South West Ethiopia Regional Constitution

የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ ሕገ መንግስት
THE CONSISTUTION OF SOUTHWEST ETHIOPIA PEOPLES REGIONAL

STATE
1
የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሊዊ መንግስት
ዯቡብ ምዕራብ ነጋሪት ጋዜጣ
SOUTHWEST NEGARIT GAZETA
OF THE SOUTHWEST ETHIOPIA PEOPLES REGIONAL STATE
1ኛ ዓመት ቁጥር 1 First Year No. 1

ህዳር 04¼// 2)04 ዓ.ም November 23, 2021
በዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ ምክር ቤት ጠባቂነት የወጣ

Enacted Under the Guardian of the Council of Southwest Ethiopia Peoples
Regional State
2
አዋጅ ቁጥር 1¼//2)04 PROCLAMATION NO. 1/2021
የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ ህገ A PROCLAMATION TO PRONOUNCE THE
መንግስት ሥራ ሊይ መዋለን ሇማሳወቅ የወጣ COMING INTO EFFECT OF THE
አዋጅ CONSTITUTION OF THE SOUTHWEST

ETHIOPIA PEOPLES REGIONAL STATE
የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ መርጠው WHEREAS, the Southwest Ethiopia Peoples have,
ሕዝቦች
through their elected representatives, ratified the
በሊኳቸው ተወካዮቻቸው አማካይነት ህዲር 04
Constitution of the Southwest Ethiopia Peoples
ቀን 2)04 ዓ.ም የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ
Region, on the 21st day of Novemeber 2021; it is
ሕዝቦች ክሌሌ ሕገ መንግስትን ያፀዯቁ በመሆኑ
hereby proclaimed as follows.
የሚከተሇው ታውጇሌ፡፡
1. Short Title
1 አጭር ርዕስ This Proclamation may be cited as the
“Constitution of Southwest Ethiopia Peoples
ይህ አዋጅ “የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች
Regional State Proclamation No 1/2021.’’
ክሌሌ መንግሥት ሕገ መንግሥት አዋጅ ቁጥር
1/ 2)04” ተብል ሉጠቀስ ይችሊሌ፡፡ 2. Coming into Effect of the Constitution
The Constitution of the Southwest Ethiopia Peoples
2 ሕገ መንግስቱ በሥራ ሊይ ስሇመዋለ
Region has come into full force and effect as of the
የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ ሕገ 21st day of November 2021.
መንግስት ከህዲር 04 ቀን 2104 ዓ.ም ጀምሮ
በሥራ ሊይ ውሎሌ፡፡ 3. Effective Date
This Proclamation shall enter into force as of the
3 አዋጁ የሚጸናበት ጊዜ
21st day of Nobember 2021.
ይህ አዋጅ ከህዲር 04 ቀን 2104 ጀምሮ የጸና
ይሆናሌ፡፡ Bonga, Ethiopia
21st day of Nobember 2021
ቦንጋ፣ኢትዮጵያ
Negash Wagesho (Dr., Engneer)
ህዲር 04 ቀን 2104 ዓ.ም
Vice President of Southwest Ethiopia Peoples
ድ/ር ኢንጂነር ነጋሽ ዋጌሾ Regional State
የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሊዊ
መንግስት ምክትሌ ርዕሰ መስተዲዴር
3
የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ CONSTITUTION OF THE SOUTHWEST
ሕገ መንግስት ETHIOPIA PEOPLES REGIONAL STATE
PREAMBLE
መግቢያ
We, the Peoples of Southwest Ethiopia Regional
እኛ የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ክሌሌ ሕዝቦች፡- State:
በጋራ ታሪክ፣ ባህሌ፣ የሌማት ፌሊጎት፣ የሥነ Having been interconnected by predominantly
ሌቦና አንዴነት ያሇን እና በመሌክዓ ምዴራዊ contiguous territory, common history, culture,
አቀማመጥ የተሳሰርን በመሆኑ፤ developmental interest, psychological makeup,
and similar customs;
ከነበርንበት የክሌሌ አወቃቀር ሌምዴ በመነሳት
መሌካም አስተዲዯርን ሇማስፇን፣ ራስን
በራስ Based on our experience we shared from former
ሇማስተዲዯር፣ ሇሕዝቦች ተዯራሽ የሆነ እኩሌና region, we are convinced that it is necessary to
establish a region that works for justice and
ፌትሏዊ ተጠቃሚነት ሊይ የተመሰረተ ክሌሌ
equitable access to the peoples ensuring good
ማዯራጀት አስፇሊጊ መሆኑን በማመን፤
governance and self-governance;
ሇአካባቢው እና ሇሀገሪቱ ዕዴገት ጉሌህ ዴርሻ
Convinced that it is necessary to establish a region
የሚጫወት ጠንካራ ክሌሌ መመስረት አስፇሊጊ
that plays a vital role to the development of the
መሆኑን በማመን፤
community and the country;
በክሌሊችን ያሇውን ብዝሀነት ከሌዩነት ይሌቅ
Further convinced that it is necessary to establish a
የአብሮነትና የመከባበር ምንጭ በማዴረግ
region that can ensure lasting peace and sustainable
የሕዝቦች ዘሊቂ ሰሊምና ዕዴገት ሉያረጋግጥ
development of the peoples by accepting the
የሚችሌ ክሌሌ መመስረት ማስፇሇጉን
diversity in the region as a source of solidarity and
ስሇምናምን፤
respect rather than differences;
ያሇንን የሰው እና ዕምቅ የተፇጥሮ ሀብት በተሻሇ
Convinced that using human and potential natural
አዯረጃጀትና አስተዲዯር ሇጋራ ዕዴገት ማዋሌ
resources for communal development in a better
አስፇሊጊ መሆኑን በማመን፤
coordination and management is necessary;
ሀገራችን አንዴ የፖሇቲካ የኢኮኖሚ ማህብረሰብ
Firmly convinced that it is important to support
ሇመገንባት የምታዯርገዉን ጥረት በጠንካራ
efforts of our country to build one political and
ክሌሊዊ አዯረጃጀት መዯገፌ አስፇሊጊ መሆኑን economic community by establishing strong
4
በማመን፤ regional structure;
የህግ የበሊይነትና ዱሞክራሲ መስፇኑ፤ የግሇሰብና Absolutely convinced that it is necessary that
የቡዴን መሰረታዊ መብቶችና ነጻነቶች exercising democracy in our Region by respecting
መከበራቸዉ፤ የጾታ እኩሌነት መረጋገጡ፤ individual and group fundamental rights and
የቋንቋዎች እኩሌ ማዯግ፣ ባህልች እና freedoms; gender equality; promoting the
ሏይማኖቶች ያሇአንዲች ሌዩነት በእኩሌነት development of languages, cultures and religions
without any discrimination;
እንዱራመደ የማዴረግ አስፇሊጊነት ጽኑ
እምነታችን በመሆኑ፤ Have therefore adopted this Consititution of
Southwest Ethiopia Peoples Regional State for
ይህንን የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ
binding the objetives and the principles set forth
ሕገ መንግስት ከዚህ በሊይ ሇገሇጽናቸዉ
above.
ዓሊማዎችና እምነቶች ማሰሪያ እንዱሆን
አጽዴቀናሌ፡፡
5
ምዕራፌ አንዴ CHAPTER ONE
ጠቅሊሊ ዴንጋጌዎች GENERAL PROVISIONS
አንቀጽ 1 Article 1
የክሌለ መንግስት መቋቋም እና ስያሜ Establishment and Nomenclature of the Regional

በዚህ ሕገ መንግስት ዳሞክራሲያዊ ሥርዓትን State
የሚከተሌ “የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች The State shall be known as “Southwest Ethiopia
ክሌሊዊ መንግስት” ተብል የሚጠራ መንግስት Peoples Regional State” that is governed by
ተቋቁሟሌ፡፡ democratic system.
Article 2
አንቀጽ 2
Administrative Boundary
የክሌለ አስተዲዯር ወሰን
የክሌለ አስተዲዯር ወሰን በክሌለ የሚገኙ ዞኖች The boundaries of the Regional State shall be the
ከላልች ክሌልች ጋር ያሊቸው ወሰን እና administrative territories of the respective zones
with other regions, and Ethiopia’s boundary with
ኢትዮጵያ ከክሌለ ጎረቤት ሀገር ጋር ያሊት ዴንበር
neighboring country that connects through the
ይሆናሌ፡፡
Region.
The State Flag and Emblem
የክሌለ ሰንዯቅ ዓሊማና ዓርማ
1. የክሌለ ሰንዯቅ ዓሊማ በትሌቅ አረንጓዳ መዯብ 1. The flag of the Regional State shall begin with
ሊይ ከመስቀያው ጠርዝ የሚነሳ እና a large green class and edge of its hanger with a
በአረንጓዳው መዯብ ሊይ ወዯ ተቀመጠው blue, white, and red triangle arranged in a row
ቢጫ ኮከብ የሚያመሇክቱ በሰማያዊ፣ በነጭ from outside to inside that point to the yellow
star dimension on the green class. Details shall
እና በቀይ ቀሇም የተሰሩ ከውጭ ወዯ ውስጥ
be determined by law.
በቅዯም ተከተሌ የተዯረዯሩ ባሇሶስት ማዕዘን
ያለበት ይሆናሌ፡፡ ዝርዝሩ በህግ ይወሰናሌ፡፡ 2. The Regional State shall have an emblem,
which symbolizes that the Region is the origin
2. ክሌለ የቡና መገኛ መሆኑን፣ የቱሪዝም ሀብት
of coffee, the tourism resources, the livelihoods
ያሇዉ መሆኑን፣ የአርብቶና የአርሶ አዯሩን
of pastoralists and farmers, and the prospect of
አኗኗር የሚወክሌ እና በኢንደስትሪ የማዯግ industrial growth.
ተስፊን የሚያሳይ ይዘት ያሇው አርማ
ይኖረዋሌ፡፡
6
የክሌለ መዝሙር The State Anthem

የክሌለ የህዝብ መዝሙር በክሌለ የሚኖሩ The State anthem shall be prepared in the way that
ብሔረሰቦች ያሎቸዉን ተፇጥሮአዊ ገፀ በረከቶች፣ highlights the natural blessings, values, heroism,
እሴቶች፣ ጀግንነት፣ ሇመሌማት ያሊቸውን ብሩህ prospect of development, the sacrifices made for
ተስፊ፣ ስሇሀገር ለአሊዊነት የከፇለትን the sovereignty of the country by the people of the
መስዋዕትነት፣ በክሌለ ህዝቦች መካከሌ ያሇዉን region, the interaction between the peoples of the
መስተጋብር እና ክሌለ ሇሀገር አንዴነት ያሇውን region and the contribution of the region to the
national unity.
አስተዋጽኦ በሚገሌፅ መሌኩ ይዘጋጃሌ፡፡
Article 5
አንቀጽ 5 Language
ቋንቋ 1. All languages in the region shall enjoy equal

recoginition.
1. በክሌለ የሚነገሩ ቋንቋዎች እኩሌ እውቅና
2. Amharic shall be the working language of the
ይኖራቸዋሌ፡፡ Regional State. However, the State shall have
2. የክሌለ መንግሥት የሥራ ቋንቋ አማርኛ an additional working language, which shall be
ነው:: ሆኖም ቋንቋው በሚነገርበት መዋቅር decided by a majority vote of the

administrative council in which the language is
ምክር ቤት በአብሊጫ ዴምጽ እና በክሌለ
spoken and by a two-third majority of the
ምክር ቤት በሁሇት ሦስተኛ ዴምፅ ሲወሰን
Region Council.
ክሌለ ተጨማሪ የሥራ ቋንቋ ይኖረዋሌ፡፡
3. Zones at all levels may determine their own
3. በየዯረጃው የሚገኙ ዞኖች በየምክር ቤቶቻቸው working language via their councils.
የራሳቸውን የሥራ ቋንቋ ሉወስኑ ይችሊለ፡፡ Article 6
Capital City of the State

አንቀፅ 6
The Regional State shall have multiple capital
ርዕሰ ከተማ
cities. The details shall be determined by law.
የክሌለ መንግስት ብዝሃ ዋና ከተሞች
ይኖሩታሌ፡፡ ዝርዝሩ በሕግ ይወሰናሌ፡፡ Article 7
አንቀጽ 7 Gender Reference
የፆታ አገሊሇጽ Provisions of this Constitution set out in the

በዚህ ሕገ መንግሥት ውስጥ በወንዴ ፆታ masculine gender shall also apply to the feminine
የተዯነገገው የሴትንም ፆታ ያካትታሌ፡፡ gender.
7
CHAPTER TWO
ምዕራፌ ሁሇት FUNDANTAL PRINCIPLES OF THE
የሕገ መንግስቱ መሰረታዊ መርሆዎች CONSTITUTION
የሕዝብ ለዓሊዊነት Sovereignty of the People
1. የክሌለ ብሔሮች፣ ብሔረሰቦች እና ሕዝቦች 1. All sovereign power resides in the Nations,
የክሌለ ለዓሊዊ ስሌጣን ባሇቤት ናቸው፡፡ Nationalities, and Peoples of the Region.
2. ይህ ሕገ መንግስት የለዓሊዊነታቸው መገሇጫ 2. This Constitution is an expression of their

ነው፡፡ sovereignty.
3. ለዓሊዊነታቸውም የሚገሇጠው በዚህ ሕገ 3. Their sovereignty shall be expressed

መንግስት መሰረት በሚመርጧቸው through their representatives elected in
ተወካዩቻቸው እና በቀጥታ በሚያዴርጉት accordance with this Constituion and
ዳሞክራሲያዊ ተሳትፍ አማካኝነት ይሆናሌ፡፡ through their direct democratic
participation.
አንቀጽ 9
Article 9
የሕገ መንግስት የበሊይነት
Supremacy of the Constitution
የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ
Without prejudice to the supremacy of the
ሕገ መንግሥት የበሊይነት እንዯተጠበቀ ሆኖ፡-
Constitution of the Federal Democratic Republic of
1. ይህ ሕገ መንግሥት በክሌለ የበሊይ ሕግ ነው፡ Ethiopia፡
፡ ማንኛውም ሕግ፣ ሌማዴ፣ የመንግሥት
1. This Constitution is the supreme law of the
አካሌ ወይም የባሇሥሌጣን ውሳኔ ከዚህ ሕገ
Region. Any law, customary practice or a
መንግሥት ጋር የሚጋጭ ከሆነ ተፇጻሚነት
decision of an organ of state or a public
አይኖረውም፡፡
official that contravenes this Constitution
2. ማንኛውም በክሌለ ውስጥ የሚገኝ ሰው፣ shall be of no effect.
የመንግሥት አካሊት፣ የፖሇቲካ ዴርጅቶች፣ 2. All citizens, organs of state, political
የንግዴ ዴርጅቶች፣ ላልች ማህበራትና organizations, other associations as well as
ተቋማት እንዱሁም ባሇሥሌጣኖቻቸው ይህንን their higher officials in the Region have the
duty to ensure observance of the
ሕገ መንግሥት የማክበር፣ የማስከበርና በሕገ
Constitution and to obey and effect to be
መንግሥቱ የመተዲዯር ግዳታ አሇባቸው፡፡
obeyed this Constitution.
8
3. በዚህ ሕገ መንግሥት ከተዯነገገው ውጭ በላሊ 3. It is prohibited to assume state power in any
መንገዴ የክሌለን መንግሥት ሥሌጣን መያዝ manner other than that provided under this
የተከሇከሇ ነው፡፡ Constitution.

4. All intenational agreements ratified by
4. አገራችን ያጸዯቀቻቸው የሰብአዊ መብት
Ethiopia and international agreements
ዴንጋጌዎች እና ክሌለን የሚመሇከቱ ዓሇም
specifically concerned with the Region are
አቀፌ ስምምነቶች የክሌለ ሕግ አካሌ ናቸው፡፡
an integral part of the law of the Region.
Human and Democratic Rights
ሰብዓዊ እና ዳሞክራሲያዊ መብቶች 1. Human rights and freedoms, emanating
1. ሰብዓዊ መብቶችና ነፃነቶች ከሰዉ ሌጅ from the nature of humankind are inherent,
ተፇጥሮ የሚመነጩ፣ የማይነጣጠለ፣ ሁለን inseparable, universal, inalienable, and
አቀፌ፣ የማይጣሱና የማይገፇፈ ናቸው፡፡ inviolable.
2. The fundamental rights and freedoms of the
2. የግሇሰብና የቡዴን መሰረታዊ መብቶችና
individual and the group are equally
ነፃነቶች እኩሌ ጥበቃ ያገኛለ፡፡
protected.
የመንግስትና የሃይማኖት መሇያየት Separation of State and Religion
1. መንግሥትና ሃይማኖት የተሇያዩ ናቸው፡፡ 1. State and religion are separate.
2. መንግሥታዊ ሃይማኖት አይኖርም፡፡ 2. There shall be no state religion.
3. መንግሥት በሃይማኖት ጉዲይ ጣሌቃ 3. The State shall not interfere in religious
matters and religion shall not interfere in
አይገባም፡፡ ሃይማኖትም በመንግሥት ጉዲይ
state affairs.
ጣሌቃ አይገባም፡፡
Article 12
አንቀጽ 02 Conduct and Accountability of Government
የመንግስት አሰራርና ተጠያቂነት 1. The conduct of affairs of government shall

1. የመንግሥት አሠራር ሇሕዝብ ግሌጽ በሆነና be transparent and shall be in accordance
ላልች የመሌካም አስተዲዯር መርሆዎችን with other principles of good governance.
በተከተሇ መንገዴ መከናወን አሇበት፡፡
2. Public official or an elected representative
2. የመንግሥት ባሇሥሌጣንና የሕዝብ ተመራጭ is accountable for any failure in official
የተሰጠውን የሕዝብ ኃሊፉነት ሲያጓዴሌ duties.
9
ይጠየቃሌ፡፡ 3. In case of loss of confidence, the people
may recall an elected representative. The
3. ሕዝብ በመረጠው ተወካይ ሊይ እምነት ባጣ
details shall be determined by law.
ጊዜ ከቦታው ሇማንሳት ይችሊሌ፡፡ ዝርዝሩ
በሕግ ይወሰናሌ፡፡ Article 13
An Autonomous and Impartial Justice System
አንቀጽ 03
1. There shall be autonomous and
ነፃና ገሇሌተኛ የፌትህ አስተዲዯር ስርዓት impartial administration of justice
1. በክሌለ ነፃ እና ገሇሌተኛ የሆነ የፌትህ system in the Region.
አስተዲዯር ስርዓት ይኖራሌ፡፡
2. Justice institutions shall be autonomous,
2. የፌትህ ተቋማት ነፃና ገሇሌተኛ ሆነው
impartial and able to guarantee the
የግሇሰብ መብትና ነጻነትን ሇማስከበር፣ rights and freedoms of individual and
የሕዝብ ሠሊምና ዯህንነትን ሇማረጋገጥ ensure peace and security of the people.
የሚችለ መሆን አሇባቸው፡፡
3. Justice administration shall have the
3. የፌትህ አስተዲዯር አካሊት ተግባራቸውን duty to respect and uphold its
ሲያከናውኑ ነፃነታቸውንና ገሇሌተኛነታቸውን independence and impartiality in the
የማክበርና የማስከበር ኃሊፉነት አሇባቸው፡፡ performance of its resposibility.
እንዱሁም ማንኛዉም አካሌ የፌትህ Anybody has a duty to respect the
አስተዲዯር አካሊትን የተግባር ነጻነትና independence and impartiality of the
ገሇሌተኛነትን የማክበር ግዳታ አሇበት፡፡ justice administration.
10
ምዕራፌ ሦስት CHAPTER THREE
መሠረታዊ መብቶች እና ነጻነቶች
FUNDAMENTAL RIGHTS AND FREEDOMS
አንቀጽ 04
Article 14
ተፇፃሚነትና አተረጓጎም Scope of Application and Interpretation
1. በማንኛውም ዯረጃ የሚገኙ የክሌሌ መንግስት
የሕግ አውጪ፣ የሕግ አስፇፃሚ እና የዲኝነት 1. All State legislative, executive, and judicial
አካልች በዚህ ምዕራፌ የተካተቱትን organs at all levels shall have duty to respect
ዴንጋጌዎች የማክበር፣ የማስከበር እና አቅም and enforce the provisions of this chapter and
have an obligation to meet as much as possible.
በፇቀዯ መጠን የማሟሊት ኃሊፉነትና ግዳታ
አሇባቸው፡፡ 2. The fundamental rights and freedoms specified
2. በዚህ ምዕራፌ የተዘረዘሩት መሠረታዊ in this Chapter shall be interpreted in a manner

conforming to the principles of the Universal
የመብቶችና የነፃነቶች ዴንጋጌዎች ኢትዮጵያ
Declaration of Human Rights, International
ከተቀበሇቻቸው ዓሇም አቀፌ የሰብአዊ መብቶች
Covenants on Human Rights and International
ሕግጋት፣ ስምምነቶች፣ ሠነድችና መርሆዎች
Instruments adopted by Ethiopia as well as
እንዱሁም ከኢትዮጵያ ፋዯራሊዊ
provisions and principles of the Constitution of
ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ ሕገ መንግስት
the Federal Democratic Republic of Ethiopia.
ዴንጋጌዎችና መርሆዎች ጋር በተጣጣመ
Article 15
መንገዴ ይተረጎማለ፡፡
The Right to Life
አንቀጽ 05
Every person has the right to life. No person may
የሕይወት መብት be deprived of his life except as a punishment for a
ማንኛውም ሰው በሕይወት የመኖር መብት serious criminal offence determined by law.
አሇው፡፡ ማንኛውም ሰው በሕግ በተዯነገገ ከባዴ
Article 16
የወንጀሌ ቅጣት ካሌሆነ በስተቀር ሕይወቱን
The Right of the Security of Person
አያጣም፡፡
Every one has the right to be protected from bodily
አንቀጽ 06
harm.
የአካሌ ዯህንነት መብት Article 17
ማንኛውም ሰው በአካለ ሊይ ጉዲት The Right to Liberty
እንዲይዯርስበት የመጠበቅ መብት አሇው፡፡ 1. No one shall be deprived of his liberty
11
except on such grounds and in accordance
አንቀጽ 07
with such procedures as are established by
የነፃነት መብት
law.
1. በሕግ ከተዯነገገው ሥርዓት ውጭ
2. No person may be subjected to arbitrary
ማንኛውም ሰው ነፃነቱን አያጣም፡፡
arrest, and no person may be detained
2. ማንኛውም ሰው በሕግ ከተዯነገገው ስርዓት without a charge or conviction against him.
ውጭ ሉያዝ፤ ክስ ሳይቀርብበት ወይም Article 18
ሳይፇረዴበት ሉታሰር አይችሌም፡፡ Prohibition Against Inhuman Treatment
1. Every one has the right to be protected from

አንቀጽ 08
cruel, inhuman or degrading treat.
ኢ-ሰብአዊ አያያዝ ስሇመከሌከለ
1. ማንኛውም ሰው ጭካኔ ከተሞሊበት ኢ- 2. No one shall be held in slavery or servitude.
ሰብአዊ ከሆነ ወይም ክብሩን ከሚያዋርዴ Trafficking human beings for whatever
purpose is prohibited.
አያያዝ ወይም ቅጣት የመጠበቅ መብት
አሇው፡፡ 3. No one shall be required to perform forced
or compulsory labour.
2. ማንኛውም ሰው በባርነት ወይም በግዳታ
አገሌጋይነት ሉያዝ አይችሌም፡፡ ሇማንኛውም 4. For the purpose of sub Article 3 of this
ዓሊማ በሰው የመነገዴ ተግባር የተከሇከሇ Article the phrase ''forced or compulsory
ነው፡፡ labour" shall not in clude;
3. ማንኛውም ሰው በኃይሌ ተገድ ወይም ግዳታ a) Any work or service normally required
ሇማሟሊት ማንኛውንም ሥራ እንዱሰራ of a person who is under detention in
ማዴረግ የተከሇከሇ ነው፡፡ consequence of a lawful order, or of a
person during conditional release from
4. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 3 በኃይሌ ተገድ
such detention;
ወይም ግዳታን ሇማሟሊት የሚሇው ሀረግ
b) In the case of conscientious
የሚከተለትን ሁኔታዎች አያካትትም፡፡
objectors, any service exacted in
ሀ) ማንኛውም የህግ ታራሚ በእስራት ሊይ lieu of compulsory military service;
ባሇበት ጊዜ በሕግ መሰረት እንዱሰራ
c) Any service exacted in cases of
የተወሰነውን ወይም በገዯብ ከእስር
emergency or calamity threatening
በተሇቀቀበት ጊዜ የሚሰራውን the life or well being of the
ማንኛውም ሥራ፤
12
ሇ) ማንኛውም ወታዯራዊ አገሌግልት community;
ሇመስጠት ሕሉናው የማይፇቅዴሇት
d) Any economic and social
ሰው በምትክ የሚሰጠውን አገሌግልት፤ development activity voluntarily
ሏ) የማህበረሰቡን ሕይወት ወይም ዯህንነት performed by community within its
የሚያሰጋ የአስቸኳይ ጊዜ ሁኔታ ወይም locality.
አዯጋ በሚያጋጥምበት ጊዜ የሚሰጥ Article 19

ማንኛውንም አገሌግልት፤ Right of Arrested Person
መ) በሚመሇከተው ሕዝብ ፇቃዴ በአካባቢው

1. No one shall be subjected to arbitrary arrest
የሚፇፀመውን ማንኛውም ኢኮኖሚያዊና
or detention wihout reasonable suspect.
ማህበራዊ የሌማት ሥራ፡፡
2. Any person suspected of a criminal offense
አንቀጽ 09 and put under arrest has the right to be
informed promptly and specifically, in a
የተያዘ ሰው መብት
language he understands of the reasons for
1. ማንም ሰዉ የወንጀሌ ዴርጊት ስሇመፇፀሙ
his arrest and of any charges against him.
ምክንያታዊ ጥርጣሬ ሳይኖር መያዝ ወይም
At any time during the investigation, he has
መታሰር የሇበትም፡፡
the right to consult a lawyer or attorney of
2. ወንጀሌ ፇፅሟሌ በሚሌ የተያዘ ሰው his choice.
የተጠረጠረበትን ወይም የተከሰሰበትን
3. Any person under arrest has the right to
ወንጀሌና ምክንያቱን በዝርዝር ወዱያውኑ
remain silent. Up on arrest, he has the right
በሚገባው ቋንቋ እንዱነገረው መብት አሇው፡፡
to be informed promptly in a language he
ምርመራው በሚቀጥሌበት በማናቸውም ጊዜ
understands that any statement he makes
ወይም ዯረጃ የመረጠውን የህግ ባሇሙያ may be used as evidence against him in
ወይም ጠበቃ የማማከር መብት አሇው፡፡ court.
3. የተያዘ ሰው ሊሇመናገር መብት አሇው፡፡ 4. Any arrested person has the right to be
ቃለን ሇመስጠት የፇቀዯ እንዯሆነ የሚሰጠው brought before a court within 48 hours of
ማንኛውም ቃሌ ፌርዴ ቤት በማስረጃነት his arrest. However, this time limit may not
ሉቀርብበት እንዯሚችሌ መረዲት በሚችሇው include the time reasonably required for
ቋንቋ ማስገንዘቢያ እንዱሰጠው መብት አሇው፡፡ journey from the place of arrest to the court,
under appropriate circumstances.
4. የተያዘ ሰው በአርባ ስምንት ሰዓታት ውስጥ
Immediately on appearing before a court,
13
ፌርዴ ቤት የመቅረብ መብት አሇው፡፡ ይህም he has the right to be given prompt and
ጊዜ ሰውዬው ከተያዘበት ቦታ ወዯ ፌርዴ ቤት specific explanation of the reasons for his
ሇመምጣት አግባብ ባሇው ምክንያታዊ ግምት arrest.
የሚጠይቀውን ጊዜ አይጨምርም፡፡ ወዱያውኑ 5. A person under arrest has an inalienable

ፌርዴ ቤት እንዯቀረበ በተጠረጠረበት ወንጀሌ right or petintion the court to order his
ሇመታሰር የሚያበቃ ምክንያት ያሇ መሆኑ physical release where the arresting police
ተሇይቶ እንዱገሇጽሇት መብት አሇው፡፡ officer or the law enforcer to bring him
before a court within prescribed time limit
5. የያዘው የፖሉስ መኮንን ወይም የህግ አስከባሪ
and to provide reasons for his arrest. Where
በጊዜ ገዯብ ፌርዴ ቤት በማቅረብ የተያዘበትን
the interest of justice so requires, the court
ምክንያት ካሊስረዲ ፌርዴ ቤቱ የአካሌ ነፃነቱን
may order the arrested person to remain in
እንዱያስከብርሇት የመጠየቅ ሉጣስ የማይችሌ
custody or when requested remand him for
መብት አሇው፡፡ ፌርዴ ቤቱም አመሌካቹ an additional strictly liquored to carry out
የተያዘው ወይም የታሰረው ከህግ ውጭ the necessary investigation in determining
መሆኑን የተረዲ እንዯሆነ ወዱያዉኑ the additional time necessary for
እንዱሇቀቅ ወይም ነፃነቱ እንዱረጋገጥ ማዘዝ investigation. In determining the additional
አሇበት፡፡ ሆኖም ፌትህ እንዲይጓዯሌ ሁኔታው time necessary for the investigation, the
የሚጠይቅ ከሆነ ፌርዴ ቤቱ የተያዘ ሰው court shall ensure that the responsible law
የወንጀሌ ምርመራ ሇማጣራት ስሌጣን ባሇዉ enforcement authorities to carryout the
አካሌ ጥበቃ ስር እንዱቆይ ሇማዘዝ ወይም investigation respecting the arrested

person's right to a speedy trial.
ምርመራ ሇማካሄዴ ተጨማሪ ጊዜ ሲጠየቅ
አስፇሊጊ በሆነ መጠን ብቻ ሉፇቅዴ ይችሊሌ፡፡ 6. No person under arrest may be compelled
የሚያስፇሌገውን ተጨማሪ የምርመራ ጊዜ to make confessions or admissions, which
ፌርዴ ቤቱ ሲወስን ኃሊፉ የሆኑት የሕግ could be used in evidence against him. Any
አስከባሪ ባሇስሌጣኖች ምርመራውን አጣርተዉ evidence obtained under coercion shall not
የተያዘው ሰው በተቻሇ ፌጥነት ፌርዴ ቤት be admissible.
እንዱቀርብ ያሇውን መብት የሚያስከብር 7. A person under arrest has the right to be
መሆን አሇበት፡፡ released on bail. In exceptional
circumstances prescribed by law, however,
6. የተያዙ ሰዎች በራሳቸው ሊይ በማስረጃነት
the court may deny bail or demand
ሉቀርብ የሚችሌ የእምነት ቃሌ እንዱሰጡ
adequate guarantee for bail including that of
ወይም ማናቸውንም ማስረጃ እንዱያምኑ
14
አይገዯደም፡፡ በማስገዯዴ የተገኘ ማስረጃ conditional relase of the arrested person.
ተቀባይነት አይኖረውም፡፡
7. የተያዙ ሰዎች በዋስ የመፇታት መብት

አሊቸው፡፡ ሆኖም በሕግ በተዯነገጉ ሌዩ
ሁኔታዎች ፌርዴ ቤት ዋስትና ሊሇመቀበሌ Article 20
ወይም በገዯብ መፌታትን ጨምሮ በቂ የሆነ The Right of Accussed Persons

የዋስትና ማረጋገጫ እንዱቀርብ ሇማዘዝ
1. Accused persons have the right to a public
ይችሊሌ፡፡
trail before an ordinary court of law within
አንቀጽ ፳ a reasonable period after having been
charged. The court may hear cases in a
የተከሰሱ ሰዎች መብት
closed session only with a view to
protecting the right to privacy of the parties
1. የተከሰሱ ሰዎች ክስ ከቀረበባቸዉ በኃሊ
concerned public moral and national
ተገቢ በሆነ አጭር ጊዜ ስሌጣን ባሇው
security.
ፌርዴ ቤት አዴል በላሇበት ሇህዝብ ግሌጽ
በሆነ ችልት የመሰማት መብት አሊቸው፡፡ 2. Accused persons have the right to be
informed with sufficient particulars of the
ሆኖም የተከራካሪዎችን የግሌ ህይወት፣
charge brought against them and to be
የህዝብን ሞራሌ ወይም የሀገሪቱን
provided with the charge in writing as well
ዯህንነት ሇመጠበቅ ሲባሌ ብቻ በዝግ
as to know issues on which evidences
ችልት ሉሰማ ይችሊሌ፡፡
adduced.
2. ክሱ በቂ በሆነ ዝርዝር እንዱነገራቸዉ፣
3. During proceedings, accused persons have
ክሱን በጽሁፌ በነፃ የማግኘት እና
the right to be presumed innocent until
ማስረጃዎች የሚያስረደበትን ጉዲይ
proved guilty according to law and not to be
የማወቅ መብት አሊቸዉ፡፡
compelled to testify against themselves.
3. በፌርዴ ሂዯት ባለበት ጊዜ በተከሰሱበት
4. Accused persons have the right to inspect
ወንጀሌ እንዯጥፊተኛ ያሇመቆጠርና
and obtain any evidence presented against
በምስክርነት እንዱቀርቡ ያሇመገዯዴ መብት them, to examine witnesses testifying
አሊቸዉ፡፡ against them, to adduce or to have evidence
4. የቀረበባቸውን ማናቸውም ማስረጃ produced in their own defense, to ask
የመመሌከትና የማግኘት፣ የቀረበባቸውን defense witnesses to be heard, and to have
15
ምስክር የመጠየቅ፣ ሇመከሊከሌ sufficient time to defend themselves.
የሚያስችሊቸውን ማስረጃ የማቅረብ ወይም However, the right set forth in this sub-
የማስቀረብ፣ መከሊከያ ምስክሮች ቀርበው article may be restricted in accordance with

applicable laws for the protection of
እንዱሰሙሊቸው የመጠየቅ፣ መከሊከያ
witnesses and victims.
ሇማዘጋጀት በቂ ጊዜ የማግኘት መብት
አሊቸው፡፡ ሆኖም በዚህ ንዑስ አንቀጽ 5. Accused persons have the right to be
የተመሇከቱት መብቶች የምስክሮችን እና represented by a legal counsel of their
የተጎጂዎችን ዯህንነት ሇመጠበቅ በሚወጡ choice, and, if they do not in case have
ህጎች መሰረት ሉገዯቡ ይችሊለ፡፡ sufficient means to pay for such service and
miscarriage of justice would result, to be
5. በራሳቸው ወይም በመረጡት የሕግ ጠበቃ
provided with legal representation at state
አማካኝነት የመከራከር፣ የጠበቃ እርዲታ
expense. The details shall be determined by
የማግኘት መብት እንዲሊቸው የማወቅ፣ law.
በራሳቸው ወጪ ጠበቃ የማቆም አቅም
6. All persons have the right to appeal to a
ከላሊቸው እና ፌትህ ሉጓዯሌ የሚችሌበት
court of competent jurisdiction over the
ሁኔታ ሲያጋጥም የጠበቃ ዴጋፌ
order or judgment of the trial court. They
አገሌግልት በነፃ የማግኘት መብት
have the right to request the trial court that
አሊቸው፡፡ ዝርዝሩ በሕግ ይወሰናሌ፡፡
the record be translated if the working
6. ክርክሩ በሚታይበት ፌርዴ ቤት language differs from the working language
በተሰጠባቸዉ ትዕዛዝ ወይም ፌርዴ ሊይ of the appellate court;
ስሌጣን ሊሇዉ ፌርዴ ቤት ይግባኝ

7. They have the right to request for the
የማቅረብ መብት አሊቸዉ፡፡ ይግባኝ assistance of an interpreter at a state
የሚቀርብበት ፌርዴ ቤት የሥራ ቋንቋዉ expense, when the court proceedings are
ፌርደ ከተሰጠበት ፌርዴ ቤት የሥራ conducted in a language they do not
ቋንቋ የሚሇይ ከሆነ መዝገቡ ተተርጉሞ understand.
እንዱሰጣቸዉ የመጠየቅ መብት አሊቸዉ፤
7. የፌርደ ሂዯት በማይገባቸዉ ቋንቋ

በሚካሄዴበት ሁኔታ በመንግስት ወጪ
ክርክሩ እና ማስረጃው እንዱተረጎምሊቸዉ
የመጠየቅ መብት አሊቸዉ፡፡
16
አንቀጽ @1
በጥበቃ ስር ያለ እና በፌርዴ የታሰሩ ሰዎች

