ICDBME2022 - Book of Abstracts

2nd International Conference On Digital
Business Management & Economics

ICDBME-2022 1
September 9-11, 2022
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları:164
ICDBME-2022
2ND INTERNATIONAL CONGRESS ON DIGITAL
BUSİNESS, MANAGEMENT & ECONOMICS
Grafik & Tasarım

Büşra UYAR
Muhammed Sami TEKİN
Mustafa ALTINTEPE
Baskı
NEÜ Yayınları
KTB. S. No: 48888
E-ISBN
978-625-6960-00-8
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları

Yaka Mah. Yeni Meram Cad. Kasım Halife Sok.
No: 11/1 Meram / KONYA
0332 221 0 575 - www.neuyayin.com
Aralık, 2022
*Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0
UluslararasıLisansı ile lisanslanmıştır.
*This work is licensed under a Creative Commons Attribution-
NonCommercial 4.0 International License.
ICDBME-2022 1
Genel Bilgi
General Information
Zoom Meeting Information

Please click on the zoom link provided for each session below or the
link located in the upper-right corner of each session on the program to
attend the session of your choice. Any session can be joined without a
password. Meeting passcode will be encrypted and included in the invite
link to allow participants to join with just one click without having to
enter the passcode.
ICDBME ROOM A
Meeting ID: 4522959885
https://zoom.us/j/4522959885?pwd=MW5ibVJHa09qN2hQUUlUNm
ExaXBCQT09
ICDBME ROOM B
https://zoom.us/j/8464713354?pwd=OHlxMmVINVJyTnJZcEJMRGp
OVUE3QT09
ICDBME ROOM C
https://zoom.us/j/5566851510?pwd=aUxhaC9HUWZCMEpJN0RzQ2
NHU3NOZz09
Moderating a Session
We appreciate all of the moderators’ contributions to the conference.
The moderators are expected to assist us in the smooth functioning of
the conference.
 Please keep in mind that each presenter has a total of 20 minutes.
It’s important to have perfect timing.
 The moderator decides whether to take questions from the
audience: at the end of each presentation or at the end of the session.
ICDBME-2022 2
 Please remind attendees to send their questions and comments to

the Zoom chat.
 Finally, if any of the presenters in your session does not participate
and present her/his paper, please notify us by sending an email to
[email protected].
Presentation Information
Each presentation has a total time limit of 20 minutes: 15 minutes for
the presentation + 5 minutes for questions & answers. The moderator has
the authority to rearrange the presentation order in the session. Please
arrive at least 5 minutes prior to the start of your session and turn on
your camera during your presentation. Please keep in mind that each
presenter is required to remain for the duration of the session..
ICDBME-2022 3
Partners of Organization
Destekleyen Kurumlar
ICDBME-2022 4
Short Programme
Kısa Program
PROGRAM AT A GLANCE
Friday, September 9, 2022 Cuma, 9 Eylül 2022
10.00-10.50 Opening Speeches - Açılış Konuşmaları
11.00-12.20 Sessions / Oturumlar
ISL01 Dijitalleşme ve Muhasebe
FNS01 Uygulamalı Finans
IKT01 Hanehalkı ve Tüketici Davranışları
12.30-13.45 Lunch/Öğle Yemeği
ISL02 Dijital Örgütlerde Davranışın Yeni Boyutları
FNS02 Finansal Piyasalar
IKT02 Dijitalleşme Alanında Bibliometrik Çalışmalar
15.15-15.30 Coffee Break / Kahve Arası
ISL03 Digital Business
FNS03 Selected Topics on Finance
IKT03 Selected Topics on Economics
Saturday, September 10, 2022 Cumartesi, 10 Eylül 2022
ISL04 Dijitalleşme ve Tüketici Davranışları
FNS04 Kripto Varlıklar
IKT04 Ekonomik Büyüme
10:50-11:00 Coffee Break/ Kahve Arası
11:00-12:20 Sessions / Oturumlar
ISL05 Ürün ve Markalaşma
FNS05 Yapay Zekâ ve Finansal Teknolojiler
IKT05 Parasal İktisat
12:20-13:00 Lunch / Öğle Yemeği
ISL06 Dijitalleşme, İnovasyon ve Strateji
LOJ1 Lojistik Yönetimi
IKT06 İktisatta Seçilmiş Konular
ISL07 Dijitalleşme ve İnsan Kaynakları Yönetimi
DGR1 Dijitalleşme ve Sağlık Yönetimi
ICDBME-2022 5
Sunday, September 11, 2022 Pazar, 11 Eylül 2022

Sessions / Oturumlar
ISL08 Dijitalleşme, Sektörel ve Toplumsal Etkileri
09:30-10:50
DGR2 Sosyal Medya
ISL09 Covid-19, Sanallaşma ve Sosyal Medya
ISL10 Dijitalleşme ve Dış Ticaret
11:00-12:20
DGR3 Kamu Yönetiminde Dijital Dönüşüm
ISL11 Pazarlama Alanında Bibliometrik Çalışmalar
12:20-13:00 Lunch / Öğle Yemeği
ISL12 Dijital Yönetim
13:00-14:30
DGR4 Dijitalleşme ve Sosyal Hizmetler
LOJ2 Tedarik Zinciri Yönetimi
15:00-16:30 ISL13 İşletme Alanında Bibliometrik Çalışmalar
DGR5 Kamu Yönetiminde Dijitalleşme
16:45-17:00 Closing Speeches / Kapanış Konuşmaları
ICDBME-2022 6
Programme
Program
OPENING SPEECHES / AÇILIŞ KONUŞMALARI

September 9/9 Eylül 10:00 - 10:50 Zoom Room A (click to connect)
Rector, Prof. Dr. Cem ZORLU
Necmettin Erbakan University
Rector, Prof. Dr. Orhan AYDIN
Tarsus University
Dean, Prof. Dr. Mehmet İNCE
Faculty of Applied Science, Tarsus University
ISL01 Dijitalleşme ve Muhasebe
Denetimde Akıllı Süreç Otomasyonu
Ulukan BÜYÜKARIKAN & Birkan BÜYÜKARIKAN
Afyon Kocatepe Üniversitesi - Selçuk Üniversitesi
Endüstri 4.0 ve Akıllı İşletmelerde Muhasebe
Ayşe Nur BUYRUK AKBABA & Nurcan BULUT
Bitlis Eren Üniversitesi - Bitlis Eren Üniversitesi
Bilgi Edinmede Sosyal Medyanın Rolü: Muhasebe Gruplarına Yönelik Bir
Araştırma
Özlem DOĞAN
İskenderun Teknik Üniversitesi
Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Sistemlerinin Muhasebe Süreçlerine
Etkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Firma Örneği
Şebnem ADA & Halil GÜLMEZ
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi - Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
Büyük Veri Bir Fırsat Mıdır Yoksa Tehdit Mi: Muhasebe ve Denetim
Perspektifinden Bir Değerlendirme
Adem ÖĞÜT & Abdullah BAĞCI
Necmettin Erbakan Üniversitesi - Necmettin Erbakan Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Ali DERAN (Tarsus Üniversitesi)
ICDBME-2022 7
FNS01 UYGULAMALI FİNANS

September 9/9 Eylül 11:00 - 12:20 Zoom Room B (click to connect)
Döviz Kuru Riskinin Riske Maruz Değer Modeli İle Hesaplanması: Tarihsel
Simülasyon Yaklaşımı Örneği
Mercan HATİPOĞLU
Çankırı Karatekin Üniversitesi
İklim Politikalarındaki Belirsizlikler Finansal Piyasalarda Korkuya
Neden Oluyor Mu?
Nisa ALPARSLAN & Saffet AKDAĞ
Tarsus Üniversitesi - Tarsus Üniversitesi
G7 Ülkelerinde İnovasyon ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
Bahar OĞUL
Temiz Enerji Yatırım Fonlarında Zayıf Formda Etkinliğin Doğrusal ve
Doğrusal Olmayan Birim Kök Modelleriyle Analizi
Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Nazlıgül GÜLCAN
Moderatör: Prof. Dr. Zeynep HATUNOĞLU (Tarsus Üniversitesi)
IKT01 HANE HALKI ve TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI

September 9/9 Eylül 11:00 - 12:20 Zoom Room C (click to connect)
Hanehalkı Dijital Teknolojisi ve Hane Geliri
Behice CANATAN & Gökhan ÖZBILGE & Egemen İPEK
Tarsus Üniversitesi - Tarsus Üniversitesi - Tarsus Üniversitesi
Hanehalkı Internet Kullanımı ile Enerji Yoksulluğu İlişkisi: Türkiye’den
Kanıtlar
Özlem İPEK
Tarsus Üniversitesi
Türkiye’de Kamu ve Özel Sektör Açısından Mevcut Saatten Daha Fazla
Çalışma
Gökhan ÖZBILGE & Behice CANATAN & Egemen İPEK
Tarsus Üniversitesi - Tarsus Üniversitesi - Tarsus Üniversitesi
Banka Kartı ve Kredi Kartı Kullanıcılarının Covid-19 Sürecinde Ödeme ve
Alışveriş Davranışlarındaki Değişimler
Mustafa BEYBUR
Dicle Üniversitesi
Laboratuvar Deneyleri ve Kültürel Farklar
Burak Kağan DEMİRTAŞ & Abdullah DOĞAN
Abdullah Gül Üniversitesi - Abdullah Gül Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Hasan BÜLBÜL (Necmettin Erbakan Üniversitesi)
12:20 - 13:45 Lunch/Öğle Yemeği
ICDBME-2022 8
ISL02 DİJİTAL ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞIN YENİ BOYUTLARI

Kurumsal Sosyal Sorumluluk Stratejilerinin Çalışanların İşten Ayrılma
Niyetine Etkisi
Ayşe Gözde IYICIL
Ufuk Üniversitesi
Örgütler ve Dijitalleşme: Endüstri 4.0’ın Örgütsel Davranışa Etkisi
Ümit ŞEVIK
Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi
Sanal Kaytarma Alanını Genişletiyor Mu? Nesnelerin İnterneti ve
Çalışanlar Üzerine Etkileri
Fatih SOBACI
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Bilgi Yönetiminin Takım Çalışmasına Etkisi: Sağlık İşletmeleri Araştırması
Ali Şükrü ÇETİNKAYA
Selçuk Üniversitesi
Yükselen Şirket Mi, Tarihe Karışan Şirket Mi? VUCA Dünyasında Liderliğin
Yapı Taşları
Adem ÖĞÜT & Hala ABUDBAA & Nahit YILMAZ
Necmettin Erbakan Üniversitesi - Necmettin Erbakan Üniversitesi - Necmettin
Erbakan Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Salih GÜNEY (İstanbul Aydın Üniversitesi)
FN S02 FİNANSAL PİYASALAR

Siyasi ve Ekonomik Gelişmelerin BİST Yatırımcısına Etkisi
Abdulmuttalip PILATIN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
CDS Primleri ile BİST Sektör Endeksleri Arasındaki İlişki
Gülsüm KIZILTOPRAK & Kemal EYÜBOĞLU
Küreselleşme Sürecinde Finansallaşmanın Gelir Dağılımı Üzerindeki
Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bir İnceleme
Bahar OĞUL
Yatırımcı Duyarlılığının Pay Piyasası Yatırımlarına Etkisi
Yasemin YURTOĞLU & Aynur SÜSAY
Ufuk Üniversitesi - Tarsus Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Ahmet KURTARAN (Karadeniz Teknik Üniversitesi)
ICDBME-2022 9
IKT02 DİJİTALLEŞME ALANINDA BİBLİOMETRİK ÇALIŞMALAR

“Dijital Liderlik” Konusunda Yapılmış Çalışmaların Bibliyometrik Analizi
Zümral GÜLTEKIN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi
İşletmelerde Dijitalleşmenin Karanlık Tarafı: Bir Literatür Taraması
Ömer Faruk ALADAĞ
İnönü Üniversitesi
Dijitalleşme ve Stres Üzerine Bir İnceleme
Şener UYSAL
Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Dijital Ekonomi Literatürü Üzerine Bilimetrik Bir Analiz
Özlem IPEK
Moderatör: Prof. Dr. Haydar AKYAZI (Karadeniz Teknik Üniversitesi)
15:15 - 15:30 Coffee Break/Kahve Arası
ISL03 DIGITAL BUSINESS

Exploring Paths Between AI-Adoption Level of Service Firms and
Customer Satisfaction: The Mediating Effect of Corporate Brand Image
Serap SARP
Abdullah Gül University
A Fad or The Future? Scrutinizing Cryptocurrency from A Marketing
Point of View
Bedri Münir ÖZDEMIR
Çankırı Karatekin University
The Expansion of Rights Violations in Digital Business: A Truth To Be
Faced
Nadjiba Badi BOUKEMIDJA
University of Algiers1
Examination of The Relationship Between Digital Transformation,
Organizational Learning, and Strategy
Gökhan TANRIVERDİ
Erzincan Binali Yıldırım University
Moderatör: Prof. Dr. Fehmi KARASİOĞLU (Selçuk University)
ICDBME-2022 10
FNS03 SELECTED TOPICS ON FINANCE

Bitcoin, Ethereum, and Bnb: A Vector Autoregression Analysis on
Cryptocurrencies
Esin DEMIREL
Işık University
ICT, Financial Development and Sustainable Tourism in Ghana
Alhassan MUSAH & Ibrahim Nandom YAKUBU & Abdul-Fatawu SHAIBU
Uni. for Development Studies - Kasnand Research and Consulting – Uni. for
Development Studies
The Effects of Credit Rating Announcements on Shares: The Case of
Turkey
Rana TORUN & Ahmet Yakup ERKILIÇ
Abdullah Gül University - Ministry of Culture and Tourism
Governance Quality, Political Connections and The Phenomenology of
Earnings Management: A Systematic Literature Review
Nasredine FATHELKHİR & Said KARAM & Othman GAGA
Hassan First Uni. of Settat - Hassan First Uni. of Settat - Hassan First Uni. of
Settat
Multi-Scale Sample Entropy Analysis of The Turkish Stock Market
Efficiency
Serkan ALKAN
Tarsus University
Moderatör: Prof. Dr. Turhan KORKMAZ (Mersin University)
IKT03 SELECTED TOPICS ON ECONOMICS

The Effect of Random Consumer Demand on Manufacturer and Retailer
Decisions
Ümmühan AKBAY
Işık University
Challenges and Opportunities for Export Trade Facilitation Practices in
Ethiopia and Single Window System
Ousman Mohammed YIMAM
Ondokuz Mayıs University
An Analysis on The Efficiency of Transportation and Warehousing
Operations in Türkiye
Gökçe MANAVGAT & Ayhan DEMİRCİ
Toros University - Toros University
Moderatör: Prof. Dr. İsmail TUNCER (Mersin University)
ICDBME-2022 11
DAY 2
ISL04 DİJİTALLEŞME VE TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI
Market Markalı Ürünleri Tercih Etmede Etkili Olan Unsurlar
Yağmur EREN & Halil İbrahim ŞENGÜN
Dicle Üniversitesi - Dicle Üniversitesi
2. El Çocuk Ürünleri Kategorisinde Alıma Etki Eden Motivasyonlar ve
Engeller
Fatma Özge BARUÖNÜ
Doğuş Üniversitesi
Ekonomik Kriz Döneminde Tüketicilerin Kredi Kartı Kullanımı
Figen ÖCAL & Süphan NASIR
Nişantaşı Üniversitesi - İstanbul Üniversitesi
Enflasyonist Ekonomi ve Pandemi Etkisinde Tüketicilerin Tatil Tercihleri
Süphan NASIR & Merve KIR
İstanbul Üniversitesi - İstanbul Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Deniz ZEREN (Çukurova Üniversitesi)
FNS04 KRİPTO VARLIKLAR

Kripto Para ve Siber Güvenlik ile İlgili Yayınlanan Makalelerin
Bibliyometrik Analizi
Ayşegül KURTULGAN & Gözde ELBIR MERMER
Çağ Üniversitesi - Çağ Üniversitesi
Kripto Para Birimleri Mi Geleneksel Finansal Varlıklar Mı: Bir Yatırım
Analizi
Önder BÜBERKÖKÜ & Gamze SEVİMLİ ÖRGÜN
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi - Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Kripto Paralar ve Türk Lirasıyla Olan İlişkileri Üzerine Bir Analiz: Toda-
Yamamoto Nedensellik Testi ile İnceleme
Ayşegül KIRKPINAR
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Ümmühan ASLAN (Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi)
ICDBME-2022 12
IKT04 EKONOMİK BÜYÜME

Yenilenebilir Enerji Kullanımı ve Ekonomik Büyümenin Sürdürülebilir
Ekonomik Kalkınmaya Etkisi: G7 Ülkeleri Üzerine Panel Eşbütünleşme
Analizi
İrfan ERSİN
İstanbul Medipol Üniversitesi
E7 Ülkelerinde Elektrik Tüketimi, Ekonomik Büyüme, Bit ve Co2 Emisyonu
Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi
Rümeysa UÇAROĞLU & Sinem EYÜBOĞLU
Lojistik Sistemindeki Sermaye Yatırımları ve Uzun Dönemli Ekonomik
Büyüme: OECD Ülkeleri İçin Bir Panel ARDL & NARDL Analizi
Ömer DEMİR
Şırnak Valiliği
Türkiye’de Sosyal Koruma Harcamaları Ekonomik Büyüme İlişkisi
Nesrin AKBULUT & Aykut BAŞOĞLU
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi - Karadeniz Teknik Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Mustafa ACAR (Necmettin Erbakan Üniversitesi)
ISL05 ÜRÜN VE MARKALAŞMA

Özel Ürün Bağlamında Üretici-Perakendeci İlişkisi
Faruk GÜVEN
Abdullah Gül Üniversitesi
Pazarlama Yönetiminde Pazarlama Müdürü Yerine Yapay Zekâ

Algoritmalarının Kullanımı İmkânı
Kazım Selçuk TUZCUOĞLU
Bahçeşehir Üniversitesi
İşletmelerin Metaverse Evrenlerinde Markalaşması: Dijitalleşmenin
Avatar Ekonomisi Açısından Analizi
Cihan SARI & Rana TORUN
İstanbul Ticaret Üniversitesi - Abdullah Gül Üniversitesi
Sanayi Firmalarının Dijital Pazarlama Yetenekleri
Kazım Selçuk TUZCUOĞLU & Mehtap BATTAL
Bahçeşehir Üniversitesi - Bahçeşehir Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Selda BAŞARAN ALAGÖZ (Necmettin Erbakan Üniversitesi)
ICDBME-2022 13
FNS05 YAPAY ZEKÂ VE FİNANSAL TEKNOLOJİLER

Yapay Zekâ, Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenmenin Finansal Sistem
Üzerindeki Etkisi
Serkan ŞAHİN
Finans Sektöründe Dijitalleşme Uygulamalarının Analizi
Hale Nur GÜLER
Bağımsız Araştırmacı
Finansal Teknolojinin Yeşil Enerji Yatırımlarının Arttırılması İçin Önemi
Serhat YÜKSEL & Hasan DİNÇER
İstanbul Medipol Üniversitesi - İstanbul Medipol Üniversitesi
Fintekler ile Ödeme Sistemlerine Yeni Bir Bakış
Ayyüce YALIN MERSİNPINAR & Serkan ŞAHİN
Moderatör: Prof. Dr. Ganite KURT (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi)
IKT05 PARASAL İKTİSAT

Endüstriyel Metal Fiyatları Üzerine Bir İnceleme
Fatih KAPLAN & Safa KOCADEMIR
Altın, Döviz ve Türk Lirası Mevduatları Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine
Bir İnceleme
Abdulkadir Sezai EMEÇ
Türkiye’nin Konut Piyasası Üzerine Bir Değerlendirme
Ali Rıza AKTAŞ
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Sektör Reel Efektif Döviz Kur Endekslerinde Yakınsama Var Mı?
Fatih KAPLAN & Ahmet KOLUMAN
Kriz Sonrası Dönemlerde Altın Fiyatlarına Yeniden Bakış
Moderatör: Prof. Dr. Tahsin KARABULUT (Necmettin Erbakan Üniversitesi)
ICDBME-2022 14
ISL06 DİJİTALLEŞME, İNOVASYON ve STRATEJİ

Türkiye’nin Küresel İnovasyon Endeksi Puanlarını Tahmin Etmede
Öznitelik Seçimi ve Yapay Sinir Ağı Yaklaşımı
Rabia Sultan YILDIRIM & Murat OTURAKÇI
Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üni. - Adana Alparslan Türkeş Bilim
ve Teknoloji Üni.
İnovasyon ve İç Girişimcilik İlişkisinde Sosyal Medyanın Rolü
Ali Şükrü CETİNKAYA & Feyza Nur ÖZTURK
Selçuk Üniversitesi - Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
Dijital Stratejilerin Şirketlerin Uzun Vadeli Hedeflerine Ulaşmadaki Rolü
Mehmet Ali ALHAN
Stratejik Çeviklik ile Değer Yaratan İnovasyon: Müşteri ve Son Kullanıcı
Gözünden Bir İnceleme
Cemalettin Öcal FİDANBOY
OSTİM Teknik Üniversitesi
İnovasyon Yönetiminde Dijitalleşme
Mehmet Sami SÜYGÜN
Moderatör: Prof. Dr. Hasan GÜL (Ondokuz Mayıs Üniversitesi)
LOJ1 LOJİSTİK YÖNETİMİ

Adana ve Kayseri Havalimanı Performanslarının LOPCOW, COCOSO ve
WASPAS Yöntemleriyle Karşılaştırılması
Nuh KELEŞ
Adana Gümrük Müdürlüğü, Ticaret Bakanlığı
Bulanık LMAW Yöntemi ile Lojistik Endüstrisinde Robotik Sistem Seçimi
Hande KÜÇÜKÖNDER & Ömer Faruk GÖRÇÜN
Bartın Üniversitesi - Kadir Has Üniversitesi
Hava Yolu Taşımacılığı ve Tüketici Fiyatları İlişkisi: BRICS Ülkeleri Örneği
Oğuz Emre BALKAR
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Mehmet TANYAŞ (Maltepe Üniversitesi)
ICDBME-2022 15
IKT06 İKTİSATTA SEÇİLMİŞ KONULAR

Seçili Hizmet Sektörlerinin Uluslararası Pazarlara Açılma Esneklikleri
Dilan ÖZDEMIR
Covid-19 Öncesi ve Sonrası Sağlık Harcamalarının Enflasyona Etkisi: Euro
Bölgesi
Ezgi DOĞAN
Yüksek İhtisas Üniversitesi
Otoregresif Entegre Hareketli Ortalama (ARIMA) Modeli ile Yenidoğan
Yoğun Bakım Servisine Hasta Yatış Talebinin Tahminlenmesi
Onur DERSE & Müfide NARLI
Tarsus Üniversitesi - Çukurova Üniversitesi
Sigortacılık Sektöründe Dijitalleşme ve Insurtech Kavramı
Veli SIPAHI & Batuhan MEDETOĞLU
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi - Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Kripto Paralar, Geleneksel Finansal Yatırım Araçlarına Karşı Güçlü Bir
Alternatif Olabilir Mi?
Cansu GÜVEN
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Selim KAYHAN (Necmettin Erbakan Üniversitesi)
ISL07 DİJİTALLEŞME VE İNSAN KAYNAKLAIRI YÖNETİMİ

İşletmelerin Dijital Dönüşüm Sürecindeki Dijital Yetenekler
Ebru DEMİREL & Seyhan ÖZDEMİR
Nevşehir Hacıbektaş Veli Üniversitesi - Süleyman Demirel Üniversitesi
İslami Bakış Açısıyla İnsan Kaynakları Yönetimi Sistemi
Nasser M. E. ALGHALBAN
Yalova Üniversitesi
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlarda Çevik İnsan Kaynakları
Uygulamaları Üzerine Kavramsal Bir Çalışma
Esin YÜCEL KARAMUSTAFA
Altınbaş Üniversitesi
İşletmelerde Dijital Dönüşümün İnsan Kaynakları Yönetiminde İşe Alım
Süreci Üzerine Etkisi: Kavramsal Bir Değerlendirme
Erhan KILINÇ & Şeydanur KOÇAK
Selçuk Üniversitesi - Selçuk Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Mustafa Atilla ARICIOĞLU (Necmettin Erbakan Üniversitesi)
ICDBME-2022 16
DGR1 DİJİTALLEŞME VE SAĞLIK YÖNETİMİ

Sağlık Hizmetlerine Erişimde Dijitalleşme: Madalyonun İki Yüzü
Şüra ALAN & Şükrü Anıl TOYGAR
Dijital Sağlık Teknolojisinde Dilemma
Damlanur ARI
Sağlık Kuruluşlarında Dijitalleşme ve Verimliliğin Önemli Bileşeni:
Kurumsal Kaynak Planlama
Sema DÖKME YAĞAR
Ankara Üniversitesi
Sağlık Çalışanlarında Teknostres: Sistematik Bir İnceleme
Şüra ALAN & Gülpembe OĞUZHAN
Moderatör: Prof. Dr. Özgül AKIN ŞENKAL (Tarsus Üniversitesi)
DAY 3
ISL08 DİJİTALLEŞME, SEKTÖREL VE TOPLUMSAL ETKİLERİ
Dünyadan Bazı Örneklerle Şirketlerde Büyük Veri Kullanımı
Sidar AĞDUK
Dijitalleşmenin Sektörlere Göre Etkisi, Türkiye Dijital Dönüşüm Endeksine
Yönelik Bir İnceleme
Nurcan BULUT & Ayşe Nur Buyruk AKBABA
Bitlis Eren Üniversitesi - Bitlis Eren Üniversitesi
Tarım İşletmelerinde Toplum 5.0’ın Uygulanmasına Yönelik Öneriler
Ethem TOPÇUOĞLU
Jandarma Genel Komutanlığı
Dijital Dönüşümde Tarımsal Kooperatiflerin Karşılaştığı Zorluklar
Abdulkadir FASAL
Tarım Kredi Kooperatifleri
Endüstri 4.0’ın Maliyet ve Yönetim Muhasebesine Etkileri
Yusuf AKPINAR & Zeynep HATUNOĞLU
Adıyaman Üniversitesi - Tarsus Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Bülent ŞEN (Tarsus Üniversitesi)
ICDBME-2022 17
DGR2 SOSYAL MEDYA

Sosyal Medyada Siyaset ve Dezenformasyon: Haber Metinlerine Yönelik
Bir Söylem Analizi
Tuğba YOLCU & Mehmet Said KAYA
Linç Kültürü: Klavye İnfazı Mı, Adalet İsteği Mi?
Burak YERLİKAYA & Melih SEVER
Süleyman Demirel Üniversitesi
Sosyal Medyada İfade Özgürlüğü: Kamu Forumu Öğretisi Üzerine Güncel
Bir Tartışma
Ahmet Melihşah ÇEVLİK
İnternet Bağımlılığı Konulu Dijital Sosyal Reklama Yönelik Tüketici
Tepkileri: #Internetitadındakullan Reklam Kampanyasının Youtube
Yorumlarının İncelenmesi
Hediye AYDOĞAN
Akdeniz Üniversitesi
Dijital Araçlarla Özendirilen “Zorbalık ve Linç Kültürü”: Genç Kuşaklar
Bağlamında
Aysel TEKGÖZ OBUZ
Moderatör: Prof. Dr. Burçin CEVDET ÇETİNSÖZ (Alanya Alaadin Keykubat Üniversitesi)
ISL09 COVİD-19, SANALLAŞMA VE SOSYAL MEDYA

Koronavirüs Pandemisinde Türkiye’de Sayısal Uçurum
Cem GÜRLER
Üniversitelerin Sosyal Medya Hesaplarının Halkla İlişkiler Bağlamında
Kullanılmasına Yönelik Bir Karşılaştırma
Hasan ALTINCIK
Dicle Üniversitesi
Geleceğin Öğrenme Metodolojisi: Sürükleyici Sanal Ortamlarda Bağlamsal
Öğrenme
Mehtap BATTAL
Farklı Dillerdeki Haber Metinlerinin Sınıflandırılması
Ayfer POLAT & Emrah AYDEMIR & Sidar AĞDUK
Sakarya Üniversitesi - Sakarya Üniversitesi - Tarsus Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Emel BAHAR (Tarsus Üniversitesi)
ICDBME-2022 18
ISL10 DİJİTALLEŞME VE DIŞ TİCARET

Uluslararası Ticarette Dijital Gümrük Uygulamalarının Önemi
İpek GÜRSOY & Muhammed TURĞUT
Metaverse Uygulamaları ve Dış Ticaret
Ata KAHVECİ & Onur TOS
Kurumsal Verimlilik Skor Kartı BSC’nin Stratejik Yönetimde Verimlilik
Maliyetleri Üzerine Etkisi
Özgül ÖRSAL & Nurullah UÇKUN
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
Türkiye’deki İhracata Yönelik Devlet Destek Programlarında Dijital
Dönüşüm
Moderatör: Prof. Dr. Ahmet ŞAHBAZ (Necmettin Erbakan Üniversitesi)
DGR3 KAMU YÖNETİMİNDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

Kamuda Dijital Dönüşümün Önündeki Engeller
Mevlüt Hürol METE
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Devlette Yeniden Yapılanma ve Dijital Kamu Hizmetleri
Derya AKTAŞ & Abdulcelil GAZIOĞLU
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi - İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi
Devlette Dijital Dönüşüm: Dijital Dönüşüm Ofisi ve Açık Veri Projesi
Süleyman KIP & Hafijur RAHMAN
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi - Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Yönetime Güveninin Sağlanmasında Bir Araç Olarak 20. Yılına Girerken
Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulama Başarısı
Ertuğrul Selçuk GÜLDÜLER
IETT Genel Müdürlüğü
Yapay Liderlerden Doğal Beklentiler: Seçmenin Algokrasi Algısı
Nursena ÖZTÜRK KAPLAN
Gedik Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Cemal ALTAN (Mersin Üniversitesi)
ICDBME-2022 19
ISL11 PAZARLAMA ALANINDA BİBLİOMETRİK ÇALIŞMALAR

Turizm Alanında Elektronik Ağızdan Ağıza İletişim Üzerine Bibliyometrik
Bir Araştırma
Mahmut BAKIR
Samsun Üniversitesi
Yeşil Pazarlama Anlayışında Eko-Etiketleme Konusu Üzerine Bibliyometrik
Bir Çalışma
Sakine ÇETIN & Yağmur EREN & Halil İbrahim ŞENGÜN
Dicle Üniversitesi - Dicle Üniversitesi - Dicle Üniversitesi
Untact Turizm: Modern Çağın Yeni Turizm Pazarlaması Anlayışına Yönelik
Sistematik Literatür İncelemesi
Selçuk Efe KÜÇÜKKAMBAK & Fatma ÇAKIR & Mesut ÇAKIR
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi - Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
Dijital İş Ekosisteminde Yalın Girişimcilik ve Çevik İnovasyon İlişkisi
Esin YÜCEL KARAMUSTAFA & Burcu ARSAN
Altınbaş Üniversitesi - Yeditepe Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Muammer ZERENLER (Selçuk Üniversitesi)
ISL12 DİJİTAL YÖNETİM

Kriz Koşullarında Dijitalleşme Yönetimi
Alperen MANİSALIGİL
Marmara Üniversitesi
Bir Üretim İşletmesinin Dijital Dönüşüm Süreci: Tekli Vaka Analizi
Nisa EKŞİLİ
Seyahat Endüstrisinde Oyunlaştırma Uygulamaları
Osman Seraceddin SESLIOKUYUCU & Reşat ARICA
Süleyman Demirel Üniversitesi - Batman Üniversitesi
Metaverse’te Dijital Varlıkların Raporlanması
V. Evrim ALTUK ÖZTÜRK
Trakya Üniversitesi
Dijital Yönetim ve Strateji; Genç Dostu Birimi Örneği
Özgül ÖRSAL
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Adnan ÇELİK (Selçuk Üniversitesi)
ICDBME-2022 20
DGR4 DİJİTALLEŞME VE SOSYAL HİZMETLER

Sosyal Hizmette Elektronik Bilgi Sistemlerinin Kullanımının Hizmet
Sunumu ve Mesleki Kimlik Üzerindeki Etkileri
Gizemnur KORDALI
Dijitalleşme ve Gizlilik: Dezavantajlı Grup Olarak Çocukları ve Gençleri
Bekleyen Riskler
Bilal COŞAN
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
Feminizm ve Çocuk Hakları Perspektifi Bağlamında Sharenting Kavramı
Hatice Büşra CAN
Sivil Toplum ve Gönüllülüğün Dijitalleşen Dünyadaki Yeri: E-Gönüllülük
Sait AŞGIN & Merve ÖZCAN
Karabük Üniversitesi
Dijitalleşmenin Sosyal Hizmet Alanına Yansımaları: İyi Uygulama
Örnekleri Işığında Türkiye’de Sosyal Hizmet Sunumu ve Bilgi İletişim
Teknolojilerinin Etkin Kullanımı
Ayşe ALICAN ŞEN
Moderatör: Prof. Dr. İsmail TUFAN (Akdeniz Üniversitesi)
LOJ2 TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

Küresel Tedarik Zinciri ve Gıda Temin Krizleri Etkisinde Türkiye’de
Lisanslı Depoculuk
Celil DURDAĞ & Faruk TAŞKIRAN
Esenyurt Üniversitesi
Fintech ve Tedarik Zinciri Finansmanı
Oylum ŞEHVEZ ERGÜZEL & Seren ÖZSOY & Ece Nur DEMİR
Sakarya Üniversitesi - Sakarya Üniversitesi - Sakarya Üniversitesi
İmalat Sektöründe Yeşil Tedarik Zinciri Uygulamalarına İlişkin Zorluklar
ve Çözüm Önerileri
Alper ÖZAŞKIN & Ali GÖRENER
İstanbul Ticaret Üniversitesi - İstanbul Ticaret Üniversitesi
Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Çözümleri: Muğla İlinde Bir Uygulama
Nedret ERBOY & Nihal TATAROĞLU
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi - Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
ICDBME-2022 21
Tedarik Zincirinde Dijital Dönüşüm: Artırılmış Gerçeklik

Seren ÖZSOY & Ece NUR DEMİR & Oylum ŞEHVEZ ERGÜZEL
Sakarya Üniversitesi - Sakarya Üniversitesi - Sakarya Üniversitesi
Moderatör: Prof. Dr. Abdullah ÇALIŞKAN (Toros Üniversitesi)
ISL13 İŞLETME ALANINDA BİBLİOMETRİK ÇALIŞMALAR

Toplum 5.0’ın Sağlık Sektörüne Olan Katkılarına Yönelik Bir İnceleme
Engin KARAFAKIOĞLU
Beykent Üniversitesi
Blokzincir Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Ulaşmada Kilit Bir
Teknoloji Olabilir Mi? Literatür Taraması ile Bir Değerlendirme
Bilgen AKMERMER
Karadeniz Teknik Üniversitesi
Katılım Bankalarında Uygulanan AAOIFI Standartları ile İlgili Çalışmaların
Bibliyometrik Analizi
Musa ÖZÇELIK
Tedarik Zinciri Yönetiminde İnovasyon: Görsel Haritalama Yoluyla
Bibliyometrik Bir Analizi
Oğuz Emre BALKAR
Moderatör: Prof. Dr. Abdullah KARAMAN (Selçuk Üniversitesi)
ICDBME-2022 22
DGR5 KAMU YÖNETİMİNDE DİJİTALLEŞME

Kamu Mali Yönetiminde Dijitalleşme
Hüseyin ERCAN
Kentsel Kamu Politikası Analizi: Büyükşehirlerde Kentsel Dijital Araçlar
ve Uygulamaları
Ahmet YAMAN & Orhan Veli ALICI
Dijital Yönetim ve Dijital Akıllı Kent Yönetim Uygulamaları
Onur Kemal YILMAZ
Dijital Ekonomide Vergilendirme Sorunları: Türkiye ve Avrupa Birliğinde
Yapılan Çalışmalar
Gamze MERCAN & Ali MERCAN
Necmettin Erbakan Üniversitesi – Bağımsız Araştırmacı
Covid-19 Pandemisine Epistemik Paternalizm Bağlamında Bakmak: Kamu
Otoritesinin Dezenformasyonla İmtihanı
Halil KANADIKIRIK
Moderatör: Prof. Dr. Ali ŞAHİN (Selçuk Üniversitesi)
CLOSING SPEECHES
Dean Prof. Dr. Mehmet İNCE
Faculty of Applied Science, Tarsus University
Dean Prof. Dr. Birol MERCAN
Faculty of Political Science, Necmettin Erbakan University
ICDBME-2022 23
Boards & Commitees

Kurullar ve Komiteler
HONORARY BOARD
Rector Prof. Dr. Orhan AYDIN - Tarsus University
Rector Prof. Dr. Cem ZORLU - Necmettin Erbakan University
ORGANIZING BOARD
Dean Prof. Dr. Mehmet İNCE
Tarsus University, Faculty of Applied Science
Dean Prof. Dr. Birol MERCAN
Necmettin Erbakan University, Faculty of Political Science
ORGANIZING COMMITTEE
Prof. Dr. Zeynep HATUNOĞLU - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Egemen İPEK - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Kemal EYÜBOĞLU -Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Sezen BOZYİĞİT - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Şükrü Anıl TOYGAR - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Ayşe ALİCAN ŞEN - Tarsus University
Prof. Dr. Ahmet ŞAHBAZ - Necmettin Erbakan University
Assoc. Prof. Dr. Mehmet Nuri SALUR - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. Mustafa GÖMLEKSİZ - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. Nahit YILMAZ - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. S. Ece GÜMÜŞ ÖZUYAR - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. Fatih KALECİ - Necmettin Erbakan University
CONFERENCE SECRETERIAT
Ress. Asst. Ahmet KAYA - Tarsus University
Ress. Asst. Aynur SÜSAY - Tarsus University
Ress. Asst. Dilan ÖZDEMİR - Tarsus University
Ress. Asst. H. Büşra CAN - Tarsus University
Ress. Asst. İpek GÜRSOY - Tarsus University
Ress. Asst. Musa ÖZÇELİK - Tarsus University
Ress. Asst. Safa KOCADEMİR - Tarsus University
Ress. Asst. Şüra MUSHTAQ - Tarsus University
Ress. Asst. Damlanur ARI - Tarsus University
Ress. Asst. Gizem Nur KORDALI - Tarsus University
Ress. Asst. Muhammed TURĞUT - Tarsus University
ICDBME-2022 24
SCIENTIFIC COMMITTEE
Prof. Dr. A. Asuman AKDOĞAN - Erciyes University
Prof. Dr. Abdullah ÇALIŞKAN - Toros University
Prof. Dr. Abdullah KARAMA - Selçuk University
Prof. Dr. Abitter ÖZULUCAN - Niğde Ömer Halisdemir University
Prof. Dr. Adem ÖĞÜT - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Adnan ÇELİK - Konya Selçuk University
Prof. Dr. Akif TABAK - İzmir Katip Çelebi University
Prof. Dr. Ali ALAGÖZ - Konya Selçuk University
Prof. Dr. Ali DERAN - Tarsus University
Prof. Dr. Andrés PEREA - Maastricht University
Prof. Dr. Arif KÖKTAŞ - Mersin University
Prof. Dr. Ayşe ŞAHİN - Mersin University
Prof. Dr. Ayşehan ÇAKİCİ - Mersin University
Prof. Dr. B. Zafer ERDOĞAN - Anadolu University
Prof. Dr. Biagio SIMONETTI - Università Degli Studi Del Sannio
Prof. Dr. Birdoğan BAKİ - Karadeniz Tecnical University
Prof. Dr. Branislav RADELJIC - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Burcu ERŞAHAN - Kahramanmaraş Sütçü İmam University
Prof. Dr. Cem SAATÇİOĞLU - İstanbul University
Prof. Dr. Cemal ALTAN - Mersin University
Prof. Dr. Cemile ÇELİK - Mersin University
Prof. Dr. Çiğdem KIREL - Anadolu University
Prof. Dr. Erdinç KARADENİZ - Mersin University
Prof. Dr. Erkan AKTAŞ - Mersin University
Prof. Dr. Fatih DOĞANOĞLU - Adıyaman University
Prof. Dr. Fatma TEKTÜFEKÇİ - Dokuz Eylül University
Prof. Dr. Gönen DÜNDAR - İstanbul University
Prof. Dr. H. Bahadır AKIN - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Hacı KURT - Mersin University
Prof. Dr. Hacı Mustafa PAKSOY - Gaziantep University
Prof. Dr. Haluk KORKMAZ YÜREK - Toros University
Prof. Dr. Hasan BÜLBÜL - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Hasan Kürşat GÜLEŞ - Konya Food and Agriculture University
Prof. Dr. Haydar AKYAZI - Karadeniz Tecnical University
Prof. Dr. Hayrettin USUL - İzmir Katip Çelebi University
Prof. Dr. Hüseyin DAĞLI - Karadeniz Tecnical University
ICDBME-2022 25
Prof. Dr. Hüseyin Mualla YÜCEOL - Mersin University

Prof. Dr. İhsan Erdem SOFRACI - Mersin University
Prof. Dr. İhsan KAMALAK - Mersin University
Prof. Dr. İlhan EGE - Mersin University
Prof. Dr. İsa İPÇİOĞLU - Bilecik Şeyh Edebali University
Prof. Dr. İsmail TUNCER - Mersin University
Prof. Dr. İzzettin TEMİZ - Mersin University
Prof. Dr. Jan FIDRMUC - Université de Lille
Prof. Dr. Jha AVDESH - CVM University, India
Prof. Dr. José-Ignacio ANTÓN - University of Salamanca
Prof. Dr. Kertész Krisztián ANDRÁS - National University of Public Service
Prof. Dr. Khaldoun KHASHANAH - Stevens Institute of Technology
Prof. Dr. Köksal HAZIR - Toros University
Prof. Dr. Kürşat Haldun AKALIN - Osmaniye Korkut Ata University
Prof. Dr. M. Atilla ARICIOĞLU - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. M. Şükrü AKDOĞAN - Erciyes University
Prof. Dr. Mehmet CİHANGİR - Osmaniye Korkut Ata University
Prof. Dr. Mehmet İNCE - Tarsus University
Prof. Dr. Mehmet İsmail YAĞCI - Mersin University
Prof. Dr. Mehmet MARANGOZ - Muğla Sıtkı Koçman University
Prof. Dr. Müjdat AVCI - Osmaniye Korkut Ata University
Prof. Dr. Murat ÇEMREK - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Mustafa ACAR - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Mustafa AKAR - Osmaniye Korkut Ata University
Prof. Dr. Mustafa TAŞLIYAN - Kahramanmaraş Sütçü İmam University
Prof. Dr. Nejat BASIM - Başkent University
Prof. Dr. Ömer İSKENDEROĞLU - Niğde Ömer Halisdemir University
Prof. Dr. Önder KUTLU - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Onur ÖZSOY - SoLBridge Int. School of Business
Prof. Dr. Orhan KÜÇÜK - Sakarya Applied Science University
Prof. Dr. Osman KARAMUSTAFA - Rize Recep Tayyip Erdoğan University
Prof. Dr. Özlem ÖZDEMİR - Middle East Tecnical University
Prof. Dr. Rabia ÖZPEYNİRCİ - Karamanoğlu Mehmetbey University
Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ - TOBB University
Prof. Dr. Remzi ALTUNIŞIK - Sakarya University
Prof. Dr. Rıfat İRAZ - Konya Selçuk University
Prof. Dr. S. Burak ARZOVA - Marmara University
ICDBME-2022 26
Prof. Dr. Salih GÜNEY - İstanbul Aydın University

Prof. Dr. Selahattin KARABINAR - İstanbul University
Prof. Dr. Selçuk PERÇİN - Karadeniz Tecnical University
Prof. Dr. Selim KAYHAN - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Serkan Yılmaz KANDIR - Çukurova University
Prof. Dr. Seval KARDEŞ SELİMOĞLU - Anadolu University
Prof. Dr. Sevtap ÜNAL - İzmir Katip Çelebi University
Prof. Dr. Tahir AKGEMCI - Konya Selçuk University
Prof. Dr. Tevfik AYTEMİZ - Mersin University
Prof. Dr. Turhan KORKMAZ - Mersin University
Prof. Dr. Veli KARGI - Mersin University
Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL - Çukurova University
Prof. Dr. Zekeriya MIZIRAK - Necmettin Erbakan University
Prof. Dr. Zeki DOĞAN - Niğde Ömer Halisdemir University
Prof. Dr. Zeynep HATUNOĞLU - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Abdulkerim KARAASLAN - Atatürk University
Assoc. Prof. Dr. Ahmet KURTARAN - Karadeniz Tecnical University
Assoc. Prof. Dr. Altuğ Murat KÖKTAŞ - Necmettin Erbakan University
Assoc. Prof. Dr. Ayben KOY - İstanbul Ticaret University
Assoc. Prof. Dr. Ayhan DEMİRCİ - Toros University
Assoc. Prof. Dr. Ayşe ALİCAN ŞEN - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Azime TELLİ - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Banu TANRIÖVER - Osmaniye Korkut Ata University
Assoc. Prof. Dr. B. Gülsün NAKIBOĞLU - Çukurova University
Assoc. Prof. Dr. Cansel OSKAY - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Cihan YÜKSEL - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Ç. Erkan AKYÜREK - Ankara University
Assoc. Prof. Dr. Dilşad GÜZEL - Atatürk University
Assoc. Prof. Dr. Dragos BOZDOG - Stevens Institute of Technology
Assoc. Prof. Dr. E. Yaşa ÖZELTÜRKAY - Çağ University
Assoc. Prof. Dr. Emel BAHAR - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Ercan ÇİÇEK - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Erdal BAYRAKÇI - Necmettin Erbakan University
Assoc. Prof. Dr. Erhan ÖRSELLİ - Necmettin Erbakan University
Assoc. Prof. Dr. Esra DİK - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Fatih KAPLAN - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Fatma İNCE - Mersin University
ICDBME-2022 27
Assoc. Prof. Dr. Ferhat PEHLİVANOĞLU - Kocaeli University

Assoc. Prof. Dr. Feyyaz ZEREN - Yalova University
Assoc. Prof. Dr. Filiz Güneysu ATASOY - Osmaniye Korkut Ata University
Assoc. Prof. Dr. Fuat LEBE - Osmaniye Korkut Ata University
Assoc. Prof. Dr. Gökhan BOZBAŞ - Necmettin Erbakan University
Assoc. Prof. Dr. Gülden ŞIŞMAN - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. H. Hüseyin TEKİN - Necmettin Erbakan University
Assoc. Prof. Dr. H. Yasemin ÖZUĞURLU - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. İbrahim Efe EFOĞLU - Adana Alparslan Türkeş Uni.
Assoc. Prof. Dr. İlkay YILMAZ - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. İskender PEKER - Gümüşhane University
Assoc. Prof. Dr. K. Özcan ATILGAN - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Kemal YAMAN - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Muhammet SAYGIN - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Murat Can GENÇ - Karadeniz Tecnical University
Assoc. Prof. Dr. Murat GÜLMEZ - Çağ University
Assoc. Prof. Dr. Mustafa KILLI - Osmaniye Korkut Ata University
Assoc. Prof. Dr. Mutlu Yüksel AVCILAR - Osmaniye Korkut Ata University
Assoc. Prof. Dr. Ömer ALKAN - Atatürk University
Assoc. Prof. Dr. O. Başar ÖZBOZKURT - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Orhan Veli ALICI - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Oya KORKMAZ - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Özge KORKMAZ - Malatya Turgut Özal University
Assoc. Prof. Dr. Pınar YARDIMCI - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Saffet AKDAĞ - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Samet EVCİ - Osmaniye Korkut Ata University
Assoc. Prof. Dr. Semiha AYTEMİZ - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Serkan ŞAHİN - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Serpil TOMAK - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Sezen BOZYİĞİT - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Sinem EYÜBOĞLU - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Şükrü Anıl TOYGAR - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. Sümeyra GAZEL - Yozgat Bozok University
Assoc. Prof. Dr. Tuğba YOLCU - Tarsus University
Assoc. Prof. Dr. T. Turan TURABOĞLU - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Ufuk ORHAN - Mersin University
Assoc. Prof. Dr. Uğur Korkut PATA - Osmaniye Korkut Ata University
ICDBME-2022 28
Assoc. Prof. Dr. Uğur SEVİM - Giresun University

Assoc. Prof. Dr. Yunus ZENGİN - Kafkas University
Assoc. Prof. Dr. Yusuf Ekrem AKBAŞ - Adıyaman University
Assist. Prof. Dr. Alperen AĞCA - Osmaniye Korkut Ata University
Assist. Prof. Dr. Andrew Adewale ALOLA - İstanbul Gelişim University
Assist. Prof. Dr. Ata KAHVECİ - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Aysel TEKGÖZ OBUZ - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Ayşe ARI - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Ayşe ERGİN ÜNAL - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Aysel TEKGÖZ OBUZ - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Aytül GÜNEŞER DEMİRCİ - Mersin University
Assist. Prof. Dr. B. Bilge SAĞLAM - Dokuz Eylül University
Assist. Prof. Dr. Beyhan BELLER DİKMEN - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. B. İrem SELAMOĞLU - Osmaniye Korkut Ata University
Assist. Prof. Dr. Burcu Şefika DOĞRUL - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Caner ATIŞ - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Cenk KIRITOĞLU - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Ceren EVCİMEN - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Ebru ARICIOĞLU - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Elifcan DURSUN - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. E. Kerime SİLAHTAROĞLU - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. E. AYRANCI BAĞRIAÇIK - Osmaniye Korkut Ata University
Assist. Prof. Dr. Emre YAKUT - Osmaniye Korkut Ata University
Assist. Prof. Dr. Ender GÜRGEN - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Erdem AKKAN - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Evren DENKTAŞ - Osmaniye Korkut Ata University
Assist. Prof. Dr. Fatih OKUR - Bayburt University
Assist. Prof. Dr. F. Banu BEYAZ SİPAHİ - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Gaye ONAN - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Gizay DAVER - Zonguldak Bülent Ecevit University
Assist. Prof. Dr. Göknil ERBAŞ DOĞAN - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Gülpembe OĞUZHAN - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Gülşen KIRPIK - Adıyaman University
Assist. Prof. Dr. Hakan YILDIRIM - İstanbul Gelişim University
Assist. Prof. Dr. Halil KANADIKIRIK - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. I. Şirin SELÇUK ÇAKMAK - Abant İzzet Baysal University
Assist. Prof. Dr. Kaan Kutlu ATAÇ - Mersin University
ICDBME-2022 29
Assist. Prof. Dr. M. Nasih TAĞ - Mersin University

Assist. Prof. Dr. M. Nuri SALUR - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. M. Sami SÜYGÜN - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Melda AKBABA - Kilis 7 Aralık University
Assist. Prof. Dr. Mithat TURHAN - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Murat BERBEROĞLU - Artvin Çoruh University
Assist. Prof. Dr. Murat ERGÜL - Karabük University
Assist. Prof. Dr. Murat GENÇ - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. M. Mustafa KUTLUTÜRK - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Mustafa ATSAN - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Mustafa Can SAMIRKAŞ - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Mustafa Cüneyt ÖZŞAHİN - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. Mustafa GÖMLEKSİZ - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. Nahit YILMAZ - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. Nazmiye ÜLKÜ PEKKAN - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Necdet SEZAL - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Nilüfer YÜCEDAĞ ERDİNÇ - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Onur ŞEN - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Onur UÇAR - Osmaniye Korkut Ata University
Assist. Prof. Dr. Özgür Bayram SOYLU - Kocaeli University
Assist. Prof. Dr. Özlem İPEK - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Pınar MİÇ - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Sami SÜYGÜN - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Sami ZARİÇ - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Serkan NAS - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. S. Ece Gümüş ÖZUYAR - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. Şeyma AKIN - Necmettin Erbakan University
Assist. Prof. Dr. Talal AL SULEYMAN - Prince Sultan University
Assist. Prof. Dr. Tuğba AYDIN HALİSOĞLU - Tarsus University
Assist. Prof. Dr. Ümit DOĞRUL - Mersin University
Assist. Prof. Dr. Umut ÜZAR - Karadeniz Tecnical University
Assist. Prof. Dr. Xiaodi (Coco) ZHU - New Jersey City University
Dr. Amin SALIGHEHDAR - Stevens Institute of Technology
Dr. İsmail ÇAKMAK - Ordu University
Dr. Kerem KİPER - Osmaniye Korkut Ata University
Dr. Saud ALMAHDI - Stevens Institute of Technology
Dr. Serdar GÖCEN - Osmaniye Korkut Ata University
Dr. Serkan ALKAN - Tarsus University
ICDBME-2022 30
Contents/İçindekiler
General Information - Genel Bilgi .................................................................................................1
Partners of Organization - Destekleyen Kurumlar .................................................................3
Short Programme - Kısa Program ............................................................................................4
Programme - Program .....................................................................................................................6
Boards & Commitees - Kurullar ve Komiteler .......................................................................23
Yapay Liderlerden Doğal Beklentiler: Seçmenin Algokrasi Algısı
Natural Expectations From Artificial Leaders: The Voter's Perception Of Algocracy
Nursena ÖZTÜRK KAPLAN .....................................................................................................42-43
Dijital Yönetim ve Dijital Akıllı Kent Yönetim Uygulamaları
Digital Management And Digital Smart City Administration Applications
Onur Kemal YILMAZ ................................................................................................................44-45
İnternet Bağımlılığı Konulu Dijital Sosyal Reklama Yönelik Tüketici Tepkileri:
#internetitadındakullan Reklam Kampanyasının Youtube Yorumlarının İncelenmesi
Consumers' Responses To Digital Social Advertising On Internet Addiction: Analysis Of
Youtube Comments On #Internetitadındakullan Campaıgn
Onur Kemal YILMAZ ................................................................................................................46-47
Lınç Kültürü: Klavye İnfazı mı, Adalet İsteği mi?
Cancel Culture: Keyboard Heroism Or Demand For Justice?
Burak YERLİKAYA - Melih SEVER .........................................................................................48-49
Kamuda Dijital Dönüşümün Önündeki Engeller
Barriers To Digital Transformation In The Public Sector
Mevlüt Hürol METE ..................................................................................................................50-51
Otoregresif Entegre Haraketli Ortalama (Arıma) Modeli İle Yenidoğan Yoğun Bakım
Servisine Hasta Yatış Talebinin Tahminlemesi
Estimation Of In-Patient Demand To The Newborn Intensive Care Service By The
Autoregressive Integrated Moving Average (Arıma) Model
Onur DERSE - Müfide NARLI ..................................................................................................52-53
Kamu Mali Yönetiminde Dijitalleşme
Digitalization In Public Financial Managemet
Hüseyin ERCAN ..........................................................................................................................54-55
Devlette Yeniden Yapılanma ve Dijital Kamu Hizmetleri
Reconstruction Of The State And Digital Public Services
Derya AKTAŞ - Adbulcelil GAZİOĞLU .................................................................................56-58
Sosyal Medyada Siyaset ve Dezenformasyon: Haber Metinlerine Yönelik Bir Söylem Analizi
Politics And Disinformation In Social Media: A Discourse Analysis On New Texts
Tuğba YOLCU - Mehmet Said KAYA .....................................................................................60-61
Kentsel Kamu Politikası Analizi: Büyükşehirlerde Kentsel Dijital Araçlar ve Uygulamaları
Urgan Public Policy Analysis: Urban Digital Tools And Implementations In Metropolitan
Ahmet YAMAN - Orhan Veli ALICI ........................................................................................62-63
Sağlık Hizmetlerine Erişimde Dijitalleşme: Madalyonun İki Yüzü
Digitalization In Access To Health Services: Two Sides Of The Locket
Şüra ALAN - Şükrü Anıl TOYGAR ..........................................................................................64-65
Sağlık Çalışanlarında Teknostres: Sistematik Bir İnceleme
Technostress In Healthcare Professionals: A Systematic Review
Şüra ALAN - Gülpembe OĞUZHAN .......................................................................................66-68
ICDBME-2022 31
Dijital Ekonomide Vergilendirme Sorunları: Türkiye ve Avrupa Birliğinde Yapılan

Çalışmalar
Taxation Problems In Digital Economy: Studies In turkey And The European Union
Gamze MERCAN - Ali MERCAN ..............................................................................................70-71
Sosyal Medyada İfade Özgürlüğü: Kamu Forumu Öğretisi Üzerine Güncel Bir Tartışma
Freedom Of Expression On Social Media: A Current Discussion On Public Forum Doctrine
Ahmet Melihşah ÇEVLİK .........................................................................................................72-73
Dijitalleşme ve Gizlilik: Dezavantajlı Grup Olarak Çocukları ve Gençleri Bekleyen Riskler
Digitalization And Privacy: Risks For Children Ond Youth As A Disadvantaged Group
Bilal COŞAN .................................................................................................................................74-75
Sivil Toplum ve Gönüllülüğün Dijitalleşen Dünyadaki Yeri: E-Gönüllülük
Civil Society And Voluntary Place In Digitizing World: E-Volunteering
Sait AŞGIN - Merve ÖZCAN .....................................................................................................76-77
Dijital Sağlık Teknolojisinde Dilemma
Dilemma In Digital Health Technology
Damlanur ARI ............................................................................................................................78-79
Devlette Dijital Dönüşüm: Dijital Dönüşüm Ofisi ve Açık Veri Projesi
Digital Transformation In The State: Digital Transformation Office And Open Data Project
Süleyman KİP - Hafijur RAHMAN .........................................................................................80-82
Yönetime Güveninin Sağlanmasında Bir Araç Olarak 20. Yılına Girerken Bilgi Edinme Hakkı
Kanununun Uygulama Başarısı
Implementation Success Of The Law On The Right To Information, Entering Its 20th
Anniversary As A Tool To Ensure Confidence In Management
Ertuğrul Selçuk GÜLDÜLER ...................................................................................................84-85
Sosyal Hizmette Elektronik Bilgi Sistemlerinin Kullanımının Hizmet Sunumu ve Mesleki
Kimlik Üzerindeki Etkileri
Effects Of Use Of Electronic Information Systems In Social Work On Service Provision And
Professional Identity
Gizemnur KORDALI .................................................................................................................86-87
Saplık Kuruluşlarında Dijitalleşme ve Verimliliğin Önemli Bileşeni: Kuramsal Kaynak
Planlama
Digitalization And Important Component Of Efficiency In Healthcare Organizations:
Enterprise Resource Planning
Sema DÖKME YAĞAR ...............................................................................................................88-90
Dijitalleşmenin Sosyal Hizmet Alanına Yansımaları: İyi Uygulama Örnekleri Işığında
Türkiye'de Sosyal Hizmet Sunumu ve Bilgi İletişim Teknolojilerinin Etkin Kullanımı
Reflections Of Digitalization To Social Work: Social Work Presentation And The Effective
Use Of Information Communication Technologies In The Light Of Good Practice Examples
Ayşe ALİCAN ŞEN .......................................................................................................................92-93
Covid-19 Öncesi ve Sonrası Sağlık Harcamalarının Enflasyona Etkisi: Euro Bölgesi
The Effect Of Health Expenditures On Inflation Before And After Covid-19: Euro Area
Ezgi DOĞAN .................................................................................................................................94-95
Feminizm ve Çocuk Hakları Perspeftifi Bağlamında Sharenting Kavramı
The Concept Of Sharenting In The Context Of Feminism And Children's Rights Perspective
Hatice Büşra CAN ......................................................................................................................96-97
ICDBME-2022 32
Dijital Araçlarla Özendirilen "Zorbalık ve Linç Kültürü": Genç Kuşaklar Bağlamında

"Bullying And Lynching Culture" Encouraged By Digital Tools: In The Context Of Youth
Generations
Aysel TEKGÖZ OBUZ ................................................................................................................98-99
Covid-19 Pandemisine Epistemik Paternalizm Bağlamında Bakmak: kamu Otoritesinin
Dezenformasyonla İmtihanı
Loking At The Covid-19 Pandemic In Context Of Epistemic Paternalism: The Challenge Of
Public Authority With Disinformation
Halil KANADIKIRIK .............................................................................................................100-102
Kriptopara ve Siber Güvenlik İle İlgili Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Analizi
Bibliometric Analysis Of The Articles Published On Cyripto-Currency And Cyber Security
Ayşegül KURTULGAN - Gözde ELBİR MERMER ..........................................................104-105
Bitcoin, Ethereum, And BNB: A Vector Autoregression Analysis On Cryptocurrencies
Bitcoin, Ethereum ve BNB: Kriptoparalar Üzerine Bir Vektör Otoregresyon Analizi
Esin DEMİREL .......................................................................................................................106-107
Siyasi ve Ekonomik Gelişmelerin Bist Yatırımcısına Etkisi
The Effect Of Political And Economic Developments On Bist Investors
Abdulmuttalip PİLATİN .....................................................................................................108-109
Sigortacılık Sektöründe Dijitalleşme ve Insurtech Kavramı
Digitalization And Insurtech Concept In The Insurance Industry
Veli SİPAHİ - Batuhan MEDETOĞLU ...............................................................................110-111
Döviz Kuru Riskinin Riske Maruz Değer Modeli İle Hesaplanması: Tarihsel Similasyon
Yaklaşımı Örneği
Measuring Exchange Rate Risk With Value At Risk Model: Evidence From Historical
Simulation Approach
Mercan HATIPOĞLU ............................................................................................................112-113
ICT, Financial Development And Sustainable Tourism In Ghana
Alhassan MUSAH - Ibrahim Nandom YAKUBU - Abdul-Fatawu SHAIBU .....................114
İklim Politikalarındaki Belirsizlikler Finansal Piyasalarda Korkuya Neden Oluyormu?
Do The Uncertainty In Climate Policies Cause Fear In Financial Markets?
Nisa ALPARSLAN - Saffet AKDAĞ ....................................................................................115-116
Banka Kartı ve Kredi Kartı Kullanıcılarının Covid-19 Sürecinde Ödeme ve Alışveriş
Davranışlarındaki Değişimler
Changes In Payment And Shopping Behaviors Of Debit Card And Credit Card Users During
The Covid-19 Process
Mustafa BEYBUR ..................................................................................................................117-119
CDS Primleri İle Bıst Sektör Endeksleri Arasındaki İlişki
The Relationship Between CDS And Bıst Sector Indexes
Gülsüm KIZILTOPRAK - Kemal EYÜBOĞLU ................................................................121-122
Fintekler İle Ödeme Sistemlerine Yeni Bir Bakış
A New Perspective To Payment Systems With Fintechs
Ayyüce YALIN MERSİNPINAR - Serkan ŞAHİN ............................................................123-124
Yapay Zeka, Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenmenin Finansal Sistem Üzerindeki Etkisi
The Effects Of Artifical Intelligence, Machine Learning And Deep Learning On Financial
System
Serkan ŞAHİN ........................................................................................................................125-126
ICDBME-2022 33
The Effects Of Credit Rating Announcements On Shares: The Case Of Turkey

