chuan Jordan lui chauh kha damna a ni," ti ila
tidamtu Pathian hnawlna a ni hran lovang.

Chutiang bawkin kan dam nana Isua thihna tura Pathianin thil dang thlang lova
kraws chauh a lo thlan miau avangin "kraws chauh hi kan damna a ni" kan ti lo thei lo
va. Chutia kan tih rual chuan, krawsa thi Isua pawh kan sawi tel nghal a ni tih hre mai
ila, a tha ang e. Tirhkoh Paula pawh hian "Krista khenbeh" tih leh "Kraws thu" tihte hi
inang rengin a hmang niin a lang (1 Kor.1:23; 2:22, Gal.6:14).

“Keini erawh chuan Krista khenbeh thu kan hril thin a nih hi” tih leh “Kei
erawh chuan kan Lalpa Isua Krista kraws lo chu ka chhuan loh turzia mai
chu…” a tih te atang hian a chiang viau awm e

Eden bawhchhiatna avangin mihring chu suala pai, thinurna faa piang, awih lo
fate, tisa rilru leh duh zawng ti thin, tisa chakna anga awm, kan nih avangin Pathian
laka mi hrang kan lo ni tawh a (Eph 2:3). Kan chungah Pathian lungawi lovin a thinur
a, hrem tur kan ni. Pathian hremna chu thihna a ni, "sual man chu tihna a ni si a"
(Rom.6:23).

Mihring chu a sual vangin Pathianin thi khawp hiala hrem a duh' ti ila a chiang
mai awm e. Pathian hremna chu mihring tan pumpelh theih a ni lo. Pathian chu taksa
chauh pawh ni lo, thlarau pawh tihlum thei a nih avangin a hremna chuan chatuan a
hawlh tlang a, a hlauhawm a ni. Mahse good friday ni hmasa berah khan Kraws-ah
chuan palai tha famkim Krista chuan remna sa-ui a rawn tan a. Van leh khawvel
inkara inzawmna chat tawh chu a rawn suihzawm leh ta. Pathian nen kan inrem leh ta.
Chu Kraws chuan mihring leh mihring inkarah te, mihring leh thilsiam inkarah te
remna a rawn siam ta. Kalvari kraws-ah hausa leh rethei, mipa leh hmeichhia te pawh

4|Page
danglamna awm lovin chawhrualin kan awm ta vek a ni (Rom.5:11, Kol.1:19-20,
Eph.2:13-16).

Ni khat chu Nepoleon'an khaw pakhat a fan vel laiin Tlangval pakhat hi in
pakhatah a va hmu a, "Tlangval, engah nge indonaa i kal ve loh? Mipa ral kai thei
tawh chin chu indonaa kal vek tur, a kal lo chu tihhlum tur, ka tih kha", tia manin
tihhlum turin an hruai ta daih mai a. Tlangval chu a beidawng hle mai. Mahse rorelna
(court) hmaah chuan heti hian a sawi a, "Ka pu, sawrkar thu pek zawmin indonaah
chuan ka kal a, indonaah chuan ka thi tawh a lawm, i awih loh chuan ka hming en
rawh" a ti a. Indonaa thite hming ziahna (List) chu an han en a, "A, indonaah chuan i
lo thi tawh reng a nih hi" tiin an chhuah ta a. Eng dang vang a ni lo, a aiah an
thenawm tlangval a kal a, indonaa a lo thih tawh vang a ni.

Kraws hian mihring nih sual leh tihsual a tarlang a, a pho chhuak vek. Chu
pawh chu a tarlang mualpho satliah a ni ringawt lo va, a la kiang a ni. Mihringa sual
bul chu a hneh a, a ngam ta. Hemi hnu zelah pawh a mite thiltih sual leh khawlohna
zawng zawng sil faina hmun chu kraws bawk hi a ni. Pathian thuin “…a fapa Isua
thisenin kan sual zawng zawng min tlen faisak thin a ni,” a ti (1 Joh. 1:7). “Thin” tih
hian tiam chin leh vawi zat leh nasat lam awm lo tih a kawk a, sual ngaihdamna leh sil
faina Isua thisen-Kraws pan tlattu tan a ni. Kan sualzia sawi thiam tak, siam that dan
hre si lo ni lovin, sual nasatzia tarlang chung a, a damna keng tel Lal Isua kraws hi a
hlu tak meuh a ni.

Krista kan aia a thihna kraws chauh hi kan damna a lo ni.

3. Kraws thu chu chhuan ber tur a ni:

Kraws hi Pathian hmangaihna vawrtawp tarlanna a nih avangin thil dang


zawng aia chhuan ber tur a ni.

Formosa (tuna Taiwan) ramah khian tun hma chuan China hnam pakhat 'Han'
an tih hote an cheng thin a. Chung hun lai chuan an la mawl hle a. An buh leh bal leh

5|Page
thlaite malsawm turin mihringa inthawi an ching thin a. An hnam puithuna at thlak tak
chu an lal pakhat Teko an tih chuan tih tawp tumin nasa takin a bei a. Fing takin lei
tha nena thlai chin dante a zirtir a. An hlawhtlin em avangin mihringa inthawinate chu
hun eng emaw chen an chawlhsan a. Nimahsela kum eng emawti hnuah chuan
thenkhatin an puithuna atthlak tak mai kha tih nun leh duhin mipuite fuihpawrhin an
lal Teko hnenah chuan "inthawina tur mihring min pe rawh" tia ngenin an pung
khawm ta chiam mai a. Teko chuan a khap daih theih ngang loh avangin ti hian a ti ta
a. "Mihringa inthawina hian eng kawng ro mah a su lo, mahse inngen tlat avangin,
naktuk tun ang hunah hian lo kal leh u la. He laia thingah hian mihring puanduma
tuam in hmu ang a, chu chu in la ang a. In duh ang ngeia inthawi nan chuan inhmang
dawn nia" a ti a.