መብት
1. በጥበቃ ስር ያለ እና በፌርዴ የታሰሩ ሰዎች
ሰብዓዊ ክብራቸዉን በሚጠብቁ ሁኔታዎች Article 21
የመያዝ መብት አሊቸዉ፡፡ አያያዛቸዉን The Right of Persons Held in Custody and
በተመሇከተ አግባብነት ያሊቸዉ ሀገር አቀፌ Convicted Prisoner
እና ዓሇም አቀፌ ዯንቦች ተፇጻምነት 1. All persons held in custody, imprisoned

ይኖራቸዋሌ፡፡ upon conviction, and sentenced have the
right to be treated in conditions respecting
2. ከትዲር ጓዯኞቻቸዉ፣ ከቅርብ ዘመድቻቸዉ፣
their human dignity. Regarding to their
ከሃይማኖት አማካሪዎቻቸዉ፣ ከሏኪሞቻቸዉ
treatment, appropriate national and
እና ከህግ አማካሪዎቻቸዉ ጋር ሇመገናኘት
international regulations shall be applicable.
እና እንዱጎበኟቸዉ እዴሌ የማግኘት መብት
አሊቸዉ፡፡ 2. Such persons shall have the right to obtain
an opportunity to communicate with and to
አንቀጽ @2 be visited by their spouse or partner, close
የወንጀሌ ህግ ወዯ ኋሊ ተመሌሶ የማይሠራ relatives religious councillors, medical

ስሇመሆኑ doctors and their legal counsel.
1. ማንኛዉም ሰዉ የወንጀሌ ክስ ሲቀርብበት
Article 22
የተከሰሰበት ዴርጊት በተፇጸመበት ጊዜ
Non –Retroactivity of Criminal Law
ዴርጊቱን መፇጸሙ ወይም አሇመፇጸሙ
ወንጀሌ መሆኑ በህግ የተዯነገገ ካሌሆነ 1. No one shall be held guilty of any criminal
በስተቀር ሉከሰስ ወይም ሉቀጣ አይችሌም፡፡ offense on account of any act or omission
which did not constitute a criminal offense
እንዱሁም ወንጀለን በፇጸመበት ጊዜ ሇወንጀለ
at the time when it was committed. Nor
ተፇጻሚ ከነበረዉ የቅጣት ጣሪያ በሊይ የከበዯ
shall a heavier penalty be imposed on any
ቅጣት በማንኛዉም ሰዉ ሊይ አይወሰንም፡፡
person than the one that was applicable at
2. የዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 ቢኖርም the time when the criminal offense was
ዴርጊቱ ከተፇጸመ በኋሊ የወጣ ህግ ሇተከሳሹ committed.
ወይም ሇተቀጣዉ ሰዉ ጠቃሚ ሆኖ ከተገኘ
2. Notwithstanding the provisions of sub–
ከዴርጊቱ በኋሊ የወጣዉ ህግ ተፇጻሚነት
Article 1 of this Article, a law promulgated
17
ይኖረዋሌ፡፡ subsequent to the commission of the
offense shall apply if it is advantageous to
the accused or convicted person.
አንቀጽ @3
በአንዴ ወንጀሌ ዴጋሚ ክስ ወይም ቅጣት

ስሇመከሌከለ Article 23
ማንኛዉም ሰዉ በወንጀሌ ህግ እና ሥነ-ሥርዓት Prohibition of Double Jeopardy
መሠረት ተከሶ የመጨረሻ በሆነ ዉሳኔ
ጥፊተኝነቱ በተረጋገጠበት ወይም በነፃ No person shall be liable to be tried or punished
በተሰናበተበት ወንጀሌ እንዯገና አይከሰስም ወይም again for an offense for which he has already been
አይቀጣም፡፡
finally convicted or acquitted in accordance with
አንቀጽ @4 the criminal law and procedure.
የክብር እና የመሌካም ስም መብት
Article 24
1. ማንኛዉም ሰዉ ሰብዓዊ ክብሩ እና
መሌካም ስሙ የመከበር መብት አሇዉ፡፡ Right to Honour and Reputation
2. ማንኛዉም ሰዉ የራሱን ስብዕና ከላልች 1. Every one has the right to respect for his
ዜጎች መብቶች ጋር በተጣጣመ ሁኔታ human dignity, reputation and honour.
በነጻ የማሳዯግ መብት አሇዉ፡፡ 2. Every one has the right to freely develop his
3. ማንኛዉም ሰዉ በማንኛዉም ሥፌራ personality in a manner compatible with the
በሰብዓዊነቱ እዉቅና የማግኘት መብት rights of other citizens.
አሇዉ፡፡ 3. Every one has the right to recognition

everywhere as a person.
አንቀጽ @5
የእኩሌነት መብት
1. ሁለም ሰዎች በሕግ ፉት እኩሌ ናቸዉ፤ Article 25
በመካከሊቸዉም ማንኛዉም ዓይነት ሌዩነት Right to Equality
ሳይዯረግ በህግ እኩሌ ጥበቃ ይዯረግሊቸዋሌ፡፡ 1. All persons are equal before the law and are
በዚህ ረገዴ በዘር፣ በቀሇም፣ በጾታ፣ በቋንቋ፣ entitled without any discrimination to the
በኃይማኖት፣ በፖሇቲካ፣ በማህበራዊ equal protection of the law. In this respect,
አመጣጥ፣ በሀብት፣ በአካሌ ጉዲተኝነት፣ the law shall guarantee to all persons equal
በትዉሌዴ ወይም በላሊ አቋም ምክንያት and effective protection without
ሌዩነት ሳይዯረግ ሰዎች ሁለ እኩሌ እና discrimination on the grounds of race or
18
ተጨባጭ የሕግ ዋስትና የማግኘት መብት other social origin, color, sex, language,
አሊቸዉ፡፡ religion, political or other opinion, property,
disability, birth or other status.
2. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 የተዯነገገው
እንዯተጠበቀ ሆኖ የክሌለ መንግስት ሌዩ
ዴጋፌ ሇሚያስፇሌጋቸዉ የማህበረሰብ ክፌልች
2. Without prejudice to the provisions of sub-
በዝርዝር ሕግ በሚወሰነዉ መሠረት ሌዩ Article 1 of this Article, the Regional State
ዴጋፌ ያዯርጋሌ፡፡ shall provide special assistance to those in
need of special assistance in accordance
አንቀጽ @6
with the provisions of the detail law.
የግሌ ሕይወት የመከበርና የመጠበቅ መብት
Article 26
1. ማንኛዉም ሰዉ የግሌ ሕይወቱ፣ ግሊዊነቱ
የመከበር መብት አሇዉ፡፡ ይህ መብት Right to Privacy
ሰዉነቱ፣ መኖሪያ ቤቱ እና ንብረቱ 1. Everyone has the right to privacy. This right
ከመመርመር ወይም ከመበርበር እንዱሁም shall include the right not to be subjected to
searches of his home, person or property, or
በግሌ ይዞታዉ ያሇ ንብረት ከመያዝ የመጠበቅ
the seizure of any property under his
መብትን ያካትታሌ፡፡
personal possession.
2. ማንኛዉም ሰዉ በግሌ የሚፅፊቸው እና
2. Every one has the right to the inviolability
የሚፃፃፊቸው፣ በፖስታ የሚሌካቸዉ
of his notes and correspondence including
ዯብዲቤዎች፣ እንዱሁም በቴላፍን፣
postal, letters, and communications, made
በቴላኮሚኒኬሽንና በኤላክትሮኒክስ
by means of telephone,
መሳሪያዎች የሚያዯርጋቸዉ ግንኙነቶች
telecommunications, and electronic devices.
አይዯፇሩም፡፡
3. Public officials shall respect and protect
3. የመንግስት ባሇሥሌጣኖች እና ሕግ
these rights. No restrictions may be placed
አስከባሪዎች እነዚህን መብቶች የማክበር እና
on the enjoyment of such rights except in
የማስከበር ግዳታ አሇባቸዉ፡፡ አስገዲጅ compelling circumstances and in
ሁኔታዎች ሲፇጠሩ እና ብሔራዊ ዯህንነትን፣ accordance with specific laws whose
የህዝብን ሠሊም፣ ወንጀሌን በመከሊከሌ፣ purposes shall be the safeguarding of
ጤናን እና የህዝብን የሞራሌ ሁኔታ በመጠበቅ national security or public peace, the
ወይንም የላልችን መብትና ነጻነት በማስከበር prevention of crimes or protection of health,
ዓሊማዎች ሊይ በተመሠረቱ ዝርዝር ህጎች public morality or the rights and freedoms
19
መሠረት ካሌሆነ በስተቀር የእነዚህ መብቶች of others.
አጠቃቀም ሉገዯብ አይችሌም፡፡
አንቀጽ @7
የሃይማኖት፣ የእምነትና የአመሇካከት ነጻነት

Article 27
1. ማንኛዉም ሰዉ የማሰብ፣ የሕሉና እና Freedom of Religion, Belief and Opinion
የሃይማኖት ነጻነት አሇዉ፡፡ ይህ መብት
ማንኛዉም ሰዉ የመረጠዉን ሃይማኖት
1. Everyone has the right to freedom of
ወይም እምነት የመያዝ ወይም የመቀበሌ፣
thought, conscience, and religion. This
ሃይማኖቱንና እምነቱን ሇብቻዉ ወይም right shall include the freedom to hold or to
ከላልች ጋር በመሆን በይፊ ወይም በግሌ adopt a religion or belief of his choice, and
የማምሇክ፣ የመከተሌ፣ የመተግበር፣ the freedom, either individually or in
የማስተማር ወይም የመግሇጽ መብትን community with others, and in public or
ያካትታሌ፡፡ private, to manifest his religion or belief in
worship, observance, practice, and teaching.
2. በፋዳራለ ሕገ መንግስት አንቀጽ ( ንዑስ
አንቀጽ 2 ሥር የተዯነገገዉ እንዯተጠበቀ ሆኖ 2. Without prejudice to the provisions of sub-
የሃይማኖት ተከታዮች ሃይማኖታቸዉን Article 2 of Article 90 of the Federal
ሇማስፊፊት እና ሇማዯራጀት የሚያስችሎቸዉን Constitution, believers may establish
የሃይማኖት ትምህርት እና የአስተዲዯር institutions of religious education and

administration in order to propagate and
ተቋማት ማቋቋም ይችሊለ፡፡
organize their religion.
3. ማንኛዉም ሰዉ የሚፇሌገዉን እምነት
ሇመያዝ ያሇዉን ነጻነት በኃይሌ ወይም በላሊ 3. No one shall be subject to coercion or other
means, which would restrict or prevent his
ሁኔታ በማስገዯዴ መገዯብ ወይም መከሌከሌ
freedom to hold a belief of his choice.
አይቻሌም፡፡
4. Parents and legal guardians have the right
4. ወሊጆች እና ሕጋዊ ሞግዚቶች በእምነታቸዉ
to bring up their children ensuring their
መሠረት የሃይማኖታቸዉንና የመሌካምሥነ-
religious and moral education in conformity
ምግባር ትምህርት በመስጠት ሌጆቻቸዉን
with their own convictions.
20
የማሳዯግ መብት አሊቸዉ፡፡ 5. Freedom to express or manifest one's
religion or belief may be subject only to
5. ሃይማኖትንና እምነትን የመግሇጽ መብት
such limitations as are prescribed by law
ሉገዯብ የሚችሇዉ የህዝብን ዯህንነት፣
and are necessary to protect public safety,
ሠሊምን፣ ጤናን፣ ትምህርትን፣ የህዝብን
peace, health, education, public morality or
ሞራሌ ሁኔታ፣ የላልች ዜጎችን መሠረታዊ
the fundamental rights and freedoms of
መብቶች፣ ነጻነቶች እና መንግስት ከሃይማኖት others, and to ensure the independence of
ነጻ መሆኑን ሇማረጋገጥ በሚወጡ ህጎች the state from religion.
ይሆናሌ፡፡
አንቀጽ @8
Article 28
በስብዕና ሊይ ስሇሚፇጸሙ ወንጀልች
Crimes Against Humanity
ኢትዮጵያ ባጸዯቀቻቸዉ ዓሇም አቀፌ ስምምነቶች
Criminal liability of persons who commit crimes
እና በላልች የኢትዮጵያ ሕጎች በሰዉ ሌጅ ሊይ
የተፇጸሙ ወንጀልች ተብሇዉ የተወሰኑት against humanity, so defined by international
ወንጀልች፤ በሰብዓዊነት ሊይ የሚፇጸሙ agreements ratified by Ethiopia and by other laws
ወንጀልች፣ የሰዉ ዘር ማጥፊት፣ ያሇ
ፌርዴ of Ethiopia, such as genocide, summary
የሞት ቅጣት እርምጃ የመዉሰዴ፤ በአስገዲጅ
executions, forcible disappearances, or torture shall
ሰዉን የመሰወር፤ ወይም ኢሰብዓዊ የዴብዯባ
ወይም በላሊ መሌኩ የማሰቃየት ዴርጊቶችን not be barred by statute of limitation. Such
በፇጸሙ ሰዎች ሊይ ክስ ማቅረብ በይርጋ offences may not be commuted by amnesty or
አይታገዴም፡፡ በሕግ አዉጪዉ ክፌሌም ሆነ pardon of the legislature or any other state organ.
በማንኛዉም የመንግስት አካሌ ዉሳኔዎች
በምህረት ወይም በይቅርታ አይታሇፌም፡፡
አንቀጽ @9 Article 29
የአመሇካከት፣ ሀሳብን በነፃ የመያዝ እና የመግሇጽ Right of Thought, Opinion and Expression
መብት
1. ማንኛዉም ሰዉ ያሇማንም ጣሌቃ ገብነት 1. Everyone has the right to hold opinions of
የመሰሇዉን አመሇካከት ሇመያዝ ይችሊሌ፡፡ his own perception without inteference.
2. ማንኛዉም ሰዉ ያሇማንም ጣሌቃ ገብነት 2. Everyone has the right to freedom of

ሀሳቡን የመግሇጽ ነጻነት አሇዉ፡፡ ይህ ነጻነት expression without any interference. This
21
በክሌለ ዉስጥም ሆነ ከክሌለ ዉጪ ወሰን right shall include freedom to seek, receive,
ሳይዯረግበት በቃሌም ሆነ በጽሐፌ ወይም and impart information and ideas of all
በህትመት፣ በሥነ-ጥበብ መሌክ ወይም kinds, regardless of frontiers, orally, either

in writing or in print, in the form of art, or
በመረጠዉ ማንኛዉም ማሰራጫ ዘዳ
through any media of his choice.
ማንኛዉንም ዓይነት መረጃ እና ሀሳብ
የመሰብሰብ፣ የመቀበሌ እና የማሠራጨት 3. Freedom of the press and other mass media
ነጻነቶችን ያካትታሌ፡፡ and freedom of artistic creativity is
guaranteed. Freedom of the press shall
3. የፕሬስ፣ ላልች መገናኛ ብዙሃን እና የሥነ-
specifically include the following elements:
ጥበብ ፇጠራ ነጻነት ተረጋግጧሌ፡፡ የፕሬስ
ነጻነት በተሇይ የሚከተለትን መብቶች a) Prohibition of any form of
ያጠቃሌሊሌ፡፡ censorship;
ሀ) የቅዴሚያ ምርመራ በማንኛዉም መሌክ b) Access to information of public

የተከሇከሇ መሆኑ፤ interest.
ሇ) የህዝብን ጥቅም የሚመሇከት መረጃ 4. In the interest of the free flow of

የማግኘት እዴሌን፤ information, ideas, and opinions, which are
essential to the functioning of a democratic
4. ሇዳሞክራሲያዊ ሥርዓት አስፇሊጊ የሆኑ
order, the press shall, as an institution,
መረጃዎች፣ ሀሳቦች እና አመሇከካከቶች
enjoy legal protection to ensure its
በነጻነት መንሸራሸራቸዉን ሇማረጋገጥ ሲባሌ
operational independence and its capacity
ሚዱያ በተቋምነቱ የአሰራር ነጻነት እና
to entertain diverse opinions.
የተሇያዩ አስተያየቶች የማስተናገዴ ችልታ
5. Any media financed by the Regional State
እንዱኖረዉ የሕግ ጥበቃ ይዯረግሇታሌ፡፡
or operated under the control of the
5. በክሌለ መንግስት በጀት የሚካሄዴ ወይም Regional Government shall be operated in a
በመንግስት ቁጥጥር ሥር ያሇ የመገናኛ manner ensuring its capacity to entertain
ብዙሃን የተሇያዩ አስተያየቶችን ሇማስተናገዴ diversity in the expression of opinions.
በሚያስችሇዉ ሁኔታ እንዱመራ ይዯረጋሌ፡፡
6. These rights can be limited only through
6. እነዚህ መብቶች ገዯብ ሉጣሌባቸዉ የሚችሇዉ laws, which are guided by the principle that
የሀሳብ እና መረጃ የማግኘት ነጻነት freedom of expression and information
በአስተሳሰባዊ ይዘቱ እና ሉያስከትሌ በሚችሇዉ cannot be limited on account of the content
አስተሳሰባዊ ዉጤት ሉገታ አይገባዉም በሚሌ or effect of the point of view expressed.
22
መርህ ሊይ ተመሥርቶ በሚወጡ ሕጎች ብቻ Legal limitations can be laid down in order
ይሆናሌ፡፡ የክሌለን ህዝብ እና ብሔራዊ to protect the well-being, the honour and
ዯህንነት፣ የላልች ሰዎችን መብት፣ ክብር እና reputation of individuals. Any propaganda

for war as well as the public expression of
መሌካም ሥም ሇመጠበቅ ሲባሌ በእነዚህ
opinion intended to injure human dignity
መብቶች ሊይ ህጋዊ ገዯቦች ሉዯነገጉ ይችሊለ፡፡
shall be prohibited by law.
የጦርነት ቅስቀሳዎች እንዱሁም ሰብዓዊ
ክብርን የሚነኩ የአዯባባይ መግሇጫዎች በሕግ 7. Any person who violates any legal
የተከሇከለ ናቸዉ፡፡ limitations on the exercise of these rights
may be held liable under the law.
7. ማንኛዉም ሰዉ ከሊይ በተጠቀሱት መብቶች
አጠቃቀም ረገዴ የሚጣለ ሕጋዊ ገዯቦችን ጥሶ
ከተገኘ በሕግ ተጠያቂ ይሆናሌ፡፡
Article 30
አንቀጽ #
የመሰብሰብ፣ ሰሊማዊ ሰሌፌ የማዴረግ ነጻነትና The Right of Assembly, Demonstration and
አቤቱታ የማቅረብ መብት Petition
1. ማንኛዉም ሰዉ አቤቱታ የማቅረብ ወይም
1. Everyone has the right to assemble and to
አስቀዴሞ በማሳወቅ ጉዲት ሉያዯርስ የሚችሌ
demonstrate together with others peaceably
ማንኛዉም ዓይነት መሳሪያ ሳይዝ ከላልች
and unarmed, and to petition. Appropriate
ጋር በመሆን የመሰብሰብና ሰሊማዊ ሰሌፌ
regulations may be made in the interest of
የማዴረግ ነጻነትና መብት አሇዉ፡፡ ከቤት
public convenience relating to the location
ዉጪ የሚዯረጉ ስብሰባዎችና ሰሊማዊ ሰሌፍች of open-air meetings and the route of
በሚንቀሳቀሱባቸዉ ቦታዎች በህዝብ movement of demonstrators or, for the
እንቅስቃሴ ሊይ ችግር እንዲይፇጥሩ ሇማዴረግ protection of democratic rights, public
ወይም በመካሄዴ ሊይ ያሇ ስብሰባ ወይም morality, and peace during such a meeting
ሰሊማዊ ሰሌፌ ሰሊምን፣ ዳሞክራሲዊያ or demonstration.
መብቶችንና የህዝብን የሞራሌ ሁኔታ

2. The government has a duty to ensure the
እንዲይጥሱ ሇማስጠበቅ አግባብ ያሇው security of the demonstrators.
ሥርዓት ሉዯነገግ ይችሊሌ፡፡
3. This right does not exonerate one from
2. መንግስት የሠሊማዊ ሰሌፌ ተሳታፉዎችን liability under laws enacted to protect the
ዯህንነት የመጠበቅ ግዳታ አሇበት፡፡ well-being of the vulnerable or honor and
reputation of individuals, and laws
23
3. ይህ መብት ተጋሊጭ የሆኑ የህብረተሰብ prohibiting any propaganda for war and any
ክፌልችን ዯህንነት፣ የሰዉን ክብርና መሌካም public expressions of opinion intended to
ሥም ሇመጠበቅ፣ የጦርነት ቅስቀሳዎች injure human dignity.
እንዱሁም ሰብዓዊ ክብርን የሚነኩ የአዯባባይ Article 31

መግሇጫዎችን ሇመከሊከሌ ሲባሌ በሚወጡ Freedom of Association
ሕጎች መሰረት ተጠያቂ ከመሆን አያዴንም፡፡ 1. Every person has the right to freedom of
association for any cause or purpose. This
አንቀጽ #1
includes the right to form a labor union and
የመዯራጀት መብት being its member.
1. ማንኛዉም ሰዉ ሇማንኛዉም ዓሊማ በማህበር
2. Without prejudice to the provisions of sub-
የመዯራጀት መብት አሇዉ፡፡ ይህም
Article 1 of this Article, national security,
የሠራተኞች ማህበር መመሥረት እና አባሌ
public unity and security, health, morality
የመሆን መብትንም ይጨምራሌ፡፡
and the right and freedom of others may be
2. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 የተጠቀሰዉ restricted by appropriate law.
እንዯተጠበቀ ሆኖ ብሔራዊ ዯህንነት፣ የህዝብ
Article 32
አንዴነትና ዯህንነት፣ ጤና፣ ሞራሌ እና Freedom of Movement and the Right to Establish
የላልችን መብትና ነጻነት ሇመጠበቅ በሚወጣ Residence
አግባብነት ባሇዉ ሕግ ሉገዯብ ይችሊሌ፡፡ Any Ethiopian found therein in a legal way, has
freedom of movement and residence in any area of
አንቀጽ #2
his choice in the Region, enjoy property right as
የመዘዋወር ነጻነት እና የመኖሪያ ቦታ የመመስረት well as leave the region any time he wishes.
መብት
ማንኛዉም ኢትዮጵያዊ በመረጠዉ የክሌለ አካባቢ
የመዘዋወር እና የመኖሪያ ቦታ የመመስረት፣
Article 33
ሠርቶ የመኖር፣ በሕግ መሰረት ንብረት የማፌራት The Right to Engage in Public and Governmental
እና የመያዝ እንዱሁም በፇሇገ ጊዜ ከክሌለ Occupations
የመዉጣት መብት አሇዉ፡፡ Any Ethiopian has the right to work in any of the
Region's public or governmental employment
አንቀጽ #3
positions to be obtained either through recruitment
በህዝባዊ እና መንግስታዊ ሥራዎች የመሳተፌ or placement procedures. However, it may be
መብት
necessary to know the working language of the
ማንኛዉም ኢትዮጵያዊ በማንኛዉም የክሌለ
24
ህዝባዊ እና መንግስታዊ ሥራዎች ተቀጥሮ targeted administrative structure.
ወይንም ተመዴቦ የመሥራት መብት አሇዉ፡፡
Article 34
ሆኖም የሚመሇከተዉ የአስተዲዯር መዋቅር
Marital, Personal and Family Rithts
የሥራ ቋንቋ ሇሚሠራዉ የሥራ ተግባር አስፇሊጊ
1. Men and women, who have attained
ሆኖ ሲገኝ የመዋቅሩን የሥራ ቋንቋ ማወቅ
marrigeable age as defined by law, without
ግዳታ ሉሆን ይችሊሌ፡፡
any distinction as to race, color, religion or
አንቀጽ ፴4 other reasons have the right to marry and
found a family. They have equal rights
የጋብቻ፣ የግሌና የቤተሰብ መብት
while entering into, during marriage and at
1. በህግ ከተወሰነው የጋብቻ ዕዴሜ የዯረሱ
the time of divorce. Laws shall be enacted
ወንድችና ሴቶች በዘር፣ በቀሇም፣ በሀይማኖት
to ensure the protection of rights and
ወይም በላልች ምክንያቶች ሌዩነት
interests of children at the time of divorce.
ሳይዯረግባቸው የማግባትና ቤተሰብ
የመመስረት መብት አሊቸው፡፡ በጋብቻ 2. Marriage shall be entered into only with the
free and full consent of the intending
አፇፃፀም፣ በጋብቻ ዘመንና በፌቺ ጊዜ እኩሌ
spouses.
መብት አሊቸው፡፡ በፌቺም ጊዜ የሌጆች
መብትና ጥቅም እንዱከበር የሚያዯርጉ 3. The family is the natural, fundamental unit
ዴንጋጌዎች ይዯነገጋለ፡፡ of the society accordingly; it is entitled to
the right of protection by society and the
2. ጋብቻ በተጋቢዎች ነፃና ሙለ ፇቃዯኝነት ሊይ
State.
ብቻ ይመሰረታሌ፡፡
4. In accordance with provisions to be
3. ቤተሰብ የሕብረተሰብ የተፇጥሮአዊ መነሻ
specified by law, a law giving recognition
ነው፡፡ ከሕብረተሰቡና ከመንግስት ጥበቃ
to marriage concluded under systems of
የማግኘት መብት አሇው፡፡
religious or customary law may be enacted.
4. በሕግ በተሇይ በሚዘረዘረው መሠረት
5. This constitution shall not preclude the
በሃይማኖት ወይም በባህሌ ሥርዓት ሊይ
adjudication of disputes relating to personal
ተመስርተው ሇሚፇፀሙ ጋብቻዎች እውቅና
and family law in accordance with religious
ተሰጥቷቸዋሌ፡፡
or customary law, with the consent of the
5. ይህ ሕገ መንግስት የግሌና የቤተሰብ ሕግን parties to the dispute. Details shall be
በተመሇከተ በተከራካሪዎች ፇቃዴ በሃይማኖት determined by law.
ወይም በባህሌ ሕግ መሠረት መዲኘትን
25
አይከሇክሌም፡፡ ዝርዝሩ በሕግ ይወሰናሌ፡፡
አንቀጽ #5
የሴቶች መብት
1. ሴቶች እና ወንድች ይህ ሕገ መንግስት
Article 35
በአረጋገጠሊቸው መብቶችና ጥበቃዎች
Rights of Women
በመጠቀም ረገዴ እኩሌ መብት አሊቸው፡፡ 1. Women and men shall in the enjoyment of
2. ሴቶች እና ወንድች በዚህ ህገ መንግስት rights and protections provided for by this
በተዯነገገው መሰረት በጋብቻ እኩሌ መብት constitution, have equal right.
አሊቸው፡፡ 2. Women and men have equal rights in

3. ሴቶች በበታችነትና በሌዩነት ሲታዩ marriage as prescribed by this constitution.
በመቆየታቸው ምክንያት የዯረሰባቸውን ጠባሳ 3. Taking into account the historical scar
ከግምት ውስጥ በማስገባት ይህ የታሪክ ጠባሳ women suffered due to their prolonged
እንዱታረምሊቸው በተጨማሪ የዴጋፌ treatment with inequality and
እርምጃዎች ተጠቃሚ የመሆን መብት discrimination, women, in order to have
አሊቸው፡፡ በዚህ በኩሌ የሚወሰደት such a scar rectified in their favor, entitled
እርምጃዎች ዓሊማ በፖሇቲካዊ፣ በማህበራዊና to enjoy additional affirmative measures.
በኢኮኖሚያዊ እንዱሁም በመንግስትና በግሌ The purpose of such measures shall of
ተቋሞች ውስጥ ሴቶች እና ወንድች course be to provide special attention so as

to enable them compete and participate on
በእኩሌነት ተወዲዲሪና ተሳታፉ እንዱሆኑ
the basis of equality with men in political,
ሇማዴረግ እንዱቻሌ ሌዩ ትኩረት ሇመስጠት
social and economic affairs as well as in
ነው፡፡
public and private institutions.
4. ሴቶች ከጎጂ ሌማዴ ተፅዕኖ ሇመሊቀቅ
4. The State shall enforce the right that the
ያሊቸውን መብት መንግስት ማክበርና
women have to extricate them selves from
ማስከበር አሇበት፡፡ ሴቶችን የሚጨቁኑ ወይም
the influences of harmful customs. Laws,
በአካሊቸው ወይም በአዕምሮአቸው ሊይ ጉዲት
customs, and practices that oppress or cause
የሚያስከትለ ሕጎች፣ ወጎችና ሌማድች physical or mental harm to women are
የተከሇከለ ናቸው፡፡ prohibited.
5. ሴቶች የቅጥር፣ የሥራ እዴገት፣ እኩሌ ክፌያ

5. Women shall have the right to equality
የማግኘት እና ጡረታን የማስተሊሇፌ እኩሌ regarding employment, promotion, pay and
26
መብት አሊቸው፡፡ transfer of pension entitlement.
6. በመንግሰት መሥሪያ ቤቶች ወይም በግሌ 6. Women employed by and working for
ዴርጅቶች ተቀጥረው የሚሰሩ ሴቶች፡- public offices or private organizations shall:
ሀ) የወሉዴ ፇቃዴ ከሙለ የዯመወዝ a) Have the right to maternity leave with
ክፌያ ጋር የማግኘት መብት አሊቸው፡፡ full pay. The duration of maternity
የወሉዴ ፇቃዴ ርዝመት ሴቷ leave shall be determined by law taking
የምትሰራውን ሥራ ሁኔታ፣ የሴቷን into account the nature of the work, the
ጤንነት፣ የህፃኑንና የቤሰተቡን ዯህንነት health of the mother and the wellbneing
of the child and the family;
ከግምት በማስገባት በሕግ ይወሰናሌ፤
ሇ) የወሉዴ ፇቃዴ በሕግ በሚወሰነው b) Maternity leave may, in accordance
መሰረት ከሙለ የዯመወዝ ክፌያ ጋር with the provisions of law, include

prenatal leave with full pay. Details
የሚሰጥ የእርግዝና ጊዜ ምርመራ
shall be determined by law.
ፇቃዴንም ሉጨምር ይችሊሌ፤ ዝርዝሩ
በሕግ ይወሰናሌ፡፡ c) Favorable working place shall be
prepared for breastfeeding mothers as
ሏ) የሚያጠቡት እናቶች ሇህጻናት እንክብካቤ
much as possible for the care of the
ሲባሌ አቅም በፇቀዯ መጠን በሚሠሩባቸዉ
baby.
ሥፌራዎች ምቹ ሁኔታ ይመቻቻሌ፡፡
7. To prevent harm arising from pregnancy
7. ሴቶች በእርግዝናና በወሉዴ ምክንያት
and giving birth and in order to safeguard
የሚዯርስባቸውን ጉዲት ሇመከሊከሌና
their health, women have the right of access
ጤንነታቸውን ሇማስጠበቅ የሚያስችሌ
to family planning, education, information
የቤተሰብ ምጣኔ ትምህርት፣ መረጃና አቅም
and capacity.
የማግኘት መብት አሊቸው፡፡
8. Women have the right to acquire,
8. ሴቶች ንብረት የማፌራት፣ የማስተዲዯር፣
administer, control, use and transfer
የመቆጣጠር፣ የመጠቀምና የማስተሊሇፌ
property. In particular, they have equal
መብት አሊቸው፡፡ በተሇይ መሬትን rights with men, with respect to use,
በመጠቀም፣ በማስተሊሇፌ፣ በማስተዲዯርና transfar, admenistration and control of land.
በመቆጣጠር ረገዴ ከወንድች ጋር እኩሌ They shall also enjoy equal treatment in
መብት አሊቸው፡፡ እንዱሁም ውርስን property inheritance.
በሚመሇከት በእኩሌነት የመታየት መብት
9. Women have the right to full consultation
27
አሊቸው፡፡ in the formulation of plans and
development policies of the Regional State
9. ሴቶች በክሌለ የሌማት ፖሉሲዎች ዕቅዴና
as well as design preparation and execution
በፕሮጀክቶች ዝግጅትና አፇፃፀም በተሇይ
of projects, and particularly in the case of
የሴቶች ጥቅም በሚነኩ ፕሮጀክቶች ሊይ
projects affecting their interests.
ሃሳባቸውን በተሟሊ ሁኔታ እንዱሰጡ
10. The Regional State shall provide women
የመጠየቅ መብት አሊቸዉ፡፡ with adequate political power and
0 የክሌለ መንግስት ሴቶች በቂ የፖሇቲካ participation.
ስሌጣንና ተሳትፍ እንዱኖራቸዉ ያዯርጋሌ፡፡
አንቀጽ #6 Article 36
የሕፃናት መብት Rights of Children

1. ማንኛውም ሕፃን የሚከተለት መብቶች
1. Every child has the right:
አለት፡
a) To life,
ሀ) በሕይወት የመኖርና የማዯግ፣
b) To a name, nationality, and birth event
ሇ) የሌዯት ምዝገባ፣ ሥምና ዜግነት የማግኘት፤ registration,
ሏ) ወሊጆችን ወይም በሕግ የማሳዯግ መብት
c) To know and be cared for by his parents
ያሊቸው ሰዎችን የማወቅና የእነሱንም እንክብካቤ or guardians,
የማግኘት፤
d) Not to be subject to exploitative
መ) ጉሌበቱን ከሚበዘብዙ ሌማድች የመጠበቅ፣
practices, niether to be required nor
ከጎጂ ሌማዲዊ ዴርጊቶች የመጠበቅ፣ በትምህርቱ፣ permitted to perform work which may
በጤናውና በዯህንነቱ ሊይ ጉዲት የሚያዯርሱ be haxardous or harmful to his
ሥራዎች እንዱሰራ ያሇመገዯዴ ወይም education, health or well-being;
ከመሥራት የመቆጠብ፣
e) To be free of corporal punishment of
ሠ) በትምህርት ቤቶች ወይም በሕፃናት ማሳዯጊያ cruel and in human treatment in schools
ተቋሞች ውስጥ በአካለ ሊይ ከሚፇፀም ወይም and other institutions responsible for the
ከጭካኔና ኢ-ሰብአዊ ከሆነ ቅጣት ነፃ የመሆን፡፡ care of children.
2. ሕፃናትን የሚመሇከቱ እርምጃዎች 2. In all actions concerning children

በሚወሰደበት ጊዜ በመንግስታዊ ወይም በግሌ undertaken by public and private welfare
የበጎ አዴራጎት ተቋሞች፣ በፌርዴ ቤቶች፣ institutions, courts of law, administrative
28
በአስተዲዯር ባሇስሌጣኖች ወይም በሕግ authorities, or legislative bodies, the
አውጪ አካሊት የሕፃናት ጥቅምና ዯህንነት primary consideration shall be the best
በቀዯምትነት መታሰብ አሇበት፡፡ interests of the child.
3. ሀሳብ ሇማመንጨት ችልታ ያሇው ማንኛውም 3. Every child who has the ability to come up
ሕፃን በሚመሇከተው ጉዲይ ሁለ ሀሳቡን with ideas has the right to freedom of
በነፃነት የመግሇፅ መብት አሇው፡፡ ሕፃኑ opinion and expression. Depending on the
age and maturity of the child, appropriate
የሚያቀርበው ሀሳብ እዴሜውና በአዕምሮ
attention shall be given for his idea. For
የመብሰሌ ሁኔታው እየታየ ተገቢው ክብዯት
this purpose, the judge or the governing
ይሰጠዋሌ፡፡ ሇዚህ ዓሊማ ሲባሌ ሕፃኑን
body may hear the child’s case, either
የሚመሇከት ጉዲይ በዲኝነት ወይም
directly or by the guardian or by other
በአስተዲዯር አካሌ በሚታይበት ጊዜ ራሱ
concerned body.
በቀጥታ ወይም በሞግዚቱ ወይም አግባብ
4. Juvenile offenders admitted to corrective or
ባሇው አካሌ በኩሌ የመሰማት እዴሌ
rehabilitative institutions, and juveniles
ይሰጠዋሌ፡፡
who become wards of the State or who are
4. ወጣት አጥፉዎች በማረሚያ ወይም placed in public or private orphanages, shall
በመቋቋሚያ ተቋሞች የሚገኝ፣ በመንግስት be kept separately from adults.
እርዲታ የሚያዴጉ ወጣቶች፣ በመንግስት
5. Children born out of wedlock shall have the
ወይም በግሌ እጓሇማውታን ተቋሞች ውስጥ
same rights as children born of wedlock.
የሚገኙ ወጣቶች ከአዋቂዎች ተሇይተው
መያዝ አሇባቸው፡፡ 6. The State shall accord special protection to
orphans and shall encourage the
5. ከጋብቻ ውጭ የተወሇደ ሕፃናት በጋብቻ
establishment of institutions that ensure and
ውስጥ ከተወሇደ ሕፃናት ጋር እኩሌ መብት
promote their adoption and advance their
አሊቸው፡፡ welfare, and education.
6. መንግስት ወሊጆቻቸውን ሊጡ ህፃናት ሌዩ
ጥበቃ ያዯርግሊቸዋሌ፡፡ በጉዱፇቻ
የሚያዴጉበትን ሥርዓት የሚያመቻቹና
የሚያስፊፈ እንዱሁም ዯህንታቸውንና
ትምህርታቸውን የሚያራምደ ተቋሞች
እንዱመሰረቱ ያበረታታሌ፡፡
29
አንቀጽ #7
ፌትህ የማግኘት መብት