Rana TORUN - Ahmet YAkup ERKILIÇ ..........................................................................126-127
Finans Sektöründe Dijitalleşme Uygulamalarının Analizi
Analyzing Of Digitalization Applications In The Finance Sector
Hale Nur GÜLER ....................................................................................................................128-129
Fintech ve Tedarik Zinciri Finansmanı
Fintech And Supply Chain Finance
Oylum Şehvez ERGÜZEL - Seren ÖZSOY - Ece Nur DEMİR ......................................130-131
Kripto Varlıklar İle Portföy Oluşturma: Bir Model Portföy Önerisi
Portfolio Construction With Cryptoassets: A Model Portfolio Proposal
Erdi BAYRAM - Tufan SARITAŞ .......................................................................................132-133
Finansal Teknolojinin Yeşil Enerji Yatırımlarının Arttırılması İçin Önemli
The Importance Of Financial Technology For Increasıng Green Energy Investments
Serhat YÜKSEL - Hasan DİNÇER ......................................................................................134-135
Kripto Para Birimleri mi Geleneksel Finansal Varlıklar mı: Bir Yatırım Analizi
Crypotocurrency Markets Versus Traditional Financial Markets: An Investment Analysis
Önder BÜBERKÖKÜ - Gamze SEVİMLİ ÖRGÜN ...........................................................136-137
Governance Quality, Political Connections And The Phenomenology Of Earnings
Management: A Systematic Literature Review
Nasredine FATHELKHIR - Said KARAM - Othman GAGA ..................................................138
Kripto Paralar ve Türk Lirasıyla Olan İlişkileri Üzerine Bir Analiz: Toda-Yamamoto
Nedensellik Testi ile İnceleme
An Analysis On Cryptocurencies And Their Relations With The Toda-yamamoto Causality
Test
Ayşegül KIRKPINAR ............................................................................................................140-141
G7 Ülkelerinde İnovasyon ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi
The Relationship Of Innovation And Economic Growth In G7 Countries: Panel Data Analysis
Bahar OĞUL ...........................................................................................................................142-143
Küreselleşme Sürecinde Finansallaşmanın Gelir Dağılımı üzerindeki Etkisi: Türkiye
Ekonomisi Üzerine Ampirik Bir İnceleme
The Effect Of Financialization On Income Distribution In The Process Of Globalization: An
Empirical Analysis On The Turkish Economy
Bahar OĞUL ...........................................................................................................................144-145
Tedarik Zincirinde Dijital Dönüşüm: Artırılmış Gerçeklik
Digital Transformation In The Supply Chain: Augmented Reality
Seren ÖZSOY - Ece Nur DEMİR - Oylum Şehvez ERGÜZEL ........................................146-147
Yatırımcı Duyarlılığının Pay Piyasası Yatırımlarına Etkisi
The Effect Of Investor Sentiment On Equity Market Investments
Yasemin YURTOĞLU - Aynur SÜSAY ..............................................................................148-150
Temiz Enerji Yatırım Fonlarında Zayıf Formda Etkinliğin Doğrusal ve Doğrusal Olmayan
Birim Kök Modelleriyle Analizi
The Analysıs Of Weak Form Efficiency In Clean Energy Traded Funds With Linear And
Nonlinear Unit Root Models
Nazlıgül GÜLCAN ..................................................................................................................152-153
Multi-Scale Sample Entropy Analysis Of The Turkish Stock Market Efficiency
Serkan ALKAN ................................................................................................................................154
ICDBME-2022 34
Hanehalkı Dijital Teknolojisi ve Hane Geliri

Household Digital Technology And Household Income
Behice CANATAN - Gökhan ÖZBİLGE - Egemen İPEK ...............................................155-156
Dijital Ekonomi Literatürü Üzerine Bilimetrik Bir Analiz
A Scientometric Analysis On Literature Of Digital Economy
Özlem İPEK ............................................................................................................................157-158
Yenilebilir Enerji Kullanımı ve Ekonomik Büyümenin Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınmaya
Etkisi: G7 Ülkeleri Üzerine Panel Eşbütünleşme Analizi
The Effect Of Renewable Energy Use And Economic Growth On Sustainable Economic
Development: A Panel Cointegration Analysis On G7 Countries
İrfan ERSİN .............................................................................................................................159-160
Hanehalkı İnternet Kullanımı İle Enerji Yoksulluğu İlişkisi: Türkiye'den Kanıtlar
The Nexus Between Household Internet Use And Energy Poverty: Evidence From Turkey
Özlem İPEK ............................................................................................................................162-163
Seçili Hizmet Sektörlerinin Uluslararası Pazarlara Açılma Esneklikleri
Flexibility Of The Selected Service Sectors To Get Into International Markets
Dilan ÖZDEMİR .....................................................................................................................164-165
Endüstriyel Metal Fiyatları Üzerine Bir İnceleme
A Study On Industrial Metal Prices
Sefa KOCADEMİR - Fatih KAPLAN ...................................................................................166-167
Türkiye'de Kamu ve Özel Sektör Açısından Mevcut Saatten Daha Fazla Çalışma
Working More Than The Current Hours In Turkey For The Public-Private Sector
Gökhan ÖZBİLGE - Behice CANATAN - Egemen İPEK ...............................................168-169
E7 Ülkelerinde Elektrik Tüketimi, Ekonomik Büyüme, Bit ve CO2 Emisyonu Arasındaki
İlişkinin Ekonometrik Analizi
Eeconometric Analysis Of The Relationship Between Electricity Consumption, Economic
Growth, Ict And CO2 Emissions In E7 Countries
Rümeysa UÇAROĞLU - Sinem EYÜBOĞLU ...................................................................170-171
The Effect Of Random Consumer Demand On Manufacturer And Retailer Decisions
Ümmühan AKBAY .........................................................................................................................172
Altın, Döviz ve Türk Lirası Mevduatları Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir İnceleme
The Relationship Between Gold, Foreign Exchange And Turkish Lira Deposits: A Study On
Turkey
Abdulkadir Sezai EMEÇ .....................................................................................................173-174
Kriz Sonrası Dönemlerde Altın Fiyatlarına Yeniden Bakış
A Revision Of Gold Prices In The Post-Crisis Periods
Abdulkadir Sezai EMEÇ .....................................................................................................175-176
Sektör Reel Efektik Döviz Kur Endekslerinde Yakınsama Var mı?
Is There A Convergence In The Sector Real Effective Exchange Rate Indexes?
Fatih KAPLAN - Ahmet KOLUMAN ..................................................................................177-178
Türkiye'nin Konut Piyasası Üzerine Bir Değerlendirme
An Evaluation Of Turkey's Housing Market
Ali Rıza AKTAŞ ......................................................................................................................179-180
Challenges And Opportunities For Export Trade Facilitation Practices In Ethiopia And
Single Window System
Ousman Mohammed YIMAM ....................................................................................................181
ICDBME-2022 35
Kripto Paralar, Geleneksel Finansal Yatırım Araçlarına Karşı Güçlü Bir Alternatif Olabilirmi?
Can Crypto Coins Be A Strong Alternative To Traditional Financial Investments?
Cansu GÜVEN .........................................................................................................................182-183
Laboratuvar Deneyleri ve Kültürel Farklar
Laboratory Experiments And Cultural Differences
Burak Kağan DEMİRTAŞ - Abdullah DOĞAN ...............................................................184-185
Türkiye'de Sosyal Koruma Harcamaları Ekonomik Büyüme İlişkisi
The Relationship Between Social Protection Expenditures And Economic Growth In Turkey
Nesrin AKBULUT - Aykut BAŞOĞLU ...............................................................................186-188
Denetimde Akıllı Süreç Otomasyonu
Intelligent Process Automation In Audit
Ulukan BÜYÜKARIKAN - Birkan BÜYÜKARIKAN .......................................................190-191
Özel Ürün Bağlamında Üretici-Perakendeci İlişkisi
Manufacturer-Retailer Relationship In The Context Of Private Label
Faruk GÜVEN .........................................................................................................................192-193
Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi Puanlarını Tahmin Etmede Öznitelik Seçimi ve
Yapay Sinir Ağı Yaklaşımı
Feature Selection and Artificial Neural Network Appoach For Predicting Global Innovation
Index Score Of Turkey
Rabia Sultan YILDIRIM - Murat OTURAKÇI .................................................................194-195
Turizm Alanında Elektronik Ağızdan Ağıza İletişim Üzerine Bibliyometrik Bir Araştırma
A Bibliometric Research On Electronic Word-Of Mouth In Tourism
Mahmut BAKIR .....................................................................................................................196-197
Endüstri 4.0 ve Akıllı İşletmelerde Muhasebe
Industry 4.0 And Accounting In Smart Business
Ayşe Nur BUYRUK AKBABA - Nurcan BULUT .............................................................198-199
Dijitalleşmenin Sektörlere Göre Etkisi, Türkiye Dijital Dönüşüm Endeksine Yönelik Bir
İnceleme
The Effect Of Digitalization By Sector, An Examination According To Turkey Digital
Transformation Index
Nurcan BULUT - Ayşe Nur BUYRUK AKBABA .............................................................200-201
Koronavirüs Pandemisinde Türkiye'de Sayısal Uçurum
Digital Divide In Turkey During The Coronavirüs Pandemic
Cem GÜRLER .........................................................................................................................202-203
Market Markalı Ürünleri Tercih Etmede Etkili Olan Unsurlar
Elements Effective To Prefer Market-Branded Products
Yağmur EREN - Halil İbrahim ŞENGÜN .........................................................................204-205
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Stratejilerinin Çalışanların İşten Ayrılma Niyetine Etkisi
The Effect Corporate Social Respo Sibility Strategies On Employees Intention To Quit
Ayşe Gözde İYİCİL ................................................................................................................206-207
Tarım İşletmelerinde Toplum 5.0'ın Uygulanmasına Yönelik Öneriler
Recommendations For Implementing Society 5.0 In Agricultural Enterprises
Ethem TOPÇUOĞLU .............................................................................................................208-209
Dijital Dönüşüm Tarımsal Kooperatiflerin Karşılaştığı Zorluklar
Challenges Face Agricultural Cooperatives In Digital Transformation
Abdulkadir FASAL ...............................................................................................................210-211
ICDBME-2022 36
2. El Çocuk Ürünleri Kategorisinde Alıma Etki Eden Motivasyonlar ve Engeller

Motivations And Obstacles Effecting Buying Of 2nd Hand Kid's Products
Fatma Özge BARUÖNÜ .......................................................................................................212-213
Yeşil Pazarlama Anlayışında Eko-Etiketleme Konusu Üzerine Bibliyometrik Bir Çalışma
A Bibliometric Study On Eco-Labeling In Green Marketing Approach
Sakine ÇETİN - Yağmur EREN - Halil İbrahim ŞENGÜN ...........................................214-215
A Conceptual Model To Explore The Paths Between Ai-Adoption Level Of Service Firms,
Corporate Brand Image And Customer Satisfaction
Serap SARP .....................................................................................................................................216
İşletmelerin Dijital Dönüşüm Sürecindeki Dijital Yetenekler
Digital Capabilities In The Digital Transformation Process Of Businesses
Ebru DEMİREL - Seyhan ÖZDEMİR .................................................................................217-218
İslami Perspektifinden İnsan Kaynakları Yönetimi Sistemi
Human Resources Management System From Islamic Perspective
Nasser M. E. ALGHALBAN ..................................................................................................219-220
Örgütler ve Dijitalleşme: Endüstri 4.0'ın Örgütsel Davranışa Etkisi
Organizations And Digitalization: Impact Of Industry 4,0 On Organizational Behaviour
Ümit ŞEVİK .............................................................................................................................221-223
İnovasyon ve İç Girişimcilik İlişkisinde Sosyal Medyanın Rolü
The Role Social Media On The Relationship Between Innovation And Intrapreneurship
Ali Şükrü ÇETİNKAYA - Feyza Nur ÖZTURK ................................................................225-226
Pazarlama Yönetiminde Pazarlama Müdür Yerine Yapay Zeka Algoritmalarının Kullanımı
İmkanı
The Possibility Of The Replacement Of The Marketing Manager With The Artificial
Intelligence Algoritms
Kazım Selçuk TUZCUOĞLU ...............................................................................................227-228
İşletmelerin Metaverse Evrenlerinde Markalaşması: Dijitalleşmenin Avatar Ekonomisi
Açısından ANalizi
Branding Of Businesses In Metaverse Universe: Analysis Of Digitalization In Of Avatar
Economy
Cihan SARI - Rana TORUN .................................................................................................229-230
Sanal Kaytarma Alanını Genişletiyor mu? Nesnelerin İnterneti ve Çalışanlar Üzerine Etkileri
Does Cyberloafing Expand Its Scope? The Internet Of Things And Its Effects On Employees
Fatih SOBACI .........................................................................................................................231-233
Dünyadan Bazı Örneklerle Şirketlerde Büyük Veri Kullanımı
Use Of Big Data In Companies With Some Examples From The World
Sidar AĞDUK .........................................................................................................................234-235
Farklı Dillerdeki Haber Metinlerinin Sınıflandırılması
Classification Of News Texts In Different Languages
Ayfer POLAT - Emrah AYDEMİR - Sidar AĞDUK .........................................................236-237
Üniversitelerin Sosyal Medya Hesaplarının Halkla İlişkiler Bağlamında Kullanılmasına
Yönelik Bir Karşılaştırma
A Comparison On The Use Of Social Media Accounts Of Universities In The Context Of
Public Relations
Hasan ALTİNCİK ...................................................................................................................238-239
Bilgi Edinmede Sosyal Medyanın Rolü: Muhasebe Gruplarına Yönelik Bir Araştırma
The Role Of Social Media In Information: A Research For Accounting Groups
Özlem DOĞAN .......................................................................................................................240-241
ICDBME-2022 37
Temassız Turizm: Modern Çağın Yeni Turizm Pazarlaması Anlayışına Yönelik Sistematik
Literatür İncelemesi
Untact Tourism: A Systematic Literature Review For The New Concept Of Tourism
Marketing In The Modern Age
Selçuk Efe KÜÇÜKKAMBAK - Fatma ÇAKIR - Mesut ÇAKIR ....................................242-243
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlarda Çevik insan Kaynakları Uygulamaları Üzerine
Kavramsal Bir Çalışma
Agile Human Resources Practices In Decentralized Autonomous Organizations: A
Conceptual Study
Esin YÜCEL KARAMUSTAFA .............................................................................................244-245
Dijital İş Ekosisteminde Yalın Girişimcilik ve Çevik İnovasyon İlişkisi
The Relationship Between Lean Entrepreneurship And Agile Innovation In The Digital
Business Ecosystem
Esin YÜCEL KARAMUSTAFA - Burcu ARSAN ................................................................246-248
Bilgi Yönetiminin Takım Çalışmasına Etkisi: Sağlık İşletmeleri Araştırması
The Effect Knowledge Management On Teamwork: Health Enterprises Research
Ali Şükrü ÇETİNKAYA .........................................................................................................250-251
İşletmelerde Dijitalleşmenin Karanlık Tarafı: Bir Literatür Taraması
The Dark Side Of Digitalization In Business Enterprises: A Literature Review
Ömer Faruk ALADAĞ ..........................................................................................................252-253
A Fad Or The Future? Scruntinizing Crytocurrency From A Marketing Point Of View
Bedri Münir ÖZDEMİR ................................................................................................................254
Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Sistemlerinin Muhasebe Süreçlerine Etkisi: Otomotiv
Sektöründe Bir Firma Örneği
The Impact Of Enterprise Resource Planning (ERP) Systems On Accounting Processes: A
Case Of A Company In The Automotive Industry
Şebnem ADA - Halil GÜLMEZ ............................................................................................255-257
İnsan Kaynakları Yönetiminin Etkinliğinin Artırılması İçin Dijital Strateji Örnekleri
Examples Of Digital Strategy For Increasing The Efficiency Of Human Resources
Management
Oya ALHAN .............................................................................................................................259-261
Dijital Stratejilerin Şirketlerin Uzun Vadeli Hedeflerine Ulaşmadaki Rolü
The Role Of Digital Strategies In Reaching The Long-Term Goals Of Companies
Mehmet Ali ALHAN .............................................................................................................263-264
Toplum 5.0'ın Saplık Sektörüne Olan Katkılarına Yönelik Bir İnceleme
A Review Of Society 5.0's Contributions To The Health Sector
Engin KARAFAKIOĞLU .......................................................................................................265-266
Kriz Koşullarında Dijitalleşme Yönetimi
Digitalization In Crisis Conditions
Alperen MANISALIGIL ........................................................................................................267-268
Uluslararası Ticarette Dijital Gümrük Uygulamalarının Önemi
The Importance Of Digital Customs Applications In International Trade
İpek GÜRSOY - Muhammed TURĞUT ............................................................................269-270
Ekonomik Kriz Döneminde Tüketicilerin Kredi Kartı Kullanımı
Credit Card Use Of Consumers In The Period Of Economic Crisis
Figen ÖCAL - Süphan NASIR ..............................................................................................271-272
ICDBME-2022 38
Enflasyonist Ekonomi ve Pandemi Etkisinde Tüketicilerin Tatil Tercihleri

Holiday Preferences Of Consumers Under The Effect Of The Inflationist Economy And The
Pandemic
Süphan NASIR - Merve KIR ...............................................................................................273-274
Geleceğin Öğrenme Metodolojisi: Sürükleyici Sanal Ortamlarda Bağlamsal Öğrenme
Learning Methodology Of The Future: Contextual Learning In Immersive Virtual
Environments
Mehtap BATTAL ...................................................................................................................275-277
Sanayi Firmalarının Dijital Pazarlama Yetenekleri
Digital MArketing Capabilities Of Industrial Companies
Kazım Selçuk TUZCUOĞLU - Mehtap BATTAL ............................................................279-280
Dijitalleşme ve Stres Üzerine Bir İnceleme
A Review On Digitalization And Stress
Şener UYSAL ..........................................................................................................................281-282
"Dijital Liderlik" Konusunda Yapılmış Çalışmaların Bibliyometrik Analizi
Bibliometric Analysis Of Studies On "Digital Leadership"
Zümral GÜLTEKİN ...............................................................................................................283-284
Bir Üretim İşletmesinin Dijital Dönüşüm Süreci: Tekli Vaka Analizi
Digital Transformation Process Of A Manufacturing Business: A Single Case Analysis
Nisa EKŞİLİ .............................................................................................................................285-286
Türkiye'deki İhracata Yönelik Devlet Destek Programlarında Dijital Dönüşüm
Digital Transformation In Government Support Programs For Export In Turkey
Mehmet Sami SÜYGÜN .......................................................................................................287-288
İnovasyon Yönetiminde Dijitalleşme
Digitalization In Innovation Management
Mehmet Sami SÜYGÜN .......................................................................................................289-290
Katılım Bankalarında Uygulanan Aaoifi Standartları İle İlgili Çalışmaların Bibliyometrik
Analizi
A Bibliometric Analysis Of The Studies On Aaoifi Standards Applied In Participation Banks
Musa ÖZÇELİK .......................................................................................................................291-292
Seyahat Endüstrisinde Oyunlaştırma Uygulamaları
Applications Of Gamification In The Travel Industry
Osman Seraceddin SESLİOKUYUCU ...............................................................................293-294
Teknolojik Gelişmelerin Muhasebe Mesleği Üzerindeki Etkileri
The Effects Of Technological Developments On The Accounting Profession
Ahmet Cemkut BADEM - Yüsran İSMAİLOĞLU ...........................................................295-296
İşletmelerde Dijital Dönüşümün İnsan Kaynakları Yönetiminde İşe Alım Süreci Üzerine
Etkisi: Kavramsal Bir Değerlendirme
The Effect Of Digital Transformation In Businesses On The Recruitment Process In Human
Resources Management: A Conceptual Evaluation
Erhan KILINÇ - Şeydanur KOÇAK ...................................................................................297-298
Blokzincir Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmada Kilit Bir Teknoloji Olabilir mi?
Literatür Taraması İle Bir Değerlendirme
Could The Blockchain Be A Key Technology In Achieving Sustainable Development Goals?
An Evaluation Through A Literature Review
Bilgen AKMERMER ..............................................................................................................299-300
ICDBME-2022 39
Metaverse'te Dijital Varlıkların Raporlanması

Reporting Of Digital Assests In The Metaverse
V. Evrim ALTUK ÖZTÜRK ..................................................................................................301-302
Stratejik Çeviklik İle Değer Yaratan İnovasyon: Müşteri ve Son Kullanıcı Gözünden Bir
İnceleme
Innovation That Creates Value With Strategic Agility: A Review From Customer And End
User Eyes
Cemalettin Öcal FİDANBOY ..............................................................................................303-305
The Expansion Of Rights Violations In Digital Business: A Truth To Be Faced
Pr BAKI BOUKEMIDJA Nadjiba .................................................................................................306
Büyük Veri Bir Fırsat mıdır Yoksa Tehdit mi: Muhasebe ve Denetim Perspeftifinden Bir
Değerlendirme
Is Big Data An Opportunity Or A Threat: An Analysis From Accounting And Audit Perspective
Adem ÖĞÜT - Abdullah BAĞCI .........................................................................................307-308
Examination Of The Relationship Between Digital Transformation, Organizational
Learning, And Strategy
Gökhan TANRIVERDİ ...................................................................................................................309
Yükselen Şirket mi, Tarihe Karışan Şirket mi? Vuca Dünyasında Liderliğin Yapı Taşları
Rising Company Or Disappearning Company? Building Blocks Of Leadership In The Vuca
World
Adem ÖĞÜT - Hala ABUDBAA - Nahit YILMAZ ............................................................310-311
Metaverse Uygulamaları ve Dış Ticaret
Metaverse Applications And Foreign Trade
Ata KAHVECİ - Onur TOS ....................................................................................................312-313
Dijital Yönetim ve Strateji; Genç Dostu Birimi Örneği
Digital Management And Strategy; Example Of Youth Friendly Center
Özgül ÖRSAL ..........................................................................................................................314-315
Kurumsal Verimlilik Skorkartı BSC'nin Stratejik Yönetimde Verimlilik Maliyetleri Üzerine
Etkisi
Impact Of Corporate Productivity Scorecard BSC On Efficiency Costs In Strategic
Management
Özgül ÖRSAL - Nurullah UÇKUN ......................................................................................316-317
Endüstri 4.0'ın Maliyet ve Yönetim Muhasebesine Etkileri
Impacts Of Industry 4.0 On Cost And Management Accounting
Yusuf AKPINAR - Zeynep HATUNOĞLU ........................................................................318-319
Adana ve Kayseri Havalimanı Performanslarının Lopcow, Cocoso ve Waspas Yöntemleriyle
Karşılaştırılması
Comparison Of Adana And Kayseri Airport Performances Via Lopcow, Cocoso And Waspas
Methods
Nuh KELEŞ ..............................................................................................................................320-321
Türkiye'deki Ulaştırma ve Depolama Faaliyetlerinin Etkinliği Üzerine Bir Analiz
An Analysis On The Efficiency Of Transportation And Warehousing Operations In Turkey
Gökçe MANAVGAT - Ayhan DEMİRCİ ............................................................................322-324
Küresel Tedarik Zinciri ve Gıda Temin Krizleri Etkisinde Türkiye'de Lisanslı Depoculuk
Licensed Warehouse In Turkey Against The Global Supply Chain And Food Supply Crises
Celil DURDAĞ - Faruk TAŞKIRAN ...................................................................................326-327
ICDBME-2022 40
Lojistik Sistemindeki Sermaye Yatırımları ve Uzun Dönemli Ekonomik Büyüme: OECD

Ülkeleri İçin Bir Panel ARDL & NARDL Analizi
Capital Investment In Logistics System And Long-Run Economic Growth: A Panel ARDL &
NARDL Analysis For OECD Countries
Ömer DEMİR ..........................................................................................................................328-329
Bulanık Lmaw Yöntemi İle Lojistik Endüstirisinde Robotik Sistem Seçimi
Selection Of The Robotic Systems In The Logistics Industury With The Fuzzy Lmaw
Technıque
Hande KÜÇÜKÖNDER - Ömer Faruk GÖRÇÜN ............................................................330-331
İmalat Sektöründe Yeşil Tedarik Zinciri Uygulamalarına İlişkin Zorluklar ve Çözüm
Önerileri
Barriers And Solution Proposals For Green Supply Chain Practices In Manufacturing
Industry
Alper ÖZAŞKIN - Ali GÖRENER ........................................................................................332-333
Tedarik Zinciri Yönetiminde İnovasyon: Görsel Haritalama Yoluyla Bibliyometrik Bir
Analiz
Innovation Supply Chain Management: A Bibliometric Analysis Via Visual Mapping
Oğuz Emre BALKAR ............................................................................................................334-335
Hava Yolu Taşımacılığı ve Tüketici Fiyatları İlişkisi: Brics Ülkeleri Örneği
The Relationship Between Air Transportation And Consumer Prices: Evidence From Brics
Countries
Oğuz Emre BALKAR .............................................................................................................336-337
Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Çözümleri: Muğla İlinde Bir Uygulama
Sustainable Urban Transportation Solutions: An Implementation In Muğla
Nedret ERBOY - Nihal TATAROĞLU ...............................................................................338-339
ICDBME-2022 41
Abstracts
Özetler
ICDBME-2022 42
YAPAY LİDERLERDEN DOĞAL BEKLENTİLER: SEÇMENİN

ALGOKRASİ ALGISI

İstanbul Gedik Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-3156-9502
ÖZET
Makine aracılığıyla öğrenimin son noktası olarak kabul edilen yapay
zeka, insana dair bilişsel faaliyetleri taklit yoluyla öğrenmektedir. Kendi
kendine düşünebilen, karar verebilen ve sonuca göre hareket edebilen
bu teknolojinin, önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmak için çevresel
faktörleri de dikkate alan otonom karar mekanizmaları sayesinde geleceği
şekillendirmede söz sahibi olacağı düşünülmektedir. İletişim, ulaşım,
sağlık, savunma, hukuk ve eğitim gibi hayatın pek çok alanında yer alan
yapay zeka uygulamaları, kamu sektöründe algoritmalara dayalı devlet
yönetimi yani algokrasi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın
amacı, yapay zekanın gelecekte algoritmik bir devlet yönetiminde
hükümete yardımcı ya da lider rolü üstlenip üstlenemeyeceğine karşı
seçmen algısını analiz etmektir. Bu nedenle öncelikle 218 seçmene
konuyla ilgili bazı sorular sorulmuş ardından yapay zeka hakkında
bilgilendirme yapılarak aynı sorular tekrar sorulmuştur. Böylelikle
yapay zekanın yönetime yardım etmedeki rolünü temsil eden algoritmik
bürokrasi ile kamu liderlerinin, belediye başkanlarının ve devlet
liderlerinin yapay zekaya sahip robotlar olması durumunu temsil eden
yapay zeka politikacılığına karşı seçmenin hem mevcut düşünceleri hem
de bilgilendirmenin düşünceleri üzerindeki etkisi SPSS 25.0 programı
ile analiz edilmiştir. Yapılan analizlerin ardından seçmenin algoritmik
bürokrasiye olan algısının olumlu olduğu ve yapay zeka politikacılığı ile
ilgili bilgilendirmenin sonuçları olumlu yönde artırdığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yapay Zeka Liderliği, Algokrasi, Algoritmik
Bürokrasi, Yapay Zeka Politikacılığı, Seçmen Algısı
ICDBME-2022 43
NATURAL EXPECTATIONS FROM ARTIFICIAL LEADERS: THE

VOTER’S PERCEPTION OF ALGOCRACY

İstanbul Gedik Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-3156-9502
ABSTRACT
Artificial intelligence, which is accepted as the last point of teaching by
machine, learns cognitive activities of human beings through imitation. It
is thought that this technology, which can think for itself, make decisions
and act according to the result, will have a say in shaping the future
thanks to autonomous decision mechanisms that also take into account
environmental factors in order to achieve predetermined goals. Artificial
intelligence applications in many areas of life such as communication,
transportation, health, defense, law and education appear as government
based on algorithms in the public sector, namely algocracy. The aim of
this study is to analyze the voter perception against whether artificial
intelligence can play a role as an assistant or leader in an algocratic state
administration in the future. For this reason, firstly, some questions
were asked to 218 voters, and then the same questions were asked
again by informing about artificial intelligence. Thus, the effect of the
voters on both the current thoughts and the thoughts of the information
was analyzed with the SPSS 25.0 program, against the algorithmic
bureaucracy representing the role of artificial intelligence in helping
the government and the artificial intelligence politicians representing
the situation where public leaders, mayors and state leaders are robots
with artificial intelligence. After the analysis, it has been determined that
the perception of the voters towards algorithmic bureaucracy is positive
and that informing about artificial intelligence politicians increases the
results positively.
Keywords: Artificial Intelligence Leadership, Algocracy, Algorithmic
Bureaucracy, Artificial Intelligence Politician, Voter Perception
ICDBME-2022 44
DİJİTAL YÖNETİM VE DİJİTAL AKILLI KENT YÖNETİM

UYGULAMALARI
Onur Kemal YILMAZ

ORC-ID: 0000-0003-2371-683X
ÖZET
İnsanlık, teknolojik atılımlar ile medeniyetini şekillendirmektedir.
1700’lerde başlayan Sanayi Devrimi, buhar gücünün basit çarkları
döndürmesine dayanmaktaydı. Bu vizyon, insanlığı daha sonra elektriğe
ve ilerleyen süreçte de bilgisayarlara götürmüştür. Şu anda içinde
bulunduğumuz çağ, dijital teknolojiler ile şekillenmektedir. Kamu
idaresi, ekonomi, sosyal ilişkiler, ticaret, sağlık, eğitim, ulaşım, sanat
gibi insana ait tüm unsurlar dijital teknolojiler ile şekillenmeye devam
edecektir. Bundan dolayı insanlığın dijital bir yaşam tarzının içine
daha çok gireceğini öngörmek yanlış olmayacaktır. Dijital teknolojiler
kentleri de şekillendirmektedir. Akıllı kentler bu vizyon üzerine gelişim
göstermektedir. Bu süreçte kamu idaresi veya özel sektör işletmeleri
tarafından kent yönetiminde kullanılabilecek dijital akıllı kent yönetim
uygulamaları ortaya çıkmaktadır. Dijital teknolojiler ile çok daha etkin,
verimli ve yerinde uygulamalar hayata geçmektedir. Ayrıca sorunların
tespiti ve daha hızlı çözüm üretilmesi de mümkün olmaktadır. Konuyla
ilgili olarak bu çalışmada amaçlanan; dijital akıllı kent yönetimi
uygulama örneklerini tanıtmaktır. Araştırma içerisinde belgesel tarama
yöntemi kullanılmış, internet siteleri doğrudan kaynak olarak ele
alınmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Dünyanın farklı ülkelerinden
toplanan örneklerde görülmektedir ki; ulaşım, yemek, turizm, güvenlik,
kamuda şeffaflık, yönetime katılım, kalabalık yönetimi, sürdürülebilir
çevre yönetimi gibi birbirinden farklı konularda kent yönetimine
etki edecek dijital temelli uygulamalar geliştirilmiştir ve aktif olarak
kullanılmaktadırlar. Halkın gündelik yaşamlarından, kamu idaresinin
kenti idare etmesine kadar kullanım alanları bulunmaktadır. Bu durum,
kentlerin gelecekte çok daha fazla dijital temelli yönetim uygulamaları
ile idare edileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Dijitalleşme, Akıllı kent, Dijital yönetim
ICDBME-2022 45
DIGITAL MANAGEMENT AND DIGITAL SMART CITY

ADMINISTRATION APPLICATIONS
Onur Kemal YILMAZ

ORC-ID: 0000-0003-2371-683X
ABSTRACT
Humanity shapes its civilization with technological breakthroughs.
The Industrial Revolution, which began in the 1700s, was based on
steam power turning simple wheels. This vision led humanity to
electricity and later to computers. The era we live in right now is
shaped by digital technologies. All human elements such as public
administration, economy, social relations, trade, health, education,
transportation and art will continue to be shaped by digital technologies.
Therefore, it would not be wrong to predict that humanity will enter a
digital lifestyle more. Digital technologies are also shaping cities. Smart
cities are developing on this vision. In this process, digital smart city
management applications that can be used in city management by public
administration or private sector enterprises are emerging. With digital
technologies, much more effective, efficient and on-site applications
are being implemented. It is also possible to detect problems and
produce faster solutions. Regarding the subject, the aim of this study
is; To introduce digital smart city management application examples.
Documentary scanning method was used in the research, and internet
sites were handled as a direct source. As a result of the research, it is
seen in the samples collected from different countries of the world that;
Digital-based applications have been developed and are actively used in
different subjects such as transportation, food, tourism, security, public
transparency, participation in management, crowd management, and
sustainable environmental management. This situation shows that cities
will be managed with more digital-based management applications in
the future.
Keywords: Digitalization, Smart city, Digital management
ICDBME-2022 46
İNTERNET BAĞIMLILIĞI KONULU DİJİTAL SOSYAL REKLAMA

YÖNELİK TÜKETİCİ TEPKİLERİ: #İNTERNETİTADINDAKULLAN
REKLAM KAMPANYASININ YOUTUBE YORUMLARININ İNCELENMESİ
Hediye AYDOĞAN
ORC-ID: 0000-0001-9696-9742
ÖZET
İletişim ve internet teknolojilerinin gelişmesine koşut olarak insanların
gündelik yaşam pratiklerinde önemli değişimler meydana gelmiştir.
Özellikle COVID-19 salgını döneminde salgının ilerlemesini önlemek
amacıyla uygulanan karantina tedbirleri kapsamında insanlar evlere
kapanmış ve bu süreçte iletişim kurma ve iş yaşamlarını idame ettirme
gibi gereksinimleri internet kullanımlarında artışa sebebiyet vermiştir.
Yaşanan bu gelişmeler, internetin aşırı kullanımının kontrol edilemeyişini
ve bunun sonucunda gündelik yaşamın bozulmasını ifade eden internet
bağımlılığının toplum için yaygın bir sorun olmasına yol açtığından
bununla mücadele konusunda dünya çapında çeşitli girişimlerde
bulunulmuştur. Bu noktada, internet bağımlılığından kaynaklı olabilecek
gündelik sorunlara insanların en yoğun kullandığı dijital medyadan
faydalanarak temas eden Samsung’un #İnternetiTadındaKullan sosyal
reklam kampanyası Türkiye’de bu yönde gerçekleştirilmiş girişimlerden
biridir. Internet bağımlılığına ve bağımlılığın yarattığı sorunlara yönelik
farkındalık geliştirmek ve internet bağımlılığıyla mücadeleye destek
vermek amacıyla hazırlanmış bu kampanyanın tüketiciler tarafından nasıl
algılandığını belirlemek bu tür girişimlere yönelik ileride atılacak adımları
şekillendirmek açısından kıymetlidir. Buradan hareketle bu araştırmada
ilk olarak Samsung’un #İnternetiTadındaKullan sosyal reklam
kampanyasında ele alınan konuları tespit etmek amacıyla MAXQDA nitel
veri analizi programında tematik analiz gerçekleştirilmiştir. Ardından,
kampanyanın gerçekleştirildiği markanın YouTube kanalında paylaşılan
reklamlara tüketiciler tarafından yapılan yorumlar, MAXQDA programı
üzerinde nitel metin analizi yöntemine başvurularak analiz edilmiştir.
Araştırmanın ilk kısmından elde edilen bulgular, reklamların “anı
yakalama”, “siber zorbalık”, “yanlış gerçeklik algısı”, “çevredekileri ihmal
etme”, “ebeveyn kontrolü” ve “sahte kimlik” konularına odaklandığını
gösterirken, ikinci kısmından elde edilen bulgular tüketicilerin dijital
sosyal reklama yönelik olumlu algılarının olumsuz algılara göre daha
yoğun olduğuna ışık tutmuştur. Yaygın olanın aksine korku çekiciliği
kullanmak yerine hedef kitleyle duygusal bağ kuran bu tür çalışmaların
daha çeşitli mecralarda hedef kitleyle buluşturulması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: İnternet bağımlılığı, dijital sosyal reklam, YouTube
yorumları, nitel metin analizi, tematik analiz.
ICDBME-2022 47
CONSUMERS’ RESPONSES TO DIGITAL SOCIAL ADVERTISING ON

INTERNET ADDICTION: ANALYSIS OF YOUTUBE COMMENTS ON
#INTERNETITADINDAKULLAN CAMPAIGN
Hediye AYDOĞAN
ORC-ID: 0000-0001-9696-9742
ABSTRACT
Parallel with the advances in internet and communication
technologies, impontant changes happened in daily lives. Especially due
to the quarantine precautions taken during the COVID-19 pandemic,
people were stuck at homes, and their needs such as communication and
sustaining their worklives led to an increase in their Internet usage. This
caused the internet addiction – a type of addiction which deteriorates
the daily lives as a result of the uncontrollability of the excessive Internet
usage – to become a more common problem for the society, and various
initiatives were attempted worldwide in order cope with it. One of the
related initiatives in Turkey came from Samsung, which launched a
digital social advertising campaign titled #InternetiTadındaKullan by
benefitting from the digital media itself used frequently by consumers
in order to touch upon the daily problems stemming from the Internet
addiction. Understanding how consumers respond to this digital
campaign is of great importance to shape the future steps taken for these
initiatives. In this regard, in the first part of this study, five advertising
videos of the campaign on YouTube were thematically analyzed on
MAXQDA program to determine the specific themes addressed in the
campaign. The second part applied qualitative textual analysis on
consumers’ comments on YouTube videos via MAXQDA program in
order to understand their perceptions regarding the campaign. The
findings from the first study showed that advertising videos focused on
the “living the moment”, “cyberbullying”, “ımreal reality perceptions”,
“neglecting the beloved ones”, “parental control”, and “fake identity”
themes, while those from the second study indicated that the rate of
the positive perceptions of consumers towards advertising was higher
than the negative ones. Depending on the results, contrary to common
practices, this study recommends campaigns to build emotional bonds
with consumers rather than employing fear appeals, and to meet
consumers in various media.
Keywords: Internet addiction, digital social advertising, YouTube
comments, qualitative textual analysis, thematic analysis.
ICDBME-2022 48
LİNÇ KÜLTÜRÜ: KLAVYE İNFAZI MI, ADALET İSTEĞİ Mİ?
Burak YERLİKAYA
ORC-ID: 0000-0001-5818-5114
Melih SEVER
ORC-ID: 0000-0002-3745-9275
ÖZET
Linç kültürü (Cancel Culture), sosyal medya sitelerinde insanların
toplu şekilde bireyleri, kurumları veya toplulukları hedef alarak sorunlu
gördükleri eylemlerini ifşa etmesi; toplumdan onları kınamalarını,
tepki göstermelerini ve sonuç olarak daha önce sahip oldukları prestij,
istihdam, statü, güç, para, imkân ve otorite ve benzerini kaybetmelerini
amaçlayan bir toplu eylem biçimidir. Merriam Webster sözlüğüne
göre ilk defa 2016 yılında kullanılan Linç (İptal) Kültürü kelime olarak
“onaylamama ya da sosyal baskı uygulama amacıyla toplu olarak kişi
ya da kurumlardan desteğini çekmesi” olarak tanımlanmıştır. Bazı
sosyal medya kullanıcıları özellikle sorunlu gördükleri bireyleri veya
onların eylemlerini çeşitli içerikler aracılığıyla ifşa ederek kınamaktadır.
Düzenlenen hashtag kampanyalarında birçok ünlü kişinin hedef olarak
seçilebildiği ve bu kişilere yaptırımlar uygulanabildiği görülebilmektedir.
İptal kültürü, bir yandan bireylerin davranışlarının adaletli olması
yönünde sosyal baskı sağlanması açısından faydalı görülürken, öte
yandan, daha çok çağrı yapanların ahlaki açıdan iyi hissetmelerine ve
ahlaki bağlılıklarını göstermelerine izin veren bir tür tiyatro, ‘kan dökme
ritüeli’ olduğu yönünde eleştirilmektedir. Örnek vaka çalışması olarak
tasarlanan çalışmada ünlü akademisyen ve psikolog Jordan Peterson’ın
popüler medya platformu Twitter hesabının askıya alınması, iptal
kültürü ve kimlik politikaları hakkındaki söylemleri incelenmiştir. Online
platformlar üzerinden yapılan içerik incelemesinde Jordan Peterson’un
Youtube üzerindeki konuşmaları, kitap ve makaleleri ve ayrıca Jordan
Peterson hakkında Reddit ve ekşi sözlük gibi platformalardaki girdiler
incelenmiştir. Bu örnek üzerinden yola çıkılarak iptal kültürünün nasıl
uygulandığı ve doğruculuk ve adalet gibi söylemler kullanılarak bir araç
haline getirildiği tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: sosyal medya, linç kültürü, sosyal adalet, Jordan
Peterson.
ICDBME-2022 49
CANCEL CULTURE: KEYBOARD HEROISM OR DEMAND FOR

JUSTICE?
Burak YERLİKAYA
ORC-ID: 0000-0001-5818-5114
Melih SEVER
ORC-ID: 0000-0002-3745-9275
ABSTRACT
Cancel Culture is when people collectively target individuals,
institutions or communities on social media sites and disclose actions
that they deem problematic. It is a form of collective action that
induce society to condemn targeted people, and to react. As a result,
cancel culture threatens the targeted people with losing their prestige,
employment, status, power, money, opportunity and authority. According
to the Merriam Webster dictionary Cancel Culture, which was used for
the first time in 2016, is defined as the “practice or tendency of engaging
in mass canceling as a way of expressing disapproval and exerting
social pressure”. Some social media users condemn individuals or their
actions they deem problematic by exposing them through various social
media content. It can be seen that many famous people can be selected
as targets in hashtag campaigns and formal or informal measures can
be administered to these people. While the cancel culture is seen as
progressive and thus positive in terms of providing social pressure for
individuals to be fair in their actions and attitudes, on the other hand,
it is criticized as a kind of theater, a ‘bloodletting ritual’, which allows
proclaimers to feel morally good and show their moral commitment. In
this case study, the famous academic and psycologist Jordan Peterson’s
statements about the cancel culture and identity politics and the following
suspension of his Twitter account were examined. We examined, Jordan
Peterson’s speeches on Youtube, his books and articles, as well as entries
on platforms such as Reddit and sour dictionary using content analysis.
Based on this example, it has been discussed how the cancel culture was
implemented and how it was turned into a tool by using discourses such
as truthfulness and justice.
Keywords: social media, lynch culture, social justice, Jordan Peterson.
ICDBME-2022 50
KAMUDA DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN ÖNÜNDEKİ ENGELLER
Mevlüt Hürol METE

ORC-ID: 0000-0002-7288-3434
ÖZET
Kamu hizmetlerinin dijitalleşmesi bugün dünyada tüm hükümetler
için temel bir gereklilik haline gelmiş ve bu yöndeki çabalar
önceliklendirilmiştir. Bu bağlamda pek çok ülke kamu hizmetlerini
yeniden tasarlamayı veya yeniden yapılandırmayı hedeflemektedir.
Vatandaşlara sunulan hizmetlerde kaliteyi ve hızı artıran dijital dönüşüm,
maliyetleri azaltmakta ve kamu çalışanlarının verimliliğini ve esnekliğini
artırmaktadır. Özel sektörde ortaya çıkan yeni dijital kanallar ve
araçlar, kullanıcı ihtiyaçlarını farklılaştırmakta ve kamu kurumlarından
beklentileri artırmaktadır. Bu bakımdan kamu hizmetlerinin
üretilmesinde ve sunumunda dijital çağın gerektirdiği altyapı ve
yetkinlikler konusunda kurumların hazırlıklı olması gerekmektedir. Bu
çalışmanın konusu, kamu hizmetlerinde dijital dönüşümün önündeki
engellerin tespit edilmesidir. Çalışmada birincil ve ikincil kaynaklarla
literatür taraması yapılarak kamuda dijital dönüşüm alanındaki trendler
araştırılmış, dünyadan iyi uygulamalar incelenmiş, ülkemizdeki mevcut
durum analiz edilmiş ve temel eksiklikler tespit edilmeye çalışılmıştır.
Araştırma yöntemi olarak kamu sektöründe görev yapan çalışan ve
yöneticiler ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerden elde
edilen bulgulara göre kamu hizmetlerinde dijital dönüşümün önündeki
engeller konusunda tüm katılımcılar benzer noktalara vurgu yapmıştır.
Buna göre geleneksel iş yapma biçimleri, birçok süreçte olduğu gibi
dijital dönüşümün önünde bir engel oluşturmaktadır. Ayrıca mevzuat,
bütçe, dijital altyapı, personel yetkinliği vb. alanlardaki eksikliklerin ve/
veya yetersizliklerin de bu dönüşümü olumsuz yönde etkileyen temel
faktörler olduğu ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler: Dijital dönüşüm, kamu sektörü, kamu
hizmetlerinde dijitalleşme
ICDBME-2022 51
BARRIERS TO DIGITAL TRANSFORMATION IN THE PUBLIC SECTOR
Mevlüt Hürol METE

ORC-ID: 0000-0002-7288-3434
ABSTRACT
The digitization of public services has become a basic requirement
for all governments in the world today and efforts in this direction have
been prioritized. In this context, many countries aim to redesign or
restructure their public services. Digital transformation, which improves
the quality and speed of services offered to citizens, reduces costs and
increases the efficiency and flexibility of public employees. New digital
channels and tools emerging in the private sector differentiate user
needs and increase expectations from the public institutions. In this
respect, institutions need to be prepared for the infrastructure and
competencies required by the digital age in the production and delivery
of public services. The subject of this study is to identify the obstacles
to digital transformation in public services. In the study, the trends in
the field of digital transformation in the public sector were researched
by scanning the literature with primary and secondary sources, the
best practices from the world were examined, the current situation in
our country was analyzed and the main deficiencies were tried to be
determined. As a research method, interviews were conducted with
employees and managers working in the public sector. According to
the findings obtained from the interviews, all participants emphasized
similar points regarding the obstacles to digital transformation in public
services. Accordingly, traditional ways of doing business constitute an
obstacle to digital transformation, as in many processes. In addition,
legislation, budget, digital infrastructure, personnel competency, etc.
It has been revealed that the deficiencies and/or inadequacies in these
areas are the main factors that negatively affect this transformation.
Keywords: Digital transformation, public sector, digitalization in
public services
ICDBME-2022 52
OTOREGRESİF ENTEGRE HAREKETLİ ORTALAMA (ARIMA)

MODELİ İLE YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM SERVİSİNE HASTA YATIŞ
TALEBİNİN TAHMİNLENMESİ
Onur DERSE
ORC-ID: 0000-0002-4528-1999
Müfide NARLI
Çukurova Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-8225-2911
ÖZET
Sağlık yönetiminin performansı birçok değişken tarafından
etkilenmektedir. Bu değişkenlerin en önemlilerinden biri hasta sayısıdır
ve hasta sayısına bağlı belirsizlikler yöneticilerin etkin planlama ve
doğru yönetimsel kararlar almasını zorlaştırmaktadır. Tahminleme
yöntemleri ile gelecekteki hasta sayısının belirlenebilmesi ile elde edilen
tahminleme sonuçları yönetsel kararlarda rehberlik niteliği taşır ve
yöneticilerin daha doğru kararlar almasına olanak tanır. Bu nedenle,
bu çalışmada Adana’da bulunan bir hastane biriminde gelecek dönem
tahminlemesi yapılmaktadır. Bu çalışmada yenidoğan yoğun bakım
servisi dikkate alınmış ve yenidoğan yoğun bakım servisi için 2012
Ocak ve 2022 Mart tarihleri arasında yatışı yapılan hastaların yaklaşık
on yıllık periyottaki aylık hasta geliş değişkeninden oluşan zaman serisi
verileri kullanılmıştır. Çalışmada, geçmiş dönem hasta sayılarından
oluşan bu zaman serisi için en uygun zaman serisi yönteminin Box
Jenkins yöntemlerinden Otoregresif Entegre Hareketli Ortalama
(The Autoregressive Integrated Moving Average) modeli olduğuna
karar verilmiş ve bu yöntem uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda
ARIMA(1,0,1) modeli ile 2024 Nisan ayına kadarki gelecek dönemler
için aylık hasta sayısı tahminleri gerçekleştirilmiştir. Bu tahminleme
sonuçlarının hastane yöneticilerine planlama ve karar vermede bir
rehber niteliği taşıyacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sağlık yönetimi, ARIMA, tahminleme
ICDBME-2022 53
ESTIMATION OF IN-PATIENT DEMAND TO THE NEWBORN

INTENSIVE CARE SERVICE BY THE AUTOREGRESSIVE INTEGRATED
MOVING AVERAGE (ARIMA) MODEL
Onur DERSE
ORC-ID: 0000-0002-4528-1999
Müfide NARLI
Çukurova Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-8225-2911
ABSTRACT
The performance of healthcare management is affected by many
variables. One of the most important of these variables is the number
of patients, and uncertainties related to the number of patients
make it difficult for managers to make effective planning and correct
managerial decisions. The estimation results obtained by determining
the number of future patients with estimation methods serve as a guide
in managerial decisions and allow managers to make more accurate
decisions. Therefore, in this study, future period estimation is made in a
hospital unit in Adana. In this study, the newborn intensive care service
was taken into account and time series data consisting of the monthly
patient admission variable for a period of approximately ten years
for the patients hospitalized for the newborn intensive care service
between January 2012 and March 2022 were used. In the study, it was
decided that the most appropriate time series method for this time
series consisting of the number of past patients was the Autoregressive
Integrated Moving Average model, one of the Box Jenkins methods,
and this method was applied. As a result of the study, monthly patient
numbers were estimated for the future periods until April 2024 with the
ARIMA(1,0,1) model. It is thought that these estimation results will be a
guide for hospital managers in planning and decision making.
Keywords: Health management, ARIMA, estimation
ICDBME-2022 54
KAMU MALİ YÖNETİMİNDE DİJİTALLEŞME
Hüseyin ERCAN
ORC-ID: 0000-0003-2641-3674
ÖZET
Dijitalleşme artık devletler açısından kamu hizmetlerinin sunumunda
bir seçenek değil bir zorunluluktur. Dijital bir kamu mali yönetime
geçiş için siyasi otoritenin desteğinin olması gerekmektedir. Bunun
ilk aşamasını mali yönetim bilişim sistemleri oluşturmaktadır. Birçok
ülkede bu ilk aşama gerçekleştirilmiş durumdadır. Başlangıçta kamu
mali yönetimin fonksiyonlarını dijitalleştirmektir. Bu anlamda özellikle
ödemeler ile nakit yönetiminin dijitalleşmesi önemlidir. Kamu mali
yönetim alanında dijitalleşme bütçe güvenilirliği ve mali şeffaflığın
ilerlemesini sağlarken kaynak tahsisinde istenilen seviyede ilerleme
henüz gerçekleşmemiştir. Günümüzde ülkeler kanıta dayalı mali
karar almada dijital araçlardan elde edilen verilerden yararlanmak
zorundadır. Dijital çözümlerin performans ölçümünde kullanıcıların
ihtiyaçlarını ne derece karşıladığına bağlıdır. Bu doğrultuda, bu
çalışmada kamu mali yönetim alanında kullanılan dijital araçların neler
olduğu ortaya konulacaktır. Bu dijital araçların kullanımı sonrasında
kamu mali yönetime ne gibi faydalar sağlayacağı ortaya konulacaktır.
Çalışmada dijital çözümlerin kamu bütçelerinin hazırlanmasında,
uygulanmasında ve denetlenmesinde kamu çalışanlarına yardımcı
olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca hükümetlerin maliye politikalarının ve
mali kurallarının uygulanmasında da yardımcı olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kamu mali yönetimi, dijitalleşme, mali yönetim
bilişim sistemleri
ICDBME-2022 55
DIGITALIZATION IN PUBLIC FINANCIAL MANAGEMENT
Hüseyin ERCAN
ORC-ID: 0000-0003-2641-3674
ABSTRACT
Digitization is no longer an option but a necessity for governments in
the delivery of public services. The support of the political authority is
required for the transition to a digital public financial management. The
first stage of this is financial management information systems. In many
countries this first phase has already been achieved. Initially, it was to
digitize the functions of public financial management. In this sense, the
digitalization of payments and cash management is especially important.
In the field of public financial management, while digitalization ensures
budget reliability and fiscal transparency, the desired level of progress
in resource allocation has not yet been achieved. Today, countries have
to benefit from the data obtained from digital tools in making evidence-
based financial decisions. It depends on the extent to which digital
solutions meet the needs of users in performance measurement. In this
direction, in this study, the digital tools used in the field of public financial
management will be revealed. After the use of these digital tools, it will
be revealed what kind of benefits they will provide to the public financial
management. In the study, it has been determined that digital solutions
help public employees in the preparation, implementation and auditing
of public budgets. It has also been found that governments help in the
implementation of fiscal policies and fiscal rules.
Keywords: Public financial management, digitalization, financial
management information systems
ICDBME-2022 56
DEVLETTE YENİDEN YAPILANMA VE DİJİTAL KAMU HİZMETLERİ
Derya AKTAŞ
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-1985-536X
Abdulcelil GAZİOĞLU
ORC-ID: 0000-0001-5940-4737
ÖZET
1970’li yıllarda dünyada yeni kamu işletmeciliği anlayışının ortaya
çıkışıyla beraber mevcut kamu yönetimlerinde yeniden yapılanma
yoluna gidilmiştir. Bu doğrultuda yönetimde esnek, performans ve
müşteri/vatandaş odaklı, yönetişimi sağlayacı, etkin ve verimli kamu
hizmeti anlayışına odaklanılmıştır. Devlette yeniden yapılanmanın
araçlarından biri olarak dijital teknolojilerden yararlanılmıştır.
Özellikle 2000’li yıllarla birlikte birçok ülkede çeşitli kamu hizmetleri
elektronik devlet (e-devlet) kapısı üzerinden sunulmaya başlanmıştır.
Türkiye’de de benzer şekilde kamu hizmetlerinde dijitalleşme adımları
atılmış ve 2008 yılında uygulamaya koyulan e-devlet kapısı ile kamu
hizmetleri tek çatı altında online olarak erişilebilir hale getirilmiştir.
Kamu hizmetlerinin sunumunu dönüştüren bu süreç birey ve toplumu
etkilediği gibi kamu politikalarının belirlenmesi ve uygulamasını
da karşılıklı ve birbirine bağlı olarak dönüştürmektedir. Dolayısıyla
ekonomik büyüme, inovasyon ve küresel rekabet gücünü artırmada araç
olarak görülen dijital teknolojilerin kamuda kullanımı giderek önem
kazanmaktadır. Nesnelerin interneti, yapay zeka gibi araçların yanı sıra
blok zinciri (blockchain) gibi aracı kurumları ve bürokrasiyi ortadan
kaldırma vaadiyle ortaya çıkan yeni teknolojiler karşısında devletin
uyum ve uyum sağlama kapasitesi ön plana çıkmaktadır. Teknolojinin
hızla ilerlediği bu süreçte kamuda dijital dönüşümün incelenmesi ve
mevcut durumun betimlenmesi önem kazanmaktadır. Bu bağlamda
çalışmada ilk olarak yönetişim ve iyi yönetişim kavramları açıklanarak
dijital yönetişim kavramının ortaya çıkışından bahsedilecektir.
Akabinde kamu yönetiminde ve kamu hizmet sunumunda dijital
teknolojilerin kullanımı konusunda öncü olan ülkelerin gerçekleştirdiği
dijital dönüşümün gelişim süreci ele alınacaktır. Özellikle dijital
yönetişime verdiği önem ile bu konuda öncü ülkelerden biri olmayı
başaran Estonya ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) başta olmak
üzere dijital dönüşümde başarısıyla dikkat çeken ülkelerin dönüşüm
ICDBME-2022 57
süreci değerlendirilecektir. İncelemelerde uluslararası kurumlar

tarafından hazırlanan ve dijitalleşme endekslerini gösteren raporlar ve
konu ile ilgili yerli ve yabancı akademik yayınlardan yararlanılacaktır.
Bu çalışmada Türkiye’nin dijital teknolojiler aracılığıyla sunduğu kamu
hizmetleri ve kamu kesiminde dijitalleşmenin yönetimi için kurulan
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi gibi kurumsallaşmaya yönelik
atılan adımların kronolojik olarak ortaya konması ve mevcut strateji ve
politikalar üzerinden bir değerlendirmeye gidilmesi amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Dijital kamu hizmeti, dijitalleşme, e-devlet, kamu
yönetimi, yönetişim
ICDBME-2022 58
RECONSTRUCTION OF THE STATE AND DIGITAL PUBLIC SERVICES
Derya AKTAŞ
ORC-ID: 0000-0003-1985-536X
Abdulcelil GAZİOĞLU
ORC-ID: 0000-0001-5940-4737
ABSTRACT
In the 1970s, with the emergence of the new public management
approach in the world, the existing public administrations were
restructured. In this direction, the focus has been on a flexible,
performance and customer/citizen oriented, effective and efficient
public service approach that provides governance. Digital technologies
were used as one of the tools of restructuring in the state. Especially
with the 2000s, various public services in many countries have started
to be offered through the electronic government (e-government)
gateway. Similarly, in Turkey, digitalization steps have been taken in
public services and with the e-government gateway put into practice in
2008, public services have been made available online under a single
roof. This process, which transforms the delivery of public services,
not only affects the individual and the society, but also transforms the
determination and implementation of public policies mutually and
interdependently. Therefore, the use of digital technologies in the public
sector, which is seen as a tool in increasing economic growth, innovation
and global competitiveness, is becoming increasingly important. In
addition to tools such as the internet of things and artificial intelligence,
the state’s capacity to adapt and adapt comes to the fore in the face of
new technologies that have emerged with the promise of eliminating
intermediary institutions such as blockchain and bureaucracy. In
this process where technology is advancing rapidly, it is important to
examine the digital transformation in the public sector and to describe
the current situation. In this context, firstly, the concepts of governance
and good governance will be explained and the emergence of the concept
of digital governance will be mentioned. Subsequently, the development
process of the digital transformation realized by the countries that are
pioneers in the use of digital technologies in public administration and
public service delivery will be discussed. The transformation process
of countries that stand out with their success in digital transformation,
ICDBME-2022 59
especially Estonia and the United States of America (USA), which have
become one of the leading countries in this regard with the importance
they attach to digital governance, will be evaluated. In the studies, reports
prepared by international institutions and showing digitalization indices
and domestic and foreign academic publications related to the subject
will be used. In this study, it is aimed to present chronologically the steps
taken towards institutionalization such as the public services provided
by Turkey through digital technologies and the Presidency Digital
Transformation Office, which was established for the management of
digitalization in the public sector, and to make an evaluation on the
current strategies and policies.
Keywords: Digital public service, digitization, e-government, public
administration, governance
ICDBME-2022 60
SOSYAL MEDYADA SİYASET VE DEZENFORMASYON: HABER

METİNLERİNE YÖNELİK BİR SÖYLEM ANALİZİ
Tuğba YOLCU
ORC-ID: 0000-0002-7131-7545
Mehmet Said KAYA
ORC-ID: 0000-0002-5830-9727
ÖZET
En basit tanımıyla geniş kitlelere enformasyon sağlayan medyanın
söylemle ile olan belirgin ilişkisi, siyasi dili ve gündemi kontrol etmek
isteyen aktörlerin medyayı –bazen manipülatif (yalan/yanlış?) haberler
yoluyla– kendi lehlerine kullanmak istemelerine neden olmaktadır. İlk
bakışta sosyal medya, bu mücadelede yer bulamayan kitlelere nesnel
ve doğrudan bilgiye ulaşma ve gündeme dair düşüncelerini paylaşma
imkanı verir. Bu anlamda sosyal medya geniş bir etkileşim ağı kurarak
yeni enformasyon ağına dahil olmak isteyen siyasi aktörlerin ve kitlelerin
siyasi gündeme dair hızlı ancak güvenilir olmayan bilgi paylaşımında
bulunmalarının önünü açmış olur. Çalışmada bu sorundan hareketle
sosyal medyada üretilen dezenformasyonun kitleleri yönlendirme
sürecine yönelik bir analizi gerçekleştirilmiştir. Bu analizde sosyal
bilimlerde mevcut bir durumu yorumlamayı ve anlamlandırmayı
amaçlayan eleştirel söylem analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada
sosyal medya ağı olan Twitter’da en fazla takipçi sayısına sahip ve basılı
olarak da yer alan gazetelerin paylaşmış oldukları dezenformasyon
niteliği taşıyan haber metinleri ve bu metinlere yapılan yorumlar
incelenmiştir. Araştırmanın sınırlılıkları çerçevesinde bu gazetelerden
seçilen beş örnek olay ve bu olaylara yapılan yorumlardan en fazla beğeni
alanları incelemeye alınmıştır. Araştırma, dezenformasyon niteliği
taşıyan haberlerin kitleleri yönlendirdiğini ve bu yolla sosyal medyada
ideolojik kümelenmelere yol açtığını göstermeyi hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler: Sosyal medya, siyaset, eleştirel söylem analizi,
dezenformasyon
ICDBME-2022 61
POLITICS AND DISINFORMATION IN SOCIAL MEDIA: A DISCOURSE

ANALYSIS ON NEWS TEXTS
Tuğba YOLCU
ORC-ID: 0000-0002-7131-7545
Mehmet Said KAYA
ORC-ID: 0000-0002-5830-9727
ABSTRACT
The significant relationship between the discourse and media, which
simply provides information to large masses, provokes the interests of
actors who want to control the political language and agenda through
using the media –that sometimes refer to manipulative news. At first
glance, social media gives the masses, who cannot find a place in this
struggle, the opportunity to reach objective and direct information and
to share their thoughts and opinions about the agenda. In this sense,
social media establishes a wide interaction network and paves the way
for political actors and masses who want to be included in the new
information network to share rapid but unreliable information about
political issues. In this study, due to this problem, an analysis of the
disinformation produced on social media towards the process of directing
the masses is carried out. In this analysis, the critical discourse analysis
method which aims to interpret existing issues in social sciences is used.
In the study, the news texts with disinformation characters shared by
the newspapers, which are in print and also have the highest number
of followers on Twitter, and the comments made on these texts were
examined. Within the scope of the research, five case studies selected
from these newspapers and the ones that received the most likes from
the comments made on these events were examined. The research aims
to show that news with disinformation characters direct the masses and
in this way lead to echo-chambers in social media.
Keywords: Social media, politics, critical discourse analysis,
disinformation.
ICDBME-2022 62
KENTSEL KAMU POLİTİKASI ANALİZİ: BÜYÜKŞEHİRLERDE