A tukah chuan an va kal leh a. An lalpa sawi ang chuan mihring, puanduma
tuam chu thingah chuan a lo awm a. Lawm takin a thing chawp chuan an zawn ta a.
Tun hmaa an inthawina hmun an thlen chuan, puithiamin a chhampual vel hnu chuan
hreipui hmai hlai hriam tak mai chuan a nghawng chu a chek chhum hmawk mai a.
Mipui lawm chu au chungin an lam chiam mai a. A hnu deuhah chuan, "inthawi nana
kan hman tak kha tunge ni? I en teh reng ang u" tiin an han en chu! An lal Teko ngei
chu lo niin. An inchhir hreawm ti tap thawm chu an hlim thawm ai khan a nasa zawk
ta hial a. Chuta chin chu mihringa inthawina chu an ban ta a. An lal Teko chanchin hi
an tan chuan sawi nin theih loh khawpa chhuanawm a ni, an ti.

An lalpa thihna thing kha thing chhe ber chi pawh lo ni se, an lalpan a
hmangaihna vawrtawp a lan chhuah tirna thing anih miau avangin, kha thing chanchin
ringawt pawh kha an tan chuan a hluin a chhuanawm hle ang.

Paulan ti hian a sawi bawk, “.... Pathian chuan a mi hmangaihna chu fak tlakin
a lantir a, mi sualte kan la nih laia Krista kan aia a thih avang khan” (Rom. 8:5).

Pathian hmangaihna avangin, kan pianthara kan that tawh hnuah ni lovin, mi
sualte kan la nih laia Kristan Krawsa kan aia a thih thu a sawi a ni. Kraws thu hi a lo
chhuanawm ber a ni tih hre chiangtu tan chuan han sual leh ngamna chi pawh a ni
tawh lo a ni.

6|Page
Rev Chuauthuam an kumin KTP General Conference a a thusawi tum a point
thensawm te zingah “Pathian thu awih dinhmunah I kir leh ang u” a tih ang khan
Isua leh Nikodema inbiakna (Johana 3:3) atanga “Piang thar” tih tawngkam (tun hma
chuan Pathian thu awih tih a ni a, tun hnai 1960 bawr vela thu awih tih aia piangthar
tih a lo lar ta zawk a) chumi in a sawi tum chu Pathian hrin tihna a ni. Chu Pathian
hrin chuan a hringtu a chhun tur a ni a; a zia a kai tur a ni keini pawh chu zia,
Kraws hlimthla nen lama kan phochhuah a tul hle mai. Kraws hian sual nasatzia leh
rapthlakzia mualpho takin a tar chhuak a, chu aia a tarlan chian zawk chu Pathian
hmangaihna a ni. A chatuan hmangaihna thiltum Kraws-ah hian a lo lang, hlen chhuak
tura thawktu Lal Isuan a thawk zo vek a, a thawk reng bawk. Kraws a a tuar lai
pawhin a tawngkam chhuak chu hmangaih leh khawngaihna avanga chhandamna thu
vek a ni.

Paul-a sual ngam tawh lohna pawh kha kraws thu vang a lo ni. Amah ngeiin
heti hian a sawi, "Kei erawh chuan kan Lalpa Isua Krista kraws lo chu ka chhuan loh
turzia mai chu, chu mi zarah chuan khawvel hi ka tan khenbehin a awm ta, kei pawh
khawvel tan khenbehin ka awm a ni.... Tun achinah hian tumahin mi tibuai tawh suh
se; ka taksaah hian Isua chhinchhiahnate ka pu si a" a ti hmiah mai a ni (Gal.14:17).

In leh lo te, ro-sum te, thiamna te, nihna te, sanna te leh thil dangte hi chu rei lote
(temporary) atan mai an ni a, chhuan tlak an ni lo. Tih-taktak ah chuan Covid-19 lakah
pawh hengte hian min veng zo tak tak rih lo chu a nih hi. Kan chakna leh kan inhum
himna leh engkima kan engkim chu kraws thu bawk hi a lo ni. A tawpkhawkah chuan
KRAWS THU HI CHHUAN BER TUR A LO NI.

A tawp berah chuan Kraws-pua Isua zui tur kan ni. Lal Isuan mi zawng
zawng hnenah, ‘ Tupawhin mizui a duh chuan, mahni hrehawm pawisa lovin, nitin a
Kraws puin mi zui rawh se,’ a ti(Luka 9:23). Kraws leh ringtu nun inzawm dan
sawiin, Kraws putu chu Kraws-in apu let thin. Kraws chu misualte thihna mualpho
taka khenbehna hmun a ni. Paulan a sawi ang khan‘ kei erawh chuan ka Lalpa Isua
Krista Kraws lo chu ka chhuan loh tur zia mai chu, chumi azarah chuan khawvel hi ka
tan khenbehin a awm a, keipawh khawvel tan khenbehin ka awm a ni,’ a tih kha.

7|Page
Kraws kan hnaih poh leh kan inpumkhat thin a, tuarna Kraws chu ringtute damna
atana buatsaih a ni a, thihna hmun chu nunna hnar a ni a, Kraws-a a tuarna avang
chauhin inremna a thleng thei. Thil reng reng Kraws atangin thlir ila, enremna atan
Kraws hmang ila, a fel mai thin a lo ni tih hi kan vawn reng tur a ni.

Lalpan a kohhran ho tan a thu malsawm rawh se. Amen

8|Page

You might also like