1. ማንኛዉም ሰዉ በፌርዴ ሉወሰን Article 37
የሚገባዉን ጉዲይ ሇፌርዴ ቤት ወይም Right of Access to Justice
ሇላሊ በሕግ የዲኝነት ስሌጣን ሇተሰጠዉ 1. Everyone has the right to bring a justiciable
ነፃና ገሇሌተኛ አካሌ የማቅረብ፣ ያሇአዴል
matter to, and to obtain a decision or
በእኩሌነት የመሰማት እና ያሇአሊስፇሊጊ
judgment impartially by a court of law or
መዘግየት ዉሳኔ ወይም ፌርዴ የማግኘት
መብት አሇዉ፡፡ any other competent body with judicial
2. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 የተመሇከተዉን power.
ዉሳኔ ወይም ፌርዴ፤

2. The decision or judgment referred to under
ሀ) ማንኛዉም ማህበር የአባሊቱን የጋራ sub-Article 1 of this Article here may also
ወይም የግሌ ጥቅም በመወከሌ፤ be sought by:
ሇ) ማንኛዉንም ቡዴን ወይም ተመሳሳይ a) Any association representing the

ጥቅም ያሊቸዉን ሰዎች የሚወክሌ ግሇሰብ collective or individual interest of its
ወይንም የቡዴን አባሌ የመጠየቅ እና members ;
የማግኘት መብት አሇዉ፡፡ b) Any group or person who is a
member of, or represents a group with
አንቀጽ #8 similar interests.
የመምረጥ እና የመመረጥ መብት
Article 38
1. በሕግ በተዯነገገዉ መሠረት ማንኛዉም
The Right to Vote and to be Elected
ኢትዮጵያዊ በቀሇም፣ በዘር፣ በጾታ፣
በቋንቋ፣ በሃይማኖት፣ በፖሇቲካ ወይም 1. Every Ethiopian has, with out any
discrimination based on color, race, nation,
በላሊ አመሇካከት ወይም በላሊ አቋም ሊይ
nationality, sex, language, religion, political
የተመሠረተ ሌዩነት ሳይዯረግበት
or other opinion or status, has the following
የሚከተለት መብቶች አለት፡፡
rights:
ሀ. በቀጥታ እና በነፃነት በመረጧቸዉ
a. To take part in conduct of public affairs,
ተወካዮች አማካይነት፣ በህዝብ ጉዲይ
directly and throught freely chosen
30
አስተዲዯር የመሳተፌ፤ representatives;
ሇ. ዕዴሜዉ 08 ዓመት ሲሞሊ በህግ b. To vote on the attainment of 18 years of

መሠረት የመምረጥ፤ age in accordance with law;
c. To vote and to be elected at periodic
ሏ. በማናቸዉም የመንግስት ዯረጃ በየጊዜዉ
elections to any office at any level of
በሚካሄዴ ምርጫ የመምረጥ እና
government, elections shall be by
የመመረጥ፣ ምርጫዉ ሁለ አቀፌ፣
universal and equal sufferage and shall
በሁለም እኩሌነት ሊይ የተመሠረተ እና
be held by secret ballot, guaranteeing
በምስጢር ዴምጽ አሠጣጥ መራጩ
the free expression of the will of the
ፌቃደን በነጻነት የሚገሌጽበት ዋስትና electorate.
የሚሠጥ መሆን አሇበት፡፡
2. The right of everyone to be a member of his
2. በፖሇቲካ ዴርጅቶች፣ በሠራተኞች፣ own will in a political organization, labour
በንግዴ፣ በአሠሪዎች እና በሙያ ማህበራት union, trade organization, or employers' or
ሇተሳትፍ ዴርጅቱ የሚጠይቀዉን ጠቅሊሊ professional association shall be respected
እና ሌዩ የአባሌነት መስፇርት የሚያሟሊ if he/she meets the special and general
ማንኛዉም ሰዉ በፌሊጎቱ አባሌ የመሆን፣ requirements stipulated by such
የመምረጥ እና የመመረጥ መብቱ የተከበረ organization.
መሆን አሇበት፡፡ 3. Elections to positions of responsibility

3. በዚህ አንቀጽ ንኡስ አንቀጽ 2 within any of the organizations referred to
በተመሇከቱት ዴርጅቶች ዉስጥ ሇኃሊፉነት under sub-Article 2 of this Article shall be
ቦታዎች የሚካሄደ ምርጫዎች ነጻ እና conducted in a free and democratic manner.
ዳሞክራሲያዊ በሆነ መንገዴ ይፇጸማለ፡፡ 4. The provisions of sub Article 2 and 3 of this
4. የዚህ አንቀጽ ንኡስ አንቀጽ ሁሇት እና Article shall apply to civic organizations
which may significantly affect the public
ሦስት ዴንጋጌዎች የህዝብን ጥቅም ሰፊ
interest.
ባሇ ሁኔታ የሚነኩ እስከሆነ ዴረስ
በህዝባዊ ዴርጅቶች ሊይም ተፇጻሚ
ይሆናለ፡፡
31
አንቀጽ #9
የክሌለ ብሔሮች፣ ብሔረሰቦችና ህዝቦች መብት Article 39

1. ማንኛዉም የክሌለ ብሔር፣ ብሔረሰብና ህዝብ
The Rights of the Nations, Nationalities and
የራሱን እዴሌ በራሱ የመወሰን እስከ
Peoples of the Region State
መገንጠሌ መብቱ በማናቸዉም መሌኩ
ያሇገዯብ የተጠበቀ ነዉ፡፡ 1. Every Nation, Nationality, and People of
the Region has an unconditional right to
2. ማንኛዉም የክሌለ ብሔር፣ ብሔረሰብና ህዝብ
self-determination, including the right to
በቋንቋዉ የመናገር፤ የመጻፌ፣ ቋንቋዉን
secession.
የማሳዯግ እና ባህለን የመግሇጽ፤ የማዲበርና
2. Every Nation, Nationality, and People in
የማስፊፊት እንዱሁም ታሪኩን የመንከባከብ
the Region has the right to speak, to write
መብት አሇዉ፡፡ የክሌለ መንግስት
and to develop its own language; to express,
የብሔረሰቦችን አፌ መፌቻ ቋንቋ በፌትሏዊነት
to develop and to promote its culture; and to
እንዱያዴግ ተገቢውን ዴጋፌ ያዯርጋሌ፡፡
preserve its history. The Regional
3. ማንኛዉም የክሌለ ብሔር፣ ብሔረሰብና ህዝብ Government shall provide the necessary
ራሱን የማስተዲዯር ሙለ መብት አሇዉ፡፡ ይህ support for the equitable development of
መብት ብሄረሰቡ ራሱን የሚያስተዲዴርበት the mother tongue of the nationalities.
የአስተዲዯር መዋቅር የማቋቋም እንዱሁም 3. Every Nation, Nationality, and People of

በፋዳራለ ህገ መንግስት መሠረት የተጠበቀዉ the Region has the right to a full measure of
ፌትሏዊ ዉክሌና የማግኘት መብት self-government that includes the right to
እንዯተጠበቀ ሆኖ በክሌሌ አስተዲዯሮች ዉስጥ establish institutions of government in the
ፌትሏዊ ዉክሌና የማግኘት መብትን territory that it inhabits and to equitable
ያጠቃሌሊሌ፡፡ representation in the State and Federal
governments.
4. የክሌለ ብሔር፣ ብሔረሰቦችና ህዝቦች በዚህ
ህገ መንግስት በተቀመጡ መብቶች ያሇ 4. The Nation, Nationalities and Peoples of
ሌዩነት እኩሌ ተጠቃሚ ይሆናለ፡፡ the State shall equally enjoy all the rights
enshrined in this Constitution.
5. በዚህ ሕገ መንግስት ዉስጥ “ብሔር፣
ብሔረሰብና ህዝቦች” ማሇት ከዚህ ቀጥል 5. A ''Nation, Nationality and People'' for the
የተገሇጸዉን ባህርይ የሚያሳይ ማህበረሰብ
32
ነዉ፡፡ ሰፊ ያሇ የጋራ ጠባይ የሚያንጸባርቅ purpose of this Constitution, is a group of
ባህሌ ወይም ተመሳሳይ ሌምድች ያሊቸዉ፣ people who have or share a large measure
ሉግባቡበት የሚችለበት የጋራ ቋንቋ ያሊቸዉ፣
of a common culture or similar customs,
የጋራ ወይም የተዛመዯ ሕሌዉና አሇን ብሇዉ
mutual intelligibility of language, belief in a
የሚያምኑ፣ የሥነ-ሌቦና አንዴነት ያሊቸዉና
በክሌለ ውስጥ በአብዛኛዉ በተያያዘ መሌክዓ common or related identities, a common
ምዴር የሚኖሩ ናቸዉ፡፡ psychological makeup, and who inhabit an
አንቀጽ $ identifiable and predominantly contiguous
የንብረት መብት territory.
1. ማንኛዉም ሰዉ የግሌ ንብረት ባሇቤት

Article 40
መሆኑ ይከበርሇታሌ፡፡ ይህ መብት የህዝብን
ጥቅም ሇመጠበቅ በላሊ ሁኔታ በሕግ The Right to Property
እስካሌተወሰነ ዴረስ ንብረት የመያዝና
1. Every person has the right to the ownership
በንብረት የመጠቀም ወይም የላልችን
of private property. Unless prescribed
ዜጎች መብቶች እስካሌተቃረነ ዴረስ otherwise by law on account of public
ንብረትን የመሸጥ፣ የማዉረስ ወይም በላሊ interest, this right shall include the right to
መንገዴ የማስተሊሇፌ መብቶችን ያካትታሌ፡ acquire, to use and, in a manner compatible
፡ with the rights of other citizens, to dispose
of such property by sale or bequest or to
2. ሇዚህ አንቀጽ ዓሊማ የግሌ ንብረት ማሇት
transfer it otherwise.
ማንኛዉም ኢትዮጵያዊ ዜጋ ወይም ህጋዊ
ሰዉነት በሕግ የተሰጣቸዉ ኢትዮጵያዊ 2. Private property for the purpose of this
ማህበራት ወይም አግባብ ባሊቸዉ article shall mean any tangible or intangible
ሁኔታዎች በሕግ በተሇየ በጋራ የንብረት product which has value including land use
ባሇቤት እንዱሆኑ የተፇቀዯሊቸዉ and is produced by the labour, creativity,

enterprise or capital of any Ethiopian citzen
ማኅበረሰቦች በጉሌበታቸዉ፣ በመፌጠር
or Ethiopian association which enjoy
ችልታቸዉ ወይም በካፒታሊቸዉ ያፇሩት
juridical personality under the law, or in
ተጨባጭ የሆነና የተጨባጭነት ጠባይ
appropriate circumstances, by communities
ሳይኖረዉ ዋጋ ያሇዉ ዉጤት እንዱሁም
specifically empowered by law to own
መሬትን የመጠቀም መብትን ይጨምራሌ፡፡
property in common.
33
3. የገጠርም ሆነ የከተማ መሬትና የተፇጥሮ 3. The right to ownership of rural and urban
ሀብት ባሇቤትነት መብት የመንግስትና land, as well as of all natural resources, is
የህዝብ ብቻ ነዉ፡፡ መሬት የማይሸጥ exclusively vested in the state and the
people as a whole. Land is a common
የማይሇወጥ የክሌለ ብሔሮች፣ ብሔረሰቦችና
property of the peoples of the Regional
ህዝቦች የጋራ ንብረት ነዉ፡፡
State and hence shall not be subject to sale
4. የክሌለ አርሶ አዯሮች መሬት በነጻ or to other means of exchange.
የማግኘትና ከመሬታቸዉ ያሇመነቀሌ
4. The farmers of the Regional State have the
መብታቸዉ የተከበረ ነዉ፡፡ አፇጻጸሙን
right to obtain land without payment and
በተመሇከተ ዝርዝር ሕግ ይወጣሌ፡፡
the protection against eviction from their
5. የክሌለ አርብቶ አዯሮች ሇግጦሽም ሆነ possession. Its implementation shall be
ሇእርሻ የሚጠቀሙበት መሬት በነጻ determined by detail law.
የማግኘት፤ የመጠቀምና ከመሬታቸዉ
5. Pastoralists in the Region have the right to
ያሇመፇናቀሌ መብት አሊቸዉ፡፡ ዝርዝር
free land for grazing and cultivation as well
አፇጻጸሙ በሕግ ይወሰናሌ፡፡
as the right not to be evicted from their
6. የከተማ መሬት አስተዲዯርና አያያዝ land. The details shall be determined by
አግባብ ባሇው ሕግ መሠረት የሚመራ law.
ይሆናሌ፡፡ ዝርዝሩ በሕግ ይወሰናሌ፡፡ 6. Urban land administration and management

7. የመሬት ባሇቤትነት የክሌለ ብሔሮች፣ shall be ruled by relevant law. The details
ብሔረሰቦችና ህዝቦች መሆኑ እንዯተጠበቀ shall be determined by law.
ሆኖ መንግስት ሇግሌ ባሇሀብቶች በሕግ 7. Without prejudice to the right to ownership

በሚወሰን ክፌያ በመሬት የመጠቀም of land of the nations, nationalities and
መብታቸዉን ያስከብርሊቸዋሌ፡፡ ዝርዝሩ peoples’ of the Regional State shall ensure
በሕግ ይወሰናሌ፡፡ the right of private proprietors to the use of
land on the basis of consideration
8. ማንኛውም ሰው በጉሌበቱ ወይም በገንዘቡ
established by law. Details shall be
በመሬት ሊይ ሇሚገነባዉ ቋሚ ንብረት
determined by law.
ወይም ሇሚያዯርገዉ ቋሚ መሻሻሌ ሙለ
መብት አሇዉ፡፡ ይህ መብት የመሸጥ፣ 8. Every person shall have full right to the
የመሇወጥ፣ የማዉረስ፣ የመሬት ተጠቃሚነቱ immovable property he builds and to the
ሲቋረጥ ንብረቱን የማንሳት፣ ባሇቤትነቱን permanent improvements he brings about

on the land by his labour or capital. This
34
የማዛወር ወይም የካሳ ክፌያ የመጠየቅ right shall include the right to alienate, to
መብትን ያካትታሌ፡፡ bequeath, and where the right to use
expires, to remove his property, transfer his
9. የግሌ ንብረት ባሇቤትነት መብት
title, or claim compensation for it. The
እንዯተጠበቀ ሆኖ መንግስት ሇሕዝብ
የተሻሇ ጥቅምና ዕዴገት አስፇሊጊ ሆኖ
ሲያገኘዉ ሇግሌ ንብረቱ ተመጣጣኝ ካሳ 9. Without prejudice to the right to private
property, the government may expropriate
በቅዴሚያ በመስጠት የግሌ ንብረትን
or utilize private property for public
ሇመዉሰዴ ወይም ሇመገሌገሌ ይችሊሌ፡፡
purposes subject to payment in advance of
ሆኖም ይህ እርምጃ በአንዴ አካባቢ ሌማዲዊ
compensation commensurate to the value of
አኗኗር ዘይቤን ተከትል የሚኖሩ ዜጎች
the property. However, this shall not force
የኑሮ ዘይቤያቸዉን እንዱቀይሩ
citizens to change their way of life. The
በማያስገዴዴ መሌኩ መሆን አሇበት፡፡ details shall be determined by law.
ዝርዝር አፇጻጸሙ በሕግ ይወሰናሌ፡፡
አንቀጽ $1
የኢኮኖሚ፣ የማህበራዊና የባህሌ መብቶች

1. ማንኛዉም ኢትዮጵያዊ በክሌለ ዉስጥ
Article 41
በማንኛዉም የኢኮኖሚ እንቅስቃሴ
Economic, Social and Cultural Rights
የመሰማራትና ሇመተዲዯሪያ የመረጠዉን
ሥራ የመሥራት መብት አሇዉ፡፡ 1. Every Ethiopian has the right to engage
freely in economic activity and to pursue a
2. ማንኛውም ኢትዮጵያዊ መተዲዯሪያዉን፣
livelihood of his choice anywhere within
ሥራዉንና ሙያዉን የመምረጥ መብት the Region.
አሇዉ፡፡
2. Every Ethiopian has the right to choose his
3. በክሌለ የሚኖሩ ሰዎች በመንግስት በጀት
means of livelihood, occupation, and
በሚካሄደ ማህበራዊ አገሌግልቶች profession.
በእኩሌነት የመጠቀም መብት አሊቸዉ፡፡
3. Persons that live in the Region have the
እነዚህ መብቶች እንዱሟለ መንግስት
right to equal access to publicly funded
በየጊዜዉ እየጨመረ የሚሄዴ ሀብት
social services. The government shall
ይመዴባሌ፡፡
allocate ever-increasing resources to ensure
4. መንግስት የአካሌ እና የአእምሮ
35
ጉዲተኞችን፣ አረጋዊያንንና ያሇወሊጅ this right.
ወይም ያሇአሳዲጊ የቀሩ ህጻናት እና
4. The government shall, within available
የተገሇለ የህብረተሰብ ክፌልችን means, allocate resources to provide
ሇማቋቋምና ሇመርዲት የክሌለ የኢኮኖሚ rehabilitation and assistance to the
አቅም በፇቀዯዉ ዯረጃ እንክብካቤ physically and mentally disabled, the aged,
ያዯርጋሌ፡፡ and children who are left without parents or
guardian.
5. የክሌለ መንግስት በክሌለ ዉስጥ ሇሚኖሩ
ሥራ አጦችና ሇችግረኞች ሥራ ሇመፌጠር 5. The State shall pursue policies, which aim
የሚያስችሌ ፖሉሲ ይከተሊሌ፤ እንዱሁም at creating job opportunities for the
በሚካሄዯዉ የሥራ ዘርፌ ዉሰጥ የሥራ unemployed and the poor and shall
ዕዴሌ ሇመፌጠር የሥራ ፕሮግራሞችን accordingly undertake programmes and
ያወጣሌ፣ ፕሮጀክቶችን ያካሂዲሌ፡፡ public projects.
6. መንግስት ሇክሌለ ነዋሪዎች ጠቃሚ ሥራ 6. The State shall undertake all measures
የማግኘት ዕዴሊቸዉ እየሰፊ እንዱሄዴ necessary to increase opportunities for the
ሇማዴረግ አሰፇሊጊ እርምጃዎችን residents of the region to find gainful

employment.
ይወስዲሌ፡፡
7. የክሌለ አርሶ አዯር እና አርብቶ አዯር 7. Farmers and pastoralists in the Region have
the right to receive fair prices for their
በየጊዜዉ እየተሻሻሇ የሚሄዴ ህይወት
products that would lead to improvement in
ሇመኖር የሚስችሊቸዉን ሇምርት ካዯረጉት
their conditions of life and to enable them
አስተዋጽኦ ጋር ተመጣጣኝ የሆነ ተገቢ
to obtain an equitable share of the national
ዋጋ ሇምርት ዉጤታቸዉ የማግኘት
wealth commensurate with their
መብት አሊቸዉ፡፡
contribution.
8. የክሌለ ብሔሮች፣ ብሔረሰቦችና ህዝቦች
8. The Nations, Nationalities, and Peoples of
ባህሊቸዉን፣ ቅርሳቸዉንና ታሪካቸዉን
the State shall have the responsibility to
የመንከባከብ፣ የማበሌፀግ፣ የማስፊፊት
protect and preserve historical heritages and
መብት አሊቸው፡፡ የክሌለ መንግስት cultural legacies. The State shall have
የባህሌና የታሪክ ቅርሶችን በመንከባከብና resposiblity to contribute on the promotion
ሇሥነ-ጥበብ፤ ሇምርምር፤ ሇቱሪዝምና of arts, research, tourism, and sports by
ሇስፖርት መስፊፊት አስተዋጽኦ የማዴረግ treating resourses of culture and history.
36
ኃሊፉነት አሇበት፡፡ 9. The State shall provide opportunities for the
Nations, Nationalities, and Peoples of the
9. የክሌለ መንግስት የክሌለ ብሔሮች፣
Region to enrich their existing cultural
ብሔረሰቦችና ህዝቦችን ነባር የባህሌ
institutions and indigenous knowledge. The
አዯረጃጀቶችና አገር በቀሌ እውቀቶች
የሚበሇፅጉበትን እዴሌ ያመቻቻሌ፡፡
ዝርዝሩ በሕግ ይወሰናሌ፡፡ Article 42
Right of Labour
አንቀጽ $2
የሠራተኞች መብት 1. Factory and service workers, farmers, farm
1. የፊብሪካና የአገሌግልት ሠራተኞች፣ የእርሻ labourers, other rural workers and

government employees whose work
ሠራተኞች፣ ገበሬዎች፣ ላልች የገጠር
compatibility allows for it and who are
ሠራተኞች፣ ከተወሰነ የኃሊፉነት ዯረጃ በታች
below a certain level of responsibility:
ያለና የሥራ ጠባያቸዉ የሚፇቅዴሊቸዉ
የመንግስት ሠራተኞች፡- a) Have the right to form associations to
improve their conditions of
ሀ) የሥራና የኢኮኖሚ ሁኔታዎችን ሇማሻሻሌ
employment and economic well-
በማህበር የመዯራጀት መብት አሊቸዉ፡፡
being. This right includes the right to
ይህ መብት የሰራተኛ ማህበራትንና
form labour unions and other
ላልች ማህበራትን የማዯራጀት፤
associations to bargain collectively
ከአሰሪዎችና ጥቅማቸዉን ከሚነኩ ላልች with employers or other organizations
ዴርጅቶች ጋር የመዯራዯር መብትን that affect their interests.
ያካትታሌ፡፡
b) Categories of workers referred to in
ሇ) በንዑስ አንቀጽ (ሀ) የተመሇከቱት የሠራተኛ paragraph (a) of this sub-Article have
ክፌልች ሥራ የማቆምን ጨምሮ ቅሬታ the right to express grievances
የማሰማት መብት አሊቸዉ፡፡ including the right to strike.
ሏ) በንዑስ አንቀጽ (ሀ) እና (ሇ) መሰረት c) Government employees who may be

ዕዉቅና ባገኙት መብቶች ሇመጠቀም able to enjoy the rights provided for
የሚችለት የመንግስት ሠራተኞች በሕግ under the stipulations of (a) and (b) of
ይወሰናሌ፡፡ this sub Article shall be determined by
law.
መ) ተመሳሳይ ክፌያ ሇተመሳሳይ ሥራ የሚሇዉ
d) Without prejudice to the principle of
37
መርህ እንዯተጠበቀ ሆኖ አካሌ ጉዲተኛ the equal pay for equal work, women
ሠራተኞች እና ሴት ሠራተኞች workers have the right to equal pay for
ሇተመሳሳይ ሥራ ተመሳሳይ ክፌያ equal work.
የማግኘት መብት አሊቸዉ፡፡ 2. Workers have the right to reasonably
2. ሠራተኞች በአግባቡ የተወሰነ የሥራ ሰዓት፣ determined working hours, rest, leisure, and
ዕረፌት፣ የመዝናኛ ጊዜ፣ በየጊዜዉ ከክፌያ periodic leaves with pay, to remuneration
for public holidays as well as healthy and
ጋር የሚሰጡ የዕረፌት ቀኖች፣ ዯመወዝ
safe working environment.
የሚከፇሌባቸዉ የህዝብ በዓሊት እንዱሁም
ጤናማና አዯጋ የማያዯርስ ምቹ የሥራ አካባቢ 3. Without prejudice to the rights recognized
የማግኘት መብት አሊቸዉ፡፡ under sub-Article 1 of this Article, laws
enacted for the implementation of such
3. እነዚህን መብቶች ተግባራዊ ሇማዴረግ
rights shall establish procedures for the
የሚወጡ ሕጎች በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1
formation of trade unions and for the
መሰረት እዉቅና ያገኙትን መብቶች ሳይቀንሱ
regulation of the collective bargaining
የተጠቀሱት ዓይነት የሠራተኛ ማህበራት
process.
ስሇሚቋቋምበትና የህብረት ዴርዴር
ስሇሚካሄዴበት ሥርዓት ይዯነግጋሌ፡፡
Article 43
አንቀጽ $3
The Right to Development
የሌማት መብት
1. Peoples of the Region have the right to enjoy
1. የክሌለ ህዝብ የኑሮ ሁኔታቸዉን
improved living standards and sustainable
የማሻሻሌና የማያቋርጥ እዴገት የማግኘት
development.
መብታቸዉ የተጠበቀ ነዉ፡፡
2. The residents of the Regional State have the
2. የክሌለ ነዋሪዎች ክሌሊዊና ብሔራዊ ሌማት
right to participate in national development
ሥራዎች ሊይ የመሳተፌ በተሇይም አባሌ
and, in particular, to be consulted with
የሆኑበትን ማህበረሰብ የሚመሇከቱ respect to policies and projects concering
ፖሉሲዎችና ፕሮጀክቶች ሊይ ሀሳባቸዉን their community.
እንዱሰጡ የመጠየቅ መብት አሊቸዉ፡፡
3. The basic aim of development activities shall
3. የሌማት እንቅስቃሴ ዋና ዓሊማ የዜጎችን be to enhance the capacity of the
ዕዴገትና መሰረታዊ ፌሊጎቶች ማሟሊት inhabitants of the region for development
38
ይሆናሌ፡፡ and to meet their basic needs.
አንቀጽ $4
የአካባቢ ዯህንነት መብት Article 44

1. ሁለም ሰዎች ንጹህና ጤናማ በሆነ አካባቢ
Environmental Rights
የመኖር መብት አሊቸዉ፡፡
1. All persons shall have the right to a clean
2. በክሌለ ውስጥ የሚካሄዴ ማንኛውም and healthy environment.
ፕሮጀክት ከመጀመሩ በፉት የአካባቢ
2. Prior to start any project in the Region, an
ተፅእኖ ግምገማ ተካሂድ በአካባቢው እና
environmental impact assessment shall be
በህብረተሰቡ ሊይ ጉዲት የማያዯርስ መሆኑ
conducted to ensure that it does not cause
መረጋገጥ አሇበት፡፡
harm to the environment and community.
3. የክሌለ መንግስት የአካባቢ ዯህንነትን
3. The Regional State shall be responsible for
የመጠበቅ፣ የማስጠበቅና የተጎደ
the protection, safeguarding of
አካባቢዎችን እንዱያገግሙ የማዴረግ
environment, and rehabilitation of the
ኃሊፉነት አሇበት፡፡ affected areas.
4. በክሌለ ውስጥ በሚካሄደ የሌማት
4. All persons who have been displaced or
ፕሮግራሞች ምክንያት የተፇናቀለ ወይም whose livelihoods have been adversely
ኑሮአቸዉ የተነካባቸዉ ሰዎች ሁለ affected as a result of programmes in the
በመንግስት በቂ እርዲታ ወዯ ላሊ አካባቢ Region shall have the right to
መዛወርን ጨምሮ ተመጣጣኝ የሆነ የገንዘብ commensurate monetary or alternative
ወይም ላሊ አማራጭ ማካካሻ የማግኘት means of compensation, including
መብት አሊቸዉ፡፡ replacement with adequate government
assistance.
አንቀጽ $5 Article 45
የመሠረታዊ መብቶች እና ነጻነቶች አፇጻጸም Implementation of Fundamental Rights and

Freedoms
1. በዚህ ምዕራፌ የተዯነገጉትን መሠረታዊ
1. A detailed law shall be enacted to enforce
መብቶች እና ነጻነቶች ሇማስፇጸም
the fundamental rights and freedoms set
ዝርዝር ህግ ይወጣሌ፡፡
39
2. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 forth in this chapter.
የተዯነገገዉ እንዯተጠበቀ ሆኖ መንግስት
2. Without prejudice to the provision of sub-
በህይወት የመኖር መብት፣ የአካሌ Article 1 of this Article, the government
ዯህንነት እና የነጻነት መብት፣ shall compensate in accordance with the
ከኢሰብዓዊ አያያዝ የመጠበቅ መብት provisions of the detail law for damages as
እና የንብረት መብትን የማክበር ወይም a result of failure to fulfill its responsibility
የማስከበር ኃሊፉነቱን ባሇመወጣቱ to respect or effect the right to be respected:
ሇሚዯርስ ጉዲት በሚወጣዉ ዝርዝር ህግ the right to life, the right to be free from
መሠረት ካሣ ይከፌሊሌ፡፡ inhumane treatment, and the right to

property.
ምዕራፌ አራት
የክሌለ መንግስት አዯረጃጀትና የስሌጣን ክፌፌሌ
ክፌሌ አንዴ
የክሌለ መንግስት አዯረጃጀት

CHAPTER FOUR
አንቀጽ $6
STRUCTURE OF THE REGIONAL STATE
የክሌለ አስተዲዯር እርከኖች AND POWER DISTRIBUTION
1. የክሌለ መንግስት በክሌሌ፣ በዞኖች፣
Part One
በወረዲዎችና በቀበላዎች የተዋቀረ ነው፡፡
እንዱሁም የክሌለ ምክር ቤት አስፇሊጊ በሆነ State Structure
ጊዜ ላልች አዯረጃጀቶችን ሉያቋቁም እና Article 46

ስሌጣንና ተግባራቸውን ሉወስን ይችሊሌ፡፡
Administrative Hierarchies of the Regional
2. በዚህ ሕገ መንግስት አንቀጽ $8 ንዑስ
State
አንቀጽ 5 መሠረት አዲዱስ አዯረጃጀቶች
1. The State is organized in region, zones,
የሚዯራጁበትን መስፇርት የክሌለ ምክር ቤት
woredas and kebeles. However, the State
በጥናት ሊይ ተመስርቶ ዝርዝር ሕግ ሉያወጣ
Council may also organize other
ይችሊሌ፡፡
administrative hierarchies and determine
3. በክሌለ የሚገኙ ከተሞች የራሳቸዉ አስተዲዯር their power and duties as appropriate.
መዋቅር ይኖራቸዋሌ፡፡ ዝርዝሩ በሕግ
2. In accordance with Article 48 Sub-Article 5
40
ይወሰናሌ፡፡ of this Constitution, the law that provides
criteria for the formation of new structure
may be enacted by the State Council on the
አንቀጽ $7 basis of a detailed study.
የክሌለ መንግስት መስራች አባሊት 3. Towns in the Region shall have their own
1.. የክሌለ መንግስት በሚከተለት መስራች አባሊት administrative structure. Details shall be
የተዋቀረ ነዉ፤ determined by law.
ሀ) የካፊ ዞን Article 47
ሇ) የዲዉሮ ዞን
Founding Members of the Regional State
ሏ) የሸካ ዞን
1. Members of the Regional State are the
መ) የቤንች ሸኮ ዞን following:
a) Kafa Zone
ሠ) የምዕራብ ኦሞ ዞን
b) Dawuro Zone
ረ) የኮንታ ሌዩ ወረዲ
c) Sheka Zone
2 ሁለም መስራች አባሊት እኩሌ እዉቅና፣
d) Bench Sheka Zone
መብት እና ስሌጣን አሊቸዉ፡፡
e) South Omo Zone
አንቀጽ $8
f) Konta Special Woreda
አዲዱስ አዯረጃጀቶች ስሇመመሥረት
2. All forming memebers shall have equal
1. የክሌለ ብሔር፣ ብሔረሰቦች እና ህዝቦች recogination, right, and powers.
በማናቸዉም ጊዜ የራሳቸውን የአዯረጃጀት
መዋቅር የማቋቋም መብት አሊቸው፡፡
Article 48
2. የማንኛዉም ብሔር፣ ብሔረሰብ እና ህዝብ
Forming New Structure
የራስ ክሌሌ የመመሥረት መብት ሥራ ሊይ
1. The Nation, Nationalities, and Peoples of
የሚዉሇዉ በፋዳራሌ ሕገ መንግስት
the Region shall have the right to establish
በተዯነገገዉ አግባብ እና በሚከተሇዉ
their own structure at any time.
ስርዓት ይሆናሌ፡፡
2. The right of any Nations, Nationality, or
ሀ ክሌሌ የመመሥረት ጥያቄ በብሔሩ፣
People to form its own state is exercisable
በብሔረሰቡ ወይም በህዝቡ ምክር ቤት
in accordance with the provisions of the
በሁሇት ሶስተኛ ዴምጽ ተቀባይነት
41
ማግኘቱ ሲረጋገጥና ጥያቄዉ በጽሁፌ Federal Constitution and as per the
ሇክሌለ ምክር ቤት ሲቀርብ፤ following procedures.
ሇ ጥያቄዉ የቀረበሇት የክሌሌ ምክር ቤት a) When the demand for statehood has been
ጥያቄዉ በዯረሰዉ በአንዴ አመት ጊዜ approved by a two-third majority of the
ዉሰጥ ሇጠየቀዉ ብሔር፣ ብሔረሰብ members of the Council of the Nation,
ወይም ህዝብ ህዝበ ዉሳኔ ሲያዯራጅ፤ Nationality or People concerned, and the
demand is presented in writing to the
ሐ ክሌሌ የመመሥረት ጥያቄዉ በህዝቡ
Region Council;
ህዝበ ዉሳኔ በአብሊጫ ዴምጽ ሲዯገፌ፤
b) When the State Council has organized a
መ የክሌለ ምክር ቤት ስሌጣኑን ሇጠየቀዉ
referendum which must take place within
ህዝብ ሲያስረክብ፤
one year from the time it received the
3. በክሌሌ የመዯራጀት ጥያቄ የቀረበሇት concerned council's decision for secession;
የክሌሌ ምክር ቤት ጥያቄዉ በዯረሰዉ
c) When the demand for secession is
በአንዴ አመት ጊዜ ውስጥ ሇጠየቀዉ ህዝብ supported by a majority vote in the
ህዝበ ዉሳኔዉን ሳያዯራጅ ከቀረ የጠያቂዉ referendum;
ህዝብ ምክር ቤት ሇፋዯሬሽን ምክር ቤት
d) When the State Council will have
አቤቱታ የማቅረብ መብት አሇዉ፡፡
transferred its powers to the Nation,
4. የንብረት ክፌፌሌን በተመሇከተ የክሌለ Nationality or People that made the
ምክር ቤት በሚያወጣዉ ሕግ መሰረት demand;
ይወሰናሌ፡፡
3. If the State Council has not organized the
5. የማንኛዉም ብሔር፣ ብሔረሰብ እና ሕዝብ referendum within one year of receiving the
የራሱን ዞን ወይም ወረዲ ወይም ላሊ request the demanding council shall have
አዯረጃጀት የመመስረት መብት ሥራ ሊይ the right to appeal to the House of
የሚዉሇዉ በሚከተሇዉ ስርዓት መሰረት Federation.
ይሆናሌ፤
4. The State Council shall enact the law that
ሀ ዞን የመመሥረት ጥያቄ ብሔር፣ prescribes the manner of division of
ብሔረሰቡና ህዝቡ አባሌ በሆነበት ዞን properties.
ምክር ቤት በሁሇት ሦስተኛ ዴምጽ 5. The right of any nation, nationality and
ሲወሰን፤ ወረዲ የመመሥረት ጥያቄ people to form its own zone or wereda or
ዯግሞ ብሔሩ፣ ብሔረሰቡ እና ህዝቡ other structure shall be exercised in
42
አባሌ በሆነበት ወረዲ ምክር ቤት accordance with the following procedures:
በሁሇት ሦስተኛ ዴምጽ ሲወሰንና
a) The request for the establishment of a zone
የወረዲዉ ምክር ቤት ዉሳኔ በዞን shall be decided by a two-third majority
ምክር ቤት በሁሇት ሦስተኛ ዴምጽ vote of the zonal council in which the
ሲዯገፌ፤ nation, nationality and people is member;
ሇ ዞን ወይም ወረዲ የመመስረት ጥያቄዉ the request of establishing a woreda is

decided by a two-third majority vote of the
የቀረበሇት የዞን ምክር ቤት ጥያቄዉ
woreda council of which the nation,
በዯረሰዉ በስዴስት ወር ጊዜ ዉስጥ
nationality and people is a member, and the
ውሳኔ ሲሰጥ፤
decision of the woreda council is supported
ሐ ውሳኔ በተሊሇፇሇት አንዴ ዓመት ጊዜ by a two-third majority vote of the zonal
ውስጥ ዞን ወይም ወረዲ የመመሥረት council;
ውሳኔን የክሌለ ምክር ቤት በሁሇት
b) The zonal council to which the request for
ሶስተኛ ዴምፅ ሲዯግፌ፤
the establishment of a zone or woreda shall
መ የክሌለ ምክር ቤት ስሌጣኑን ሇጠየቀዉ make a decision within six months of
ህዝብ ሲያስረክብ፤ receiving the request;
ሠ በሕግ በሚወሰነዉ መሰረት የንብረት c) When a two-third majority of the State