KENTSEL DİJİTAL ARAÇLAR VE UYGULAMALARI
Ahmet YAMAN
ORC-ID: 0000-0002-2359-8653
Orhan Veli ALICI
ORC-ID: 0000-0002-8670-3879
ÖZET
Kentleşme, insanların kentsel alanlarda yoğunlaşması ve kentsel
alanda oluşan tüketim ve üretim faaliyetleridir. Bugün, insanlığın
yarısından fazlası kentsel mekanlarında yaşamaktadır. Söz konusu
alanlarda halihazırda küresel GSYİH’nın yaklaşık% 80’ni üretilmektedir.
Bu nedenle 21. yüzyıl kentler çağı olarak da adlandırılmaktadır.
Kentleşme, bize insanlığın sosyal ve ekonomik refahının gelişimini
getirse de sadece çevresel felaketlere değil, aynı zamanda kentlerin
fiziksel sorunları, görüntü ve gürültü kirliliği, trafik sıkışıklığı gibi
sorunlara da neden olmaktadır. Bu anlamda şehirleşmenin maliyeti de
ortaya çıkmaktadır. Kentsel kamu politikası, kentleşme süreçlerinin
zararını azaltmaya çalışmaktadır. Akıllı şehir kavramı, kentleşmenin
dışsallıklarıyla başa çıkmak için de geliştirilmiştir. Bu çalışmanın
konusu, kentsel kamu politikası analizi açısından kentsel dijital araçları
ve uygulamalarını incelemektir. Bu anlamda, söz konusu çalışmanın
amacı, akıllı şehir politikasının büyükşehir belediyelerde kullanılan
kentsel dijital araçların bir değerlendirmesini yapmaktır. Çalışma
kapsamında, kullanılan yöntem nitel bir araştırma yöntemi olarak çoklu
durum çalışmasıdır ve bu araştırmada döküman analizi tekniği kentsel
dijital araçlarla ilgili kentsel kamu politikasını açıklığa kavuşturmak ve
araştırmak için kullanılacaktır. Bu araştırma faaliyeti, büyükşehirlerde
akıllı şehir kavramı açısından kentsel uygulama araçlarının ve
uygulamalarının nasıl geliştirildiğini göstermeyi de amaçlamaktadır.
Çalışma, birincisi kentsel kamu politikası analizi olan üç ana bölümden
oluşacaktır. İkinci bölüm akıllı şehir kavramlarını tarihsel bir bağlam
içerisinde tartışacaktır. Son kısımda ise araştırma, akıllı şehir politikası
ile kentsel dijital araçlar ve uygulamaları arasındaki ilişkiyi işlevsellik,
üretim ve içerik açısından analiz edecektir.
Anahtar Kelimeler: Akıllı kent, kentsel kamu politikası analizi, dijital
araçlar ve uygulamaları, büyükşehir
ICDBME-2022 63
URBAN PUBLIC POLICY ANALYSIS: URBAN DIGITAL TOOLS AND

IMPLEMENTATIONS IN METROPOLITAN
Ahmet YAMAN
ORC-ID: 0000-0002-2359-8653
Orhan Veli ALICI
ORC-ID: 0000-0002-8670-3879
ABSTRACT
Urbanization is a concentration of people in urban areas and the
consumption and production activities that are comprised in the urban
sphere. Today, more than half of humanity lives in urban settlements,
and cities currently generate about 80% of global GDP so this century
is called the era of the city. Although urbanization brings us the
development of social and economic welfare of humankind, it causes
not only environmental disaster but also, it reasons urban physical
conditions, and visual and noise pollution, traffic jams, etc. In other
words, concentrating people and economic activities in the city has a cost.
Urban public policy tries to diminish the harm of urbanization processes.
The smart city concept also is developed to cope with urbanization
externalities. The subject of this study is to reveal the urban digital tools
implementation in terms of urban public policy analysis. In this sense, the
aim of this study is to make an evaluation of metropolitan municipalities
based on urban implementation digital tools of smart city policy. Within
the scope of the study, the method used is multiple case study as a
qualitative research method and the document analysis technique will
be used in this research to clarify and investigate urban public policy
regarding urban digital tools. This paper aims to illustrate how Turkish
metropolitan municipalities develop urban implementation tools in
terms of the smart city concept. The research is going to be composed
of three main parts, the first of which analysis briefly urban public
policy analysis. The second part investigates the smart city notions in
a historical context. Finally, the research will discuss the relationship
between smart city policy and urban digital tools in regard to aspects of
functionality, producer, and content.
Keywords: Smart city, urban public policy analysis, digital tools and
implemantations, metropolitan
ICDBME-2022 64
SAĞLIK HİZMETLERİNE ERİŞİMDE DİJİTALLEŞME: MADALYONUN

İKİ YÜZÜ
Şüra ALAN
ORC-ID: 0000-0002-6958-4145
Şükrü Anıl TOYGAR
ORC-ID: 0000-0002-3444-3243
ÖZET
Sağlığa erişimde yaşanan eşitsizlikler, halk sağlığının temel
sorunlarından birini oluşturmaktadır. Dijitalleşme, etkisini en çok
gösterdiği alanların başında gelen sağlık hizmetlerine, eşitsizleri
derinleştirici bir etki de bırakmaktadır. Dijital sağlık hizmetlerinden
yararlanabilmek için etkin bir internet kullanımı ve bireysel beceri
gereklidir. Bu nedenle internete erişimi bulunmayan ve internet
kullanımı hakkında bilgi sahibi olmayan bireyler için sağlığa erişim
hususunda da yeni bir engel ortaya çıkmıştır. Literatürde ‘dijital bölünme’
olarak tanımlanan bu kavram, kendilerine sunulan dijital kaynaklardan
yararlanabilen ve yararlanamayan insanlar arasındaki uçurumu
ifade etmek için kullanılmaktadır. Dijital sağlık hizmetlerinin, sağlık
hizmetlerini tam olarak nasıl etkilediğine dair kanıtlar yeterli düzeyde
değildir. Bu araştırmada sağlık hizmetlerine erişimde dijitalleşme ile ilgili
Pubmed ve Scopus üzerinden literatür taraması yapılarak dijitalleşme
kavramının sağlığa erişimde meydana getirdiği olumlu ve olumsuz
özellikler incelenecektir. Yapılan taramalar sonucunda çalışmaların
önemli bir bölümünde dijital sağlık uygulamalarının kullanımı ve sosyo-
demografik değişkenler arasında bir ilişki bulunmuştur. Buna göre
kadınların erkeklere oranla internete erişim düzeyleri daha yüksek
bulunsa bile bunu tam kapasite ile kullanma oranları düşük çıkmıştır.
Yüksek gelire sahip olanlar ve sağlık okuryazarlık düzeyi yüksek
olanların dijital sağlık uygulamalarını kullanma sıklıkları daha yüksek
bulunmuştur. İncelenen çalışmalarda dijitalleşmenin sağlık eşitsizliğini
azaltmada etkili olduğu bulunamamıştır. Sonuç olarak günlük yaşamda
insan hayatına giren ve hayatı kolaylaştırdığı iddia edilen uygulamaların,
eşitsizliği artırıcı etkisi göz ardı edilmemelidir.
Anahtar Kelimeler: Dijital bölünme, dijital sağlık, sağlık erişimi,
sağlık eşitsizliği
ICDBME-2022 65
DIGITALIZATION IN ACCESS TO HEALTH SERVICES: TWO SIDES OF

THE LOCKET
Şüra ALAN
ORC-ID: 0000-0002-6958-4145
Şükrü Anıl TOYGAR
ORC-ID: 0000-0002-3444-3243
ABSTRACT
Inequalities in access to health constitute one of the main problems of
public health. Digitization also leaves a deepening effect on inequalities
on health services, which is one of the areas where it has the most
impact. In order to benefit from digital health services, effective internet
use and individual skills are required. For this reason, a new obstacle
has emerged in terms of access to health for individuals who do not have
access to the Internet and do not have information about the use of the
Internet. This concept, which is defined as ‘digital divide’ in the literature,
is used to express the gap between people who can and cannot benefit
from the digital resources available to them. Evidence on exactly how
digital healthcare is impacting healthcare is lacking. In this research, the
positive and negative features of the concept of digitalization in access
to health will be examined by scanning the literature on digitalization in
access to health services on Pubmed and Scopus. As a result of the scans,
a relationship was found between the use of digital health applications
and socio-demographic variables in a significant part of the studies.
According to this, although women’s levels of access to the Internet are
higher than men, the rate of using it at full capacity is low. Those with
high incomes and those with high health literacy levels were found to
be more likely to use digital health applications. In the studies reviewed,
it was not found that digitalization was effective in reducing health
inequality. As a result, the inequality-increasing effect of practices that
enter human life in daily life and that are claimed to make life easier
should not be ignored.
Keywords: Digital divide, digital health, health access, health
inequalities
ICDBME-2022 66
SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA TEKNOSTRES: SİSTEMATİK BİR

İNCELEME
Şüra ALAN
ORC-ID: 0000-0002-6958-4145
Gülpembe OĞUZHAN
ORC-ID: 0000-0002-3231-2389
ÖZET
Brod tarafından 1984 yılında ortaya atılan teknostres, güncel
teknolojik gelişmelere adapte olamamaktan kaynaklı ortaya çıkan stres
olarak tanımlanmaktadır. Sağlık hizmetleri, yoğun teknoloji kullanımı
gerektirdiği için sağlık çalışanlarının da bu kullanım becerisine sahip
olması beklenmektedir. Sağlık çalışanlarından teknoloji kullanımına
yönelik beklentinin yüksek olması da teknostrese yol açmaktadır. Bu
çalışmanın amacı, sağlık çalışanlarının yaşadığı teknostres ile ilgili
sistematik bir literatür taraması yapmak ve konuyu tüm yönleri ile
incelemektir. Bu araştırma sistematik derleme çalışmalarında sıkça
kullanılan PRISMA yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Konuya ilişkin
araştırmalara ulaşmak için kullanılan Türkçe ve İngilizce anahtar kelimeler
“Technostress”, “Health personnel”, “Health professionals”, “Healthcare
workers”, “Teknostres”, “Sağlık Çalışanları”, “Sağlık Profesyoneli” olarak
belirlenmiştir. Sağlık çalışanlarında teknostresi inceleyen çalışmalara
ulaşmak için, 20.05.2022 ila 29.07.2022 tarihleri arasında Ulusal Tez
Merkezi, DergiPark, PubMed ve Web of Science (WoS) veri tabanları
üzerinden arama yapılmıştır. Araştırmaya 29.07.2022 tarihine kadar
yapılmış bütün çalışmalar dahil edilmiştir. Sağlık profesyonellerine
yönelik olmayan, sistematik derleme ve meta analiz çalışmaları, kongre
sunum ve bildirileri, tezden üretilmiş makaleler, kitap bölümü, tam
metin erişimi olmayan çalışmalar ve farklı veri tabanlarında mükerrer
olarak çıkan çalışmalar, araştırmaya dahil edilmemiştir. Yapılan
taramalar sonucunda toplam 762 çalışmaya ulaşılmıştır (WoS=633,
PubMED=100, Ulusal Tez Merkezi=17, Dergipark=12). Örneklemi sağlık
çalışanı olmadığı için araştırma kapsamı dışında bırakılan çalışma sayısı
745’tir (WoS=628, PubMED=92, Ulusal Tez Merkezi=14, Dergipark=11).
Konu ile ilgili yapılmış bir sistematik derleme ve iki mükerrer çalışma da
araştırmadan çıkarıldığında toplamda 13 çalışma ile sistematik derleme
tamamlanmıştır. Konuya ilişkin en eski çalışma 2009 yılına ait iken,
ICDBME-2022 67
en çok 2020 yılında çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalar genellikle

çalışan verimliliği ile ilişkilendirilmiştir (n=3). Pandemi döneminde
yeni teknolojik uygulamaların kullanılmasının zorunlu hale gelmesi de
çalışanlarda varolan teknostresi artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca
mevcut bilgi iletişim teknolojilerinden yenilerine geçişte yaşanan
sorunların da teknostresi artırıcı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Teknostres, sağlık çalışanlarında teknostres,
sistematik derleme
ICDBME-2022 68
TECHNOSTRESS IN HEALTHCARE PROFESSIONALS:

A SYSTEMATIC REVIEW
Şüra ALAN
ORC-ID: 0000-0002-6958-4145
Gülpembe OĞUZHAN
ORC-ID: 0000-0002-3231-2389
ABSTRACT
Technostress, introduced by Brod in 1984, is defined as the stress
that arises from not being able to adapt to current technological
developments. Since health services require intensive use of technology,
health workers are expected to have this skill. High expectations from
healthcare professionals for technology use also lead to technostress.
The aim of this study is to conduct a systematic literature review on
technostress experienced by healthcare professionals and to examine
the issue in all its aspects. This research was conducted using the
PRISMA method, which is frequently used in systematic review
studies. Key words in Turkish and English used to reach researches on
the subject were determined as “Technostress”, “Health personnel”,
“Health professionals”, “Healthcare workers”, “Technostress”, “Health
Professionals”, “Health Professional”. In order to reach studies examining
technostress in healthcare workers, a search was made on the databases
of the National Thesis Center, DergiPark, PubMed and Web of Science
(WoS) between 20.05.2022 and 29.07.2022. All studies carried out until
29.07.2022 were included in the study. Systematic review and meta-
analysis studies, congress presentations and papers, articles produced
from thesis, book chapters, studies without full text access, and studies
that are duplicated in different databases that are not intended for
health professionals were not included in the study. As a result of the
scans, a total of 762 studies were reached (WoS=633, PubMED=100,
National Thesis Center=17, Dergipark=12). The number of studies
excluded from the scope of the study is 745 (WoS=628, PubMED=92,
National Thesis Center=14, Dergipark=11) because the sample was
not a healthcare worker. When a systematic review and two duplicate
studies on the subject were excluded from the study, a total of 13 studies
were completed. While the oldest study on the subject belongs to 2009,
the most studies were conducted in 2020. Studies have generally been
ICDBME-2022 69
associated with employee productivity (n=3). It has been concluded that

the use of new technological applications during the pandemic period
has also increased the existing technostress in employees. In addition, it
has been concluded that the problems experienced in the transition from
existing information and communication technologies to new ones have
an increasing effect on technostress.
Keywords: Technostress, technostress in healthcare professionals,
systematic review
ICDBME-2022 70
DİJİTAL EKONOMİDE VERGİLENDİRME SORUNLARI: TÜRKİYE VE

AVRUPA BİRLİĞİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR
Gamze MERCAN
ORC-ID: 0000-0002-0900-5903
Ali MERCAN
Mercan Hukuk Bürosu
ORC-ID: 0000-0002-7583-0901
ÖZET
Yaşanan dijital dönüşüm ile birlikte ülkelerin ekonomilerine
dâhil olan dijital iktisadi olaylar bu alanda ortaya çıkmış en önemli
gelişmelerdendir. Dijitalleşme, ekonomik iş modellerinin gelişimini
de beraberinde getirmiş ve ticari hayatta işletmelerin fiziksel varlığa
sahip olma gerekliliğini önemli ölçüde azaltmıştır. Diğer taraftan
vergilendirmenin büyük ölçüde fiziksel bir mevcudiyete dayandırılması,
özellikle uluslararası vergilendirmede ciddi zorluklar yaratmaktadır.
Dijitalleşme ile birlikte kolaylıkla ulaşılan açık pazarlar, maddi olmayan
varlıklar ve internet, işletmelerin yerel düzeyde herhangi bir hukuki
veya fiziksel varlığa ihtiyaç duymadan pazar paylarını artırmalarını ve
vergi dışı kâr elde etmelerini mümkün kılmaktadır. Aynı zamanda dijital
ekonominin esnek olması, değişen koşullara ayak uydurma hızı ve benzeri
özellikleri, vergilendirme kurallarındaki politika değişikliklerinde hızlı
bir şekilde tepkiye ve vergiden kaçınma yöntemlerinin geliştirilmesine
neden olmaktadır. Bu çalışmada dijital ekonomide vergilendirme
temelinde, ilk olarak dijital ekonomiye genel bir bakış açısı getirip;
kavramını, kapsamını, temel özelliklerini anlatılacak ardından dijital
ekonomide vergisel sorunları ele alınacaktır. Çalışma, Türkiye ve Avrupa
Birliğinde başlıca bu sorunlara yönelik alınan tedbir ve uygulamalarını
karşılaştırmayı amaçlamıştır. Son olarak dijital ekonominin bizler için
tehdit ve fırsatlarına yönelik bulgulara yer verilecektir.
Anahtar Kelimeler: Dijital ekonomi,vergilendirme, dijitalleşme
ICDBME-2022 71
TAXATION PROBLEMS IN DIGITAL ECONOMY: STUDIES IN TURKEY

AND THE EUROPEAN UNION
Gamze MERCAN
ORC-ID: 0000-0002-0900-5903
Ali MERCAN
Mercan Hukuk Bürosu
ORC-ID: 0000-0002-7583-0901
ABSTRACT
The digital economy, which is included in the countries of the world
with the digital transformation, is the most important one that comes
out of this economic situation. Digitization has brought with it the
development of economic business models and has significantly reduced
the need for businesses to have physical presence in commercial life.
On the other hand, the fact that taxation is largely based on a physical
presence creates serious difficulties, especially in international taxation.
With digitalization, open markets, intangible assets and the internet that
are easily accessible make it possible for businesses to increase their
market share and earn non-tax profits without the need for any legal or
physical presence at the local level. At the same time, the flexibility of
the digital economy, the speed of adapting to changing conditions and
similar features cause a rapid reaction to policy changes in taxation rules
and the development of tax avoidance methods. In this study, on the basis
of taxation in the digital economy, we first bring a general perspective
to the digital economy; The concept, scope and basic features will be
explained and then tax problems in the digital economy will be discussed.
The study aimed to compare the measures and practices taken for these
main problems in Turkey and the European Union. Finally, findings
on the threats and opportunities of the digital economy for us will be
included.
Keywords: Digital economy, taxation, digitization
ICDBME-2022 72
SOSYAL MEDYADA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ:

KAMU FORUMU ÖĞRETİSİ ÜZERİNE GÜNCEL BİR TARTIŞMA

ORC-ID: 0000-0001-8239-029X
ÖZET
Büyük sosyal medya platformları, geleneksel manada kişiler arası
iletişim aracı olmanın ötesinde kamusal tartışmanın ana mekânlarından
biri haline gelmişlerdir. Bu niteliğinden ötürü gerek sosyal medya devi
şirketler gerek kamu otoriteleri tarafından yeni iletişim teknolojileri ile
çevrimiçi kamusal alanlara ilişkin birtakım hukuki/politik düzenlemeler
getirilmiştir. Ancak ilgili alandaki pozitif hukuk düzenlemelerinin çağın
ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kaldığı söylenebilir. Hâl böyle olunca,
sosyal medyaya ilişkin uyuşmazlıklarda yargı makamlarına mevcut
hukuk normları çerçevesinde bir sonuca ulaşma sorumluluğu yüklenir.
Söz konusu durum, temel hak ve özgürlükler ile demokratik değerlerin
sosyal medyadaki tezahürüne dair birtakım tartışmaları beraberinde
getirir. İfade özgürlüğünün sınırlanmasıyla bağlantılı olarak, çalışmamız
şu sorulara odaklanmaktadır: Sosyal medya yeni bir tür kamusal alan
olarak telakki edilebilir mi? Bir kamu kurumu, hükümet yetkilisi yahut
bir kamu görevlisi herhangi bir vatandaşı sosyal medya hesabından
engelleyebilir mi? Engellemenin altında yatan neden engellenen
vatandaşın politik görüşlerini dile getirmesinden duyulan rahatsızlıksa
verilecek cevap değişir mi? Bu bağlamda, Birleşik Devletler Anayasası
Birinci Değişiklik’te güvence altına alınan haklara ilişkin Yüksek
Mahkeme içtihatlarında gelişen “Kamu Forumu Öğretisi” incelememizin
zeminini oluşturmaktadır. Öğretiye göre, yurttaşların kamusal
meseleleri tartışmak üzere bir araya geldikleri devlet tasarrufunda
bulunan mekânlara erişim ancak belirli şartlar altında sınırlanabilir.
Geleneksel, tasarlanmış ve sınırlanmış kamu forumları arasında yapılan
ayrıma göre; (i) sosyal medyanın interaktif alanlarının bir kamu forumu
olarak nitelenip nitelenemeyeceği, (ii) bu alanlara getirilen erişim
engellemelerinin hukuki mahiyeti ve (iii) Amerikan mahkemelerince
verilen kararların analizi bildirimizin konusunu oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kamu forumu öğretisi, sosyal medya, ifade
özgürlüğü, demokrasi, kamusal alan
ICDBME-2022 73
FREEDOM OF EXPRESSION ON SOCIAL MEDIA:

A CURRENT DISCUSSION ON PUBLIC FORUM DOCTRINE

ORC-ID: 0000-0001-8239-029X
ABSTRACT
The major social media platforms are beyond being a means of
interpersonal communication in the traditional sense; they have become
one of the main venues of public debate. Because of the nature of social
media, some legal-political regulations regarding new communication
technologies and online public spaces have been introduced by both
social media giants and public authorities. However, it may be argued
that legal regulations in the relevant field are insufficient to meet the
needs of the age. In this instance, judicial authorities are responsible for
concluding the disputes related to social media within the framework
of existing legal norms. The situation in question brings some debates
on the manifestation of fundamental freedoms and democratic values in
social media. In connection with the restriction of freedom of expression,
our study focuses on the following questions: Can social media be
considered as a new kind of public space? Does an official public
institution or a government official have any authority to block citizens
from their social media accounts? If the underlying reason for blocking
is being annoyed from the political view of the blocked citizen, will the
answer change? In this context, the “Public Forum Doctrine” developed
in Supreme Court case law on the First Amendment rights forms the
basis of our review. According to the doctrine, access to the public
spaces (owned or controlled by the government) where citizens gather
to discuss public issues can only be limited under certain conditions.
Pursuant to the distinction made between traditional, designated and
limited public forums, (i) whether the interactive spaces of social media
can be qualified as a public forum, (ii) discussions on the legal nature of
access restrictions to these areas, (iii) and the analysis of the decisions
given by the American courts are the subjects of our paper.
Keywords: Public forum doctrine, social media, freedom of expression,
democracy, public sphere
ICDBME-2022 74
DİJİTALLEŞME VE GİZLİLİK: DEZAVANTAJLI GRUP OLARAK

ÇOCUKLARI VE GENÇLERİ BEKLEYEN RİSKLER
Bilal COŞAN
ORC-ID: 0000-0002-8023-1129
ÖZET
Dijitalleşme, sosyo-ekonomik birçok gelişmeye neden olurken diğer
yandan birtakım riskleri de beraberinde getirmektedir. Bu risklerin en
başında mahremiyet problemi gelmektedir. Mahremiyet konusu; genç,
yaşlı, çocuk ayırt etmeksizin toplumun bütün kesimlerini yakından
ilgilendiren bir husustur. Özellikle sosyal politika açısından dezavantajlı
olarak nitelendirilen “çocuk”lar ve “genç”ler, artan internet ve sosyal
medya kullanımları neticesinde, çok ciddi mağduriyetler yaşamaktadır.
Zira Web 2.0 ve Web 3.0 teknolojisinin imkanları, bir yandan çocuklar
için cazip ortam sunarken diğer yandan mahremiyetin şeffaflaşmasına
neden olmaktadır. Bu çalışmada ilgili alanyazın taraması doğrultusunda,
mahremiyetin nasıl dönüştüğü ve gelişen dijital imkanların çocukların
mahremiyetini nasıl etkilediği tartışılacaktır. Bu bağlamda gelişen Web
teknolojisi ile mahremiyetin, özellikle gençler ve çocuklar arasında
rızadan şeffaflığa, şeffaflıktan tutsaklığa evrildiği ifade edilebilir. Diğer
yandan aşırı internet kullanımına bağlı olarak, çocukların psiko-sosyal
açıdan birçok sorunla karşılaştığı (nörolojik semptom bozukluğu,
depresyon, sosyal izolasyon, düşük benlik saygısı vb.), buna ek olarak
fizyolojik açıdan da problemler yaşadığı görülmüştür. Sorunların önüne
geçilebilmesi açısından ebeveynlerin, çocukların internet kullanımını
sıkı takip etmeleri önem arz etmektedir. Ayrıca, dijitalleşme ve buna bağlı
ortaya çıkan riskler doğrultusunda okullarda teknoloji ve mahremiyet
ilişkisine yönelik farkındalık eğitimleri verilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Dijitalleşme, Mahremiyet, Dezavantajlı Grup,
Çocuklar, Gençler.
ICDBME-2022 75
DIGITALIZATION AND PRIVACY: RISKS FOR CHILDREN AND YOUTH

AS A DISADVANTAGED GROUP
Bilal COŞAN
ORC-ID: 0000-0002-8023-1129
ABSTRACT
While digitalization causes many socio-economic developments, it
also brings some risks. The most important of these risks is the problem
of privacy. The subject of privacy; It is an issue that closely concerns
all segments of society, regardless of young, old or child. Especially
“children” and “youth”, who are described as disadvantaged in terms of
social policy, experience serious issues as a result of their increasing use
of internet and social media. Because the possibilities of Web 2.0 and
Web 3.0 technology, on the one hand, provide an attractive environment
for children, on the other hand, cause privacy to become transparent. In
this study, in line with the literature review, how privacy is transformed
and how developing digital opportunities affect children’s privacy
is discussed. In this context, it can be stated that with the developing
Web technology, privacy has evolved from consent to transparency,
from transparency to captivity, especially among young people and
children. On the other hand, due to excessive internet use, children
faced with many psycho-social problems (neurological symptom
disorder, depression, social isolation, low self-esteem, etc.). In addition,
it was observed that they had many physiological problems. In order to
prevent these problems, it is important for parents to closely monitor
their children’s internet use. In addition, awareness educations should
be given on the relationship between technology and privacy in schools
about digitalization and the risks arising from it.
Keywords: Digitalization, Privacy, Disadvantageous Group, Children,
Youth.
ICDBME-2022 76
SİVİL TOPLUM VE GÖNÜLLÜLÜĞÜN DİJİTALLEŞEN DÜNYADAKİ

YERİ: E-GÖNÜLLÜLÜK
Sait AŞGIN
ORC-ID: 0000-0003-0337-481X
Merve ÖZCAN
ORC-ID: 0000-0003-0789-9613
ÖZET
Demokratikleşme sürecinin aktörlerinden olan sivil toplum
kuruluşları, toplumsal düzenin vazgeçilmez dinamikleri arasında yer
almaktadır. Önemli roller üstlenerek yeni anlamlar kazanmaya başlayan
sivil toplum; ekonomik, kültürel ve sosyal amaçlarla kurulan örgütleri
de bünyesine dâhil ederek kapsamını büyütmüştür. Bu bağlamda sivil
toplum kuruluşları; maddi çıkar gözetmeyen, gönüllü toplulukları
ifade etmektedir. Küreselleşmeye paralel olarak gelişen teknolojik
ilerlemeler ise,gönüllülük hizmetlerinin uygulanabilirlik alanını
genişletmiştir. Devlet hizmetleri de dâhil olmak üzere tüm sektörlerin
elektronik ortama geçmesi, hızlı ve kesintisiz şekilde hizmet alınmasını
kolaylaştırmıştır. Bu noktada gönüllülük hizmetlerinin de online
bir ortamda sunulabileceği hususu gündeme gelmiştir. Bu çalışma
ile gönüllülüğün dijital bir ortamda sunulmasına ve geniş bir alana
yayılmasına katkı sağlayan e-gönüllülüğün avantaj ve dezavantajlarının
ortaya konulması amaçlanmaktadır. Araştırmada, bireyler arası etkileşim
imkânının daha fazla olması nedeniyle nitel araştırma türlerinden olan
odak grup görüşme tekniği kullanılmıştır. Katılımcıların dijital ortamda
sunulan gönüllülük hizmetlerine bakış açıları, bilgi ve deneyimleri
gözlemlenmiştir. Sonuçlar neticesinde bazı öneriler sunulmaktadır. Zira
dijitalleşmenin yaygınlaşması ve toplumsal eylemlerin bu yönde revize
edilmesiyle yeni boyutlarda anlam kazanan gönüllülüğün de sürece
adapte olması, üzerinde durulması gereken bir husustur.
Anahtar Kelimeler: Sivil Toplum Kuruluşları, Dijitalleşme,
E-gönüllülük
ICDBME-2022 77
CIVIL SOCIETY AND VOLUNTARY PLACE IN DIGITIZING WORLD:

E-VOLUNTEERING
Sait AŞGIN
ORC-ID: 0000-0003-0337-481X
Merve ÖZCAN
ORC-ID: 0000-0003-0789-9613
ABSTRACT
Non-governmental organizations, which are one of the actors of the
democratization process, are among the indispensable dynamics of
the Decommunal order. Civil society, which has begun to acquire new
meanings by assuming important roles, has expanded its scope by
including examples established for economic, cultural and social purposes.
In this context, non-governmental organizations refer to voluntary
communities that do not pursue financial interest. Technological
developments that have developed in parallel with globalization, ISE has
also expanded the scope of applicability of volunteering services. The
transition of all sectors, including government services, to electronic
media has facilitated the rapid and precise purchase of services. At this
point, it has come to the agenda that volunteering services can also
be offered online. In this study, it is aimed to present volunteering in
a digital environment and to share the advantages and disadvantages
of e-volunteering, which enables participation in the dissemination of a
wide area of the advantages and disadvantages of e-volunteering.
In the research, focus group vision technique, which is one of the
qualitative research types, was used because the impact area between
individuals is more. Participants’ perspectives, knowledge and
experiences on volunteering services offered in digital environment
were monitored. As a result of the results, some recommendations are
presented. Because. adapting volunteerism to the process, which has
gained meaning in new dimensions with the publication of digitalization
and the revitalization of batch operations in this direction, is also a
matter that needs to be focused on.
Keywords: Non-Governmental Organizations, Digitalization,
E-Volunteerism
ICDBME-2022 78
DİJİTAL SAĞLIK TEKNOLOJİSİNDE DİLEMMA
Damlanur ARI
ORC-ID: 0000-0001-9885-7990
ÖZET
Dijital sağlık teknolojileri, kişiye özel tedavi ve bakım olanakları
sunması sebebi ile dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Dijital
sağlık, hasta ve doktorlara çok sayıda tıbbi çözümler sağlamaktadır.
Bu çözümler, hasta ve doktorlara fayda sağlarken; çevreye zarar
verebilmektedir. Bu faydalar ve zararlar araştırmacılar için bir dilemma
oluşturmaktadır. Literatürde dijital sağlığın çoğunlukla faydaları ile ilgili
çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmada özgün olarak, geleneksel derleme
yöntemi ile dijital sağlığın çevresel zararları araştırılmıştır. Dijital sağlık
teknolojilerinin zararları ile ilgili endişelerden ilki, bu teknolojilerin
üretimi ve hammaddelerinin elde edilmesi sırasında karbon emisyonu
miktarının artması ve yüksek enerji tüketimine neden olmasıdır. Demir,
cıva ve altın gibi hammaddeleri elde etmek için arazilerin tahribata
uğraması ise, ekosistemi olumsuz etkileyebilmektedir. Ayrıca üretilen
elektronik ürünlerin kullanım ömrü bittiğinde oluşan e-atıklar, çevreye
zehirli kimyasallar salınmasına sebep olmaktadır. E-atıkların etkili
bir şekilde yönetilmemesi ise, çevre kirliliği nedeni ile sağlık riskleri
doğurmaktadır. Bir diğer ikilem, dijital sağlığın çok büyük miktarda
verilerin toplanmasını ve depolanmasını gerekli kılmasıdır. Verilerin
bulut sistemlerinde depolanması, yüksek miktarda enerji tüketimine
neden olmaktadır. Dijital sağlığın en sık kullanılan alanlarından biri olan
tele-tıp hizmetleri, sağlık kurumlarına ulaşım sırasında oluşan karbon
emisyonunu azaltmaktadır. Ancak bu hizmetler de büyük miktarda
enerji tüketimine yol açmakta ve bu da karbon emisyonu miktarını
artırmaktadır. Dijital sağlık teknolojilerinin kanıtlanan faydaları ve
potansiyelleri oldukça fazladır. Ancak sürdürülebilir bir sağlık ve çevre
için bu teknolojilerin çevresel etkileri de araştırılmalıdır. Sürdürülebilir
teknoloji uygulamaları için küresel sağlık politikaları oluşturulmalı ve
yeşil bilgi teknolojileri desteklenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Dijital sağlık, Dijital Sağlık Teknolojisi, Çevre,
Yeşil Bilgi Teknolojileri
ICDBME-2022 79
DILEMMA IN DIGITAL HEALTH TECHNOLOGY
Damlanur ARI
ORC-ID: 0000-0001-9885-7990
ABSTRACT
Digital health technologies are widely used around the world, as
they offer personalized treatment and care. Digital health provides a
multitude of medical solutions to patients and doctors. While these
solutions benefit patients and doctors; can harm the environment. These
benefits and harms pose a dilemma for researchers. In the literature,
there are studies mostly on the benefits of digital health. In this study,
the environmental damage of digital health was investigated with the
traditional review method. The first of the concerns about the harms
of digital health technologies is the increase in the amount of carbon
emissions and high energy consumption during the production of these
technologies and the acquisition of their raw materials. Destruction
of lands to obtain raw materials such as iron, mercury and gold can
adversely affect the ecosystem. In addition, e-waste generated at the
end of the useful life of the electronic products produced causes toxic
chemicals to be released into the environment. Failure to manage
e-waste effectively creates health risks due to environmental pollution.
Another dilemma is that digital health requires the collection and
storage of enormous amounts of data. The storage of data in cloud
systems causes high energy consumption. Tele-medicine services, one of
the most frequently used areas of digital health, reduce carbon emissions
during transportation to health institutions. However, these services
also cause a large amount of energy consumption, which increases the
amount of carbon emissions. The proven benefits and potentials of digital
health technologies are immense. However, for a sustainable health and
environment, the environmental effects of these technologies should
also be investigated. Global health policies should be established for
sustainable technology applications and green information technologies
should be supported.
Keywords: Digital health, Digital Health Technology, Environment,
Green Information Technologies
ICDBME-2022 80
DEVLETTE DİJİTAL DÖNÜŞÜM: DİJİTAL DÖNÜŞÜM OFİSİ ve AÇIK

VERİ PROJESİ
Süleyman KİP
ORC-ID: 0000-0003-3743-4753
Hafijur RAHMAN
ORC-ID: 0000-0001-7945-6307
ÖZET
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, internet
kullanımının geniş kitlelere ulaşması ve bilgi toplumu dönemine geçiş
ile birlikte devletlerin kalkınma anlayışları ve kamu hizmetlerinin
sunum şekli de dönüşüme uğramaktadır. Devletin yeni kalkınma
yaklaşımları çerçevesinde çalışmaları organize etmesi ve yürütmesi
gerekmektedir. Geleceğin ekonomisinde etkin bir güç olmak, zamanın
getirdiklerini iyi yorumlamak, hızlı karar alıp kararları uygulayan
yönetişim anlayışına sahip olmak ve yenilikçi teknolojilerle çözüm
üretebilmek ile mümkündür. Doğrudan yapan devlet anlayışının
yerini aktörleri etkinleştiren ve bütün aktörleri kalkınma amacıyla
bir araya getiren devlet anlayışı almıştır. Teknoloji ve dijitalleşme
çağı tüm aktörlerin ortaklığını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca günümüz
koşulları, planlama, karar verme ve uygulama süreçlerini etkileyen tüm
paydaşlar ile devlet arasındaki ilişkilerde yeni aktörler ortaya çıkmıştır.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile kurulan Dijital Dönüşüm
Ofisi, günümüz teknolojisini kamu yönetimine uyarlamayı amaçlayan
devlet uygulamaları aktörlerinden biridir. Ofisin amaçları arasında
verilerin araştırmalar ve yapay zekâ teknolojilerinde kullanılması da
yer almaktadır. Yapay zekâ ve yenilikçi teknolojilerin geliştirilebilmesi
veri ekosistemi ile orantılıdır. Açık Veri Projesi, vatandaşlara ve
bilim insanlarına sunulmak üzere anonimleştirilmiş ve mahremiyeti
sağlanmış, veriden değer üretmeyi amaçlayan veri paylaşım projesidir.
Bu çalışma, son dönemlerde kamu yönetimi alan yazınında ön plana
çıkan dijitalleşme ve devletin dijital dönüşümü konusuna değinmektedir.
Bu kapsamda, Dijital Dönüşüm Ofisi ve Açık Veri Projesinin amaçları,
yararları ve olumsuzlukları açıklanacaktır. Ayrıca, Dijital Dönüşüm Ofisi
projelerinin neler olduğu ve karşılaşılan sorunlar üzerinde durulmuştur.
Verilerin analiz edilmesi sürecinde mahremiyet koruyucu çeşitli
önlemler incelenmiş, bu önlemlerden en çok kullanılanı olan Diferansiyel
Mahremiyet açıklanmış ve mahremiyetin gürültü ekleme metodu ile nasıl
sağlanacağı anlatılmıştır. Federe Öğrenme, verilerin sunuculardan hiç
ICDBME-2022 81
çıkmadığı işbirlikçi bir makine öğrenmesi yöntemidir. Açık Veri Projesi

kapsamında Federe Öğrenme ile kişisel verilerin gizliliğinin sağlanacağı
savunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Dijital Dönüşüm Ofisi, Dijitalleşme, Açık Veri,
Teknoloji, Yapay Zekâ
ICDBME-2022 82
DIGITAL TRANSFORMATION IN THE STATE: DIGITAL

TRANSFORMATION OFFICE and OPEN DATA PROJECT
Süleyman KİP
ORC-ID: 0000-0003-3743-4753
Hafijur RAHMAN
ORC-ID: 0000-0001-7945-6307
ABSTRACT
Along with the developments in information and communication
technologies, the reach of Internet usage to a wide audience and
the transition to the information society era, the development of
understanding of states and the way public services are provided are
also undergoing a transformation. The state needs to organize and
carry out work within the framework of new development approaches.
It is possible to be an effective force in the economy of the future,
to interpret well what time brings, to have an understanding of
governance that takes quick decisions and implements decisions, and
to be able to create solutions with innovative technologies. The direct
state understanding has been replaced by understanding of the state
that enables actors and brings all actors together for the purpose of
development. The age of technology and digitalization requires the
partnership of all actors. In addition, new actors have emerged in the
relations between all stakeholders and the state, which affect today’s
conditions, planning, decision making and implementation processes.
The Digital Transformation Office, established with the Presidential
System of Government, is one of the actors of state practices aimed at
adapting today’s technology to public administration. The aim of the
office includes the use of data in research and artificial intelligence
technologies. The development of artificial intelligence and innovative
technologies is proportional to the data ecosystem. The Open Data
Project is a data sharing project that aims to generate value from data
that has been anonymized and provided with privacy to be presented to
citizens and scientists. This study explores the topic of digitalization and
digital transformation of the state, which has recently come to the core in
the field of public administration. In this context, the objectives, benefits
and negatives of the Digital Transformation Office and the Open Data
Project will be explained. In addition, it was focused on what the Digital
ICDBME-2022 83
Transformation Office projects are and the problems encountered. In the

process of analyzing the data, various privacy-protecting measures were
examined, Differential Privacy, which is the most used of these measures,
was explained and it was explained how to ensure privacy by adding
noise. Federated Learning is a collaborative machine learning method
in which data never leaves the servers. It is argued that the privacy of
personal data will be ensured with Federated Learning within the scope
of the Open Data Project.
Keywords: Digital Transformation Office, Digitization, Open Data,
Technology, Artificial Intelligence
ICDBME-2022 84
YÖNETİME GÜVENİNİN SAĞLANMASINDA BİR ARAÇ OLARAK 20.

YILINA GİRERKEN BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNUNUN UYGULAMA
BAŞARISI

İETT Genel Müdürlüğü
ORC-ID: 0000-0003-4785-8111
ÖZET
Demokratik ve şeffaf yönetimin gereklerinden olan eşitlik, tarafsızlık
ve açıklık ilkelerinin önem kazanmasıyla kamu idarelerinden bilgi
talep eden vatandaşların, belirli süre ve şartlarda bilgi sahibi olmaları
sağlanmaktadır. Çıkarıldığı günden bugüne yaklaşık yirmi yıl geçen Bilgi
Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde, vatandaşların bilgi talepleri kamu
idarelerince karşılanmaktadır. Çalışmanın konusu, bilgi edinme hakkı
kapsamında kamu idarelerinin bilgi edinme başvurularına süresinde
ve tam olarak cevap verip vermediğinin incelenmesidir. Çalışmanın
amacı, seçilen örneklem üzerinde kamu idarelerinin bilgi edinme hakkı
kanununda yer alan ilkelere ne derecede uyduklarının ve gelişmeye
açık alanların ortaya konulmasıdır. Örneklem olarak Türkiye’deki
30 büyükşehir belediyesi seçilmiştir. Her örnekleme CİMER sistemi
üzerinden yapılan başvuruda şehir içi toplu taşımada 2019 ve 2020
yıllarında yapılan yolculuk sayısı bilgisi talep edilmiştir. Cevap vermeyen
belediyelerden 2 tanesi için Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu’na
yazılı müracaat yapılmıştır. Elde edilen cevaplar bir hesaplama yöntemi
ile sayısallaştırılmış ve 100 üzerinden puanlanmıştır. Puanlamada kriter
olarak başvuruya cevap verilmesi, cevap verme süresi, talep edilen
bilginin tam olarak verilmesi alınmıştır. Verilerin büyük bir kısmının
toplanması yaklaşık 7 ay sürmüştür. Çalışma, kamu idarelerinin bilgi
edinme faaliyeti ile ilgili başarısını bir puan üzerinden modellemektedir.
30 büyükşehir belediyesinin tamamının bilgi edinme başvurusuna
cevap verdiği; 22’sinin kanuni süreye uydukları sonucuna ulaşılmıştır.
30 büyükşehir belediyesinden 17’si istenilen bilgiyi tam olarak
sağlamıştır. İstenen bilgiyi vermeyen belediyeler, gerekçe olarak
şahsen başvuru yapılabileceği, internet sitesinden ya da telefon ile
bilginin temin edilebileceği, istenen bilginin gizli ve ayrı bir çalışma
yapılmasını gerektiren bilgi olduğu yönünde gerekçelerde bulunmuştur.
Kamu idarelerinin çeşitli ve asılsız gerekçelerle başvurularda talep
edilen bilgileri vermedikleri; kanundaki süreye uymadıkları; Bilgi
Edinme Kanunu’nun içeriğine uygun olmayan bu uygulamaların Kurul
tarafından kabul edilebilir olarak görüldüğü çalışma sonuçları olarak
değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: bilgi edinme hakkı, yerel yönetimler, eşitlik,
tarafsızlık, açıklık
ICDBME-2022 85
IMPLEMENTATION SUCCESS OF THE LAW ON THE RIGHT TO

INFORMATION, ENTERING ITS 20TH ANNIVERSARY AS A TOOL TO
ENSURE CONFIDENCE IN MANAGEMENT

İETT Genel Müdürlüğü
ORC-ID: 0000-0003-4785-8111
ABSTRACT
The principles of equality, impartiality and openness that are required
by democratic and transparent management become important,
allowing citizens requesting information from public administrations
to be informed in certain periods and conditions. The study aims to
reveal the extent to which public administration complies with the
principles contained in the right to information law and the areas open
to development on the selected sample. As a sample, 30 metropolitan
municipalities in Turkey were selected. For each sampling application
made through the CIMER system, information on the number of trips
made on urban public transportation in 2019 and 2020 was requested.
Written applications were made to the Right to Information Law for
2 municipalities that did not respond. The answers obtained were
digitized with a calculation method and scored out of 100. Responding to
the application, response time, and providing the requested information
were taken as criteria in scoring. Most of the data took about 7 months
to collect. 30 metropolitan municipalities responded to the request
for information; it was concluded that 22 of them complied with the
statutory deadline. 17 of the 30 metropolitan municipalities provided
the requested information in full. The municipalities, which did not
provide the requested information, justified that the application can
be made in person, information can be obtained from the website or by
phone, and that the requested information is confidential and requires
a separate study. Public administrations do not provide the information
requested in the applications for various and unfounded reasons; they
did not comply with the time limit in the law; these practices, which
do not comply with the content of the Right to Information Law, are
considered the results of the study, which are seen as acceptable by the
Board.
Keywords: right to information, local governments, equality,
impartiality, openness
ICDBME-2022 86
SOSYAL HİZMETTE ELEKTRONİK BİLGİ SİSTEMLERİNİN

KULLANIMININ HİZMET SUNUMU VE MESLEKİ KİMLİK
ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Gizemnur KORDALI
ORC-ID: 0000-0002-5124-6268
ÖZET
Dijitalleşme çağında insan yaşamının her yönü bilgi ve iletişim
teknolojilerinden (BIT) etkilenmektedir. Sosyal hizmet sürdürülebilir
refah hedefi çerçevesinde bilgiyi merkeze almakta ve hizmetlerini çalışılan
grubun ihtiyaçlarına cevap verebilmek üzerine temellendirmektedir.
Bu doğrultuda elektronik bilgi sistemleri sosyal hizmet müdahalesine
işbirlikçi çözümler, kayıt ve depolama kolaylığı, erişim ve örgütlenme
kapasitesi, zaman tasarrufu, kaynak ve uzmanlaşmış nüfusa hızlı erişim,
hesapverilebilirlik gibi avantajlar sağlamaktadır. Ancak dijital ve teknoloji
tabanlı çözümler aynı zamanda, kime ve nasıl hizmet edildiği konusunda
büyük bir değişim ve radikal dönüşüm yaratma gücüne sahiptir.
Hükümetlerin denetleme işlevine giderek daha fazla aracılık eden bilgi
teknolojileri, elektronik panoptikon kurarak, kontrol toplumunun
inşasına katkı sunmaktadır. Bu durum sosyal hizmet kurumlarının
misyonu, müracaatçı gruplarının aldığı hizmetin içeriği ve sosyal hizmet
uzmanının mesleki kimliği açısından risk kabul edilmektedir. Elektronik
bilgi sistemleri içerisinde standardizasyon, niceleme ve biçimsel temsil
fenomenlerinin merkeze alınması, sosyal hizmetleri merkezi hükümet
politikaları odağında bir paradigma kaymasına itmektedir. Sosyal
hizmette bilgi toplama ve işlemeye yönelik artan vurgu, sosyal hizmetin
profesyonel statüsünü tehdit etme, ilişkisel yönelimi sınırlama, mesleki
değer ve kimlikleri bürokratikleştirme riski taşımaktadır. Bu çalışmada
elektronik bilgi sistemlerinin, sosyal hizmet sunumundaki etkilerine
odaklanılmakta ve bu çerçevede sosyal hizmetin örgütsel, profesyonel
ve bürokratik sorumlulukları arasındaki gerilim tartışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: BIT, Elektronik Bilgi Sistemi, Veri Tabanları,
Sosyal Hizmet, Elektronik Panoptikon, Bürokratikleşme
ICDBME-2022 87
EFFECTS OF USE OF ELECTRONIC INFORMATION SYSTEMS IN

SOCIAL WORK ON SERVICE PROVISION AND PROFESSIONAL
IDENTITY
Gizemnur KORDALI
ORC-ID: 0000-0002-5124-6268
ABSTRACT
In the age of digitalization, every aspect of human life is affected
by information and communication technologies (ICT). Social work
puts information at the center within the framework of the goal of
sustainable welfare and bases its services on meeting the needs of the
working group. In this respect, electronic information systems provide
advantages such as collaborative solutions to social work intervention,
ease of registration and storage, capacity for access and organization,
time saving, rapid access to resources and specialized population, and
accountability. But digital and technology-based solutions also have
the power to create massive change and radical transformation in who
and how they are served. Information technologies, which increasingly
mediate the supervisory function of governments, contribute to
the construction of the control society by establishing an electronic
panopticon. This situation is accepted as a risk in terms of the mission
of social service institutions, the content of the service received by the
client groups and the professional identity of the social worker.
The centralization of the phenomena of standardization, quantification
and formal representation in electronic information systems pushes
social services to a paradigm shift in the focus of central government
policies. The increased emphasis on information gathering and
processing in social work risks threatening social work’s professional
status, limiting relational orientation, and bureaucratizing professional
values and identities. This study focuses on the effects of electronic
information systems on the provision of social work, and in this context,
the tension between the organizational, professional and bureaucratic
responsibilities of social work is discussed.
Keywords: ICT, Electronic Information System, Databases, Social
Work, Electronic Panopticon, Bureaucratization
ICDBME-2022 88
SAĞLIK KURULUŞLARINDA DİJİTALLEŞME VE VERİMLİLİĞİN

ÖNEMLİ BİLEŞENİ: KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA
Sema DÖKME YAĞAR

ORC-ID: 0000-0003-0298-7534
ÖZET
Günümüzde salgın ile birlikte kamu kaynaklarının verimli kullanımı
tekrar tartışma konusu haline gelmiştir. Bu süreçte, sağlık yöneticileri
kurumsal kaynak planlama sistemleri gibi mevcut kaynakları verimli
bir şekilde yönetebilmek için faydalı araçlara ihtiyaç duymuşlardır.
Kurumsal kaynak planlama teknolojisi, gerekli tüm iş fonksiyonlarını
paylaşılan bir veri tabanı ile tek bir sisteme entegre etmek için kurumsal
çapta bir paket olarak tanımlanmaktadır. Sağlık kuruluşlarındaki
dijitalleşme sürecinin önemli bir göstergesi olarak bilinmektedir. Bu
teknolojik yapı ile birlikte finansal yönetim, insan kaynakları yönetimi,
ürün ve hizmet lojistiği gibi birçok faaliyet sistematik olarak uyumlu
hale getirilmektedir. Bu çalışmada ise, kurumsal kaynak planlamanın
verimlilik üzerindeki etkilerini inceleyen araştırmalar incelenmiştir.
İncelenen araştırmalar seçilirken bazı kriterler dikkate alınmıştır.
Araştırmaların SSCI, SCI-E, SCI, ESCI ve Scopus indekslerinde yer alması
ve elektronik ortamda ulaşılabilir olması temel kriterler olmuştur.
“Kurumsal kaynak planlama”, “hastane”, “sağlık kuruluşu” ve “verimlilik”
anahtar kelimeleri kullanılarak 11.07.2022 – 17.07.2022 tarihleri
arasında, PubMed, Web of Science ve Google Akademik veri tabanları
üzerinden bir tarama yapılmıştır. Başlık ve özetler dikkate alınarak
çalışmalar incelenmiş ve belirlenen kriterleri sağlayan altı araştırma
çalışmanın kapsamını oluşturmuştur. Araştırmaların %83.3’ünün vaka
çalışması niteliğinde olduğu belirlenmiştir. Bunun dışında, araştırmaların
Kore (%33.3), ABD (%16.7), Portekiz (%16.7) ve Pakistan’da (%16.7)
yapıldıkları tespit edilmiştir. Bir çalışmada ise, araştırmanın yapıldığı
yer belirtilmemiştir. Verimlilik açısından bakıldığında, araştırmaların
büyük bir çoğunluğunda (%66.7) hizmet kalitesinin artırılmasında
kurumsal kaynak planlamanın etkili olabileceği görülmüştür. Aynı
şekilde, araştırmaların %33.3’ünde maliyetleri düşüren etkisine ve
%16.7’sinde ise, karar verme süreçlerini kolaylaştırıcı etkisine vurgu
yapılmıştır. Sonuç olarak, rekabetçi bir sağlık sektöründe hastaneler/
sağlık kuruluşları, maliyetleri düşürürken aynı zamanda yüksek
kaliteli bakım sunmak için süreçlerine odaklanmak zorundadırlar. Elde
edilen bulgular, bu süreçlerin geliştirilmesinde ve kaynakların verimli
ICDBME-2022 89
yönetilmesinde hastaneler/sağlık kuruluşları için kurumsal kaynak

planlamanın değerini ortaya koyan bazı değerli kanıtları sunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hizmet Kalitesi, Karar Verme, Kurumsal Kaynak
Planlama, Maliyet
ICDBME-2022 90
DIGITALIZATION AND IMPORTANT COMPONENT OF EFFICIENCY

IN HEALTHCARE ORGANIZATIONS: ENTERPRISE RESOURCE
PLANNING
Sema DÖKME YAĞAR

ORC-ID: 0000-0003-0298-7534
ABSTRACT
Today, with the epidemic, the efficient use of public resources has
become a matter of discussion again. In this process, healthcare managers
needed useful tools to efficiently manage existing resources, such as
enterprise resource planning systems. Enterprise resource planning
technology is defined as an enterprise-wide package for integrating
all necessary business functions into a single system with a shared
database. It is known as an important indicator of the digitalization
process in health institutions. With this technological structure, many
activities such as financial management, human resources management,
product and service logistics are systematically harmonized. In this
study, studies examining the effects of enterprise resource planning
on productivity were examined. Some criteria were taken into account
while selecting the studies examined. The basic criteria were that
the researches were included in the SSCI, SCI-E, SCI, ESCI and Scopus
indexes and that they were accessible electronically. A search was
conducted on PubMed, Web of Science and Google Scholar databases
between 11.07.2022 and 17.07.2022 using the keywords “institutional
resource planning”, “hospital”, “health institution” and “efficiency”. The
studies were examined by considering the titles and abstracts, and six
studies that met the specified criteria formed the scope of the study.
It was determined that 83.3% of the studies were case studies. Apart
from this, it was determined that the studies were conducted in Korea
(33.3%), USA (16.7%), Portugal (16.7%) and Pakistan (16.7%). In one
study, the place where the research was conducted was not specified.
From the point of view of efficiency, it has been seen in most of the
studies (66.7%) that enterprise resource planning can be effective in
increasing service quality. Likewise, 33.3% of the studies emphasized its
cost-reducing effect and 16.7% its facilitating effect on decision-making
processes. As a result, in a competitive healthcare industry, hospitals/
healthcare organizations must focus on their processes to deliver high-
quality care while reducing costs. The findings provide some valuable
evidence that demonstrates the value of enterprise resource planning
ICDBME-2022 91
for hospitals/healthcare organizations in developing these processes

and managing resources efficiently.
Keywords: Service Quality, Decision Making, Enterprise Resource
Planning, Cost
ICDBME-2022 92
DİJİTALLEŞMENİN SOSYAL HİZMET ALANINA YANSIMALARI: İYİ

UYGULAMA ÖRNEKLERİ IŞIĞINDA TÜRKİYE’DE SOSYAL HİZMET
SUNUMU VE BİLGİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN ETKİN KULLANIMI
Ayşe ALİCAN ŞEN

ORC-ID: 0000-0001-7132-8394
ÖZET
21. yüzyılda bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan baş döndürücü
değişikliklerle ivme kazanan Toplum 5.0 olgusu doğa bilimlerinde olduğu
kadar sosyal bilimlerde de paradigma değişimini zorunlu kılmıştır. Bu
süreçte insani hizmet odaklı meslekler içerisinde yer alan sosyal hizmet
alanında da geleneksel yöntemlerin yanında sosyal hizmetlerin sunumunda
bilgi iletişim teknolojilerinin kullanılmasına yönelik tartışmalar ve
uygulamalar gündeme gelmiştir. Günümüzde birçok gelişmiş ülkede
sosyal hizmette bakım uygulamalarına erişimi artırmak için teknoloji
ve internet tabanlı platformalar kullanılmakta, sosyal hizmet uzmanları
çevrimiçi danışma oturumları, sosyal medya platformları, video tabanlı
eğitimler ve müdahaleler aracılığıyla hizmetler sunmaktadır. Ayrıca
müdahale süreçlerini daha iyi takip etmek ve güncellemek için gelişmiş
yazılım ve çevrimiçi hizmetler de kullanılmaktadır. Türkiye’de sosyal
hizmet alanında temel bilgi teknolojilerinin yaygın olarak kullanımı
COVID-19 küresel salgını ile birlikte başlamıştır. Ancak kurumların
teknolojik alt yapı ve bütçe yetersizlikleri, personelin teknolojik bilgi ve
kullanım yetkinlerinin artırılması ihtiyacı, müracatçıların sosya-kültürel
ve ekonomik özellikleri gibi etkenler bilgi-iletişim destekli sosyal hizmet
sunumunun yaygınlaştırılması ve etkin kılınması önündeki kısıtlar
olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmada ilk olarak konuya ilişkin kuramsal
yaklaşımlar ele alınacaktır. Ardından iyi uygulama örnekleri üzerinden
dünyada bilgi iletişim teknolojileri kullanılarak gerçekleştirilen sosyal
hizmet müdahale ve değerlendirme süreçleri ve uygulama modelleri
incelenecektir. Son olarak Türkiye’nin sosyal, kültürel ve ekonomik arka
planı göz önünde bulundurularak iyi uygulamalar ışığında dijital tabanlı
sosyal hizmet sunum imkanları üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Bilgi iletişim teknolojileri, e-sosyal hizmet, sosyal
hizmet müdahalesi
ICDBME-2022 93
REFLECTIONS OF DIGITALIZATION TO SOCIAL WORK: SOCIAL

WORK PRESENTATION AND THE EFFECTIVE USE OF INFORMATION
COMMUNICATION TECHNOLOGIES IN THE LIGHT OF GOOD
PRACTICE EXAMPLES
Ayşe ALİCAN ŞEN

ORC-ID: 0000-0001-7132-8394
ABSTRACT
The phenomenon of Society 5.0, which gained momentum with the
rapid change in information and communication technologies in the
21st century, necessitated a paradigm shift in social sciences as well as
in natural sciences. In this process, discussions and practices regarding
the use of information and communication technologies in the delivery
of social works have come to the fore in addition to traditional methods
in the field of social work, which is among the human service-oriented
professions. Today, technology and internet-based platforms are used
to increase access to care practices in social work in many developed
countries, social workers provide services through online counseling
sessions, social media platforms, video-based trainings and interventions.
Advanced software and online services are also used to better track and
update response processes. The widespread use of basic information
technologies in the field of social work in Turkey started with the
COVID-19 global epidemic. However, factors such as the technological
infrastructure and budget deficiencies of institutions, the need to increase
the technological knowledge and usage skills of the personnel, and the
socio-cultural and economic characteristics of the applicants stand out
as the constraints on the dissemination and effectiveness of information-
communication supported social work provision. In this study, first of
all, theoretical approaches on the subject will be discussed. Then, the
social work intervention and evaluation processes and application
models, which are carried out using information and communication
technologies in the world, will be examined through good practice
examples. Finally, considering Turkey’s social, cultural and economic
background, digital-based social work delivery opportunities will be
discussed in the light of good practices.
Keywords: Information and communication technologies, e-social
work, social work intervention
ICDBME-2022 94
COVID-19 ÖNCESİ VE SONRASI SAĞLIK HARCAMALARININ

ENFLASYONA ETKİSİ: EURO BÖLGESİ
Ezgi DOĞAN
ORC-ID: 0000-0002-7751-7687
ÖZET
2019 Aralık ayında başlayan ve 2020 Mart ayı itibariyle küresel ölçekli
etkilerinin görüldüğü Covid-19 pandemisi birçok sektörü etkileyerek
ekonomide yakın tarihte benzeri görülmemiş bir kriz ortamı ve belirsizlik
yaratmıştır. Covid-19 pandemisi ile ülkeler çeşitli ekonomik önlemler
almıştır. Para ve maliye politikası kapsamında birçok politika aracı
kullanılmıştır. Bu dönemde özellikle mali destek paketleri uygulanarak
sağlık sektörü desteklenmiştir. Pandemi döneminde sağlık kuruluşlarının
yükünün artması ve mali destek paketleri; sağlık sektörüne ve Covid-19
tedavisine özel ayrılan paketler sağlık harcamalarını arttırmıştır.
Uygulanan önlemlere rağmen Covid-19 pandemisinin etkilerinin yoğun
bir şekilde yaşandığı ve pandeminin etkisinin azaldığı dönemlerde arz
ve talep şoklarının yaşanmasının ekonomiye etkileri olmuştur. Euro
Bölgesinde 2019 yılında %1,20 olan enflasyon (TÜFE) oranı, 2021
yılında %3,40 olmuştur. 2021 yılı enflasyon tahmini, tahminlerin revize
edilmiş olmasına rağmen %2,56 iken gerçekleşen %3,40 olmuştur.
Euro Bölgesi 2022 yılı enflasyon tahmini ise %7,01’dir. Çalışmada
Covid-19 öncesi ve sonrası Euro bölgesinde sağlık harcamalarının
enflasyona olan etkisi analiz edilmektedir. Yapılan çalışmalarda
Covid-19 pandesiminin ülke ekonomilerine olan etkileri incelenirken
spesifik olarak sağlık harcamalarının Covid-19 öncesi ve sonrası
enflasyona etkisi ele alınmamış olup çalışmanın literatüre bu yönüyle
katkı sağlaması hedeflenmektedir. Çalışma kapsamında OECD ve Dünya
Bankası verileri derlenmiştir. Çalışmanın ekonometrik analizi içi EViews
programı kullanılarak öncelikle birim kök testi ile serilerin duranlığı
incelenecektir. Sonrasında ise VAR analizi ve Granger nedensellik testi
uygulanacaktır.
Anahtar Kelimeler: Covid-19, sağlık ekonomisi, sağlık harcamaları,
enflasyon, Euro Bölgesi
ICDBME-2022 95
THE EFFECT OF HEALTH EXPENDITURES ON INFLATION BEFORE

AND AFTER COVID-19: EURO AREA
Ezgi DOĞAN
ORC-ID: 0000-0002-7751-7687
ABSTRACT
The Covid-19 pandemic, which started in December 2019 and had
global effects as of March 2020, affected many sectors and created an
unprecedented crisis environment and uncertainty in the economy
in recent history. With the Covid-19 pandemic, countries have taken
various economic measures. Many policy tools have been used within the
scope of monetary and fiscal policy. Throughout this period, the health
sector was supported, especially by applying financial support packages.
Increasing the burden of health institutions and financial support
packages during the pandemic period; Packages dedicated to the health
sector and Covid-19 treatment have increased health expenditures.
Despite the measures implemented, the effects of supply and demand
shocks on the economy were experienced in the periods when the effects
of the Covid-19 pandemic were experienced intensely and the effect of
the pandemic decreased. The inflation (CPI) rate, which was 1.20% in
2019 in the Euro Area, became 3.40% in 2021. Although the forecast for
2021 inflation was revised, it was 2.56%, while the actual realized was
3.40%. The Euro Area inflation forecast for 2022 is 7.01%. In the study,
the effect of health expenditures on inflation in the Euro Area before and
after Covid-19 is analyzed. While examining the effects of the Covid-19
pandemic on the national economies in the studies, the effect of health
expenditures on inflation before and after Covid-19 was not specifically
addressed, and it is aimed that the study will contribute to the literature.
Within the scope of the study, OECD and World Bank data were compiled.
Using the Eviews program for the econometric analysis of the study, first
of all, the stationarity of the series will be examined with the unit root
test. Afterwards, VAR analysis and Granger causality test will be applied.
Keywords: Covid-19, health economics, health expenditures, inflation,
Euro Area
ICDBME-2022 96
FEMİNİZM VE ÇOCUK HAKLARI PERSPEKTİFİ BAĞLAMINDA

