Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 8

P366/3

Lusoga
Paper 3
JULY/AUG 2019
SAAWA ISATU (3HRS)

KAYUNGA SECONDARY SCHOOLS EXAMINATIONS COMMITTEE (KASSEC)


JOINT MOCK EXAMINATIONS, 2019
Uganda Advanced Certificate of Education
LUSOGA
(LITULICA MU LUSOGA)
Olupapulo olwokusatu
Saawa Isatu

ENDAGIRIRO:

 Olupapulo luno lulimu ebitundu bisatu A,B,ni C

 Iramu ebibuuzo bina (4) byonka nga bibiri obironda mu kitundu B na kirala
kirala okuva mu buli kitundu A ni C

 Ebibuuzo byonabyona byagayaza obubonero.

 Ebiswika mu byolagirirwa okukola tibiidha kukeberwa.

© Kayunga Secondary Schools Examinations Committee (KASSEC)


Joint Mock 2019
Page 1 of 8
EKITUNDU A
EMPAYO N’ENFUMO ENAHIMPI
Iramu ekibuuzo kirala kyona mu kitunda kino.

Cornelius wambi Gulere ; Bakalakatana

1. (a) “Bula embiro obe n’amagezi” Lambulula omulamwa guno nga weesigama ku
lufumo lwa Bakalakatana. (obubonero 15)
(b) Olufumo lwa Bakalakatana lukwegesa masomo ki amakulu mu bulamu bwaife
obwa bulidho? (obubonero 10)

2. “Enfa ya Bakalakatana yali emusanira” kubagania ebidhuubo ku nsonga eno.


(obubonero 25)

Cornelius Wambi Gulere; Byakufakuleka.

3. Nga wesigama ku katabo Byakufukuleka nokolayo, embeera itaanu edhifaanana


n’edho edhiri mu lufumo lwa maiso tigalya aye guba mwoyo.
(obubonero 25)

4. Itootola eby’okuboneraku bitanu ebyogera okukasa biti n’atambula empola atuuka


ghala mu nsi (obubonera 25)

EKITUNDU B.
KITONTOME NA MBOOZI
Mu kitundu kino iramu ebibuuzo byombiriri

5(a) Soma ekitontome kino omale oiremu ebibuuzo ebiririra.

EKIIDHA TOOBONA KINHAGA BITONO


Okuva ebugwa ndhuba
Ebireri biidha nikikunta oghamaani
Yaayuuza yuuza ensi n’ebintu byaku
Ghano ni ghale
Egugumula eitaka, ebikaba
n’ebiveera
Yaabitwala mwibbanga.
© Kayunga Secondary Schools Examinations Committee (KASSEC)
Joint Mock 2019
Page 2 of 8
Yaasingaku n’omulalu alonda buli kantu
Kayagaana ku nsi

Ebireri ebyamaani bisituka n’obwinhogovu


Byegaita ku mpewo aghooni bya banda
ensonzi enhenhe n’emiti emiba, ekigiretera
Okuvuuma n’okwekaasa olw’amaani
Amaswikirivu
Emiti egisinga n’ebirime byegodhamu ,enkonko
Dheeyala kwitaka, enhandha dhifuukeera
Enguudho dhaidhula nfunfu
Ebyetambula byasaanhala

Abaana abato beeripa ku migongo


Gya ba maama baibwe
Amayumba gaigalwa
Abayanhiike engoye dhaibwe ku
Waaya badhaanhulayo
Ekembo mu bibira dhitandiika
Okubbolooga,
Obunhonho bwe dimya ebisu
Enkoko dheeswaiga bbalaza
Olwembeera okwonhonheka
Ebibuuzo
a) Gha amakulu agali mu mutwe gwe kitontome kino. (obubonero 2)
b) Omutontomi azimbye atya amaloboozi (obubonero 2)
c) Okusinziira ku kitontome kino, ebireri ni kikunta bicuusa bitya embeera ye nsi
(Obubonero 05)

© Kayunga Secondary Schools Examinations Committee (KASSEC)


Joint Mock 2019
Page 3 of 8
d) Itootoola engeri abantu n’ebisolo ebyo ku nsi bwe bibisiibwamu n’embeera oti
neeyo (obubonero 05)

e) Nga ighe omusomi we kitontone kino osobola otya okulwanisa embeera eyo
yaaleka kubaawo mu biseera ebyabuti (obubonero 05)

6. Soma emboozi eno ghaifo omale oiremu ebibuuzo ebiririra.


Igulo igulo liti ng’enduba emyukiririre nga Tenhwa akoba mukagwaghe
bagololemuuku amagulu. Buli mulala yataamu engaito dhe banhiinhanhiina eitale.
Baba bakatambulaku olugendo mpaagho kaaga, baalengera akasaadha akampi oti
nkende yaakinu nga kali ku banonheereza era nga kali kubalondoola. Bwe
kabatuukaku kaabatya era katya okuba bitamu kubanga n’endikiiza yali egemye
bye dyo. Tenhwa olwa kulinga mu maiso, ekidhuubo kya mwidhira. Yaghalirizibwa
okukabo nti bo bazira mitaghaana n,a muntu yenayena kyoka ko kazigala nga
kabekengera.

Ekyavaamu, kababitamu kaabalinga mu maiso. Okuja okulinga kati nga kabona


omunti owundi eyeekukwime mu kasiko. Kaagya okuzunza amaiso nga kagakubya
ku mugugu gwe ngoye ku mbali ghe njira.

Gheenaagho kataaku gha nduulo edha somba abaleeyi n’abampi ng’okwo


kwotaire naabe miva wala.
Kino kya waliriiza Tenhwa okukangula kwiloboozi akukuuza ekiri enduulu
edhaagaawo.