ክፌፌሌ ሲዯረግ፣ Council supports the request to form a zone
or woreda within one year;
ረ ከዚህ በሊይ የተመሇከተው ስርዓት
እንዯአግባብነቱ በላልች አዯረጃጀቶች d) When the State Council transfers power to
ሊይ ተፇፃሚነት አሇው፡፡ the people who requested it;
6. ከሊይ በተቀመጠው አግባብ የሚዯራጀዉ e) When division of properties is effected in a

አዱስ ዞን ወይም ወረዲ በቀጥታ የክሌለ manner prescribed by law;
ወይም የዞኑ አባሌ ይሆናሌ፡፡
f) The forementioned procedures shall be
አንቀጽ$9 applicable to other structures as may be

appropriate.
የአስተዲዯር እርከኖች አከሊሇሌ እና ሇውጦች
1. በክሌለ ውስጥ የአስተዲዯር እርከን ወሰንን 6. The new zone or woreda, which shall be
በሚመሇከት ጥያቄ የተነሳ እንዯሆነ ጉዲዩ formed in the manner prescribed above,
በሚመሇከታቸው አካሊት በስምምነት shall be a direct member of the state or

zone.
43
ይፇታሌ፡፡ የሚመሇከታቸው አካሊት Article 49
መስማማት ካሌቻለ በክሌለ ብሔረሰቦች Administration Hierarchies Demarcation and
ምክር ቤት የህዝቦችን ታሪክ፣ አሰፊፇርና Changes

1. All border related disputes in the Region
ፌሊጎት መሰረት በማዴረግ ይወስናሌ፡፡
shall be settled by agreement of the
2. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 መሠረት
concerned bodies. Where the concerned
የቀረበ ጉዲይ ሁሇት ዓመት ባሌበሇጠ ጊዜ bodies fail to reach agreement, the Council
ውስጥ የመጨረሻ ውሳኔ ይሰጥበታሌ፡፡ of Nationalities shall decide on such
disputes on the basis of settlement patterns
and the wishes of the peoples concerned.
ክፌሌ ሁሇት
2. The Council of Nationalities shall within a
የክሌለ መንግስት የስሌጣን አካሊት እና የስሌጣን
period of two years, render a final decision
ክፌፌሌ
on a dispute submitted to it pursuant to sub-
አንቀጽ %
Article 1 of this Article.
የክሌለ መንግስት የስሌጣን አካሊት
PART TWO
1. ክሌለ፤ ሕግ አዉጪ፣ ሕግ አስፇጻሚ እና
ሕግ ተርጓሚ አካሊት ይኖሩታሌ፡፡ STRUCTURE OF THE ORGANS OF STATE
AND DIVISION OF POWER
2. የክሌለ መንግስት ሕግ አውጪ አካሌ
Article 50
የክሌለ ምክር ቤት ሲሆን የክሌለ መንግስት
Organs of Power of the State
ከፌተኛ የስሌጣን አካሌ ሆኖ ተጠሪነቱ
1. The State shall have legislative, executive,
ሇወከሇው ሕዝብ ነው፡፡
and judicial powers.
3. የክሌለ ከፌተኛ ሕግ አስፇፃሚ አካሌ
2. The State Council is the legislative body of
የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት ሲሆን
the State; it is the highest authority of State
ተጠሪነቱም ሇክሌለ ምክር ቤት ነው፡፡
and is accounatble to the peoples it
4. የክሌለ የዲኝነት ስሌጣን የክሌሌ ፌርዴ represents.
ቤቶች ብቻ ነው፡፡
3. The executive Council is the highest State
አንቀጽ %1 organ and is accountable to the State
Council.
የክሌለ መንግስት የስሌጣን ክፌፌሌ መርህ
1. በክሌለ ብዝሀነትን ያማከሇ ተመጣጣኝና 4. The State judicial power shall exclusively
ፌትሐዊ የስሌጣን ክፌፌሌ ይኖራሌ፡፡
44
2. በተመሳሳይ ጊዜ የክሌለ ምክር ቤት አፇ- vested only in the Region’s Courts.
ጉባዔ፣ የብሔረሰቦች ምክር ቤት አፇ-ጉባዔ፣
Article 51
የክሌለ ርዕሰ መስተዲዴር፣ ምክትሌ ርዕሰ
Principles of Power Division of the State
መስተዲዴር እና የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ
1. There shall be a fair and equitable power
ቤት ፕሬዝዲንት ኃሊፉነቶች ከአንዴ በሊይ
division in the Region based on diversity.
በአንዴ ብሔረሰብ ወይም አስተዲዯር
መዋቅር በተወከሇ ሰው ሉያዝ አይችሌም፡፡ 2. Postitions of the Speaker of State Council,
ሆኖም በዚህ ህገ መንግስት አንቀጽ *1 ንዑስ the Speaker of Council of Nationalities, the
አንቀጽ 2 ሊይ የተዯነገገው እንዯተጠበቀ President of the Region, the Vice President

of the Region and President of the Supreme
ሆኖ በእነዚህ የኃሊፉነት ቦታዎች ሊይ
Court of the State shall not be assumed by
ከአንዴ ብሔረሰብ ወይም የአስተዲዯር
more than one person represented from the
መዋቅር የሚመዯቡ ኃሊፉዎች የአገሌግልት
same nation or nationality or administration
ጊዜ ከሁሇት ምርጫ ዘመን አይበሌጥም፡፡
structure simlutaneously. However, without
እነዚህ የኃሊፉነት ቦታዎች ብቃትን
prejudice to the provisions of sub-Article 2
መሠረት በማዴረግ የሚሰጡ መሆን
of Article 81 of this Constitution, the term
አሇባቸዉ፡፡ mandate of High officials represented from
3. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 እና 2 the same nation or nationality or
የተዯነገገው እንዯተጠበቀ ሆኖ የተሇየ ሁኔታ administrative structure in these positions

shall not exceed two election sessions.
ሲያጋጥም እና ሇክሌለ ህዝብና መንግስት
These positions shall be assigned based on
ጠቃሚ እና አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ የክሌለ
competency.
ምክር ቤት ሁኔታዎችን ተመሌክቶ
እንዱፇፀም ሉፇቅዴ ይችሊሌ፡፡ 3. Without prejudice to the provisions of sub-
Article 1 and 2 of this Article, Council of
4. ላልች የክሌሌ መንግስት ኃሊፉነቶች
the State may allow in exceptional cases
ብቃትንና ፌትሐዊነትን መሠረት በማዴረግ
and, deems it necessary for the benefit of
የክሌለ ብሔር፣ ብሔረሰቦችና ህዝቦች
the people and the Government of the
በሚዛናዊነት የሚወከለበት ይሆናሌ፡፡
Region.
አንቀጽ %2 4. Other positions in the State shall be

የክሌለ መንግስት ስሌጣንና ተግባር assumed equitably by the Nation,
1. በኢትየጵያ ፋዳራሊዊ ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ Nationalities and Peoples of the Region
45
ሕገ መንግስት ውስጥ በውሌ ተሇይተው based on competency and fairly.
ሇፋዳራሌ መንግስት ወይም ሇፋዳራለ
Article 52
መንግሥትና ሇክሌለ መንግስት በጋራ
Powers and Functions of the State
ከተሰጡት ሥሌጣንና ተግባራት ውጪ
1. All powers and functions which are not
ማናቸውም ሥሌጣንና ተግባር የክሌለ
given expressly to the Federal Government
መንግሥት ሥሌጣንና ተግባር ይሆናሌ፡፡
in accordance with the Constitution of the
2. የዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 ዴንጋጌ Federal Democratic Republic of Ethiopia
እንዯተጠበቀ ሆኖ የክሌለ መንግሥት፣ shall be vested in the Regional State.
ሀ) የዞን እና ወረዲዎች የሌማት እቅዴን 2. Without prejudice the provision sub Article
መሰረት በማዴረግ የክሌለን የኢኮኖሚና 1 of this Article, the Regional State shall:
ማህበራዊ ሌማት ፖሉሲ፣ ስትራቴጂና
a) Formulate, approve and execute the
ዕቅዴ ያወጣሌ፤ ያጸዴቃሌ፤ ያስፇጽማሌ፤
Regional policy, strategy and plan with
ሇ) የክሌለን ሕገ መንግስት ያወጣሌ፣ respect to economic and social development
ያስፇጽማሌ፤ of zonal and woredas.
ሏ) የፋዳራለ መንግሥት በሚያወጣው ሕግ b) Issue and implement the State’s

መሰረት መሬትንና የተፇጥሮ ሀብትን Consititution;
ያስተዲዴራሌ፤
c) Administer land and other natural resources
መ) በክሌለ የተሰማሩ የሀገር ዉሰጥ in accordance with the laws issued by the
ኢንቨስተሮችን የሚመሇከት ሕግ Federal Government;
ያወጣሌ፤
d) Issues legislation concerning domestic
ሠ) በክሌለ ዉስጥ ኢንዲስትሪያሌ ፓርኮችን investors engaged in the Region;
ያቋቁማሌ፣ ሕግ ያወጣሌ፣
e) Establishes and administers industrial parks
in the Region as well as enact law
ረ) በክሌለ ዉስጥ የሚገኙ ብዝሃ ህይወቶችን concering industrial parks;
ይጠብቃሌ፣ ያስተዲዴራሌ፤
f) Protects and manages the biodiversity
ሰ) ሰፊፉ የእርሻ ሌማቶችን ያቋቁማሌ፣ within the Region.
g) Establishes and manages extensive
ሸ) የጦር መሳሪያን በተመሇከተ በፋዳራለ agricultural development;
46
ሕግ መሰረት ፇቃዴ ይሰጣሌ፣ h) Grants license regarding weapons in
accordance with the Federal Law;
ቀ) ራስን በራስ ማስተዲዯርን ዓሊማ ያዯረገ
ክሌሊዊ መስተዲዴር ያዋቅራሌ፣ i) Establishes a regional state aimed at self-
governing;
በ) የሕግ የበሊይነት የሰፇነበት ዳሞክራሲያዊ
ሥርዓት ይገነባሌ፣ j) Builds a democratic system in which the
rule of law prevails;
ተ) የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ
ሪፐብሉክ ሕገ መንግስትና ይህንን ሕገ k) Respects and defends the Constitution of
መንግሥት ይጠብቃሌ፤ ይከሊሇሊሌ፣ the Federal Democratic Republic of
Ethiopia and this Constitution,
ቸ) የሀገሪቱን የትምህርት፣ የሥሌጠና፣
የሌምዴ እና ብቃት ማረጋገጫ l) Issues laws regarding working conditions of
መመዘኛዎችን ግምት ውስጥ በማስገባት civil servants of the Region and strives to
የክሌለን የመንግስት ሠራተኞች wards their implimentation thereof and take
አስተዲዯርና የሥራ ሁኔታዎችን into account the standard criteria of the

country in relation to education, training
በተመሇከተ ሕግ ያወጣሌ፤ ያስፇጽማሌ፤
and working excpriance;
ኀ) የክሌለን ፖሉስ እና ላልች የጸጥታ
ኃይልችን በህግ አግባብ ያዯራጃሌ፣ m) Establish and administer the Regional
Police force and security;
ይመራሌ፤ የክሌለን ሰሊምና ፀጥታ
ይጠብቃሌ፤ n) Without prejudice to the provsions of sub
Article 1 of Article 28 of the Constitution of
ነ) የኢትየጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ
the Federal Democratic Republic of
ሪፐብሉክ ሕገ መንግሥት አንቀጽ @8
Ethiopia and Article 28 of this
ንዑስ አንቀጽ 1 እና በዚህ ሕገ
Constitution, grants amnesty or pardon in
መንግስት አንቀጽ @8 ዴንጋጌዎች
accordance with law;
እንዯተጠበቁ ሆነው በሕግ መሠረት
ምህረት ያዯርጋሌ፣ ይቅርታ ይሠጣሌ፤ o) Levies and collects taxes derived from
income of licenses and services provided
ኘ) በክሌሌ መስተዲዴር አካሊት ከሚሰጡ
from the Regional Administration Council;
ፇቃድችና አገሌግልቶች የሚመነጩ
ክፌያዎችን ይወስናሌ፤ ይሰበስባሌ፤ p) Declare a State of Emergency in accordance
with the law;
አ) በክሌለ ውስጥ በሕግ አግባብ የአስቸኳይ
3. The Region shall have the following tax
47
ጊዜ አዋጅ ያዉጃሌ፤ and income levies powers:
3. ክሌለ የሚከተለት የታክስ እና ግብር ስሌጣን a) Levies and collects income tax on public
ይኖሩታሌ፡ servant and employees within the Region;
ሀ) በክሌለ የመንግስት እና የግሌ ተቀጣሪዎች b) Determines and collects payment from the
ሊይ የሥራ ግብር ይጥሊሌ፤ ይሰበስባሌ፣ use of land;
ሇ) የመሬት መጠቀሚያ ክፌያ ይወስናሌ፣ c) Levies and collects agricultural income tax;
ይሰበስባሌ፤
d) Levies and collects tax on income of houses
ሏ) የእርሻ ሥራ ግብር ይጥሊሌ፤ ይሰበስባሌ፤ and other properties owned private, fix and
መ) በክሌለ በግሌ ባሇቤትነት ስር ካለ ቤቶችና collect rents on the income of houses and
ላልች ንብረቶች በሚገኝ ገቢ ሊይ ግብር properties owned by the Regional State;
ይጥሊሌ፣ ይሰበስባሌ፤ በክሌሌ መስተዲዴሩ e) Levies and collects profit and sales taxes
ባሇቤትነት ሥር ባለ ቤቶችና ከላልች and excise taxes on enterprises owned by
ንብረቶች ሊይ ኪራይ ያስከፌሊሌ፤ the Regional State;
ሠ) በክሌሌ መስተዲዴር ባሇቤትነት ከሚገኙ f) Levies and collects tax on profit and sales
ዴርጅቶች ሊይ የንግዴ ትርፌ፣ የሥራ taxes on individual traders carrying out a
ግብር፣ የሽያጭ እና ኤክሳይዝ ታክስ business within the region;
ይጥሊሌ፤ ይሰበስባሌ፤
g) Leveies and collects tax on income dereived
ረ) በክሌለ በሚገኙ ግሇሰብ ነጋዳዎች ሊይ from transport services rendered on land
የንግዴ ትርፌ ግብር እና የሽያጭ ታክስ and water within the Region;
ይጥሊሌ፤ ይሰበስባሌ፤ h) Without prejudice to the provision of sub-

ሰ) በክሌለ ዉስጥ በየብስና እና በውሃ ሊይ Article 3 of Article 98 of the Constitution of
በሚዯረግ ትራንስፖርት በሚገኝ ገቢ ሊይ the Federal Democratic Republic of
ግብር ይጥሊሌ፤ ይሰበስባሌ፤ Ethiopia, the State levies and collects taxes
on income drived from mining operations,
ሸ) የኢትየጵያ ፋዳራሊዊ ዳሞክራሲያዊ
and royalties and land rentals on such
ሪፐብሉክ ሕገ መንግሥት አንቀጽ (8
operations;
ንዑስ አንቀጽ 3 ዴንጋጌ እንዯተጠበቀ
i) Levies and collects taxes on income drived
ሆኖ በማዕዴን ሥራዎች ሊይ የማዕዴን
from royalty, and sales of invention
ገቢ ግብር፣ የሮያሉቲና የመሬት ኪራይ
48
ክፌያዎችን ይጥሊሌ፣ ይሰበስባሌ፤ products;
ቀ) የፇጠራ ዉጤቶች ሽያጭ እና ኪራይ j) Levies and collects taxes on income derived
ሮያሉቲ ታክስ ይጥሊሌ፣ ይሰበስባሌ፤ from carbon trade within the Region;
በ) ክሌለ ዉስጥ የሚገኝ የካርበን ገቢ ሊይ k) Levies and collects taxes on income derived
ግብር ይጥሊሌ፣ ይሰበስባሌ፤ from Livestock sales within the Region,
ተ) የቁም ከብት ሽያጭ ግብር ሊይ ይጥሊሌ፤ l) Levies and collects taxes on income derived
ይሰበስባሌ፣ from of services of parks and tourism
attractions within the Region;
ቸ) በክሌለ ዉስጥ የሚገኙ ፓርኮች እና
የቱሪዝም መስህቦች አገሌግልት ሊይ ገቢ 4. The State jointly with the Federal
ግብር ይጥሊሌ፤ ይሰበስባሌ፡፡ Government:
a) Shares in accordance with law, business

4. ክሌለ ከፋዳራለ መንግሥት ጋር፡-
profit, personal income , sales and excise
ሀ) በጋራ ከሚያቋቁማቸው የሌማት taxes generated from development
ዴርጅቶች የሚገኘውን የንግዴ ትርፌ ግብር፣ entrprizes jointly established thereto;
የሥራ ግብር፣ የሽያጭና የኤክሳይስ ታክስ
b) Shares in accordance with law, sales and
በሕጉ መሠረት ይካፇሊሌ፤
other taxes derived from business profits of
ሇ) ከዴርጅቶች የንግዴ ትርፌ ሊይ እና companies and dividends due to
ከባሇአክስዮኖች የትርፌ ዴርሻ ሊይ የግብርና shareholders;
የሽያጭ ታክስ በሕጉ መሠረት ይካፇሊሌ፤
c) Shares in accordance with law, income tax
ሏ) ከከፌተኛ የማዕዴን ሥራዎችና derived from large-scale mining and all
ከማንኛውም የፔትሮሉየምና የጋዝ ሥራዎች petroleum and gas operations, and royalties
የሚገኘውን የገቢ ግብርና የሮያሉቲ ክፌያዎች on such operations;
በሕጉ መሠረት ይካፇሊሌ፤
5. The Regional Government may delegate to
5. የክሌለ መንግሥት በዚህ አንቀጽ the lower levels of administration from the
ከተቀመጠው ስሌጣንና ተግባር ውስጥ እንዯ powers and functions set out in this Article
አስፇሊጊነቱ ሇበታች የአስተዲዯር እርከኖች if it deems necessary.
በውክሌና ሉሰጥ ይችሊሌ፡፡
49
ምዕራፌ አምስት CHAPTER FIVE
የክሌለ መንግስት ምክር ቤቶች COUNCILS OF THE REGIONAL STATE
አንቀጽ %3 Article 53
ስሇምክር ቤቶች Councils

የክሌለ መንግስት ሁሇት ምክር ቤቶች ይኖሩታሌ፡ The Region shall have two Councils: the State
፡ እነዚህም የክሌለ ምክር ቤት እና የብሔረሰቦች Council and Council of Nationalities.
ምክር ቤት ናቸው፡፡
Article 54
አንቀጽ %4
Common Provisions of Councils
የምክር ቤቶች የወሌ ዴንጋጌዎች
1. እያንዲንደ ምክር ቤት፡- 1. Each Council shall:
a) Elect its Speaker and Deputy Speaker that

ሀ) ተጠሪነቱ ሇምክር ቤቱ የሆነ የራሱን አፇ-
are accountable to the Council upon
ጉባዔ እና ምክትሌ አፇ-ጉባዔ በምክር ቤቱ
recommendation by a political party or
ዉስጥ አብሊጫ ዴምጽ ባገኘዉ የፖሇቲካ
parties that have the greatest number of
ዴርጅት ወይም የፖሇቲካ ዴርጅቶች
seats in the council. Establish standing and
አቅራቢነት በምርጫ ይሰይማሌ፡፡ ሇሥራ
ad hoc-committees as it deems necessary to
የሚያስፇሌጉ ቋሚና ጊዜያዊ ኮሚቴዎችን
accomplish its task;
ያዯራጃሌ፡፡
b) The term of mandate of the council shall be
ሇ) የሥራ ዘመን አምስት አመት ይሆናሌ፡፡ five years. The council shall hold at least
ምክር ቤቱ ቢያንስ በዓመት ሁሇት ጊዜ two sessions annually.
ይሰበሰባሌ፡፡ 2. Members of each Council:
2. የእያንዲንደ ምክር ቤት አባሊት፡- a) No member of the Council may be

prosecuted on account of any vote he casts
ሀ) በምክር ቤቱ ውስጥ በሚሰጠው ዴምፅ
or opinion he expresses in the Council, nor
ወይም አስተያየት ምክንያት አይከሰስም፤
shall any administrative action be taken.
አስተዲዯራዊ እርምጃም አይወሰዴበትም፡፡
b) No member of the Council may be arrested
ሇ) ከባዴ ወንጀሌ ሲፇፅም እጅ ከፌንጅ
or prosecuted without the permission of the
ካሌተያዘ በስተቀር ያሇምክር ቤቱ ፇቃዴ
Council except in the case of flagrante
አይያዝም፤ በወንጀሌም አይከሰስም፡፡
50
delicto.
ሏ) የመረጠው ሕዝብ አመኔታ ባጣበት ጊዜ c) He may, in accordance with law, loses his
ከምክር ቤት አባሌነቱ ይወገዲሌ፡፡ ዝርዝሩ mandate of representation upon lose of
በሕግ ይወሰናሌ፡፡ confidence by the electorate. Details shall
be determined by law.
መ) በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ (ሀ) ሊይ
የተዯነገገው እንዯአግባብነቱ በየእርከኑ ሇሚገኙ d) The provision under sub Article (a) of this
ምክር ቤት እና አባሊት ተፇፃሚነት አሇው፡፡ Article shall apply to the Council and
members as appropriate.
ሠ) አንዴ ሰዉ በአንዴ ጊዜ የክሌለ ምክር
ቤት እና የብሔረሰቦች ምክር ቤት አባሌ e) No one shall be a member of the State
መሆን አይችሌም፡፡ Council and the Council of Nationalities

simultaneously.
ክፌሌ አንዴ
PART ONE
ስሇክሌለ ምክር ቤት
The State Council
አንቀጽ %5
Article 55
የክሌለ ምክር ቤት አባሊት
Members of the State Council
1. የክሌለ ምክር ቤት አባሊት ሁለ አቀፌ፣
1. Members of the Council of the State shall
ነፃና ቀጥተኛ በሆነ ዴምጽ በምስጢር
be elected by the People for a term of five
በሚሰጥበት ስርዓት በየአምስት ዓመቱ
years on the basis of universal suffrage and
በህዝብ ይመረጣለ፡፡ ሆኖም ሌዩ ሁኔታ
by direct, free and fair elections held by
ሲያጋጥም የፋዳራሌ መንግስት በሕግ
secret ballot. However, in exceptional
በሚወስነው መሠረት ይፇፀማሌ፡፡
cases, this may be done in accordance with
2. የክሌለ ምክር ቤት አባሊት በአንዴ የምርጫ the decision of Federal Government based
ክሌሌ ውስጥ ከላልች ተወዲዲሪዎች on law.
መካከሌ አብሊጫ ዴምጽ ያገኘ ተወዲዲሪ

2. Members of State Council shall be elected
አሸናፉ በሚሆንበት የምርጫ ስርዓት from among candidates in each electoral
ይመረጣሌ፡፡ የተሇየ ውክሌና district by a plurality of votes casted.
እንዯሚያስፇሌጋቸዉ የታመነባቸው Societies who are believed to have special
ማህበረሰብ ክፌልች በምርጫ በክሌሌ ምክር representation shall have seats in the State
ቤቱ ውስጥ ይወከሊለ፡፡ ዝርዝሩ በህግ Council. Details shall be determined by
51
ይወሰናሌ፡፡ law.
3. የምክር ቤቱ አባሊት የመሊው የክሌለ ህዝብ 3. Members of the State Council are
ተወካዮች ናቸው፡፡ተገዥነታቸውም፡- representatives of the People as a whole.
They are accountable to:
ሀ/ ሇሕገ መንግስቱ፣
a) The Constitution;
ሇ/ ሇህዝብ እና b) The people and
ሐ/ ሇራሳቸው ህሉና ብቻ ነዉ፡፡ c) Their own conscience.
4. ማንኛዉም የምክር ቤት አባሌ በወከሇዉ 4. Every member of the Council shall monitor
ህዝብ ዉስጥ የሚከሰቱ ማህበራዊ፣ the social, economic, and political issues of
ኢኮኖሚያዊ እና ፖሇቲካዊ ክስተቶችን the people that he represents and, deems
መከታተሌ እና አስፇሊጊ ሲሆን ሇምክር ቤቱ necessary, inform the Council, and strive to
resolve the case.
ማሳወቅ እና እሌባት ሇማስገኘት ጥረት
ማዴረግ አሇበት፡፡ 5. The provisions of sub-Articles 1 to 4 of this
Article shall apply to the members of the
5. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 እስከ 4
Council at any level as appropriate.
ያለ ዴንጋጌዎች እንዯ አግባብነታቸው
በየእርከኑ ሇሚገኙ የምክር ቤት አባሊት
ተፇፃሚነት አሊቸው፡፡ Article 56
አንቀጽ %6 Powers and Functions of the State Council
የክሌለ ምክር ቤት ስሌጣንና ተግባር 1. According to this Constitution, the State

1. የክሌለ ምክር ቤት በዚህ ህገ መንግስት Council is the legislative body of the State.
መሰረት የክሌለ ከፌተኛ የህግ አውጪ አካሌ
2. Without prejudice to the provisions of the
ነው፡፡
Constitution of the Federal Democratic
2. የኢትዮጵያ ፋዯራሊዊ ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ Republic of Ethiopia, the Council enjoys
ህገ መንግስት ዴንጋጌ እንዯተጠበቀ ሆኖ ምክር supereme poltical power regarding intrernal
ቤቱ በክሌለ የውስጥ ጉዲዮች ሊይ የበሊይ affairs of the State.
የፖሇቲካ ስሌጣን ባሇቤት ነው፡፡ 3. Consistent with the provision of sub Articles
3. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 እና 2 1 and 2 of this Article, the State Council shall
ዴንጋጌዎች ሥር የሰፇረው ስሌጣን have the following powers and functions:
እንዯተጠበቀ ሆኖ ምክር ቤቱ የሚከተለት a) Based on this constitution, issues
52
ስሌጣንና ተግባር ይኖሩታሌ፡- different laws that are consistent with
Federal and other laws;
ሀ) የፋዯራለን ሕገ መንግስትና ላልች
ሕጎችን የማይፃረሩ ሇክሌለ ተሇይተዉ b) Determines administrative structural
በተሰጡ እና በክሌለ ውስጥ ተፇፃሚ matters in accordance with the
በሚሆኑ ጉዲዮች ሊይ ህጎችን ያወጣሌ፤ provisions of sub-Article 5 of Article 48

of this Constitution.
ሇ) በዚህ ሕገ መንግስት አንቀጽ $8 ንዑስ
አንቀጽ 5 በተዯነገገው አግባብ c) Without predjudice to the powers vested
የአዯረጃጀት ጉዲዮችን ይወስናሌ፤ to the Federal Government, it shall

ratify agreements concluded by the
ሏ) የፋዯራሌ መንግስት ስሌጣን እንዯተጠበቀ
Executive body;
ሆኖ ከላልች ክሌሌ መንግስታት ጋር
የሚዯረገውን ስምምነት መርምሮ d) Elects the State President among the
member of the State Council. Upon
ያፀዴቃሌ፣
recommendation of the President, it
መ) ከምክር ቤቱ አባሊት መካከሌ ርዕሰ shall approve the appointment of
መስተዲዴሩን ይሾማሌ፤ በርዕሰ members of the Executive Council;
መስተዲዴሩ አቅራቢነት የክሌሌ
e) Determine the organization, powers,
መስተዲዴር ምክር ቤት አባሊትን ሹመት
and functions of the Auditor General
ያፀዴቃሌ፣
and its regulatory body.
ሠ) የዋና ኦዱተርና የቁጥጥር አካለን
f) Give amnesty based on law;
አዯረጃጀት፣ ስሌጣንና ተግባር በሕግ
ይወስናሌ፣ g) Approves the social and economic
policies and programs of the Region;
ረ) በሕግ መሰረት ምህረት ያዯርጋሌ፣
h) Issues laws regarding the income
ሰ) የክሌለን የማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ
sources of the State and approve its
ፖሉሲና ፕሮግራሞችን ያፀዴቃሌ፣
budget;
ሸ) የክሌለን የገቢ ምንጮች የሚመሇከቱ
i) Establishes Bureaus, commissions and
ሕጎችን ያወጣሌ፣ የክሌለን መንግስት
different offices that carryout economic,
በጀት ያፀዴቃሌ፤
social and administrative activities of
ቀ) የክሌለን ኢኮኖሚያዊ፣ ማህበራዊና the Region by law as it deems
አስተዲዯራዊ ሥራዎች የሚያከናውኑ፤ necessary;
53
የሚያስተባብሩና የሚመሩ ሌዩ ሌዩ j) Approves the appointment of judges
ቢሮዎች፤ ኮምሽኖችና ላልች መሥሪያ upon the recommendation of the
ቤቶች እንዯአስፇሊግነታቸው በሕግ judicial administrative assembly;
ያቋቁማሌ፤ k) Appointments the President and Vice-
በ) የዲኞችን ሹመት በዲኞች አስተዲዯር ጉባኤ President of the State Supreme Court
አቅራበነት ያጸዴቃሌ፤ upon the recommendation of the

President of the State;
ተ) የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ፕሬዝዲንት
እና ምክትሌ ፕሬዝዲንት ሹመት በርዕሰ l) Establishes the Audit and other
regulatory bodies, appoint the Auditor
መስተዲዴሩ አቅራቢነት ያፀዴቃሌ፤
General and the Deputy Auditor
General;
ቸ) የኦዱትና ላልች የቁጥጥር አካሊትን
m) Levies tax and duties on the sources
ያቋቁማሌ፣ ዋና ኦዱተሩን እና ምክትሌ
given to the State;
ዋና ኦዱተሩን ይሾማሌ፤
n) Issues law regarding the Regional
ኀ) ሇክሌለ መንግስት ተሇይቶ በተሰጠው የገቢ
public servants and working conditions
ምንጭ ሊይ በክሌለ ውስጥ ግብርና
of services;
ታክስ ይጥሊሌ፤
o) Ratifies the decree of State of
ነ) የክሌለን መንግስት ሰራተኞች አስተዲዯርና
Emergency;
የስራ ሁኔታዎችን በተመሇከተ ሕግ
p) Call and request the State President and
ያወጣሌ፤
other State officials. Investigate the
ኘ) የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ያፀዴቃሌ፤
Executive’s conduct and discharge of its
አ/ የክሌለን ርዕሰ መስተዲዴርና ላልች responsibility and dismiss from the
የክሌለን መንግስት ባሇስሌጣናት ሇጥያቄ position upon lose of confidence;
ይጠራሌ፣ የአስፇፃሚውን አካሌ አሰራር q) Issues law on other cases concerning the
ይመረምራሌ፤ የማስተካከያ ሀሳብና Regional Government.
የሥራ አቅጣጫ ይሰጣሌ፣ አመኔታ ባጣ
ጊዜም ከስሌጣን ያነሳሌ፤
ከ) ላልች የክሌለን መንግስት በሚመሇከቱ

ጉዲዮች ሊይ ህግ ያወጣሌ፡፡
54
Article 57
አንቀጽ %7
Political Power
የፖሇቲካ ስሌጣን
1. A political party or a coalition of political parties
1. በክሌለ ምክር ቤት ውስጥ አብሊጫ መቀመጫ
that have the greatest number of seats in the
ያገኘ የፖሇቲካ ዴርጅት ወይም ጣምራ State Council shall form and lead the
የፖሇቲካ ዴርጅቶች የክሌለን መስተዲዴር Administrative Council.
ምክር ቤት ያዯራጃሌ ወይም ያዯራጃለ፣ 2. A political party or a coalition of political
ይመራሌ ወይም ይመራለ፡፡ parties that have the greatest number of seats in
the State Council shall appoint the Speaker and
2. በምክር ቤቱ አብሊጫ መቀመጫ ያገኘ
Deputy Speaker of the Council among the
የፖሇቲካ ዴርጅት ወይም ጣምራ የፖሇቲካ
members of the State Council.
ዴርጅቶች ከክሌለ ምክር ቤት አባሊት መካከሌ
3. The provision of sub-Article 1 and 2 of this
የምክር ቤቱን ዋና አፇ-ጉባዔንና ምክትሌ አፇ-
Article shall apply to Councils at all structural
ጉባዔን በማቅረብ ያሰይማሌ፡፡
levels.
3. የዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 እና 2 ዴንጋጌ
እንዯአግባብቱ በየእርከኑ ሇሚገኙ ምክር ቤቶች
ተፇፃሚነት ይኖረዋሌ፡፡
Article 58
አንቀጽ %8 Secretariat of the State Council
የክሌለ ምክር ቤት ጽህፇት ቤት 1. The State Council shall have Secretariat
1. የክሌለ ምክር ቤት የራሱ የሆነ አዯረጃጀት having its own organization that is
ያሇው ተጠሪነቱ ሇምክር ቤቱ አፇ-ጉባዔ የሆነ accountable to the Speaker of the Council;
2. Standing committees shall be formed under
ጽህፇት ቤት ይኖረዋሌ፡፡
the auspices of the Council;
2. በምክር ቤቱ ስር ቋሚ ኮሚቴዎች ይዯራጃለ፡፡
3. The Secretariat of the Council shall have
3. የምክር ቤቱ ጽህፇት ቤት የሚከተለት the following powers and functions:
ስሌጣንና ተግባራት ይኖሩታሌ፡- a) Organize the office with manpower and
materials;
ሀ) ጽህፇት ቤቱን በሰው ኃይሌና ቁሳቁስ
b) Holds and keeps the documents of the
ያዯራጃሌ፤
Council properly;
ሇ) የምክር ቤቱን ሰነድች በአግባቡ ይይዛሌ፤
ይጠብቃሌ፤ c) Ensures that the minutes of the Council are
held properly;
ሏ) የምክር ቤቱን ቃሇ-ጉባዔ በሚገባ መያዙን
55
ያረጋግጣሌ፤ d) Carry out such other duties assigned to it by
the Speaker.
መ) በአፇ-ጉባዔ የሚሰጡትን ላልች ተግባራት
4. The provisions of sub-Articles 1 to 3 of this
ያከናዉናሌ፡፡
Article shall apply to councils established at
4. የዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 እስከ 3 ያለ all levels as appropriate.
ዴንጋጌዎች እንዯአግባብነቱ በየዯረጃዉ
ሇተቋቋሙ ምክር ቤቶች ተፇፃሚነት
ይኖረዋሌ፡፡
አንቀጽ %9 Article 59
Power and Function of the Speaker
የአፇ-ጉባዔ ስሌጣንና ተግባር
The Speaker of the State Council shall have the
የክሌለ ምክር ቤት አፇ-ጉባዔ የሚከተለት
following Power and functions:
ስሌጣንና ተግባራት ይኖሩታሌ፡-
1. የምክር ቤቱን መዯበኛና አስቸኳይ ስብሰባዎች 1. Call and preside regular and extraordinary
ይጠራሌ፤ ይመራሌ፤ meetings of the Council;
2. Reperesents the Council at third parties;
2. ምክር ቤቱን በሶስተኛ ወገኖች ዘንዴ
3. Organizes the Secretariat of the Council;
ይወክሊሌ፤
manages overall functions;
3. የምክር ቤቱን ጽፇት ቤት ያዯራጃሌ፤ ጠቅሊሊ 4. Executes disciplinary action against members
የአስተዲዯር ሥራዎችን በበሊይነት ይመራሌ፤ of the Council;
4. ምክር ቤቱ በአባልች ሊይ የወሰነውን 5. Effects the organization of the Secretariat of the