SHARENTING KAVRAMI
Hatice Büşra CAN

ORC-ID: 0000-0002-5895-3379
ÖZET
Yaşadığımız dijital ağ toplumunda kitlesel iletişimi sağlayan en önemli
mecralardan birisi de şüphesiz ki sosyal medya araçlarıdır. Sosyal medya
araçları aynı zamanda bireylerin duygu, düşünce, deneyim, ilgi, beceri
veya yetkinliklerini sergilemek için paylaşımlar yaptığı dijital alanlardır.
Sosyal medyada popüler olarak paylaşılan ve bu çalışmanın da konusunu
oluşturan deneyimlerden birisi de “sharenting” pratikleridir. Sharenting
kavramı İngilizce “share” (paylaşım) ve “parenting” (ebeveynlik)
kavramlarının birleşiminden oluşmakta ve ebeveynlerin, çocukları
hakkında ses, fotoğraf, video, hikaye gibi medyalar paylaşarak kendi
ebeveynlik deneyimlerini sosyal medyada düzenli ve detaylı olarak
sunma pratiklerini ifade etmektedir. Annelerin ise daha sık biçimde
shareting pratiklerini görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, “sosyal
annelik” olgusu, feminist perspektif ve çocuk hakları perspektifinden
incelenerek hem anneyi sharenting pratiğini yapmaya iten nedenler hem
de çocuk açısından bu pratiklerin etkileri ele alınmıştır. Bu kapsamda
sharenting, feminist bakış açısından değerlendirildiğinde ataerkil
düzende hep geri planda bırakılan kadının, geleneksel toplumsal cinsiyet
rollerine göre kutsal olan annelik rolünü dijital araçlarla birleştirerek
güç, yetkinlik, popülerlik ve iyi bir ekonomik kazanç elde etmesini
sağlar. Aynı zamanda da kadının “makbul annelik” kimliğini inşa
ederek ataerkil düzende toplumsal onay almasına ve sosyal statüsünü
yükseltmesine yardımcı olur. Diğer taraftan sharenting kavramı çocuk
hakları açısından değerlendirildiğinde ise, çocuğun çocukluk çağından
itibaren dijital ayak izinin oluşmasına, çocuğun özel hayatının, onur
ve saygınlığının ve kişisel verilerinin korunması hakkının ihlaline
neden olmaktadır. Tüm bunların yanı sıra çocuğun çocuk teşhirciliğine
ve istismarına açık hale gelmesine ve çocukların ekonomik açıdan
ebeveynleri tarafından istismar edilmesine de sebebiyet vermektedir.
Dolayısıyla bu araştırmada feminizm ve çocuk hakları perspektifine göre
değerlendirilen sharenting pratiğinin çocuklar için oldukça olumsuz
ve riskli etkileri sahip bir pratik biçimi olduğu, kadınlar açısından ise
kutsal annelik olgusu üzerinden yapmış oldukları ataerkil pazarlık
nedeniyle geleneksel toplumsal cinsiyet kalıplarını yeniden üreten bir
mekanizmaya sahip olduğu ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Sharenting, Sosyal Medya Ebeveynleri, Çocuk
Hakları, Feminist Perspektif
ICDBME-2022 97
THE CONCEPT OF SHARENTING IN THE CONTEXT OF FEMINISM

AND CHILDREN’S RIGHTS PERSPECTIVE
Hatice Büşra CAN

ORC-ID: 0000-0002-5895-3379
ABSTRACT
Undoubtedly, social media tools are one of the most important channels
that provide mass communication in the digital network society we live
in. Social media tools are also digital spaces where individuals share
their feelings, thoughts, experiences, interests, skills or competencies.
One of the experiences that are popularly shared on social media and
which is the subject of this study is the “sharenting” practices. The
concept of sharenting consists of the combination of the English “share”
and “parenting” concepts and refers to the practice of parents to present
their own parenting experiences regularly and in detail on social media
by sharing media such as audio, photo, video, story about their children.
Sharenting practices of mothers are seen more frequently. Therefore, in
this study, the phenomenon of “social motherhood” is examined from the
perspective of feminist and children’s rights, and both the reasons that
push the mother to practice sharenting and the effects of these practices
in terms of the child are discussed. In this context, when sharenting
is evaluated from a feminist point of view, it enables the woman, who
has always been left in the background in the patriarchal order, to gain
power, competence, popularity and a good economic gain by combining
the sacred role of motherhood according to traditional gender roles with
digital tools. At the same time, it helps women to gain social approval and
raise their social status in the patriarchal order by building the identity
of “acceptable motherhood”. On the other hand, when the concept of
sharing is evaluated in terms of children’s rights, it causes the formation
of a child’s digital footprint from childhood, a violation of the child’s
right to privacy, dignity and respect, and the protection of personal
data. In addition to all these, it also causes the child to be open to child
exhibitionism and abuse, and to the economic exploitation of children
by their parents. Therefore, in this research, it has been revealed that
sharenting practice, which is evaluated from the perspective of feminism
and children’s rights, is a practice that has extremely negative and
risky effects for children, and that it has a mechanism that reproduces
traditional gender stereotypes for women due to the patriarchal bargain
they have made over the sacred motherhood phenomenon.
Keywords: Sharenting, Social Media Parents, Child Rights, Feminist
Perspective
ICDBME-2022 98
DİJİTAL ARAÇLARLA ÖZENDİRİLEN “ZORBALIK VE LİNÇ

KÜLTÜRÜ”: GENÇ KUŞAKLAR BAĞLAMINDA
Aysel TEKGÖZ OBUZ

ORC-ID: 0000-0002-6738-5449
ÖZET
Sosyal medya, günümüzde en sık kullanılan iletişim ağlarından
biridir. Hem bilginin üretimi ve yayılımında hem de eğlence amaçlı
olarak hemen herkesin gündelik yaşantısında kendine yer edindiği bir
gerçektir. Özellikle genç kuşak arasında son zamanlarda neredeyse bir
gereklilik haline gelen sosyal medya araçları, bir takım getirilerinin
yanında birçok riskleri de içerisinde barındırmaktadır. Örneğin gençler
arasında sık takip edilen sosyal medya platformları incelendiğinde,
özellikle lise çağı çocukları açısından; zenginlik, güç, güzellik, sonsuz
aşk ve popülerlik kavramlarının özendirildiği ve bunlar dışında kalan
kişilerin ise dışlanmaya, ezilmeye ve hor görülmeye maruz bırakıldığı
anlaşılmaktadır. Bu çalışmada da şiddetin bir biçimi olan zorbalık,
linç, hakaret, dışlama ve hor görülme kavramları tartışılacaktır. Bu
bağlamda ilgili alan yazın taraması ve özellikle son zamanlarda genç
kuşak arasında oldukça popüler olan bazı dizi, film, oyun ve sosyal
medya araçları irdelenecektir. Sonuç olarak, son zamanlarda genç kuşak
tarafından sıkça izlenen ya da takip edilen programlarda, bu kavramların
yoğunlukta olduğu görülmektedir. Buna bağlı olarak da, gençler arasında
zorbalık ve linç alt kültürünün yaygınlaştığı, aşağılama ve dışlanmanın
oldukça ön planda tutulduğu söylenebilir. Nitekim gençlerin zararlı
içerikleri takip etmemeleri hususunda olumlu bir ebeveyn takibi önemli
olmaktadır. Ayrıca okullarda, konu hakkında ve olumlu sosyal ilişkilerin
geliştirilmesine yönelik farkındalık eğitimleri önemli olmaktadır. Bu
eğitimler aracılığıyla, gençler arasında empati ve diyalog zeminini
geliştirmek üzere bir gönüllülük faaliyeti önemli rol oynayabilir. Böylece
okullarda “akran dayanışması” sağlanarak, zorbalığın önüne geçilebilir.
Anahtar Kelimeler: Zorbalık, Linç, Sosyal Medya, Genç Kuşak
ICDBME-2022 99
“BULLYING AND LYNCHING CULTURE” ENCOURAGED BY DIGITAL

TOOLS: IN THE CONTEXT OF YOUTH GENERATIONS
Aysel TEKGÖZ OBUZ

ORC-ID: 0000-0002-6738-5449
ABSTRACT
Social media is one of the most frequently used communication
networks today. It is a fact that both for the production and dissemination
of information and entertainment purposes, it has a place in the daily life
of almost everyone. While social media tools, which have recently become
almost a necessity, especially among the youth generation, have some
benefits, they also bring some risks. For example, when analyzing social
media platforms often followed by young people, primarily in terms of
high school children, it is understood that the concepts of wealth, power,
beauty, endless love, and popularity are encouraged. Furthermore,
people excluded from the concepts of wealth, power, beauty, endless
love and popularity are exposed to exclusion, oppression, and despise.
In this study, the concepts of bullying, lynching, insulting, excluding and
despising, which are a form of violence, will be discussed. In this context,
TV series, movies, games and social media tools that are very popular,
especially among the youth generation, will be examined, and a review of
the relevant literature will be presented. As a result, it is seen that these
concepts are intensified on the platforms often watched or followed by
the youth generation. Accordingly, it can be stated that the subculture of
bullying and lynching has become widespread; in addition, humiliation
and exclusion are prioritized among young people. Positive parental
monitoring is necessary not to follow harmful content for young people.
In addition, awareness training provided by schools on the subculture
of bullying and lynching, and positive social relations development is
critical. Through these pieces of training, a volunteer activity can play an
essential role in developing empathy and dialogue among young people.
Thus, bullying can be prevented by providing “peer solidarity” in schools.
Keywords: Bullying, Lynching, Social Media, Youth Generation
ICDBME-2022 100
COVID-19 PANDEMİSİNE EPİSTEMİK PATERNALİZM BAĞLAMINDA

BAKMAK: KAMU OTORİTESİNİN DEZENFORMASYONLA İMTİHANI
Halil KANADIKIRIK
ORC-ID: 0000-0002-7215-1073
ÖZET
Paternalizm, özetle bir toplumsal grupta hiyerarşik olarak üst
statüde bulunan kişi veya grubun as veya aslarının iyi halini sağlamak
ya da onları bir kötülükten korumak amacıyla, bu as veya aslarının
açık rızasını aramaksızın bunların davranış tercihlerine müdahale
etmelerinin meşru kabul edilmesidir. Paternalist davranış, sosyal
bilimlerde çeşitli dal ve kavramlar altında incelenmektedir. Paternalizm,
iktisat, işletme, tıp ve eğitim alanlarında çokça araştırmaya konu
olmuşken, siyaset bilimi ve kamu yönetiminde daha nadir işlenmiş bir
konudur. Bununla birlikte COVID-19 pandemisi, liberal demokratik
siyasal sistemlere sahip devletlerin dahi halklarıyla ilişkilerinde, olağan
dönemlerde düşünülemeyecek derecede paternalist müdahalelerde
bulunabileceklerini göstermiştir. Siyasal yazında sıklıkla ulus devletlerin
kuvvetle geri dönüşü temasıyla işlenen konu, tam da kamu otoritelerinin
toplumların her kesimine yönelik paternalist korumacılıklarının bu
derecede bir toplumsal kabulle karşılanmış olmasıdır. Sokağa çıkma
ve seyahat kısıtlamaları; iş yeri, eğitim kurumları, dinî kurumlar, vb.
birçok mekânın fiziksel erişime kapanması; maske takma zorunluluğu;
salgından olumsuz etkilenen gruplara mali kaynak aktarma gibi
uygulamalar, paternalizmin en sert biçimlerine örnektir. Koronavirüs
salgını boyunca kamu otoritelerinin en fazla paternalist müdahalede
bulunduğu alan ise bireylerin bilişsel, duygusal ve ahlâki durumlarıdır.
Pandeminin başından itibaren tüm dünyada virüs kadar hızla yayılan
dezenformasyonun kontrol altına alınması amacıyla Dünya Sağlık Örgütü
ve ulusal hükûmetlerce, tam da bu bilişsel, duygusal ve ahlâki durumu,
yani epistemik alanı belirlemeye yönelik çeşitli tedbirler uygulanmıştır.
Dezenformasyonun kontrol altına alınması amacıyla kamu otoriteleri,
bilişim teknolojileri başta olmak üzere tüm kitle iletişim araçlarını
ektin biçimde kullanmışlardır. Bu yolla toplumun virüsün kaynağı,
yayılması, hastaların tedavisi, aşı ve aşılanma vb. ilişkin olarak alan
uzmanlarınca yanlış olduğu kabul edilen bilgi ve inançlara yönlenmesini
engellemeye çalışmışlardır. Bireylerin salt fiziksel aktivitelerini değil,
aynı zamanda zihnî ve duygusal süreçlerini de onların iyiliği için, onların
rızalarını almaksızın sevk ve idare etmeye yönelik bu politika ilgili
ICDBME-2022 101
yazında epistemik paternalizm kavramsallaştırması ile karşılanmakta

ve tartışılmaktadır. Bu sunumda, pandemi boyunca kamu otoritelerinin
epistemik paternalizm bağlamındaki uygulamaları örneklendirilecek ve
konu eleştirel bir perspektiften tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: COVID-19, Dezenformasyon, Epistemik
Paternalizm, Pandemi, Paternalizm.
ICDBME-2022 102
LOOKING AT THE COVID-19 PANDEMIC IN CONTEXT OF EPISTEMIC

PATERNALISM:THE CHALLENGE OF PUBLIC AUTHORITY WITH
DISINFORMATION
Halil KANADIKIRIK
ORC-ID: 0000-0002-7215-1073
ABSTRACT
In summary, paternalism is the legitimate acceptance of a person
or group’s intervention in behavior preferences of their subordinates,
without seeking the explicit consent of them, in order to ensure the well-
being of them or to protect them from an evil. Paternalistic behavior is
studied under various branches and concepts in social sciences. While
paternalism has been the subject of much research in the fields of
economics, business, medicine and education, it is a less studied subject
in political science and public administration. However, the COVID-19
pandemic has shown that even states with liberal democratic political
systems can engage in paternalistic interventions in their relations with
their people, which could not be considered in ordinary times. The issue,
which is often handled with the theme of the strong return of nation
states in political literature, is precisely the fact that the paternalist
protectionism of public authorities towards all segments of society has
been met with such a social acceptance. Curfews and travel restrictions;
the closure of many places to physical access, such as workplace,
educational institutions, religious institutions, etc.; obligation to wear
masks; practices such as transferring financial resources to groups
negatively affected by the epidemic are examples of the strongest
forms of paternalism. During the coronavirus pandemic, the most
paternalistically intervened areas by public authorities are the cognitive,
emotional and moral states of individuals. Various measures have been
practiced by the World Health Organization and national governments
to determine exactly this cognitive, emotional and moral state, namely
the epistemic area, in order to control the disinformation that has
spread all over the world as rapidly as the virus since the beginning of
the pandemic. In order to control disinformation, public authorities have
effectively used all mass media, especially information technologies. In
this way, they tried to prevent the society from directing the information
and beliefs about the source of the virus, its spread, the treatment of
patients, vaccines and vaccination, etc. which are accepted as wrong by
the field experts. This policy, which aims to manage not only the physical
ICDBME-2022 103
activities of individuals, but also their mental and emotional processes

for their well-being, without their consent, is met and discussed in the
related literature with the conceptualization of epistemic paternalism.
In this presentation, the practices of public authorities in the context of
epistemic paternalism during the pandemic will be exemplified and the
subject will be discussed from a critical perspective.
Keywords: COVID-19, Disinformation, Epistemic Paternalism,
Pandemic, Paternalism
ICDBME-2022 104
KRİPTOPARA VE SİBER GÜVENLİK İLE İLGİLİ YAYINLANAN

MAKALELERİN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ
Ayşegül KURTULGAN
Çağ Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-8066-6034
Gözde ELBİR MERMER
Çağ Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-6463-9319
ÖZET
Kripto paralar 2008 senesinde duyurulan ve 2009 senesi itibariyle
aktif olan merkezi olmayan dijital paralardır. İlk kripto para olan Bitcoin,
yapılan işlemleri, birbirine bağlı bilgisayarlar üzerinde blok zinciri
yapısında tutan sisteme sahiptir. Son dönemlerde hemen herkesin her
gün konuştuğu bir sistem halini almıştır. Böylece hızla gelişen kripto
para ve blok zincir teknolojileri ile yeni güvenlik kavramları da ortaya
çıkmıştır. Bu çalışmada kripto paraların alt yapısı ve siber güvenlik
önlemleri konusunda yapılan araştırmalar incelenmiştir. Bu amaçla
kripto paralar ve siber güvenlik alanındaki çalışmalar, Web of Science ve
Scopus verileri ile bibliyometrik analiz ışığında incelenmiştir. İnceleme
neticesinde Web of Science’de “kripto para (cryptocurrency)” ve “siber
güvenlik (cyber security)” anahtar kelimeler yazılarak bakıldığında 26
makale tespit edilmiştir. Yıllara göre makalelerin yayın adetleri 2022 ve
2018 yıllarında 1, 2019 yılında 8, 2020 yılında 7, 2021 yılında 9 olmak
üzere toplam 26 adettir. Ülkeler bazında incelendiğinde ise ilk 5 ülkede
sırasıyla Hindistan’da 2, Suudi Arabistan’da 3, Rusya’da 3, İtalya’da
3 ve ABD’de 6 makale mevcuttur. Scopus’ta yayınlanan 31 makaleye
ulaşılmıştır. Ülkelere göre dağılımda ilk 5 ülke, ABD’de 9, Hindistan’da
4, Suudi Arabistan’da 3, Birleşik Arap Emirlikleri’nde 3, Çin’de 2 adettir.
Yıllara göre 2018 yılında 2, 2019 ve 2020 yıllarında 8, 2021 yılında 9,
2022 yılında 4 adettir. Yapılan bu araştırmanın literatüre katkı sağlaması
beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kripto para, Siber güvenlik, Bibliyometrik analiz
ICDBME-2022 105
BIBLIOMETRIC ANALYSIS OF THE ARTICLES PUBLISHED ON

CYRIPTO-CURRENCY AND CYBER SECURITY
Ayşegül KURTULGAN
Çağ Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-8066-6034
Gözde ELBİR MERMER
Çağ Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-6463-9319
ABSTRACT
Crypto coins are decentralized digital currencies announced in 2008
and active as of 2009. Bitcoin, the first crypto currency, has a system that
keeps transactions made on interconnected computers in a blockchain
structure. Recently, it has become a system that almost everyone talks
about every day. As a result, with the rapid development of blockchain and
crypto currency technology, new security concepts have also developed.
In this study, the research on the infrastructure of crypto currencies
and cyber security measures has been examined. As a result, with the
rapid development of blockchain and crypto currency technology, new
security concepts have also developed. Following the review, 26 papers
were identified on the Web of Science using the keywords “crypto-
currency” and “cyber security”. The number of publications of articles
by year is 26, including 1 article in 2022 and 2018, 8 articles in 2019, 7
articles in 2020, and 9 articles in 2021. When examined on a country-
by-country basis, there are 2 articles in India, 3 articles in Saudi Arabia,
3 articles in Russia, 3 articles in Italy, and 6 articles in the United States
respectively in the top 5 countries. 31 articles published in Scopus have
been reached. The top 5 countries in the distribution by country are 9
in the USA, 4 in India, 3 in Saudi Arabia, 3 in the United Arab Emirates,
2 in China. According to the years, there are 2 units in 2018, 8 in 2019
and 2020, 9 in 2021 and 4 in 2022. It is expected that this research will
contribute to the literature.
Keywords: Crypto-currency, Cyber security, Bibliometric Analysis
ICDBME-2022 106
BITCOIN, ETHEREUM, AND BNB: A VECTOR AUTOREGRESSION

ANALYSIS ON CRYPTOCURRENCIES
Esin DEMİREL
Işık Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-4257-6780
ABSTRACT
There have been significant developments in cryptocurrencies, also
called digital money, especially in recent years. Cryptocurrencies have
begun to attract the attention of investors and have become a new
financial investment tool as an alternative to traditional investment tools.
Today, Bitcoin, Ethereum, and BNB are among the cryptocurrencies with
the highest market value, among the digital currencies that take place
as financial assets in the real economy. In this direction, the aim of this
study is to examine the short-term and long-term relationship between
Bitcoin, Ethereum, and BNB, which are the cryptocurrencies with
the highest market value, with daily data for the period 07/16/2021-
06/12/2022. According to the results of Augmented Dickey-Fuller
(ADF), Phillips-Perron (PP), and Kwiatkowski-Phillips-Shin (KPSS)
unit root tests performed in this direction, the variables were found
to be stationary at their first difference. According to the Johansen
cointegration test, no long-term relationship was found between
Bitcoin, Ethereum, and BNB cryptocurrencies. As a result of the Granger
causality test, it was seen that BNB was the Granger cause of Bitcoin and
Ethereum. As a result of the impulse-response analysis made within the
scope of Vector Autoregression analysis, it was seen that Bitcoin gave a
much higher response to the ±1 standard deviation shock experienced
in BNB compared to the ±1 standard deviation shock experienced in
Ethereum in the first period. As a result of the variance decomposition
analysis, it was seen that approximately 50% of the changes in the error
variance of Bitcoin and Ethereum were explained by the lags of BNB for
9 periods. It has been concluded that investors who will make short-
term investments with cryptocurrencies should invest by considering
the relationship of these digital currencies with each other, otherwise
the risk will be high.
Keywords: Cryptocurrency, Vector Autoregression, Cointegression
Test, Causality Analysis, Unit Root Test.
ICDBME-2022 107
BITCOIN, ETHEREUM VE BNB: KRİPTOPARALAR ÜZERİNE BİR

VEKTÖR OTOREGRESYON ANALİZİ
Esin DEMİREL
ORC-ID: 0000-0003-4257-6780
ÖZET
Dijital para olarak da adlandırılan kriptoparalarda özellikle son
yıllarda önemli gelişmeler yaşanmıştır. Kriptoparalar yatırımcıların
ilgisini çekmeye başlamış ve geleneksel yatırım araçlarına seçenek
olarak yeni bir finansal yatırım aracı haline gelmiştir. Günümüzde reel
ekonomide finansal varlık olarak yer alan dijital paralardan Bitcoin,
Ethereum ve BNB piyasa değeri en yüksek kriptoparalar içerisinde yer
almaktadır. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, piyasa değeri en yüksek
kriptoparalardan Bitcoin, Ethereum ve BNB arasındaki kısa ve uzun
dönemli ilişkiyi 16/07/2021-12/06/2022 dönemi için günlük veriler
ile incelemektir. Bu doğrultuda yapılan Augmented Dickey-Fuller (ADF),
Phillips-Perron (PP) ve Kwiatkowski-Phillips-Shin (KPSS) birim kök
testleri sonuçlarına göre değişkenler birinci farklarında durağan olarak
bulunmuştur. Johansen eştümleşme testine göre Bitcoin, Ethereum ve
BNB kriptoparalar arasında uzun dönemli bir ilişkiye rastlanmamıştır.
Granger nedensellik testi sonucunda BNB’nin, Bitcoin ve Ethereum’un
Granger nedeni olduğu görülmüştür. Vektör Otoregresyon analizi
kapsamında yapılan etki-tepki analizi sonucunda Bitcoin’in, BNB’de
yaşanan ±1 standart sapmalık şoka, Ethereum’da yaşanan ±1 standart
sapmalık şoka göre ilk dönem çok daha yüksek tepki verdiği görülmüştür.
Varyans ayrıştırma analizi sonucunda ise Bitcoin ve Ethereum’un hata
varyansında meydana gelen değişimlerin yaklaşık %50’sinin 9 dönem
boyunca BNB’nin gecikmeleriyle açıklandığı görülmüştür. Kriptoparalar
ile kısa dönemli yatırım yapacak olan yatırımcıların bu dijital paraların
birbirleri ile olan ilişkisini dikkate alarak yatırım yapmaları gerektiği,
aksi taktirde riskin yüksek olacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kriptopara, Vektör Otoregresyon, Eştümleşme
Testi, Nedensellik Analizi, Birim Kök Testi
ICDBME-2022 108
SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELERİN BİST YATIRIMCISINA ETKİSİ
Abdulmuttalip PİLATİN
ORC-ID: 0000-0002-2293-2808
ÖZET
Ülkelerin finansal ve ekonomik gelişmişlik seviyelerinin önemli
belirleyicilerinden birisi de sistematik riskler arasında yer alan politik
ve ekonomik faktörlerdir. Politik ve ekonomik gelişmelerin, finansal
işleyiş üzerinde doğrudan etkilerinin olmasının yanı sıra haberler, yasal
kurumlar, açıklamalar, ticari ve finansal dışa açıklık ile finansal özgürlük
gibi belirleyiciler üzerinden dolaylı etkileri de ortaya çıkabilir. Bu
çalışmanın amacı siyasi ve ekonomik gelişmelerin BİST yatırımcılarının
yatırım kararları üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Çalışma veri
seti Investing, MyNet Borsa, TredingView, Twitter ve bloklar üzerinden
online olarak yapılan anketlerden elde edilmiştir. Ankete katılan tüm
yatırımcılar aktif BİST yatırımcıları arasından seçilmiştir. Çalışmada
siyasi ve ekonomik kararların yatırımcı kararlarına etkisi literatürdeki
çalışmalardan faydalanılarak üretilen ölçek ve geliştirilen yapısal eşitlik
modeli ve oluşturulan hipotezler ile test edilmiştir. Çalışma sonuçlarına
göre, seçim ve başkanlık tartışmaları, ekonomik ve siyasi açıklamalar
ile yatırım tavsiyesi değişkenlerinin yatırımcıların yatırım kararları
üzerinde etkili olduğu belirlenirken öz yeterlilik, borsanın durumu
değişkenlerinin etkili olmadığı belirlenmiştir. Yatırımcıların hisse
senedi yatırımları üzerinde bu üç değişkenin anlamlı bir etkisinin olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yatırım, BİST, Borsa, Seçim, Politik Risk
ICDBME-2022 109
THE EFFECT OF POLITICAL AND ECONOMIC DEVELOPMENTS ON

BIST INVESTORS
Abdulmuttalip PİLATİN
ORC-ID: 0000-0002-2293-2808
ABSTRACT
One of the important determinants of the financial and economic
development levels of countries is the political and economic factors,
which are among the systematic risks. In addition to the direct effects
of political and economic developments on financial functioning, they
may also have indirect effects through determinants such as news,
legal institutions, disclosures, commercial and financial openness
and financial freedom. The aim of this study is to reveal the impact of
political and economic developments on the investment decisions of
BIST investors. The study data set was obtained from online surveys on
Investing, MyNet Borsa, TredingView, Twitter and blocks. All investors
participating in the survey were selected among active BIST investors.
In the study, the effect of political and economic decisions on investor
decisions was tested with the scale produced by using the studies in the
literature, the structural equation model developed and the hypotheses
created. According to the results of the study, it was determined that the
variables of election and presidential debates, economic and political
statements and investment advice were effective on the investment
decisions of the investors, while the variables of self-efficacy and the
stock market were not. It has been concluded that these three variables
have a significant effect on investors’ stock investments.
Keywords: Investment, BIST, Stock Exchange, Election, Political Risk
ICDBME-2022 110
SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE DİJİTALLEŞME VE INSURTECH

KAVRAMI
Veli SİPAHİ
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-6958-5604
Batuhan MEDETOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-8400-1232
ÖZET
Sigortacılık; birbirine benzeyen muhtelif risklere karşı, sigortacılık işini
meslek edinen kişi ile kurumlar tarafından, belirli bir prim karşılığında
sigortalının risklerinin tamamının ya da bir kısmının üstlenildiği sisteme
verilen isimdir. Sigortacılık, birey ya da kurumların hayatı ve hayatı
dışında karşılaşacağı risk olarak adlandırılan tehlikelere karşı güvence
sağlamakta ve bu risklerin maddi hasarlarından kişi ya da kurumları
korumaktadır. Sigortacılık sektörü; emniyet ve öngörülebilirlik sağlama,
kredi teminine destek olma, tasarruf sağlama, uluslararası ilişkileri
geliştirme, finansal istikrar sağlama, etkin risk yönetimi sağlama,
finansal sistemin etkinliğini arttırma gibi işlevlere sahiptir. Sigortacılık
sektöründe güvence altına alınan riskler; yangın, sel, kaza, hayat, sağlık,
nakliyat, trafik gibi branşlardan oluşmaktadır. Sigortacılık, belirli kural
ve prosedürler ile birtakım prensiplere sahiptir. Sigortacılık faaliyet
konuları ve esasları 5684 nolu Sigortacılık Kanununda yer almaktadır.
Sigortacılığın prensipleri; azami iyi niyet, tazminat, halefiyet ve rücu,
sigortalanabilir menfaat, yakın sebep ve hasara katılım şeklinde
sıralanmaktadır. Sigortacılık faaliyetinde risk devri gerçekleştirilirken
poliçe ismi verilen sözleşme ile işlem gerçekleştirilmektedir. Poliçede
yer alan nicel bilgiler ise sigortacılık meslek erbabı aktüerler ve
kurumlar tarafından belirlenerek kullanıcılara uygulanmaktadır. Bu
çalışmanın amacı, sigortacılık sektöründe yer alan dijital uygulamalar
ile yapay zekânın sektöre etkisini gösterebilmektir. Insurtech adı verilen
ve sigorta sektöründe teknoloji ile meydana gelen gelişmeleri yansıtan
kavram açıklanmıştır. Çalışmada dijitalleşmenin sağladığı avantajlar ve
dezavantajlar gösterilmiştir. Günümüzde teknolojik altyapı ile sektöre
sağlanan imkânlar anlatılmıştır. Çalışma sonucunda ise teknoloji ile
dijitalleşmenin sektöre etkileri ile Insurtech kavramı değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sigortacılık, Dijitalleşme, Insurtech, Yapay Zekâ,
Teknoloji
ICDBME-2022 111
DIGITALIZATION AND INSURTECH CONCEPT IN THE INSURANCE

INDUSTRY
Veli SİPAHİ
ORC-ID: 0000-0002-6958-5604
Batuhan MEDETOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-8400-1232
ABSTRACT
Insurance; It is the name given to the system in which all or some of
the risks of the insured are undertaken by individuals and institutions,
who take up the insurance business as a profession, against various
risks that are similar to each other, in return for a certain premium.
Insurance provides assurance against the risks that individuals or
institutions will encounter in their life and outside of their life, and
protects individuals or institutions from the material damages of these
risks. Insurance sector; It has functions such as providing safety and
predictability, supporting credit supply, saving money, developing
international relations, providing financial stability, providing effective
risk management, and increasing the efficiency of the financial system.
Risks secured in the insurance sector; It consists of branches such as
fire, flood, accident, life, health, transportation and traffic. Insurance has
certain rules and procedures and some principles. Insurance activity
subjects and principles are included in the Insurance Law No. 5684.
Principles of insurance; are listed as maximum goodwill, indemnity,
succession and recourse, insurable interest, proximate cause and
participation in damage. While transferring risk in insurance activity,
the transaction is carried out with a contract called policy. Quantitative
information in the policy is determined by insurance professionals and
institutions and applied to users. The aim of this study is to show the
effect of artificial intelligence on the sector with digital applications
in the insurance sector. The concept called Insurtech, which reflects
the developments in technology in the insurance industry, has been
explained. The advantages and disadvantages of digitalization are
shown in the study. Today, the technological infrastructure and the
opportunities provided to the sector are explained. As a result of the
study, the effects of technology and digitalization on the sector and the
concept of Insurtech were evaluated.
Keywords: Insurance, Digitalization, Insurtech, Artificial Intelligence,
Technology
ICDBME-2022 112
DÖVİZ KURU RİSKİNİN RİSKE MARUZ DEĞER MODELİ İLE

HESAPLANMASI: TARİHSEL SİMİLASYON YAKLAŞIMI ÖRNEĞİ
Mercan HATIPOĞLU
ORC-ID: 0000-0003-3307-5458
ÖZET
Döviz kurları uluslararası ticarette ülkelerin rekabet gücünü belirleyen
faktörlerden biridir. Bununla beraber, günümüz finans dünyasında döviz
kurunun kendisi de yatırımın konusu haline gelmiştir. Öyle ki, dövizden
getiri elde etmek amacıyla günlük olarak gerçekleşen işlem hacmi reel
ticaretten çok fazla yüksektir. Bu nedenle finansal yatırım aracı olan
döviz kurlarının riskini ölçmek yatırımcılar için önem arz etmektedir.
Bu kısa çalışmada, dünyada öncü gösterge niteliğindeki döviz kurlarının;
Brezilya Reali, Güney Afrika Randı, Japon Yeni, Meksika Pesosu, İsviçre
Frangı, İngiliz Sterlini, Euro, Malezya Ringiti, Güney Kore Wonu,
Hindistan Rupisi, Tayland Bahtı ve Çin Yuanın ABD doları karşısındaki
pariteleri esas alınarak riskleri hesaplanmıştır. Araştırmadaki veriler
haftalık frekansta olup, 13/07/2012 ile 08/07/2022 dönemi arasını
kapsamakta ve toplamda 522 gözlemden oluşmaktadır. Döviz kurlarının
riskleri hesaplanırken Riske Maruz Değer yönteminden yararlanılmıştır.
Güven Aralığı %99 olarak tercih edilmiş ve 100 günlük süre içerisinde
döviz kurunun maksimum kayıp miktarı % olarak hesaplanmıştır.
Çalışmanın bulguları en riskli döviz kurunun Brezilya reali olduğuna
işaret ederken, riski en az olan para birimi Yuan olarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: RMD, Döviz Ruru, Risk
ICDBME-2022 113
MEASURING EXCHANGE RATE RISK WITH VALUE AT RISK MODEL:

EVIDENCE FROM HISTORICAL SIMULATION APPROACH
Mercan HATIPOĞLU
ORC-ID: 0000-0003-3307-5458
ABSTRACT
Exchange rates are the leading factors that determine the
competitiveness of countries in international trade. However, in terms
of financial system, the exchange rate itself has become the subject of
investment. In fact, the daily trading volume for gaining return on foreign
currency is much higher than the real trade transaction. For this reason,
it is important for investors to measure the risk of exchange rates. In the
short study, financial risks of Brazilian Real, South African Rand, Japanese
Yen, Mexican Peso, Swiss Franc, British Pound, Euro, Malaysian Ringgit,
South Korean Won, Indian Rupee, Thai Baht and Chinese Yuan against
the US Dollar are calculated. The data in the research is at a weekly
frequency, covers the period between 13/07/2012 and 08/07/2022
and consists of a total of 522 observations. Value at Risk method was
employed in calculating the risks of exchange rates. Confidence Interval
was chosen as 99% and the maximum loss amount of the exchange rate
within 100 days was calculated as a percentage. The findings of the
paper show that the most risky exchange rate is the Brazilian real, while
the least risky is the Yuan.
Keywords: VaR, Foreign Exchange,Risk
ICDBME-2022 114
ICT, FINANCIAL DEVELOPMENT AND SUSTAINABLE TOURISM IN

GHANA
Alhassan MUSAH
University For Development Studies
ORC-ID: 0000-0002-4416-6526
Ibrahim Nandom YAKUBU
Kasnand Research And Consulting Limited
ORC-ID: 0000-0003-4424-996X
Abdul-Fatawu SHAIBU
University For Development Studies
ORC-ID: 0000-0003-4424-996X
ABSTRACT
This study examines the impact of information and communications
technology (ICT) and financial development on tourism development
in Ghana over the period 1995Q1-2020Q4. We measure tourism
development by international tourist arrivals and tourism receipts.
Employing the Autoregressive Distributed Lag (ARDL) estimation
technique, our findings reveal that ICT exerts a positive significant
impact on tourism development in both long- and short-term periods.
We find that financial development has a negative significant effect on
tourism development in the long-run. However, financial development
significantly increases tourism revenue in the short-term. The results
further reveal a significant positive relationship between infrastructure
development and tourism receipts in the long-run. Among others, we
recommend that ICT trends must be closely monitored by policymakers
and other key players in the tourism sector to improve operational
efficiency and boost tourism revenue.
Keywords: ICT, Financial Development, Tourism Development,
Ghana, ARDL
ICDBME-2022 115
İKLİM POLİTİKALARINDAKİ BELİRSİZLİKLER FİNANSAL

PİYASALARDA KORKUYA NEDEN OLUYORMU?
Nisa ALPARSLAN
ORC-ID: 0000-0003-2281-6329
Saffet AKDAĞ
ORC-ID: 0000-0001-9576-6786
ÖZET
Küresel ısınma ile birlikte çevresel sorunlara neden olan iklim
değişiklikleri ekonomi ve finans çevrelerini de dolaylı yönden
etkilemektedir. Nitekim iklim değişikliklerinin neden olduğu felaketler
her geçen gün artmakta olup ciddi boyutlara varan maddi kayıpların
ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Oluşan bu maddi kayıplar kamu
otoritelerinin çevre ve iklim politikası üretmelerini zorunlu kılmaktadır.
Piyasa yapıcılarda üretilen ya da üretilecek olan bu politikaları yakından
takip etmek durumundadır. Özellikle iklim değişikliğe neden olan
faktörlerin minimize edilmesine yönelik geliştirilen ekonomik ve sosyal
politikalar yatırımcılarında kararları üzerinde etkili olabilmektedir.
Ayrıca çevre duyarlılığının artması yatırımcıların yatırım kararlarında
bu faktöründe belirleyici bir faktör olarak ortaya çıkmasına neden
olmaktadır. Bu çalışmada da Gavriilidis (2021) çalışmasında ABD
için geliştirilen iklim politikaları belirsizlik endeksi (CPU) ile finansal
piyasalar için bir korku endeksi olarak ifade edilen VIX arasındaki
nedensellik ilişkisinin test edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla ilgili
endekslerin Ocak 2000 ile Aralık 2021 tarihleri arasındaki aylık
frekanstaki verileri kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle bir nedensellik
ilişkisi olup olmadığı Granger nedensellik testi ile test edilmiş daha
sonra ise bu nedenselliğin kalıcı yoksa geçici mi olduğunu test etmek
için Brighton ve Candelon frekans nedensellik analizi kullanılmıştır.
Çalışma sonucunda İklim politikalarındaki belirsizlikler ile VIX korku
endeksi arasında bir nedensellik ilişkisinin var olduğu ve bu nedensellik
ilişkisinin geçici olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Frekans Nedensellik, İklim Değişikliği, VIX
ICDBME-2022 116
DO THE UNCERTAINTY IN CLIMATE POLICIES CAUSE FEAR IN

FINANCIAL MARKETS?
Nisa ALPARSLAN
ORC-ID: 0000-0003-2281-6329
Saffet AKDAĞ
ORC-ID: 0000-0001-9576-6786
ABSTRACT
Climate changes, which cause environmental problems together with
global warming, also indirectly affect the economy and finance circles. The
disasters caused by climate change are increasing day by day and cause
severe financial losses. These financial losses require public authorities
to produce environmental and climate policies. Market makers have
to closely follow these policies that are created or will be produced. In
particular, economic and social policies developed to minimize the factors
that cause climate change can be effective in the decisions of investors.
In addition, the increase in environmental awareness causes investors
to emerging as a determining factor in this factor in their investment
decisions. This study aims to test the causality relationship between the
climate policy uncertainty index (CPU) developed for the USA in the study
of Gavriilidis (2021) and VIX, which is also expressed as a fear index for
financial markets. For this purpose, the monthly frequency data of the
relevant indices between January 2000 and December 2021 were used.
In the study, whether there is a causality relationship was tested with
the Granger causality test, and then Brighton and Candelon frequency
causality analysis was used to test whether this causality is permanent
or temporary. As a result of the study, it has been determined that there
is a causal relationship between the uncertainties in climate policies and
the VIX fear index, and this causality relationship is temporary.
Keywords: Frequency causality, Climate changes, VIX
ICDBME-2022 117
BANKA KARTI VE KREDİ KARTI KULLANICILARININ COVİD-19

SÜRECİNDE ÖDEME VE ALIŞVERİŞ DAVRANIŞLARINDAKİ
DEĞİŞİMLER
Mustafa BEYBUR
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-0538-7155
ÖZET
Covid-19 pandemisi nedeniyle uygulanan önlemler, tüketici
alışkanlıklarında ve davranışlarında değişikliklere yol açmıştır.
Pandemi sürecinde tüketici ihtiyaçlarının büyük bir bölümü dijital
platformlar üzerinden hizmet sunan işletmeler tarafından karşılanmış,
bu nedenle ödemelerde banka kartı ve kredi kartı kullanımı artmıştır.
Ayrıca pandeminin yayılım hızını azaltma adına alınan önlemler bir
yandan banka kartları ve kredi kartlarının fiziki olarak kullanımını
azaltırken diğer yandan temassız ödeme sistemlerinin kullanımlarını
arttırmıştır. Pandeminin ödemelerde kart kullanımı üzerindeki etkisinin
araştırılması bankacılık sektörünün dijital bankacılık ürün/hizmetlerine
yönelik alacağı kararlar açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmanın
amacı pandemi öncesi ve pandemi sürecinde banka kartı ve kredi kartı
kullanıcılarının ödeme ve alışveriş davranışlarındaki değişimleri banka
kartı ve kredi kartı kullanım verileri ile analiz etmektir. Bu amaçla
kartlı ödeme endeksi, internet/mektup/telefon yoluyla yapılan ödeme
tutarları ve adetlerine ait veriler pandemi öncesi ve pandemi süreci
olmak üzere iki ayrı döneme ayrılmış ve eşleştirilmiş örneklem t-testi
ile analiz edilmiştir. Ayrıca yerli kartların temassız kullanımına dair
verilerde meydana gelen değişimler dönemsel olarak incelenmiştir.
Eşleştirilmiş örneklem t-testinde, pandemi sürecinde meydana gelen
farklılaşmanın analize dahil edilen tüm değişkenlerde anlamlı olduğu
tespit edilmiştir. Pandemi sürecinde pandemi öncesi döneme göre
internet/mektup/telefon yoluyla yapılan ödeme tutarı ortalamasının
%8,42 oranında yükseldiği, internet/mektup/telefon yoluyla yapılan
ödeme adedi ortalamasının %6,32 oranında yükseldiği ve kartlı ödeme
endeksi ortalamasının %26,57 oranında yükseldiği tespit edilmiştir.
Ayrıca yerli kartların temassız kullanımının da pandemi sürecinde hızla
yükseldiği gözlenmiştir. Bankacılık sektörünün ödeme sistemlerindeki
dijital yenilikler uzun bir süredir uygulanıyor olsa da pandemi sürecinde
kullanım düzeylerindeki hızlı artış nedeniyle pandeminin bu yeniliklerin
kullanıcılar tarafından benimsenmesi için bir katalizör görevi gördüğü
söylenebilir. Buna rağmen banka kartı ve kredi kartı ile yapılan toplam
ICDBME-2022 118
işlem adedinin sadece %44’ünün temassız olarak gerçekleştirildiği

gözlenmektedir. Pandemi sürecinin banka kartı ve kredi kartı
kullanım alışkanlıklarında meydana getirdiği değişikliğin teknoloji
kullanımının sürdürülebilirliği açısından bankacılık sektörü tarafından
iyi değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu nedenle bankacılık
sektörüne ödeme sistemlerindeki dijital yeniliklerin kullanımını
özendirecek bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetlerini arttırmaları
önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Dijital bankacılık, Tüketici Davranışı, Covid-19,
Temassız ödeme
ICDBME-2022 119
CHANGES IN PAYMENT AND SHOPPING BEHAVIORS OF DEBIT

CARD AND CREDIT CARD USERS DURING THE COVID-19 PROCESS
Mustafa BEYBUR
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-0538-7155
ABSTRACT
The measures implemented due to the Covid-19 pandemic have led to
changes in consumer habits and behaviors. During the pandemic process,
most of the consumer needs have been met by businesses that provide
services through digital platforms, so the use of debit and credit cards in
payments has increased. In addition, the measures taken to reduce the
spread of the pandemic have reduced the physical use of debit cards and
credit cards on the one hand, and have increased the use of contactless
payment systems, on the other. Investigating the effect of the pandemic
on the use of cards in payments is important in terms of the decisions
to be taken by the banking sector regarding digital banking products/
services. The aim of this study is to analyze the changes in payment and
shopping behaviors of debit and credit card users before and during the
pandemic with debit and credit card usage data. For this purpose, data
on the credit card payment index, the amount and number of payments
made via internet/letter/phone were divided into two separate periods,
pre-pandemic and pandemic period, and analyzed by the paired sample
t-test. In addition, the changes in the data on the contactless use of
domestic cards have examined periodically. In paired sample t-test, it
has been determined that the differentiation that occurred during the
pandemic process was significant in all the variables included in the
analysis. During the pandemic process, it has been determined that the
average payment amount made via internet/letter/phone increased by
8.42%, the average number of payments made via internet/letter/phone
increased by 6.32% and the average of card payment index increased
by 26.57% compared to the pre-pandemic period. In addition, it has
been observed that the contactless use of domestic cards has increased
rapidly during the pandemic process. Although digital innovations in
banking sector’s payment systems have been implemented for a long
time, it can be said that the pandemic acts as a catalyst for the adoption
of these innovations by users due to the rapid increase in usage levels
during the pandemic process. Despite this, it is observed that only 44%
of the total number of transactions made with debit and credit cards are
made contactless. It is thought that the change caused by the pandemic
ICDBME-2022 120
process in debit and credit card usage habits should be well evaluated
by the banking sector in terms of the sustainability of technology use.
For this reason, it is recommended to the banking sector increase
information and awareness activities that will encourage the use of
digital innovations in payment systems.
Keywords: Digital banking, Consumer behavior, Covid-19, Contactless
payment
ICDBME-2022 121
CDS PRİMLERİ İLE BIST SEKTÖR ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
Gülsüm KIZILTOPRAK
ORC-ID: 0000-0001-9451-2936
Kemal EYÜBOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-2108-9732
ÖZET
Finansal piyasa enstrümanları, piyasa aktörlerinin yatırımlarını
finanse etmek için fon akımlarının transferini sağlamaktadır. Bu
araçlar arasında future, opsiyon, forward ve swap sözleşmeleri
yaparak kredi risklerini bir taraftan diğerine transfer eden kredi
türevleri bulunmaktadır. Türev ürünlerden sıklıkla kullanılanı, kredinin
ödenmesini teşvik etme ve karşılığında prim getirisi sağlamayı taahhüt
eden Kredi Temerrüt Takasları (CDS) sözleşmeleridir. Bu sözleşmeler ile
bir taraf belli bir ücret ile riske karşı koruma satın alırken diğeri prim
ödemeleri karşılığında aynı riski üstlenir. Ülke risk durumlarını ortaya
koymada bir gösterge olarak kabul edilen Kredi Temerrüt Takasları
(CDS), yatırımcı kararlarına yön veren bir unsur hâline gelmiştir.
Yatırımcıların risk algılarının yansımalarının en çok hissedildiği alanlar
menkul kıymet borsalarıdır. Bu amaçla çalışmada 2010: 03-2020: 12
dönemi için aylık veriler kullanılarak Türkiye’ye ait CDS primleri ile
XU100, XUMAL, XUSIN, XUHIZ ve XUTEK Endeksleri arasındaki uzun ve
kısa dönemli ilişki incelenmiştir. Çalışmada zaman serileri arasındaki
uzun dönemli ilişki Bayer ve Hanck (2013) ve Fourier ADL (2017)
eşbütünleşme testleriyle araştırılmıştır. Eşbütünleşme testi sonuçları
endeksler ile CDS arasında uzun dönemde eşbütünleşme olmadığını
göstermiştir. Ardından seriler arasındaki nedensellik ilişkisi Hacker ve
Hatemi-J (2006) Bootstrap nedensellik testi ile incelenmiştir. Nedensellik
testi sonucunda CDS’ ten XU100, XUMAL ve XUSIN endekslerine doğru
bir nedensellik ilişkisi tespit edilirken, 5 endeksten CDS’ e doğru bir
nedensellik bulunamamıştır.
Anahtar Kelimeler: Kredi Temerrüt Takası, Bayer ve Hanck
eşbütünleşme, Fourier ADL eşbütünleşme, Hacker ve Hatemi-J Bootstrap
nedensellik testi, Borsa İstanbul
ICDBME-2022 122
THE RELATIONSHIP BETWEEN CDS AND BIST SECTOR INDEXES
Gülsüm KIZILTOPRAK
ORC-ID: 0000-0001-9451-2936
Kemal EYÜBOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-2108-9732
ABSTRACT
Financial instruments provide the transfer of fund flows to finance
the investments of market actors. Among these instruments are credit
derivatives that transfer credit risks from one party to another by making
future, option, forward and swap contracts. The most frequently used
derivative products are the Credit Default Swap (CDS) contracts, which
undertake to encourage the payment of the loan and provide a premium
return in return. With these contracts, one party buys protection against
risk with a certain fee, while the other assumes the same risk in exchange
for premium payments. Credit default swaps (CDS), which are considered
to be indicators of country risk situations, have become a guiding factor
in investor decisions. The areas where the repercussions of investors ‘
perceptions of risk are most felt are the securities exchanges. For this
purpose, the long-and short - term relationship between CDS premiums
and BIST - 100, BIST - Financial, BIST - Industrial, BIST-Services and
BIST-Technology indices for the period 2008: 01-2019: 12 was examined
using monthly data In the study, the long-term relationship between
time series was investigated by Bayer and Hanck (2013) and Fourier
ADL (2017) cointegration tests. Cointegration test results showed that
there is no cointegration between indices and CDS in the long-term.
Then the causality relationship between the series was examined with
Hacker and Hatemi-J (2006) Bootstrap causality test. As a result of the
causality test, a causality relationship was found from CDS to BIST-100,
XUMAL, and XUSIN, while no causality was found from 5 indices to CDS.
Keywords: Credit Default Swaps, Bayer and Hack (2013) cointegration,
Fourier ADL (2017), Hacker and Hatemi- J (2006) Bootstrap Causality
Test, Borsa Istanbul.
ICDBME-2022 123
FİNTEKLER İLE ÖDEME SİSTEMLERİNE YENİ BİR BAKIŞ
Ayyüce YALIN MERSİNPINAR

ORC-ID: 0000-0001-5957-6176
Serkan ŞAHİN
ORC-ID: 0000-0002-1927-1092
ÖZET
Dijitalleşme ile birlikte hızlı bir artış kaydeden ticari işlemlerdeki
artış, çeşitlilik ve ticari hayatın dinamiklerindeki değişimler, ödeme
işlemlerinde hacimsel artışlara sebep olarak ödeme sistemlerinin değişip
gelişme ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Geleneksel ödeme sistemleri, yavaş,
hataya açık, pahalı, ödeme yapan ve ödeme alan kullanıcılar için zaman
alıcı olmasının yanı sıra sınır ötesi ödeme araçlarının nasıl kurulacağı
ve nasıl kullanılacağı gibi süreçlerin öğrenilmesindeki zorlukları da
içermektedir. Söz konusu zorlukların yanı sıra, banka ve banka dışı ödeme
kuruluşu müşterilerinin teknolojiyle beraber farklılaşan ihtiyaçları ve
tercihleri de geleneseksel ödeme sistemlerini zorlamaktadır. Dolayısı ile
küresel ödeme zorlukları sadece hacim artışı kaynaklı değil ekonomik,
sosyal ve teknik faktörlerdeki değişime bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Günümüzde bireyler artan oranda farklı ülke ve bölgelerden mal ve
hizmet alımı gerçekleştirirken küçük yada büyük işletme farketmeksizin
otomatik siparişler ve otomatik tedarik zincir ağları içinde alışverişlerini
gerçekleştirmektedirler. Bu eğilim ödeme sistemlerinin dönüşümünü
gün geçtikçe artan oranda hızlandırdırmaktadır. Bu çalışmada küresel
çapta gerçekleşen bu değişimlere ödemeler sisteminin nasıl adapte
edildiği ve gelişen finasal teknolojiyle birlikte ortaya çıkan FinTek
şirketlerinin ödeme sistemlerini nasıl değiştirdiği ve geliştirdiği
uygulama örnekleriyle incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: FinTek’ler, Ödeme Sistemleri, Sınır Ötesi
ödemeler, Yeni Nesil Ödeme Sistemleri.
ICDBME-2022 124
A NEW PERSPECTIVE TO PAYMENT SYSTEMS WITH FINTECHS
Ayyüce YALIN MERSİNPINAR

ORC-ID: 0000-0001-5957-6176
Serkan ŞAHİN
ORC-ID: 0000-0002-1927-1092
ABSTRACT
The growth and diversity in commercial transactions, which have
increased rapidly along with digitalization, as well as the changes in
commercial life dynamics, have led to volume increases in payment
transactions, revealing the need for payment systems to change
and develop. Conventional payment systems are slow, error-prone,
expensive and time-consuming for users who pay and receive payments,
and also involve difficulties in learning processes such as how to set
up and use cross-border payment instruments. In addition to these
difficulties, the changing demands and preferances of banks and non-
bank payment institutions’ customers due to the technology are also
challenging conventional payment systems. Therefore, global payment
difficulties arise not only due to volume growth, but also due to changes
in economic, social and technical factors. Whether they are small or
large businesses, indivuduals are now purchasing services and goods
from different countries and regions, they are shopping in automated
orders and automated supply chain networks. This trend is increasingly
accelerating the transformation of payment systems. In this study we
have examined how the payment systems has adapted to these global
changes and how FinTech companies that emerged with developing
technologies have changed and improved payment systems.
Keywords: FinTechs, Payment Systems, Cross-border Payment, Next
Generation Payment Systems.
ICDBME-2022 125
YAPAY ZEKA, MAKİNE ÖĞRENMESİ VE DERİN ÖĞRENMENİN

FİNANSAL SİSTEM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Serkan ŞAHİN
ORC-ID: 0000-0002-1927-1092
ÖZET
Tüm dünyayı etkisi altına alan dijitalleşme ve dijital dönüşüm
süreçlerinin etkilediği sektörlerin başında finans sektörü
gelmektedir. Finansal olmayan işletmelerde olduğu gibi finansal
kurumlar ve işletmeler de dijitalleşme ve dijital dönüşüm süreçlerini
önemsemektedirler. Geçmişte finansal sistem içerisinde birbirleri ile
rekabet eden geleneksel finansal kurumlar günümüzde yeni rakipler ile
karşı karşıya gelmektedirler. Söz konusu yeni rakipler, daha düşük hata
oranları, daha düşük maliyet ve daha hızlı bir şekilde finansal süreçleri
sürdürebilen Finansal Teknoloji firmalarıdır. Söz konusu yenilikçi
firmalar finans alanındaki bilgi birikimlerinden çok teknoloji alanındaki
deneyim, tecrübe ve bilgi birikimleri ile öne çıkmaktadırlar. Özellikle
yapay zekâ, makine öğrenmesi ve derin öğrenme alanındaki yenilikleri
yakından takip eden, uygulayan ve hatta geliştiren bu şirketler finansal
sistem içerisindeki süreçlerin önemli ölçüde değişmesini ve gelişmesini
sağlamışlardır. Günümüzde, finansal sistem içinde yer alan çoğu finansal
kurum da söz konusu, yeni finansal araçlara, yeni finansal hizmetlere
ve yeni finansal süreçlere adapte olarak rekabet güçlerini korumaya
çakışmaktadır. Bu çalışmada finansal sistemin işleyişini etkileyen yapay
zekâ, makine öğrenmesi ve derin öğrenme kavramları açıklanmış, söz
konusu yeniliklerin finans sektöründeki uygulamalarına yer verilerek
finansal sistem üzerindeki etkisi incelenmiş ve son olarak gelecekteki
kullanım alanları üzerine tartışmalara yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Finansal Teknoloji, Yapaya Zeka, Makine
Öğrenmesi, Derin Öğrenme.
ICDBME-2022 126
THE EFFECTS OF ARTIFICAL INTELLIGENCE, MACHINE LEARNING

AND DEEP LEARNING ON FINANCIAL SYSTEM
Serkan ŞAHİN
ORC-ID: 0000-0002-1927-1092
ABSTRACT
Financial sector is one of the top sectors that have been affected by
the digitalization and digital transformation processes, which have been
affecting the whole world. As with non-financial businesses, financial
institutions and businesses also attach great importance to digitalization
and digital transformation processes. In the past, traditional financial
institutions competed with each other in the financial system whereas,
these institutions now face with their new competitors. Financial
Technology firms are the the new competitors with lower failure rates,
lower costs and faster financial processes. These innovative firms
impress with their experience and knowledge in technology rather
than their financial knowledge. These firms, which closely follow,
implement and even develop artificial intelligence, machine learning and
deep learning innovations, have significantly changed and developed
the financial system. Today, majority of the financial institutions in
the financial system are trying to maintain their competitiveness by
adapting to new financial instruments, new financial services and new
financial processes. In this study, artificial intelligence, machine learning
and deep learning which affect the functioning of the financial system,
are explained, the effects of these innovations on the financial system are
investigated by giving special emphasis on these innovative applications,
and finally future of these innovations are discussed.
Keywords: Financial Technologies, Artifical Intelligence, Machine
Learning, Deep Learning,
ICDBME-2022 127
THE EFFECTS OF CREDIT RATING ANNOUNCEMENTS ON SHARES:

THE CASE OF TURKEY
Rana TORUN
Abdullah Gül University
ORC-ID: 0000-0002-4776-4011
Ahmet Yakup ERKILIÇ
Ministry of Culture And Tourism
ORC-ID: 0000-0002-1980-8136
ABSTRACT
Sovereign credit ratings are issued by several independent credit
rating agencies. These credit ratings are main signs of the credibility of
the countries. These credit ratings both affect the goverments’ access
to internatioanl capital markets as well as other borrowers’ access in
the same country. However, both the credit rating agencies and the
sovereign ratings they issue have been exposed to increasing criticism
especially after the global crisis of the year 2008. Likewise, the sovereign
ratings given for Turkey have been a current discussion topic. The aim of
the study is to reveal the effects of the credit rating announcements on
share price. In this content, the announced sovereign ratings for Turkey
by Standar&Poor’s, Fitch and Moody’s and the main indicators regarding
share prices of the firms whose shares are traded on BIST100 were used
under the scope of event study. This paper contributes the existing
literature by documenting how much sovereign rating changes affect a
domestic stock market.
Keywords: Credit Rating Announcement, Sovereign Rating, Event
Study, Share Price, Turkey
ICDBME-2022 128
FİNANS SEKTÖRÜNDE DİJİTALLEŞME UYGULAMALARININ ANALİZİ
Hale Nur GÜLER

ORC-ID: 0000-0002-6333-1849
ÖZET
Dijital dönüşüm süreçleri bankacılıkta etkisini sürdürmektedir.
Büyük veri, yapay zeka, nesnelerin interneti, artırılmış gerçeklik,
robotik otomasyon, blok zinciri, kuantum bilişim, 5G teknolojisi ile bilgi
teknolojilerinin yoğun kullanımı sağlanarak iş süreçlerinin ve bilgilerin
hızlı para ve zaman tasarrufu sağlayarak elektronik ortama aktarılması
ile dijital dönüşüm yaşanmaktadır. İçinde bulunulan koronavirüs
salgınının da etkileri ile müşteri ve çalışan beklentileri değişmektedir.
Bankaların yoğun rekabet şartlarında daha çevik olmaları beklentilere
hızlıca yanıt verecek şekilde alt yapı çalışmalarını sürdürmeleri ve
uygulamaları hayata geçirmeleri önemlidir. Salgının etkilerinden
korunmak için uzaktan çalışma modeli ile uygun olan bölümleri için
çalışanlarını evden çalıştırmaya başlayan sektörde bankalar en iyi çalışan
deneyimi yakalamaya çalışmaktadır. Teknolojideki değişimin sağladığı
olanaklar ile sektörde müşteriler ve insan kaynakları için yürütülen
faaliyetlerde ve iş modellerinde hızlı şekilde işlemler yapılabilmektedir.
Dijital dönüşüm uygulamaları ile zaman tasarrufu ve maliyet düşüşleri
müşteriler, çalışanlar ve bankalar açısından etkilerini göstermektedir.
Nitel olarak tasarlanan bu çalışmada Türkiye’ de faaliyetlerini sürdüren
altı bankanın dijital dönüşüm uygulamaları müşteriler ve insan
kaynakları faaliyetleri açısından değerlendirilmiştir. Araştırmada içerik
analizi yapılarak bankalar arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya
çıkartılmıştır. Bankaların dijitalleşme için 2020 yılı için yayınladıkları
faaliyet raporlarında paylaştıkları bilgilerle sınırlı olmak üzere elde
edilen verilere göre bankaların şubeleri dışındaki dijital kanallarından
internet, mobil, çağrı merkezi ve ATM’lerden yapılan işlemlerin çeşitleri
artmaktadır. Müşterilerin dijital kanallara yönlenmesi için işlem limit
kısıtlamalarında da değişikliğe gidilmektedir. Bankaların müşterilerle
kurdukları sözleşmelerin dijital ortama taşındığı şubeye gitmeye gerek
olmadan da banka müşterisi olabilmenin yolu açılmaktadır. Görüntülü
görüşme ile dijital kanalların kullanılabilmesi için şifre verilebilmektedir.
Araştırmaya dahil edilen bankaların dijital dönüşümü birçok ürün ve
hizmet faaliyetinde gösterdiği ve çalışanları için de uzaktan çalışma
modeli kapsamında eğitim ve gelişim faaliyetlerini sürdürdükleri
görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bankacılık sektörü, dijitalleşme, müşteri
deneyimi, insan kaynakları yönetimi, koronavirüs salgını
ICDBME-2022 129
ANALYZING OF DIGITALIZATION APPLICATIONS IN THE FINANCE

SECTOR
Hale Nur GÜLER

ORC-ID: 0000-0002-6333-1849
ABSTRACT
Digital transformation processes continue to be effective in banking.
Big data, artificial intelligence, internet of things, augmented reality,
robotic automation, blockchain, quantum computing, 5G technology and
information technologies are used intensively and digital transformation
is experienced by transferring business processes and information to
electronic environment by quickly saving money and time. With the
effects of the current coronavirus epidemic, customer and employee
expectations are changing. It is important for banks to be more agile in
intense competition conditions, to continue their infrastructure works and
to implement practices in a way that will respond quickly to expectations.
In order to protect from the effects of the epidemic, banks are trying to
achieve the best employee experience in the sector, which has started
to employ their employees from home for suitable departments with
the remote working model. With the opportunities provided by the
change in technology, transactions can be made quickly in the activities
and business models carried out for customers and human resources in
the sector. Time savings and cost reductions with digital transformation
applications show their effects in terms of customers, employees and
banks. In this qualitatively designed study, digital transformation practices
of six banks operating in Turkey were evaluated in terms of customers
and human resources activities. In the research, the similarities and
differences between the banks were revealed by making content analysis.
According to the data obtained, limited to the information shared by the
banks in the annual reports published for digitalization for 2020, the
types of transactions made through the internet, mobile, call centers
and ATMs through digital channels other than banks branches are
increasing. Transaction limit restrictions are also being changed in order
to direct customers to digital channels. It paves the way for becoming a
bank customer without the need to go to the branch where the contracts
that banks have made with customers are transferred to the digital
environment. A password can be given to use digital channels with video
calls. It is seen that the banks included in the research demonstrate digital
transformation in many product and service activities, and they continue
their training and development activities within the scope of the remote
working model for their employees.
Keywords: Banking sector, digitalization, customer experience, human
resources management, coronavirus epidemic
ICDBME-2022 130
FİNTECH VE TEDARİK ZİNCİRİ FİNANSMANI
Oylum Şehvez ERGÜZEL