Olwobusungu obungi, wuuyo akapayiiza empi ku matama ni mu maiso.


Baali bakaniobaana, eikukubira ery’abantu lye nsomba okulumukirira enduulo.
Mikwano gya Tenhwa alwabona nge’mbeera eyonhonoike, bataaku dha walubya
ny’ensambo ekoba ati awaba.

Omwosi tiwabula muliro. Tenhwa agya okulingalinga ati nga tabonaku mukwamo
gwe ghaire mulala. Bagya okumubuuza ati obaire oja gha, obaire naani ng’amotola
gha maiso.

© Kayunga Secondary Schools Examinations Committee (KASSEC)


Joint Mock 2019
Page 4 of 8
Gheenaagho aba puliisi baatukirawo baamutwala ku pullisi obiteme. Akasaadha
akampi kaamwesibaku kati Tenhwa ali mu kikunsu kya baibi ate nga bambi
Tenhwa ni mikwano gye baali mu lugendo lyaibwe.

Ebibuuzo.
a) Ghandiika omutwe ogusaanira emboozi eno (obubonero 02)
b) Omughandiisi akozeisa bukodyo ki okutoolayo ekigendererwakye?
(obubonero 08)
c) Itootoola lwaki akasaadha akampi kafaayo ino okulondola Tenhwa ne mikwano
gye? (obubonera 05)
d) Inhonhola engeri Tenhwa yeyali ali nokweghonia embeera ye yalimu
(obubonero 05)
e) Emboozi eno etwegesaaki ng’a Abasoga mu bulamu bwaife obwa buliido
(obubonero 05)

EMIZAANHO

Austine Bukenya: Omugole (kyacuusibwa Gulere Wambi

7. Soma ekimega kino ghaifo amale oiremu ebibuuzo ebiiririra.

NAMAADHI: Aye nsobola ntya okuba no omusaadha ye ntaidhi?


Ayinza okuba nga katyo mulemu oba …….……
MBULANSONGA: Muzito ti mulema oba mulwaire ife tenatwena abe
Kyalo tumwidhi…………………….

NAMAADHI : Li, aye mutabane…………………………


MBULANSONGA: Era magezi, mughala wange, yakula ninze
Tiyandiikiriza kuteesa kwe singa
Yakiroghooza ati kya bukalubo ighe Okumira.

NAMAADHI: Ndidhi, aye ti ghulirangaku mutabane wa muzito


Okutuusa eifumo lye bwe lyayagaanibwa nga……
© Kayunga Secondary Schools Examinations Committee (KASSEC)
Joint Mock 2019
Page 5 of 8
MBULANSONGA: mutabane ki, mwana wange? Muzito azira mwana
Gha bughala oba bulenzi
NAMAADHI: Eki?
MBULANSONGA: Wandigha muzito omwana, Namaandhi, singa
Mughanga niba kidhaadha bakigha ezaire, wakagha
ebyalo omusika kwisabo.

NAMAADHI: Tija kufumbirwa musaadha mukaire oyo.


MBULANSONGA: Oli muluya lwe mwana wange lataawo ni ife ebekika kyo, twikiriza
eifumo lye era twanhwa omwenge gwe. Tosobola
NAMAADHI: Lwaki babaire no okunimbalimba? Ni
Inhange okunkoba ati nja kufumbirwa
Mutabane wa muzito. Lwaki benda
Okutunda yo olukookolo olwo

Omusamize nga eriyo bangi…………………………..


MBULANSONGA: sh……sh….sh…sh…..sh…..sh…..sh……….
Wegendereze olulimi lwo mwana wange

NAMAADHI: Mbe, ndha kufa nge empiti eyo enkaire


nge’kaali kumugemaku.

MBULANSONGA: Muzito n’omukombe wa mughanga, era ali


Mwisabo lye. Mu beegha bonabona mu
Byalo, ighe okuva wa mughanga, mugole wo
Omukombe we. Oja kucuusa ekitiibwa
Kyaife okifuule obufu bw’okuswaala.

© Kayunga Secondary Schools Examinations Committee (KASSEC)


Joint Mock 2019
Page 6 of 8
NAMAADHI: Ezira ghandi gha kuja oba latawange,
ni inhange, baloghooza bati ntuukaana bwa
kufumbirwa omuzimu guno omukaire
ogwadhagalika eira nga bali n’okunhimba
mu kyo tiidha kubeekakaku. Nda kuba mulekwa…………..
MBULANSONGA: Mwana wange…………….
NAMAADHI : Okutuusa bwe naasaba amaani agamaala
Okweitayi (olwemba n’amakina gakubira ghaigulu, me gaika)

Ebibuuzo.
a) Ta ekimega kino mu kifo kyakyo mu muzaano, omugole (obubonero 10)
b) Nokolayo obukubagano obuli mu kitundu kino eky’omuzaanho, omugole
(obubonero 10)
c) Omughandiisi akozeisa lulimi ki okutoolayo ensongadhe mu kimega:
(Obubonero 10)

8 a) Inhonhola empisa dha lekindo mu muzaano omugole (obubonero 13)


b) Inhonhola obukodyo omughandiisa bweyeyambisa mu muzaano, omugole
(obubonero
07)

Sophocles: Nantamegwa (kyacuusibwa Gulere Wambi)

9 a) Bintu ki ebifuula Nantamegwa omuzaano (obubonero 15)

b) Nga weesigama ku muzaano Nantamegwa inhonhola omughandiisi olulimi

lwakozesa okutoolayo a makulu agali mu muzaano (obubonero 10)

© Kayunga Secondary Schools Examinations Committee (KASSEC)


Joint Mock 2019
Page 7 of 8
BIKANZE GHANO

© Kayunga Secondary Schools Examinations Committee (KASSEC)


Joint Mock 2019
Page 8 of 8

You might also like