Council based on law.
የዱስፕሉን እርምጃ ያስፇጽማሌ፤
6. Coordinates the standing and ad-hoc
5. የምክር ቤቱን ጽህፇት ቤት አዯረጃጀት በህግ
committees of the Council;
ያስወስናሌ፤ 7. Performs other duties that may be entrusted to
6. የምክር ቤቱን ጊዜያዊና ቋሚ ኮሚቴዎችን him by law;
ያስተባብራሌ፤ 8. The provisions of sub-Articles 1 to 7 of this

Article may apply to councils established at all
7. በህግ የተሰጡትን ላልች ተግባራት
levels.
ያከናዉናሌ፤
8. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 እስከ 7 ያለ
56
ዴንጋጌዎች በየዯረጃዉ ሇተቋቋሙ ምክር
ቤቶች ተፇፃሚነት ይኖራቸዋሌ፡፡ Article 60
Powers and Functions of the Deputy Speaker
አንቀጽ ^ Deputy Speaker of the Council shall:
የምክትሌ አፇ-ገባዔ ስሌጣንና ተግባር 1) Performs such functions assigned by the
ምክትሌ አፇ-ጉባዔው፡- Speaker;
2) Act on behalf of the Speaker in the
1. በአፇ-ጉባዔው ተሇይተው የተሰጡትን
absence of him or incapability of the
ተግባራት ያከናውናሌ፣
Speaker.
2. አፇ-ጉባዔው በማይኖርበት ወይም ሥራውን
ሇማከናወን በማይችሌበት ጊዜ ተክቶ ይሰራሌ፡፡ Article 61
Sessions of the State Council and Term of
አንቀጽ ^1
Mandate
የክሌለ ምክር ቤት የስብሰባ ጊዜና የሥራ ዘመን 1. The State Council shall hold periodical
1. ምክር ቤቱ በዓመት ቢያንስ ሁሇት ጊዜ meetings at least twice a year.
መዯበኛ ስብሰባ ያዯርጋሌ፡፡ 2. The presence of more than two-thrird of the
members of the State Council shall constitute
2. ከምክር ቤቱ አባሊት ውስጥ ከሁሇት ሶስተኛ
a quorum. Decision of the Council shall be
በሊይ ከተገኙ ምሌዓተ-ጉባኤ ይሆናሌ፡፡ የምክር
made by the majority vote of the members of
ቤቱ ዉሳኔ በስብሰባዉ ሊይ በተገኙ የምክር
the Council.
ቤቱ አባሊት የአብሊጫ ዴመጽ ይተሊሇፊሌ፡፡
3. The term of mandate of the State Council
3. የምክር ቤቱ የሥራ ዘመን አንዴ የምርጫ shall be one session of election. Elections for
ዘመን ይሆናሌ፡፡ የሥራ ዘመኑ ከማብቃቱ a new State Council shall be concluded one
ከአንዴ ወር በፉት አዱስ ምርጫ ተካሄድ month before expire of the term of previous
ይጠናቀቃሌ፤ የቀዴሞው ምክር ቤት የሥራ Council. The new Council shall commence its
duty within one month period following the
ዘመን በተጠናቀቀ በአንዴ ወር ጊዜ ውስጥ
election.
አዱሱ ምክር ቤት ሥራውን ይጀምራሌ፡፡
4. The Speaker of the State Council may call an
4. ምክር ቤቱ መዯበኛ ስብሰባ በማያዯርግበት extraordinary meeting of the Council. He is
ወቅት አፇ-ጉባኤው አስቸኳይ ስብሰባ ሉጠራ also obliged to call a meeting of the State
ይችሊሌ፡፡ ከምክር ቤቱ አባሊት መካከሌ ከአንዴ Council at the request of more than one-third
ሶስተኛ በሊይ የሆኑት አስቸኳይ ስብሰባ of the members.
እንዱጠራ ከጠየቁ አፇ-ጉባዔው የምክር ቤቱን 5. Meetings of the State Council shall be public.
57
ስብሰባ የመጥራት ግዳታ አሇበት፡፡ The Council may, however, hold a closed
meeting at the request of the Executive or
5. የክሌለ ምክር ቤት ስብሰባ በግሌጽ ይካሄዲሌ፡፡
members of the State Council if such a
ሆኖም ስብሰባው በዝግ እንዱካሄዴ በምክር
request is supported by a decision of more
ቤቱ አባሊት ወይም በክሌለ አስፇፃሚ አካሌ
than one-half of the members of the Council.
ከተጠየቀና ከምክር ቤቱ አባሊት መካከሌ
6. The provisions of this Article may apply to
ከግማሽ በሊይ የሚሆኑት ጥያቄውን ከዯገፈ zonal, woreda and kebele councils as
ምክር ቤቱ ዝግ ስብሰባ ሉያዯርግ ይችሊሌ፡፡ appropriate. However, zonal council helds
6. የዚህ አንቀጽ ዴንጋጌዎች እንዯ አግባብነቱ three times, woreda council four times and
ሇዞን፣ ሇወረዲ እና ሇቀበላ ምክር ቤቶች ሊይ kebele council monthely conduct their regular
meetings.
ተፇፃሚነት አሊቸው፡፡ ሆኖም የዞን ምክር ቤት
በዓመት ሦስት ጊዜ፣ የወረዲ ምክር በዓመት
አራት ጊዜ እንዱሁ የቀበላ ምክር ቤት በየወሩ
Article 62
መዯበኛ ስብሰባ ያካሂዲለ፡፡
Decisions and Rules of Procedure of the Council
አንቀጽ ^2 1. Unless and otherwise provided in this

Constitution, all decisions of the State
የምክር ቤቱ ውሳኔዎችና ውስጣዊ የአሰራር ስነ-
ስረዓት Council shall be made by a majority vote
1. በዚህ ሕገ መንግስት በተሇየ ሁኔታ ካሌተዯነገገ of the members present in the meeting.
2. A law, which is passed by a majority vote
በስተቀር ማናቸውም ውሳኔዎች የሚተሊሇፈት
of the Council, shall be submitted to the
በስብሰባው ሊይ ከተገኙት የምክር ቤት አባሊት
President of the State for signature. The
ውስጥ በአብሊጫ ዴምጽ ይሆናሌ፡፡
President shall sign on within fifteen days;
2. ምክር ቤቱ መክሮበት በአብሊጫ ዴምጽ otherwise, the law shall be effective being
የተስማማበት ሕግ ሇክሌለ ርዕሰ መስተዲዴር proclaimed in Southwest Negarit Gazeta.
ሇፉርማ ይቀርባሌ፡፡ በአስራ አምስት ቀናት 3. The Council shall adopt rules and
ዉስጥ ርዕሰ መስተዲዴሩ ይፇርማሌ፡፡ በአስራ procedures regarding its function.
አምስት ቀናት ውሰጥ ካሌፇረመ ህጉ በዯቡብ
ምዕራብ ነጋሪት ጋዜጣ ታውጆ በሥራ ሊይ
ይዉሊሌ፡፡
3. ምክር ቤቱ ውስጣዊ አሰራሩንና ዝርዝር የሕግ

አወጣጥ ስርዓቱን አስመሌክቶ ዯንቦችን
58
ሉያወጣ ይችሊሌ፡፡ Article 63
Dissolution of the Council
አንቀጽ ^3 1. With the consent of the Council, the
ስሇምክር ቤቱ መበተን President of the State may cause the
1. ርዕሰ መስተዲዴሩ የምክር ቤቱ የስሌጣን dissolution of the Council before the expiry
ዘመን ከማሇቁ በፉት አዱስ ምርጫ ሇማካሄዴ of its term in order to hold new elections.
በምክር ቤቱ ፌቃዴ ምክር ቤቱ እንዱበተን

ሇማዴረግ ይችሊሌ፡፡ 2. The President may invite political parties to
form a coalition government within two

2. በጣምራ የክሌለን መንግስት ስሌጣን የያዙ
የፖሇቲካ ዴርጅቶች ጣምራነታቸው ፇርሶ weeks if the Council of the State of a previous
በምክር ቤቱ የነበራቸውን አብሊጫነት ያጡ coalition is dissolved because of the loss of its
እንዯሆነ የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት
majority in the Council. The Council shall be
ተበትኖ በክሌለ ምክር ቤት ባለ የፖሇቲካ
dissolved and new elections shall be held if
ዴርጅቶች ላሊ ጣምራ መንግስት በሁሇት
ሳምንት ጊዜ ውስጥ ሇመመስረት ርዕሰ the political parties cannot agree to the
መስተዲዴሩ የፖሇቲካ ዴርጅቶችን ይጋብዛሌ፡፡ continuation of the previous coalition or to

የፖሇቲካ ዴርጅቶቹ አዱስ መንግስት
form a new majority coalition.
ሇመመሥረት ወይም የነበረውን ጣምራነት
3. If the Council is dissolved pursuant to sub-
ሇመቀጠሌ ካሌቻለ የክሌለ ምክር ቤት
Article 1 or 2 of this Article, new election
ተበትኖ አዱስ ምርጫ ይዯረጋሌ፡፡
shall be held within six months of its
3. በዚህ አንቀጽ ንዑስ 1 ወይም 2 መሠረት dissolution.
ምክር ቤቱ የተበተነ እንዯሆነ ከስዴስት ወር 4. The new Council shall convene within fifteen
ባሌበሇጠ ጊዜ ውስጥ አዱስ ምርጫ መዯረግ days of the conclusion of the election.
አሇበት፡፡ 5. Following the dissolution of the Council, the
previous ruling party or coalition of parties
4. ምርጫው በተጠናቀቀ በአስራ አምስት ቀናት
shall continue as a caretaker government,
ውስጥ አዱሱ የክሌሌ ምክር ቤት ሥራውን
beyond conducting the day-to-day affairs of
ይጀምራሌ፡፡
the government and organizing new elections,
5. የክሌለ ምክር ቤት ከተበተነ በኋሊ ክሌለን it may not enact new proclamations,
የሚመራው ስሌጣን ይዞ የነበረው የፖሇቲካ regulations or decrees, nor may it repeal or
ዴርጅት ወይም የፖሇቲካ ዴርጅቶች ጣምራ amend any existing law.
59
የዕሇት ተዕሇት የመንግስት ስራ ከማከናወንና
ምርጫ ከማካሄዴ በስተቀር አዱስ አዋጆችን፣ 6. The Provision of this Article shall apply to
ዯንቦችንና ዴንጋጌዎችን ማውጣት ወይም zonal, woreda, urban center administration,

and kebele Councils as appropriate.
ነባር ሕጎችንና ዴንጋጌዎችን መሻርና ማሻሻሌ
አይችሌም፡፡
6. የዚህ አንቀጽ ዴንጋጌዎች እንዯ አግባብነቱ

በዞን፣ በወረዲ፣ በከተማ አስተዲዯር እና በቀበላ
ምክር ቤቶች ተፇፃሚ ይሆናለ፡፡
PART TWO
ክፌሌ ሁሇት
The Council of the Nationalities
የብሔረሰቦች ምክር ቤት Article 64
አንቀጽ ^4 Members of the Council of the Nationalities

1. The Council of Nationalities is composed of
የብሔረሰቦች ምክር ቤት አባሊት
representatives of Nations, Nationalities and
1. የብሔረሰቦች ምክር ቤት በክሌለ የሚገኙት
Peoples at least by five members.
ብሔሮች፣ ብሔረሰቦች እና ህዝቦች ቢያንስ
2. Each Nation, Nationality and People shall be
በአምስት አባሊት የሚወከለበት ምክር ቤት represented by five additional representatives
ነዉ፡፡ for each one million of its population.
2. እያንዲንደ ብሔር፣ ብሔረሰብ እና ህዝብ 3. Members of the Council of the Nationalities
በአንዴ ሚሉዮን ህዝብ በአምስት ተጨማሪ shall be represented among members elected
for zonal Council.
አባሊት ይወከሊሌ፡፡
4. The Nationalities that do not have
3. የብሔረሰቦች ምክር ቤት አባሊት ሇዞን ምክር
reperesentative in zonal Council shall be
ቤት ከተመረጡ አባሊት መካከሌ ይወከሊለ፡፡ reperesented from members elected for
4. በዞን ምክር ቤት ዉክሌና ያሊገኙ ብሔሮች woreda Council.
ሇወረዲ ምክር ቤት ከተመረጡ አባሊት

Article 65
ይወከሊለ፡፡
Powers and Functions of the Council of the
አንቀጽ ^5 Nationalities
የብሔረሰቦች ምክር ቤት ስሌጣንና ተግባር 1. Interpret the State Constitution.

2. Organize the State Council of Constitutional
60
1. የክሌለን ሕገ መንግስት ይተረጉማሌ፡፡ Inquiry.
3. Promote the Nations, Nationalities and
2. የክሌለን ሕገ መንግስት አጣሪ ጉባዔ
Peoples of the Region to consolidate their
ያዯራጃሌ፡፡
unity based on their mutual consent.
3. የክሌለን ብሔሮች፣ ብሔረሰቦች እና ህዝቦች
በእኩሌነትና በመፇቃቀዴ ሊይ የተመሰረተ 4. Strive to find solutions to disputes or
አንዴነት እንዱጠናከር እና እንዱጎሇብት misunderstandings that may arise between
ያዯርጋሌ፡፡ administrative heirarchies in the Region.
4. በክሌለ ውስጥ በሚገኙ አስተዲዯር እርከኖች

5. Determine society that needs special
መካከሌ ሇሚነሱ አሇመግባባቶች መፌትሔ
representation. The details shall be prescribed
ያፇሊሌጋሌ፡፡ by law.
5. በክሌለ ምክር ቤት ሌዩ ውክሌና 6. Facilitate the strengthening of the history,
የሚያስፇሌጋቸዉ ማህበረሰብ ክፌልችን culture and language of the Nations,

Nationalities and Peoples of the Region.
ይወስናሌ፡፡ ዝርዝሩ በህግ ይወሰናሌ፡፡
7. Participate in the process of intiations and
6. የክሌለ ብሔሮች፣ ብሔረሰቦች እና ሕዝቦች
amendments of the State Constitution.
ታሪክ፣ ባህሌ፣ ቋንቋ የሚጠናከርበትን ሁኔታ 8. It shall have the power to study and submit
ያመቻቻሌ፡፡ the result to the House of Federation
7. የክሌለ ሕገ መንግስት ማሻሻያ ሀሳብ regarding disputes arising from neighboring
በማመንጨትና በማሻሻሌ ሂዯት ዉስጥ states and to follow up its implementation.

9. Determine budget allocation of the State. The
ይሳተፊሌ፡፡
details shall be prescribed by law.
8. ከአጎራባች ክሌሌ መንግስታት ጋር በሚነሱ
አሇመግባባቶችና የዴንበር መካሇሌ ጥያቄዎችን
አጥንቶ ሇፋዯሬሽን ምክር ቤት የማቅረብና
አፇፃፀሙንም የመከታተሌ ስሌጣን ይኖረዋሌ፡፡
9. የክሌለን የበጀት ቀመር ይወስናሌ፡፡ ዝርዝሩ

Article 66
በህግ ይወሰናሌ፡፡
Decisions and Rules of Procedure
አንቀጽ ^6
1. The presence of two-thrird of the members
የውሳኔዎች እና ስነ-ስርዓት ዯንቦች
shall constitute a quorum. All decisions of the
1. ከአባሊቱ ሁሇት ሶስተኛ የተገኙ እንዯሆነ
61
ምሌዓተ ጉበዔ ይሆናሌ፡፡ ማንኛዉም የምክር Council shall be made by a majority vote of
ቤቱ ዉሳኔ ስብሰባ ሊይ በተገኙ አባሊት the members present in the meeting.
አብሊጫ ዴምጽ ይተሊሇፊሌ፡፡ 2. The members can vote only in person.

3. The Council shall adopt rules and procedures
2. አባሊት ዴምጽ መስጠት የሚችለት በአካሌ
regarding its functions.
ሲገኙ ብቻ ነዉ፡፡
3. ምክር ቤቱ ስሇዉስጣዊ አሰራርና ስርዓት ዯንብ

ሉያወጣ ይችሊሌ፡፡
Article 67
Budget of the Council of the Nationalities
አንቀጽ ^7 The Council shall submit its budget for approval to
የብሔረሰቦች ምክር ቤት በጀት the State Council.
ምክር ቤቱ በጀቱን ሇክሌለ ምክር ቤት አቅርቦ Article 68

Powers and Functions of the speaker of the Council
ያስወሰናሌ፡፡
of the Nationalities
አንቀጽ ^8
የብሔረሰቦች ምክር ቤት አፇ-ጉባዔ ስሌጣንና 1. Call and preside over the regular and
ተግባር extraordinary meetings of the Council.
1. የምክር ቤቱን አስቸኳይ እና መዯበኛ

2. Reperesent the Council and leads all its
ስብሰባዎች ይጠራሌ፤ ይመራሌ፡፡
administrative affairs.
2. ምክር ቤቱን ይወክሊሌ፤ ጠቅሊሊ የአስተዲዯር
ሥራዎችን ይመራሌ፡፡ 3. Enforce disciplinary actions the Council
takes on its members.
3. ምክር ቤቱ በአባልቹ ሊይ የወሰዯውን
የዱስፒሉን እርምጃ ያስፇጽምሌ፡፡
4. Organize the office of the Council.
4. የምክር ቤቱን ጽህፇት ቤት ያዯራጃሌ፡፡ 5. Coordinate the ad-hoc and standing
5. የምክር ቤቱን ጊዜያዊና ቋሚ ኮሚቴዎችን committee of the Council.
ያስተባብራሌ፡፡
6. Discharge all responsibilities entrusted to
6. በምክር ቤቱና በህግ የተሰጡትን ላልች
him by the Council and by other laws.
ተግባራትን ያከናውናሌ፡፡
62
አንቀጽ ^9
የምክትሌ አፇ-ጉባዔ ስሌጣንና ተግባር Article 69

Power and Functions of the Deputy Speaker
1. አፇ-ጉባዔው በማይኖርበት ወይም
1. He acts on behalf of the Speaker in his
ሥራውን ማከናወን በማይችሌበት ጊዜ
absence or unable to exercise his power and
ተክቶ ይሰራሌ፡፡
functions.
2. በአፇ-ጉባዔው ተሇይተው የተሰጡትን 2. He shall perform duties that shall be
ተግባራት ያከናውናሌ፡፡ specifically entrusted to him by the
Speaker.
ምዕራፌ ስዴስት CHAPTER SIX

የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት ADMINISTRATIVE COUNCIL OF THE
አንቀጽ & STATE
የክሌለ መንግስት የአስፇጻሚነት ስሌጣን

Article 70
1. የክሌለ መንግስት ከፌተኛ የአስፇጻሚነት
The Powers of the Executive
ስሌጣን የተሰጠው ሇርዕሰ መስተዲዴሩ እና
1. The highest executive power of the State is
ሇክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት ነዉ፡፡
vested in the President and the
2. ርዕሰ መስተዲዴሩ እና የመስተዲዴር ምክር Administrative Council.
ቤት ተጠሪነታቸው ሇክሌለ ምክር ቤት 2. The President and the Administrative
ነዉ፡፡ Council are accountable to the Council of

the State.
3. የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት አባሊት
3. Members of the Administrative Council are
በመንግስት ተግባራቸዉ በጋራ
collectively responsible for all decisions
ሇሚያሳሌፈት ዉሳኔና ሇሚፇጽሙት ተግባር they make as a body.
የጋራ ኃሊፉነት አሇባቸዉ፡፡ 4. The Provision of this Article shall apply to
4. የዚህ አንቀጽ ዴንጋጌዎች እንዯአግባብነቱ zonal, woreda, urban center administration,
በዞን፤ በወረዲ፣ ከተማ እና በቀበላ and kebele administration bodies as

appropriate.
አስተዲዯር አካሊት ሊይ ተፇፃሚ ይሆናለ፡፡
63
Article 71
አንቀጽ &1
Administrative Council of the Region
የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት 1. The Administrative Council is an organ
1. የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት ርዕሰ consisting of the President, Vice President and
መስተዲዴሩ፣ ምክትሌ ርዕሰ መስተዲዴሩና heads of Bureaus. Particulars shall be
የአስፇፃሚ መሥሪያ ቤቶች ኃሊፉዎች determined by law.
በአባሌነት የሚገኙበት አካሌ ነዉ፡፡ ዝርዝሩ 2. In the exercise of State functions, members of
በህግ ይወሰናሌ፡፡ the Council of State shall have collective
responsiblity for all decisions they make as a
2. የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት አባሊት
body and are accountable to the President.
በመንግስት ተግባራቸዉና በጋራ ሇሚሰጡት
ዉሳኔ የጋራ ኃሊፉነት አሇባቸዉ፤
3. The Administrative Council shall be
ተጠሪነታቸዉም ሇርዕሰ መስተዲዴሩ ነዉ፡፡ accountable to the Council of State for its
3. የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት በሚወስነዉ decision.
ዉሳኔ ሇክሌለ ምክር ቤት ተጠሪ ይሆናሌ፡፡ 4. The chairperson of the Administrative Council
is the State President.
4. የመስተዲዴር ምክር ቤቱ ሰብሳቢ ርዕሰ
መስተዲዴሩ ነዉ፡፡
Article 72
አንቀጽ &2 Powers and Functions of Administrative Council

የክላሇ መስተዱዳር ምክር ቤት ስላጣንና ተግባር of the Region
Without prejudice to the provisions of the
የፋዯራሌ ሕገ መንግስት ዴንጋጌ እንዯተጠበቀ
Constitution of the Federal Democriatic Republic
ሆኖ የክሌሌ መስተዲዴር ምክር ቤት ከዚህ በታች
of Ethiopia, the Council shall have the following
የተመሇከቱት ስሌጣንና ተግባር ይኖሩታሌ፡-
powers and functions:
1. በክሌለ ምክር ቤትና በፋዳራሌ መንግስት 1. Ensures the implementation of laws and
የወጡ ሕጎችንና የተሰጡ ውሳኔዎች በክሌለ decisions issued by the State Council and
ውስጥ በሥራ ሊይ መዋሊቸውን ያረጋግጣሌ፤ the Federal Government. It shall issue
መመሪያ ያወጣሌ:: directives.

2. Organizes, controls and directs the
2. በሕግ በሚወሰነው መሠረት የክሌለን
Adminstrative Council, Executive bodies
መስተዲዴር ምክር ቤት፣ ላልች አስፇፃሚ
and various institutions of the State.
አካሊትና ሌዩሌዩ ተቋማት አዯረጃጀት 3. Prepares the annual budget of the Regional
ይወስናሌ፤ ሥራቸውን ይከታተሊሌ፤ State; submites it to the State Council and
64
ይመራሌ፡፡ thereby implement upon approval;
4. Formulates the economic and social
3. የክሌለን መንግስት በጀት ያዘጋጃሌ፣
development polices and strategies of the
ሇክሌለ ምክር ቤት ያቀርባሌ፣ ሲፀዴቅ
State; submits draft bills to and have them
በተግባር ሊይ ያውሊሌ፡፡
approved by the State Council and executes
4. የክሌለን ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ ሌማት it upon approval;
ፖሉሲዎችንና ስትራቴጂዎችን ይነዴፊሌ፣ 5. Ensures the observance of law and order in
የሕግ ረቂቆችን ሇክሌለ ምክር ቤት the Region;
አቅርቦ ያስፀዴቃሌ፤ የተወሰነውንም 6. Issues Regulations pursuant to powers
ያስፇፅማሌ፡፡ vested in it by the State Council.

7. Declares a State of Emergency;
5. በክሌለ ውስጥ ህግና ስርዓት መከበሩን
8. Ensures that the Region's heritage and
ያረጋግጣሌ፡፡ natural resources are properly conserved
6. የክሌለ ምክር ቤት በሚሰጠው ስሌጣን and protected;
መሠረት ዯንቦችን ያወጣሌ፡፡ 9. Performs other functions assigned to it by

the State Council in accordance with the
7. የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ያውጃሌ፡፡ law.
8. የክሌለ ቅርስና የተፇጥሮ ሀብት አስፇሊጊው

እንክብካቤና ጥበቃ የተዯረገሇት መሆኑን
ያረጋግጣሌ፡፡
9. በክሌለ ምክር ቤትና በሕግ መሰረት

የሚሰጡትን ላልች ተግባራትን
Article 73
ያከናውናሌ፡፡
Appointment and Term of Office of the President
አንቀጽ &3
and Vice President of the State
የክሌለ ርዕሰ መስተዲዴርና ምክትሌ ርዕሰ 1. The President shall be elected upon
መስተዲዴር አሰያየምና የሥራ ዘመን recommendation by political party or
political partie that have greatest number of
1. ርዕሰ መስተዲዯሩ በክሌለ ምክር ቤት አብሊጫ seats in the State Council.
ዴምጽ ባገኘዉ የፖሇቲካ ዴርጅት ወይም 2. The Vice President shall be appointed by
የፖሇቲካ ዴርጅቶች አቅራቢነት ብቃትን the Council of the State upon the
መሠረት በማዴረግ ከክሌለ ምክር ቤት አባሊት recommendation of the President. The term
65
መካከሌ ይሾማሌ፡፡ of mandate is determined by law.
3. Unless otherwise provided in this
2. ምክትሌ ርዕሰ መስተዲዴር በርዕሰ መስተዲዴሩ
Constitution, the term of office of the
አቅራቢነት በክሌለ ምክር ቤት ይሾማለ፡፡
President is for the duration of the mandate
የሥራ ዘመኑ ዝርዝር በሕግ ይወሰናሌ፡፡
of the State Council. The term of mandate
of the President may not be more than two
terms. If the Council loses confidence in the
3. በዚህ ሕገ መንግስት በላሊ አኳኋን ካሌተወሰነ
President, it may dismiss him from office
በቀር የርዕሰ መሰተዲዯሩ የሥራ ዘመን የክሌለ
before the end of his term and appoint
ምክር ቤት የሥራ ዘመን ነዉ፡፡ ርዕሰ
another President.
መስተዲዴሩ አገሌግልት ከሁሇት የምርጫ
ዘመን በሊይ ሉሆን አይችሌም፡፡ ምክር ቤቱ
በርዕሰ መስተዲዯሩ ሊይ እምነት ካጣበት
Article 74
የሥራ ዘመኑ ከማሇቁ በፉት ከስሌጣን
ሉያነሳውና በምትኩ ላሊ ሉሾም ይችሊሌ፡፡ Powers and Functions of the President
አንቀጽ &4 1. The President is the Head of the

Government and Chairperson of the
የርዕሰ መስተዲዯሩ ስሌጣንና ተግባራት
Administrative Council.
1. ርዕሰ መስተዲዴሩ የክሌለ መስተዲዴር ሥራ 2. Consistent with the provision of sub-Article

መሪ፣ መስተዲዴር ምክር ቤት ሰብሳቢ እና 1 of this Article, the President shall:
የክሌለ ፕሬዝዲንት ነው፡፡ a) Lead, coordinate and represent the

2 የዚህ አንቀፅ ንዑስ አንቀፅ 1 ዴንጋጌ Administrative Council;
እንዯተጠበቀ ሆኖ ርዕሰ መስተዲዴሩ፡-

b) Sign the Proclamations and Regulations
ሀ) የክሌለን መንግስት ምክር ቤት ይመራሌ፣ approved by the Council of State and
ያስተባብራሌ፣ ይወክሊሌ፤ the Council of Administration within 15
days and announce them in the
ሇ) የክሌለ ምክር ቤትና መስተዲዴር ምክር ቤት
Southwest Negarit Gazeta. If the
ያፀዯቃቸውን አዋጆችና ዯንቦች በአስራ
President does not sign within 15 days,
አምስት ቀናት ውስጥ ይፇርማሌ፣ በዯቡብ
the law shall take effect without his
ምዕራብ ነጋሪት ጋዜጣ ያውጃሌ፡፡ ርዕሰ signature.
መስተዲዴሩ በአስራ አምስት ቀናት ውስጥ
c) Follow up the implementation of
66
ካሌፇረመበት ሕጉ በሥራ ሊይ ይውሊሌ፡፡ Policies, Regulations, Directives and
Decisions issued by the Administrative
ሏ) የክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤትና የክሌሌ
Council and the State Council;
ምክር ቤት ያወጣቸውን ፖሉሲዎች፣
ዯንቦች፣ መመሪያዎችና ውሳኔዎች d) Select nominees for the post of the
ተፇፃሚነት ይከታተሊሌ፤ President and Vice-President of the

State Supreme Court as well as the
መ) ሇክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ፕሬዚዲንትና
Auditor General and Deputy Auditor
ምክትሌ ፕሬዚዲንት እንዱሁም የክሌለን
General and submit to the State Council
ዋና ኦዱተርና ምክትሌ ዋና ኦዱተር ሹመት
for approval;
ሇክሌለ ምክር ቤት በማቅረብ ያሾማሌ፤ e) Without prejudice to the Provision of
sub-Article 2 (d) of this Article, he shall
temporarily appoint the above-
ሠ) የዚህ አንቀፅ ንዑስ አንቀፅ 2 (መ) ዴንጋጌ
mentioned officers in case of
እንዯተጠበቀ ሆኖ የክሌለ ምክር ቤት
inconvinence for State Council session.
ሉሰበሰብ ባሌቻሇበት ጊዜና ሁኔታ ከፌ ብል
The President and Vice-President of the
የተጠቀሱትን የሥራ ኃሊፉዎች በጊዜያዊነት Supreme Court shall be temporarily
መዴቦ ያሰራሌ፡፡ የጠቅሊይ ፌርዴ ቤት appointed from among the judges of the
ፕሬዝዲንትና ምክትሌ ፕሬዝዲንት Supreme Court.
በጊዜያዊነት የሚመዯቡት ከጠቅሊይ ፌርዴ f) Nominate and submit Vice President
ቤት ዲኞች መካከሌ ይሆናሌ፤ and members of Adminstrative Council
to the State Council for approval.
ረ) ምክትሌ ርዕሰ መስተዲዴርና የመስተዲዴር
ምክር ቤት አባሊትን ሇክሌለ ምክር ቤት g) Appoint heads and deputy heads of the
በማቅረብ ሹመታቸውን ያስፀዴቃሌ፤ Regional Economic, Social and
Administrative Institutions other than
ሰ) የክሌለን ኢኮኖሚያዊ፣ ማህበራዊና
those listed in sub-Article 2 (d) and (f)
አስተዲዯራዊ ተቋማት በዚህ አንቀፅ ንዑስ
of this Article upon the recommendation
አንቀፅ 2 (መ) እና (ረ) ስር ከተዘረዘሩት
to the Administrative Council.
ውጪ የሆኑ የክሌለ አስፇፃሚ መሥሪያ
h) Direct and control the State Security and
ቤቶች፣ ኃሊፉዎችና ምክትሌ ኃሊፉዎችን Police forces that maintain law and
ሇክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት በማቅረብ order in the State.
ያሾማሌ፤
i) Direct, coordinate and control the
ሸ) የክሌለን ዯህንነት ሇመጠበቅና ሕግና ስርዓት
67
ሇማስከበር የተቋቋሙትን ክሌሌ አቀፌ administrative hierarchies of the State.
የፀጥታና ፖሉስ ኃይልችን በበሊይነት
j) Consistent with the provision of Article
ይመራሌ፣ ይቆጣጠራሌ፤ 73, Sub-Article 3 of this Constitution,
ቀ) በክሌለ የሚገኙትን የበታች የመስተዲዴር he shall call and open the first season of
እርከኖችን ሥራ ይመራሌ፣ ያስተባብራሌ፣ new State Council. The details shall be
ይቆጣጠራሌ፤ determined by law.
በ) በዚህ ሕገ መንግስት አንቀፅ &3 ንዑስ አንቀፅ k) Discharge all responsiblities entrusted to
3 ዴንጋጌ እንዯተጠበቀ ሆኖ ርዕሰ him by laws.
መስተዲዴሩ የክሌለን ምክር ቤት መስራች

ጉባዔ ይጠራሌ፡፡ ዝርዝሩ በህግ ይወሰናሌ፡፡
Article 75
Power and Functions of the Vice President of the
ተ) በህግ የተሰጡትን ላልች ተግባራትን State
ያከናውናሌ፡፡ The Vice President is accountable to the President

and the Adminstrative Council of State. He shall:
አንቀጽ &5
a) Carryout such functions assigned to him by
የምክትሌ ርዕሰ መስተዲዴሩ ሥሌጣንና ተግባር
the President of State.
ምክትሌ ርዕሰ መስተዲዴሩ ተጠሪነቱ ሇርዕሰ
b) Act on behalf of the President of the State
መስተዲዴሩና ሇመስተዲዴር ምክር ቤት ሆኖ፡
in his absence or unable to exercise his
ሀ) በርዕሰ መስተዲዴሩ ተሇይተው የሚሰጡት
power and functions.
ሇ) ርዕሰ መስተዲዴሩ በማይኖርበት ጊዜ ወይም

ሥራውን ሇማከናወን በማይችሌበት ጊዜ ተክቶ Article 76
ይሰራሌ፡፡ Office of the President
አንቀጽ &6 1. The President of the State shall have an

office.
የርዕሰ መስተዲዯር ጽህፇት ቤት
1. ርዕሰ መስተዲዴሩ የራሱ ጽህፇት ቤት 2. The office shall also serve as the office of
ይኖረዋሌ፡ the State Administrative Council.
2. የርዕሰ መስተዲዴሩ ጽህፇት ቤት የክሌለ 3. The President shall nominate head of the
68
መስተዲዴር ምክር ቤት ጽህፇት ቤት office and submit to the Adminstrative
በመሆን ጭምር ያገሇግሊሌ፡፡ Council for approval.
3. ጽህፇት ቤቱ በርዕሰ መስተዲዴሩ 4. The head of the office shall be accountable

አቅራቢነት በክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት to the President and shall have the
በሚሾም አንዴ የጽህፇት ቤት ኃሊፉ following powers and functions:
ይመራሌ፡፡ a) Organizes the office with manpower

4. የጽህፇት ቤት ኃሊፉዉ ተጠሪነቱ ሇርዕሰ and materials;
መስተዲዯሩ ሆኖ የሚከተለት ሥሌጣንና b) Organizes, holds and keeps the

administrative documents properly;
ተግባራት ይኖሩታሌ፡-
ሀ ጽሕፇት ቤቱን በሰው ኃይሌና በቁሳቁስ c) Ensures that the minutes of the
ያዯራጃሌ፤ Administrative Council are properly

kept;
ሇ የመስተዲዯሩን ሠነድች በአግባቡ ያዯራጃሌ፤
ይይዛሌ፤ ይጠብቃሌ፤ d) Performs such other functions assigned
to him by the President.
ሐ የመስተዲዯሩ ምክር ቤቱ ቃሇ-ጉባዔ
በሚገባ መያዙን ያረጋግጣሌ፤ 5. The provisions of sub-Articles 1 to 4 of this
Article shall apply to zonal and woreda
administration offices as may be necessary.
መ በርዕሰ መስተዲዴሩ የሚሰጡትን ላልች
Article 77
5. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 እስከ 4 ያለ
ዴንጋጌዎች አንዯየአስፇሊጊነቱ ሇዞንና ወረዲ Establishment of Economic, Social and
አስተዲዯር ጽህፇት ቤቶች ተፇፃሚነት Administrative Institutions
ይኖራቸዋሌ፡፡
Bureaus, commissions or any other institutions
with the view to carryout, to coordinate and to
አንቀጽ &7
direct the day-to day economic, social and
ስሇ ኢኮኖሚያዊ ማህበራዊ እና አስተዲዯራዊ
administrative activities of the State shall be
ተቋማት መቋቋም
established by law as deemed necessary.
የክሌለ ኢኮኖሚያዊ፣ ማህበራዊ እና አስተዲዯራዊ
ሥራዎች የሚያከናዉኑ፣ የሚያስተባብሩና
የሚመሩ ሌዩ ሌዩ ቢሮዎች፣ ኮሚሽኖች እና
69
ላልች መስሪያ ቤቶች እንዯአስፇሊጊነታቸዉ በሕግ
ይቋቋማለ፡፡
CHAPTER SEVEN
STRUCTURE AND POWER OF THE