Sakarya Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-9266-8267
Seren ÖZSOY
ORC-ID: 0000-0001-6642-7195
Ece Nur DEMİR
ORC-ID: 0000-0002-8952-9511
ÖZET
Küresel pandemi, neden olduğu fiyat artışları ve teslimatlardaki
istikrarsızlık ile birlikte küresel tedarik zincirinin küresel risklere karşı
esneklik ve cevap verebilirlik konusunda tekrar ele alınması gerektiğini
ortaya koymuştur. Bu kapsamda tedarik zincirinin finansmanı (TZF),
küresel risklere karşı, işletmelerin sürdürülebilirliği bağlamında
belirleyici unsur olarak ön plana çıkmaktadır. TZF’nin ele alınmasında
banka kredileri, akreditif gibi geleneksel yaklaşımlar tedarik zinciri
üyelerinin arasındaki bilgi asimetrisini konusunda yetersiz kalmaktadır.
Bu nedenle, teknoloji tabanlı finansal tekniklerin (fintech) benimsenmesi
tedarik zincirinin finansmanında makul bir strateji olarak ön plana
çıkmaktadır. Finans ve Teknolojinin bir araya gelmesi olarak ortaya
çıkan Fintech, finansal ödeme, finansman, borç verme, yatırım, ticaret,
finansal hizmetler ve para birimlerinin yürütülme şeklini geniş ölçüde
etkileyen yıkıcı innovasyon türü olarak ifade edilmektedir. Yapay zeka,
makine öğrenmesi, blockchain teknolojisi, peer to peer lending, regtech,
nesnelerin internet gibi teknolojilerle ortaya çıkan Fintech uygulamaları
halihazırda varolan sistem ve süreçlerde köklü ve kalıcı değişikliklere
neden olmaktadır. Fintech’in farklı alanlardaki yıkıcı etkisi Tedarik Zinciri
Finansmanında da etkilidir. Fintech enstrümanlarının benimsenmesi,
küresel tedarik zincirinin artan rekabet ortamının yanında bilgi
asimetrisi sorununa getirdiği çözümler, işlem sürelerindeki etkinlik ve
tedarik zinciri üyeleri arasında koordinasyonun sağlanması açısından
kaçınılmazdır. Fintech’in sunduğu çözümlerin günümüz tedarik zincir
finansmanı süreçlerine etkisi göz önüne alınarak, bu çalışmada farklı
fintech enstrümanlarının tedarik zinciri finansmanına olan etkileri,
uygulama örneklerine yer verilerek, potansiyel avantaj ve dezavantajları
bağlamında ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Fintech, Tedarik Zinciri Yönetimi, Tedarik Zinciri
Finansmanı, İnovasyon
ICDBME-2022 131
FINTECH AND SUPPLY CHAIN FINANCE

ORC-ID: 0000-0001-9266-8267
Seren ÖZSOY
ORC-ID: 0000-0001-6642-7195
Ece Nur DEMİR
ORC-ID: 0000-0002-8952-9511
ABSTRACT
The global pandemic, along with the price spikes and delivery
instability it has caused, has highlighted the need to reconsider the
resilience and responsiveness of the global supply chain to global risks.
Herein, supply chain finance (SCF) stands out as a decisive factor in the
sustainability of businesses against global risks. Traditional approaches
such as bank loans and letters of credit are insufficient to address the
information asymmetry among supply chain members. Therefore, the
adoption of technology-based financial techniques (fintech) is emerging
as a plausible strategy for supply chain financing. Fintech, which
emerged as a combination of Finance and Technology, is defined as a
type of disruptive innovation that broadly affects the way of financial
payments, financing, lending, investment, trading, financial services.
Fintech applications that emerged with technologies such as artificial
intelligence, machine learning, blockchain technology, peer to peer
lending, regtech, and the internet of things cause radical and permanent
changes in already existing systems and processes. Its disruptive impact
in different areas is also effective in Supply Chain Finance. The adoption
of fintech instruments is inevitable in the increasingly competitive
environment of the global supply chain, as well as solutions to the
problem of information asymmetry, efficiency in transaction times and
coordination among supply chain members. Considering the impact of
fintech solutions on today’s supply chain finance processes, this study
will examine the impact of different fintech instruments on supply chain
finance in the context of their potential advantages and disadvantages by
providing examples of their application.
Keywords: Fintech, Supply Chain Management, Supply Chain Finance,
Innovation
ICDBME-2022 132
KRİPTO VARLIKLAR İLE PORTFÖY OLUŞTURMA:

BİR MODEL PORTFÖY ÖNERİSİ
Erdi BAYRAM
Manisa Celal Bayar Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-4478-7231
Tufan SARITAŞ
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-1728-2377
ÖZET
En temel tanımıyla kripto varlıklar, blok zinciri gibi dağıtık defter
teknolojisine (distrubuted ledger technology) dayalı; elektronik olarak
transfer edilebilen, saklanabilen, alımı ve satımı yapılabilen dijital
varlıklardır. Kripto varlıkların -daha spesifik bir ifadeyle kripto paraların-
itibari paraya (fiat money) dönüşümü (ya da tam tersi) ikincil piyasalar
vasıtasıyla sağlanmaktadır. Son dönem finans piyasasında kripto varlık
aracılık hizmeti sunan şirketlerin sayısının eksponansiyel bir şekilde
artması, kripto borsalarındaki işlem hacminin yükselmesi gibi olgular
kripto varlıkların bir yatırım aracına dönüştüğünü göstermektedir.
Bu süreç piyasalarda -örnekleri çokça görülmeye başlanan– fiyat
balonları, spekülasyonlar, büyük kayıpların oluşması gibi durumları
ortaya çıkarmıştır. Bunun en önemli sebeplerinden birisinin yaratılan
“yüksek getiri elde etme” algısı olduğu söylenebilir. Bu bağlamda ikincil
piyasalarda işlem yapan yatırımcıların volatil yatırım ortamında riski
dağıtarak (diğer bir deyişle çeşitlendirme yaparak) kendi risk-getiri
profillerine uygun bir yatırım stratejisi geliştirmeleri önemlidir. Bu
çalışmada piyasa değeri (market capitalization) yüksek kripto varlıklar
ile farklı portföy seçim teknikleri kullanılarak bir “model portföy” önerisi
sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Kripto varlıklar, portföy yönetimi, optimizasyon.
ICDBME-2022 133
PORTFOLIO CONSTRUCTION WITH CRYPTOASSETS:

A MODEL PORTFOLIO PROPOSAL
Erdi BAYRAM
Manisa Celal Bayar Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-4478-7231
Tufan SARITAŞ
ORC-ID: 0000-0003-1728-2377
ABSTRACT
As a basic definition, cryptoassets are based on distributed ledger
technology (DLT) such as blockchain; they are digital assets that can
be transferred, stored, and traded electronically. The conversion of
cryptoassets (or cryptocurrencies) into fiat money (or fiat money to
cryptoassets) is provided through secondary markets. The exponential
increase in the number of companies providing cryptoassets brokerage
services in the recent financial market and the increase in the transaction
volume in crypto exchanges show that cryptoassets have turned into
an investment instrument. This revealed cases such as price bubbles,
speculations, and abnormal losses, examples of which are beginning to
be seen in the markets. It can be said that one of the most important
reasons for this is the perception of “high returns”. In this context, it
is crucial for investors trading in secondary markets to develop an
investment strategy for their risk-return profiles by spreading the risk
(in other words, by diversifying) in the volatile investment environment.
In this study, a “model portfolio” made proposed using different portfolio
selection techniques with cryptoassets with high market capitalization.
Keywords: Cryptoassets, portfolio management, optimization.
ICDBME-2022 134
FİNANSAL TEKNOLOJİNİN YEŞİL ENERJİ YATIRIMLARININ

ARTTIRILMASI İÇİN ÖNEMİ
Serhat YÜKSEL
ORC-ID: 0000-0002-9858-1266
Hasan DİNÇER
ORC-ID: 0000-0002-8072-031X
ÖZET
Yeşil enerji yatırımlarında güneş ve rüzgar gibi doğal kaynaklar
kullanılmaktadır. Bu süreçte, kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar
yakılmadığı için karbon emisyonu problemi ciddi bir şekilde
azaltılmaktadır. Buradan anlaşılabileceği üzere, yeşil enerji kaynaklar
çevre dostu enerji türleri olarak kabul edilmektedir. Yeşil enerji
projelerinin başka bir faydası da ülkelerin enerji bağımlılığını
azaltmasıdır. Enerji her ülkenin temin etmekte zorunda olduğu bir
ihtiyaçtır. Bu yüzden, kendi enerji kaynaklarına sahip olmayan ülkeler bu
ihtiyaçlarını başka ülkelerden temin etmek durumundadırlar. Bu durum
ülkeleri hem ekonomik hem de politik anlamda diğer ülkelere bağımlı
hale getirmektedir. Yeşil enerji projeleri ülkelerin bu problemi minimize
edebilmelerine yardımcı olmaktadır. Bunun en temel gerekçesi de yeşil
enerji yatırımları sayesinde ülkeler kendi enerjilerini üretebilmektedirler.
Bahsedilen bu faktörler dikkate alındığında, yeşil enerji yatırımlarının
arttırılması ülkelerin hem sosyal hem de ekonomik kalkınması açısından
önem arz etmektedir. Buna karşın, bu projelerin başlangıç maliyetleri
çok yüksektir. Bu durum yeşil enerji projelerinin geliştirilmesinde en
önemli engellerden biri olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla, yeşil
enerji projelerinin finansman probleminin çözülebilmesi için doğru
stratejilerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu süreçte, yenilikçi finansal
ürünlere ihtiyaç duyulmaktadır. Finansal teknolojinin etkin bir şekilde
kullanılabilmesi sayesinde bu problemin çözümüne katkı bulabilmek
mümkün olabilmektedir. Dijital finansın kullanılabilmesi sayesinde, finans
kurumlarının maliyetlerinin düşürülebilmesi mümkün olabilecektir. Bu
durum da yeşil enerji yatırımcılarına daha düşük maliyetli kredi imkanının
sunulabilmesine katkı sağlayacaktır. Dijital finans sürecinde, özellikle
teknolojik gelişmelerinin de yardımıyla, yeşil enerji yatırımcılarının
finansal hizmetlere daha kolay ulaşabilmesi mümkün olabilecektir. Bu
bağlamda, yapılacak yeni çalışmalar ile finansal teknoloji ekosisteminin
etkin bir şekilde dizayn edilebilmesi için gerekli olan önceliklerin
belirlenmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Dijital Finans; Yeşil Enerji Projeleri; Enerji
Yatırımları
ICDBME-2022 135
THE IMPORTANCE OF FINANCIAL TECHNOLOGY FOR INCREASING

GREEN ENERGY INVESTMENTS
Serhat YÜKSEL
ORC-ID: 0000-0002-9858-1266
Hasan DİNÇER
ORC-ID: 0000-0002-8072-031X
ABSTRACT
Natural resources such as solar and wind are used in green energy
investments. In this process, since fossil fuels such as coal and natural
gas are not burned, the carbon emission problem is seriously reduced.
As can be understood from here, green energy sources are accepted as
environmentally friendly energy types. Another benefit of green energy
projects is that they reduce the energy dependency of countries. Energy
is a need that every country has to provide. Therefore, countries that
do not have their own energy resources have to supply their needs
from other countries. This situation makes countries dependent
on other countries both economically and politically. Green energy
projects help countries to minimize this problem. The main reason for
this is that countries can produce their own energy thanks to green
energy investments. Considering these factors, increasing green energy
investments is important for both social and economic development
of countries. However, the initial costs of these projects are very high.
This situation is considered as one of the most important obstacles in
the development of green energy projects. Therefore, it is necessary to
determine the right strategies in order to solve the financing problem of
green energy projects. In this process, innovative financial products are
needed. Thanks to the effective use of financial technology, it is possible
to contribute to the solution of this problem. Thanks to the use of digital
finance, it will be possible to reduce the costs of financial institutions.
This, in turn, will contribute to providing green energy investors with a
lower cost loan facility. In the digital finance process, it will be possible
for green energy investors to access financial services more easily,
especially with the help of technological developments. In this context, it
is necessary to determine the priorities necessary for the effective design
of the financial technology ecosystem with new studies to be carried out.
Keywords: Digital Finance; Green Energy Projects; Energy Investments
ICDBME-2022 136
KRİPTO PARA BİRİMLERİ Mİ GELENEKSEL FİNANSAL VARLIKLAR

MI: BİR YATIRIM ANALİZİ
Önder BÜBERKÖKÜ
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-7140-557X
Gamze SEVIMLI ÖRGÜN
ORC-ID: 0000-0002-4233-8363
ÖZET
Bu çalışmada kripto para birimlerinin riske göre düzeltilmiş getiri
oranları ile geleneksel finansal varlıkların riske göre düzeltilmiş getiri
oranları kıyaslanarak bir yatırım analizi yapılmıştır. Ayrıca portföy
çeşitlendirmesi açısından önemli bilgiler sunması nedeniyle kripto
para birimleri ile geleneksel finansal varlıklar arasındaki korelasyon
değerleri de hesaplanmıştır. Kripto para birimleri olarak Bitcoin (BTC),
Ethereum (ETH), Cardano (ADA), Decentraland (MANA), Chainlink
(LINK), Stellar (XLM) ve Ripple’a (XRP); geleneksel finansal varlıklar
olarak ise hisse senedi endekslerinin yanı sıra enerji, gıda ve metal
emtialarına ait endekslere yer verilmiştir. Riske göre düzeltilmiş getiri
oranlarının hesaplanmasında Sharpe rasyosu ile değişim katsayısından
yararlanılmıştır. Çalışma bulguları kripto para birimlerinin geleneksel
finansal varlıklara göre çok daha yüksek getiri oranları sunmakla
birlikte riske göre düzeltilmiş getiri oranları dikkate alındığında, ne
kripto para birimlerinin ne de geleneksel finansal varlıkların birbirlerine
kıyasla sürekli bir şekilde daha iyi performans sergileyemediklerini
göstermektedir. Portföy çeşitlendirmesi etkisi açısından ise çalışma
bulguları BTC, ADA, MANA, XLM, XRP’dan oluşan kripto para birimleri
için en iyi çeşitlendirme etkisinin portföye değerli metal emtialarının
eklenmesi ile elde edilebileceği sonucuna işaret etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kripto para piyasaları, Geleneksel finansal
varlıklar, Yatırım analizi
ICDBME-2022 137
CRYPOTOCURRENCY MARKETS VERSUS TRADITIONAL FINANCIAL

MARKETS: AN INVESTMENT ANALYSIS
Önder BÜBERKÖKÜ
ORC-ID: 0000-0002-7140-557X
Gamze SEVIMLI ÖRGÜN
ORC-ID: 0000-0002-4233-8363
ABSTRACT
In this study, an investment analysis has been made by comparing the
risk-adjusted returns of cryptocurrencies with the risk-adjusted returns
of traditional financial assets. Sharpe ratio and coefficient of variation
measures are applied in the calculation of risk-adjusted returns.
In addition, correlation coefficients between cryptocurrencies and
traditional financial assets are also calculated, as they provide important
information in terms of portfolio diversification. Bitcoin (BTC), Ethereum
(ETH), Cardano (ADA), Decentraland (MANA), Chainlink (LINK), Stellar
(XLM) ve Ripple (XRP) are used as cryptocurrencies whereas stock indices,
energy commodity prices and commodity indices including energy, food,
beverage and metals price indices are considered as traditional financial
assets. The findings show that although cryptocurrencies offer much
higher rates of return than traditional financial assets, they do not have
consistently better perfromance than traditional financial assets when
risk-adjusted returns are taken into account. More specifically results
indicate that neither the cryptocurrencies nor the traditional financial
assets consistently produce superior risk-adjusted returns compared
with each other.In terms of portfolio diversification effect, the findings
of the study indicate that the best diversification effect for portfolios
containing any of the cryptocurrencies consisting of BTC, ADA, MANA,
XLM, XRP can be achieved by adding precious metals commodities to the
portfolio.
Keywords: Crypotocurrency markets, traditional financial markets,
Investment analysis
ICDBME-2022 138
GOVERNANCE QUALITY, POLITICAL CONNECTIONS AND THE

PHENOMENOLOGY OF EARNINGS MANAGEMENT: A SYSTEMATIC
LITERATURE REVIEW
Nasredine FATHELKHIR
Hassan First University
ORC-ID: 0000-0001-5509-2297
Said KARAM
ORC-ID: 0000-0003-1751-1600
Othman GAGA
ORC-ID: 0000-0002-7333-9721
ABSTRACT
The research on corporate governance and earnings management
has attracted attention from different scholars after the increasing of
financial scandals. Despite the proliferation of a great number of studies
that have been conducted to test the effect of corporate governance
mechanisms on financial reporting quality and accounting manipulation,
the results are still ambiguous, unclear and inconclusive.
Our study is designed to explain and investigate the determinants of
earnings management, indeed, a theoretical review based on agency and
positive accounting theory will be used. As a result of this flourishing
interest, the objective of our paper is to present an updated state of the
art and systematically review 73 articles selected and extracted from
Scopus and Web of Science databases. The methodology of selecting
articles was fundamentally based on title, abstract and keywords. Our
paper has been focusing essentially on the role of ownership structure,
board of directors and audit committee attributes as mechanisms that
can impede the manipulation of accounting data and mitigate the agency
problems. Also, we have tried to tackle the literature gap by analyzing
various studies relating political costs to earnings management.
As a result, this paper contributes to the literature on corporate
governance, by analyzing the impact of each mechanism, critiquing the
mythological approaches and demystifying the direct, moderating and
mediating effects between variables. We also identified the different
estimation techniques and scrutinized the different measures of
ICDBME-2022 139
politically connected firms and proxies of discretionary accruals based

on different prediction models.
Keywords: Corporate governance, Board composition, Audit quality,
Political costs, Discretionary accruals.
ICDBME-2022 140
KRİPTO PARALAR VE TÜRK LİRASIYLA OLAN İLİŞKİLERİ ÜZERİNE

BİR ANALİZ: TODA-YAMAMOTO NEDENSELLİK TESTİ İLE
İNCELEME
Ayşegül KIRKPINAR
ORC-ID: 0000-0002-7339-8262
ÖZET
Kripto paralardan olan Bitcoin’in (BTC) ortaya çıkması yoğun
tartışmaları tetiklemiştir. Kripto paralara oluşan özel ilgiye rağmen
bu para birimlerinin değerine ilişkin teorik anlayış sınırlı kalmaktadır.
Geleneksel par birimlerine kıyasla, kripto para birimleri yüksek risk
ve oynaklıkların daha fazla olduğu bir finansal yatırım ürünü olarak
değerlendirilmektedir. Bir finansal varlığa yatırım yaparken, diğer
yatırım araçları ile olan ilişkisi ve etkileşimi özellikle yatırımcılar
açısından dikkate alınması gereken önemli bir durumdur. Bu amaçla, bu
çalışmada Bitcoin ve Ethereum fiyat hareketleri incelenerek bu kripto
para birimlerinin Türk Lirası (TRY) ile arasındaki nedensellik ilişkisini
tespit etmek amaçlanmıştır.
Çalışmada analize konu olan kripto paralar 2022 yılı Temmuz ayı
itibariyle en yüksek işlem hacmine sahip olan Bitcoin (BTC) ve Ethereum
(ETH)’dan oluşmaktadır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisini
belirlemek için Toda-Yamamoto testinden faydalanılmıştır. Kripto
paraların ihraç tarihleri farklılık göstermelerinden dolayı analizde
kullanılacak Bitcoin ve Ethereum’a ait veri aralıkları da bu açıdan
farklıdır. Her iki kripto para birimi için günlük kapanış fiyatları ele
alınmış olup, Bitcoin için 2012:06- 2022:07 dönem aralığı, Ethereum için
ise 2016:03-2022:07 dönem aralığı ele alınmıştır.
Nedensellik test sonuçlarına göre, Bitcoin ve Ethereum fiyatları ile
Türk lirası arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu görülmüştür.
Böylece hem kripto para birimlerinin (BTC ve ETH) hem de geleneksel
para biriminin (TRY) karşılıklı olarak birbirlerini etkilediği ortaya
çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kripto Para, Bitcoin, Ethereum, Türk Lirası, Toda-
Yamamoto Test
ICDBME-2022 141
AN ANALYSIS ON CRYPTOCURRENCIES AND THEIR RELATIONS

WITH THE TURKISH LIRA: THE EXAMINATION WITH THE TODA-
YAMAMOTO CAUSALITY TEST
Ayşegül KIRKPINAR
ORC-ID: 0000-0002-7339-8262
ABSTRACT
The emergence of Bitcoin (BTC), one of the cryptocurrencies,
has triggered intense discussions. Despite the particular interest
in cryptocurrencies, the theoretical understanding of the value of
these currencies has limited. Compared to traditional currencies,
cryptocurrencies are considered a financial investment product
with higher risk and volatility. While investing in a financial asset, its
relationship and interaction with other investment instruments is an
important situation that should be considered especially for investors.
For this purpose, in this study, it is aimed to determine the causal
relationship between Bitcoin and Ethereum cryptocurrencies and
the Turkish Lira (TRY) by examining the price movements of these
cryptocurrencies.
The cryptocurrencies used in the study consist of Bitcoin (BTC)
and Ethereum (ETH), which have the highest transaction volume
as of July 2022.Toda-Yamamoto test was used to determine the
causality relationship between the variables. Since the issuance dates
of cryptocurrencies differ, the data ranges for Bitcoin and Ethereum
to be used in the analysis are also different in this respect. The daily
closing prices for both cryptocurrencies are used, with the period range
2012:06-2022:07 for Bitcoin and the period between 2016:03-2022:07
for Ethereum.
According to the causality test results, there are bidirectional causality
relationships between Bitcoin, Ethereum prices and the Turkish lira.
Thus, the results indicate that both cryptocurrencies (BTC and ETH) and
traditional currency (TRY) mutually affect each other.
Keywords: Cryptocurrency, Bitcoin, Ethereum, Turkish Lira, Toda-
Yamamoto Test
ICDBME-2022 142
G7 ÜLKELERİNDE İNOVASYON VE İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ:

PANEL VERİ ANALİZİ
Bahar OĞUL
ORC-ID: 0000-0002-4335-9086
ÖZET
İnovasyon, özellikle son dönemlerde birçok araştırmaya konu
olmaktadır. Temel makroekonomik değişkenlerden biri olan iktisadi
büyüme ile inovasyon ilişkisi de büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada G7
(Almanya, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya ve Kanada) ülkelerine
ait inovasyon ve iktisadi büyüme arasındaki ilişki 1996-2020 dönemine
ait yıllık verilerle ele alınmaktadır. İnovasyonun göstergesi olarak Ar-Ge
harcamaları ve patent başvurularından faydalanılmıştır. Dinamik panel
veri analiz tekniğinin faydalanıldığı bu çalışmada Westerlund (2006)
tarafından geliştirilen, çoklu yapısal kırılmalara izin veren ve yatay kesit
bağımlılığını dikkate alan panel eşbütünleşme testinden yararlanılmıştır.
Seriler arasında eşbütünleşme katsayılarının belirlenmesi amacıyla
Eberhardt ve Bond (2009) tarafından geliştirilen AMG (Augmented Mean
Group Estimator: Güçlendirilmiş Ortalama Grup Etkisi) yöntemi veya
Pesaran (2006) tarafından geliştirilen CCE (Common Correlated Effects:
Ortak Grup Etkisi) yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre
panel genelinde inovasyon ile iktisadi büyüme arasında uzun dönemli
bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. G7 ülkeleri açısından iktisadi karar
vericilerin bu durumu göz önünde bulundurması önem arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler: İnovasyon, Patent, Ar-Ge Harcamaları, İktisadi
Büyüme, G7 Ülkeleri
ICDBME-2022 143
THE RELATIONSHIP OF INNOVATION AND ECONOMIC GROWTH IN

G7 COUNTRIES: PANEL DATA ANALYSIS
Bahar OĞUL
ORC-ID: 0000-0002-4335-9086
ABSTRACT
Innovation has been the subject of many researches, especially in
recent years. The relationship between economic growth, which is one
of the main macroeconomic variables, and innovation is also of great
importance. In this study, the relationship between innovation and
economic growth of the G7 (Germany, USA, England, France, Italy, Japan
and Canada) countries is discussed with annual data for the period
1996-2020. R&D expenditures and patent applications were used as
indicators of innovation. In this study, in which the dynamic panel data
analysis technique was used, the panel cointegration test developed by
Westerlund (2006), which allows multiple structural breaks and takes
into account the cross-section dependence, was used. AMG (Augmented
Mean Group Effect) method developed by Eberhardt and Bond (2009) or
CCE (Common Correlated Effects) method developed by Pesaran (2006)
were used to determine the cointegration coefficients between series.
According to the findings, it has been determined that there is a long-
term relationship between innovation and economic growth throughout
the panel. For G7 countries, it is important for economic decision makers
to consider this situation.
Keywords: Innovation, Patent, R&D Expenditures, Economic Growth,
G7 Countries
ICDBME-2022 144
KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE FİNANSALLAŞMANIN GELİR DAĞILIMI

ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR
İNCELEME
Bahar OĞUL
ORC-ID: 0000-0002-4335-9086
ÖZET
Gelir dağılımında adaletin sağlanması ülke ekonomileri açısından en
önemli makroekonomik hedefler arasındadır. Gelir dağılımının hem
sosyal hem de ekonomik etkileri bulunmaktadır. Özellikle küreselleşme
süreci ile birlikte artan finansal hareketlilik sonrası gelir dağılımında
adaletsizliğe etken olan faktörlerin çeşitli araştırmalara konu olduğu
görülmektedir. Bu çalışmadaki amaç Türkiye ekonomisine ait 1990-2019
döneminde Finansal Kuznets Eğrisi hipotezinin kısa ve uzun dönemde
geçerli olup olmadığını zaman serisi analizi yöntemiyle sınamaktır.
Türkiye ekonomisinin finansal gelişme, kişi başına düşen milli gelir,
küreselleşme ve Gini katsayısı değişkenleri ile ekonometrik analizler
yapılmıştır. Finansal gelişmenin göstergesi olarak IMF tarafından
sunulan finansal küreselleşme endeksinden, küreselleşmenin göstergesi
olarak ise KOF İsviçre Ekonomi Enstitüsü tarafından sunulan genel
küreselleşme endeksinden ve gelir eşitsizliğinin göstergesi olarak Gini
katsayısından yararlanılmıştır. Ampirik kısımda öncelikle değişkenlerin
birim kök seviyesi incelenmiştir. Değişkenler arasındaki eşbütünleşme
ilişkisi Pesaran vd. (2001) tarafından geliştirilen Gecikmesi Dağıtılmış
Otoregresif Model (ARDL) ile sınanmıştır. Kısa ve uzun dönemde
finansallaşma, küreselleşme ve ekonomik büyüme değişkenlerin Gini
katsayısı üzerindeki etkisinin istatistiki olarak anlamlı olduğu sonucu
elde edilmiştir. Ampirik bulgular hem kısa dönemde hem de uzun
dönemde Finansal Kuznets Eğrisi hipotezinin geçerli olduğunu ortaya
koymaktadır. Başka bir deyişle Finansal Kuznets Eğrisi hipotezinin
geçerliliği, Türkiye ekonomisinde söz konusu dönemde ters-U ilişkisinin
geçerli olduğunu göstermektedir. Ayrıca elde edilen sonuçlara göre
ekonomik büyüme ve küreselleşme değişkenleri gelir eşitsizliğini azaltıcı
yönde etkiler meydana getirmektedir.
Anahtar Kelimeler: Finansallaşma, Küreselleşme, Gelir Dağılımı,
ARDL Sınır Testi, Türkiye Ekonomisi
ICDBME-2022 145
THE EFFECT OF FINANCIALIZATION ON INCOME DISTRIBUTION IN

THE PROCESS OF GLOBALIZATION: AN EMPIRICAL ANALYSIS ON
THE TURKISH ECONOMY
Bahar OĞUL
ORC-ID: 0000-0002-4335-9086
ABSTRACT
Ensuring fairness in income distribution is among the most important
macroeconomic targets for national economies. Income distribution has
both social and economic effects. It is seen that the factors that cause
injustice in income distribution, especially after the increasing financial
mobility with the globalization process, are the subject of various
researches. The aim of this study is to test whether the Financial Kuznets
Curve hypothesis is valid in the short and long term in the 1990-2019
period of the Turkish economy by using the time series analysis method.
The variables of financial development, per capita income, globalization
and Gini coefficient of the Turkish economy and econometric analyzes
were made. As an indicator of financial development, the financial
globalization index presented by the IMF, the general globalization index
presented by the KOF Swiss Institute of Economics as an indicator of
globalization, and the Gini coefficient as an indicator of income inequality
were used. In the empirical part, first of all, the unit root level of the
variables was examined. Cointegration relationship between variables
Pesaran et al. (2001) with the Autoregressive Distributed Lag (ARDL).
It has been concluded that the effects of financialization, globalization
and economic growth variables on the Gini coefficient in the short and
long term are statistically significant. Empirical findings reveal that the
Financial Kuznets Curve hypothesis is valid both in the short run and
the long run. In other words, the validity of the Financial Kuznets Curve
hypothesis shows that the inverted-U relationship is valid in the Turkish
economy in the said period. In addition, according to the results obtained,
economic growth and globalization variables create effects that reduce
income inequality.
Keywords: Financialization, Globalization, Income Distribution, ARDL
Boundary Test, Turkish Economy
ICDBME-2022 146
TEDARİK ZİNCİRİNDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM: ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK
Seren ÖZSOY
ORC-ID: 0000-0001-6642-7195
Ece Nur DEMİR
ORC-ID: 0000-0002-8952-9511
ORC-ID: 0000-0001-9266-8267
ÖZET
Günümüzde tedarik zinciri yönetimi uluslararası rekabet gücünü
korumak ve sürdürülebilir kılmak isteyen firmalar için stratejik öneme
sahip bir konu haline gelmiştir. Tedarik zinciri süreçlerinde optimizasyonu
sağlamak isteyen firmalar teknoloji tabanlı çözümlere yatırım yaparak
verimliliklerini artırmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda, Endüstri 4.0 ile
birlikte ortaya çıkan teknolojiler olarak nesnelerin interneti, yapay zeka
gibi teknolojiler sektörün ve akademisyenlerin ilgi odağında olmasına
rağmen, artırılmış gerçeklik teknolojisi tedarik zincirinde yarattığı
potansiyel fayda ve uygulama alanları ile gereken önemin verilmediği,
etkilerinin henüz keşfedilmediği bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır.
Arttırılmış gerçeklik gerçek dünyayı bilgisayar tarafından oluşturulan
verilerle birleştirmekle ilgilenen bir alan olmakla birlikte, Endüstri
4.0’ ın kilit teknolojilerinden birisidir. Artırılmış gerçeklik, nesnelerin
bilgiyle bütünleşmiş bir şekilde yer almasına ve duyularımızla doğrudan
algılayamayacağımız bilgilerin algılanmasına imkân sağlayarak tedarik
zinciri süreçlerinde verimliliği artırma potansiyeline sahiptir. Bu
kapsamda, arttırılmış gerçeklik uygulamaları, ileriye dönük bilgilere hızlı
bir şekilde ulaşmayı mümkün kılmakla birlikte, tedarik zincirine konu
olan malları toplama, depolama ve yükleme aşamalarında optimizasyonu
sağlayarak, ürün kontrol sürelerini kısaltmakta ve dokümantasyon
maliyetlerini düşürerek, güvenli bir ticaret ve satış sonrası hizmet
sunmakta ve tedarik zinciri süreçlerinin etkinliğini arttırmaktadır. Bu
amaçla, bu çalışmada artırılmış gerçeklik teknolojisinin tedarik zinciri
yönetiminde yarattığı potansiyel faydalar karşılaşılan zorluklar mevcut
ve geliştirilmesi gereken uygulama alanları ele alınmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Arttırılmış Gerçeklik Teknolojisi, Tedarik Zinciri
Yönetimi, İnovasyon, Endütri 4.0
ICDBME-2022 147
DIGITAL TRANSFORMATION IN THE SUPPLY CHAIN: AUGMENTED

REALITY
Seren ÖZSOY
ORC-ID: 0000-0001-6642-7195
Ece Nur DEMİR
ORC-ID: 0000-0002-8952-9511
ORC-ID: 0000-0001-9266-8267
ABSTRACT
Today, supply chain management has become a strategically
important issue for companies that want to maintain and sustain their
international competitiveness. Companies that want to optimize their
supply chain processes aim to increase their efficiency by investing in
technology-based solutions. In this regard, although technologies such as
the internet of things and artificial intelligence as technologies emerging
with Industry 4.0 are at the center of attention of the industry and
academics, augmented reality technology is an area where the potential
benefits and application areas created in the supply chain are not given
the necessary importance and its effects have not yet been explored.
Augmented reality is a field that deals with combining the real world
with computer-generated data, and also it is one of the key technologies
of Industry 4.0. It has the potential to increase efficiency in supply
chain processes by allowing objects to be integrated with information
and to perceive information that we cannot directly compherend with
our senses. Herein, augmented reality applications make it possible to
access forward-looking information quickly, provide optimization in the
collection, storage and loading stages of the goods subject to the supply
chain, shorten product control times and reduce documentation costs,
provide a safe trade and after-sales service and increase the efficiency
of supply chain processes. For this purpose, in this study, the potential
benefits of augmented reality technology in supply chain management
with the difficulties encountered and the application areas that need to
be developed are discussed.
Keywords: Augmented Reality Technology, Supply Chain Management,
Innovation, Industry 4.0
ICDBME-2022 148
YATIRIMCI DUYARLILIĞININ PAY PİYASASI YATIRIMLARINA

ETKİSİ
Yasemin YURTOĞLU
Ufuk Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-9579-6133
Aynur SÜSAY
ORC-ID: 0000-0003-0635-7375
ÖZET
1980’li yıllara kadar finans modelleri, finansal kararlarında
duygularının etkisi altında kalmayan, faydasını maksimize edebilmek için
karmaşık problemleri çözebilen, aritmetik ve mantıkta hata yapmayan,
hatalarını tekrarlamayan, kararlarında tutarlı olan rasyonel insanı
varsaymıştır. Ancak yatırımcının bilişsel önyargıları ve psikolojisini
dikkate almayan bu modellerin piyasalardaki yatırımcı davranışlarını,
balon ve anomalileri açıklamada yetersiz kalması üzerine rasyonel insan
varsayımının tamamen doğru olmadığı anlaşılmış ve finansal karar
alma psikolojisi incelenmeye başlanmıştır. Bu gelişmeler doğrultusunda
psikoloji ve sosyoloji bilimi ile finansı birleştiren “davranışsal finans”
ortaya çıkmıştır. Davranışsal finansa göre yatırımcıların inanç ve
önyargıları, belirli finansal haberlere ve bilgilere aşırı veya düşük tepki
vermesine neden olabilmektedir. Ayrıca finansal kararlarda aşırı güven,
pişmanlıktan kaçınma, korku, zihinsel muhasebe gibi psikolojik, duygusal
ve bilişsel faktörler etkili olmaktadır. Bunlara ek olarak yatırımcı
duyarlılığı, davranışsal finansta öne çıkan bir diğer kavramdır. Baker ve
Wurgler (2007) tarafından yatırımcı duyarlılığı, gelecekteki nakit akışları
ve yatırım riskleri ile ilgili eldeki bilgilerle doğrulanamayan inançlar
olarak tanımlanmakta olup piyasaları etkinlikten uzaklaştırmaktadır.
Bu nedenle çalışmada, yatırımcı duyarlılığının pay piyasası yatırımcıları
üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmaktadır. Yatırımcıların
iyimser veya kötümser bakış açılarının doğrudan ölçülememesi ve
söylenti tacirlerinin varlığı nedeniyle yatırımcı duyarlılığının temsilinde
çeşitli değişkenlerden yararlanılmaktadır. Ankete dayalı ölçütlerden
olan güven endeksleri, yatırımcı duyarlılığı temsilinde sıklıkla kullanılan
değişkenlerdir. Dolayısıyla bu çalışmada yerli ve yabancı yatırımcıların
toplam portföy değeri ile yatırımcı duyarlılığını temsilen ekonomik
güven endeksi, tüketici güven endeksi, Michigan tüketici güven endeksi
ile CBOE Volatilite Endeksi kullanılmıştır. 01.2007-06.2022 dönemi aylık
ICDBME-2022 149
verilerin kullanıldığı çalışmada Toda Yamamoto (1995) nedensellik

testi uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre ekonomik güven endeksi
ile pay piyasası yatırımcılarının portföy değeri arasında çift yönlü
nedensellik ilişkisi elde edilirken Michigan tüketici güven endeksi’nden
yatırımcılarının portföy değerine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi
tespit edilmiştir. Ayrıca yatırımcıların portföy değerinden tüketici güven
endeksine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna da
ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Davranışsal finans, Yatırımcı duyarlılığı, Güven
endeksleri
ICDBME-2022 150
THE EFFECT OF INVESTOR SENTIMENT ON EQUITY MARKET

INVESTMENTS
Yasemin YURTOĞLU
Ufuk Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-9579-6133
Aynur SÜSAY
ORC-ID: 0000-0003-0635-7375
ABSTRACT
Until the 1980s, financial models assumed a rational person who
was not influenced by his sentiments in financial decisions, could solve
complex problems to maximize his utility, did not make mistakes in
arithmetic and logic, did not repeat his mistakes, and was consistent in
his decisions. However, it has been observed that these models, which
ignore the cognitive biases and psychology of investors, are insufficient to
explain investor behaviors, bubbles and anomalies in the markets. Thus,
it has been realized that the rational human assumption is not entirely
correct and the psychology of financial decision making has begun to
be investigated. As a result of these developments, “behavioral finance”
has emerged, which combines psychology and sociology with finance.
According to behavioral finance, beliefs and biases of investors can cause
them to over- or under-react to certain financial news and information.
In addition, psychological, sentiment and cognitive factors such as
overconfidence, regret aversion, fear, mental accounting are effective in
financial decisions. Investor sentiment is another important concept in
behavioral finance. Investor sentiment is defined by Baker and Wurgler
(2007) as beliefs about future cash flows and investment risks that
cannot be verified by the available information, and it distracts markets
from efficiency. Therefore, in this study, it is aimed to investigate the
effect of investor sentiment on equity market investors. Various variables
are used to represent investor sentiment due to the inability to directly
measure the optimistic or pessimistic viewpoints of investors and the
presence of noise traders. Confidence indices, one of the survey-based
measures, are variables that are frequently used in the representation
of investor sentiment. Therefore, in this study, the total portfolio value
of domestic and foreign investors was used, and economic confidence
index, consumer confidence index, Michigan consumer sentiment index
and CBOE Volatility Index were used to represent investor sentiment.
ICDBME-2022 151
Toda Yamamato (1995) causality test was applied in the study in which
monthly data for the period 01.2007-06.2022 were used. According to
the results of the analysis, a bidirectional causality relationship was
obtained between the economic confidence index and the portfolio value
of the equity market investors, while a one-way causality relationship
was found from the Michigan consumer sentiment index to the portfolio
value of the investors. In addition, it was concluded that there is a one-
way causality relationship from the portfolio value of the investors to
the consumer confidence index.
Keywords: Behavioral finance, Investor sentiment, Confidence indices
ICDBME-2022 152
TEMİZ ENERJİ YATIRIM FONLARINDA ZAYIF FORMDA ETKİNLİĞİN

DOĞRUSAL VE DOĞRUSAL OLMAYAN BİRİM KÖK MODELLERİYLE
ANALİZİ
Nazlıgül GÜLCAN
ORC-ID: 0000-0002-1390-0820
ÖZET
Etkin piyasa, menkul kıymet değerlerinin piyasadaki mevcut tüm
bilgiyi yansıttığı piyasalardır. Zayıf formda etkin piyasa ise menkul
kıymetlerin geçmiş fiyatlarının mevcut fiyatlara yansıdığı piyasalar olup,
bu piyasalarda yatırımcılar geçmiş fiyatlara dayalı tahminlerle normalin
üstünde getiri sağlayamazlar. Çalışmada temiz enerji sektöründe yer
alan yatırımcılara yol göstericisi olması açısından temiz enerji yatırım
fonlarının (ETF) Etkin Piyasalar Hipotezi’ne göre zayıf formda etkin
olup olmadığı araştırılmaktadır. Çalışma kapsamında iShares Küresel
Temiz Enerji ETF (ICLN), Invesco Küresel Temiz Enerji ETF (PBD),
SPDR S&P Kensho Temiz Güç ETF (CNRG), First Trust NASDAQ Clean
Edge Yeşil Enerji Endeksi ETF (QCLN) ve ALPS Temiz Enerji ETF’nin
(ACE) 26.10.2018-29.07.2022 dönemi kapanış fiyat verileri dikkate
alınmıştır. Doğrusal birim kök testlerinden Genişletilmiş Dickey-Fuller
(ADF), Philips-Perron (PP), Zivot-Andrews, Carrion-i Silvestre; doğrusal
olmayan birim kök testlerinden Leybourne, Newbold ve Vougas,
Harvey ve Mills, Kapetanious, Shin ve Snell (KSS), Kruse’un kullanıldığı
çalışmada, tüm birim kök testi sonuçlarına göre temiz enerji ETF’lerinin
zayıf formda etkin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Temiz Enerji, Yatırım Fonu, Etkinlik, Doğrusal ve
Doğrusal Olmayan Birim Kök
ICDBME-2022 153
THE ANALYSIS OF WEAK FORM EFFICIENCY IN CLEAN ENERGY

TRADED FUNDS WITH LINEAR AND NONLINEAR UNIT ROOT
MODELS
Nazlıgül GÜLCAN
ORC-ID: 0000-0002-1390-0820
ABSTRACT
An efficient market is a market in which stock values reflect all current
information in the market. A weak form efficient market is a market in
which past prices of stocks are reflected in current prices, and investors
in these markets cannot provide above-normal returns with estimates
based on past prices. In the study, it is investigated whether clean energy
traded funds (ETFs) are effective in weak form according to the Efficient
Markets Hypothesis to guide investors in the clean energy sector. Within
the scope of the study, iShares Global Clean Energy ETF (ICLN), Invesco
Global Clean Energy ETF (PBD), SPDR S&P Kensho Clean Power ETF
(CNRG), First Trust NASDAQ Clean Edge Green Energy Index ETF (QCLN)
and ALPS Clean Energy ETF (ACE) closing price data for the period
26.10.2018-29.07.2022 are taken into account. In the study in which
Augmented Dickey-Fuller (ADF), Philips-Perron (PP), Zivot-Andrews,
Carrion-i Silvestre from linear unit root tests; Leybourne, Newbold and
Vougas, Harvey and Mills, Kapetanious, Shin and Snell (KSS), Kruse was
used, according to all unit root test results, it was concluded that clean
energy ETFs are efficient in weak form
Keywords: Clean Energy, Traded Fund, Efficiency, Linear and Unlinear
Unit Root
ICDBME-2022 154
MULTI-SCALE SAMPLE ENTROPY ANALYSIS OF THE TURKISH

STOCK MARKET EFFICIENCY
Serkan ALKAN
ORC-ID: 0000-0002-7773-7321
ABSTRACT
According to the weak version of the efficient market hypothesis
(EMH), the prices of securities reflect all publicly available information
but do not necessarily reflect new information not previously available.
Furthermore, it assumes that past information about price, volume, and
returns will not affect future prices. Therefore, it is impossible to predict
prices in an efficient market. In view of this, the most popular and widely
used model for stock prices has been the random walk model. Modern
financial theories, including derivatives valuation and capital assets
pricing, rest on the efficient market hypothesis. Economies around the
world have been adversely impacted by the COVID-19 pandemic. In
particular, when the world economy is abnormal, the resulting risks
on markets are likely to be higher. As a result of COVID–19, the global
financial markets have been shaken. Most of the global stock markets
have experienced extreme highs and lows. On March 20, 2020, BIST30
and BIST100 indices declined by 31% and 29%, respectively, since
December 31, 2019, when the World Health Organization announced
the first confirmed case. The purpose of the current study is to compare
the degree of Turkish stock market efficiency during the pre-and post-
COVID-19 pandemic, covering time period from 01/2017 to 07/2022.
We apply the multi-scale sample entropy in order to measure the
randomness and disorders for the market index and four main sector
indices in the Turkish stock market: XU100, XUSIN BIST Industrials
(XUSIN), BIST Services (XUHIZ), BIST Transportation (XULAS), BIST
Financials (XUMAL), BIST Technology (XUTEK). As measured on a daily
scale, while in pre-COVID-19 pandemic period, the XUHIZ and XU100
indices has the highest efficiency , in post-COVID-19 pandemic period,
the XUMAL and XU100 indices has the highest efficiency. A general trend
of declining efficiency levels follows an increase in time scale in both
periods.
Keywords: Sample Entropy , Market efficiency, COVID-19, Extreme
events
ICDBME-2022 155
HANEHALKI DİJİTAL TEKNOLOJİSİ VE HANE GELİRİ
Behice CANATAN
ORC-ID: 0000-0001-9588-386X
Gökhan ÖZBİLGE
ORC-ID: 0000-0002-9060-091X
Egemen İPEK
ORC-ID: 0000-0002-1365-0526
ÖZET
Dijital teknolojiler değişen ve gelişen çağda dijital platformlara erişim
ve faaliyet göstermek açısından kilit bir unsurdur. Bu teknolojilere sahip
olmak internet aracılığıyla sunulan birçok sisteme erişimi ve katılımı
teşvik etmektedir. Dijital teknolojiler ve bu yolla sağlanan hizmetlere,
faaliyetlere ulaşmada gelirin itici bir güç olduğu düşünülmektedir. Çünkü
yüksek gelir seviyesine sahip hanelerin dijital teknolojilere erişimi diğer
gelir gruplarına göre daha kolay sağlanabilir. Bu nedenle farklı gelir
seviyelerindeki hanelerin dijital teknolojileri nasıl deneyimlediği önem
arz etmektedir. Çalışmanın amacı ise, farklı gelir seviyesine bağlı olarak
hangi dijital teknolojilerin hangi amaçla (e-devlet, e-ticaret, e-beceriler, iş
arama ya da iş başvurusu yapma, eğitim vb.) kullanıldığını incelemektir.
Bu doğrultuda 2021 yılı TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım
Araştırması Mikro Veri Seti aracılığıyla hanehalkı dijital teknolojisinin
farklı gelir seviyelerine göre değişip değişmediğini değerlendirmeye
olanak tanıyan kantil regresyon yöntemi kullanılmaktadır. Bu sayede
örneğin düşük gelir seviyesine sahip hanelerde hangi değişkenlerin
dijital teknoloji benimsenmesinin temel itici güç olduğu bilgisine
erişilebilecektir.
Anahtar Kelimeler: Hanehalkı, Dijital Teknolojiler, Hane Geliri, Kantil
Regresyon.
ICDBME-2022 156
HOUSEHOLD DIGITAL TECHNOLOGY AND HOUSEHOLD INCOME
Behice CANATAN
ORC-ID: 0000-0001-9588-386X
Gökhan ÖZBİLGE
ORC-ID: 0000-0002-9060-091X
Egemen İPEK
ORC-ID: 0000-0002-1365-0526
ABSTRACT
Digital technologies are a crucial element in accessing and operating
on digital platforms in a changing and evolving age. Possession of these
technologies encourages access and participation in many systems
offered via the internet. Income is considered to be a driving force in
accessing digital technologies and services and activities provided in
this way. Because households with high-income levels can access digital
technologies more easily than other income groups. For this reason, it is
important how households at different income levels experience digital
technologies. The study aims to examine which digital technologies are
used for what purposes (e-government, e-commerce, e-skills, job search
or job application, education, etc.) depending on different income levels.
In this direction, the quantile regression method is used, which allows
for to evaluation of whether household digital technology changes
according to different income levels, through the Micro Data Set of the
Household Information and Communication Technology Usage of 2021
TUIK. In this way, it will be possible to access information about which
variables are the main drivers of digital technology adoption in low-
income households.
Keywords: Household, Digital Technologies, Household Income,
Quantile Regression.
ICDBME-2022 157
DİJİTAL EKONOMİ LİTERATÜRÜ ÜZERİNE BİLİMETRİK BİR ANALİZ
Özlem İPEK
ORC-ID: 0000-0002-3711-3258
ÖZET
Bilgi teknolojisi ile iletişimin büyümesi toplumlarda ve ekonomilerde
değişime neden olmaktadır. Dijital ekonomi son yıllarda öncelikli
kalkınma alanlarından biri olarak küresel ekonominin ve farklı ülke
ekonomilerinin gelişimine büyük katkı sağlamaktadır. Gelecekte
küresel eğilimleri belirleyecek olan dijital ekonominin gelişiminin
araştırılması alanda çalışma yapacak potansiyel araştırmacılar için
önem arz etmektedir. Bu bağlamda, bu çalışma bilimetrik analiz
yöntemini kullanarak dijital ekonomi alanındaki çalışmalara ilişkin
bilgiler sunmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada,
Web of Sience ve Scopus bibliyografik veri tabanlarında yer alan “dijital
ekonomi” ve “dijitalleşme” anahtar kelimelerini içeren toplamda
1501 akademik yayın scientometrik analiz ile incelenmiştir. Analizde
çalışmalara ilişkin alanda en çok yayın yapan yazarlar, yazarların yayın
büyüme oranları, yazarların iş birliği ağı, yazar atıf ağı, en üretken ülke
ve kurumlar, kaynak ve eser etki ağları, yayın indeks bilgileri, anahtar
kelimeler büyüme oranları gibi bilgiler elde edilmiştir. Sonuçlara göre,
alana en çok katkı yapan ilk üç ülke sırasıyla Rusya, Ukrayna ve Çin’dir.
Dijital dönüşüm, dijital teknolojiler ve Endüstri 4.00 en sık kullanılan ilk
üç anahtar kelime olup, dijital ekonomi alanında yapılan çalışmaların
son yıllardaki ivmesi artmaktadır.
Anahtar Kelimeler: dijital ekonomi, dijitalleşme, bibliyografi,
bilimetrik analiz
ICDBME-2022 158
A SCIENTOMETRIC ANALYSIS ON LITERATURE OF DIGITAL

ECONOMY
Özlem İPEK
ORC-ID: 0000-0002-3711-3258
ABSTRACT
The growth of communications with information technologies causes
changes in societies and economies. In recent years, the digital economy,
as one of the priority development areas, has made a great contribution
to the development of the global economy and the economies of different
countries. Researching the development of the digital economy, which
will determine global trends in the future, is significant for potential
researchers in the field. In this context, this study aims to provide
information on studies in the digital economy by using the scientometric
analysis method. For this purpose, 1501 academic publications with
the keywords “digital economy” and “digitalization” in the Web of
Science and Scopus bibliographic databases have been analyzed. In
the analysis, findings such as the top publisher authors in the field, the
publication growth rates of the authors, the cooperation network of the
authors, the author citation network, the most productive countries and
institutions, the source and publication impact networks, publication
index information, and keyword growth rates have been obtained.
According to findings, Russian Federation, Ukraine, and China, are the
top three contributors to the literature. Digital transformation, digital
technologies and Industry 4.00 are the top three most frequently used
keywords. In addition, the growth rate of studies in the field of the digital
economy has been increasing in recent years.
Keywords: digital economy, digitalization, bibliography, scientometric
analysis
ICDBME-2022 159
YENİLENEBİLİR ENERJİ KULLANIMI VE EKONOMİK BÜYÜMENİN

SÜRDÜRÜLEBİLİR EKONOMİK KALKINMAYA ETKİSİ: G7 ÜLKELERİ
ÜZERİNE PANEL EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ
İrfan ERSİN
ORC-ID: 0000-0002-7407-3654
ÖZET
Küreselleşmenin etkisiyle dünya ekonomisinde günden günde üretim
ve talepte artışlar meydana gelmekte ve bu durum enerjiye olan talebi
artırmaktadır. Enerji talebinin artması da yenilemez enerji kaynaklarını
azaltırken, yenilemez enerji kaynaklarının olumsuz çevresel etkileri
de gelecek yaşamı etkilemektedir. Bu sebeple çevreye duyarlı bir
kalkınma anlamına gelen sürdürlebilir kalkınma kavramı dünyada
ön plana çıkmıştır. Sürdürülebilir kalkınma için enerji kullanımında
yenilenebilir enerji kaynaklarının üretimi ve tüketimi önem kazanmıştır.
Bu çalışmanın amacı gelişmiş ülkelerde yenilenebilir enerji kullanımı ve
ekonomik büyümenin ekonomik kalkınmaya etkisini incelemektir. Bu
çerçevede G7 ülkeleri (Amerika, İngiltere, Kanada, Japonya, Almanya,
Fransa ve İtalya) için 1990-2019 dönemini kapsayan bir panel veri
analizi uygulanmıştır. Panel veri analizi için insani kalkınma endeksi,
elektirik tüketiminde yenilenebilir enerji payı ve ekonomik büyüme
değişkenleri kullanılmıştır. Panel veri analizi için yatay kesit bağımlılığı
ve homojenlik testi uygulanmıştır. Söz konusu testlerde yatay kesit
bağımlığının var olduğu ve katsayıların homojen olduğu anlaşılmıştır. Bu
testlerden sonra değişkenler, ikinci nesil birim kök testi olan CIPS testine
tabi tutulmuştur. Homojenlik sonucu ve birim kök test sonuçları dikkate
alınarak çalışmada Panel ARDL testinden faydalanılmıştır. Ayrıca uzun
dönem katsayılar için FMOLS ve DOLS testleri uygulanmıştır. Analiz
sonuçlarına göre, G7 ülkeleri için uzun dönemde yenilenebilir enerji
kullanımı ile ekonomik kalkınma arasında negatf bir ilişki tespit edilirken,
ekonomik büyüme ile ekonomik kalkınma arasında pozitif bir ilişki tespit
edilmiştir. Kısa dönem sonuçlarında da yenilenebilir enerji kullanımı ve
ekonomik kalkınma arasında pozitif bir ilişkiye rastlanmıştır. Analiz
sonuçlarında yenilenebilir enerji kullanımı için uzun dönem negatif bir
ilişkinin çıkmasında, yenilenebilir enerji maliyetlerinin yüksek oluşu
ve bu durumun ekonomik maliyetleri artırdığı tahmin edilmektedir.
Yenilenebilir enerji maliyetlerini azaltacak ekonomi politikalarının
uygulanması, uzun dönem sonuçlarını etkileyeceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Kalkınma, Yenilenebilir Enerji,
Ekonomik Büyüme
ICDBME-2022 160
THE EFFECT OF RENEWABLE ENERGY USE AND ECONOMIC

GROWTH ON SUSTAINABLE ECONOMIC DEVELOPMENT: A PANEL
COINTEGRATION ANALYSIS ON G7 COUNTRIES
İrfan ERSİN
ORC-ID: 0000-0002-7407-3654
ABSTRACT
With the effect of globalization, there is an increase in production and
demand in the world economy day by day, and this situation increases
the energy demand. While the rise in energy demand reduces non-
renewable energy sources, the adverse environmental effects of non-
renewable energy sources also affect future life. For this reason, the
concept of sustainable development, which means an environmentally
conscious development, has come to the fore in the world. The production
and consumption of renewable energy sources have gained importance
in the use of energy for sustainable development. This study aims to
examine the effects of renewable energy use and economic growth on
economic development in developed countries. In this context, a panel
data analysis covering the period 1990-2019 was applied to the G7
countries (USA, England, Canada, Japan, Germany, France, and Italy).
The human development index, the share of renewable energy in
electricity consumption, and economic growth variables were used for
panel data analysis. For panel data analysis, cross-section dependence
and homogeneity tests were applied. In the tests in question, it was
understood that there was a cross-section dependency, and the
coefficients were homogeneous. After these tests, the variables were
subjected to the CIPS test, which is the second generation unit root test.
Panel ARDL test was used in the study considering the homogeneity
result and unit root test results. In addition, FMOLS and DOLS tests
were applied for long-term coefficients. According to the results of the
analysis, a negative relationship was found between the use of renewable
energy and economic development in the long term for the G7 countries.
In the short-term results, a positive relationship was found between
the use of renewable energy and economic development. In contrast,
a positive relationship was found between economic growth and
economic development. In the results of the analysis, it is estimated that
the reason for a long-term negative association for the use of renewable
energy is the high costs of renewable energy, and this situation increases
the economic costs. It is thought that the implementation of economic
ICDBME-2022 161
policies that will reduce renewable energy costs will affect the long-term
results.
Keywords: Sustainable Development, Renewable Energy, Economic
Growth
ICDBME-2022 162
HANEHALKI İNTERNET KULLANIMI İLE ENERJİ YOKSULLUĞU

İLİŞKİSİ: TÜRKİYE’DEN KANITLAR
Özlem İPEK
ORC-ID: 0000-0002-3711-3258
ÖZET
Bilgi ve iletişim teknolojisinin hızlı gelişimi, temel bir sosyal dönüşümü
teşvik etmekle birlikte insanların günlük yaşamını büyük ölçüde
etkilemektedir. Söz konusu teknolojiler modern toplumun gelişmesi
için vazgeçilmez bir kaynak haline gelmesine karşın nüfusun önemli bir
kısmı bilgi toplumundan nispeten veya tamamen dışlandığı için dijital
eşitsizlikler de ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan dijital bölünme sosyal
eşitsizlikle yakından bağlantılı olup, ekonomik ve yapısal faktörler
internet erişimini ve kullanımını büyük ölçüde etkilemektedir. Önceki
çalışmalarda, sosyoekonomik ve demografik faktörlerin yanı sıra
yoksulluk ve dijital bölünme arasındaki ilişki sosyal eşitsizlik üzerinden
araştırılsa da, internet kullanımı ile yakından ilişkili olabilecek enerji
yoksulluğu ihmal edilmiştir. Bu çalışma, Türkiye’de yerleşik hanehalkları
için enerji yoksulluğunun internet kullanımı üzerindeki etkilerini
Türkiye İstatistik Kurumu 2018 Gelir ve Yaşam Memnuniyet Anketi
verileri üzerinden logit model ile araştırmaktadır. Çalışmada enerji
yoksulluğu ile internet kullanımı arasındaki direkt ilişki ortaya konulmuş
olıup, enerji yoksulluğunun internet kullanımını negatif yönde etkilediği
tespit edilmiştir. Ayrıca, haneye ait hanehalkı geliri, yaş, eğitim durumu,
cinsiyet, çalışma durumu gibi sosyo-ekonomik değişkenler ile internet
kullanımı arasındaki ilişkiler tahmin edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Enerji yoksulluğu, dijital bölünme, internet
kullanımı, logit model
ICDBME-2022 163
THE NEXUS BETWEEN HOUSEHOLD INTERNET USE AND ENERGY

POVERTY: EVIDENCE FROM TURKEY
Özlem İPEK
ORC-ID: 0000-0002-3711-3258
ABSTRACT
The rapid development of information and communication
technology has affected people’s daily lives and caused a fundamental
social transformation. Although these technologies have become an
indispensable resource for the development of modern society, digital
inequalities arise where a significant part of the population is relatively
or completely excluded from the information society. This digital divide
is closely linked to social inequality, and economic and structural factors
greatly influence internet access and use. In the previous studies,
although the relationship between poverty and the digital divide as
well as socioeconomic and demographic factors has been investigated
through social inequality, energy poverty, which may be closely related
to internet use, has been neglected. This study investigates the effects of
energy poverty on internet usage for resident households in Turkey with
the Logit model through the Turkish Statistical Institute 2018 Income
and Life Satisfaction Survey data. In the study, the direct relationship
between energy poverty and internet use has been revealed, and it has
been determined that energy poverty affects internet use negatively. In
addition, the relationship between household socio-economic variables
such as household income, age, education level, gender, employment
status, and internet use have also been estimated.
Keywords: Energy poverty, digital divide, internet use, logit model
ICDBME-2022 164
SEÇİLİ HİZMET SEKTÖRLERİNİN ULUSLARARASI PAZARLARA

AÇILMA ESNEKLİKLERİ
Dilan ÖZDEMİR
ORC-ID: 0000-0002-1390-5162
ÖZET
Üretimin uluslararası ölçekte yapıldığı, ticaretin ise ulusal ve
uluslararası firmalar aracılığı ile gerçekleştirildiği dünya ekonomisinde
ülkelerin uluslararası rekabet gücü elde edebilmeleri konusunda mal
ticareti kadar hizmet ticareti de önem arz etmektedir. Özellikle bilgi
teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ülke ekonomilerinde hizmet
sektörünün önemini artırmıştır. Türkiye’de hizmet sektörü ihracata
dayalı büyüme stratejileri kapsamında gelişme imkanı bulmuştur.
Bu açıdan bakıldığında 2020 yılı sonunda hizmet sektörü toplam
istihdamın %56,2’sini ve GSYİH’nın ise %61’ini oluşturmuştur. Ampirik
literatür incelendiğinde Türkiye hizmet ihracatı üzerine yapılan
çalışmaların mal ihracatına odaklanan çalışmalara kıyasla kısıtlı olduğu
görülmektedir. Bu nedenle hizmet sektörünün uluslararası piyasalara
yönelme esnekliklerinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Literatürde
firmaların uluslararası pazarlara açılma esneklikleri ikame ilişkisine
dayanmaktadır. Söz konusu ikame ilişkisi ise olası bir ekonomik şok
karşısında firmaların satışlarını farklı piyasalara yönlendirebilmesi
ile açıklanmaktadır. Çalışmaya ulaştırma ve depolama, konaklama ve
yiyecek hizmetleri, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri ve eğitim
sektörleri dahil edilecektir. İlgili sektörlere ve bu sektörlerin muhasebe
kayıtlarına TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) veri tabanında
bulunan sektör bilançolarından erişim sağlanacaktır. Uluslararası
piyasalara yönelme esnekliğinin tespiti için kullanılan ekonometrik
modele sektörlerin karlılık oranları, cari oranları, sektörde faaliyet
gösteren firma sayıları, sektörlerin yurtiçi satışları ve yurtdışı satışları
dahil edilecektir. Veriler ise panel veri analizi ile 2009-2020 yıllarını
kapsayacak şekilde PPML (Poisson Pseudo-Maximum Likelihood
Estimation) tahmincisi kullanılarak analiz edilecektir.
Anahtar Kelimeler: Hizmet ticareti, uluslararası pazarlara giriş, PPML
ICDBME-2022 165
FLEXIBILITY OF THE SELECTED SERVICE SECTORS TO GET INTO

INTERNATIONAL MARKETS
Dilan ÖZDEMİR
ORC-ID: 0000-0002-1390-5162
ABSTRACT
In the world economy, where production is carried out on an
international scale and trade is carried out through national and
international companies, service trade is as important as merchandise
trade for countries to achieve international competitiveness. Especially
the developments in information technologies have increased the
importance of the service sector in national economies. The service
sector in Turkey has found the opportunity to develop together with
the export-based growth strategies. From this perspective, the service
sector accounted for 56.2% of total employment and 61% of GDP at
the end of 2020. When the empirical literature is examined, it is seen
that the studies on Turkey’s service exports are numerically insufficient
compared to the studies focused on the export of goods. For this reason,
it is important to determine the flexibility of the service sector towards
international markets. In the literature, the flexibility of companies to get
into the international markets is based on the substitution relationship.
The mentioned substitution relationship is explained the ability of
companies to direct their sales to different markets in a possible economic
shock. The sectors of transportation and storage, accommodation and
food services, human health and social work activities, and education are
included to the study. The relevant sectors and their accounting records
are accessed from the sector balance sheets in the TCMB (CBRT) (Central
Bank of the Republic of Turkey) database. The profitability ratios and
current ratios of the sectors, the number of companies operating in the
sector, domestic sales and foreign sales of the sectors are included in
the econometric model that is utilized to determine the flexibility of
orienting to international markets. The data is analyzed with panel data
analysis covering the years 2009-2020 through using the PPML (Poisson
Pseudo-Maximum Likelihood Estimation) estimator.
Keywords: Service sector, access of international markets, PPML
ICDBME-2022 166
ENDÜSTRİYEL METAL FİYATLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME
Safa KOCADEMİR
ORC-ID: 0000-0002-4572-258X
Fatih KAPLAN
ORC-ID: 0000-0001-7417-1126
ÖZET
Altın, alüminyum, bakır, demir, gümüş, kalay ve çinko vb. emtia olan
endüstriyel metaller, imalat sanayii başta olmak üzere pek çok sektörde
ara girdi olarak kullanılmaktadır. Söz konusu bu emtialar üretici ülkeler
için önemli bir gelir kaynağı, tüketici ülkeler için ise iktisadi faaliyetler
açısından önemli bir üretim unsurudur. Bu bağlamda endüstriyel metal
fiyat hareketlerinin incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmanın
amacı endüstriyel metal fiyat hareketlerini incelemektir. Bu amaç
doğrultusunda uluslararası pazarda en çok kullanılan yedi endüstriyel
metal (Altın, alüminyum, bakır, demir, gümüş, kalay ve çinko) 1990:01-
2021:11 dönemi aylık verilerinin kullanılarak analiz yapılmıştır.
Endüstriyel metal fiyatları arasındaki fiyat hareketliliği VAR temelli
varyans ayrıştırması yapılarak fiyatlarında ki değişmeyi etkileyen en
önemli metal tespit edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda kendi fiyatını
en iyi belirleyen metal altın iken diğer metallerin fiyat hareketlerini en
iyi açıklayanın gümüş metali olduğu gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Endüstriyel metaller, Emtia Fiyatları , Zaman
Serisi Analizi
ICDBME-2022 167
A STUDY ON INDUSTRIAL METAL PRICES
Safa KOCADEMİR
ORC-ID: 0000-0002-4572-258X
Fatih KAPLAN
ORC-ID: 0000-0001-7417-1126
ABSTRACT
Gold, aluminum, copper, iron,silver, tin and zinc etc. Industrial metals,
which are commodities, are used as intermediate inputs in many sectors,
especially in the manufacturing industry. These commodities (Gold,
aluminum, copper, iron, silver, tin and zinc) are an important source of
income for producer countries and an important production element for
consumer countries in terms of economic activities. In this context, it is
important to examine the industrial metal price movements. The aim of
this study is to examine the industrial metal price movements. For this
purpose, the most used industrial metals in the international market
were analyzed using monthly data for the period 1990:01-2021:11.
The variance decomposition of the price mobility between industrial
metal prices based on VAR has been made and the most important metal
affecting the change in prices has been determined. As a result of the
analysis, it was observed that the metal that best determined its own
price was gold, while the one that best explained the price movements of
other metals was silver.
Keywords: Industrial metals, Commodity Prices, Time Series Analysis
ICDBME-2022 168
TÜRKİYE’DE KAMU VE ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN MEVCUT

SAATTEN DAHA FAZLA ÇALIŞMA
Gökhan ÖZBİLGE
ORC-ID: 0000-0002-9060-091X
Behice CANATAN
ORC-ID: 0000-0001-9588-386X
Egemen İPEK
ORC-ID: 0000-0002-1365-0526
ÖZET
İşgücü içerisinde yer alan her birey bir emek arzı eğrisi oluşturur.
İktisat teorisi bağlamında bu eğri bireyin ücret ve çalışma süresi arasında
yaptığı seçimin bir izdüşümüdür. Bu açıdan emek arz eğrisi bireyin gelir,
boş zaman ve çalışma saatleri arasındaki tercihleriyle aşağı veya yukarı,
işgücü piyasa koşullarıyla ve kişisel tercihleriyle sağa veya sola hareket
edebilir. Fakat birey boş zaman yerine ikame edilen çalışma saatleriyle
artan geliri harcamak için tekrar boş zamana ihtiyaç duyduğunda, emek
arz eğrisi terse dönecektir. Özellikle gelir ve ikame etkilerinin netliği
belirsizken bireylerin hangi işgücü piyasası koşullarında emeklerini arz
etmeye niyetli olduklarının tespit edilmesi gerekir. Bu durum özellikle
hem çalışma sürelerinin ortalamanın üzerinde olduğu hem de kamu-özel
sektör bağlamında olmak üzere sektörel faktörlerin emek arzı açısından
belirleyici olabildiği bir örneklem için önem arz etmektedir. Bu bağlamda
çalışmanın amacı Türkiye’de kamu ve özel sektör açısından mevcut
saatten daha fazla çalışmayı etkileyen faktörleri incelemektir. Bu amaç
doğrultusunda çalışmada TÜİK verileri kullanılarak 2012 yılı Hanehalkı
İşgücü Anketi için logit model yardımıyla analiz yapılmıştır. Çalışmadan
elde edilen en önemli bulgu, sektörler arasında mevcut saatten daha fazla
çalışma isteğinin, sosyal güvenceye sahip olma faktörü ile ayrıştığıdır.
Bununla beraber ilgili değişkenin, diğer faktörler tarafından farklı
boyutlarda olsa da aynı yönde etkilendiği anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Emek Arzı, İşgücü Piyasa Koşulları, Fazla Çalışma,
Logit Model, Kamu ve Özel Sektör
ICDBME-2022 169
WORKING MORE THAN THE CURRENT HOURS IN TURKEY FOR THE

PUBLIC-PRIVATE SECTOR
Gökhan ÖZBİLGE
ORC-ID: 0000-0002-9060-091X
Behice CANATAN
ORC-ID: 0000-0001-9588-386X
Egemen İPEK
ORC-ID: 0000-0002-1365-0526
ABSTRACT
Each individual in the labor force creates a labor supply curve. In the
context of economic theory, this curve is a projection of the individual’s
choice between wages and working hours. In this respect, the labor
supply curve can move up or down with the individual’s preferences
between income, leisure, and working hours, and to the right or left with
labor market conditions and personal preferences. But the labor supply
curve will invert when the individual needs leisure time again to spend
the income increased by the working hours substituted for leisure time.
Especially when the clarity of income and substitution effects is unclear,
it is necessary to determine under which labor market conditions
individuals intend to supply their labor. This is especially important for
a sample where both working hours are above the average and sectoral
factors can be determinative in terms of labor supply, especially in the
context of the public-private sector. In this context, the study aims to
examine the factors affecting working more than the current hour in
terms of the public and private sectors in Turkey. The most important
finding is that the status of having social security affects the willingness
to work more than the current hours in different ways in the public and
private sectors. For this purpose, analysis is used with the help of logit
model for 2012 Household Labor Force Survey by using TUIK data. The
most important finding obtained from the study is that the wish to work
more than the current hour among sectors is differentiated by the factor
of having social security. However, the related variable is understood
that other factors are affected in the same direction although in different
dimensions.
Keywords: Labour Supply, Labor Market Conditions, Overtime, Logit
Model, Public and Private Sector
ICDBME-2022 170
E7 ÜLKELERİNDE ELEKTRİK TÜKETİMİ, EKONOMİK BÜYÜME, BİT

VE CO2 EMİSYONU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ
Rümeysa UÇAROĞLU
ORC-ID: 0000-0002-8990-5855
Sinem EYÜBOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-3525-9173
ÖZET
Günümüzde teknoloji uluslararası rekabetin belirleyici unsuru
haline gelmiştir. Üretken, sosyal ve ekonomik bir dönüşümün sonucu
olarak bilgi toplumu ortaya çıkmış ve Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin
(BİT) baskın olduğu yeni bir ekonomik paradigma oluşturmuştur.
Bu çalışmada E7 ülkeleri için BİT penetrasyonu, elektrik tüketimi,
ekonomik büyüme ve çevre kirliliği arasındaki ilişki incelenmektedir.
1994-2018 dönemi yıllık verilerinin kullanıldığı çalışmada örneklem
genelinde yatay kesit bağımlılığının varlığını değerlendirmek için
dört Kesitsel Bağımlılık (CD) testi yapılmıştır. Sonrasında değişkenler
arasında uzun dönem ilişki olup olmadığını tespit etmek için Westerlund
(2008) eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Değişkenlerin eşbütünleşme
katsayıları ise CCE-MG (Common Correlated Effects Mean Group)
tahmincileri ile tahmin edilmiştir. Son olarak değişkenler arasındaki
nedensellik ilişkisi Dumitrescu ve Hurlin (2012) panel nedensellik testi
ile ortaya konulmuştur. Sonuçlar değişkenler arasında eşbütünleşme
olduğunu göstermiştir. Dumıtrescu- Hurlin panel nedensellik testi
sonuçları ise, karbondioksit emisyonu ve internet penetrasyonundan
ekonomik büyümeye doğru tek yönlü nedensellik olduğunu, internet
penetrasyonu ile kentsel nüfus arasında ise çift yönlü nedensellik
olduğunu ortaya koymaktadır. CCE-MG sonuçları %1’lik ekonomik
büyümenin elektrik tüketiminde % 23’lük bir artışa neden olduğunu
göstermektedir. E7 ülkelerinde, gelir politikaları geliştirilirken yeşil
BİT projelerine ve yeni teknolojilerin ve bunlarla ilgili altyapıların daha
verimli hale getirilmesine önem verilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Bilgi ve İletişim Teknolojisi, Elektrik Tüketimi,
Ekonomik Büyüme, CO2 Emisyonu, E7 Ülkeleri
ICDBME-2022 171
EECONOMETRIC ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN

ELECTRICITY CONSUMPTION, ECONOMIC GROWTH, ICT AND CO2
EMISSIONS IN E7 COUNTRIES
Rümeysa UÇAROĞLU
ORC-ID: 0000-0002-8990-5855
Sinem EYÜBOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-3525-9173
ABSTRACT
Today, technology has become the determining factor of international
competition. As a result of a productive, social and economic
transformation, the information society has emerged and created a
new economic paradigm in which Information and Communication
Technologies (ICT) is dominant. In this study, the relationship
between ICT penetration, electricity consumption, economic growth
and environmental pollution for E7 countries is examined. In the
study, in which annual data for the period 1994-2018 were used, four
Cross-sectional Dependency (CD) tests were conducted to evaluate
the presence of cross-sectional dependence throughout the sample.
Afterwards, Westerlund (2008) cointegration test was applied to
determine whether there is a long-term relationship between the
variables. The cointegration coefficients of the variables were estimated
with CCE-MG (Common Correlated Effects Mean Group) estimators.
Finally, the causality relationship between the variables was revealed by
Dumitrescu and Hurlin (2012) panel causality test. The results showed
that there is cointegration among the variables. The Dumitrescu-Hurlin
panel causality test results reveal that there is unidirectional causality
from carbon dioxide emissions and internet penetration to economic
growth, and bidirectional causality between internet penetration and
urban population. CCE-MG results show that 1% economic growth causes
a 23% increase in electricity consumption. In E7 countries, importance
should be given to green ICT projects and making new technologies and
related infrastructures more efficient while developing income policies.
Keywords: Information and Communication Technology, Electricity
Consumption, Economic Growth, CO2 Emission, E7 Countries
ICDBME-2022 172
THE EFFECT OF RANDOM CONSUMER DEMAND ON

MANUFACTURER AND RETAILER DECISIONS
Ümmühan AKBAY
ORC-ID: 0000-0002-8679-4117
ABSTRACT
Case studies and laboratory experiments have revealed that supply
chain decisions made by humans do not conform to the expectations of
supply chain management theory. In this study we conduct experiments
on a manufacturer-retailer supply chain faced with random consumer
demand for a perishable product. We consider three contract types;
namely wholesale price contract, buyback contract and revenue
sharing contract. In this setting the manufacturer determines the
contract parameters, and the retailer decides on the stock quantity.
Our experiments are based on single-decision-maker setting where
only one of the firms is represented by a human subject and the other
firm is represented by a computer making optimal decisions. We aim to
understand the effect of the random nature of the consumer demand on
the decisions of the manufacturer and the retailer. Specifically, we study
the effect of the realized consumer demand being less or more than the
stock quantity. We also compare manufacturer and retailer decisions
in terms of various decision heuristics such as demand chasing, mean
anchoring, and minimizing ex-post inventory error.
Keywords: Supply Chain Management, Newsvendor Model, Behavioral
Operations, Decision Analysis,
ICDBME-2022 173
ALTIN, DÖVİZ VE TÜRK LİRASI MEVDUATLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ:

TÜRKİYE ÜZERİNE BİR İNCELEME

ORC-ID: 0000-0003-0312-8555
ÖZET
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 13 Temmuz 2022
tarihinde “altın ve döviz hesaplarından Türk lirası mevduat ve katılma
hesaplarına dönüşümün desteklenmesi için bir tebliği yayımlamıştır.
Söz konusu bu tebliğ ile yurt içi yerleşik gerçek kişilerin altın ve döviz
cinsinden mevduat ve katılım fonu hesaplarının Türk lirası vadeli
mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesinin teşvik edilmesi
amaçlanmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, altın mevduatı, döviz
mevduatı ve Türk lirası mevduatı arasındaki nedensellik ilişkisini tespit
etmektir. Bu amaç doğrultusunda 2017:01-2021:12 dönemine ait aylık
veriler kullanılmıştır. Yapılan frekans alanı nedensellik testi sonucunda
kısa ve orta dönemde döviz mevduatlarından Türk lirası mevduatına
doğru bir nedensellik, altın mevduatından Türk lirası mevduatına doğru
ise sadece uzun dönemde bir nedensellik olduğu tespit edilmiştir. Elde
edilen bu sonuçlara göre yurt içi yerleşik gerçek kişilerin mevduat
bozdurma alışkanlıkları farklılaşmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Altın, Döviz, Türk Lirası, Mevduat, Zaman Serisi
Analizi
ICDBME-2022 174
THE RELATIONSHIP BETWEEN GOLD, FOREIGN EXCHANGE AND

TURKISH LIRA DEPOSITS: A STUDY ON TURKEY

ORC-ID: 0000-0003-0312-8555
ABSTRACT
The Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) published a
communiqué on 13 July 2022 to support the conversion from gold and
foreign currency accounts to Turkish lira deposit and participation
accounts. With this communiqué, it is aimed to encourage the conversion
of gold and foreign currency deposit and participation fund accounts of
resident real persons into Turkish lira time deposit and participation
accounts. In this context, the aim of the study is to determine the
causality relationship between gold deposits, foreign currency deposits
and Turkish lira deposits. For this purpose, monthly data for the period
2017:01-2021:12 were used. As a result of the frequency domain
causality test, it has been determined that there is causality from foreign
currency deposits to Turkish lira deposits in the short and medium
term, and causality only in the long term from gold deposits to Turkish
lira deposits. According to these results, the deposit exchange habits of
domestic real persons differ.
Keywords: Gold, Currency, Turkish Lira, Deposit, Time Series Analysis
ICDBME-2022 175
KRİZ SONRASI DÖNEMLERDE ALTIN FİYATLARINA YENİDEN BAKIŞ

ORC-ID: 0000-0003-0312-8555
ÖZET
Bu çalışmanın amacı kriz sonrası dönemlerde altın fiyat davranışını
uzun dönemde incelemektir. Bu amaç doğrultusunda 1990:01-
2021:12 dönemini kapsayan veriler 1990:1-2000:03 (dot-com krizi),
2003:2008:7 (Finansal kiriz) ve 2008:07-2020:03 (Covid 19) alt
dönemlerinde ele alınmaktadır. Çalışmada yöntem olarak yapısal vektör
otoregresif regresyon modeli ( Structural Vector Autoregression-VAR)
kullanılmıştır. Bağımlı değişken olarak uluslararası altın fiyatları,
model değişkenleri olarak FED faiz oranı ve ABD enflasyon oranı aylık
verileri kullanılmıştır. Serilere birim kök testi uygulanmış ve düzey
değerlerinin birim kök içermediği tespit edilmiştir. Tahmin sonuçlarına
göre değişkenler arasında negatif yönlü (doğrudan) bir ikame ilişkisi
(yaklaşık % 3,1 civarında) bulunmaktadır. FED faiz oranının enflasyon
kanalı ile altın fiyatlarını dolaylı olarak etkileme gücü (yaklaşık % 1,7)
oldukça zayıftır.
Anahtar Kelimeler: Altın Fiyatları, Finansal Kriz, Pandemi, Zaman
Serisi Analizi
ICDBME-2022 176
A REVISION OF GOLD PRICES IN THE POST-CRISIS PERIODS

ORC-ID: 0000-0003-0312-8555
ABSTRACT
The aim of this study is to examine the long-term behavior of gold
prices in the post-crisis periods. For this purpose, the data covering the
period 1990:01-2021:12 are in the sub-periods 1990:1-2000:03 (dot-
com crisis), 2003:2008:7 (Financial crisis) and 2008:07-2020:03 (Covid
19). is addressed. In the study, the structural vector autoregressive
regression model (Structural Vector Autoregression-VAR) was used as a
method. International gold prices were used as the dependent variable,
the FED interest rate and the US inflation rate monthly data were used
as the model variables. Unit root test was applied to the series and it
was determined that the level values do not contain unit root. According
to the estimation results, there is a negative (direct) substitution
relationship (around 3.1%) between the variables. The power of the FED
interest rate to indirectly affect gold prices through the inflation channel
(about 1.7%) is quite weak.
Keywords: Gold Prices, Financial Crisis, Pandemic, Time Series
Analysis
ICDBME-2022 177
SEKTÖR REEL EFEKTİF DÖVİZ KUR ENDEKSLERİNDE YAKINSAMA

VAR MI?
Fatih KAPLAN
ORC-ID: 0000-0001-7417-1126
Ahmet KOLUMAN
ORC-ID: 0000-0002-6157-3051
ÖZET
Bu çalışmanın amacı Türkiye imalat sanayi için hesaplanan sektörel
reel efektif döviz kuru endeksinin, Merkez Bankası tarafından hesaplanan
reel efektif döviz kuru endeksine yakınsamasını incelemektir. Bu amaç
doğrultusunda ISIC Rev.4 Düzey 2 sınıflandırmasına göre 21 sektöre ait
2006-2019 yıllarını kapsayan veriler ile TCMB tarafından hesaplanan
reel efektif döviz kur endeksi kullanılmıştır. Yapılan ekonometrik
analizde panel seriler arasında yatay kesit bağımlılığının varlığı Breusch
ve Pagan (1980) ve Pesaran (2004) testleriyle incelenmiş ve yatay kesit
bağımlılığının olduğu tespit edilmiştir. Yatay kesit bağımlılığı sorunlarına
duyarlı olan Breuer vd. (2001) tarafından önerilen SURADF birim kök
testi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 11 sektör için hesaplanan
sektörel reel efektif döviz kuru endeksinin Merkez Bankası tarafından
hesaplanan reel efektif döviz kur endeksine yakınsamanın olduğu tespit
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: İmalat Sanayi, Reel Efektif Döviz Kuru, Zaman
Serisi Analizi
ICDBME-2022 178
IS THERE A CONVERGENCE IN THE SECTOR REAL EFFECTIVE

EXCHANGE RATE INDEXES?
Fatih KAPLAN
ORC-ID: 0000-0001-7417-1126
Ahmet KOLUMAN
ORC-ID: 0000-0002-6157-3051
ABSTRACT
The aim of this study is to examine the convergence of the sectoral real
effective exchange rate index calculated for the Turkish manufacturing
industry to the real effective exchange rate index calculated by the
Central Bank. For this purpose, data from 21 sectors covering the years
2006-2019 according to ISIC Rev.4 Level 2 classification and the real
effective exchange rate index calculated by the CBRT were used. In
the econometric analysis, the existence of cross-section dependence
between the panel series was examined with the Breusch and Pagan
(1980) and Pesaran (2004) tests and it was determined that there was
a cross-section dependence. The SURADF unit root test proposed by
Breuer et al. (2001), which is sensitive to cross-sectional dependence
problems, was performed. As a result of the analysis, it was determined
that the sectoral real effective exchange rate index calculated for 11
sectors converged to the real effective exchange rate index calculated by
the Central Bank.
Keywords: Manufacturing Industry, Real Effective Exchange Rate,
Time Series Analysis
ICDBME-2022 179
TÜRKİYE’NİN KONUT PİYASASI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Ali Rıza AKTAŞ

ORC-ID: 0000-0003-4964-7334
ÖZET
Son yıllarda Türkiye’ de konut piyasasında yüksek fiyat artışları
gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’ deki konut piyasasını
incelemektedir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada 2015M01-2021M08
dönemine ait aylık veriler kullanılmıştır. Konut fiyat endeksi, yurtiçinde
yaşayanlara yapılan konut satışı/yurt dışında yaşayanların yurtiçi için
konut satınalımı, reel döviz kuru ve inşaat maliyetleri değişken olarak
kullanılmıştır. Analize ait veriler T.C. Merkez Bankası Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi’nden (EVDS) ve Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK) veri tabanından alınmıştır. Kwiatkowski,
Phillips, Schmidt ve Shin tarafından geliştirilen KPSS Testi (KPSS, 1992),
Peter C. B. Phillips ve Pierre Perron tarafından geliştirilen P-P Testi
(1988) ve Graham Elliot, Thomas J. Rothenberg ve James H. Stock (1996)
tarafından geliştirilen Dickey-Fuller tabanlı DF-GLS Testi ile birim
kökün varlığı araştırılmıştır. Ayrıca, Pesaran ve Shin (1998) tarafından
önerilen genelleştirilmiş etki tepki fonksiyonları, genelleştirilmiş etki
tepki fonksiyonlarından hareketle hesaplanan genelleştirilmiş varyans
ayrıştırması analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda Konut Fiyat
Endeksi değişkeni de meydana gelen şokların kısa sürede kalıcı olduğu
ve Konut Fiyat Endeksi değişkenindeki değişmeleri belirleyen en önemli
faktörün yine kendisinin olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: İmalat Sanayi, Reel Efektif Döviz Kuru, Zaman
Serisi Analizi
ICDBME-2022 180
AN EVALUATION OF TURKEY’S HOUSING MARKET
Ali Rıza AKTAŞ

ORC-ID: 0000-0003-4964-7334
ABSTRACT
In recent years, high price increases have been observed in the housing
market in Turkey. The aim of this study is to examine the housing market
in Turkey. For this purpose, monthly data for the period 2015M01-
2021M08 were used in the study. Housing price index, sales of houses
to residents in the country / purchases of houses for those living abroad,
real exchange rate and construction costs are used as variables. Data
belonging to the analysis T.C. Retrieved from the Central Bank of the
Republic of Turkey Electronic Data Distribution System (EVDS) and the
database of the Turkish Statistical Institute (TUIK). KPSS Test developed
by Kwiatkowski, Phillips, Schmidt and Shin (KPSS, 1992), P-P Test
developed by Peter C. B. Phillips and Pierre Perron (1988), and Dickey-P
test developed by Graham Elliot, Thomas J. Rothenberg and James H.
Stock (1996). The presence of unit root was investigated with the Fuller-
based DF-GLS Test. In addition, generalized decomposition analysis of
variance calculated from generalized impulse-response functions and
generalized impulse-response functions proposed by Pesaran and Shin
(1998) was performed. As a result of the analysis, it has been determined
that the shocks in the Housing Price Index variable are permanent in a
short time and the most important factor determining the changes in the
Housing Price Index variable is itself.
Keywords: Manufacturing Industry, Real Effect Exchange Rate, Time
Series Analysis
ICDBME-2022 181
CHALLENGES AND OPPORTUNITIES FOR EXPORT TRADE

FACILITATION PRACTICES IN ETHIOPIA AND SINGLE WINDOW
SYSTEM
Ousman Mohammed YIMAM

Ondokuz Mayıs University
ORC-ID: 0000-0002-3985-8675
ABSTRACT
The purpose of the study is to assess the export sector related challenges
and opportunities in the current trade facilitation practices of Ethiopia.
Both quantitative and qualitative research approach was implemented.
Besides, a descriptive research design was used for this study through
primary data collection methods. Respondents were selected using
proportional, simple random, and purposive sampling techniques. Both
closed ended questionnaires and semi-structured interviews were
developed. Descriptive analysis was employed to analyses the data
collected through questionnaire and qualitative analysis (content based)
was employed to analyze the interview results. The findings of this study
confirmed that the current Ethiopian trade facilitation practice has good
governance system and fees and charges required to process export
related documents are found insignificant. On the contrary, it found that,
there is in shortage of adequate export related information and published
materials, document requirements are difficult to process and traditional
(paper based), and there is weak internal cooperation between the
business community and the facilitating government institutions which
in turn makes processing and collecting of export related documents
very challenging and bureaucratic that takes long time to clear an
export item and export related regulations and procedures volatile,
complex, unintelligible, and difficult to implement. In addition, they are
not effectively using those ample opportunities created in the country
due to the problem of information gap, lack of effective knowledge, lack
of effective follow-ups and some rent seeking behaviors. To this end,
the researcher has recommended two basic ways to come up with the
solutions for upper mentioned problems: (1) establishing one separate
export facilitating institution and (2) developing an electronic single
window system.
Keywords: Trade Facilitation, Trade Facilitation Indicators, Export
ICDBME-2022 182
KRİPTO PARALAR, GELENEKSEL FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARINA

KARŞI GÜÇLÜ BİR ALTERNATİF OLABİLİR Mİ?
Cansu GÜVEN
ORC-ID: 0000-0002-7490-2184
ÖZET
Günümüz dünyası, bilinen insanlık tarihinde görülmemiş hızlarda
“bilimsel ve teknolojik” gelişmelerin yaşandığı dönemlere tanıklık
etmektedir. Hızla gerçekleşen bu gelişmeler, hemen her alanda dünya
toplumlarına sirayet ederek; başta ekonomik, sosyo-kültürel ve siyasi
olmak üzere birçok açıdan köklü değişimlere yol açabilmektedir. Bu
değişimden nasiplenerek yenilikçiliğe itilen bir alan da, temelleri
bilgisayar teknolojisine dayanan yeni bir finans piyasası oluşumuyla
karşımıza çıkan “kripto para piyasası” olmuştur. İlk olarak 2008 yılında bir
takma ad altında gizlenen (Satoshi Nakamato) kişi/kişiler/organizasyon
tarafından yayınlanan “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System”
adlı makaleyle kripto para piyasası doğmuştur. Çeşitli şifreleme
algoritmalarıyla daha güvenli, daha hızlı ve ülke yönetimlerinden
bağımsız olarak, finansal hareketlerin bireyler arasında (peer to peer)
gerçekleştirilebilmesine imkan sağlayacak, güvenilir bir sistem olarak
tanıtılmıştır. Böylelikle finansal serbestinin neredeyse tamamen piyasa
koşullarına bırakılabileceği öne sürülerek, ilk üretilen kripto para olan
“Bitcoin” ortaya çıkmıştır. 2021 yıl sonu cari fiyatlarına göre küresel
hasıla (96,100,091,004,541 US $) içerisinde, kripto para piyasasının
toplam değeri % 2.06 gibi bir oranla (2,621,000,000,000 US $) ciddi
boyutlara ulaşmıştır. Dolayısıyla kripto paraların piyasa değerindeki
hızlı artışla birlikte, literatürde bir yandan küresel piyasada varlığını
hissettiren bu yeni sisteme ilişkin çeşitli sorulara cevap arayışları
yoğunlukla sürerken; diğer yandan da sert dalgalanmalar gösteren
piyasadaki kar-zarar ve risk düzeyi araştırılarak, geleneksel finansal
araçlarla kıyaslanmaktadır. Bu bağlamda çalışmada “Kripto Paralar,
Geleneksel Finansal Yatırım Araçlarına Karşı Güçlü Bir Alternatif Olabilir
Mi?” başlığı altında, risk, kar ve zarar bağlamında literatürde yapılmış
çalışma çıktılarının araştırılarak ortak paydada değerlendirilmesi
yöntemiyle, kripto para piyasasının yatırımcılar açısından geleneksel
finansal araçlara karşı gelecek vaad edip/etmediğine ilişkin çıkarım/
bulgular elde edilmesi amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kripto para, geleneksel yatırım araçları, risk ve
getiri
ICDBME-2022 183
CAN CRYPTO COINS BE A STRONG ALTERNATIVE TO TRADITIONAL

FINANCIAL INVESTMENTS?
Cansu GÜVEN
ORC-ID: 0000-0002-7490-2184
ABSTRACT
Today’s world is witnessing periods of “scientific and technological”
improving at unprecedented speeds in known human history. These
rapid developments spread to the world societies in almost every field
and lead to radical changes in many aspects, especially in economic,
socio-cultural and political aspects. Another area that was driven to
innovation by taking advantage of this change was the “crypto money
market”, which emerged with the formation of a new financial market
based on computer technology. The cryptocurrency market was born
with the article “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System”, first
published by the under the pseudonym Satoshi Nakamato (person/
persons/organization) in 2008. It has been introduced as a reliable
system that will enable financial transactions to be carried out between
individuals (peer-to-peer) with various encryption algorithms, safer,
faster and independent of country governments. Thus, it was claimed that
financial freedom could be left almost entirely to market conditions, and
the first crypto money “Bitcoin” emerged. According to 2021 year-end
current prices, the total value of the crypto money market has reached
serious dimensions with a rate of 2.06% (2,621,000,000,000 US$) within
the global product (96,100,091,004,541 US$). Therefore, with the rapid
increase in the market value of cryptocurrencies, the search for answers
to various questions regarding this new system, which makes its presence
felt in the global market, continues in the literature; on the other hand, the
profit-loss and risk level in the market, which shows sharp fluctuations,
is investigated and compared with traditional financial instruments. In
this context, in the study “Can Cryptocurrencies Be A Strong Alternative
To Traditional Financial Investment Instruments?” under the heading,
it is aimed to obtain inferences / findings about whether the crypto
money market is promising against traditional financial instruments
for investors by researching and evaluating the work outputs in the
literature in the context of risk, profit and loss.
Keywords: Crypto money, traditional investment tools, risk and
return
ICDBME-2022 184
LABORATUVAR DENEYLERİ VE KÜLTÜREL FARKLAR
Burak Kağan DEMİRTAŞ

ORC-ID: 0000-0001-9477-8128
Abdullah DOĞAN
ORC-ID: 0000-0003-2581-023X
ÖZET
İktisat alanında deneysel yöntemlerin kullanımının mümkün olmadığı
düşüncesi uzunca bir süre iktisatçılar arasında hâkim düşünce olmuştur.
Bunun arkasında yatan sebep olarak da iktisadi olay ve davranışların
çok fazla çevresel etki içermesi ve laboratuvar gibi kontrollü bir ortamda
çalışılması ihtimalinin olmaması olarak açıklanmaktadır. Ancak 1940’lı
yıllardan itibaren iktisatta kontrollü deneylerin kullanılmaya başlandığı
ve gittikçe de daha fazla kullanıldığı görülmektedir. Kontrollü laboratuvar
deneylerinin en önemli avantajlarından bir tanesi tekrarlanabilir
olmalarıdır. Diğer bir deyişle, bir deneysel ekonomi laboratuvarında
yürütülen deney başka bir ülkedeki laboratuvarda da aynı şekilde ya
da bazı değişiklikler yapılarak yürütülebilmekte ve çalışmalardan elde
edilen sonuçların ne kadar sağlam ve genellenebilir olduğunu anlamaya
imkân vermektedir. Bu çalışmanın amacı laboratuvar deneylerinden elde
edilen sonuçlarda kültürel farklılıkların etkisi olup olmadığını tartışmak
ve deneysel ekonomi alanında Türkçe yazına katkı sağlamaktır. Bunun
için laboratuvar deneylerinde sıklıkla kullanılan ültimatom oyunu, kamu
malları oyunu ve güven oyununa dayalı deneysel çalışmalar üzerine
yazın incelenerek kültür farklılıklarının sonuçlar üzerindeki etkileri
tartışılmaktadır. Çalışma, kültürün laboratuvar deneylerinden elde
edilen sonuçlar üzerinde etkili olduğu bulgusuna ulaşmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Laboratuvar deneyleri, deneysel ekonomi,
ültimatom oyunu, kamusal mallar oyunu, güven oyunu.
ICDBME-2022 185
LABORATORY EXPERIMENTS AND CULTURAL DIFFERENCES
Burak Kağan DEMİRTAŞ

ORC-ID: 0000-0001-9477-8128
Abdullah DOĞAN
ORC-ID: 0000-0003-2581-023X
ABSTRACT
For a long time, the idea that it is not possible to use experimental
methods in economics has been the dominant thought among
economists. The reasoning was that economic events and behaviors
depend on the context and the absence of the possibility of studying
economic phenomena in a controlled environment such as a laboratory.
Starting from the 1940s, controlled experiments have started to be
used in economics and became more prevalent in time. One of the most
important advantages of controlled laboratory experiments is that
they are replicable. In other words, the experiment carried out in an
experimental economics laboratory can be carried out in a laboratory
in another country with the same setup or some changes, and it allows
us to understand how robust and generalizable the results obtained
from the studies are. The aim of this study is to discuss whether cultural
differences have an effect on the results obtained from laboratory
experiments and to contribute to the literature in the field of experimental
economics in Turkish language. Thus, the effects of cultural differences
on the experiment results are discussed by examining the literature on
experimental studies based on ultimatum game, public goods game and
trust game, which are frequently used in laboratory experiments. The
study finds that culture has an impact on the experimental results.
Keywords: Laboratory experiments, experimental economics,
ultimatum game, public goods game, trust game
ICDBME-2022 186
TÜRKİYE’DE SOSYAL KORUMA HARCAMALARI EKONOMİK

BÜYÜME İLİŞKİSİ1
Nesrin AKBULUT
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-1460-0950
Aykut BAŞOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-2071-6829
ÖZET
Kamu sektörü çeşitli sosyal ve ekonomik amaçlara ulaşmak için bütçesi
vasıtasıyla harcamalar yapmaktadır. Bu harcamalardan biri fonksiyonel
bütçe sınıflandırması içerisinde yer alan sosyal koruma harcamalarıdır.
Sosyal koruma harcamaları, kişilere ve hanehalkına yapılan ayni veya
nakdi yardımlar ile kolektif hizmetler için yapılan giderleri içermektedir.
Bu harcamalar ile dezavantajlı grupların sosyoekonomik riskleri
bertaraf edilerek gelir eşitsizliğinin azaltılması, yoksulluğun giderilmesi,
bireylere asgari yaşam standartlarının sunulması, sürdürülebilir
büyümenin desteklenmesi gibi çeşitli amaçlar güdülmektedir. Özellikle
ekonomik daralma ve kriz dönemlerinde bireylerin gelir seviyelerini
ve mevcut yaşam standartlarını sürdürmelerine olanak tanıyan bu
harcamaların ekonomik büyümeyi olumlu etkilediğini öne süren
görüşler yanında olumsuz etkilediğini iddia eden görüşlerde mevcuttur.
Diğer yandan ekonomi geliştikçe diğer harcamalar yanında sosyal
koruma harcamaları da bu gelişmeden etkilemektedir. Bu çerçevede
çalışmanın amacı sosyal koruma harcamaları ile ekonomik büyüme
arasındaki ilişkileri ortaya koyarak Wagner ve Keynesyen hipotezleri
çerçevesinde değerlendirmektir. 2006:1-2021:4 dönemini kapsayan
çalışmada Engel-Granger eşbütünleşme testinden yararlanılmıştır.
Elde edilen bulgular değişkenlerin eşbütünleşik olduğu yönündedir.
Eşbütünleşme denkleminden elde edilen sonuçlara göre değişkenler
uzun dönemde birbirlerini pozitif etkilemektedir. Bununla birlikte
sosyal koruma harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi
ekonomik büyümenin sosyal koruma harcamaları üzerindeki etkisinden
daha küçüktür. Değişkenlere ait hata düzeltme katsayıları negatif, sıfır
ile bir arasında ve istatistiksel olarak anlamlıdır. Bu sonuç kısa dönemde
yaşanan dengesizliklerin uzun dönemde giderildiğini göstermektedir.
[1] 23.06.2022 tarihinde sunulan “Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Bileşenleri ile Ekonomik

Büyüme İlişkisi: 2006:1-2021:4 Dönemi” başlıklı yüksek lisans tezinden esinlenilmiştir.
ICDBME-2022 187
Hata düzeltme modeline dayalı nedensellik sonuçlarına göre değişkenler

arasında çift yönlü nedensellik tespit edilmiştir. Buna göre sosyal koruma
harcamaları özelinde Wagner ve Keynesyen hipotezleri geçerlidir.
Ekonomik büyüme, değişen ve gelişen ekonomik ve toplumsal yapıda
sosyal devlet olma fonksiyonu gereği sosyal koruma harcamalarını
arıttırmaktadır. Sosyal koruma harcamaları ise beşeri sermayenin
gelişimine katkıda bulunma, verimliliği artırma, bireyleri sosyal ve
ekonomik risklere karşı koruma, gelirin yeniden dağılımını sağlama
gibi fonksiyonlarıyla toplam talep ve toplam arz üzerinden ekonomik
büyümeye katkıda bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sosyal Koruma Harcamaları, Ekonomik Büyüme,
Wagner ve Keynesyen Hipotezler
ICDBME-2022 188
THE RELATIONSHIP BETWEEN SOCIAL PROTECTION

EXPENDITURES AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY
Nesrin AKBULUT
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-1460-0950
Aykut BAŞOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-2071-6829
ABSTRACT
The public sector makes expenditures through its budget to achieve
various social and economic goals. One of these expenditures is the social
protection expenditures included in the functional budget classification.
Social protection expenditures include benefits in kind or in cash to
individuals and households, and expenditures for collective services.
With these expenditures, various objectives such as reducing income
inequality, eliminating poverty, providing minimum living standards to
individuals, supporting sustainable growth are pursued by eliminating
the socioeconomic risks of disadvantaged groups. There are opinions
claiming that these expenditures, which allow individuals to maintain
their income levels and current living standards, especially during periods
of economic contraction and crisis, have a positive effect on economic
growth, as well as opinions claiming that they have a negative effect. On
the other hand, as the economy develops, social protection expenditures,
as well as other expenditures, are affected by this development. In this
context, the aim of the study is to reveal the relationships between social
protection expenditures and economic growth and to evaluate them
within the framework of Wagner and Keynesian hypotheses. In the study
covering the period 2006:1-2021:4, the Engel-Granger cointegration test
was used. The findings are that the variables are cointegrated. According
to the results obtained from the cointegration equation, the variables
affect each other positively in the long run. However, the effect of social
protection expenditures on economic growth is smaller than the effect
of economic growth on social protection expenditures. Error correction
coefficients of the variables are negative, between zero and one, and
statistically significant. This result shows that the short run imbalances
are eliminated in the long run. According to the causality results based
on the error correction model, bidirectional causality was determined
between the variables. Accordingly, Wagner and Keynesian hypotheses
ICDBME-2022 189
are valid for social protection expenditures. Economic growth increases

the social protection expenditures due to the function of being a social
state in the changing and developing economic and social structure.
Social protection expenditures, on the other hand, contribute to
economic growth through total demand and total supply, with functions
such as contributing to the development of human capital, increasing
productivity, protecting individuals against social and economic risks,
and ensuring the redistribution of income.
Keywords: Social Protection Expenditures, Economic Growth, Wagner
and Keynesian Hypotheses
ICDBME-2022 190
DENETİMDE AKILLI SÜREÇ OTOMASYONU
Ulukan BÜYÜKARIKAN
Afyon Kocatepe Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-1539-7157
Birkan BÜYÜKARIKAN
ORC-ID: 0000-0002-9703-9678
ÖZET
Yapay Zekâ teknolojisinin kullanımının günümüzde yaygınlaşmasıyla
birlikte iş hayatında önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Bu
gelişmelerden biri olan Akıllı Süreç Otomasyonu (IPA) esnek ve akıllı
otomasyon sistemlerinden biri olan Yapay Zekâ (AI) ve diğer gelişmekte
olan teknolojileri birleştirerek denetim mesleğinin gelişimine katkıda
bulunmaktadır. Denetim mesleğinin temel amacı finansal tablolardan elde
edilen bilgiler hakkında kalite ve güvence sağlamaktır. IPA mimarisine
dayalı bir denetim mimarisi Robotik Süreç Otomasyonu (RPA) ve AI gibi
teknolojilerin birleşiminden yararlanabilmektedir. Bu teknolojilerden:
AI; bilgisayarların insan zekâsı gerektiren görevleri yaparken, RPA
ise; rutin görevleri insan etkenini azaltarak gerçekleştirmek için
kullanılmaktadır. Çalışmanın amacı denetim mesleğinde IPA’nın
faydalarını inceleyerek denetim faaliyetlerindeki teknolojik gelişmelerle
ilgili literatürdeki mevcut boşluğa katkıda bulunmaktır. IPA, RPA ve
AI teknolojilerini bir araya getirmektedir. Dolayısıyla esnek ve akıllı
hizmet otomasyonu elde etmek için organize bir biçimde geliştirilmiş
teknolojileri bünyesinde barındırmaktadır. Bu teknoloji sahip olduğu
teknolojik bileşenler vasıtasıyla denetimin etkinliği ve verimliliğinde
önemli kolaylıklar sağlamaktadır. IPA, bu yönüyle denetçilerin becerileri
üzerinde olumlu bir etki oluşturarak denetim kalitesinin ve finansal
raporlamadaki şeffaflığın artırılmasına katkıda bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Denetim, yapay zekâ, ıpa, akıllı süreç otomasyonu,
robotik süreç otomasyonu
ICDBME-2022 191
INTELLIGENT PROCESS AUTOMATION IN AUDIT
Ulukan BÜYÜKARIKAN
Afyon Kocatepe Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-1539-7157
Birkan BÜYÜKARIKAN
ORC-ID: 0000-0002-9703-9678
ABSTRACT
With the widespread use of Artificial Intelligence technology today,
significant developments have occurred in business life. Intelligent
Process Automation (IPA), one of these developments, contributes to the
development of the audit profession by combining Artificial Intelligence
(AI), one of the flexible and intelligent automation systems, and other
emerging technologies.
The primary purpose of the auditing profession is to provide quality
and assurance about the information obtained from financial statements.
A control architecture based on the IPA architecture can benefit from
technologies such as Robotic Process Automation (RPA) and AI. These
technologies include AI; While computers do tasks that require human
intelligence, RPA; is used to perform routine tasks by reducing the
human factor. The study aims to contribute to the existing gap in the
literature regarding technological developments in audit activities by
examining the benefits of IPA in the audit profession. It combines IPA,
RPA, and AI technologies.
Therefore, it incorporates technologies developed in an organized
manner to achieve flexible and intelligent service automation. This
technology provides essential conveniences in the efficiency and
productivity of the audit through its technological components. In
this respect, IPA contributes to the improvement of audit quality and
transparency in financial reporting by making a positive impact on the
skills of auditors.
Keywords: Audit, artificial intelligence, ipa, intelligent process
automation, robotic process automation
ICDBME-2022 192
ÖZEL ÜRÜN BAĞLAMINDA ÜRETİCİ-PERAKENDECİ İLİŞKİSİ
Faruk GÜVEN
ORC-ID: 0000-0002-2440-585X
ÖZET
Üreticiler ile perakendecilerin pazara ürün sunma konusunda
işbirliklerinin dışında kendi aralarında yıllar süregelen güç mücadelesi
de mevcuttur. Bu önemli ilişki zincirinde pazarlamanın fiyatlama,
promosyon, müşteri sadakati, ürün miktar ve çeşitliliği ve özel markalar
gibi çok kritik alt alanlarına dair kararlar verilir. Özellikle perakendeciler
özel markanın önemini gün geçtikçe daha çok anlamaya başlamış ve
gelirlerinin yarıya yakın kısmını özel markalı ürünlerden elde etmişlerdir.
Özel markalı ürünlerin stratejik önemini gelirlerinde de somut olarak
gözlemleyen perakendeciler, sıradan ürünlerin dışında niteliği yüksek
olan ürünleri de kendi markalarıyla pazara sunmaya başlamışlardır.
Tüketicilerin perakendeciye olan güveni aynı perakendecinin özel
markalı ürünlerini tercih etmesini sağlamaktadır. Özel markalı ürünler
geleneksel al-sat yapan perakendeciyi marka yönetmek gibi ciddi bir
pazarlama faaliyetine sokmaktadır. Üretici-perakendeci güç ekseninde
özel markalı ürünler perakendeci lehine bir durum oluşturmuştur.
Literatürde bu konuda kısıtlı bir bilgi kümesi mevcuttur. Bu çalışmada
özel markalı ürünler ele alınarak üretici-perakendeci ilişkisi pazarlama
disiplini açısından ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: B2B, üretici-perakendeci ilişkisi, pazarlama
kanalı, e-ticaret, özel marka
ICDBME-2022 193
MANUFACTURER-RETAILER RELATIONSHIP IN THE CONTEXT OF

PRIVATE LABEL
Faruk GÜVEN
ORC-ID: 0000-0002-2440-585X
ABSTRACT
There has been a power struggle for years between manufacturers and
retailers in addition to their strong collaboration in terms of introducing
products to the market. At this important relationship chain, decisions
are made regarding critical sub-areas of marketing such as pricing,
promotion, customer loyalty, product quantity and variety, and private
brands. Especially, retailers have started to understand the importance of
private label more and more and they have obtained almost half of their
income from private label products. Retailers, observing the strategic
importance of private label products in their revenues, have started to
offer products with high quality to the market under their own brands,
apart from ordinary products. Consumers’ trust in the retailer enables
them to prefer private label products of the same retailer. Private label
products involve the traditional retailer in a serious marketing activity
such as brand management. In the producer-retailer power axis, private
label products have created a situation in favor of the retailer. There
is a limited set of information on this subject in the literature. In this
study, private label products will be discussed and the producer-retailer
relationship will be discussed in terms of marketing discipline.
Keywords: B2B, manufacturer-retailer relationship, marketing
channel, e-commerce, private label
ICDBME-2022 194
TÜRKİYE’NİN KÜRESEL İNOVASYON ENDEKSİ PUANLARINI

TAHMİN ETMEDE ÖZNİTELİK SEÇİMİ ve YAPAY SİNİR AĞI
YAKLAŞIMI
Rabia Sultan YILDIRIM

Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-9281-9504
Murat OTURAKÇI
ORC-ID: 0000-0001-5946-3964
ÖZET
İnovasyon, günümüz ekonomisinin büyüme modellerini belirlemek
için kritik öneme sahiptir. Hızla küreselleşen dünyada ve küresel
rekabette, geniş bir ürün ve hizmet yelpazesinde yenilik yapan ülkeler
ve şirketler ön plana çıkmaktadır. İnovasyonu yönetmenin yolu onu
ölçmekten geçer. Bu nedenle ölçülebilir bilgiye sahip olmak için; Küresel
İnovasyon Endeksi (GII), inovasyonun göstergeleri olan girdileri ve
çıktıları tanımlar. GII, inovasyon potansiyellerine göre ülkelerin küresel
bir sıralamasıdır. Bu sıralama WIPO (World Intellectual Property
Organization), INSEAD (Institut Européen D’administration Des
Affaires) ve Cornell Üniversitesi işbirliğinde birçok alt ve ana parametre
dikkate alınarak hesaplanan bir puan sıralaması olarak yapılmaktadır.
Bu çalışmada Türkiye’ nin İnovasyon endeks skorunun daha az
parametre kullanılarak tahminlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçtan yola
çıkılarak, çalışmada, 2012-2021 yılları arasında Türkiye’nin Küresel
İnovasyon Endeksi (GII) puanı yapay sinir ağı (YSA) kullanılarak tahmin
edilmiştir. Tahmin öncesinde GII puanlarını belirleyen 79 genel gösterge
parametresinden öznitelik seçimi yapılmıştır. GII puanını tanımlayan
parametreler seçilmiş ve YSA’da kullanılmıştır. Tahmini GII puanlarına
göre seçilen parametrelerin Türkiye’nin GII puanını hesaplamak için
yeterli olduğu ve YSA modelinin Türkiye’nin yaklaşık GII puanını
belirlemek için yeterli olduğu görülmektedir. Çalışmanın sonuçlarına
göre anahtar parametreleri ve bu parametrelere göre hesaplanan
GII puanlarını kullanarak, inovasyon politikalarına yön veren ülkeler
hedeflerinde daha etkili ilerleme kaydedecekleri sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Küresel inovasyon indeksi; öznitelik seçimi;
yapay sinir ağları
ICDBME-2022 195
FEATURE SELECTION AND ARTIFICIAL NEURAL NETWORK

APPROACH FOR PREDICTING GLOBAL INNOVATION INDEX SCORE
OF TURKEY
Rabia Sultan YILDIRIM

ORC-ID: 0000-0001-9281-9504
Murat OTURAKÇI
ORC-ID: 0000-0001-5946-3964
ABSTRACT
Innovation is critical for determining the growth patterns of today’s
economy. In the rapidly globalizing world and global competition,
countries and companies that innovate in a wide range of products
and services come to the forefront. The way to manage innovation is
to measure it. Therefore, to have measurable information; The Global
Innovation Index (GII) identifies inputs and outputs that are indicators
of innovation. The GII is a global ranking of countries according to their
innovation potential. This ranking is performed in cooperation with WIPO
(World Intellectual Property Organization), INSEAD (Institut Européen
D’administration Des Affaires) and Cornell University as a score ranking
calculated by considering many main and sub-parameters. In this study,
it is aimed to estimate Turkey’s Innovation index score using fewer
parameters. Based on this purpose, Turkey’s Global Innovation Index
(GII) score between 2012-2021 was estimated using an artificial neural
network (ANN) in this study. Before the estimation, feature selection
was performed from 79 general indicator parameters that determine
the GII scores. The parameters defining the GII score were selected and
used in ANN. It is seen that the parameters selected according to the
estimated GII scores are sufficient to calculate Turkey’s GII score and the
ANN model is sufficient to determine Turkey’s approximate GII score.
In addition, it has been concluded that by using the key parameters and
the GII scores calculated according to these parameters, the countries
that direct their innovation policies will make more effective progress
in their targets.
Keywords: Global innovation index; feature selection; artificial neural
network
ICDBME-2022 196
TURİZM ALANINDA ELEKTRONİK AĞIZDAN AĞIZA İLETİŞİM

ÜZERİNE BİBLİYOMETRİK BİR ARAŞTIRMA
Mahmut BAKIR
ORC-ID: 0000-0002-3898-4987
ÖZET
Günümüzde elektronik ağızdan ağıza iletişim, konaklama ve ulaştırma
hizmetlerinde tüketicilerin satın alma kararları üzerinde oldukça önemli
bir etkiye sahiptir. Dolayısıyla turizm alanında elektronik ağızdan
ağıza iletişim üzerine kapsamlı bir anlayışa sahip olmak önem arz
etmektedir. Bu çalışma, turizm alanında elektronik ağızdan ağıza iletişim
konusunda yapılmış çalışmaları bibliyometrik yöntemle analiz etmeyi
amaçlamaktadır. Çalışmada bibliyometrik materyal Web of Science
veritabanı üzerinden elde edilirken analizlerin gerçekleştirilmesinde
R dilinde geliştirilen Bibliyometrix paketi kullanılmıştır. Sistematik
bir analiz süreci gerçekleştirmek amacıyla PRISMA akış şeması takip
edilmiştir. Yapılan analizler 2008-2021 aralığında 515 akademik yayını
kapsamaktadır. Çalışmada literatürün yıllara göre gelişimi ve araştırma
alanına katkı veren araştırma birimleri (yazar, akademik dergi, kurum,
ülke) üretkenlik ve etki metrikleri yardımıyla incelenmiştir. Kelime
bulutu ile öne çıkan terimler ortaya konulurken tematik harita ile
araştırma alanına yön veren temalar tespit edilmiştir. Buna göre, temel
temalar olarak çevrimiçi tüketici değerlendirmeleri öne çıkarken
paylaşım ekonomisi ve memnuniyet gelişmekte olan güçlü temalar
olarak belirlenmiştir. Ayrıca eş birliktelik analizi kullanılarak alanda
öne çıkan dört farklı araştırma teması belirlenmiştir. Bu çalışmanın ilgili
konuda araştırmalar yürüten veya iyi bir başlangıç noktası belirlemek
isteyen araştırmacılara yol göstermesi hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Elektronik ağızdan ağıza iletişim, turizm,
bibliyometrik analiz, bibliometrix, ewom
ICDBME-2022 197
A BIBLIOMETRIC RESEARCH ON ELECTRONIC WORD-OF-MOUTH IN

TOURISM
Mahmut BAKIR
ORC-ID: 0000-0002-3898-4987
ABSTRACT
Today, electronic word-of-mouth (eWOM) has a substantial impact on
consumers’ decisions to purchase accommodation and transportation
services. Therefore, it is essential to have a comprehensive understanding
of eWOM in tourism. The purpose of this bibliometric study is to examine
the research on electronic word-of-mouth communication in tourism.
While obtaining bibliometric data from the Web of Science database
for the study, the R-language Bibliometrix software was used for the
analysis. Furthermore, the PRISMA flowchart was followed to perform
a systematic analysis. The analysis included 515 scholarly publications
published between 2008 and 2021. Using productivity and influence
metrics, the study studied the evolution of the literature and the research
units (author, academic journal, institution, nation) that contributed to
the research field. While the word cloud provided the most prevalent
terms, the thematic map revealed the themes that guide the body of
knowledge on eWOM. Accordingly, while online customer evaluations
emerged as the basic theme, the sharing economy and satisfaction were
identified as motor themes. Moreover, co-occurrence analysis was
employed to identify four distinct research themes that emerged as
prominent in the field. This study aims to serve as a guide for anyone
conducting research on the subject at hand or seeking a solid beginning
point.
Keywords: Electronic word of mouth, tourism, bibliometric analysis,
bibliometrix, ewom
ICDBME-2022 198
ENDÜSTRİ 4.0 VE AKILLI İŞLETMELERDE MUHASEBE
Ayşe Nur BUYRUK AKBABA

Bitlis Eren Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-4940-7138
Nurcan BULUT
ORC-ID: 0000-0002-8374-8350
ÖZET
Endüstri 4.0; endüstri devrimi, sanayi devrimi şeklinde
tanımlanmaktadır. Bu devrim, işgücünün makinelere dönüşmesinde
katkı sağlamış ve bazı teknolojik değişimler söz konusu olmuştur. Büyük
veri ve analiz, akıllı robotlar, artırılmış gerçeklik, simülasyon, 3D-eklemeli
üretim, yatay/dikey yazılım entegrasyonu, bulut teknolojisi, nesnelerin
interneti ve siber güvenlik endüstri 4.0’ın unsurları arasındadır. Endüstri
4.0 ile teknolojik değişimlerin bir çok alanda olduğu gibi muhasebe
alanında da etkisi olmuştur. Endüstri 4.0’ın gelişmesi ve yaygınlaşması
sonucunda işletmelerin stok, depolama, üretim, tedarik, lojistik,
müşterilerle ilgili geri bildirim, raporlama ve denetim gibi bir çok faaliyet
alanında gelişimler yaşanmıştır. Temelinde teknolojik dönüşümün, sanayi
devriminin söz konusu olduğu akıllı işletmeler kavramının da endüstri
4.0’ın bir parçası olduğu söylenebilir. Akıllı kavramı, sanayi devrimi
ile bir çok alanda teknolojik dönüşümü tanımlamak için kullanılmıştır.
Akıllı işletme kavramı da bilgi çağında faaliyet gösteren teknolojik
dönüşümün sağlandığı işletmeler için kullanılmaktadır. Akıllı işletmeler,
geleneksel işletmelerden farklı olarak yüksek anlamlılığa sahip, yeniliği
takip eden, teknolojiyi kullanan işletmelerdir. Bu çalışmada; Endüstri
4.0’ın muhasebe alanına etkisi, akıllı işletmelerin organizasyonel yapısı,
muhasebe ile ilgili yapılan işlemlerin neler olabileceğinin araştırılarak
konuya ilişkin bilgi sunulması amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmanın ilk
bölümünde konuya ilişkin kavramsal bilgilere yer verilmiş, son bölümde
ise akıllı işletmelerde söz konusu gelişimin işletmelere etkilerinin neler
olduğuna dair yapılan araştırma ile ulaşılan sonuca yer verilmiştir.
Günümüzdeki uygulamalar ile gelecekte uygulanabilecek gelişimlere
ilişkin öneriler sunulmaya çalışılmıştır.
AnahtarKelimeler: İşletme, endüstri 4.0, akıllı işletmeler, muhasebe
ICDBME-2022 199
INDUSTRY 4.0 AND ACCOUNTING IN SMART BUSINESS

ORC-ID: 0000-0003-4940-7138
Nurcan BULUT
ORC-ID: 0000-0002-8374-8350
ABSTRACT
Industry 4.0 is defined as the industrial revolution. This revolution, it
contributed to the transformation of the workforce into machines and
some technological changes were in question. Big data and analytics,
smart robots, augmented reality, simulation, 3D-additive manufacturing,
horizontal/vertical software integration, cloud technology, internet
of things and cyber security are among the elements of industry 4.0.
Industry 4.0 and technological changes have had an impact in the field
of accounting, as in many other fields. As a result of the development
and spread of Industry 4.0, there have been developments in many fields
of activity such as stock, storage, production, supply, logistics, customer
feedback, reporting and auditing. It can be said that the concept of
smart enterprises, which is based on technological transformation
and industrial revolution is also a part of industry 4.0. The concept
of smart has been used to describe the technological transformation
in many areas with the industrial revolution. The concept of smart
business is also used for businesses operating in the information age,
where technological transformation is provided. Smart businesses,
unlike traditional businesses are high-significant businesses that follow
innovation and use technology. In this study; it is aimed to provide
information on the subject by investigating the effect of Industry 4.0 on
the field of accounting, the organizational structure of smart enterprises
and what the accounting-related transactions can be. For this purpose,
in the first part of the study, conceptual information on the subject is
given and in the last part, the conclusion reached by the research on the
effects of the development in smart enterprises on the enterprises is
given. Suggestions for current practices and future developments have
been tried to be presented.
Keywords: Business, industry 4.0, smart business, accounting
ICDBME-2022 200
DİJİTALLEŞMENİN SEKTÖRLERE GÖRE ETKİSİ, TÜRKİYE DİJİTAL

DÖNÜŞÜM ENDEKSİNE YÖNELİK BİR İNCELEME
Nurcan BULUT
ORC-ID: 0000-0002-8374-8350
ORC-ID: 0000-0003-4940-7138
ÖZET
Dijitalleşme; hayatın birçok alanında, iletişim kurmada bazı yöntemleri
değiştirmiş, teknoloji yoğun akıllı telefonlar, bilgisayarlar, akıllı
cihazlar/uygulamalar gibi araçlarla bilgiye ulaşılmasını sağlamıştır.
Dijitalleşme birçok farklı yenilikleri getirmiş, sosyal ve ekonomik
alanlarda değişime neden olmuştur. Özellikle son dönemlerde, tüm
dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemi sürecinde de daha yaygın
olarak dijital dönüşüm gerçekleşmiştir. Dijital dönüşüm endeksi,
yapılan anketler ve bazı ülkelerden alınan verilerin analiz edilmesiyle
oluşturulan bir rapordur. Dönüşüm, ekosistem, yeterlilik, kullanım
gibi bazı bileşen ve boyuttan oluşmakta, Türkiye’nin dijitalleşme
performansını göstermektedir. Dijital dönüşüm ile birçok alanda olduğu
gibi sektörel olarak da etkisi görülmüştür. Bu çalışmada, dijitalleşmenin
sektörlere göre etkisinin analiz edilmesi, dijital dönüşüm endeksine göre
2019, 2020 ve 2021 olmak üzere son üç yılın karşılaştırılması yapılarak,
şuan ki durum hakkında bilgi sunulması amaçlanmıştır. Bu amaçla
çalışmada, kavramsal bilgilere yer verilmiş, dijital dönüşüm endeksine
ilişkin raporlar incelenmiş, karşılaştırmalı analiz yapılarak gelişim
sağlanıp sağlanmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapılan inceleme
ile son yıllarda genel olarak gelişim sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır.
Ulaşılan sonuca göre dijitalleşmenin sektörel etkilerine yönelik öneriler
sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: İşletme, dijitalleşme, sektörel etki, dijital
dönüşüm endeksi
ICDBME-2022 201
THE EFFECT OF DIGITALIZATION BY SECTOR, AN EXAMINATION

ACCORDING TO TURKEY DIGITAL TRANSFORMATION INDEX
Nurcan BULUT
ORC-ID: 0000-0002-8374-8350
ORC-ID: 0000-0003-4940-7138
ABSTRACT
Digitalization has also changed some methods of communicating in many
areas of life, enabling access to information with technology-intensive
smart phones, computers, smart devices/applications. Digitalization has
brought many different innovations and caused changes in social and
economic fields. Especially recently, digital transformation has taken
place more widely during the Covid-19 pandemic which has affected
the whole world. The digital transformation index is a report created
by analyzing the surveys and data from some countries. It consists of
some components and dimensions such as transformation, ecosystem,
competence, use and shows Turkey’s digitalization performance. With
the digital transformation, it has had a sectoral impact as in many areas.
In this study, it is aimed to analyze the effect of digitalization according
to sectors and to provide information about the current situation by
comparing the last three years, 2019, 2020 and 2021, according to the
digital transformation index. For this purpose, conceptual information
has been included in the study, reports on the digital transformation
index have been examined and it has been tried to determine whether
progress has been made by making a comparative analysis. With
the research, it has been concluded that there has been a general
improvement in recent years. According to the result suggestions for the
sectoral effects of digitalization have presented.
Keywords: Business, digitalization, sectoral impact, digital
transformation index
ICDBME-2022 202
KORONAVİRÜS PANDEMİSİNDE TÜRKİYE’DE SAYISAL UÇURUM
Cem GÜRLER
ORC-ID: 0000-0001-5127-6726
ÖZET
Sayısal uçurum, modern bilgi ve iletişim teknolojisine (BİT) erişimi
olan bölgeler ile erişimi olmayan veya kısıtlı erişimi olan bölgeler
arasındaki adaletsizliği belirtmek için kullanılan bir terimdir. Bir başka
ifadeyle sayısal uçurum BİT kullanma ve faydalanma açısından yaşanan
eşitsizlikleri ifade etmektedir. Mevcut çalışmada, İBBS-1 düzeyinde
bölgeler arasında sayısal uçurum olup olmadığının tespit edilmesi
amaçlanmıştır. Veri TÜİK’ten elde edilmiştir. Sayısal uçurumu İBBS-
1 düzeyinde değerlendirmek için genişbant bağlantı, sabit genişbant
bağlantı, mobil genişbant bağlantı, bireylerin internet kullanım oranı
ve hanelerde internet erişimi değişkenleri kullanılmıştır. 2020 yılı için
tüm değişkenlerde ve 2021 yılında mobil genişbant bağlantı hariç tüm
değişkenlerde en iyi performansı İstanbul bölgesi göstermektedir.
2021 yılında mobil genişbant bağlantı değişkeninde en iyi performansı
Güneydoğu Anadolu Bölgesi göstermiştir. Çalışmada, çok boyutlu
ölçekleme analizi kullanılarak, sayısal uçurum kapsamında bölgelerin
nasıl konumlandıkları incelenmiştir. 2020 yılı için birbirlerine en fazla
benzeyen bölgeler Doğu Marmara ile Ege Bölgeleridir. Ayrıca Batı
Karadeniz ve Batı Marmara Bölgeleri, diğer bölgelere göre oldukça farklı
konumlanmışlardır. 2021 yılında ise en benzer bölgeler Doğu Marmara
ile Batı Anadolu Bölgeleriyken, Kuzeydoğu Anadolu Bölg esi diğer
bölgelerden farklı konumlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sayısal uçurum, İBBS-1, çok boyutlu ölçekleme
ICDBME-2022 203
DIGITAL DIVIDE IN TURKEY DURING THE CORONAVIRUS