ምዕራፌ ሰባት
COURTS
ስሇ ፌርዴ ቤቶች አወቃቀርና የዲኝነት ስሌጣን
Article 78
አንቀጽ &8 Establishment of the Judiciary
ስሇ ዲኝነት አካሌ መቋቋም 1. The independent judiciary of the State is
1. የክሌለ ነፃ የዲኝነት አካሌ በዚህ ሕገ hereby established by this Constitution.
መንግስት ተቋቋሟሌ፡፡ 2. Special or ad-hoc courts which take judicial
2. የዲኝነትን ስሌጣን ከመዯበኛ ፌርዴ ቤቶች powers away from the regular courts or
ወይም በሕግ የዲኝነት ሥሌጣን ከተሰጠው institutions legally empowered to exercise

judicial functions and which do not follow
ተቋም ውጪ የሚያዯርግና በሕግ
legally prescribed procedures shall not be
የተዯነገገውን የዲኝነት ሥርዓት የማይከተሌ
established.
ሌዩ ወይም ጊዜያዊ ፌርዴ ቤት
አይቋቋምም፡፡ 3. Without prejudice the provision of Article 34
Sub-Article 5 of this Constitution, the
3. በዚህ ሕገ መንግሥት አንቀጽ #4 ንዑስ
religious and customary courts that have State
አንቀጽ 5 ዴንጋጌ እንዯተጠበቀ ሆኖ ይህ
recognition and function prior to the adoption
ሕገ መንግሥት ከመጽዯቁ በፉት
of this Constitution shall be recognized in this
በመንግሥት እውቅና አግኝተው ሲሰራባቸው
Constitution. The State Council may also
የነበሩ ሃይማኖታዊና ባህሊዊ የዲኝነት establish religious and customary judicial
አካሊት በዚህ ሕገ መንግሥት መሠረት bodies. Their structure and power shall be
እውቅና አግኝተዋሌ፡፡ የክሌለ ምክር ቤት determined by detail law.
ሃይማኖታዊና ባህሊዊ የዲኝነት አካሊትን
ሉያቁም ይችሊሌ፡፡ አዯረጃጀታቸውና
ስሌጣናቸው በዝርዝር ሕግ ይወሰናሌ፡፡ Article 79
Independence of the Judiciary

አንቀጽ &9
የዲኝነት ነፃነት 1. The judiciary at any level shall not be
1½ በየትኛውም ዯረጃ የሚገኝ የዲኝነት አካሌ influenced by any government body, authority
ከማናቸውም የመንግስት አካሌ፣ ባሇስሌጣን or other bodies.
70
ወይም ላሊ አካሌ ተጽዕኖ አይዯረግበትም፡፡ 2. Judges shall implement their judicial
functions independently. They are not ruled
2 ዲኞች የዲኝነት ተግባራቸውን በሙለ ነጻነት
by anything but by the law.
ያከናውናለ፡፡ ከሕግ በስተቀር በላሊ ሁኔታ
አይመሩም፡፡ 3. No judge shall be removed from his judicial
duties before he reaches to retirement except
3 ማንኛውም ዲኛ ከዚህ በታች በተጠቀሱት
under the following circumstances:
ሁኔታዎች ካሌሆነ በስተቀር በሕግ የተወሰነው
የጡረታ ዕዴሜው ከመዴረሱ በፉት ከፇቃደ a) When the judicial Administration
ውጭ ከዲኝነት ሥራው አይነሳም፡- Council decides to remove him for

violation of disciplinary rules or on
ሀ) አግባብነት ያሇው የዲኞች አስተዲዯር ጉባዔ
grounds of gross incompetence and
በዲኞች የዱሲፕሉን ሕግ መሰረት ጥፊት
inefficiency or;
ፇጽሟሌ ወይም ጉሌህ የሥራ ችልታና
b) When the judicial Administration
ቅሌጥፌና አንሶታሌ ብል ሲወስን፣ ወይም
Council decides that a judge can no
ሇ) በህመም ምክንያት ዲኛው ተግባሩን longer discharge his duties on account of
በተገቢው ሁኔታ ማከናወን አይችሌም ብል illness and,
ሲወስን እና፣
c) When the State Council approves by a
ሏ) የጉባዔው የመጨረሻ ውሳኔ ሇክሌለ ምክር majority vote, the decisions of the
ቤት ቀርቦ በአባሊቱ በሁሇት ሶስተኛ ዴምጽ judicial Administration Council.
ሲዯገፌና ሲጸዴቅ፡፡
4. The period of retirement of any judge shall not
4 የማንኛውም ዲኛ የጡረታ መውጫ ጊዜ be extended.
አይራዘምም፡፡
5. The recruitment, discipline and administrative
5 በየትኛውም ዯረጃ የሚገኙ ዲኞችና በጉባዔ issues of judges at all levels and the experts
የሚተዲዯሩ ባሇሙያዎች ምሌመሊ፤ የዱሲፕሉንና administered by the Council shall be decided by
አስተዲዲር ጉዲይ በዲኞች አስተዲዯር ጉባዔ the Judicial Council. The details shall be
ይወሰናሌ፡፡ ዝርዝሩ በሕግ ይወሰናሌ፡፡ determined by law.
6 የዲኞች አስተዲዯር ጉባኤ ነፃና ገሇሌተኛ ሆኖ 6. Judicial Council shall be established

ይዋቀራሌ፡፡ ዝርዝሩ በሕግ ይወሰናሌ፡፡ independent and impartial. The details shall be
determined by law.
7 የክሌለ ፌርዴ ቤቶች ከዲኞች ውጭ ያለትን
ሰራተኞች የመመሌመሌ፣ የመቅጠርና 7. Courts in the Region shall have the right to
71
የማስተዲዯር ነፃነት አሊቸው፡፡ ዝርዝሩ በሕግ recruit, hire, and administer staffs outside the
ይወሰናሌ፡፡ judiciary. The details shall be determined by
law.
አንቀጽ*
Article 80
የፌርዴ ቤቶች አዯረጃጀትና ሥሌጣን
1. የዚህ ሕገ መንግስት አንቀጽ &8 ንዑስ Jurisdiction and Structure of the Courts
አንቀጽ 2 እና 3 እንዯተጠበቀ ሆኖ የክሌለ 1. Consistent with sub-Articles 2 and 3 of Article

የዲኝነት ሥሌጣን የፌርዴ ቤቶች ብቻ 78 of this Constitution, the jurisdiction of the
ነው፡፡ State is vested in the courts only.
2. የክሌለ ዲኝነት አካሌ በጠቅሊይ ፌርዴ 2. The judiciary of the State shall be organized
ቤት፣ በከፌተኛ ፌርዴ ቤት፣ በወረዲ by the Supreme Court, the High Court, the
ወይም በመጀመሪያ ዯረጃ ፌርዴ ቤቶች Woreda or the First Instant Court. The Woreda
ይዯራጃሌ፡፡ የወረዲ ወይም የመጀመሪያ Wourt is the lowest first-instance judicial
ዯረጃ ፌርዴ ቤት የክሌለ የበታችና organ of the Regional State.
የመጀመሪያ ዯረጃ የዲኝነት አካሌ ነው፡፡

3. የዚህ አንቀፅ ንዑስ አንቀፅ 2 ዴንጋጌ Article 2 of this Article, kebele social courts
እንዯተጠበቀ ሆኖ የማህበረሰቡን ጉዲዮች shall be established by law to adjudicate the
የሚዲኝ የቀበላ ማህበራዊ ፌርዴ ቤቶች affairs of the community.
በሕግ ይዯራጃለ፡፡ 4. State Supreme Court shall have:
4. የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት፡-

a) The highest and final jurisdiction with
ሀ) ክሌሊዊ ጉዲዮችን በተመሇከተ regard to the Regional matters;
ከፌተኛውና የመጨረሻው የዲኝነት b) The jurisdiction of the Federal High
ስሌጣን፤ Court over federal matters;

c) The power of the cassation to adjudicate
ሇ) የፋዳራሌ ጉዲዮች በተመሇከተ
basic error of law on the final decision
የፋዳራለ ከፌተኛ ፌርዴ ቤት ዲኝነት
rendered by any level of the Regional
ስሌጣን፤ Court and body entitled jurisdiction by
ሏ) ማናቸውም ክሌሊዊ ፌርዴ ቤት እና law;
በሕግ የዲኝነት ስሌጣን የተሰጠው አካሌ d) It shall have jurisdiction over the change
በክሌሊዊ ጉዲዮች ሊይ የሰጠው የመጨረሻ of venue among the higher courts.
72
ውሳኔ መሠረታዊ የሕግ ስህተት ሲኖርበት 5. Without prejudice to the provisions of sub-
በሰበር ችልት የማየት ስሌጣን፤ Article 4 of this Article, the jurisdiction of the
courts at any level shall be determined by law.
መ) በክሌለ ከፌተኛ ፌርዴ ቤቶች መካከሌ
የሚነሱትን የክስ ይዛወርና የስሌጣን 6. The Regional Council shall allocate the budget
ጉዲዩችን የማየት ስሌጣን ይኖረዋሌ፡፡ for the administration of the Judiciary and its
staff. Manages the budget when allowed.
5. የዚህ አንቀፅ ንዑስ አንቀፅ 4 ዴንጋጌ
እንዯተጠበቀ ሆኖ በየዯረጃው ያለ ፌርዴ
ቤቶች ስሌጣን በሕግ ይወሰናሌ፡፡
6. የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት የዲኝነት

አካሊቱን እና ሰራተኞቹን
Article 81
የሚያስተዲዴርበትን በጀት የክሌለ ምክር
Appointment of President and Vice President
ቤት ይመዴባሌ፤ ሲፇቀዴ በጀቱን
1. The President and Vice President of the State
ያስተዲዴራሌ፡፡
Supreme Court shall be appointed by the
አንቀጽ*1 State Council upon the recommendation of
the President of the State. The details shall be
የፕሬዚዲንትና ምክትሌ ፕሬዚዲንት አሿሿም
determined by law.
1. የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ፕሬዚዲንትና
ምክትሌ ፕሬዚዲንት ሇዲኝነት ብቁ 2. The President or Vice President of the
የሆኑትን በክሌለ ርዕሰ መስተዲዴር Supreme Court of the State shall be removed
አቅራቢነት በክሌለ ምክር ቤት ይሾማለ፡፡ from responsibility without his consent where
ዝርዝሩ በሕግ ይወሰናሌ፡፡ it has been believed by the President of the

State that he has been convicted of a
2. የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ፕሬዚዲንት
misdemeanor or incapable of performing his
ወይም ምክትሌ ፕሬዚዲንት ከፇቃደ ውጭ
duties due to illness and approved by a
ከኃሊፉነቱ የሚነሳው በወንጀሌ የሚያስጠይቅ majority of the State Council. The President
ተግባር መፇፀሙ፣ ጉሌህ የሥራ ችልታና or Vice President who is resigned from his
ቅሌጥፌና ማጣቱ ወይም በሕመም ምክንያት post, unless the President or Vice President
ተግባሩን በተገቢው ሁኔታ ማከናወን has been convicted of a misdemeanor or
አሇመቻለ በክሌለ ርዕሰ መስተዲዯር incapable of implementing his duties due to
ሲታመንበትና ሇክሌለ ምክር ቤት ቀርቦ illness and approved by judiciary Council and
በአብሊጫ ዴምፅ ሲፀዴቅ ነው፡፡ ከሹመት the State Council decide to remove, he may
73
ኃሊፈነቱ የተነሳ ፕሬዚዲንት ወይም ምክትሌ continue in judiciary proceed in his will.
ፕሬዚዲንት ከዲኝነት ሥራው የሚያስወጣ
3. Presidents and Vice Presidents, who are
ጥፊት መፇፀሙ ወይም በሕመም ምክንያት qualified for judiciary of the Higher Court
ተግባሩን በተገቢው ሁኔታ ማከናወን and First-instance Court, shall be appointed
አሇመቻለ በጉባዔው ተረጋግጦ በምክር ቤቱ by the zonal council on recommendation of
እንዱሰናበት ካሌተወሰነ በስተቀር በፌቃደ the zonal administrator.
በዲኝነት ሥራው ሉቀጥሌ ይችሊሌ፡፡
3. ሇከፌተኛ ፌርዴ ቤት እ ሇመጀመሪያ

ዯረጃ ፌርዴ ቤቶች ሇዲት ቁ የሆት
ፕሬዚዲንቶችና ምክትሌ ፕሬዚዲንቶች በዞን Article 82
አስተዲዲሪ አቅራቢነት በዞን ምክር ቤት Appointment of Judges
ይሾማለ፡፡ Judges of the State Supreme Court, High Courts,

Woreda or First-instance Courts shall be appointed
አንቀጽ*2 by the State Council upon the recommendation of
የዲኞች አሿሿም the Regional Judicial Adminstrative Council. The
የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት፣ የከፌተኛ ፌርዴ details shall be determined by law.
ቤቶች፣ የወረዲ ወይም የመጀመሪያ ዯረጃ ፌርዴ
ቤቶች ዲኞች በክሌለ የዲኞች ዋና አስተዲዯር
Article 83
ጉባዔ አቅራቢነት በክሌለ ምክር ቤት ይሾማለ፡፡
Establishment of the State Judicial Administration
ዝርዝሩ በሕግ ይወሰሌ፡፡
Council
አንቀጽ*3 1. The main Judicial Council of the State shall be

established by this Constitution, in which
ስሇ ክሌለ ዲኞች አስተዲዯር ጉባኤ መቋቋም
judges shall be represented by a majority vote,
1. በክሌለ ውስጥ ዲኞች በአብሊጫ ዴምጽ
independent and impartial institutions and
የሚወከለበት፣ ነፃና ገሇሌተኛ የሆኑ
individuals are involved in. The details shall
ተቋማትና ግሇሰቦች የሚሳተፈበት ዋና be determined by law.
የክሌለ የዲኞች አስተዲዯር ጉባዔ በዚህ ሕገ 2. The President of the State Supreme Court shall
መንግስት ተቋቋሟሌ፡፡ ዝርዝሩ በሕግ convene and preside over the General
ይወሰናሌ፡፡ Assembly.
2. የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ፕሬዚዲንት 3. Council of the Administration of the Judges of

ዋናውን የክሌለ የዲኞች አስተዲዯር ጉባዔ the Supreme Court, which shall consider the
74
ይሰበስባሌ፣ ይመራሌ፡፡ matters of discipline, transfer and promotion of
the judges of the Supreme Court and of the
3. የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ዲኞችና በጉባኤ
experts governed by the Council shall be
የሚተዲዯሩ ባሇሞያዎችን የዱሲፕሉን፣
organized. The details shall be determined by
ዝውውርና ዯረጃ ዕዴገት ጉዲይ አይቶ
law.
የሚወስን የጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ዲኞች
አስተዲዯር ጉባዔ ይዯራጃሌ፡፡ ዝርዝሩ 4. A Judicial Council chaired by the President of
the High Court shall be organized to review
በሕግ ይወሰናሌ፡፡
the recruitment, discipline and administrative
4. የከፌተኛው ፌርዴ ቤትና በስሩ ያለትን
matters of the High Court and its subordinate
ፌርዴ ቤቶች ዲኞችና በጉባኤ የሚተዲዯሩ Courts’ judges and of the professionals
ባሇሙያዎችን ምሌመሊ፣ ዱስፕሉንና governed by the Council. The details shall be
አስተዲዲራዊ ጉዲዩችን አይቶ የሚወሰን determined by law.
በከፌተኛ ፌርዴ ቤት ፕሬዚዲንት የሚመራ
5. Appeals from the decision of the Regional
የዲኞች አስተዲዯር ጉባዔ በከፌተኛ ፌርዴ
Supreme Court Judicial Council and the
ቤቶች ይዯራጃሌ፡፡ ዝርዝሩ በሕግ
decision of the High Court Judicial Council
ይወሰናሌ፡፡ shall be heard by the Regional General Judicial
5. በክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ዲኞች Council.
አስተዲዯር ጉባኤ እና በከፌተኛ ፌርዴ 6. The composition, power, jurisdiction and

ቤት የዲኞች አስተዲዯር ጉባዔ በሚሰጥ detail functions of the State General Judicial
ውሳኔ ሊይ የሚነሳ ቅሬታ የክሌለ ዋና Council, the Supreme Court Judicial Council
ዲንኞች አስተዲዯር ጉባኤ በይግባኝ ያየዋሌ፡ and the Judicial Council of the High Court and
፡ its members shall be determined by law.
6. የክሌለ ዋና ጉባዔ፣ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት እና

የከፌተኛ ፌርዴ ቤት ዲኞች አስተዲዯር
ጉባኤ አባሊት ስብጥር፣ ስሌጣን እና ዝርዝር
ተግባር በሕግ ይወሰናሌ፡፡
75
ምዕራፌ ስምንት CHAPTER EIGHT
የሕገ መንግስት ጉዲዮች አጣሪ ጉባዔ COUNCIL OF CONSTITUTIONAL
INQUIRY
አንቀጽ*4
Article 84
የህገ መንግስት አጣሪ ጉባዔ Council of the Constitutional Inquiry
1. The Council of constitutional inquiry is
1 የክሌለ ሕገ መንግስታዊ ጉዲዮች አጣሪ ጉባዔ hereby established by this constitution.
በዚህ ሕገ መንግስት ተቋቁሟሌ፡፡
2. The Council of constitutional inquiry shall
2 የክሌለ ሕገ መንግስታዊ ጉዲዮች አጣሪ ጉባዔ
have eleven members of its own who may be
አስራ አንዴ አባሊት የሚኖሩት ሲሆን እነርሱም listed out as follows:
የሚከተለት ናቸዉ፡- a) The President of the State Supreme Court shall
ሀ) የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ፕሬዚዲንት፡ serve as a Chairperson
ሰብሳቢ፣
b) The Vice President of the State Supreme Court
ሇ) የክሌለ ጠቅሊይ ፌርዴ ቤት ምክትሌ shall serve as a Vice Chairperson
ፕሬዚዲንት፡ ምክትሌ ሰብሳቢ፣
ሏ) በክሌለ ምክር ቤት የሚወከለ በሙያ

c) Six legal experts appointed by the State
ብቃታቸውና በሥነ-ምግባራቸው
Council on recommendation by the President
የተመሰከረሊቸው ስዴስት የሕግ
of the State who shall have proven professional
ባሇሙያዎች፣
competency shall serve as members;
መ) የብሔረሰቦች ምክር ቤት ከአባሊቱ መካከሌ
d) Three persons resiginated by the Speaker from
የሚወክሊቸው ሦስት ሰዎች፡፡
the members of the Council of Nationalities
shall serve as members.
አንቀጽ*5 Article 85
Powers and Functions of the Council of
የአጣሪ ጉባዔው ስሌጣንና ተግባር
Constitutional Inquiry
1. The Constitutional Inquiry Council shall have
1. የክሌለ ሕገ መንግስታዊ ጉዲዮች አጣሪ
power to investigate constitutional disputes
ጉባዔ ከክሌለ የሚመነጩ ህገ መንግስታዊ
emanating from the State. When it is deemed
ጉዲዮችን የማጣራት ስሌጣን ይኖረዋሌ፡፡
necessary to interpret the State Constitution, it
በሚዯረገው ማጣራት መሠረት የክሌለን shall make its own decision on the matter and
76
ሕገ መንግስት መተርጎም አስፇሊጊ ሆኖ submit it to the Nationalities Council.
ሲያገኘው በጉዲዩ ሊይ የራሱን የውሳኔ ሀሳብ
2. When the question of the interpretation of the
አዘጋጅቶ ሇብሔረሰቦች ምክር ቤት Constitution is raised in courts, the Council
ያቀርባሌ፡፡ shall:
2. በፌርዴ ቤቶች የሕገ መንግስት ትርጉም a) Remand the case to the concerned court if
ጥያቄ ሲነሳ ጉባዔው፡- it finds no reason for interpretation. An

interested party dissatisfied with the
decision may appeal to the Council of
ሀ) የክሌለን ሕገ መንግስት መተርጎም Nationalities.
አስፇሊጊ ሆኖ ሳያገኘው ሲቀር ጉዲዩን
b) Submit its recommendation to the
ሇሚመሇከተው ፌርዴ ቤት ወዱያውኑ
Council of Nationalities for a final
ይመሌሳሌ፡፡ ሆኖም በአጣሪ ጉባዔ ውሳኔ decision if it believes there is a need for
ቅር የተሰኘ ማንኛውም ባሇጉዲይ ይህንኑ constitutional interpretation.
ቅሬታውን በጽሑፌ አዘጋጅቶ ሇብሔረሰቦች
3. Any individual, group, or organization may
ምክር ቤት በይግባኝ ማቅረብ ይችሊሌ፡፡
file a complaint regarding interpretation of the
ሇ) የሕገ መንግስት ትርጉም ጥያቄ መኖሩን constitution to the Inquiry.
ያመነበት እንዯሆነ በጉዲዩ ሊይ የሚሰጠውን
4. When a dispute of constitutional interpretation
ሕገ መንግስታዊ ትርጉም አሰናዴቶ
is arised during court proceedings, the case
ሇብሔረሰቦች ምክር ቤት ሇመጨረሻ ውሳኔ
shall be suspended until a decision is made by
ያቀርባሌ፡፡
the Nationalities Council.
3. ማንኛዉም ግሇሰብ፣ ቡዴን ወይም ዴርጅት
5. The Nationalities Council shall publish its
ሕገ መንግስታዊ ትርጉም የሚመሇከቱ
decisions of the Constitutional interpretation.
አቤቱታዎችን ሇአጣሪ ጉባዔዉ ሉያቀርብ
ይችሊሌ፡፡
4. በፌርዴ ቤት ክርክር ወቅት የሕገ መንግስት

ትርጉም ጉዲይ ከተነሳ በብሔረሰቦች ምክር
ቤት ዉሳኔ እስኪሰጥ የፌርዴ ቤት ክርክር
ሂዯት ይቆማሌ፡፡
5. የብሔረሰቦች ምክር ቤት የሚሰጣቸዉን

የሕገ መንግስት ትርጉም ዉሳኔዎችን
77
ያሳትማሌ፡፡ CHAPTER NINE
ZONAL, WOREDA AND KEBELE

ምዕራፌ ዘጠኝ STRUCTURE AND POWERS
የዞን፣ የወረዲ እና ቀበላ አዯረጃጀትና ሥሌጣን Part One
ክፌሌ አንዴ Zonal Structure and Powers

Article 86
የዞን አዯረጃጀትና ሥሌጣን
Zonal Structure
አንቀጽ*6
የዞን አዯረጃጀት 1. Zone is the next level of administration to

the Region.
1 ዞን ከክሌሌ ቀጥል የሚገኝ የአስተዲዯር እርከን 2. Each zone shall have the following bodies:
ነው፡፡
a. The Zonal Council,
2 እያንዲደ ዞን የሚከተለት አካሊት ይኖሩታሌ፡-
b. The Zonal Administration Council,
ሀ. የዞን ምክር ቤት፣
c. The Judiciary.
ሇ. የዞን አስተዲዯር ምክር ቤት፣
3. Power division shall accommodate diversity
ሏ. የዲኝነት አካሌ ፡፡
within the zone.
3 የዞን ሥሌጣን ክፌፌሌ በዞኑ ውስጥ ያለ
ብዝሃነትን ማስተናገዴ በሚችሌ መሌኩ መሆን
አሇበት፡፡ Article 87
Power and Functions
አንቀጽ*7 of the Zonal Council
የዞን ምክር ቤት ስሌጣንና ተግባር 1. A zonal council shall be established with
members elected from each woreda to a
1. የዞን ምክር ቤት ሇክሌሌ ምክር ቤት zonal council including the members
የተመረጡትን አባሊት ጨምሮ ከየወረዲው elected to the State Council.
ሇዞን ምክር ቤት የሚመረጡ አባሊት 2. The zonal council shall exericise highest
ያለበት ሆኖ ይቋቋማሌ፡፡ political power in the zone.
2. የዞን ምክር ቤት በዞኑ የበሊይ የፖሇቲካ 3. Without prejudice to the provision of sub-
ስሌጣን ባሇቤት ነው፡፡ Article 2 of this Article, each zonal council
78
3. የዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 2 ዴንጋጌ shall have the following powers and
እንዯተጠበቀ ሆኖ እያንዲንደ የዞን ምክር functions as accountable to the electorate.
ቤት ተጠሪነቱ ሇመረጠው ህዝብ ሆኖ a) Determine the working language of the

የሚከተለት ስሌጣንና ተግባራት ይኖሩታሌ፣ zone;
ሀ የዞኑን የስራ ቋንቋ ይወስናሌ፣ b) Preserve and follow up the right of the
nation to speak, write, develop the
ሇ ብሔረሰቡ በቋንቋው ሇመናገር፣ ሇመጻፌ፣
language and preserve its history;
ቋንቋውን ሇማሳዯግ እንዱሁም ታሪኩን
ሇመንከባከብ ያሇውን መብት c) Without prejudice to the power vested in
the State Council by this Constitution, it
ያስጠብቃሌ፣ተግባራዊነቱን ይከታተሊሌ፣
shall enact laws in cases, which are not
ሐ በዚህ ሕገ መንግስት ሇክሌለ ምክር ቤት
covered by Federal and State laws and
የተሰጠው ሥሌጣን እንዯተጠበቀ ሆኖ that donot violate these laws. Law signed
በፋዳራሌና በክሌሌ በወጡ ሕጎች by a concerned speaker shall be
ባሌተሸፇኑ ጉዲዩች ሊይ እነዚህን ሕጎች submitted to the President of the State
በማይፃረር መሌኩ ሕጎችን ያወጣሌ፡፡ and thereby published in the Southwest
የምክር ቤቱ አፇ-ጉባዔ ፇርሞ የሊከውን Negarit Gazeta.
ሕግ ርዕሰ መስተዲዯሩ በዯቡብ ምዕራብ d) Approve its own budget based upon
ነጋሪት ጋዜጣ ያውጃሌ፡፡ budget allocated to it by the State

Council;
መ የክሌሌ ምክር ቤት ያጸዯቀውን ዕቅዴ እና
በጀት መሠረት በማዴረግ የዞኑን እቅዴና e) Appoint the Speaker, Deputy Speaker,
በጀት መርምሮ ያፀዴቃሌ፣ and Chief Administrator among the

members of the Zonal Council;
ሠ ከዞኑ ምክር ቤት አባሊት መካከሌ አፇ-
ጉባዔውን፣ ምክትሌ አፇ-ጉባዔውን፣ እና f) Approve the appointments of the
members of the Zonal administrative
ዋና አስተዲዯሪውን መርጦ ይሰይማሌ፣
Council upon the recommendation of the
ረ በዋና አስተዲዯሪው የሚቀርቡሇትን የዞን
Chief Administrator;
አስተዲዯር ምክር ቤት አባሊት ሹመት
g) Appoint the presidents and vice-
መርምሮ ያስጸዴቃሌ፣
presidents of the High and Woreda
ሰ የከፌተኛ እና የወረዲ ፌርዴ ቤት Courts upon the recommendation of the
ፕሬዚዲንቶችና ምክትሌ ፕሬዚዲንቶችን Chief Administrator.
በዋና አስተዲዲሪዉ አቅራቢነት ይሾማሌ፡
79
፡ h) Call the Zonal Chief Administrator, other
officials and executives to examine their
ሸ የዞን ዋና አስተዲዲሪ፣ ላልች
performance, directs them to work and
ባሇስሌጣናትንና የሥራ ኃሊፉዎችን
may remove them from responsibility.
ሇጥያቄ ይጠራሌ፤ አሰራራቸውን
ይመረምራሌ፤ የማስተካከያ ሀሳብና የሥራ
መመሪያ ይሰጣሌ፣ ከኃፉነትም ሉያነሳ
ይችሊሌ፡፡
Article 88
አንቀጽ*8 Zonal Administration Council
1. The highest executive body of the zone is the
የዞን አስተዲዯር ምክር ቤት
zonal administration council. The
1. የዞን ከፌተኛ የህግ አሰፇጻሚ አካሌ የዞኑ
administration council shall be accountable to
አስተዲዯር ምክር ቤት ነው፡፡ አስተዲዯር
the relevant zone chief administrator, the zonal
ምክር ቤቱ ተጠሪነቱ ሇሚመሇከተው ዞን
council, and Adminstrative Council of the
ዋና አስተዲዯሪ፣ ሇዞን ምክር ቤት እና
Region.
ሇክሌለ መስተዲዴር ምክር ቤት ይሆናሌ፡፡
2. The zonal administration council shall consist
2. የዞን አስተዲዯር ምክር ቤት የዞኑ ዋና
of members of the zonal chief administrator,
አስተዲዯሪ፣ ምክትሌ አስተዲዯሪና በዞኑ
deputy administrator, and heads of the
ውስጥ የሚገኙትን አስፇጻሚ መስሪያ ቤቶች
executive offices in the zone.
ኃሊፉዎች በአባሌነት የሚገኙበት አካሌ ሆኖ
3. The members of the zonal administration
ተቋቁሟሌ፡፡
council shall have common responsibility and
3. የዞኑ አስተዲዯር ምክር ቤት አባሊት በጋራ
accountability for their joint decisions and
ሇወሰኑት ውሳኔና በፇጸሙት ተግባር የጋራ actions.
ሃሊፉነትና ተጠያቂነት አሇባቸው፡፡ Article 89
Power and Functions of the Administration Council
አንቀጽ*9
The zonal administration Council shall have the
የዞን አስተዲዯር ምክር ቤት ስሌጣንና ተግባር following powers and functions:
1. Ensure the implementation of laws and

የዞን አስተዲዲር ምክር ቤት የሚከተለት
decisions issued by the Federal, Regional State
and the zonal council in the zone.
1. በፋዯራሌ፣ በክሌለ መንግስት እና በዞኑ
2. Determine the organization, Follow up and
80
ምክር ቤት የወጡ ህጎችንና የተሰጡ lead the work of other executive bodies in the
ውሳኔዎችን በዞኑ ውስጥ በሥራ ሊይ zone.
መዋሊቸውን ያረጋግጣሌ፤ 3. Prepare a draft zonal budget and submit it to

2. በዞኑ ላልች አስፇጻሚ አካሊት the zonal council; implement upon its
አዯረጃጀት ይወስናሌ፣ ሥራቸውን approval.
ይከታተሊሌ፣ ይመራሌ፤ 4. Formulate economic and social development

3. የዞን በጀት ረቂቅ ያዘጋጃሌ፣ ሇዞኑ ምክር policies and strategies of the zone without
ቤት ያቀርባሌ፤ ሲጽዴቅም በተግባር ሊይ violating regional policies and strategies;

implement upon its approval.
እንዱውሌ ያዯርጋሌ፤
4. ክሌሊዊ የሆኑ ፖሉሲና ስትራተጂዎችን 5. Ensure the observance of law and order in the
ሳይቃረን የዞኑን ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ zone.
ሌማት ፖሉሲዎችና ስትራቴጂዎችን 6. Issue directives that is consistent with the

ይነዴፊሌ፣ በዞኑ ምከር ቤት ያስጸዴቃሌ፣ Constitution of the State and other laws.
የተወሰነውን ያስፇጽማሌ፤
7. Ensure that the heritage and natural resources
5. በዞኑ ውስጥ ሕግና ስርዓት መከበሩን in the zone are conserved and protected.
ያረጋግጣሌ፡፡
8. The zonal council shall give its opinion on the
6. ከክሌለ ሕገ መንግስትና ከላልች ሕጎች appointment of zonal and woreda or first-
ጋር የማይጻረሩ መመሪያዎችን ያወጣሌ፡ instance court to the State General Judiciary
፡ Council.
7. በዞኑ ዉስጥ የሚገኙ ቅርሶች እና 9. Implement other functions as provided by the

የተፇጥሮ ሃብቶች እንክብካቤና ጥበቃ zonal council, the Region State Council, and
እየተዯረገሊቸዉ መሆኑን ያረጋግጣሌ፡፡ the law.
8. የዞን መስተዲዴር ምክር ቤት የዞን እና

የወረዲ ወይም የመጀመሪያ ዯረጃ ፌርዴ
ቤት ዲኞች ሹመት ሊይ የበኩለን
አስተያየት ሇክሌለ ዋና ዲኞች
አስተዲዯር ጉባኤ ይሰጣሌ፡
9. በዞን ምክር ቤት፣ በክሌለ መስተዲዴር
81
ምክር ቤት እና በሕግ የሚሰጡ ላልች Article 90
ተግባራትን ያከናውናሌ፡፡ Appointment and Term of Mandate of Chief
Administrator
አንቀጽ ( 1. The chief administrator shall be elected upon
የዞን ዋና አስተዲዲሪ አሰያየም እና የሥራ ዘመን the recommendation of political party or parties
1. ዋና አስተዲዯሪው በዞኑ ምክር ቤት አብሊጫ that have the greatest number of seats in the
ዴምጽ ባገኘው የፖሇቲካ ዴርጅት ወይም council.
የፖሇቲካ ዴርጅቶች አቅራቢነት

ወይም 2. Unless otherwise provided in this Constitution,
በዞኑ ምክር ቤት በምርጫ ይሰየማሌ፡፡ the term of mandate of chief administrator shall
2. በዚህ ሕገ መንግስት በላሊ አኳኋን be the term of mandate of the Council.
ካሌተወሰነ በስተቀር የዋና አስተዲዲሪው

የሥራ ዘመን የምክር ቤቱ የሥራ ዘመን
Article 91
ነው፡፡
Power and Functions of the Chief Administrator
1. The chief administrator shall be head of the
አንቀጽ (1 zonal administration, chairperson of the

council and the chief administrator.
የዞን ዋና አስተዲዲሪ ስሌጣንና ተግባር
1. ዋና አስተዲዲሪው የዞኑ አስተዲዯር የሥራ 2. The chief administrator shall be accountable
መሪ፣ የአስተዲዯር ምክር ቤቱ ሰብሳቢና ዋና to the zonal council and the chief executive of
አስተዲዯሪ ነው፡፡ the region, and:
2. ዋና አስተዲዲሪው ሇዞኑ ምክር ቤትና a) Direct, coordinate and represent the
ሇክሌለ ርዕሰ መስተዲዯር ተጠሪ ሆኖ፡- zonal administration council;
ሀ) የዞኑን አስተዲዯር ምክር ቤት ይመራሌ፣ b) Ensure that the Federal and State
ይወክሊሌ፣ constitutions, policies, laws, regulations,
directives, and programs are properly
ሇ) የፋዯራለንና የክሌለን ሕገ መንግስት፣
implemented in zone.
ፖሉሲዎች፣ ሕጎች፣ ዯንቦች፣
መመሪያዎችና ፕሮግራሞች በዞኑ ውስጥ c) Select members of the zonal
በትክክሌ ሥራ ሊይ መዋሊቸውን administration council and submit for

approval;
ያረጋግጣሌ፤
ሏ) የዞኑ አስተዲዯር ምክር ቤት አባሊትን d) Direct and control security and police
82
ሇምክር ቤቱ አቅርቦ ያሾማሌ፤ forces that maintain law and order;
መ) የዞኑን ሰሊምና ዯህንነት ሇመጠበቅ ህግና e) e) Direct and control the executive and
ስርዓት ሇማስከበር የቆሙትን የጸጥታና subordinate organs;
የፖሉስ ሀይልችን በበሊይነት ይመራሌ፣
f) Submit periodical reports to the zonal
ይቆጣጠራሌ፤
council and to the State President;
ሠ) በዞኑ የሚገኙትን አስፇጻሚ መስሪያ
g) Consistent with the provision of sub-
ቤቶችን እና የበታች አስፇፃሚ እርከኖችን
Article 2 of Article 90 of this
ይመራሌ፣ ይቆጣጠራሌ፤ Constitution, the chief administrator shall
ረ) ሇዞኑ ምክር ቤትና ሇክሌለ ርዕሰ call and ope first session of the new
መስተዲዯር በየጊዜው ሪፖርት ያቀርባሌ፤ zonal council.
h) Implement such other functions as may

be assigned by the zonal council and the
ሰ) በዚህ ሕገ መንግስት አንቀጽ ( ንዑስ
President of the State.
አንቀጽ 2 ስር የተዯነገገው እንዯተጠበቀ
ሆኖ ዋና አስተዲዲሪው የዞኑን ምክር ቤት
መስራች ጉባኤ ይጠራሌ፤
ሸ) በዞኑ ምክር ቤትና በክሌለ ርዕሰ

መስተዲዯር የተሰጡ ላልች ተግባራት
ያከናውናሌ፡፡ Article 92
Powers and Functions of the Deputy Chief