PANDEMIC
Cem GÜRLER
ORC-ID: 0000-0001-5127-6726
ABSTRACT
The digital divide is a term used to denote the inequity between regions
with access to modern information and communication technology (ICT)
and regions with no or limited access. In other words, the digital divide
refers to the inequalities experienced in terms of using and benefiting
from ICT. In the current study, it is aimed to determine whether there is
a digital gap between regions at the NUTS-1 level. The data was obtained
from TURKSTAT. Broadband connection, fixed broadband connection,
mobile broadband connection, internet usage rate of individuals and
internet access in households variables were used to evaluate the digital
divide at the NUTS-1 level. Istanbul region shows the best performance
in all variables for 2020 and in all variables except mobile broadband
connection in 2021. In 2021, the Southeastern Anatolia Region showed
the best performance in the mobile broadband connection variable. In
the study, how the regions are positioned within the scope of the digital
divide has been examined by using multidimensional scaling analysis.
The regions most similar to each other for 2020 are East Marmara
and Aegean Regions. In addition, the Western Black Sea and Western
Marmara Regions are located quite differently from other regions. In
2021, the most similar regions are East Marmara and West Anatolian
Regions, while the Northeast Anatolia Region is positioned differently
from other regions.
Keywords: Digital divide, NUTS-1, multidimensional scaling
ICDBME-2022 204
MARKET MARKALI ÜRÜNLERİ TERCİH ETMEDE ETKİLİ OLAN

UNSURLAR
Yağmur EREN
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-9860-670X
Halil İbrahim ŞENGÜN
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-3933-787X
ÖZET
İndirim mağazaları (A101, Bim, Şok) tüketicilerin son zamanlarda
sıklıkla tercih ettikleri mağazalardır. Bu mağazaların kendi isimleriyle
raflarında ön planda yer verdikleri market markalı ürünler piyasada
yerini almış ve ulusal markalar ile ihtiyaç düzeyi, kalite ve fiyat
bakımından yarışır hale gelmiştir. Market markalı ürünler ile tüketicilere
daha fazla ürün çeşitliliği sunularak, tüketicilerin market markalı ürünü
sunan mağazayı tercih etmeleri sağlanmış ve böylece kar marjları
artırılmıştır.
Bu çalışma, perakende tüketicilerinin market markalı ürünleri
tercih etmelerinde etkili olan unsurların incelenmesi amacıyla
gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında Diyarbakır ilinde yaşayan
404 tüketiciye çevrimiçi anket yöntemi uygulanarak market markalı
ürünlerin tercih sebepleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Anket verileri
IBM SPSS paket programı kullanılarak güvenilirlik, t Testi ve tek
yönlü varyans analizleri ile test edilmiştir. Çalışma neticesinde market
markalı ürünler ile demografik faktörler (yaş, cinsiyet, medeni durum,
meslek) ve markete gidiş sıklığı faktörü arasında anlamlı bir farklılık
bulunmuştur. Fakat market markalı ürünlerin tercihi ile aylık gelir, evde
yaşayan kişi sayısı ve enflasyon faktörleri arasında anlamlı bir fark tespit
edilmemiştir.
Anahtar Kelimeler: Perakendecilik, indirim mağazacılığı, market
markalı ürün, işletme
ICDBME-2022 205
ELEMENTS EFFECTIVE TO PREFER MARKET-BRANDED PRODUCTS
Yağmur EREN
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-9860-670X
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-3933-787X
ABSTRACT
Discount stores (A101, Bim, Şok) are the stores that consumers
frequently prefer recently. Market branded products, which these stores
put on their shelves with their own names, took their place in the market
and competed with national brands in terms of need level, quality and
price. By offering more product variety to consumers with market-
branded products, consumers were encouraged to prefer the store that
offers market-branded products, thus increasing their profit margins.
This study was carried out to examine the factors that affect retail
consumers’ preference for market branded products. Within the scope
of the study, the reasons for preference of market branded products
were tried to be determined by applying the online survey method to
404 consumers living in Diyarbakır. Questionnaire data were tested
with reliability, t-Test and one-way analysis of variance using IBM SPSS
package program. As a result of the study, a significant difference was
found between market branded products and demographic factors (age,
gender, marital status, occupation) and frequency of going to the market.
However, no significant difference was found between the preference of
market brand products and monthly income, number of people living at
home and inflation factors.
Keywords: Retailing, discount merchandising, market branded
product, business.
ICDBME-2022 206
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK STRATEJİLERİNİN

ÇALIŞANLARIN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİ
Ayşe Gözde İYİCİL

Ufuk Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-2386-1025
ÖZET
Her geçen gün daha kritik ve karmaşık hale gelen etkileşenler
işletmelerden Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) faaliyetlerine
katılmalarını ve bu tür çabalar hakkında iletişimi kendileri ile kurmalarını
talep etmektedir. Bu talep, işletmelerin dijital KSS stratejilerini
doğrudan yönlendirmektedir. Söz konusu bu etkileşenlerin başında
çalışanlar gelmektedir. Buradan yola çıkarak bu çalışmanın genel
amacı, işletme çalışanlarının dijital KSS stratejileri üzerine algılarını
ortaya çıkarmak ve bu sonuca göre çalışanların işten ayrılma niyetlerini
belirleyerek söz konusu bu iki değişken arasındaki muhtemel ilişkiyi ve
de etkiyi belirlemektir. Bu genel amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara
yanıt aranmıştır: (i) İşletme çalışanlarının ditijal KSS stratejileri algıları
nasıldır? (ii) İşletme çalışanlarının dijital KSS stratejileri algıları işte
kalma niyetlerini etkilemekte midir? Araştırmanın hipotezleri, soruları
ve kısıtları ışığında araştırmanın evreni, Ankara ilinde bulunan özel
sektör çalışanları olarak belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan veriler
anket yöntemi ile toplanmıştır. Yapılan faktör analizi ve regresyon analizi
neticesinde, işletmelerin dijital KSS stratejileri ile çalışanların işten
ayrılma niyetleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu,
işletmenin KSS stratejilerinden ekonomik, yasal, ahlaki ve gönüllü
sorumluluğunun işten ayrılma niyetini doğrudan etkilediği sonucu elde
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kurumsal sosyal sorumluluk, işten ayrılma niyeti,
işletme stratejisi
ICDBME-2022 207
THE EFFECT OF CORPORATE SOCIAL RESPO SIBILITY STRATEGIES

ON EMPLOYEES INTENTION TO QUIT
Ayşe Gözde İYİCİL

Ufuk Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-2386-1025
ABSTRACT
Stakeholders, who are becoming more critical and complex day by
day, demand businesses to participate in Corporate Social Responsibility
(CSR) activities and to establish communication with them about
such efforts. This demand directly guides the digital CSR strategies
of businesses. Employees are at the forefront of these interactions.
From this point of view, the general purpose of this study, is to reveal
the perceptions of business employees on digital CSR strategies, and
to determine the possible relationship and effect between these two
variables by determining the employees’ intention to quit. In line with
this purpose, research questions were set as below; (i) What are the
digital CSR perceptions of the employees? (ii) Do employees’ digital CSR
perceptions affect their intention to stay? In the light of the hypothesis,
questions and limitations of the research, the universe of the research
was determined as the private sector employees in Ankara city. The data
used in the research were collected by questionnaire method. As a result
of the factor analysis and regression analysis, it was concluded that
there is a statistically significant relationship between the digital CSR
strategies of the enterprises and turnover intention, and the economic,
legal, moral and voluntary responsibility of the enterprise, which is one
of the digital CSR strategies, directly affects the intention to quit.
Keywords: Corporate social responsibility, intention to quit, business
strategy
ICDBME-2022 208
TARIM İŞLETMELERİNDE TOPLUM 5.0’IN UYGULANMASINA

YÖNELİK ÖNERİLER
Ethem TOPÇUOĞLU
ORC-ID: 0000-0003-3563-0566
ÖZET
Yapılan çalışma Toplum 5.0’ın ortaya koyduğu fikir ve gelişmelerle
ülkemizin gıda ihtiyacını ve ithalatını azaltmaya yönelik tarım
işletmelerine öneriler sunmayı amaçlamaktadır. Toplum 5.0 kavramı
Japonya’da yaşanan birçok olumsuzluğu ve eksikliği gidermek için
ortaya konulan bir planlamadır. İlk defa Japonya’da18 Aralık 2015
tarihinde 5. Bilim ve Teknoloji Temel Planı ile gündeme gelmiştir.
Toplum 5.0 ile birlikte Japonya içinde bulunduğu istihdam, akıllı
tarım, nüfus artışı, yaşlıların bakımı, alt ve üst yapı gibi sorunları
çözümlemeyi hedeflemektedir. Sorunların çözümü için yapay zeka, siber
fiziksel sistemler, nesnelerin interneti, blok zinciri, bulut depolama,
sensör teknolojisi, 3D-4D yazıcılar ön plana çıkmaktadır. Ülkemiz
açısından bakıldığından Toplum 5.0 kavramı hem sosyal sorunların
çözümü hemde üretim kabiliyetlerinin artışı açısından önemli bir
örnek oluşturmaktadır. Akıllı tarım uygulamaları konusunda, örneğin
ülkemizde ekim alanlarının kontrolü ile dijital olarak ihtiyaçlarının
tespiti konusunda çok sınırlı girişimler bulunmaktadır. Genel olarak
ülkemizde yapılan tarım sadece çiftçilerin insiyatifine bırakılmakta
ve atalardan kalma yöntemler ile tarımsal üretim devam ettirilmeye
çalışılmaktadır. Çiftçiler hiçbir planlamaya dahil olmayan ürünleri
üretmekte sonrasında ise uygun pazarı bulmakta ve müşteriye
sunmakta sorunlar yaşamaktadır. Bu kapsamda yapılan çalışmada
yapay zekanın kullanımı ile akıllcı gübre dağıtımı, tarım ilaçlarının
kontrolü, toprak analizi ile ilgili öneriler, iklime ve bölgeye özgü tohum
seçimi, drone kullanımı ile birlikte ilaçlama ve gübreleme ihtiyacının
tespiti literatürdeki eserler incelenerek değerlendirilecektir. Yapılan
çalışmanın sonucunda ülkemizin en büyük sorunlarından biri olan gıda
ihtiyacının akılcı bir yöntem ile çözümlenmesi tarım işletmelerinin ürün
kapasitesi ve karlılığının artırılmasına yönelik öneriler yer alacaktır.
Anahtar Kelimeler: Toplum 5.0, tarım 5.0, tarım işletmeleri
ICDBME-2022 209
RECOMMENDATIONS FOR IMPLEMENTING SOCIETY 5.0 IN

AGRICULTURAL ENTERPRISES
Ethem TOPÇUOĞLU
ORC-ID: 0000-0003-3563-0566
ABSTRACT
The study aims to offer suggestions to agricultural enterprises to
reduce the food needs and imports of our country with the ideas and
developments of Society 5.0. The concept of Society 5.0 is a plan put
forward to eliminate many negativities and deficiencies experienced
in Japan. It was brought to the agenda for the first time in Japan on
December 18, 2015 with the 5th Science and Technology Basic Plan. With
Society 5.0, Japan aims to solve problems such as employment, smart
agriculture, population growth, care of the elderly, infrastructure and
superstructure. Artificial intelligence, cyber-physical systems, internet
of things, blockchain, cloud storage, sensor technology, 3D-4D printers
come to the fore for the solution of problems. From the perspective of
our country, the concept of Society 5.0 constitutes an important example
in terms of both the solution of social problems and the increase in
production capabilities. In general, the agriculture in our country is left
to the initiative of the farmers and agricultural production is tried to
be continued with the methods inherited from the ancestors. Farmers
produce products that are not included in any planning, and then have
problems in finding the appropriate market and presenting them to the
customer. In this context, the use of artificial intelligence, intelligent
fertilizer distribution, control of pesticides, suggestions on soil analysis,
climate and region-specific seed selection, the use of drones and the
determination of the need for spraying and fertilization will be evaluated
by examining the works in the literature. As a result of the study, there
will be suggestions for solving the food need, which is one of the biggest
problems of our country, with a rational method and increasing the
product capacity and profitability of agricultural enterprises.
Keywords: Society 5.0, agriculture 5.0, agribusiness
ICDBME-2022 210
DİJİTAL DÖNÜŞÜMDE TARIMSAL KOOPERATİFLERİN

KARŞILAŞTIĞI ZORLUKLAR
Abdulkadir FASAL
ORC-ID: 0000-0002-6997-3236
ÖZET
Rekabetin ve değişimin yoğun olarak yaşandığı günümüz dijital
çağında işletmelerin yeni dijital teknolojiler geliştirmesi ve bu
teknolojileri hızlı bir şekilde uygulayabilmesi işletmeler için en önemli
gerekliliklerden biridir. Tarımsal kooperatifler ülkeler açısından kritik
öneme sahip tarım sektörünün desteklenmesine ve geliştirlmesine
öncülük eden kuruluşlar arasında yer almaktadır. Bu bağlamda tarımsal
kooperatiflerin ortakların ve diğer üreticilerin istek ve ihtiyaçlarına hızlı
bir şekilde cevap verebilmesi için dijital teknolojilerden faydalanarak
dijital dönüşümü gerçekleştirmesi gerekmektedir. Fakat her yenilikte
olduğu gibi dijital dönüşümün gerçekleştirilmesinde de bazı zorluklarla
karşılaşılmaktadır. Bu çalışmada tarımsal kooperatiflerin dijital
dönüşümü gerçekleştirirken karşılaştıkları zorlukların belirlenmesi
amaçlanmış olup bu doğrultuda tarımsal kooperatiflerin bölge
birliklerinde görev yapan on beş yönetici ile yapılandırılmış mülakatlar
yapılmıştır. Çalışma sonucunda; özkaynakları yetersiz olan tarımsal
kooperatiflerin donanım ve yazılım maliyetleri yüksek olan dijital
teknolojileri yeterince kullanamaması, tarımsal amaçlı kooperatiflerin
büyük çoğunluğunun kırsal kesimde yer almasından dolayı internet alt
yapısının bu alanlarda yetersiz olması dolayısıyla dijital teknolojilerin
etkin ve verimli şekilde kullanılamaması, tarımla uğraşan ortakların
yaş ortalamasının yüksek olması ve bu nedenle kullanılacak dijital
teknoloji araçlarına uzak olmaları, kurumda çalışma süresi fazla olup
dijital teknoloji anlamında geride kalan çalışanların mevcut sistemin
devam etmesine yönelik göstermiş olduğu direnç dijital dönüşümün
uygulanmasında yaşanan güçlükler olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda
tarımsal kooperatiflerin dijital teknolojilere yatırım yapması, dijital
teknoloji araçlarının kullanımı konusunda çalışanlarına ve ortaklarına
eğitimler vermesi sürdürülebilir bir yapıya kavuşması ve pazarda
rekabet üstünlüğü elde edebilmesi bakımından önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Dijital dönüşüm, kooperatifçilik, dijital
kooperatifçilik
ICDBME-2022 211
CHALLENGES FACE AGRICULTURAL COOPERATIVES IN DIGITAL

TRANSFORMATION
Abdulkadir FASAL
ORC-ID: 0000-0002-6997-3236
ABSTRACT
It is one of the most important requirements for businesses to develop
new digital technologies and implement these technologies quickly
in today’s digital age, where competition and change are intense.
Agricultural cooperatives are among the organizations that lead the
support and development of the agricultural sector, which has critical
importance for countries. In this context, agricultural cooperatives need
to realize digital transformation by making use of digital technologies
to respond quickly to the demands and needs of their partners and
other producers. However, as in every innovation, some difficulties are
encountered in the realization of digital transformation. In the present
study, the purpose was to determine the difficulties faced by agricultural
cooperatives when performing the digital transformation, and in this
respect, structured interviews were conducted with fifteen managers
who worked in the regional unions of agricultural cooperatives. As
a result of the study, agricultural cooperatives that have insufficient
resources cannot adequately use digital technologies with high hardware
and software costs, the majority of agricultural cooperatives are located
in rural areas, the internet infrastructure is insufficient in such areas, and
therefore, digital technologies cannot be used effectively and efficiently,
the average age of the agricultural partners is high, and for this reason,
the resistance of employees who are far from digital technology tools
to be used, who have longer working times in the institution and who
are left behind in terms of digital technology, towards the continuation
of the current system were determined as the difficulties faced in the
implementation of digital transformation. In this context, agricultural
cooperatives need to invest in digital technologies and provide training
for their employees and partners on the use of digital technology tools
to achieve a sustainable structure and gain a competitive advantage in
the market.
Keywords: Digital transformation, cooperatives, digital cooperatives
ICDBME-2022 212
2. EL ÇOCUK ÜRÜNLERİ KATEGORİSİNDE ALIMA ETKİ EDEN

MOTİVASYONLAR VE ENGELLER

ORC-ID: 0000-0001-5533-775X
ÖZET
İkinci el ürün alışverişine olan talep son yıllarda ekonomik daralmalar,
çevrecilik ve dönüşüm kültürünün artması ve teknolojik gelişmelerle
C2C (müşteriden müşteriye satış) alışveriş platformlarının artmasıyla
birlikte ivme kazanmıştır. İkinci el ürünlerde bir alt kategori olan çocuk
ve bebek ürünleri satınalımında öne çıkan ve yetişkin kategorilerinden
farklılaşan ana motivasyon öğelerinin araştırılması bu çalışmanın
amacını oluşturmaktadır. C2C platformlardan çocuk ve bebek eşyaları
alımı yapan 25 ebeveyn ile yapılan derinlemesine mülakatlar sonucunda,
bu kategoride gerçekleşen alışverişlerin temel motivasyonlarının,
öncelikli olarak sınırlı bütçe ile daha çok ürün almak, ürünlerin yeniden
satış değerinin yüksek olması ve ebeveynler arası empati dayanışma
davranışı olduğu, ikinci sırada ise ekolojik bilinç olduğu görülmüştür.
Yetişkin ürünlerinde temel motivasyonlardan biri olan rekreasyonel
motivasyonların çocuk ve bebek ürünleri alımında rol almadığı
görülmüştür. İkinci el alışverişten uzak durulmasına neden olan temel
sebeplerden biri olan kirlilik algısı, çocuk ve bebek ürünlerinde bir engel
olarak öne çıkmamıştır. Ancak replika ürün riski ve 2. el kullanımına
ait zayıf imaj algısı bu kategoride de ebeveynlerin çekincelerinin
nedenlerindendir. Söz konusu bulgulara dayanarak, C2C platformlarda
satış yapmak isteyen ebeveynlerin ürün açıklaması, ürün fotoğrafları ve
fiyatlama konularına özen göstererek ürünlerin yıpranma durumlarını
ve yeniden satışa sunulabilme imkanlarını vurgulaması ve ürünün
hikayesini alıcı adayıyla paylaşarak empati kurması önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: 2.el, yeniden satış değeri, çocuk ve bebek ürünleri
ICDBME-2022 213
MOTIVATIONS AND OBSTACLES AFFECTING BUYING OF 2nd HAND

KID’S PRODUCTS

ORC-ID: 0000-0001-5533-775X
ABSTRACT
The demand for second-hand product shopping has gained
momentum in recent years with the economic contractions, the increase
in environmentalism and recycling culture, and the growth in the
number of C2C (customer-to-customer sales) shopping platforms with
technological developments. This study aims to investigate the main
motivational factors that stand out and differentiate from adult categories
in the purchase of kids and baby products, which is a substantial sub-
category in the second-hand market. As a result of in-depth interviews
with 25 parents who buy children and baby items on C2C platforms, the
main motivations for shopping in this category are primarily to buy more
products with a limited budget, the high resale value of the products, and
the empathy and solidarity between parents. Ecological consciousness
follows it in the second rank. It has been observed that recreational
motivations, which is one of the main motivations for buying 2nd hand
adult products, do not play a role in the purchase of kids and baby
products. The perception of contamination, which is one of the main
reasons for avoiding second-hand shopping in adult categories, has not
come to the fore as an obstacle in kids and baby products. However, the
risk of replica products and the poor image perception of second-hand
usage are among the reasons for parents’ hesitation in this category as
well. Based on the aforementioned findings, it is suggested that parents
who want to sell on C2C platforms should pay attention to the product
description, product photos, and pricing, emphasize the wear and resale
possibilities of the products, and empathize by sharing the story of the
product with the buyers.
Keywords: 2nd hand shopping, resale value, baby and kids clothing
category
ICDBME-2022 214
YEŞİL PAZARLAMA ANLAYIŞINDA EKO-ETİKETLEME KONUSU

ÜZERİNE BİBLİYOMETRİK BİR ÇALIŞMA
Sakine ÇETİN
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-7668-999X
Yağmur EREN
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-9860-670X
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-3933-787X
ÖZET
Yeşil pazarlama anlayışında şirketler daha fazla müşteri çekmek,
daha sağlam bilgiler sağlamak ve pazarda rekabet edebilmek için, ürün
ve hizmetleri ile ilgili sürekli artan miktarda marka ve özellik bilgisi
sağlamaktadır. Bu kapsamda son yıllarda şirketler, piyasadaki rekabetçi
konumlarını iyileştirmenin bir yolu olarak eko-etiketleme programlarını
benimsediler. Eko-etiketleme, tüketicileri ürünün üretim sürecinin
tanınmış çevre standartlarına uygun olduğunu fark ettirmek için farklı bir
etiketle pazarlanması uygulamasıdır (Erskine ve Collins 1997; Chamorro
ve Banegil 2006). Bu çalışmada ise yeşil pazarlama anlayışının önemli
konularından olan eko-etiket konusu ile ilgili öncelikle literatür çalışması
yapılmış konu hakkında literatürde geçen önemli bilgiler sunulmuştur.
Daha sonra eko-etiket konusu bibliyometrik analiz çerçevesinde
incelenmiştir. Bu araştırmanın amacı son yıllarda her alanda etkisi ve
önemi ön plana çıkan eko etiket kavramı hakkında yapılan çalışmalara
yönelik bibliyometrik bir analiz gerçekleştirmektir. Bu bağlamda
geçmişte yapılan çalışmalara bakıldığında konu ile ilgili bibliyometrik
bir çalışmaya rastlanmadığı için ilgili çalışmalar incelenmiştir. Araştırma
alanı olarak Web Of Sience veri tabanı seçilmiştir. Araştırma tarihi 1990-
2022 yılları aralığını kapsamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Yeşil pazarlama anlayışı, çevre yönetim
sistemleri, eko-etiket
ICDBME-2022 215
A BIBLIOMETRIC STUDY ON ECO-LABELING IN GREEN MARKETING

APPROACH
Sakine ÇETİN
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-7668-999X
Yağmur EREN
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-9860-670X
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-3933-787X
ABSTRACT
In the green marketing approach, companies provide an ever-
increasing amount of brand and feature information about their products
and services in order to attract more customers, provide more robust
information and compete in the market. In this context, in recent years
companies have adopted eco-labeling programs as a way to improve
their competitive position in the market. Eco-labeling is the practice
of marketing the product with a different label to make consumers
realize that the manufacturing process complies with recognized
environmental standards (Erskine and Collins 1997; Chamorro and
Banegil 2006). In this study, a literature study has been made about the
eco-label issue, which is one of the important issues of green marketing
understanding, and important information in the literature about the
subject is presented. Then, the issue of eco-label was examined within
the framework of bibliometric analysis. The aim of this research is to
perform a bibliometric analysis of the studies on the concept of eco-label,
which has come to the fore in every field in recent years. In this context,
when we look at the studies done in the past, the relevant studies were
examined since there was no bibliometric study on the subject. The Web
of Sience database was chosen as the research area. The research history
covers the years 1990-2022.
Keywords: Green marketing approach, environmental management
systems, eco-label
ICDBME-2022 216
A CONCEPTUAL MODEL TO EXPLORE THE PATHS BETWEEN AI-

ADOPTION LEVEL OF SERVICE FIRMS, CORPORATE BRAND IMAGE
AND CUSTOMER SATISFACTION
Serap SARP
ORC-ID: 0000-0002-2560-4105
ABSTRACT
In the rapidly changing and competitive markets, service companies
need to differentiate themselves from their competitors to gain a
competitive advantage. Therefore, service firms are constantly focusing
on building a strong image by improving service quality, customer value,
customer satisfaction and loyalty. In recent years, the extensive usage
of technology helps firms to expand their market and create a global
brand image. AI technology adoption is becoming more common in
many service industries such as hospitality, health, education, banking,
communications, and restaurants. AI technology usage improves the
customer experience and perception, so the firms need to revise their
corporate brand image management accordingly. Therefore, it is
necessary to explore the relationship between the AI adoption level of
firms and their corporate brand image. By focusing on customer views,
we will conduct literature review and confirm the relation between
constructs. By reviewing the existing literature, this study aims to
propose a new conceptual model to understand how the AI adoption
level of firms influences the corporate brand image and customer
satisfaction. The theoretical contribution of this study is to fulfil the gap
in the corporate brand image literature by exploring the effect of the AI-
adoption level of service firms and proposing a new conceptual model.
The managerial implications of the study for practitioners are to shed
light on how their AI-adoption level changes perceived corporate brand
image and customer satisfaction.
Keywords: Artificial intelligence, corporate brand image, customer
satisfaction, marketing
ICDBME-2022 217
İŞLETMELERİN DİJİTAL DÖNÜŞÜM SÜRECİNDEKİ DİJİTAL

YETENEKLER
Ebru DEMİREL
Nevşehir Hacıbektaş Veli Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-5073-0683
Seyhan ÖZDEMİR
ORC-ID: 0000-0002-3530-6689
ÖZET
Günümüz teknoloji dünyasında dijitalleşme hayatın hemen her
alanında yer almaktadır. Buna bağlı olarak işletmeler de rekabet avantajı
kazanmak, yaşamlarını devam ettirebilmek ve mevcut düzene uyum
sağlayabilmek için teknolojiyi yakından takip etmek zorundadır. Ancak
hızla değişen çevrede işletmelerin rekabet avantajı sağlayabilmesi
için bilgi teknolojilerine sahip olması tek başına yeterli olmamaktadır.
İşletmelerin dijital çağa ayak uydurabilmesi ve dijital dönüşüm sürecini
de etkin ve verimli bir şekilde yönetebilmesi için dijital yeteneklere
ihtiyacı vardır. Dijital yetenekler; teknolojinin getirdiği değişikleri takip
edebilmek ve bu değişimi iş yapılarına, süreçlerine ve insan kaynaklarına
da entegre ederek bir bütün içerisinde bu durumu etkin ve verimli bir
şekilde yönetebilmektir. Dijital yetenekler dijital dönüşüm sürecinde
olan işletmeler için, katma değer oluşturmakta, taklit edilmesi ve
ulaşılması zor kaynaklar elde edilmesini sağlamaktadır. İşletmeler için
stratejik bir kaynak olarak ele alınan dijital yetenekler, dijital dönüşüm
sürecinde yeni ürün ve hizmetlerin geliştirilmesinde ve işletmenin diğer
bütün kaynakları ile işbirliği içinde çalışmasında yardımcı olmaktadır.
Bu kapsamda bu çalışmanın temel amacı dijital dönüşüm sürecinde
işletmelerin başarılı olabilmeleri, rekabet avantajı sağlayabilmeleri
ve süreklilik elde edebilmeleri için dijital yeteneklerin önemini, etkin
bir şekilde yönetilmesini ve geliştirilmesini teorik açıdan ele alarak
incelemektir.
Anahtar Kelimeler: Dijital dönüşüm, dijital yetenekler, stratejik
rekabet
ICDBME-2022 218
DIGITAL CAPABILITIES IN THE DIGITAL TRANSFORMATION

PROCESS OF BUSINESSES
Ebru DEMİREL
Nevşehir Hacıbektaş Veli Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-5073-0683
Seyhan ÖZDEMİR
ORC-ID: 0000-0002-3530-6689
ABSTRACT
In today’s technology world, digitalization takes place in almost every
aspect of life. Accordingly, businesses have to follow technology closely
in order to gain competitive advantage, maintain their lives and adapt
to the current order. However, in a rapidly changing environment, it is
not enough for businesses to have information technologies alone to
provide competitive advantage. Businesses need digital capabilities to
keep up with the digital age and to manage the digital transformation
process effectively and efficiently. Digital capabilities are to follow the
changes brought by technology and to manage this situation effectively
and efficiently by integrating this change into business structures,
processes and human resources. Digital capabilities create added value
for businesses that are in the process of digital transformation, and
provide resources that are difficult to imitate and reach. Considered
as a strategic resource for businesses, digital capabilities help in the
development of new products and services in the digital transformation
process and in cooperation with all other resources of the business. In
this context, the main purpose of this study is to examine the importance,
effective management and development of digital capabilities from a
theoretical perspective so that businesses can be successful in the digital
transformation process, provide competitive advantage and achieve
continuity.
Keywords: Digital transformation, digital capabilities, strategic
competition
ICDBME-2022 219
İSLAMİ PERSPPEKTİFTEN İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ SİSTEMİ
NASSER M. E. ALGHALBAN
ORC-ID: 0000-0003-2822-8077
ÖZET
Bu çalışmada İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) İslami ilke ve kurallar
açısından ele alınmıştır. İslami perspektiften yönetim ve İKY konularında
farklı dillerde önemli bir yazın olmasına rağmen, Türkçe alanyazında bu
konu nerdeyse ihmal edilmiştir. Bu nedenle bu çalışma konunun Türkçe
alanyazında tartışılmasının sağlanması açısından önemlidir. Çalışma
İslami perspektiften insan kaynakları yönetimi kavramına açıklık
getirmeyi ve İslami yönetim yaklaşımına dayalı bir insan kaynakları
yönetimi modeli önermeyi amaçlaması bakımından özgün bir çalışma
olma hedefindedir. Bu amaçla çalışmada, İslam’ın temel kaynakları ve
Arap dilinde yer alan metinleri içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir.
Çalışma içeriğine bakıldığında sistem teorisinin insan kaynakları
yönetiminde kullanımı, insan kaynakları yönetiminin tarihsel gelişimi
incelendikten sonra, planlama, eğitim ve geliştirme, kadrolama, seçme
ve atama, ücret, ödül yönetimi, performans yönetimi kavramları klasik
İKY ve İslami perspektiften ilkelere göre ele alınmıştır. Araştırmanın
bulguları bağlamında ise İslami bilgi kaynaklarında planlama, ücret,
kadrolama başta olmak üzere birçok İKY fonksiyonunda uygulanabilecek
olan ilkeler bulunduğu ve bu ilkelere dayalı olarak alternatif bir İKY
sistemi oluşturulabileceği ifade edilebilir.
Anahtar Kelimeler: İnsan kaynakları, islami insan kaynakları, islami
sistem.
ICDBME-2022 220
HUMAN RESOURCES MANAGEMENT SYSTEM FROM ISLAMIC

PERSPECTIVE
NASSER M. E. ALGHALBAN
ORC-ID: 0000-0003-2822-8077
ABSTRACT
In this study, Human Resources Management (HRM) is discussed in
terms of Islamic principles and rules. Although there is an important
literature in different languages on management and HRM from an
Islamic perspective, this subject has almost been neglected in the
Turkish literature. Therefore, this study is important in terms of ensuring
that the subject is discussed in the Turkish literature. The study aims
to be an original study in that it aims to clarify the concept of human
resources management from an Islamic perspective and to propose a
human resources management model based on the Islamic management
approach. For this purpose, the main sources of Islam and the texts
in the Arabic language were examined by content analysis method.
Looking at the content of the study, after examining the use of system
theory in human resources management and the historical development
of human resources management, the concepts of planning, training
and development, staffing, selection and assignment, wage, reward
management, performance management are discussed according to the
principles from the classical HRM and Islamic perspective. In the context
of the findings of the research, it can be stated that there are principles
that can be applied in many HRM functions, especially in planning, wages
and staffing in Islamic information resources, and an alternative HRM
system can be created based on these principles.
Keywords: Human resources, Islamic human resources, Islamic
system
ICDBME-2022 221
ÖRGÜTLER VE DİJİTALLEŞME: ENDÜSTRİ 4.0’IN ÖRGÜTSEL

DAVRANIŞA ETKİSİ
Ümit ŞEVİK
ORC-ID: 0000-0002-3543-5923
ÖZET
Örgütlerin dijitalleşmeye verecekleri cevap sürdürülebilir rekabet
avantajını ve sonunda örgütlerin yaşam süresini şekillendirmektedir.
Günümüzde dijital dönüşüm ve Endüstri 4.0 uygulamaları örgütlere
pek çok alanda değişim ile ilgili konuları da beraberinde getirmiştir.
Endüstri 4.0 uygulaması ile insan unsuru değerlendirildiğinde, örgütsel
davranış konularında da çeşitli değişimlerin yaşanacağı veya paradigma
kırılması yaşanacağı öngörülmektedir. Geleceğin örgütlerinin
yönetiminde teori ile pratiğin eş güdümlü olabilmesi için proaktif
bir yaklaşım sergilenerek endüstri 4.0 uygulamalarının örgütlere ve
çalışanlara etkisinin ayrıntılı değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Birinci sanayi devrimi işçi sınıfının doğmasına, ikinci sanayi devrimi
makineleşmenin artarak seri üretim uygulamalarına ve üçüncü sanayi
devrimi bilgisayar ile dijitalleşmenin ön plana çıkmasına sebep olsa da
bu devrimler insan unsurun önemini ve örgütsel davranışın önemini
azaltmak bir tarafa daha da artırmıştır. Bu kapsamda çalışmanın amacı
özellikle endüstri 4.0 uygulamalarının örgütsel davranış konularını
nasıl etkilediğine dair literatürde yapılan çalışmaların incelenmesidir.
Endüstri 4.0 uygulamalarının örgütsel davranış konularına etkileri
konusunda derinlemesine bilgi edinmek, farklı boyutlarla konuyu
anlamak ve gelecekteki çalışmalarda konunun önemine dikkat çekmek
için keşfedici bir çalışma yöntemiyle literatür taraması yapılmıştır.
Literatür incelendiğinde ulusal yazında endüstri 4.0 uygulamalarının
örgütsel davranış ile ilişkilerinin araştırıldığı çalışmaların sayılarının
sınırlı olduğu, uluslararası yazında ise bu konuya ilginin giderek arttığı
tespit edilmiştir. Bununla birlikte Endüstri 4.0 uygulamaları ile ilgili
örgütsel çalışmaların insan kaynakları yönetimi ekseninde çoğunlukta
olmasının en önemli sebebi işsizlik ve nitelikli iş gücüne olan ihtiyacın
ilk olarak öngörülmesi ve etkisinin algısal olarak ta hissettirmesidir.
Özellikle ulusal yazında endüstri 4.0 uygulamaları ile ilgili psikolojik
sözleşme, stres, örgütsel bağlılık, örgüt kültürü, iş tatmini, işten ayrılma
niyeti, örgütsel intikam, örgütsel adanmışlık ve örgütsel özdeşleşme gibi
konuların çalışılması, örgütleri hem cesaretlendirecek hem de yakın
gelecekte iyice yaygınlaşacak olan endüstri 4.0 uygulamalarına geçişte
ICDBME-2022 222
hazır olmalarını sağlayacaktır. Endüstri 4.0 uygulamalarının işgücünü

olumlu veya olumsuz nasıl etkileyeceği ve şekillendireceği konusunun
ulusal yazında daha fazla araştırılması geleceğe yönelik proaktif bir
yaklaşım olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Dijitalleşme, endüstri 4.0, örgütsel davranış
ICDBME-2022 223
ORGANIZATIONS AND DIGITALIZATION: IMPACT OF INDUSTRY 4.0

ON ORGANIZATIONAL BEHAVIOUR
Ümit ŞEVİK
ORC-ID: 0000-0002-3543-5923
ABSTRACT
The response of organizations to digitalization shapes sustainable
competitive advantage and ultimately the life span of organizations.
Today, digital transformation and Industry 4.0 have brought with
them issues related to change in many areas. When the human factor
is evaluated with the Industry 4.0, it is predicted that there will be
various changes in organizational behavior or a paradigm break. In
order to coordinate theory and practice in the management of future
organizations, it is important to take a proactive approach and evaluate
the effects of industry 4.0 on organizations and employees in detail.
Although the first industrial revolution led to the birth of the working
class, the second industrial revolution led to increased mass production
applications and the third industrial revolution to the forefront of
computer and digitalization, these revolutions increased the importance
of the human element and organizational behavior, aside from decreasing
it. In this context, the aim of the study is to examine the studies in the
literature on how industry 4.0 affect organizational behavior issues. In
order to gain in-depth information about the effects of Industry 4.0 on
organizational behavior issues, to understand the issue with different
dimensions and to draw attention to the importance of the issue in
future studies, a literature review was conducted with an exploratory
study method. When the literature is examined, it has been determined
that the number of studies investigating the relationship between
industry 4.0 and organizational behavior in the national literature is
limited, and the interest in this subject is increasing in the international
literature. However, the most important reason why organizational
studies related to Industry 4.0 are in the majority in the axis of human
resources management is that unemployment and the need for
qualified labor force are foreseen first and the effect is felt perceptually.
Especially in the national literature, the subjects such as psychological
contract, stress, organizational commitment, organizational culture, job
satisfaction, intention to leave, organizational revenge, organizational
commitment and organizational identification related to industry 4.0
will both encourage organizations, will become widespread in the near
ICDBME-2022 224
future and will ensure that they are ready for the transition to their
applications. Further research in the national literature on how Industry
4.0 will positively or negatively affect and shape the workforce will be a
proactive approach for the future.
Keywords: Digitalization, industry 4.0, organizational behaviour
ICDBME-2022 225
İNOVASYON VE İÇ GİRİŞİMCİLİK İLİŞKİSİNDE SOSYAL MEDYANIN

ROLÜ
Ali Şükrü CETİNKAYA

Feyza Nur ÖZTURK
ABSTRACT
İnovasyon, örgütlerin rekabet avantajı elde etmede kullanabileceği en
önemli faktörlerden biridir. İnovasyon, kuruluşların rekabet ortamında
ayakta kalabilmeleri için ürünlerini, hizmetlerini ve üretim yöntemlerini
sürekli olarak farklılaştırmalarına ve yenilemelerine olanak tanır. İç
girişimcilik, kuruluşların gelişmesinde ve büyümesinde önemli bir unsur
olarak kabul edilir. Sosyal ağlar, yeni ürün ve hizmetlerin yaratılmasında
önemli bir rol oynayabilir. Bu ampirik araştırmada, inovasyon ve iç
girişimcilik arasındaki ilişkide sosyal medyanın düzenleyici etkisinin
ortaya konulması amaçlamıştır. Bu amaçla, Çorum, Samsun, Kocaeli
ve Konya illerinde Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektöründe faaliyet
gösteren işletmelerde çalışan ve basit tesadüfi yöntemle belirlenen
281 çalışandan geçerli anket geri dönüşü elde edilmiştir. Veri analizi;
tanımlayıcı istatistik, açıklayıcı faktör analizi, yapısal eşitlik modeli yol
analizi ve PROCESS düzenleyici değişken analiz teknikleri kullanılarak
gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, iç girişimcilik ve inovasyon
ilişkisinde sosyal medyanın düzenleyici bir etkiye sahip olduğunu ortaya
koymuştur. Diğer bir ifadeyle, sosyal medya örgütlerde inovasyon
kaynağı olabilir.
Anahtar Kelimeler: Sosyal medya, inovasyon, iç girişimcilik, bilgi ve
iletişim teknolojileri sektörü
ICDBME-2022 226
THE ROLE OF SOCIAL MEDIA ON THE RELATIONSHIP BETWEEN

INNOVATION AND INTRAPRENEURSHIP
Ali Şükrü CETİNKAYA

Feyza Nur ÖZTURK
ABSTRACT
Innovation is one of the most important factors that an organization
can use to gain a competitive advantage. Innovation enables
organizations to continuously differentiate and renew their products,
services, and production methods in order to survive in a competitive
environment. Intrapreneurship is considered an important element in
the development and growth of organizations. Social networks may play
a major role in the creation of new products and services. This empirical
research aimed to reveal the moderating effect of social media on the
relationship between innovation and intrapreneurship. Survey data were
collected from 281 randomly selected employees working enterprises
operating in Information and Communication Technologies in Çorum,
Samsun, Kocaeli and Konya provinces in Turkey. Data were analyzed
by using descriptive statistics, exploratory factor analysis, structural
equation modeling path analysis, and PROCESS moderating variable
analysis techniques. Research findings revealed that social media has a
moderating impact on the relationship between intrapreneurship and
innovation. In other words, social media can be the source of innovation
for the organizations.
Keywords: Social media, innovation, intrapreneurship, information
and communication technologies industry
ICDBME-2022 227
PAZARLAMA YÖNETİMİNDE PAZARLAMA MÜDÜRÜ YERİNE YAPAY

ZEKA ALGORİTMALARININ KULLANIMI İMKANI

ÖZET
Yıkıcı teknolojiler arasında öncelikli sırada yer alan yapay zeka
birçok bağlamda işletmelerin çalışma şeklini değiştirmiştir. Hem
teorisyenlerin hem de uygulayıcıların yapay zeka tabanlı sistemlerin
gelecekte bütün sektörlerin merkezine yerleşeceği konusunda güçlü
öngörüleri bulunmaktadır. Bu araştırma; iş dünyasında gittikçe daha
fazla kullanım alanı bulan yapay zeka algoritmalarının yakın bir
gelecekte, şirketlerde pazarlama departmanını yönetebilecek kadar
yetkinleşip yetkinleşmeyeceğini araştırmak amacıyla hazırlanmıştır.
Günümüzün yöneticileri halihazırda birçok pazarlama kararını alırken
yapay zeka algoritmalarından yararlanmaktadırlar. Bu hipotetik
araştırma; pazarlama iletişiminin etkinleştirilmesi, müşteri ilişkilerinin
yürütülmesi, promosyonların planlanması ve satış ekiplerinin
organizasyonu gibi bazı pazarlama kararlarının, piyasalardan toplanan
bilgilerin analizi yoluyla “insan eli değmeden” algoritmalar tarafından
yürütülüp yürütülemeyeceğini anlamaya çalışmaktadır. Bu amaçla,
pazarlama yöneticilerinden beklenen yetkinlikler ve halihazırda
yapay zekanın üstlendiği pazarlama görevleri analiz edilerek, yapay
zekanın pazarlama kararlarının alınmasında insanlara göre üstün
ve yetersiz yönleri belirlenmiş ve piyasanın önde gelen şirketlerinin
pazarlama yöneticileri ile derinlemesine mülakat tekniği ile görüşmeler
gerçekleştirilerek yetkin pazarlama profesyonellerinin bu konudaki
tespitleri değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda; daha pek
çok alanda yapay zekanın, piyasa bilgilerinin derinlemesine analizi
yöntemiyle pazarlama kararlarına katkıda bulunabileceğine, ancak;
yakın bir gelecekte yapay zeka algoritmalarının pazarlama yönetimindeki
insan iş gücünün görevlerinin tamamını devralamayacağına yönelik
bulgulara ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Pazarlama yönetimi, yapay zeka, müşteri ilişkileri
yönetimi, pazarlama iletişimi
ICDBME-2022 228
THE POSSIBILITY OF THE REPLACEMENT OF THE MARKETING

MANAGER WITH THE ARTIFICIAL INTELLIGENCE ALGORITMS

ABSTRACT
Artificial Intelligence, one of the primary disrupting technologies,
changed the way the companies follow in the business world in different
contexts. Both theorists and practitioners have the foresight that
systems based on AI will be placed in the center of the entire sectors
in the future. This research has been prepared to understand whether
the Artificial Intelligence’ s (AI) algorithms, which finds more and
more application in the business world can be improved to be used by
the Marketing Department’ s Management in the future. The modern
day managers are already using AI algorithms by decision making
in marketing field. This hypothetical research wants to understand
whether whole marketing decisions about Marketing Communication,
Customer Relationship Management, Promotion Planning, and Sales
Teams Organization can be conducted by the algorithms with the help
of the data collected from the markets “without human intervention”.
For that purpose I prepared a literature review about the expected
skills from the Marketing Managers and about the marketing activities
performed by AI at the present state. Afterwards I reviewed the pros
and cons of the usage of the AI by marketing decisions compared with
the human capacity. Finally I conducted an in depth interview with the
Marketing Managers of the prominent companies and collected their
opinion about this topic. I obtained the result that AI can perform much
more assistance to the marketing decisions by deeper analysis of the
market data, Marketing Managers who can use the AI in a skilled way
will achieve a bigger competitive advantage against the other brands,
but AI algorithm will be not capable to take over all the responsibilities
of the Marketing Manager.
Keywords: Marketing management, artificial intelligence, customer
relationship management, marketing communication
ICDBME-2022 229
İŞLETMELERİN METAVERSE EVRENLERİNDE MARKALAŞMASI:

DİJİTALLEŞMENİN AVATAR EKONOMİSİ AÇISINDAN ANALİZİ
Cihan SARI
İstanbul Ticaret Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-2735-888
Rana TORUN
ORC-ID: 0000-0002-4776-4011
ÖZET
1990’lı yıllardan itibaren internetin ve ilişkili teknolojilerin
yaygınlaşması ile çoğu işletmenin, mevcut müşterileri ile iletişimi
sürdürmek, hedef kitlelerinin ilgisini çekmek ve kapsayıcılığı artırmak
suretiyle markalaşma süreçlerini iyileştirmek için Web sayfaları
vasıtasıyla dijital iletişime önem verdikleri gözlenmiştir. Ardından Web
2.0. adı verilen dönemin uygulamaları olan sosyal medya kanallarında
yer alarak markalarını daha geniş kitlelere duyurma yolunda adımlar
atmışlardır.
Günümüze ise Blokzincir teknolojisinin tetiklediği Web 3.0 adı
verilen dönemde Kripto Varlıklar ve Non-Fungible Token’lar (NFT) ve
Metaverse (Öteki Evren) teknolojileri ile yeni bir marka iletişiminin
başladığı gözlenmektedir. Özellikle sanal evrenleri Avatar adı verilen
kişiselleştirilmiş kimlikleri ile deneyimleyen ve bu evrenlerde vakit
geçiren kitleler için de marka stratejisi oluşturan firmaların odak
noktasında ise yeni ve farklı deneyimler oluşturmak buluyor.
Avatarlar için üretilen kıyafetler, aksesuarlar ve yeni deneyimler
için oluşturulan ve yakaladığı trend ile günden güne daha çok kişinin
ilgisini çeken Avatar Ekonomisi, farklı sanal evrenlerde farklı özellikler
göstermekle birlikte genel olarak birer dijital varlık olarak karşımıza
çıkmaktadır.
Bu çalışma ise işletmelerin Avatarlar etrafında şekillenen yeni
markalaşma ekosistemine odaklanmakta ve Avatar ekonomisinin
tarihçesini ve geldiği noktayı tespit ederek bu ekosistemin işletmelerin
markalaşma çalışmaları açısından geleceği tartışmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Markalaşma, web 3.0, metaverse, nft, avatar
ICDBME-2022 230
BRANDING OF BUSINESSES IN METAVERSE UNIVERSE:

ANALYSIS OF DIGITALIZATION IN TERMS OF AVATAR ECONOMY
Cihan SARI
ORC-ID: 0000-0003-2735-888
Rana TORUN
ORC-ID: 0000-0002-4776-4011
ABSTRACT
With the widespread use of the internet and related technologies since
the 1990s, it has been observed that most businesses attach importance
to digital communication through their Web pages in order to maintain
communication with their existing customers, to attract the attention
of their target customers and to improve their branding processes by
increasing inclusiveness. Then, they took steps towards announcing
their brands to wider customers by taking part in social media channels,
which were the practices of the period called Web 2.0.
Nowadays, in the period called Web 3.0 triggered by Blockchain
technology, it is viewed that a new brand communication has started
with Crypto Assets and Non-Fungible Tokens (NFT) and Metaverse
(Other Universe) technologies. In particular, companies that create
brand strategies for the masses who experience virtual universes with
their personalized identities called Avatars and spend time in these
universes find creating new and different experiences in their focus.
Avatar Economy, which was created for clothes, accessories and new
experiences produced for avatars and attracting more and more people’s
attention day by day with the trend it has caught, appears as a digital
asset in general, although it shows different features in different virtual
universes.
This study focuses on the new branding ecosystem of businesses
shaped around Avatars and discusses the future of this ecosystem in
terms of the branding efforts of businesses by determining the history of
the Avatar economy and the point it has already reached.
Keywords: Branding, web 3.0, metaverse, nft, avatar
ICDBME-2022 231
SANAL KAYTARMA ALANINI GENİŞLETİYOR MU? NESNELERİN

İNTERNETİ VE ÇALIŞANLAR ÜZERİNE ETKİLERİ
Fatih SOBACI
ORC-ID: 0000-0002-2261-5079
ÖZET
Teknolojik gelişmelerin insan kaynağı üzerindeki etkisi, her
teknolojik gelişimle birlikte değişim gösterebilmektedir. Bu noktada
önemli etkileri olan bir gelişim olan nesnelerin interneti (internet of
things), çalışanlar üzerinde farklı etkiler yaratabilmektedir. Bu etkiler,
çalışan verimliliği ve performansını artırmak, sanal kaytarmayı (bu
çalışmadaki mantıkla ters şekilde) azaltmak gibi sınırlı sayıda da olsa
çalışmaya konu olmuştur. Bu çalışma ise nesnelerin internetine farklı
bir açıdan bakmakta ve bunun çalışanın iş ortamından kopmasına ve
motivasyonunu zayıflatmasına dönük bir etki yaratabileceğine ilişkin
daha önce çalışmalara konu olmayan bir sorgulamayı amaçlamaktadır.
Daha açık bir ifadeyle, telefonundaki aplikasyon üzerinden evdeki
işlerine dönük bir takım aksiyonlar alan bir çalışanın, o esnada işiyle
bağının zayıflayacağı ve bunun çalışanın performansını olumsuz
etkileyebileceği düşünülmektedir. Örneğin, iş yerinde fırsat bulduğu bir
anda (çıkarken toparladığı evini) akıllı robot süpürgesine temizletmek
isteyen bir çalışanın, kısa süreliğine de olsa işten kopması muhtemel
görünmektedir. Bu süre çok kısa görünmekle birlikte, kişi evden
çıkarken evi süpürülebilir hale getirmiş, gün içinde temizlik işini
yaptırmayı zihnine yazmış ve iş yerinde belki çok defa bu işi zihninde
tasavvur etmiştir. Fırsat bulduğu anda süpürmeye gönderdiği cihazı
halıya takıldığında bildirim gelmiş ve kişinin dikkati bir kez daha işinden
uzaklaşmıştır. Bu senaryodaki olaya benzer durumların, farklı cihazlar
üzerinden de yaşanma ihtimali bulunmaktadır. Akıllı teknoloji cihazlar
kullanan bazı çalışanların konuya ilişkin görüşlerine başvurulmuş;
böyle bir etki hissedilmediğine ilişkin görüşlerle birlikte, çoğunlukla
araştırmacının düşüncelerini destekleyen görüşlere ulaşılmıştır. Sonuç
itibariyle, teknoloji ve internet nedeniyle işten kopuş sözkonusu olduğu
için bu durum, sanal kaytarmanın yeni bir şekli olarak yorumlanmakta
ve çalışma kapsamında araştırmacılarca değerlendirilmesi için yeni
bir görüş olarak sunulmaktadır. Nesnelerin internetinin ya da akıllı
robot süpürge gibi cihazların bu yönde etkisini araştıran bir çalışmaya
literatür taramasında rastlanmamıştır. Bu nedenle çalışmanın özgün
ve sanal kaytarma kavramına ilişkin olarak ileri sürdüğü yeni içerik
ICDBME-2022 232
nedeniyle değerli olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın, görüşme odaklı

nitel bir araştırma kapsamında daha değerli sonuçlara ulaştırılması
düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Örgüt çalışanları, nesnelerin interneti, sanal
kaytarma, akıllı ev teknolojileri.
ICDBME-2022 233
DOES CYBERLOAFING EXPAND ITS SCOPE? THE INTERNET OF

THINGS AND ITS EFFECTS ON EMPLOYEES
Fatih SOBACI
ORC-ID: 0000-0002-2261-5079
ABSTRACT
The effect of technological developments on human resources can
change with each technological development. At this point, the internet
of things, which is a development with important effects, can create
different effects on employees. These effects have been the subject of
a limited number of studies to increase employee productivity and
performance, and even (contrary to the logic of this study) to reduce
cyberloafing. This study, on the other hand, looks at the internet of
things from a different perspective and aims to make an inquiry that has
not been the subject of previous studies, as to whether it can have an
effect on the employee’s detachment from the work environment. More
clearly, it is thought that an employee who takes some actions related to
housework through the application on her/his phone while at work will
weaken her/his engagement with her/his job and this may negatively
affect the employee’s performance. For example, an employee may be
distracted while at work thinking of cleaning their house with a smart
vacuum cleaner; or when the broom is stuck on the obstacle, the effect of
the messages can distract the worker. It is possible that situations similar
to the event in this scenario may occur due to different devices. Opinions
of some employees who use smart technology devices were asked.
Although some said that such an effect was not felt, mostly opinions
supporting the researcher’s thoughts were reached. As a result, there is a
disengagement from work due to technology and the internet. Therefore,
this situation is interpreted as a new form of cyberloafing and presented
as a new view for researchers to evaluate. A study investigating the effect
of devices such as the internet of things or smart robot vacuum cleaners
in this direction has not been found in the literature review. For this
reason, it is thought that the study is valuable because of the new content
it puts forward regarding the concept of original and cyberloafing. It is
thought that the study will reach more valuable results within the scope
of an interview-based qualitative research.
Keywords: Personnel, internet of things, cyberloaﬁng; smart home
technology.
ICDBME-2022 234
DÜNYADAN BAZI ÖRNEKLERLE ŞİRKETLERDE BÜYÜK VERİ

KULLANIMI
Sidar AĞDUK
ORC-ID: 0000-0002-2927-0077
ÖZET
Dijitalleşme ile birlikte sensörler, akıllı sistemler ve bulut teknolojileri
aracılığıyla kayıt altına alınan veri miktarı her geçen gün artış göstermekte
ve geride veri izi bırakmaktadır. İnternet ve bilgi teknolojilerinde
yaşanan gelişmeler ve yaygın kullanım sonucunda birçok farklı
kaynaklar arasında veri akışı sürekli olarak devam etmektedir. Değişik
kaynaklardan toplanan çok sayıda verinin anlamlı ve işlenebilir bir
hale dönüştürülmüş hali olan büyük veri kavramı şirketlerin küresel
rekabet ortamında varlıklarını sürdürebilmek için oldukça önemlidir.
Gün geçtikçe artan veri miktarı ve çeşitliliği karşısında şirketler pazar
ortamını, müşteri istek ve ihtiyaçlarını büyük veri sayesinde doğru bir
şekilde analiz edebilmektedir. Karmaşık verilerin anlamlandırılması ve
kullanılabilir hale getirilmesini sağlayan büyük veri uygulamalarının
ayrıca gerçek zamanlı olarak veri analizini gerçekleştirmesi firmaların
hem stratejik hem de çok daha hızlı bir şekilde karar almalarına yardımcı
olmaktadır. Şirketlerin büyük veri teknolojilerine uyum sağlaması
öngörülemeyen fırsat ve tehditlerin ortaya çıkarılmasını sağlayarak
verimliliğin arttırılmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada dünya çapında
faaliyet gösteren bazı şirketlerin büyük veriyi nasıl kullandıkları ve
hangi sorunların çözümü için büyük veriye ihtiyaç duydukları teknik
yönleri ile açıklanacaktır.
Anahtar Kelimeler: Büyük veri, dijitalleşme, internet
ICDBME-2022 235
USE OF BIG DATA IN COMPANIES WITH SOME EXAMPLES FROM

THE WORLD
Sidar AĞDUK
ORC-ID: 0000-0002-2927-0077
ABSTRACT
Along with digitalization, the amount of data recorded through
sensors, smart systems and cloud technologies is increasing day by
day and leaves a data trace behind. As a result of the developments and
widespread use in the internet and information technologies, data flow
continues continuously between many different sources. The concept
of big data, which is the transformation of a large number of data
collected from different sources into a meaningful and workable form,
is very important for companies to survive in the global competitive
environment. In the face of the increasing amount and diversity of
data, companies are able to analyze the market environment, customer
requests and needs accurately thanks to big data. Big data applications,
which enable complex data to be meaningful and usable, also perform
data analysis in real time, helping companies to make strategic decisions
and make decisions much faster. Adaptation of companies to big data
technologies enables to increase productivity by revealing unforeseen
opportunities and threats. In this study, how some companies operating
around the world use big data and which problems they need big data to
solve will be explained with technical aspects.
Keywords: Big data, digitalization, internet
ICDBME-2022 236
FARKLI DİLLERDEKİ HABER METİNLERİNİN SINIFLANDIRILMASI
Ayfer POLAT
ORC-ID: 0000-0002-3838-173X
Emrah AYDEMİR
ORC-ID: 0000-0002-8380-7891
Sidar AĞDUK
ORC-ID: 0000-0002-2927-0077
ÖZET
İnternet ve bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeler çevrimiçi ortamda
faaliyet gösteren yeni medyanın önemini her geçen gün arttırmaktadır.
İnternet, akıllı telefon, tablet gibi yeni iletişim teknolojilerinin
yaygın kullanımı bireylerin haber metinlerine erişiminde daha çok
dijital ortamları tercih etmesine neden olmaktadır. Günümüzün en
büyük haber kaynaklarından biri olan internet ortamında karmaşık
halde bulunan veriden anlamlı metin içeriklerine ulaşabilmek metin
sınıflandırma ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Metin sınıflandırma,
metnin özelliklerine bakarak daha önceden belirlenmiş kategorilerden
hangisi ya da hangilerine ait olduğunun tespit edilmesidir. Bu çalışmada
ekonomi, siyaset, dünya ve spor kategorilerinden toplamda 4000 adetten
oluşan Almanca, İngilizce, İspanyolca ve Türkçe haber metinlerinin
sınıflandırma işlemi gerçekleştirilmiştir. Her bir kategoride homojen
ve eşit olarak dağılmış olan 250 adet veri yer almaktadır. Sınıflandırma
işlemi için WEKA Programının (Waikato Environment for Knowledge
Analysis) içerisinde yer alan Naive Bayes Text Classification yöntemi
kullanılmıştır. Çalışmada Almanca haber verileri için %98,1, İngilizce
haber verileri için %96,4, İspanyolca haber verileri için %95,5 ve
Türkçe haber verileri için %96,1 doğruluk oranında sınıflandırma işlemi
gerçekleştirilmiş ve en yüksek başarı oranının Almanca haber veri setine
ait olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Metin sınıflandırma, naive bayes text
classification, WEKA
ICDBME-2022 237
CLASSIFICATION OF NEWS TEXTS IN DIFFERENT LANGUAGES
Ayfer POLAT
ORC-ID: 0000-0002-3838-173X
Emrah AYDEMİR
ORC-ID: 0000-0002-8380-7891
Sidar AĞDUK
ORC-ID: 0000-0002-2927-0077
ABSTRACT
The developments in the internet and information technologies increase
the importance of new media operating in the online environment
day by day. The widespread use of new communication technologies
such as the internet, smart phones and tablets causes individuals to
prefer digital media more in accessing news texts. Being able to reach
meaningful text content from complex data in the internet environment,
which is one of the biggest news sources of today, reveals the need
for text classification. Text classification is to determine which of the
predetermined categories it belongs to by looking at the features of the
text. In this study, the classification process of German, English, Spanish
and Turkish news texts consisting of a total of 4000 from the categories
of economy, politics, world and sports was carried out. There are 250
homogeneous and evenly distributed data in each category. For the
classification process, the Naive Bayes Text Classification method, which
is included in the WEKA Program (Waikato Environment for Knowledge
Analysis), was used. In the study, classification was performed with an
accuracy rate of 98.1% for German news data, 96.4% for English news
data, 95.5% for Spanish news data and 96.1% for Turkish news data, and
it was concluded that the highest success rate belonged to the German
news dataset.
Keywords: Text classification, naive bayes text classification, WEKA
ICDBME-2022 238
ÜNİVERSİTELERİN SOSYAL MEDYA HESAPLARININ HALKLA

İLİŞKİLER BAĞLAMINDA KULLANILMASINA YÖNELİK BİR
KARŞILAŞTIRMA
Hasan ALTİNCİK
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-3528-2680
ÖZET
İnternet teknolojilerinin gelişim aşamasından sonra oraya çıkan ve
yaygınlık kazanan sosyal medya uygulamaları günümüzde en fazla
kullanılan iletişim araçlarından olmuştur. Geleneksel medyanın tiraj,
izlenme ve dinlenme sayılarını bugün takipçi, beğeni ve yorum sayılarının
çokluğu almış durumdadır. Kurumlarında hedef kitleleriyle sosyal
medya hesaplarından kurdukları veya kuracakları iletişim her geçen
gün daha çok önem kazanmaktadır. Kurumların resmi sosyal medya
hesaplarından güncel ve ilgi çekici içeriklerin paylaşılması takipçilerin
bu paylaşımları beğenmesi, yorum yapması bu yorumlara cevap alması
kurumların çift yönlü iletişim kurmaları açısından değerli bir yaklaşım
olmaktadır. Çünkü halkla ilişkiler çalışmalarının en önemli noktasını
çift yönlü ve sürekliliği olan iletişim oluşturmaktadır. Bu bağlamda
sürekli olarak güncellenen bir hedef kitleye sahip olan üniversitelerin
de sosyal medya hesaplarından bu iletişimi oluşturması ve sürdürmesi
gerekmektedir. Bu felsefeden hareketle çalışmada bir özel ve bir kamu
üniversitesinin Instagram hesaplarının belirli bir süre aralığında içerik
analiziyle incelenerek karşılaştırılması gerçekleştirilecektir. Analiz
neticesinde kurumların etkileşimlerinin hangi noktada olduğuna ve
iletişim tarlarına yönelik bulgulara ulaşılması hedeflenmektedir. Bu
bilgilerin ortaya çıkarılmasıyla halkla ilişkiler bağlamında kurumların
dijital ortamlarda kurdukları iletişim hakkında yorum yapılabilecek ve
halkla ilişkiler alanına bu bağlamda bir katkı sunacaktır.
Anahtar Kelimeler: Dijitalleşme, halkla ilişkiler, sosyal medya,
instagram.
ICDBME-2022 239
A COMPARISON ON THE USE OF SOCIAL MEDIA ACCOUNTS OF