አንቀጽ (2
Administrator of the Zone
የዞን ምክትሌ ዋና አስተዲዲሪ ስሌጣንና ተግባር
ምክትሌ ዋና አስተዲዯሪዉ ተጠሪነቱ ሇዋና The deputy chief administrator shall be accountable
to the chief administrator and to the zonal
አስተዲዯሪና ሇዞኑ አስተዲዯር ምክር ቤት ሆኖ፡-
administration council; and shall:
1. በዋና አስተዲዲሪውና በዞኑ አስተዲዯር ምክር
1. Impelement the functions assigned
ቤት ተሇይተው የሚሰጠውን ተግባራት
separately by the chief administrator and the
Zonal administration council.
2. ዋና አስተዲዲሪው በማይኖርበት ወይም
2. Act on behalf of the chief administrator in
ሥራውን ማከናወን በማይችሌበት ጊዜ
his absence or unable to exercise his duties.
83
ተክቶ ይሰራሌ፡፡ PART TWO
Woreda Structure and Power
ክፌሌ ሁሇት
የወረዲ አዯረጃጀትና ስሌጣን Article 93

Woreda Structure
አንቀጽ (3
1. Woreda is the next to zonal administration
የወረዲ አዯረጃጀት
hierarchy.
1. ወረዲ ከዞን ቀጥል የሚገኝ የአስተዲዯር
2. Each woreda shall have the following
እርከን ነው፡፡
bodies:
2. እያንዲደ ወረዲ የሚከተለት አካሊት
a. The Woreda Council
ይኖሩታሌ፡-
b. The Woreda Administration Council
ሀ. የወረዲ ምክር ቤት
c. The Judiciary
ሇ. የወረዲ አስተዲዯር ምክር ቤት
3. Distribution of woreda powers shall be
ሐ. የዲኝነት አካሌ፡፡
done in a way that accommodates diversity
in the woreda.
3. የወረዲ ሥሌጣን ክፌፌሌ በወረዲው ውስጥ
ያለ ብዝሃነትን ማስተናገዴ በሚቻሌ መሌኩ
መሆን አሇበት፡፡ Article 94
Power and Functions of the Woreda Council
አንቀጽ (4
1. The members of the woreda council shall be
የወረዲ ምክር ቤት ስሌጣንና ተግባር
directly elected by the people of the kebele in
1 የወረዲ ምክር ቤት አባሊት ወረዲው
the area where the woreda is organized. The
የተዯራጀበት አካባቢ ከሚገኙት የቀበላ ነዋሪዎች Council is the highest governing body in the
መካከሌ በቀጥታ በህዝብ የሚመረጡ ይሆናሌ፡፡ woreda in which it is established and is
ምክር ቤቱ በተቋቋመበት ወረዲ ውስጥ ከፌተኛው accountable to the electorate.
መንግስታዊ የስሌጣን አካሌ ሲሆን ተጠሪነቱም
ሇመረጠው ህዝብ ነው፡፡
Article 1 of this Article, the Council shall have
2 የዚህ አንቀጽ ንኡስ አንቀጽ 1 ዴንጋጌ the following powers and functions:
እንዯተጠበቀ ሆኖ ምክር ቤቱ የሚከተለት
a) Approves social services, economic
ስሌጣንና ተግባር ይኖሩታሌ፡-
development, and administrative plans,
84
ሀ) የወረዲውን ኢኮኖሚያዊ ማህበራዊ programs and budget of the woreda;
አገሌግልቶችና የሌማትና አስተዲዯራዊ የሥራ
b) Follow up the periodical implementation
ዕቅድች፣ ፕሮግራሞችና ረቂቅ በጀት መርምሮ of basic agricultural development
ያጸዴቃሌ፣ activities in the woreda by focusing on
ሇ) በወረዲ ውስጥ መሰረታዊ የግብርና ሌማት the protection and conservation of
ሥራዎች ወቅቱን ጠብቀው መካሄዲቸውንና natural resources;
የተፇጥሮ ሀብት ሌማት ጥበቃና እንክብካቤ c) Creates a conducive environment for the
ሥራ ሊይ ትኩረት ተሰጥቶ መከናወኑን residents so as to motivate and mobilize
ይከታተሊሌ፤ them for the development endeavours;
ሏ) ነዋሪውን ህዝብ ሇሌማት ስራ በስፊት d) Designates the speaker, the deputy

የሚነሳሳበትና የሚንቀሳንቀስበትን አመቺ speaker and chief administrator from
ሁኔታ ይፇጥራሌ፤ among the members of the council.
Approve the appointment of woreda
መ) ከምክር ቤት አባሊት መካከሌ አፇ-
administration council’s members upon
ጉባኤውንና ምክትሌ አፇ-ጉባኤውን ዋና
the recommendation of the chief
አስተዲዲሪውን በምርጫ ይሰይማሌ፡፡ በዋና
administrator;
አስተዲዲሪው የሚቀርብሇትን የወረዲ አስተዲዲር
e) Issues its own internal administrative
ምክር ቤት አባሊት ሹመት ያጸዴቃሌ፤ procedures;
ሠ) የራሱን ውስጣዊ አሰተዲዯራዊ አስራር
f) Ensures the collection of land use tax,
ስነ-ስርዓት መመሪያ ያወጣሌ፤
agricultural income tax, agricultural
ረ) ዝርዝሩ በሕግ የሚወሰን ሆኖ የመሬት product sales, agriculture and other
መጠቀሚያ ታክስን የእርሻ ስራ ገቢ ግብርን service taxes and fees whereas the details
የግብርና ውጤቶች ሽያጪ ግብርና ላልች shall be determined by law;
የአገሌግልት ታክሶችና ክፌያዎች g) Indicates the source of the woreda

መሰብሰባቸውን ያረጋግጣሌ፤ income sources outside the area allocated
ሰ) ክሌለ ከሚመዴበውና ከሚያስተዲዴረው and administered by the State. The

ውጪ ያሇውን የወረዲውን ገቢ ምንጭ
ይጠቁማሌ፣ ዝርዝሩ በሕግ ይወስናሌ፡፡ h) Issues and implement directive to ensure
the peace and security of the woreda in
ሸ) የፋዯራለና የክሌለ ህግጋተ መንግስታትና
accordance with the Federal and State
ላልች ህጎች እንዯተጠበቁ ሆነው የወረዲውን
85
ሰሊምና ጸጥታ ሇማርጋገጥ የሚያስችሌ laws as well as with other laws.
መመሪያ አውጥቶ በሥራ ሊይ ያውሊሌ፣
i) Calls and questions the woreda chief
ቀ) የወረዲውን ዋና አስተዲዲሪ፣ ላልች administrator and other officials and
ባሇስሌጣናትንና የሥራ መሪዎችን ሇጥያቄ investigate the discharge of their
ይጠራሌ፣ አሰራራቸውንም ይመረምራሌ፣ responsibilities. It directs them to work,
የሥራ አቅጣጫ ይሰጣሌ፣ ከኃሊፉነትም ሉያነሳ and may remove them from
responsibility when they fail to discharge
ይችሊሌ፣
their duties.
በ) የዲኝነት ነፃነትን በማይነካ ሁኔታ
j) Evaluate the performance of the woreda
የወረዲውን የፌርዴ ቤት ስራ አፇጻጸም
court system without compromising the
ይገመግማሌ፡፡
independence of the judiciary.
አንቀጽ (5 Article 95
የወረዲ አስተዲዯር ምክር ቤት Woreda Administration Council
1. The woreda administration Council is the
1. የወረዲ አስተዲዯር ምክር ቤት በተቋቋመበት higher executive body of the woreda and is
ወረዲ ከፌተኛ የሕግ አስፇጻሚ አካሌ ሲሆን accountable to the woreda chief administrator
ተጠሪነቱም ሇወረዲው ዋና አስተዲዲሪና and the woreda council.
ሇወረዲው ምክር ቤት ነው፡፡ 2. The woreda administration council is a body
2. የወረዲው አስተዲዯር ምክር ቤት የወረዲው composed of members of the woreda chief
ዋና አስተዲዲሪ፣ ምክትሌ ዋና አስተዲዲሪ administrator, deputy chief administrator and

heads of the woreda executive offices.
እና የወረዲው አስፇጻሚ መስሪያ ቤቶች
ኃሊፉዎች በአባሌነት የሚገኙበት አካሌ Article 96
ነው፡፡ Power and Functions of the Woreda
Administration Council
አንቀጽ (6
1. The woreda administration council shall have
የወረዲ አስተዲዯር ምክር ቤት ስሌጣንና ተግባር the following powers and functions:
1 የወረዲ አስተዲዯር ምክር ቤት የሚከተለት
a) Enforces the implementation of the policies,
laws, regulations, directives, plans and
ሀ) የፋዯራለና የክሌለ መንግስታት programs of the Federal and Regional
86
ፖሉስዎች፣ ሕጎች፣ ዯንቦች፣ መመሪያዎች፣ Government in the woreda;
ዕቅድችና ፕርግራሞች በተቋቋመበት ወረዲ
b) Coordinates, follows up, and leads the
ውስጥ በሥራ ሊይ እንዴውሌ ያዯርጋሌ፤ offices of the executive bodies within the
ሇ) በወረዲው ውሰጥ የሚገኙ አስፇጻሚ woreda.
አካሊት ጽሕፇት ቤቶቻቸውን በበሊይነት

c) Prepares a draft budget, submits it to the
ያስተባብራሌ፣ ሥራቸውን ይከታተሊሌ፣ council, and implements it upon approval.
ይመራሌ፤
d) Maintains the peace and security of the
ሏ) የወረዲውን ረቂቅ በጀት ያዘጋጃሌ፣ ሇምክር woreda; leads the woreda police systems,
ቤቱ ያቀርባሌ፣ ሲፀዴቅም በተግባር ሊይ and coordinates its activities;
እንዱውሌ ያዯርጋሌ፤
e) Prepares socio-economic and administrative
መ) የወረዲውን ሰሊምና ጸጥታ ይጠብቃሌ፣ plans and submit them to the woreda
የወረዲውን የፖሉስ አካሊት ይመራሌ፣ council for approval.
ሥራቸውን ያስተባብራሌ፤
f) Preserves, cultivates, nurtures natural
ሠ) የማህበራዊ ኢኮኖሚያዊና አስተዲዯራዊ resources, and mobilizes the people for
ዕቅድችን አዘጋጅቶ ሇወረዲው ምክር ቤት development work;
በማቅረብ ያስጸዴቃሌ፤
g) Follows up any heritage site in the woreda
ረ) የተፇጥሮ ሀብትን ይጠብቃሌ፣ ያሇማሌ፣ as it is protected and maintained;
ይንከባከባሌ፣ ህዝቡን ሇሌማት ሥራ በስፊት
h) Performs other functions assigned by the
ያነሳሳሌ፤
woreda council and the zonal
ሰ) በወረዲው ውስጥ የሚገኝ ማናቸውንም administration council;
ቅረሳ ቅርስ አሰፇሊጊው ጥበቃና እንክብካቤ
2. The members of the woreda administration
የተዯረገሇት ስሇመሆኑ በቅርበት ይከታተሊሌ፤
council shall have common responsibility and
ሸ) በወረዲው ምክር ቤትና በዞን አስተዲዯር accountability for their common decisions and
ምክር ቤት የሚሰጡትን ላልች ተግባራት acts.
2 የወረዲው አስተዲዯር ምክር ቤት አባሊት

በመንግስታዊ ስሌጣናቸው ሇሚፇጽሙት ተግባርና
ሇሚያሳሌፈት ውሳኔ በጋራ ኃሊፉና ተጠያቂዎች
87
ናቸው፡፡ Article 97
Appointment and Term of Mandate of Woreda
አንቀጽ (7 Chief-Administrator
የወረዲ ዋና አስተዲዲሪ አሰያየም እና የሥራ 1. The chief administrator is elected upon
ዘመን recommendation by political party or parties
1. ዋና አስተዲዯሪው በወረዲው ምክር ቤት that have greatest seats in the council.
አብሊጫ ዴምጽ ባገኘው የፖሇቲካ ዴርጅት
2. Unless otherwise provided in this Constitution,
ወይም የፖሇቲካ ዴርጅቶች አቅራቢነት
the term of mandate of the chief administrator
በምርጫ ይሰየማሌ ፡፡
is for the duration of the wereda council.
2. በዚህ ህገ መንግስት በላሊ አኳኋን
ነው፡፡ Article 98
Powers and Functions of the Woreda Chief
አንቀጽ (8 Administrator
የወረዲ ዋና አስተዲዲሪ ስሌጣንና ተግባር 1. The chief administrator is head of the woreda
1 ዋና አስተዲዯሪ የወረዲው አስተዲዯር ስራ መሪ፣ administration, the chairperson of the
የአስተዲዯሩ ምክር ቤት ሰብሳቢና የወረዲው ዋና administration council and the woreda chief
አስተዲዯሪ ነው፡፡ administrator.
2 ዋና አስተዲዯሪው ሇወረዲ ምክር ቤትና ሇዞኑ 2. The chief administrator shall be accountable to
ዋና አስተዲዯሪ ተጠሪ ሆኖ፡- the woreda council and the chief administrator
of the zone, and shall:
ሀ) የወረዲውን አስተዲዯር ይወክሊሌ፤
a) Represent the woreda administration;
ሇ) የወረዲውን አስተዲዯር ምክር ቤት
ይመራሌ፤ b) Direct the woreda administration council;
ሏ) የፋዯራለንና የክሌለን ሕግጋተ c) Ensure that Federal and State

መንግሥታት ፖሉሲዎች፣ ሕጎች፣ ዯንቦች፣ Constitutions, policies, laws, regulations,
መመሪያዎችና ፕሮግራሞች በወረዲው ውስጥ directives and programs are properly
በትክክሌ ሥራ ሊይ መዋሊቸውን ያረጋግጣሌ፤ implemented in the woreda;
መ) የወረዲውን አስተዲዯር ምክር ቤት d) Coordinate, direct and control the

አባሊት፣ ላልች ሌዩ ሌዩ ተቋማትና በስሩ members of the woreda administration
88
የሚገኙትን ቀበላዎች በበሊይነት ያስተባብራሌ council, other various institutions and the
ይመራሌ፣ ይቆጣጠራሌ፤ kebeles under it;
ሠ) የወረዲው ማህበራዊ አግሌግልቶች፣ e) Follow up and control the periodical

የኢኮኖሚያዊ ሌማት ፕሮጀግራሞች እና preparation and implementation of social
ዕቅድች ወቅቱን ጠብቀው መዘጋጀታቸውን services, economic development
ይቆጣጠራሌ፣ተግባራዊነታቸውን ይከታተሊሌ፤ programs and plans of the woreda;

f) Direct and control police and security
ረ) የወረዲውን ነዋሪ ህዝብ ሰሊምና ዴህንነት
forces which are established to enforce
በአስተማማኝ ሁኔታ ይጠበቅ ዘንዴ ህግና
laws and to maintain order, peace and
ስርዓትን እንዱያስከብሩ የተቋቋሙትን security of the inhabitants of the woreda;
የጸጥታና የፖሉስ ኃይልች በበሊይነት
g) Submit periodical reports to woreda
ይመራሌ፣ ይቆጣጠራሌ፤
administration council; Woreda Council
ሰ) ሇወረዲው አስተዲዯር ምከር ቤት፤ and zonal administration;
ሇወረዲው ምክር ቤትና ሇዞን አስተዲዯር በየጊዜ
h) Appoint the members of the woreda
ሪፖርት ያቀርባሌ፤
administration council upon his
ሸ) የወረዲ አስተዲዯር ምክር ቤት አባሊትን recommendation to the woreda council;
ሇወረዲው ምክር ቤት በማቅረብ ያሾማሌ፤
i) Without prejudice to the provision of
ቀ) በዚህ ህገ መንግስት አንቀፅ (7 ንዑስ Article 97, Sub-Article 2 of this
ቁጥር 2 የተዯነገገው እንዯተጠበቀ ሆኖ ዋና Constitution, the chief administrator shall
አስተዲዲሪው የወረዲውን ምክር ቤት መስራች call the new wereda council for first
ጉባኤ ይጠራሌ፤ session.
በ) በወረዲ ምክር ቤትና ዞን አስተዲዯር ምክር j) Perform other functions assigned by the
ቤት የሚሠጡትን ላልች ተግባራት woreda council and the zone
ያከናውናሌ፡፡ administration council.
አንቀጽ (9 Article 99
ስሇ ወረዲ ምክትሌ አስተዲዲሪ ስሌጣንና ተግባር Power and Functions of the Deputy Woreda
የወረዲው ምክትሌ አስተዲዲሪ ተጠሪነቱ ሇዋና Administrator
አስተዲዲሪና ሇወረዲ አስፇጻሚ ምክር ቤት ሆኖ፡-
The deputy administrator of the woreda shall be
1. ዋና አስተዲዲሪው በማይኖርበት ወይም
accountable to the chief administrator and the
89
ሥራውን ሇማከናውን በማይችሌበት ጊዜ woreda executive council, and shall:
ተክቶ ይሰራሌ፤
2. የወረዲው አስፇጻሚ ምክር ቤትና ዋና his absence or unable to exercise his powers
አስተዲዲሪው የሚሰጡትን ላልች and functions;
2. Perform other functions assigned to him by
the wereda administration council and the
chief administrator.
ክፌሌ ሶስት
የቀበላ አስተዲዯር አዯረጃጀትና ስሌጣን PART THREE

አንቀጽ ) Structure and Kebele Administration Power
የቀበላ አስተዲዯር አዯራጃጀት Article 100
1. ቀበላ ከወረዲ ቀጥል የሚገኝ የበታችና
Struture of Kebele Administration
የመጨረሻ የአስተዲዯር እርከን ነው፡፡
1. Kebele is the lower and last administrative
2. እያንዲደ ቀበላ የሚከተለት አካሊት
hierachy next to the woreda.
ኖሩታሌ፡-
2. Each kebele administration shall comprise:
ሀ. የቀበላ ምክር ቤት፣
ሇ. የቀበላ አስተዲዯር ምክር ቤት፣ a. The kebele council,
ሏ. የቀበላ ማህበራዊ ፌርዴ ቤት፡፡ b. The kebele administrative council,
c. The kebele social court.

አንቀጽ )1
የቀበላ ምክር ቤት ሥሌጣንና ተግባ Article 101
Power and Functions of the Kebele Council

የቀበላ ምክር ቤት ከዚህ በታች የተመሇከቱት
The council shall have the following power and
functions:
1. የበሊይ የሆኑት የመንግስት አካሊት
1. Issues directive on local matters in
ከሚያወጧቸው ፖሉሲዎች፣ ሕጎች፣
consistence with the policies, laws,
ዯንቦችና መመሪያዎች ጋር በማይቃረን
regulations and directives issued by the
መንገዴ በቀበላው ጉዲይ ሊይ የአፇፃፀም
90
መመሪያ ያወጣሌ፤ superior bodies.
2. ከምክር ቤት አባሊት መካከሌ የቀበላዉን 2. Designates the speaker and deputy speaker of
አፇ-ጉባኤ፣ ምክትሌ አፇ-ጉባኤ እና ዋና the kebele, and the chief administrator by
አስተዲዴሪ በምርጫ ይሰይማሌ፡፡ በቀበላ election among the members of the council.
ዋና አስተዲዲሪ ተመርጦ የሚቀርብሇትን Approves the appointment of members of the
የቀበላዉ አስተዲዯር ምክር ቤት አባሊትና kebele administration council and judges of

social court upon the recommendation of the
የማህበራዊ ፌርዴ ቤት ዲኞችን ሹመት
kebele chief administrator.
ያጸዴቃሌ፤
3. Accepts the programs of social, economic,
3. የበሊይ በሆኑ የመንግስት አካሊት
development and administrative plans
የሚሰጡትን የማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊ፣
provided by the higher government bodies
የሌማትና አስተዲዯራዊ ዕቅድችንና
and prepares the implementation program in
ፕሮግራሞችን ተቀብል በቀበላዉ ዉስጥ
the kebele; follow up its implementation;
በስራ ሊይ የሚዉሌበትን መርሃ ግብር
ያወጣሌ፤ አፇጻጸሙንም ይከታተሊሌ፤ 4. Ensures maintenance of peace, security and
order of the people living in the kebele as
4. የቀበላው ነዋሪ ህዝብ ሰሊምና ዯህንነት
well as the observance of law.
መጠበቁንና ሕግና ስርዓትን መከበሩን
ያረጋግጣሌ፤ 5. Follows up the conservation of natural
resources and development;
5. የተፇጥሮ ሀብትና ሌማት እንክብካቤ ሥራ
ይከታተሊሌ፤ 6. Calls and questions the kebele chief
administrator and other officials. It examines
6. የቀበላ ዋና አስተዲዲሪና ላልችን
their performances, provides direction for
ባሇስሌጣንትን ሇጥያቄ ይጠራሌ፡፡
work, and may remove them from
አሰራራቸዉንም ይመራመራሌ፣ የሥራ responsibility when they fail to discharge
መመሪያ ይሰጣሌ፣ ከኃሊፉነትም ሉያነሳ their responsibilities properly.
ይችሊሌ፡፡
Article 102
አንቀጽ )2 Session, Term of Mandate and Accountability of
the Kebele Council
የቀበላ ምክር ቤት የስብሰባ ጊዜ ፣ የሥራ
ዘመንና ተጠሪነት 1. The members of the kebele council shall be
1. የቀበላ ምክር ቤት አባሊት በቀጥታ በቀበላ directly elected by the people of the kebele.
ነዋሪ ሕዝብ የሚመረጡ ይሆናሌ፡፡ They are accountable to the electorate.
91
ተጠሪነታቸውም ሇመረጣቸዉ ህዝብ ነዉ፡፡ 2. Presence of over two-third of the members
of the council at a meeting constitutes a
2. ከምክር ቤቱ አባሊት ከሁሇት ሦስተኛ በሊይ
quorum. The decision of the council shall
ከተገኙ ምሌዓተ ጉባዔ ይሆናሌ፡፡ የምክር
be passed by a majority vote of the
ቤቱ ዉሳኔ በስብሰባው ሊይ በተገኙ የምክር
members present at the meeting;
ቤት አባሊት በአብሊጫ ዴምጽ ይተሊሇፊሌ፡
፡ 3. The term of the council shall be five years.
Election for a new council shall be held one
3. የምክር ቤት የሥራ ዘመን አምስት ዓመት
month before the end of the term of the
ይሆናሌ፡፡ የምክር ቤት የሥራ ዘመን
council. Within fifteen days of the end of
ከማብቃቱ ከአንዴ ወር በፉት አዱስ the term of the previous council, the new
ምርጫ ተካሂድ ይጠናቀቃሌ፡፡ የቀዴሞ council shall convene.
ምክር ቤት የሥራ ዘመን በተጠናቀቀ አስራ
4. When the council does not convene regular
አምስት ቀናት ዉሰጥ አዱሱ ምክር ቤት
meeting, the speaker may call for an
ሥራውን ይጀምራሌ፡፡
emergency meeting. If one-third of the
4. ምክር ቤት መዯበኛ ስብሳባ በማያዯረግበት members of the council request an
ወቅት አፇ-ጉባዔዉ አስቸኳይ ስብሳባ ሉጠራ emergency meeting, the speaker is obliged
ይችሊሌ፡፡ ከምክር ቤቱ አባሊት መካከሌ to call.
አንዴ ሶስተኛ የሚሆኑት አስቸኳይ ስብበሰባ

እንዱጠራ ከጠየቁ አፇ-ጉባኤዉ ስብሳባ
የመጥራት ግዳታ አሇበት፡፡
Article 103
አንቀጽ )3
Kebele Administration Council
የቀበላ አስተዲዯር ምክር ቤት 1. The kebele administration council is a body
1. የቀበላ አስተዲዯር ምክር ቤት የቀበላው composed of members of the kebele chief
ዋና አስተዲዯሪ፤ ምክትሌ አስተዲዯሪና administrator, deputy chief administrator
በቀበላዉ ምክር ቤት በተጨማሪ and heads of the social and service
ተመርጠዉ የሚሰየሙ በቀበላ ዉስጥ providers’ institutions in the kebele.
ከሚገኙ የማህበራዊ እና አገሌግልት ሰጪ 2. Kebele administration council is the lowest

የመንግስት ተቋማት ኃሊፉዎች በአባሌት level body to enforce the laws, rules,
የሚገኙበት ነው፡፡ regulations and directives issue by superior
2. የቀበላ አስፇጻሚ ምክር ቤት በበሊይ አካሊት bodies.
92
የሚወጡ ሕጎችን፤ ዯንቦችን እና 3. The kebele administration council shall be
መመሪያዎችን የሚያስፇጽም የመጨረሻዉ accountable to the chief administrator of the
አካሌ ይሆናሌ፡፡ kebele, to the kebele council and to the

superior administrative level of the kebele
3. የቀበላ አስፇጻሚ ምክር ቤት ተጠሪነቱ
as the case may be.
ሇቀበላዉ ዋና አስተዲዲሪ፣ ሇቀበላዉ
4. The members of the administration council
ምክር ቤት እና እንዯ ሁኔታው ቀበላው of the kebele shall jointly and severally,
ሇታቀፇበት የበሊይ አስተዲዯር እርከን direct and coordinate the activities of the
ይሆናሌ፡፡ kebele administration.
4. የቀበላዉ አስፇጻሚ ምክር ቤት አባሊት 5. The members of the administration council

በግሌና በወሌ የቀበላዉን አስተዲዯር ሥራ of the kebele shall have jointly
ይመራለ፣ ያስተባብራለ፡፡ responsibility and accountability for the
decisions they make and the acts they
5. የቀበላዉ አስፇጻሚ ምክር ቤት አባሊት
performs.
ሇሚያሳሌፈት ዉሳኔ እና ሇሚፇጽሙት
ተግባር የጋራ ኃሊፉነትና ተጠያቂነት Article 104
አሇባቸው፡፡ Power and Functions of the Kebele Administration
Council
አንቀጽ )4 1. Without prejudice to Article 103 sub-Article 1
የቀበላ አስተዲዯር ምክር ቤት ሥሌጣንና ተግባር of this Constitution, the kebele administration
1 የዚህ ሕገ መንግሥት አንቀጽ 1)3 ንዑስ council shall have the following power and
አንቀጽ 1 እንዯተጠበቀ ሆኖ የቀበላው አስተዲዯር functions:
ምክር ቤት ከዚህ በታች የተመሇከቱት ስሌጣንና

a) Implements the development plans and
ተግባራት ይኖሩታሌ፡- programs issued by the kebele council;
ሀ) የቀበላው ምክር ቤት የሚያወጣቸውን prepares its own development plans and
የሌማት ዕቅድችን፤ ፕሮግራሞችን በቀበላ submits it to the kebele Council for

approval; implements it upon approval.
ዉስጥ በሥራ ሊይ ያውሊሌ፡፡ የራሱን የሌማት
ዕቅድች ይነዴፊሌ ሇቀበላው ምክር ቤት b) Follows up and controls the implementation
እያቀረበ ያስፀዴቃሌ፤ ሲፇቀዴም ተግባራዊ of social service plans in the kebele;
ያዯርጋሌ፤
c) Maintains peace and security in the kebele;
ሇ) በቀበላው ውስጥ የሚካሄደ ማህበራዊ
d) Promotes the conservation and development
93
አገሌግልቶች እቅድች በሥራ ሊይ መዋሊቸውን of natural resources, and motivates and
ይከታተሊሌ፤ ይቆጣጠራሌ፤ coordinates the people for development.
ሏ) የቀበላው ነዋሪ ሕዝብ ሰሊምና ዯህንነት e) Preserves and take care of heritages in the
እንዱጠበቅ ያዯርጋሌ፤ area; notify the means of its usage to
superior body;
መ) የተፇጥሮ ሀብት ጥበቃ እንክብካቤና
ሌማት ሥራ በከፌተኛ ዯረጃ እንዱካሄዴ f) Performs such other functions as may be
ያዯረጋሌ፣ ሕዝቡን ሇሌማት ሥራ ያነሳሳሌ፣ assigned by the kebele council and the
ያስተባብራሌ፤ higher governing bodies.
ሠ) በአካባቢ ሇሚገኙት ቅርሳቅርስ ተገቢውን 2. The kebele administration council prepares
ጥበቃና እንክብካቤ ያዯርጋሌ፣ በጥቅም ሊይ plans of activities, follows up evaluates same
ስሇሚውለበት መንገዴ የበሊይ ሇሆኑት አካሊት through periodical contact.
ያሳውቃሌ፤
ረ) በቀበላው ምክር ቤት እና የበሊይ

የመንግስት አካሊት የሚሰጡትን ላልች
Article 105
2 የቀበላ አስፇጻሚ ምክር ቤት የሥራ ዕቅድችን
Appointment and Term of Mandate of Kebele
የሚነዴፇው አፇፃፀማቸውን የሚከታተሇውና
Chief Administrator
የሚገመግመው በየጊዜ እየተገናኘ ይሆናሌ፡፡
1. The chief administrator is elected upon
አንቀጽ )5 recommendation by political party or parties
that have greatest seats in the kebele council.
የቀበላ ዋና አስተዲዲሪ አሰያየም እና የሥራ ዘመን
1. ዋና አስተዲዯሪ በቀበላው ምክር ቤት 2. Unless otherwise provided in this Constitution,
አብሊጫ ዴምጽ ባገኘው የፖሇቲካ ዴርጅት the term of office of the chief administrator is
ወይም የፖሇቲካ ዴርጅቶች አቅራቢነት for the duration of mandate of kebele council.
ይሰየማሌ፡፡
2. በዚህ ሕገ መንግስት በላሊ አኳኋን

ነው፡፡
94
Article 106
አንቀጽ )6
የቀበላ ዋና አሰተዲዲሪ ሥሌጣንና ተግባር Power and Functions of the Kebele Chief
Administrator
1 የቀበላ ዋና አሰተዲዲሪ ተጠሪነቱ ሇቀበላዉ

1. The Kebele chief administrator is accountable
ምክር ቤት እና ሇወረዲው ወይም ሇከተማ to the kebele council and woreda or manucipal
አስተዲዯር ሆኖ የቀበላ አስተዲዲሪና ሥራ መሪ adiminstration and he is an administrator of the
ነዉ፡፡ kebele.
2 የቀበላ ዋና አስተዲዲሪ ከዚህ በታች 2. The kebele chief administrator shall have the
የተመሇከቱት ሥሌጣን ተግባራት ይኖሩታሌ፡- following power and functions:
ሀ) የቀበላውን አስተዲዴር ምክር ቤት a) Presides and directs the kebele

ይሰበስባሌ ይመራሌ፤ administration council;
ሇ) የበሊይ በሆኑት የመንግሥት አካሊት b) Follows up and control the

የሚወጡትን ፖሉሲዎችን፣ ህጎችን፣ implementation of policies, laws,
ዯንቦችን፣ መመሪያዎችና እቅድችን regulations, directives and plans issued
በሥራ ሊይ መዋሊቸዉን ይከታተሊሌ፣ by superior bodies;
ይቆጣጠራሌ፤
c) Submit periodical reports to the kebele
ሏ) ሇቀበላዉ አስተዲዯር ምክር ቤት፣ administration council, the kebele
ሇቀበላ ምክር ቤት፣ ሇነዋሪዉ ሕዝብና council, the residents and the woreda or
ሇተዯራጀበት ወረዲ ወይም ከተማ manicipal administration it is organized
አስተዲዯር በየጊዜዉ የሥራ ሪፖርት in;
ያቀረባሌ፤ d) submits the members of the kebele

መ) የቀበላዉ አስተዲዯር ምክር ቤት administration council and social court
አባሊትን እና የማህበራዊ ፌርዴ ቤት judges to be assigned to the kebele

council for approval;
ዲኞችን ሇቀበላው ምክር ቤት በማቅረብ
ያሾማሌ፤ e) Without prejudice to the Provision of
ሠ) የዚህ ሕገ መንግሥት አንቀጽ 1)5 Article 105, Sub-Article 2 of this

Constitution, the chief administrator shall
ንዑስ ቁጥር 2 ዴንጋጌ እንዯተጠበቀ ሆኖ
call the new kebele council for first
ዋና አስተዲዯሪ የቀበላዉን ምክር ቤት
session.
95
መስራች ጉባኤ ይጠራሌ፤ f) Performs such other duties as may be
assigned by the kebele council and the
relevant superior bodies.
ረ) በቀበላው ምክር ቤትና በሚመሇከተዉ
የበሊይ አስተዲዯር እርከን የሚሰጡትን
ላልች ተግባራት ያከናዉናሌ፡፡
አንቀጽ )7 Article 107

Power and Functions of the Deputy Chief
የቀበላ ምክትሌ ዋና አስተዲዲሪ ሥሌጣንና
ተግባር Administrator of the Kebele
The deputy chief administrator of the kebele is
accountable to the chief administrator and the
የቀበላ ምክትሌ ዋና አስተዲዯሪ ተጠሪነቱ ሇዋና
kebele administration council, and he shall:
አሰተዲዲሪና ሇቀበላ አስተዲዯር ምክር ቤት ሆኖ፡-
1. ዋና አሰተዲዯሪ በማይኖርበት ወይም his absence or unable to exercise his power
ሥራዉን ሇማከናዉን በማይችሌበት ጊዜ and functions;
ተክቶ ይሰራሌ፣ 2. Perform other functions be assigned to him
by the kebele administration council and the
kebele chief administrator.
2. በቀበላ አስተዲዯር ምክር ቤትና በቀበላ
ዋና አስተዲዯሪ ተሇይተዉ የተሰጡትን
ላልች ተግባራት ያከናዉናሌ፡፡
አንቀጽ )8 Article 108

Office of the Kebele Administration
የቀበላ አስተዲዯር ጽሕፇት ቤት
1. የቀበላ አስተዲዯር ጽህፇት ቤት
1. The kebele administration office may serve as
የአስተዲዯር ምክር ቤቱ እና የምክር ቤቱ
the office for both the administration of the
ሥራዎችን የሚያከናዉኑበት ጽሕፇት ቤት
council and the kebele council. However, they
ሆኖ ሉያገሇግሌ ይችሊሌ፡፡ ሆኖም
carryout their duties in their respective offices.
ሥራቸውን በየራሳቸው ቢሮ ያከናውናለ፡፡
2. The kebele secretariat shall be headed by the
2. የቀበላውን ጽሕፇት ቤት በበሊይነት
chief administrator of the kebele, but the
የሚመራው የቀበላዉ ዋና የአስተዲዲሪ
functions of the council shall be led and
ሲሆን የምክር ቤቱ ሥራዎች ግን ይህንን implemented by the speaker and the secretary
96
ጽህፇት ቤት በመጋራት በአፇ-ጉባኤውና general of the secretariat sharing this offfice.
ዋና አስተዲዲሪ ጸሐፉ ተሇይቶ ይመራለ፣
ይከናውናለ፡፡
CHAPTER TEN
ምዕራፌ አስር
PRINCIPLES AND OBJECTIVES OF
የክሌለ መንግስት ፖሉሲ መርሆዎችና ዓሊማዎች REGION STATE GOVERNMENT POLICY
አንቀጽ )9
Article 109
ዓሊማዎች መርሆዎች Principles and objectives
1. ማውም የመግስት አካሌ የፋዳራለ እ 1. Any government organ shall be guided by
የክሌለ ሕግጋተ መግስታት፣ ላልች the principles and objectives mentioned in
ሕጎች ፖሉሲዎች ሥራ ሊይ ሲያውሌ this chapter in implementing Federal and
ዚህ ምዕራፌ ተመሇከቱ መርሆች State Constitutions, other laws and policies.
ዓሊማዎች ሊይ መመሥረት አሇት፡፡
2. In this chapter, the term "government"
2. ዚህ ምዕራፌ ውስጥ “መንግስት” ማሇት refers to the Government of the Southwest
የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ Ethiopian Peoples’ Regional State.
መንግስት ማሇት ው፡፡
Article 110
አንቀጽ )0 Political Objectives

1. The government shall, on the basis of
ፖሇቲካ ነክ ዓሊማዎች
democratic principles, promote the self-rule
1. መንግስት በዱሞክራሲያዊ መርሆዎች ሊይ
of the people of the Region at all levels and
በመመሥረት የክሌለ ህዝብ በሁለም
ensure the participation of citizens.
ዯረጃዎች ራሱን በራሱ የሚያስተዲዴርበት፣
2. Good governance that is free from
የዜጎችን ተሳትፍ የሚረጋገጥበት ሁኔታ
corruption, efficient, effective, transparent,
ማመቻቸት አሇበት፡፡
and accountable to the people and the law
2. የክሌለን የፇጣን ሌማት ራዕይ እውን shall be established in order to realize the
ሇማዴረግ ከሙስና የፀዲ፣ ቀሌጣፊ፣ vision of rapid development of the Region.
ውጤታማ፣ ግሌፅነት የተሊበሰ ሇህዝብና
3. The government shall have duty to respect
ሇሕግ ተጠያቂ የሆነ መሌካም አስተዲዯር
the identity of the nations, nationalities and
መመሥረት አሇበት፡፡
peoples in a way that others respect it, to
97
3. መንግስት የብሔር፣ ብሄረሰቦች እ ህዝቦችን ensure peace among them, and to promote
ማንነት የማክበርና የማስከበር፣ በዚህ ሊይ equality, unity and brotherhood.
በመመርኮዝ በመካከሊቸው ሰሊምን 4. The government shall ensure equality to least

የማረጋገጥ፣ እኩሌነትን፣ አንዴነትን፣ advantagous communities in development
ወንዴማማችነትን የማጠናከር ግዳታ and political participation by providing them
አሇበት፡፡ special support.
4. መንግስት በሌማትና በፖሇቲካ ተሳትፍ ወዯ 5. The government must share the powers of
ኋሊ ሇቀረ ማህበረሰብ ሌዩ ዴጋፌ በማዴረግ the Regional State to the hierarchical powers
እኩሌነታቸውን ማረጋገጥ አሇበት፡፡ in a way that is convenient for the
government to administer the Region.
5. መግስት ክሌለ ሇማስተዲዯር ሚያመች
መሌኩ የክሌለ ስሌጣ ተዋረዴ ሊለ 6. The government shall ensure that the people
የመግስት አካሊት የማከፊፇሌ ግዳታ of the Region are able to exercise the right of
አሇት፡፡ self-governing at any level of governance in
accordance with the Constitution.
6. መግስት የክሌለ ሕዝቦች ሕገ መግስቱ
መሰረት የትውም ዯረጃዎች የማስተዲዯር Article 111
መቱ መገሌገለ ማረጋገጥ አሇት፡፡ Economic Objectives

1. The government shall have a responsibility
አንቀጽ )01 to formulate policy so that all residents of
ኢኮኖሚ ነክ ዓሊማዎች the Region shall benefit from the Region’s
1. መንግስት ሁለም የክሌለ ነዋሪዎች ባሊቸው legacy of intellectual and material
እውቀትና ሀብት ተጠቃሚ የሚሆኑበትን resources.

2. Since the Region’s economy is mainly
መንገዴ የመቀየስ ኃሊፉነት አሇበት፡፡
based on agriculture and livestock
2. የክሌለ ኢኮኖሚ በዋናነት የተመሠረተዉ
development, the government shall
በግብርና እና በእንስሳት ሀብት ሌማት ሊይ formulate policies, programs and plans that
በመሆኑ መንግስት ፖሉስዎችን፣ focus on improving the productivity of
ፕሮግራሞችንና ዕቅድችን ሲቀርፅ የአርሶ farmers and pastoralists in a way that
አዯሩን እና የአርብቶ አዯሩን ምርትና improves their living standards.
ምርታማነት እና የኑሮ ዯረጃውን ማሻሻሌ
3. The ecology of the Region is vast and rich
ማዕከሌ ባዯረገ መሌኩ መሥራት አሇበት፡፡
in natural resources and gifts, so that the
people of the Region have equal
98
3. የክሌለ ሥነ-ምህዲር ሰፉ እና በተፇጥሮ opportunities and can use the potential of
ሀብትና ጸጋ የበሇፀገ በመሆኑ የክሌለ the Region to prosper in a fair and
ነዋሪዎች እኩሌ ዕዴሌ እንዱኖራቸውና sustainable manner and to promote the

local private investors.
በክሌለ ካሇው እምቅ ሀት በፌትሐዊነትና
በዘሊቂነት ተጠቅመው የሚበሇፅጉበትን እና 4. The government shall facilitate low and
ሀገር በቀሌ የግሌ ባሇሀብቶች middle-income urban dwellers with access
የሚበረታቱበትን ሁኔታ ማመቻቸት አሇበት፡ to urban housing.
፡
5. The government shall provide special
4. ዝቅተኛ እና መካከሇኛ ገቢ ያሊቸዉ የከተማ assistance to the areas of nations,
ነዋሪዎች በከተማ መኖሪያ ቦታ እንዱያገኙ nationalities, and peoples that are least
መንግስት ያመቻቻሌ፡፡ advantagous in economic and social

development.
5. መንግስት በሌማት ወዯ ኋሊ ሇቀሩ
አካባቢዎች፣ ብሄሮች፣ ብሄረሰቦችና ሕዝቦች 6. The government shall have a duty to
ሌዩ ዴጋፌ ያዯርጋሌ፡፡ prevent natural and man-made disasters, to

provide periodical humanitarian assistance
6. የተፇጥሮና ሰው ሰራሽ አዯጋ እንዲይዯርስ
to victims in the event of a disaster, and to
መከሊከሌ፣ አዯጋዉ ሲዯርስ ሇተጎጂዎች
facilitate their sustainable rehabilitation.
ሰብአዊ እርዲታ በወቅቱ እንዱዯረስ ማዴረግ
7. Formulation of Regional development
እና በዘሊቂነት መሌሰው የሚቋቋሙበትን
policies and programs shall ensure public
ሁኔታ የማመቻቸት ግዳታ አሇበት፡፡
participation. It shall support the peoples’
7. የክሌለ ሌማት ፓሉሲዎች እ ፕሮግራሞች development activities.
ሲዘጋጁ የሕዝቡን ተሳታፉነት ማረጋገጥ
8. The government shall formulate a policy to
አሇበት፡፡ የሕዝቡን የሌማት እንቅስቃሴዎች
ensure rapid development by combining
መዯገፌ አሇበት፡፡
the people’s intelect, labour, and money. It
8. መንግስት የሕዝቡን ዕወቀት፣ ጉሌበትና shall make the people to play a dynamic
ገንዘብ በማቀናጀት ፇጣን ሌማትና እዴገት role in the economic development of the
የሚረጋገጥበትን መንገዴ መቀየስ አሇበት፡፡ Region. Therefore, people shall participate
ሕዝቡ በክሌለ የኢኮኖሚ እንቅስቃሴ not only in the formulation of the policies,
ከፌተኛ ሚና እንዱኖረው ማዯረግ አሇበት፡፡ but also in the implementation and
ስሇሆነም ሕዝቡ ዕቅድችንና ፖሉሲዎችን evaluation of the policies.
99
በመዯገፌ ብቻ ሳይሆን በማስፇፀምና 9. The government shall have responsibility to
በመገምገም የሚሳተፌበት ሁኔታ ማመቻቸት ensure equal participation of women with
አሇበት፡፡ their men counterparts in economic and

social development activities.
9. መንግስት በኢኮኖሚና ማህበራዊ የሌማት
እንቅስቃሴዎች ዉስጥ ሴቶችና ወንድች 10. The government shall endeavor to protect
እኩሌ የሚሳተፈበትን ሁኔታ የማመቻቸት and promote the health, welfare, and living
standards of the working population of the
ኃሊፉነት አሇበት፡፡
Region.
0 መንግስት የሰራተኛውን ሕዝብ ጤንነት፣
Article 112
ዯህንነትና የኑሮ ዯረጃ ሇመጠበቅና ሇማሻሻሌ
Social Objectives
ከፌተኛ ጥረት ማዴረግ አሇበት፡፡
1. The government shall provide education,
አንቀጽ )02 health services, clean water, housing, and
social security to all residents of the Region
ማህበራዊ ነክ ዓሊማዎች
based on the capacity of the Federal and
1. የሀገሪቱንና የክሌለ አቅም በፇቀዯ መጠን
Regional governments.
ሁለም የክሌለ ነዋሪዎች የትምህርት፣ የጤና
አገሌግልት፣ የንጹህ ውሃ፣ የመኖሪያና 2. Education shall, in any perspective, be
የማህበራዊ እንዱኖራቸው ያዯርጋሌ፡፡ provided in a manner that is free from any
religious influence, political out look or
2. ትምህርት ከሃይማኖት፣ ከፖሇቲካ
cultural prejudices.
አመሇከቶችና ከባህሊዊ ተጽዕኖዎች ነጻ በሆነ
መንገዴ ይካሄዲሌ፡፡ Article 113
Cultural Objectives
አንቀጽ )03 1. The State Government shall have the duty to
ባህሌ ነክ ዓሊማዎች support, on the basis of equality, the growth
1. የክሌለ መንግስት መሰረታዊ መብቶችና and enrichment of cultures and traditions that
ሰብአዊ ክብርን እንዱሁም ዱሞክራሲንና are compatible with fundamental rights,
ሕገ መንግስቱን የማይቃረኑ ባህልችና human dignity, democratic norms and ideals,

and the provisions of the Constitution.
ሌማድች በእኩሌነት እንዱጎሇብቱና
እንዱያዴጉ የማዴረግ ኃሊፉነት አሇበት፡፡ 2. Protection and conservation of natural
resources, public resources and historical
2. የተፇጥሮ ሀብቶችን፣ የሕዝ ሀብቶችንና
heritages is the responsibility of the
የታሪክ ቅርሶችን መጠበቅ እና መንከባከብ
100
የመንግስትና የሁለም የክሌለ ነዋሪዎች government and all residents of the Region.
ግዳታ ነዉ፡፡
3. The State shall have the responsibnility to
3. መግስት እ የክሌለ ነዋሪዎች ወጣቱን care for the young generation, nurture it with
ትውሌዴ የመከከ፣ ተሊ ሥ-ምግር complete ethical values and make unreserved
የማ፣ አካሌም ሆ አዕምሮ ጠክሮ effort with the view to transform the youth
ሊፉት የሚከም፣ ሀገሩ የሚወዴ ሇወገ into responsible, efficient, nation loving,
compatriot-caring, and self-reliant citizen
የሚቆረቆር ቁ ራሱ የሚተማመ ዜጋ
having been strangthend both physically and
ሆ እዱያዴግ ያሊሰሇሰ ጥረት የማዴረግ
mentally.
ኃሊፉነት አሇቸው፡፡
4. The government shall make institutional
4. መንግስት የክሌለን ሕዝብ ባህሌ፣ ቋንቋና
activities with special attention to the equal
ታሪካዊ ቅርሶችን በእኩሌነት ሇማሳዯግና
development and growth of the culture,
ሇማዲበር ሌዩ ትኩረት በመስጠት ተቋማዊ
language, and historical heritage of the people
እንቅስቃሴ ማዯረግ አሇበት፡፡
of the Region.
Article 114
አንቀጽ )04
Human Resource Development And Technological
የሰው ሀብት ሌማት እና የቴክኖልጂ ነክ Objectivies
ዓሊማዎች 1) The Regional Government has a duty to
1 የክሌለ መንግስት ሳይንስና ቴክኖልጂን promote science and technology and to make
የማስፊፊትና በሁለም የክሌለ አካባቢዎች it equitable access in all areas of the Region.
በፌትሀዊነት ተዯራሽ እንዱሆን የማዴረግ ግዳታ 2) The Regional Government shall have the duty
አሇበት፡፡ to promote and develop knowledge, skills and
2 የክሌለ መንግስት የሚቀርቡ ሳይንስና infrastructure equitably for the use of science
and technology.
ቴክኖልጂን ሇመጠቀም የሚያስችሌ ዕዉቀት፣
ክህልትና መሠረተ ሌማት በፌትሀዊነት Article 115
የማዲበርና የማጎሌበት ግዳታ አሇበት፡፡ Environmental Safety Protection Objectives
1. The government shall endeavour to ensure
አንቀጽ )05
that all residents of the Region live in a clean
የአከባቢ ዯህንነት ጥበቃ ዓሊማዎች and healthy environment.
1. መንግስት ሁለም የክሌለ ነዋሪ ንፁህና
2. The design and implementation of
101
ጤናማ አካባቢ እንዱኖረዉ ከፌተኛ ጥረት programmes and projects of development
የማዴረግ ኃሊፉነት አሇበት፡፡ shall not damage or destroy the environment.
2. ማንኛዉም ኢኮኖሚያዊ ሌማት እርምጃ 3. The government shall have the responsibility
የአካባቢዉን ዯህንነት የማያናጋ መሆን of reviewing, overseeing, enforcing,
አሇበት፡፡ following up the environmental effects as

may be necessary.
3. መንግስት አስፇሊጊ ሆ ጊዜ የአከቢ
ተእ ግምገማ፣ ቁጥጥር እ ክትትሌ 4. The government shall encourage the active
የማዴረግ ወይም የማስዯረግ ሊፉት participation of the people in the

environmental safety protection and
አሇት፡፡
conservation.
4. መንግስት አከቢ ዯህንነት ጥቃ እ
እክካቤ ሕዝቡ የነቃ ተሳትፍ 5. The public shall be consulted when designing
and implementing environmental safety
እዱያዯርግ ማረታታት አሇት፡፡
policies and programs. The government and
5. የአከባቢ ዯህንነት የሚመሇከት ፖሉሲና the people of the Region shall have
ፕሮግራሞችን በሚነዯፌበትና ሥራ ሊይ responsibility to conserve and protect their
በሚዉሌበት ጊዜ የሚመሇከተዉ ህዝብ environment.
ሀሳቡን እንዱገሌጽ መዯረግ አሇበት፡፡
መንግስትና የክሌለ ነዋሪዎች
Article 116
አካባቢያቸውን የመንከባከብ እ የመጠቅ
Land and Natural Resources Objectives
ግዯታ አሇባቸው፡፡
1. The development projects that can be carried
out on land and natural resource shall meet in
አንቀጽ )06
a manner that fulfils social responsibility.
መሬትና ተፇጥሮ ሀብት ነክ ዓሊማዎች
1. መሬትና ተፇጥሮ ሀብት ሊይ 2. It shall follow research on the use of land
የሚካሄደ የሌማት ፕሮጀክቶች resources ensuring the production and

productivity of farmers and pastoralists;
ማህራዊ ሊፉት ሚወጣ መሌኩ
without harming natural resources, human or
መሆ አሇባቸው፡፡
animal health; the supply of environmental
2. መሬት ነክ ሀብቶች አጠቃቀምን friendly agricultural technologies and inputs.
በተመሇከተ ጥናት ሊይ በተመሠረተ፤
3. All agricultural and industrial development
የአርሶና አርብቶ አዯሩን ምርትና
programs on the ground shall be carried out
102
ምርታማነትን በሚያረጋገጥ፤ በተፇጥሮ based on research in a manner that it is inline
ሀብት፣ በሰውና እንስሳት ጤና ሊይ with the protection and conservation of land
ጉዲት በማያስከትለ፤ ከአካባቢ ጥበቃ and other related natural resources, and does
not cause environmental and climate
ጋር ተስማሚ የሆኑ የግብርና
pollution.
ቴክኖልጂዎችንና የግብዓት አቅርቦት
ሥርዓት መከተሌ አሇበት፡፡ 4. The government shall collect, conserve and
improve by research that indigenous plant and
3. ማንኛቸውም በመሬት ሊይ የሚካሄደ
crop varieties for use.
የግብርናና የኢንደስትሪ ሌማት
ፕሮግራሞች እንዱሁም ላልች ሌማቶች
መሬትንና ላልች ተያያዥ የተፇጥሮ
ሀብቶች ጥበቃንና እንክብካቤን
በተከተሇ፣ የአከባቢና አየር ንብረት
ብክሇትን በማያስከትሌና በጥናት ሊይ
በተመሠረተ ሁኔታ መካሄዴ አሇበት፡፡
4. መንግስት አገር በቀሌ የእጽዋትና

የሠብሌ ዝሪያዎችን በመሰብሰብ፣
በመንከባከብ እና በምርምር በማሻሻሌ
ጥቅም ሊይ እንዱውለ ማዴረግ አሇበት፡
CHAPTER ELEVEN
፡
MISCELLANEOUS PROVISIONS
Article 117
Declaration of State of Emergency
ምዕራፌ አስራ አንዴ 1. Whenever any kind of natural disaster sets in,
ሌዩ ሌዩ ዴንጋጌዎች or epidemic disease endangering public health
occurs as has been laid down under the
አንቀጽ )07
provisions of art 93 sub Article 1 (b) of the
ስሇ አስቸኳይ ጊዜ አዋጅ
Federal Constitution and Article 52 sub
1 የፋዳራለ ሕገ መንግስት አንቀጽ (3 ንዑስ
Article (p) of this Constitution, the
አንቀጽ (1) (ሇ) እና በዚህ ሕገ መንግሥት Administarative council of the region shall
አንቀጽ %2 ንዑስ አንቀፅ 2 (አ) መሠረት declare state of emergency.
ማናቸዉም የተፇጠሮ አዯጋ ሲያጋጥም ወይም
103
የህዝብን ጤንነት አዯጋ ሊይ የሚጥሌ በሽታ 2. Within fifteen days from adoption of decree
ሲከሰት የክሌለ መስተዲዯር ምክር ቤት of state of emergency, the Executive Council
የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ አዉጥቶ ተግበራዊ shall notify the Speaker to call the State
Council for extraordinary meeting of the State
ያዯርጋሌ፡፡
Council and submit the decree for approval.
2 የመስተዲዯር ምክር ቤቱ የአስቸኳይ ጊዜ
If not approved by a two-third majority vote
ዴንጋጌ ባወጣበት በአስራ አምስት ቀናት of members of State Council, the decree shall
ዉሰጥ አፇ-ጉባኤው የክሌለን ምክር ቤት be repealed forthwith.
አስቸኳይ ስብሰባ እንዱጠራ ማሳወቅና
3. The state of emergency decree issued by the
የአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌዉን ሇምክር ቤቱ
Council of the Regional Government shall
በማቅረብ ማስፀዯቅ አሇበት፡፡ ዴንጋጌዉ በምክር
remain in force throughout the regional state
ቤቱ ሁሇት ሶስተኛ ዴምፅ ተቀባይነት ካሊገኝ
only for 6 months, once it was accepted by
ወዱያውኑ ይሻራሌ፡፡ the region council, provided. However, that
3 የመስተዲዯር ምክር ቤት ያወጣዉ የአስቸኳይ such decree may be renewed every four
ጊዜ አዋጅ በክሌለ ምክር ቤት ተቀባይነት ካገኘ months up on the decision of the Regional
ሉቆይ የሚችሇዉ ሇስዴስት ወራት ብቻ Council with a two third majority vote.
ይሆናሌ፡፡ ሆኖም የክሌለ ምክር ቤት በሁሇት 4. The regulations issued and measures taken
ሶስተኛ ዴምፅ ሲወስን የአስቸኳይ ጊዜ both by the Adminisstrative Council of the
ዴንጋጌው በየአራት ወሩ እንዱታዯስ ሇማዴረግ Region and that of the State Council in
ይችሊሌ፡፡ relation to the state of emergency decree may,
in no way, suspend or infringe up on those
4 የመስተዲዯር ምክር ቤትና የክሌለ ምክር ቤት
rights enshrined under the provisions in
በአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌ ስር የሚያወጣቸዉ
Article 1, Article 15, Article 18, Article 25
ዯንቦችና የሚወስዲቸው እርምጃዎች
sub-Article 1 and Article 39 (1) of this
በማናቸዉም ረገዴ በዚህ ሕገ መንግስት
Constitution.
አንቀፅ 1፣ አንቀጽ 05፣ አንቀፅ 08፣ አንቀጽ
@5 ንዑስ አንቀጽ 1 እና አንቀጽ #9 ንዑስ
አንቀጽ 1 ሊይ የተዯነገጉትን መብቶች
ተግባራዊነት የሚገዴቡ ወይም የሚያግደ
መሆን የሇባቸውም፡፡
104
አንቀጽ )08
የአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌ አፇፃፀም መርማሪ ቦርዴ Article 118

State of Emergency Inqiry Board
1 በክሌለ የአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌ በሚታወጀበት
ወቅት የክሌለ ምክር ቤት ከአባሊቱና ከሕግ 1. The State Council may, up on declaration of
ባሇሙያዎች መርጦ የሚመዴባቸው ሰባት አባሇት a state of emergency decree in the State,
ያለት የአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌ መርማሪ ቦርዴ establish a board of inquiry of such a state
ማቋቋም አሇበት፡፡ ቦርደ የአስቸኳይ ጊዜ of emergency decree implementation to be
ዴንጋጌው በክሌለ ምክር ቤት በሚፀዴቅበት ጊዜ constituted of seven members from within

the council itself and the legal
ይቋቋማሌ፡፡
professionals. The board shall be
2 የአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌ መርማሪ ቦርዴ established simultaneously with the
የሚከተለት ሥሌጣንና ተግባር ይኖሩታሌ፡- approval of the state of emergency decree
ሀ/ በአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌ ምክንያት by the State Council.
የታሰሩትን ግሇሰቦች በአንዴ ወር ጊዜ ዉስጥ 2. The board of inquiry of the implementation

ይፊ ማዴረግና የታሰሩበትን ምክንያት of state of emergency decree shall have the
መግሇፅ፤ following powers and responsibilities;-
ሇ/ በአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ወቅት የሚወሰደት a) Publicizes within one month the names
እርምጃዎች አስፇሊጊና ተመጣጣኝ of all individuals arrested on accounts
መሆናቸውን፣ የማይጣሱ ሰብአዊ መብቶች of the state of emergency together with
ያሌተጣሱ መሆኑን እና በማናቸውም ረገዴ the reason for their arrest;
ኢ-ሰብአዊ አሇመሆናቸውን መቆጣጠርና
b) Inspects and follows up that no measure
መከታተሌ፤
taken during the state of emergency is
ሏ/ ማናቸዉም የተወሰዯ የአስቸኳይ ጊዜ inhuman;
ዴንጋጌ እርምጃ ኢ-ሰብአዊ መሆኑንና
c) Recommends to the State President or
አስቸኳይ ጊዜ አዋጁን፣ ሰብአዊ መብቶችን እና to the Administrative Council corrective
ሕገ መንግስቱን የጣሰ መሆኑን ሲያምንበት measures if it finds any case of
ርዕሰ መሰተዲዴሩ ወይም የመስተዲዴሩ ምክር inhuman treatment;
ቤት እርምጃውን ወይም አተገባበሩን በአፊጣኝ
d) Ensures the prosecution of the
እንዱያስተካክሌ ሀሳብ መስጠት፤
perpetrators of inhumane acts;
መ/ በአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌ እርምጃዎች ኢ-
105
ሰብአዊ ዴርጊት የፇፀሙ ሇፌርዴ እንዱቀርቡ e) Submits its views to the State Council
ማዴረግና መብታቸው አሊግባብ የተጣሰባቸው on request to extend the duration of the
ሰዎች ተገቢውን ካሳ ስሇሚያገኙበት ሁኔታ state of emergency.
ማመቻቸት፣
ሠ/ የአስቸኳይ ጊዜ ዴንጋጌ እንዱቀጥሌ

ሇክሌለ ምክር ቤት ጥያቄ ሲቀርብ ያሇውን
አስተያየት ሇምክር ቤቱ ማቅረብ፡፡
Article 119
አንቀጽ )09
Establishment, the Defense Attorney
ስሇተከሊካይ ጠበቃ ተቋም መቋቋም
1. Free and independent Regional Defense

1 ነጻ እና ገሇሌተኛ የሆነ የክሌለ ተከሊካይ ጠበቃ Attorney institution is established by this
ተቋም በዚህ ሕገ መንግስት ተቋቁሌ፡ Constitution.
2 የክሌለ ተከሊካይ ጠበቃ ተቋም ተጠሪነቱ
2. The Regional Defense Attorney shall be
ሇክሌለ ምክር ቤት ይሆናሌ፡፡
accountable to the State Council.
3 የክሌለ ተከሊካይ ጠበቃ ተቋም አዯራጃጀትና
3. The organization and details of the Regional
ዝርዝር ተግባር በሕግ ይወሰናሌ፡፡
Defense Attorney shall be determined by
አንቀጽ )@ law.
ዋና ኦዱተር
1. የክሌለ መንግስት መሥሪያ ቤቶችን እና Article 120
ላልች ተቋማትን ሂሳብ የሚመረመርና The Auditor General

1. The Auditor General of the State shall be
የሚቆጣጠር የክሌለ ዋና ኦዱተር በዚህ ሕገ
established by this Constitution to examine
መንግሥት ተቋቁሟሌ፡፡
and oversee the audit of the offices of the
2. የክሌለ ዋና ኦዱተር የክሌለ መስተዲዴር State Government and other institutions.
ተቋማትና የላልች መሥሪያ ቤቶች
2. The Auditor General shall review, supervise
ሂሳቦችን ይመራመራሌ፣ ይቆጣጠራሌ፣
the accounts of the State Government
ሇምክር ቤቱና ሇተመርማሪው ተቋም
institutions and other offices, and report to
ሪፖርት ያዯረጋሌ፡፡
the council and the investigative institution.
3. የክሌለ ዋና ኦዱተር የመሥሪያ ቤቱን
106
በጀት በቀጥታ ሇምክር ቤቱ አቀርቦ 3. The Auditor General shall submit the budget
ያስጸዴቃሌ፣ ያስተዲዴራሌ፡፡ of the office directly to the Council for
approval and administer it.
4. የክሌለ ዋና ኦዱተር ዝርዝር ስሌጣንና
ተግባር በሕግ ይወሰናሌ፡፡ 4. The power and functions of the Auditor
General shall be determined by law.
5. የክሌለ ዋና ኦዱተር ተጠሪነቱ ሇክሌለ
ምክር ቤት ይሆናሌ፡፡ 5. The Auditor General of the State shall be
accountable to the State Council.
አንቀጽ )@1
Article 121
ሕገ መንግስት ስሇማሻሻሌ
Amendment of the Constitution
1. The system of amending the Constitution
1. ሕገ መንግስቱን የማሻሻሌ ስርዓት የሕገ
begins from the initiation of amending the
መንግስት ማሻሻያ ሐሳብን ከማመንጨት constitution. If a constitutional amendment
ይጀምራሌ፡፡ አንዴ የሕገ መንግስት ማሻሻያ proposal is approved by a two-third majority
ሃሳብ በክሌሌ ምክር ቤት በሁሇት ሶስተኛ vote of the State Council or by a one-third
ዴምፅ ወይም በክሌለ ከሚገኙት የዞን ምክር majority vote of the zonal councils in the
ቤቶች ዉስጥ አንዴ ሶስተኛው በአብሊጫ State, it shall be submitted to the people of
ዴምጽ የዯገፇው ከሆነ ሇዉይይትና ሇዉሳኔ the State and to those concerned for the
ሇመሊው የክሌለ ሕዝብና የሕገ መንግሥቱ amendment of the Constitution.
መሻሻሌ ሇሚመከሇታቸው ክፌልች 2. This and the following sub-Articles shall be

ይቀርባሌ፡፡ amended only in the following manner:
2. ይህና ተከታዩቹ ንዑሳን አንቀፆች a) Upon approval of the proposed

የሚሻሻለት በሚከተሇዉ አኳኃን ብቻ amendment by more than half of all the
ይሆናሌ፡- zonal councils founding the Regional
State, and
ሀ/ ሁለም በክሌለ ውስጥ የሚገኙ የዞን
ምክር ቤቶች የቀረበዉን ማሻሻያ በዴምጽ b) When the State Council and Council of
ብሌጫ ሲያፀዴቁት፣ እና Nationalities in a joint session approve a
proposed amendment by two–third
ሇ/ የክሌለ ምክር ቤት እና የብሔረሰቦች
majority vote.
ምክር ቤት በጋራ ስብሰባ በሁሇት ሶስተኛ
ዴምፅ የቀረበዉን ማሻሻያ ሲያፀዴቀው ነው፡ 3. The provisions of Chapters Two and Three of
this Constitution shall be amended only if the
107
፡ provisions of Chapters Two and Three of the
Federal Constitution are amended. This
3. የዚህ ሕገ መንግሥት ምዕራፌ ሁሇት እና
amendment shall be ratified in accordance
ሶስት ዴንጋጌዎች የሚሻሻለት የፇዯራለ
with sub-Article 4 of this Article.
ሕገ መንግሥት ምዕራፌ ሁሇት እና ሶስት
ዴንጋጌዎች ሲሻሻለ ብቻ ይሆናሌ፡፡ ይህ 4. The provisions of the Constitution other than
ማሻሻያ በዚህ አንቀፅ ንዑስ አንቀጽ 4 those mentioned in sub-Article 3 of this

Constitution may be amended only in the
መሰረት ይጸዴቃሌ፡፡
following manner.
4. በዚህ ሕገ መንግስት ንዑስ አንቀፅ ሶስት
a) When the State Council approves it by a
ከተጠቀሰዉ ዉጭ ያለት የሕገ መንግሥቱ
two-third majority vote, and
ዴንጋጌዎች ሉሻሻለ የሚችለት በሚከተሇው
አኳኃን ብቻ ይሆናሌ፡፡ b) When the two-third of zonal councils in
the Region approve the amendment by a
ሀ/ የክሌለ ምክር ቤት በሁሇት ሶስተኛ
majority votes.
ዴምፅ ሲያጸዴቀው፣ እና
ሇ/ በክሌለ ውስጥ የሚገኙት የዞን ምክር

ቤቶች ውስጥ በሁሇት ሶስተኛው የቀረበውን Article 122
ማሻሻያ ሃሳብ በአብሊጫ ዴምጽ ሲያፀዴቁት Transitional Provisions
ነው፡፡ 1. Prior to the enactment of this Constitution,
members of the State Council shall be
አንቀጽ )@2 deemed to have been elected to this State
የመሸጋገሪያ ዴንጋጌዎች Council in accordance with law. However,
1. ይህ ሕገ መንግስት ሥራ ሊይ ከመዋለ the seats of the Council shall be determined
በፉት በሕግ መሰረት በክሌሌ ምክር ቤት by law.
የተወከለ አባሊት ሇዚህ ክሌሌ ምክር ቤት

2. Judges appointed prior to the enactment of
እንዯተወከለ ይቆጠራሌ፡፡ ሆኖም የምክር this Constitution shall be deemed to have
ቤቱ መቀመጫ ዛት በሕግ ይወሰናሌ፡፡ been appointed by this Constitution to the
2. ይህ ሕገ መንግስት ሥራ ሊይ ከመዋለ court in which the judges appointed.
በፉት ተሹመው በዲኝነት ሥራ ሊይ የሚገኙ

ዲኞች ሇተሾሙበት እና በመስራት ሊይ
ሇሚገኙበት ፌርዴ ቤት በዚህ ሕገ
108
መንግስት እንዯተሾሙ ይቆጠራሌ፡፡
አንቀጽ )@3 Article 123
The Version with Final Legal Authority

የመጨረሻዉ ህጋዊ ዕዉቅና ቅጅ
The Amharic version of this Constitution shall
የዚህ ሕገ መንግሥት የመጨረሻዉ ሕጋዊ
have final legal authority.
ዕዉቅና ያሇው ቅጅ የአማርኛዉ ነው፡፡
109

South West Ethiopia Regional Constitution

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

South West Ethiopia Regional Constitution

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

የዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ ሕገ መንግስት

THE CONSISTUTION OF SOUTHWEST ETHIOPIA PEOPLES REGIONAL

1ኛ ዓመት ቁጥር 1 First Year No. 1

በዯቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ክሌሌ ምክር ቤት ጠባቂነት የወጣ

መንግስት ሥራ ሊይ መዋለን ሇማሳወቅ የወጣ COMING INTO EFFECT OF THE

አዋጅ CONSTITUTION OF THE SOUTHWEST

የክሌለ መንግስት መቋቋም እና ስያሜ Establishment and Nomenclature of the Regional

የክሌለ መዝሙር The State Anthem

ቋንቋ 1. All languages in the region shall enjoy equal

ነው:: ሆኖም ቋንቋው በሚነገርበት መዋቅር decided by a majority vote of the

Capital City of the State

አንቀጽ 7 Gender Reference

የፆታ አገሊሇጽ Provisions of this Constitution set out in the

የሕዝብ ለዓሊዊነት Sovereignty of the People

2. ይህ ሕገ መንግስት የለዓሊዊነታቸው መገሇጫ 2. This Constitution is an expression of their

3. ለዓሊዊነታቸውም የሚገሇጠው በዚህ ሕገ 3. Their sovereignty shall be expressed

የተከሇከሇ ነው፡፡ Constitution.

የመንግስትና የሃይማኖት መሇያየት Separation of State and Religion

1. መንግሥትና ሃይማኖት የተሇያዩ ናቸው፡፡ 1. State and religion are separate.

2. መንግሥታዊ ሃይማኖት አይኖርም፡፡ 2. There shall be no state religion.

አንቀጽ 02 Conduct and Accountability of Government

የመንግስት አሰራርና ተጠያቂነት 1. The conduct of affairs of government shall

ገሇሌተኛነትን የማክበር ግዳታ አሇበት፡፡ justice administration.

2. በዚህ ምዕራፌ የተዘረዘሩት መሠረታዊ in this Chapter shall be interpreted in a manner

እንዲይዯርስበት የመጠበቅ መብት አሇው፡፡ 1. No one shall be deprived of his liberty

ሳይፇረዴበት ሉታሰር አይችሌም፡፡ Prohibition Against Inhuman Treatment

1. Every one has the right to be protected from

የሚያሰጋ የአስቸኳይ ጊዜ ሁኔታ ወይም locality.

አዯጋ በሚያጋጥምበት ጊዜ የሚሰጥ Article 19

መ) በሚመሇከተው ሕዝብ ፇቃዴ በአካባቢው

ሇመምጣት አግባብ ባሇው ምክንያታዊ ግምት arrest.

የሚጠይቀውን ጊዜ አይጨምርም፡፡ ወዱያውኑ 5. A person under arrest has an inalienable

የወንጀሌ ምርመራ ሇማጣራት ስሌጣን ባሇዉ enforcement authorities to carryout the

አካሌ ጥበቃ ስር እንዱቆይ ሇማዘዝ ወይም investigation respecting the arrested

የተያዘው ሰው በተቻሇ ፌጥነት ፌርዴ ቤት be admissible.

7. የተያዙ ሰዎች በዋስ የመፇታት መብት

ወይም በገዯብ መፌታትን ጨምሮ በቂ የሆነ The Right of Accussed Persons

4. የቀረበባቸውን ማናቸውም ማስረጃ produced in their own defense, to ask

የመመሌከትና የማግኘት፣ የቀረበባቸውን defense witnesses to be heard, and to have

የማስቀረብ፣ መከሊከያ ምስክሮች ቀርበው article may be restricted in accordance with

ስሌጣን ሊሇዉ ፌርዴ ቤት ይግባኝ

7. የፌርደ ሂዯት በማይገባቸዉ ቋንቋ

በጥበቃ ስር ያለ እና በፌርዴ የታሰሩ ሰዎች

እና ዓሇም አቀፌ ዯንቦች ተፇጻምነት 1. All persons held in custody, imprisoned

የወንጀሌ ህግ ወዯ ኋሊ ተመሌሶ የማይሠራ relatives religious councillors, medical

በአንዴ ወንጀሌ ዴጋሚ ክስ ወይም ቅጣት

ዜጎች መብቶች ጋር በተጣጣመ ሁኔታ human dignity, reputation and honour.

3. ማንኛዉም ሰዉ በማንኛዉም ሥፌራ personality in a manner compatible with the

በሰብዓዊነቱ እዉቅና የማግኘት መብት rights of other citizens.

አሇዉ፡፡ 3. Every one has the right to recognition

የሃይማኖት፣ የእምነትና የአመሇካከት ነጻነት

የሃይማኖት ትምህርት እና የአስተዲዯር institutions of religious education and

2. ማንኛዉም ሰዉ ያሇማንም ጣሌቃ ገብነት 2. Everyone has the right to freedom of

በህትመት፣ በሥነ-ጥበብ መሌክ ወይም kinds, regardless of frontiers, orally, either

ሀ) የቅዴሚያ ምርመራ በማንኛዉም መሌክ b) Access to information of public

ሇ) የህዝብን ጥቅም የሚመሇከት መረጃ 4. In the interest of the free flow of

ዯህንነት፣ የላልች ሰዎችን መብት፣ ክብር እና reputation of individuals. Any propaganda

መብቶችንና የህዝብን የሞራሌ ሁኔታ

ሥም ሇመጠበቅ፣ የጦርነት ቅስቀሳዎች injure human dignity.

እንዱሁም ሰብዓዊ ክብርን የሚነኩ የአዯባባይ Article 31

ወይም በባህሌ ሕግ መሠረት መዲኘትን

በተዯነገገው መሰረት በጋብቻ እኩሌ መብት constitution, have equal right.