UNIVERSITIES IN THE CONTEXT OF PUBLIC RELATIONS
Hasan ALTİNCİK
Dicle Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-3528-2680
ABSTRACT
Social media applications, which emerged and became widespread
after the development stage of internet technologies, have become
one of the most used communication tools today. Today, the number
of followers, likes and comments has taken the circulation, watching
and listening numbers of the traditional media. The communication
they establish or will establish with their target audience through their
social media accounts is gaining more and more importance day by day.
Sharing up-to-date and interesting content from the official social media
accounts of the institutions is a valuable approach for the institutions
to establish two-way communication. Because the most important point
of public relations studies is two-way and continuous communication.
In this context, universities, which have a constantly updated target
audience, need to create and maintain this communication from their
social media accounts. Based on this philosophy, the Instagram accounts
of a private and a public university will be examined and compared with
content analysis within a certain period of time. As a result of the analysis,
it is aimed to reach the findings regarding the point of interaction
of the institutions and the communication modes. By revealing this
information, it will be possible to comment on the communication of
institutions in digital environments in the context of public relations and
will contribute to the field of public relations in this context.
Keywords: Digitalization, public relations, social media, instagram.
ICDBME-2022 240
BİLGİ EDİNMEDE SOSYAL MEDYANIN ROLÜ: MUHASEBE

GRUPLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA
Özlem DOĞAN
ORC-ID: 0000-0002-5752-9031
ÖZET
Teknolojideki hızlı gelişim ve değişim bilginin de doğasını değiştirmiş,
kişiler ya da kurumlar ihtiyacı oldukları bilgilere birçok farklı
platformdan ulaşabilir hale gelmişlerdir. Sosyal medya platformları
her ne kadar sosyal ilişkilerin kurulması amacına yönelik olarak
kurulsa da belirli alanlarda tecrübe ve bilgi birikimlerini paylaşmak
isteyen kişilerin bir araya gelerek gruplar oluşturmasıyla farklı bir
bilgi kaynağı haline dönüşmüştür. Özellikle de işletmeler için geleceğe
yönelik karar almak ve rekabet gücünü koruyabilmek adına muhasebe
bilgilerinin elde edilmesi, analiz edilmesi ve yorumlanması oldukça
önemlidir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin muhasebe alanında da yoğun
bir şekilde kullanılmaya başlanmasıyla muhasebe bilgi kullanıcılarının
da işletmedeki rolleri farklılaşmıştır. Bu çalışmada sosyal medya
platformları olarak “Facebook, Instagram ve Twitter” da yer alan
“Muhasebe” grupları incelenecektir. İlgili platformlarda “Muhasebe”
anahtar kelimesi ile gruplar tespit edilecek ve 10bin üyenin üzerindeki
gruplar çalışmaya dahil edilecektir. Gruplar kurulma amacı, üye
sayısı, güncellik, içerik oluşturma, tartışma konuları dikkate alınarak
karşılaştırmalı bir içerik analizine tabi tutulacaktır. Yapılan çalışma bilgi
edinme noktasında sosyal ağların etkinliği, fonksiyonelliği ve kullanım
alanları gibi özellikleri açısından hakkında mevcut durumu ortaya
koyması açısından önem arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sosyal medya, muhasebe, muhasebe grupları
ICDBME-2022 241
THE ROLE OF SOCIAL MEDIA IN INFORMATION: A RESEARCH FOR

ACCOUNTING GROUPS
Özlem DOĞAN
ORC-ID: 0000-0002-5752-9031
ABSTRACT
The rapid development and change in technology has also changed the
nature of information, and individuals or institutions have become able to
access the information they need from many different platforms. Although
social media platforms were established for the purpose of establishing
social relations, they have become a different source of information as
people who want to share their experience and knowledge in certain
fields come together and form groups. In particular, it is very important
for businesses to obtain, analyze and interpret accounting information in
order to make future decisions and maintain competitiveness. With the
intensive use of information and communication technologies in the field
of accounting, the roles of accounting information users in the business
have also changed. In this study, “Accounting” groups in “Facebook,
Instagram and Twitter” will be examined as social media platforms.
Groups with the keyword “Accounting” will be identified on the relevant
platforms and groups with more than 10 thousand members will be
included in the study. Groups will be subjected to a comparative content
analysis, taking into account the purpose of establishment, number of
members, topicality, content creation, and discussion topics. The study
is important in terms of revealing the current situation in terms of
features such as the effectiveness, functionality and usage areas of social
networks at the point of obtaining information.
Keywords: Social Media, accounting, accounting groups
ICDBME-2022 242
TEMASSIZ TURİZM: MODERN ÇAĞIN YENİ TURİZM PAZARLAMASI

ANLAYIŞINA YÖNELİK SİSTEMATİK LİTERATÜR İNCELEMESİ
Selçuk Efe KÜÇÜKKAMBAK

ORC-ID: 0000-0001-6633-1492
Fatma ÇAKIR
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-6574-2775
Mesut ÇAKIR
ORC-ID: 0000-0003-4980-1047
ÖZET
Turizm sektörü, endüstri 4.0 dönemiyle birlikte gelişmiş teknolojilerin,
dijital sistemlerin getirdiği yenilik ve kolaylıkları hızla avantaja
çevirmiştir. Çevrimiçi veya mobil iletişim kanallarının turizm alanında
kullanımıyla beraber turistik ürün talebi ve arzı arasındaki değiş-
tokuşun zaman zaman insana ihtiyaç duyulmadan, hem arz hem de
talep eden taraf açısından süreci kolaylaştıran “Temassız” kavramının
doğmasına neden olmuştur. Teorik açıdan ilk olarak 2018 yılında yüz
yüze teması en aza indiren tüketim davranışı biçimi olarak literatüre
giren bu kavram, COVID-19 pandemisinden sonra araştırmalarda daha
sık konu edilmeye başlanmıştır. Teknolojideki dijital değişimin ve
dönüşümün turizm pazarlaması alanında giderek daha geniş yer bulması
bu kavramın turizm arzında giderek yaygınlaşacağına yönelik beklentiyi
arttırmaktadır. Öte yandan günlük yaşamda karşılaşılan çeşitli ve
karmaşık sorunların varlığı, bireyin hedonik ihtiyaçları ve etkisi altında
olduğu itici tatil motivasyonları sayesinde insanlarla yüz yüze teması
en aza indirecek tatil yapma talebinde de artış yaşanması, turizmin bu
alanda önemli fırsatlar yakalayabileceğini gözler önüne sermektedir.
Bu araştırmanın temel amacı “Temassız turizm” kavramını sistematik
literatür taramasıyla ele alarak, gelecekte yürütülecek araştırmalara
birtakım çıkarımlar sunmaktır. Araştırmanın ikincil amacı ise turizm
paydaşlarına yön verebilecek pratik çıkarımlarda bulunmaktır.
Araştırmada uluslararası veri tabanlarında (Web of Science, Proquest
vb.) “untact tourism/temasız turizm” anahtar kelimesiyle literatür
taraması gerçekleştirilmiş ve bu konudaki çalışmalar sistematik biçimde
incelenerek bulgular raporlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Untact turizm, turizm pazarlaması, dijital
pazarlama, teknoloji entegrasyonu
ICDBME-2022 243
UNTACT TOURISM: A SYSTEMATIC LITERATURE REVIEW FOR THE

NEW CONCEPT OF TOURISM MARKETING IN THE MODERN AGE
Selçuk Efe KÜÇÜKKAMBAK

ORC-ID: 0000-0001-6633-1492
Fatma ÇAKIR
ORC-ID: 0000-0001-6574-2775
Mesut ÇAKIR
ORC-ID: 0000-0003-4980-1047
ABSTRACT
The tourism sector has quickly turned the innovations and
conveniences brought by advanced technologies and digital systems into
advantages with the industry 4.0 era. With the use of online or mobile
communication channels in the field of tourism, the exchange between
the demand and supply of touristic products has led to the emergence of
the concept of “Untact”, which facilitates the process in terms of both the
supply and the demanding party, without the need for people from time
to time. Theoretically, this concept, which first entered the literature
in 2018 as a form of consumer behavior that minimizes face-to-face
contact, has started to be discussed more frequently in research after the
COVID-19 pandemic. The fact that digital change and transformation in
technology are increasingly taking place in the field of tourism marketing
increases the expectation that this concept will become increasingly
widespread in tourism supply. On the other hand, the existence of various
and complex problems encountered in daily life, the hedonic needs of
the individual and the repulsive holiday motivations under the influence
of the individual, and the increase in the demand for a holiday that will
minimize face-to-face contact with people, reveals that tourism can
capture important opportunities in this field. The main purpose of this
research is to discuss the concept of “Untact tourism” with a systematic
literature review and to present some implications for future research.
The secondary purpose of the study is to make practical inferences that
can guide tourism stakeholders. In the research, a literature search was
conducted with the keyword “untact tourism” in international databases
(“Web of Science, Proquest, etc.”) and the studies on this subject were
systematically examined and the findings were reported.
Keywords: Untact Tourism, tourism marketing, digital marketing,
technology integration
ICDBME-2022 244
MERKEZİYETSİZ OTONOM ORGANİZASYONLARDA ÇEVİK İNSAN

KAYNAKLARI UYGULAMALARI ÜZERİNE KAVRAMSAL BİR ÇALIŞMA

ORC-ID: 0000-0003-1440-1203
ÖZET
Merkeziyetsiz otonom organizasyon (DAO), bilgisayar kodları
aracılığı ile otomatikleşmiş ve herkesin katılımına açık, demokratik ve
transparan şekilde kurgulanmış, üyeleri tarafından yönetilen lidersiz
yönetişim organlarıdır. İlgili yönetim sisteminde süreçlerin bir bölümü
insan müdahalesi ve dahli olmadan akıllı sözleşmeler aracılığı ile
gerçekleşmektedir. DAO’ların ortaya çıkışı Ethereum blok zincirine ait
olan risk fonu The DAO’ya dayanmaktadır. Geleneksel örgüt yapısının
sahip olduğu hiyerarşik yapıdan arınan DAO’larda çalışanlar ve üyelerle
bağlayıcılığı olan resmi sözleşmeler yapılmamaktadır. Aksine amaç,
uzun vadede organizasyonun çıkarları ile çalışanların çıkarlarının
örtüşmesidir. Süreçlerinin büyük bir bölümünü insan dahli olmadan
gerçekleştirebilen, hiyerarşiden arınmış, demokratik ve otonom
sistemlerde insan kaynaklarının (İK) geleneksel metotlarla işlemesini
beklemek gerçek dışı olacaktır. Ancak, insan girdisi olmadan örgütlerde
yasal olarak tüm süreçlerin gerçekleştirilmesi mümkün değildir. Bu
nedenle de DAO’lar tamamen kendi kendini idame ettirememektedir.
Varlıklarını sürdürmek isteyen, dijital temelli çevik insan
kaynakları metotları ise odağını, dijital sözleşmeler ve protokollerin
yapılandırılmasına vermişlerdir. Bu araştırmanın amacı, geleneksel
yönetim ve örgüt algısını değiştirmek üzere olan merkeziyetsiz otonom
örgütlerdeki insan kaynakları fonksiyonunun nasıl dönüşeceği ve çevik
insan kaynakları modelinin ne derece başarılı olacağı üzerine Sistematik
Literatür Taraması yaparak kavramsal bir projeksiyon sunmaktır.
Araştırmaya etki faktörü 2’nin üzerinde, 2015-2022 yılında ulusal
ve uluslararası dergilerde yayınlanmış makaleler dâhil edilecektir.
Barros ve arkadaşları tarafından 2019 yılında tasarlanan üç aşamalı
tarama protokolünden faydalanılacaktır. Bu araştırma ilgili literatürde,
merkeziyetsiz otonom organizasyonlar ve çevik insan kaynakları
kavramlarını içerik analizi yaparak ele alan ilk araştırmalardan biri
olarak kabul edilebilir.
Anahtar Kelimeler: Merkeziyetsiz otonom örgütler, çevik insan
kaynakları, DAO, dijital insan kaynakları, blockchain
ICDBME-2022 245
AGILE HUMAN RESOURCES PRACTICES IN DECENTRALIZED

AUTONOMOUS ORGANIZATIONS: A CONCEPTUAL STUDY

ORC-ID: 0000-0003-1440-1203
ABSTRACT
A decentralized autonomous organization (DAO) is a leaderless
governance model managed by its members, automated through
computer codes, open to everyone’s participation, and structured
democratically and transparently. In the related management system,
some of the processes are carried out through smart contracts without
human intervention and involvement. The emergence of DAOs is
based on the venture fund The DAO, which is owned by the Ethereum
blockchain. In DAOs, which are free from the hierarchical structure of
the traditional organizational structure, binding formal contracts are not
made with the employees and members. On the contrary, the goal is to
align the interests of the organization with those of the employees in the
long term. Because it would be unrealistic to expect human resources
(HR) to operate with traditional methods in democratic and autonomous
systems that are free from hierarchy and that can perform most of their
processes without human involvement. However, it is not possible to
legally carry out all processes in organizations without human input.
Therefore, DAOs are not completely self-sustaining. Digital-based agile
human resources methods that aimed to maintain their existence have
given their focus to the structuring of digital contracts and protocols.
This research aims to present a conceptual projection by conducting
a Systematic Literature Review on how the human resources function
in decentralized autonomous organizations that are about to alter
the traditional management and organization perception will be
transformed and how successful the agile human resources model will
be. Articles with an impact factor above 2 and published in national
and international journals between 2015-2022 will be included in the
research. A three-stage screening protocol designed by Barros et al. in
2019 will be utilized. This research can be considered one of the first
studies in the related literature that focused on the combination of
decentralized autonomous organizations and agile human resources by
making content analysis.
Keywords: Decentralized autonomous organizations, agile human
resources, DAO, digital human resources, blockchain
ICDBME-2022 246
DİJİTAL İŞ EKOSİSTEMİNDE YALIN GİRİŞİMCİLİK VE ÇEVİK

İNOVASYON İLİŞKİSİ

ORC-ID: 0000-0003-1440-1203
Burcu ARSAN
Yeditepe Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-9757-9391
ÖZET
Dijital dönüşümün iş dünyası üzerindeki önü alınamaz etkisi
değerlendirildiğinde, gelecekte de iş stratejilerinin belirleyicisi olarak
dijitalleşmenin büyük etki sahibi olacağı öngörülmektedir. Dijital iş
ekosistemi kavramı ilk defa, Lizbon Konseyinde, UNDP’nin (Birleşmiş
Milletler Kalkınma Programı) 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefine
ulaşmak amacı ile, bilgi teknolojilerine dayanan, nitelikli ve kendi
kendini organize edebilen ve kapsamlı sosyal içermeleri olan bir sistemi
tanımlamak için kullanılmıştır. Dijital iş ekosistemleri 4 bileşenden
oluşmaktadır. Bu bileşenler; bireysel değer ekosistemi, dijital deneyim
ekosistemi, dijital dönüşümün kapsamı ve dijitalleşen operasyon
ekosistemi olarak listelenmektedir. Dijital iş ekosistemlerinde, tüm
birimlerin dijital yansımaları mevcuttur. Örneğin; işletmelerin öz
varlıklarının, müşterilerinin, girişimcilik faaliyetlerinin, inovatif
faaliyetlerin veya mal ve hizmetlerinin dijital ve ölçülebilir bir karşılığı
bulunmaktadır. Her bir işlem ve karar, bilgi ve bulut teknolojileri
sayesinde birçok diğer bileşeni de etkilemektedir. Yalın girişimcilik
yaklaşımı, her geçen gün hızlanan girişimcilik ekosisteminde fark
yaratarak ve zamandan tasarruf ederek varlık göstermeyi amaçlayan
girişimler için tercih sebebidir. Zira, ilgili metot iş planına değil, işin
modeline odaklanır ve Ar-Ge sürecini ve maliyetlerini azaltarak üretilen
prototip ya da hizmeti daha küçük bir gruba çok daha hızlı bir şekilde
sunar. İlgili kavramı ilk olarak ortaya atan Eric Ries (2011), yalın
girişimi, yalın düşünce metotlarının inovasyon süreçlerine adapte
edilmesi olarak tanımlamaktadır. Çevik inovasyon ise, temel olarak
bilgi teknolojilerinden faydalanılan tüm alanlara uygulanmakta olup,
geleneksel inovatif yöntemlere göre altı kat başarılı kabul edilmektedir.
İlgili kavram şirketlere, hızla harekete geçip değişebilmelerini, aynı hızla
da yeniliğe uyum sağlamalarını aksi takdirde hayatta kalamayacaklarını
belirtmektedir. Dijital iş ekosisteminde mevcudiyetini koruyan
ICDBME-2022 247
yalın girişimlerin, ihtiyaç duyduğu hızlı ve dinamik yenilikçilik

algısını çevik inovasyon kavramının desteklemesi beklenmektedir.
Araştırmanın amacı, yalın girişimcilik ve çevik inovasyonunun, dijital
iş ekosistemlerinin gelişimine ve kurgulanmasına nasıl katkı sağladığı
yönünde sistematik literatür taraması yapmaktır. Araştırmada, Barros
ve meslektaşlarının 2019 yılında tanımlamış oldukları Sistematik
Literatür Tarama modeli kullanılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Dijital dönüşüm, dijital iş ekosistemi, yalın
girişimcilik, çevik inovasyon
ICDBME-2022 248
THE RELATIONSHIP BETWEEN LEAN ENTREPRENEURSHIP AND

AGILE INNOVATION IN THE DIGITAL BUSINESS ECOSYSTEM

ORC-ID: 0000-0003-1440-1203
Burcu ARSAN
Yeditepe Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-9757-9391
ABSTRACT
Considering the inevitable impact of digital transformation on the
business world, it is predicted that digitalization will have a great
influence as a determinant of business strategies in the future. The
concept of the digital business ecosystem was mentioned for the first
time at the Lisbon Council to describe a system based on information
technologies, qualified and self-organizing, and with comprehensive
social inclusion, to achieve UNDP’s 17 Sustainable Development Goals.
Digital business ecosystems consist of 4 components. These components
are the individual value ecosystem, digital experience ecosystem, the
scope of digital transformation, and digitalized operations ecosystem.
In digital business ecosystems, all units have digital reflections. For
instance, there is digital measurability of businesses’ equity, customers,
entrepreneurial and innovative activities, or goods and services. Each
transaction and decision affect many other components, through
information and cloud technologies. The lean entrepreneurship approach
is preferred for startups that desire to make a difference and save time
in the ever-accelerating entrepreneurial ecosystem. Because the related
method focuses on the business model, not the business plan, and offers
the prototype or service produced to a smaller group much faster and
reduces the R&D process and costs. Eric Ries (2011), who first introduced
the related concept, defines lean entrepreneurship as the adaptation of
lean thinking methods to innovation processes. Agile innovation can be
applied to all processes where information technologies are used, and
it is considered six times more effective than traditional innovative
methods. The related concept suggests to companies to be able to
survive that it is necessary to act quickly and change, besides to adapt
to innovation at the same speed. It is expected that the agile innovation
concept will support the fast and dynamic infrastructure required by
lean entrepreneurs who sustain their existence in the digital business
ICDBME-2022 249
ecosystem. The research aims to conduct a systematic literature review

on how lean entrepreneurship and agile innovation contribute to
the development of digital business ecosystems. In the research, the
Systematic Literature Review model designed by Barros and colleagues
in 2019 will be used.
Keywords: Digital transformation, digital business ecosystem, lean
entrepreneurship, agile innovation
ICDBME-2022 250
BİLGİ YÖNETİMİNİN TAKIM ÇALIŞMASINA ETKİSİ: SAĞLIK

İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI

ABSTRACT
Bilgi yönetimi ile örgütte var olan kayıtlı ya da potansiyel bilgi
kaynakları ortaya çıkarılarak iş süreçlerine dahil edilmekte ve
çalışanların bilgiye erişimi mümkün kılınarak yeni bilgilerin üretilmesine
olanak sağlamaktadır. Etkin bilgi yönetimi bu bağlamda başarılı ekip
çalışması için temel unsurdur. Çünkü takım çalışması takım üyelerinin
kendi aralarında ve dış çevre ile iletişimini gerekli kılmaktadır. Bu nicel
araştırmada, bilgi yönetiminin takım çalışmasına etkisinin belirlenmesi
amaçlamıştır. Bu amaçla Konya ilinde sağlık sektöründe faaliyet gösteren
işletmelerde çalışan ve basit tesadüfi yöntemle belirlenen 288 çalışandan
geçerli anket geri dönüşü elde edilmiştir. Veri analizi; tanımlayıcı
istatistik, açıklayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modeli yol analizi
teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, bilgi
yönetimi ile takım çalışması arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya
koymuştur. Diğer bir ifadeyle, takım çalışması başarısında örgütlerde
bilgi yönetimi önemli bir belirleyicidir.
Anahtar Kelimeler: Bilgi yönetimi, takım çalışması, sağlık sektörü
ICDBME-2022 251
THE EFFECT OF KNOWLEDGE MANAGEMENT ON TEAMWORK:

HEALTH ENTERPRISES RESEARCH

ABSTRACT
Knowledge management enables to reveal existing registered
or potential information sources in the organization. Knowledge
management allows the production of new information by enabling
employees to access information in business processes. Effective
knowledge management is a key element for successful teamwork in this
context. Teamwork requires communication of team members among
themselves and with the external environment. In this quantitative
research, it was aimed to determine the effect of knowledge management
on teamwork. For this purpose, valid questionnaire returns were
obtained from simple randomly selected 288 employees working in the
health sector in Konya. Data was analyzed by performing descriptive
statistics, explanatory factor analysis and structural equation modeling
path analysis techniques. Research findings revealed that there is a
strong relationship between knowledge management and teamwork. In
other words, knowledge management in organizations is an important
determinant of teamwork success.
Keywords: Knowledge management, teamwork, health industry
ICDBME-2022 252
İŞLETMELERDE DİJİTALLEŞMENİN KARANLIK TARAFI: BİR

LİTERATÜR TARAMASI
Ömer Faruk ALADAĞ

ORC-ID: 0000-0002-5176-679X
ÖZET
Dijitalleşme, son zamanlarda işletmeler üzerinde en önemli dönüştürücü
güçlerden birisi olarak ön plana çıkmaktadır. Dijital dönüşüm, firmaların
iş yapma pratiklerini köklü bir şekilde değiştirmeye devam etmektedir.
Bu gelişmelerle paralel olarak işletmelerde dijitalleşme üzerine yapılan
çalışmalar hızla artmış ve konu hakkında önemli büyüklükte bir literatür
oluşmuştur. Mevcut yazında genelde dijital dönüşümün olumlu yönleri
işlenmiştir. Dijitalleşmenin değer zincirlerinde maliyetleri düşürmesi,
örgüt içi kontrol mekanizmalarını güçlendirmesi gibi avantajlı yönleri
üzerinde daha çok durulmuştur. Öte yandan, dijitalleşmenin beraberinde
getirdiği olumsuzluklara literatürde genelde daha az odaklanılmıştır.
Veri güvenliği ihlalleri, dijitalleşmiş örgütlerde yönetişim sorunları,
çalışanlar üzerinde artan kontrol baskısına karşı verilen tepkiler vb.
olgular, dijitalleşmenin yönetilmesi zor bir süreç olduğuna işaret
etmektedir. Bu çalışmanın amaçları, işletmelerde dijitalleşmenin
karanlık yönünün yazında hangi temalar etrafında işlendiğini tespit
etmek, gelecek araştırmalar için öneriler teklif etmek ve dijitalleşme
süreçlerinin yönetimi için pratiğe yönelik tavsiyeler sunmaktır. Bu
kapsamda dijitalleşmenin karanlık tarafı üzerine yayınlanmış makaleler
sistematik literatür taraması yöntemiyle incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Dijitalleşme, dijital dönüşüm, karanlık taraf,
dijitalleşme yönetimi
ICDBME-2022 253
THE DARK SIDE OF DIGITALIZATION IN BUSINESS ENTERPRISES: A

LITERATURE REVIEW
Ömer Faruk ALADAĞ

ORC-ID: 0000-0002-5176-679X
ABSTRACT
Digitalization has risen as one of the most prominent transformative
forces for businesses in recent years. Parallel to this, researchers have
conducted many studies on digitalization in businesses and formed
a considerable body of knowledge in a relatively short time period.
While digital transformation has been fundamentally changing business
practices in many industries, academic literature has mostly focused
on its advantages. Cost reduction in value chains, strengthening of
organizational control mechanisms etc. have been argued as important
improvements brought by digitalization. On the other hand, negative
aspects of digitalization have been largely neglected by researchers.
Data security violations, governance problems in digital organizations,
employee backlash against increasing management control point to
the fact that digitalization is a difficult process to manage. This study
aims to understand the thematic structure of the literature on business
digitalization and provide meaningful directions for future research.
Keywords: Digitalization, digital transformation, dark side,
digitalization management
ICDBME-2022 254
A FAD OR THE FUTURE? SCRUNTINIZING CRYPTOCURRENCY FROM

A MARKETING POINT OF VIEW
Bedri Münir ÖZDEMİR

ORC-ID: 0000-0002-5176-679X
ABSTRACT
Cryptocurrency has been a fast-growing industry thanks to the rapid
digitalization around the world. It is believed that in the near future
crypto industry could be worth multi-trillion dollars with billions of
new adopters. The current technology makes it very easy to access the
crypto world, which helps to increase its popularity as an investment
tool specifically among young generations. Anyone with smartphone
and internet could easily sign up a crypto exchange and start to trade
cryptocurrencies. On the other hand, there are some issues that slows
down the increase in the number of new adopters. The most prominent
one is the lack of regulations in order to bring accountability and trust
for the new users. On top of that the energy consumption while running
cryptocurrency systems is counted another issue that adds on the climate
change. Because of these reasons, some might believe this industry is not
going to live long and will decease soon. However, being a limited financial
resource and reachable to everyone, it could help decreasing the poverty.
There are also many functional crypto systems such as providing cyber
security by decentralization of the information storage or tracking goods
by assigning unique identification numbers. In addition to that some of
them create new forms of entertainment and socializing platforms such
as metaverses, which gets the attention of young population. Hence,
crypto industry is a potent phenomenon that should be observed in
details by academic world. Although there are some studies in different
areas, there is lack of study within the marketing realm. This study aims
to scrutinize cryptocurrency researches in marketing literature to shed
more lights on the subject for future studies.
Keywords: Cryptocurrency, marketing, branding
ICDBME-2022 255
KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI (ERP) SİSTEMLERİNİN

MUHASEBE SÜREÇLERİNE ETKİSİ: OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE BİR
FİRMA ÖRNEĞİ
Şebnem ADA
ORC-ID: 0000-0003-1484-5533
Halil GÜLMEZ
ORC-ID: 0000-0002-1951-8083
ÖZET
İşletmelerin günümüz koşullarında faaliyetlerini devam
ettirebilmeleri ve rekabet düzeylerini en üst düzeye taşıyabilmeleri için
bilgi teknolojilerinin kullanımı vazgeçilmez bir unsur haline gelmiştir.
Bu rekabet üstünlüğünü sağlayan bilgi teknolojisi unsurlarından biri
de Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) sistemleridir. Bu sistemler,
işletmelerin faaliyetlerini yürütmeleri ve kaynaklarını etkin kullanarak
maliyet avantajı sağlamaları için kullanmış oldukları bütünleşik yönetim
sistemleridir. Farklı ihtiyaçlar için farklı işletme uygulamalarını bir araya
getirme özelliğine sahip olan ERP sistemlerinin işletmelerde muhasebe
süreçlerinin işleyişine de olumlu yönde katkısı olmuştur. Bu çalışmanın
amacı ERP yazılımının işletmelerde kullanımının işletmelerin muhasebe
süreçlerine katkılarını, muhasebe işlemleri açısından sağladığı
kolaylıkları ve yazılıma uyum sürecinde yaşanan sorunları belirlemektir.
Nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılarak Konya ilinde
otomotiv sektöründe faaliyette bulunan bir firmanın beş çalışanından
(genel müdür yardımcısı, finans müdürü, maliyet ve bütçe uzmanı,
iki muhasebe uzmanı) yarı yapılandırılmış anket formu aracılığıyla
veri toplanmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda; firmada ERP
sistemine geçişin sonrasında muhasebe süreçleri açısından; siparişlerin
otomatik olarak faturaya dönüşmesi, tüm kayıtların hatasız ve otomatik
gerçekleşmesi, gerçekleşen ve bütçelenen muhasebe verilerinin
karşılaştırılması gibi kolaylıklar sağlandığı belirlenmiştir. Ayrıca ERP
sisteminin uygulanmasının çalışanların iş yoğunluğunun artmasına ve
teknolojiye uyum sağlayamayan çalışanların işten ayrılmasına neden
olduğu belirtilmiştir. Sistemin tam anlaşılamamasından kaynaklı
fatura girişlerinde hataların yapılması, hesap planının sisteme entegre
şekilde kurgulanmasından dolayı çalışanların sıkıntılar yaşaması, diğer
muhasebe programlarından farklı olması nedeniyle uyum sağlamada
ICDBME-2022 256
sıkıntılar yaşanması muhasebe açısından çalışanların yaşadığı

zorluklar olarak sıralanabilmektedir. Ancak genel olarak görüş belirten
çalışanların; resmi defterlerin hızlı ve kolay bir şekilde oluşturulup
raporlanmasının elektronik ortamda kontroller yapılmasına fayda
sağladığı, duran varlık yönetimi ile sabit kıymetlerin ömürlerinin takip
edilmesinin kolaylaştığı, elektronik beyanname yöntemiyle beyanname
verilme süresinin kısalması ile kanuni açıdan cezaların gelmemesi
gibi nedenlerle ERP sisteminin muhasebe süreçlerinde kullanımından
memnun oldukları sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kurumsal kaynak planlaması (ERP), finansal
muhasebe, muhasebe süreçleri, otomotiv sektörü
ICDBME-2022 257
THE IMPACT OF ENTERPRISE RESOURCE PLANNING (ERP)

SYSTEMS ON ACCOUNTING PROCESSES: A CASE OF A COMPANY IN
THE AUTOMOTIVE INDUSTRY
Şebnem ADA
ORC-ID: 0000-0003-1484-5533
Halil GÜLMEZ
ORC-ID: 0000-0002-1951-8083
ABSTRACT
The use of IT has become an indispensable element for businesses to
continue their activities and to maximize their level of competition in
today’s conditions. One of the IT elements that provide this competitive
advantage is ERP systems. These systems are integrated management
systems that businesses use to carry out their activities and provide
cost advantage by using their resources effectively. ERP systems, which
have the feature of bringing together different business applications for
different needs, have also contributed positively to the functioning of
accounting processes in businesses. The aim of this study is to determine
the contribution of the use of ERP software to the accounting processes
of the enterprises, the convenience it provides in terms of accounting
transactions and the problems experienced in the adaptation process
to the software. Using the interview technique, one of the qualitative
research methods, the data were collected through a semi-structured
questionnaire from five employees (vice general manager, finance
manager, cost and budget specialist, two accounting specialists) of a
company operating in the automotive sector in Konya, Türkiye. According
to the research findings, after the transition to the ERP system in the
company; it has been determined that conveniences such as automatic
conversion of orders into invoices, error-free and automatic realization
of all records as well as comparison of actual and budgeted accounting
data are provided in terms of accounting processes. In addition, it has
been stated that the implementation of the ERP system causes the
workload of the employees to increase and the employees who cannot
adapt to the technology leave the job. The difficulties experienced by the
employees in terms of accounting can be listed as making mistakes in
the invoice entries due to the incomprehension of the system, difficulties
faced by the employees due to the fact that the chart of accounts is built
ICDBME-2022 258
in an integrated manner with the system, and difficulties in adapting

because it is different from other accounting programs. However, it has
been concluded that employees are generally satisfied with the use of the
ERP system in accounting processes due to the reasons such as the fast
and easy creation and reporting of official books helps to make controls
in the electronic environment, the tracking of fixed assets is easier with
fixed asset management, and the period of filing the declaration with the
electronic declaration method is shortened which enables not to receive
legal penalties.
Keywords: Enterprise resource planning (ERP), financial accounting,
accounting processes, automotive industry
ICDBME-2022 259
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI

İÇİN DİJİTAL STRATEJİ ÖRNEKLERİ
Oya ALHAN
ORC-ID: 0000-0002-5749-5572
ÖZET
İnsan kaynakları departmanı şirketlerin etkinliklerinin ve
verimliliklerinin arttırılmasında çok önemli bir role sahiptir. Çalışanların
eğitilmesi, performans yönetimi, personelin işe alınması ve terfi sürecinin
yönetilmesi gibi çok önemli hususlar insan kaynakları departmanları
tarafından yürütülmektedir. Bundan dolayı, şirketlerin uzun vadeli
hedeflerine ulaşabilmelerinde insan kaynakları departmanlarının etkin
olması çok önemlidir. Başarılı olmayan insan kaynakları departmanına
sahip şirketlerin piyasada rakipleri ile mücadele edebilmesi çok
mümkün değildir. Dolayısıyla, şirketlerin öncelikle insan kaynakları
departmanının etkinliğinin arttırılmasına yönelik birtakım stratejiler
belirlemeleri gerekmektedir. Bu süreçte önem arz eden husus da çok hızlı
bir şekilde gelişen teknolojidir. Teknolojik gelişmeler insan kaynakları
departmanlarının faaliyetleri üzerinde de çok etkili olmuştur. Bu
çerçevede, rakiplerine kıyasla rekabet gücü elde etmeye çalışan şirketlerin
insan kaynakları yönetimine ilişkin de dijital stratejiler geliştirmeleri
zaruri hale gelmiştir. En basit tanımıyla, dijital insan kaynakları yönetimi
departmana ait hizmetlerin dijital ortamda yürütülmesi anlamına
gelmektedir. Uygulanacak dijital insan kaynakları yönetimi stratejileri
sayesinde, şirketlerin hem verimliliklerinin arttırılabilmesi hem de insan
kaynakları departmanının daha etkin bir şekilde faaliyet gösterebilmesi
mümkün olabilecektir. Örnek olarak, işe alım süreçlerinde adaylar
ile öncelikle dijital ortamda ön görüşme testi yapılmalıdır. Bu durum,
pozisyon için en uygun olan adaya çok daha kolay ve hızlı bir şekilde
ulaşılabilmesine olanak tanıyacaktır. Eğitim süreçlerinin de online
ortamda gerçekleştirilebilmesi öne çıkan başka bir dijital insan kaynakları
yönetimi stratejisidir. Yüz yüze yapılan eğitimler hem vakit kaybına hem
de maliyetlerin artmasına sebebiyet verebilmektedir. Bu süreçlerin
dijital ortamda gerçekleştirilmesi sayesinde şirketin verimliliğinin
arttırılabilmesi çok daha kolay olabilmektedir. Son olarak, dijital
uygulamalar sayesinde şirket içerisindeki iletişimin arttırılabilmesi daha
kolay olabilmektedir. Örneğin, şirketin geliştirilmesine yönelik önerilere
dijital ortamda çok daha hızlı bir şekilde ulaşabilmek mümkündür.
Belirtilen bu uygulamalar sayesinde insan kaynakları departmanlarının
ICDBME-2022 260
etkinliklerinin arttırılabilmesi çok daha kolay olabilecektir. Bu durum da

şirketlerinin performansını olumlu yönde etkileyecektir.
Anahtar Kelimeler: Stratejik yönetim; insan kaynakları yönetimi;
dijital insan kaynakları yönetimi
ICDBME-2022 261
EXAMPLES OF DIGITAL STRATEGY FOR INCREASING THE

EFFICIENCY OF HUMAN RESOURCES MANAGEMENT
Oya ALHAN
ORC-ID: 0000-0002-5749-5572
ABSTRACT
The human resources department has a very important role in
increasing the efficiency and productivity of companies. Very important
issues such as training of employees, performance management,
recruitment of personnel and management of the promotion process
are carried out by the human resources departments. Therefore, it
is very important for companies to have effective human resources
departments in order to achieve their long-term goals. It is not possible
for companies with unsuccessful human resources departments to
compete with their competitors in the market. Therefore, companies
must first determine some strategies to increase the effectiveness of the
human resources department. The important point in this process is the
rapidly developing technology. Technological developments have also
been very effective on the activities of human resources departments.
In this context, it has become imperative for companies trying to gain
competitiveness compared to their competitors to develop digital
strategies regarding human resources management. In its simplest
definition, digital human resources management means the execution
of the services of the department in a digital environment. Thanks to
the digital human resources management strategies to be implemented,
it will be possible to increase the efficiency of the companies and the
human resources department to operate more effectively. For example,
a preliminary interview test should be done in the digital environment
with the candidates in the recruitment processes. This will allow the
most suitable candidate for the position to be reached much more easily
and quickly. Another prominent digital human resources management
strategy is that training processes can also be carried out online. Face-
to-face training can cause both loss of time and increase in costs. By
performing these processes in a digital environment, it is much easier to
increase the efficiency of the company. Finally, it can be easier to increase
communication within the company thanks to digital applications. For
example, it is possible to reach suggestions for the development of the
company much more quickly in the digital environment. Thanks to these
applications, it will be much easier to increase the efficiency of human
ICDBME-2022 262
resources departments. This will positively affect the performance of

their companies.
Keywords: Strategic management; human resources management;
digital human resources management
ICDBME-2022 263
DİJİTAL STRATEJİLERİN ŞİRKETLERİN UZUN VADELİ

HEDEFLERİNE ULAŞMADAKİ ROLÜ
Mehmet Ali ALHAN

ORC-ID: 0000-0003-0154-1741
ÖZET
Şirketler varlıklarını sürdürebilmek için belirli bir karlılık seviyesine
ulaşabilmelidirler. Bununla birlikte, bu karlılığın uzun vadeli
olabilmesi için şirketlerin başka hususlara da odaklanmaları gerektiği
anlaşılmaktadır. Bu süreçte en fazla önem arz eden faktörlerden biri
de teknolojik gelişmelerdir. Özellikle son yıllarda teknoloji inanılmaz
bir şekilde gelişmektedir. Şirketlerin de uzun vadeli hedeflerine
ulaşabilmeleri için bu teknolojik gelişime ayak uydurmaları
gerekmektedir. Aksi durumda, şirketler rekabet güçlerini kaybedecek
ve bu durum da şirketlerin rekabetçi piyasalarda ayakta kalabilmelerini
oldukça zorlaştıracaktır. Bundan dolayı, şirketlerin dijital stratejiler
geliştirerek performanslarını iyileştirebilmek için teknolojik yenilikleri
de dikkate almaları gerekmektedir. Bu bağlamda, öncelikli olarak,
şirketlerin sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanmaları gerekmektedir.
Bu platformlar sayesinde, şirketin marka gücünün dijital ortamlarda
da arttırılabilmesi mümkün olabilecektir. Belirtilen hususların yanı
sıra, şirketlerin aktif ve etkin bir web sitesi oluşturmaları da bu süreçte
önem arz etmektedir. Kapsamlı bir şekilde hazırlanmış olan web sitesi
sayesinde etkin dijital stratejiler üretilebilecektir. Üçüncü olarak da
dijital pazarlama faaliyetleri de şirketlerin uzun vadeli hedeflerine
ulaşabilmeleri için hayati önem arz etmektedir. Bu bağlamda, önemli
anahtar kelimeler belirlenerek müşterilerin arama motorlarında
araştırma yaparken karşılarına çıkabilmek gerekmektedir. Bu sayede,
şirketlerin daha fazla müşteriye çok düşük maliyetler ile ulaşabilmeleri
mümkün olabilecektir. Öte yandan, dijital pazarlama kapsamında
elektronik postaların da kullanılması faydalı olabilmektedir. Bu sayede,
internet sitesi üzerinden şirkete üye olmuş müşterileri herhangi bir
masraf olmadan ürünlerin tanıtımı mümkün olabilecektir. Özetle,
şirketlerin stratejilerini oluştururken dijital hususlara da önem
vermeleri elzem hale gelmiştir. Aksi durumda, rekabetin çok yoğun
olduğu ortamlarda büyük şirketler ile mücadele edebilmek imkânsız
hale gelecektir. Dolayısıyla, uzun vadeli hedeflere ulaşılabilmesinde
şirketlerin dijital stratejilere odaklanmaları zaruri hale gelmiştir.
Anahtar Kelimeler: Strateji, dijital strateji, stratejik yönetim
ICDBME-2022 264
THE ROLE OF DIGITAL STRATEGIES IN REACHING THE LONG-TERM

GOALS OF COMPANIES
Mehmet Ali ALHAN

ORC-ID: 0000-0003-0154-1741
ABSTRACT
Companies must reach a certain level of profitability to survive.
However, it is understood that companies need to focus on other issues
for this profitability to be long-term. One of the most important factors
in this process is technological developments. Especially in recent years,
technology has been developing incredibly. For companies to reach
their long-term goals, they need to keep up with this technological
development. Otherwise, companies will lose their competitiveness, and
this will make it very difficult for companies to survive in competitive
markets. Therefore, companies need to consider technological
innovations to improve their performance by developing digital
strategies. In this context, first, companies need to use social media
actively. Thanks to these platforms, it will be possible to increase the
brand power of the company in digital environments. In addition to the
mentioned issues, it is also important for companies to create an active
and effective website in this process. Thanks to the comprehensively
prepared website, effective digital strategies will be produced. Thirdly,
digital marketing activities are vital for companies to achieve their long-
term goals. In this context, it is necessary to identify important keywords
and be able to come across customers while researching in search
engines. In this way, it will be possible for companies to reach more
customers with very low costs. On the other hand, it can be beneficial to
use e-mails within the scope of digital marketing. In this way, it will be
possible to promote products to customers who have become members
of the company through the website without any expense. In summary,
it has become essential for companies to give importance to digital
issues while creating their strategies. Otherwise, it will be impossible to
compete with large companies in environments where competition is
very intense. Therefore, it has become essential for companies to focus
on digital strategies to achieve long-term goals.
Keywords: Strategy, digital strategy, strategic management
ICDBME-2022 265
TOPLUM 5.0’IN SAĞLIK SEKTÖRÜNE OLAN KATKILARINA YÖNELİK

BİR İNCELEME
Engin KARAFAKIOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-8308-4347
ÖZET
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler toplum
ve işletmelerde büyük değişimlere neden olmuştur. Son yıllarda
yaşanan dijital dönüşümle birlikte yeni değerler yaratılmış ülkelerin
ve toplumların yaşamsal alışkanlıkları değişmiştir. Bu gelişmelerden
biri olan Toplum 5.0 ile Japonya’da 2015 yılında Süper Akıllı Toplum
fikri olarak ortaya atılmıştır. Toplum 5.0’ın amacı dijitalleşme ve
teknolojik süreçlerle insan hayatını kolaylaştırarak insan makine
işbirliğini sağlamaktır. Toplum 5.0’ın getirdiği yeniliklere bakıldığında
insan teknoloji ilişki boyutunu verimli bir şekilde sağlayarak teknolojik
gelişmeleri toplumlara entegre etmektir. İnsan ve teknoloji yakınlaşması
sonucu oluşan bilgi toplumu ile büyük değişim yaşayan sektörlerden biri
de sağlık sektörüdür. Eylül 2015’te Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir
Kalkınma Hedefleri kapsamında 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi
benimsenmiştir. Bu doğrultuda belirlenen 17 hedefin üçüncüsünü
sağlık sektöründeki değişimler oluşturmaktadır. Bu değişimlerden
bazıları Doktor-Hasta-Makine üçlüsünden oluşan dijital sağlık ekipleri,
giyilebilir sağlık cihazları, mobil sağlık uygulamaları, yapay zeka sağlık
taramalarıdır. Bu kapsamda hastalara ait sağlık verilerinin doğru
teşhis ve etkin tedavi noktasında analiz edilebilmesi için yapay zeka
ve otomasyon sistemlerinin kullanılması, mobil uygulamalar sayesinde
sağlığın ve zindeliğin korunması adına nabız atışı, kalp basıncı, tansiyon,
vücut ısısı, atılan adım sayısı, uyku düzeni, gıdadaki kalorileri gösteren
verilere ulaşılabilmektedir. Toplum 5.0’ın sağlık sektörüne yaptığı
katkılar konulu bu çalışmada literatür taranarak incelenmiştir. Araştırma
sonucunda Toplum 5.0’ın gelişimi toplumlara ekonomik ve toplumsal
sorunları çözme noktasında insan merkezli bir toplum hedeflediği
ortaya konmuştur. Toplum 5.0 sağlık sektörüne dijitalleşme boyutunda
yön vererek insan hayatını kolaylaştırmıştır.
Anahtar Kelimeler: Toplum 5.0, sağlık 4.0, dijitalleşme
ICDBME-2022 266
A REVIEW OF SOCIETY 5.0’S CONTRIBUTIONS TO THE HEALTH

SECTOR
Engin KARAFAKIOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-8308-4347
ABSTRACT
Rapid developments in information and communication technologies
have caused great changes in society and businesses. With the digital
transformation experienced in recent years, the vital habits of countries
and societies that have created new values have changed. One of these
developments, Society 5.0, was introduced in Japan in 2015 as the idea
of a Super Smart Society. The purpose of Society 5.0 is to facilitate
human-technology cooperation by facilitating human life through
digitalization and technological processes. Considering the innovations
brought by Society 5.0, it is to integrate technological developments
into societies by providing the human-machine relationship dimension
efficiently. One of the sectors that has undergone great change with the
information society formed as a result of the convergence of people and
technology is the health sector. In September 2015, the 2030 Agenda for
Sustainable Development was adopted within the scope of the United
Nations Sustainable Development Goals. The third of the 17 targets
determined in this direction is the changes in the health sector. Some of
these changes are digital health teams consisting of the Doctor-Patient-
Machine trio, wearable health devices, mobile health applications,
artificial intelligence health scans. In this context, the use of artificial
intelligence and automation systems in order to analyze the health data
of patients at the point of correct diagnosis and effective treatment, to
protect health and vitality thanks to mobile applications, heart rate,
heart pressure, blood pressure, body temperature, number of steps
taken, sleep pattern, calories in food data are available. In this study on
the contributions of Society 5.0 to the health sector, the literature was
scanned and examined, and as a result of the research, the development
of Society 5.0 aimed at a human-centered society at the point of solving
economic and social problems. It has facilitated human life by giving
direction to the health sector in the dimension of digitalization.
Keywords: Society 5.0, health 4.0, digitalization
ICDBME-2022 267
KRİZ KOŞULLARINDA DİJİTALLEŞME YÖNETİMİ
Alperen MANISALIGIL
ORC-ID: 0000-0001-6632-1948
ÖZET
COVID-19 salgını, neredeyse bütün örgütleri krize sürükleyen bir
uç olaydır. Salgının doğurduğu sosyal mesafenin korunması gibi
gerekliliklerden ötürü, çok sayıda örgüt kriz ortamında hızla dijitalleşmek
zorunda kalmıştır. Bu dijitalleşme sahaları arasında e-ticarete başlama
veya mevcut e-ticaret hacmini büyütme, uzaktan çalışmaya geçme,
yeni teknolojilerin kullanımına başlama ve eski teknolojilerin kullanım
alanlarını çoğaltma yer almaktadır. Bu araştırmada, kriz ortamında
örgütlerin sayılan dijitalleşme örneklerini nasıl ve hangi koşullarda
etkili bir şekilde hayata geçirebilecekleri sorusuna yanıt aranmaktadır.
Bu soruyu derinlikli bir biçimde cevaplandırmak üzere, maksimum
çeşitlilik örnekleme yaklaşımı ve analiz ünitesi olarak örgütler seçilerek,
kriz esnasında dijitalleşmede başarılı ve başarısız olan toplam dört
şirket çoklu vaka analizi yöntemiyle incelenmektedir. Araştırmanın veri
setini, ilgili şirketlerin üst yönetim toplantılarına uzaktan bağlanarak
yapılan gözlem, farklı kademe ve rollerden yönetici ve çalışanlarla
yapılan derinlemesine mülakatlar ve şirketlerin arşiv kaynakları
oluşturmaktadır. Araştırma çıktıları, iki kriz yönetimi yaklaşımı
arasından krizi tekil bir olay olarak çerçevelendirmeyi seçen şirketlerin
değil, krizi bir süreç olarak ele almayı tercih eden şirketlerin dijitalleşme
yönetiminde daha başarılı olduğunu meydana çıkarmaktadır. Türk
şirketlerinin yakın tarih boyunca çeşitli krizlerin üstesinden gelmeyi
başardığı bilinmekteyken, bu araştırma bulguları şirketlerin krizi
yönetirken inovasyon da yapabilmelerinin ve krizlerden örgütsel
düzeyde olgunlaşarak çıkabilmelerinin bugüne kadar tespit edilenlerden
daha incelikli bir yaklaşım gerektirdiğini açığa çıkarmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kriz yönetimi, inovasyon yönetimi, dijitalleşme,
örgüt kuramı, örgütsel davranış
ICDBME-2022 268
DIGITALIZATION IN CRISIS CONDITIONS
Alperen MANISALIGIL
ORC-ID: 0000-0001-6632-1948
ABSTRACT
Many organizations experienced a crisis during the COVID-19
pandemic. This extreme event enforced various measures, such as social
distancing, that required many organizations to rapidly digitalize amidst
the crisis. Areas of digitalization included remote working, the start or
growth of e-commerce, and the use of new technologies or the expanded
utilization of old technologies. In this research, I aim to explain how and
under what conditions organizations effectively manage digitalization
in those areas in the crisis context. I employ the maximum variation
sampling and choose organizations as the unit of analysis to conduct a
multiple case study to profoundly address this question. The four cases
include successful and unsuccessful companies in their digitalization
efforts during the COVID-19 pandemic. I compile the data set from
remote observations in board meetings, in-depth interviews with
participants across different departments and hierarchical positions,
and archival sources from these companies. I identify that among the
two approaches to crisis management, managing ‘crisis-as-process’ is
more fruitful in pursuing digitalization compared to managing ‘crisis-as-
event’. While Turkish companies effectively coped with various crises
throughout the recent history, the findings of this research reveal that
companies’ innovativeness and achievement of organizational growth
through crisis require a more sophisticated understanding than what
has been reached until now.
Keywords: Crisis management, innovation management, digitalization,
organization theory, organizational behavior
ICDBME-2022 269
ULUSLARARASI TİCARETTE DİJİTAL GÜMRÜK UYGULAMALARININ

ÖNEMİ
İpek GÜRSOY
ORC-ID: 0000-0002-6409-7177
Muhammed TURĞUT
ORC-ID: 0000-0002-0868-7041
ÖZET
Globalleşme olgusu ile birlikte işletmelerin uluslararasılaşma ve
küresel marka olma istekleri her geçen gün artmaktadır. Uluslararası
pazarlara ulaşmak ve nüfuz etmek isteyen işletmeler bu süreçlerde
birtakım zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu zorluklardan
en önemlisi hitap edilmesi planlanan uluslararası pazarlara girişte
işletmelerin yönetmesi gereken gümrükleme süreçleri ve bu süreçlerin
doğurduğu bürokratik işlemlerdir. Müşteri memnuniyetinin sağlanması
ve müşteri sadakati oluşturulması açısından büyük bir öneme sahip
ticari faaliyetlerin başarısı gümrükleme sürecinin hızlı, doğru ve eksiksiz
olarak gerçekleştirilmesine bağlıdır. Gümrükleme süreçlerinin uzun
sürmesi, çok fazla evrak gerektirmesi ve birçok kişinin onayından geçmesi
gibi komplike işlemlerin kolaylaştırılması için Dünya Ticaret Örgütü
(WTO) ve Dünya Gümrük Örgütü (WCO) gibi ticaretin çatı kuruluşları
sürekli iyileştirici çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalardan biri de
uluslararası ticaretin etkili ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini
doğrudan etkileyen gümrükleme faaliyetlerinin kolaylaştırılması
işlemidir. Bu işlemin en temel noktası ise bu süreçlerin dijital ortamda
gerçekleşmesidir. Bununla birlikte, gümrükleme süreçlerinde etkililik
ve verimlilik unsurlarının yanı sıra güvenlik unsurunun büyük bir
önem arz etmesi dijitalleşmeyi bu alanda adeta zorunlu kılmaktadır. Bu
çalışma ile Ticaret Bakanlığı’nın uygulamaya koymuş olduğu Bilgisayarlı
Transit Sistemi, Kâğıtsız Beyanname, Tek Pencere Sistemi, Konteyner ve
Liman Takip Sistemi gibi dijital gümrük uygulamaları ele alınacak olup,
bu uygulamaların uluslararası ticaret açısından önemi teorik açıdan
incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, dijital gümrük uygulamaları, uluslararası
ticaret.
ICDBME-2022 270
THE IMPORTANCE OF DIGITAL CUSTOMS APPLICATIONS IN

INTERNATIONAL TRADE
İpek GÜRSOY
ORC-ID: 0000-0002-6409-7177
Muhammed TURĞUT
ORC-ID: 0000-0002-0868-7041
ABSTRACT
With the phenomenon of globalization, the desire of organizations to
internationalize and become a global brand is increasing day by day.
Organizations that want to reach and penetrate international markets
come across some difficulties in these processes. The most important of
these difficulties is the customs clearance processes that organizations
have to manage when entering the international markets that are
planned to be addressed, and the bureaucratic procedures caused by
these processes. The success of commercial activities, which are of great
importance in terms of ensuring customer satisfaction and creating
customer loyalty, depends on the fast, accurate and complete customs
clearance process. The umbrella organizations of trade, such as the
World Trade Organization (WTO) and the World Customs Organization
(WCO), are constantly working on improvement in order to facilitate
complex procedures such as the customs clearance processes taking
long, requiring a lot of paperwork and passing the approval of many
people. One of these studies is the facilitation of customs clearance
activities, which directly affects the effective and efficient realization
of international trade. The most basic point of this process is that these
processes take place in a digital environment. However, the importance
of security as well as effectiveness and efficiency in customs clearance
processes makes digitalization a necessity in this field. In this study, digital
customs applications such as Computerized Transit System, Paperless
Declaration, Single Window System, Container and Port Tracking System
put into practice by the Ministry of Commerce will be discussed and the
importance of these applications in terms of international trade will be
examined theoretically.
Keywords: Customs, digital customs applications, international trade.
ICDBME-2022 271
EKONOMİK KRİZ DÖNEMİNDE TÜKETİCİLERİN KREDİ KARTI

KULLANIMI
Figen ÖCAL
Nişantaşı Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-8695-0853
Süphan NASIR
İstanbul Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-2302-334X
ÖZET
Günümüzde vazgeçilmez bir araç olarak cüzdanlarımızda yer alan
kredi kartlarının, teknolojik gelişmeler ve pandemi etkisiyle birlikte
piyasadaki kullanımının da gittikçe arttığı gözlenmektedir. Kredi kartları
tüketicilerin anlık finansman ihtiyacını gidermesinin yanı sıra nakit
ihtiyaçlarını karşılama, ödemeleri zamana yayarak finansman kaynağı
oluşturma ve tüketim ihtiyaçlarını gidermede en etkili araçtır. Kredi
kartlarını internet ile olan adaptasyonu sayesinde dünyanın her yerinde
zaman ve mekan gözetmeksizin nakit ihtiyacı duymadan milyonlarca
marketten ve mağazadan alışveriş yapılabilmektedir. Bu nedenle
günümüzde kredi kartı kullanımı çok yaygın hale gelmiştir. Piyasalarda
arz tarafında ve tüketici alışkanlıklarında yaşanan bu değişim ile, kredi
kartı sayısı 2015 12.ayında 58 milyon iken, 2022 yılı 3. Ay itibariyle 88
milyona ulaşmıştır. 2015/12-2022/3 dönemleri arasında kredi kartı
sayısındaki %51’lik artışın da kredi kartı ile yapılan işlem miktarındaki
artışta etkili olduğu görülmüştür. Türkiye’de son sekiz yılda kredi kartı
ile yapılan nakit avans çekimi % 263 oranında, alış veriş tutarı ise %
331 oranında artarak toplam işlem hacmi 2022/3 itibariyle 208,4
milyar YTL’ye ulaşmıştır. Araştırmanın amacı ekonomik kriz döneminde
tüketicilerin kredi kartı kullanım alışkanlıkları, kredi kartı ile yapılan
harcama miktarı, kredi kartı borcunun ödenmesi, kredi kartlarının
sektörlere göre kullanımı gibi davranış analizleri ile cinsiyet, medeni
durum, yaş, eğitim düzeyi, aylık gelir miktarı vb demografik özellikler
arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Bu araştırmada kullanılacak anket
çalışması için Kredi kartları ile ilgili yapılmış olan önceki çalışmalardaki
ölçeklerden yararlanılmıştır (Kurtuluş & Nasır, 2006; Tuğay & Başgül,
2007; Girginer, Erken Çelik & Uçkun, 2008; Özkan, 2014; Suher, Ulusu
& Bir, 2014; Cebeci & Uçar, 2016). Bu çalışma ile kredi kartlarının
tüketiciler tarafından kullanım şekilleri ve tutumları araştırma bulguları
ile ortaya konacaktır.
Anahtar Kelimeler: Kredi kartı, tüketici davranışları, internet
bankacılığı, mobil bankacılık
ICDBME-2022 272
CREDIT CARD USE OF CONSUMERS IN THE PERIOD OF ECONOMIC

CRISIS
Figen ÖCAL
Nişantaşı Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-8695-0853
Süphan NASIR
ORC-ID: 0000-0002-2302-334X
ABSTRACT
It is observed that the use of credit cards, which are in our wallets as
an indispensable tool today, has increased in the market with the effect
of technological developments and the pandemic. Credit cards are the
most effective means of meeting the cash needs of consumers, creating
a source of finance by spreading the payments over time, and meeting
their consumption needs, as well as meeting the instant financing needs
of consumers. Thanks to the adaptation of credit cards to the internet,
it is possible to shop from millions of markets and stores all over the
world, regardless of time and place, without the need for cash. For this
reason, the use of credit cards has become very common today. With
this change in the supply side and consumer habits in the markets, the
number of credit cards has increased from 58 million in the 12th month
of 2015 to 88 million as of the 3rd month of 2022. The growth of 51% in
the number of credit cards between the periods of 2015/12-2022/3 was
also seen to be effective for the increase in the amount of transactions
made with credit cards. In the last eight years in Turkey, cash advance
withdrawals made by credit card increased by 263% and the amount of
shopping increased by 331%, and the total transaction volume reached
208.4 billion YTL as of 2022/3. The aim of the research by during the
economic crisis is to analyze the behavior of consumers such as credit
card usage habits, the amount of spending with credit cards, payment of
credit card debt, according to sectors use of credit cards with research
relations such as gender, marital status, age, education level, monthly
income, etf. demographic characteristics. For the survey to be used in
this research, the scales in previous studies on credit cards were used.
(Kurtuluş & Nasır, 2006; Tuğay & Başgül, 2007; Girginer, Erken Çelik
& Uçkun, 2008; Özkan, 2014; Suher, Ulusu & Bir, 2014; Cebeci & Uçar,
2016). With this study, the usage patterns and attitudes of credit cards
by consumers will be revealed with research findings.
Keywords: Credit card, consumer behavior, internet banking, mobile
banking
ICDBME-2022 273
ENFLASYONİST EKONOMİ VE PANDEMİ ETKİSİNDE TÜKETİCİLERİN

TATİL TERCİHLERİ
Süphan NASIR
ORC-ID: 0000-0002-2302-334X
Merve KIR
ORC-ID: 0000-0001-8883-180X
ÖZET
Tüketicilerin tatil alışkanlıkları ve tercihleri dış etkenlerden ve
güncel olaylardan etkilenerek değişim göstermektedir. Bu araştırma ile
tüketicilerin tatil alışkanlıklarında ve tercihlerinde nasıl bir dönüşümün
gerçekleştiğini ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Araştırma18-26
Haziran 2022 tarihleri arasında Tüketici Birliği Federasyonun kayıtlı veri
tabanındaki 442 tüketicilerin katılımı ile gerçekleşmiştir. Katılımcılardan
online anket yöntemi ile veriler toplanmıştır. Katılımcılardan toplanan
veriler SPSS paket program kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz
sonuçları tüketicilerin %61’inin tatil planlarını önceden yaptığını,
%69’unun tatile çıkmak için bütçesinin yeterli olmadığını ortaya
çıkarmıştır. Tatile gideceğini beyan eden tüketicilerin %62’sinin yola
kişisel araçları ile çıktığı, %56’sının deniz tatili tercih ettiği, %13’ünün
her şey dahil otelleri tercih ettiği, %15’inin konaklayacağı yere karar
verirken sosyal media reklemlarından etkilendiği ve %75’inin ise
indirimli fiyatlardan yararlanmak için erken rezervasyon yaptırdığını,
görülmüştür. Rezervasyon yaptıran tüketicilerin % 67’si doğrudan
konaklama yeri ile iletişme geçmeyi tercih ettiğini belirtirken, %21’i
online otel rezervasyon siteleri kullandığını, %10’u ise seyahat acentesi
aracılığı ile rezervasyon yaptırmayı tercih ettiğini belirtmiştir.
Anahtar Kelimeler: Tüketici davranışı, tatil alışkanlıkları, tatil
tercihleri
ICDBME-2022 274
HOLIDAY PREFERENCES OF CONSUMERS UNDER THE EFFECT OF

THE INFLATIONIST ECONOMY AND THE PANDEMIC
Süphan NASIR
ORC-ID: 0000-0002-2302-334X
Merve KIR
ORC-ID: 0000-0001-8883-180X
ABSTRACT
The holiday habits and preferences of consumers change by being
affected by external factors and current events. With this research, it
is aimed to reveal what kind of transformation has taken place in the
holiday habits and preferences of consumers. The research was carried
out with the participation of 442 consumers in the registered database
of the Consumer Union Federation between 18-26 June 2022. Data
were collected from the participants by online survey method. The data
collected from the participants were analyzed using the SPSS package
program. The results of the analysis revealed that 61% of consumers
made their holiday plans in advance, and 69% of them did not have
enough budget to go on holiday. The resultas also showed that 62%
of consumers declaring that they will go on vacation set off with their
personal vehicles, 56% prefer a sea holiday, 13% prefer all-inclusive
hotels, 15% are influenced by social media advertisements when deciding
where to stay and 75% made early reservations to take advantage of the
discounted prices. While 67% of the consumers who made a reservation
stated that they preferred to contact the accommodation directly, 21%
stated that they used online hotel reservation sites and 10% preferred to
make a reservation through a travel agency.
Keywords: Consumer behaviour, holiday preferences, holiday habits.
ICDBME-2022 275
GELECEĞİN ÖĞRENME METODOLOJİSİ: SÜRÜKLEYİCİ SANAL

ORTAMLARDA BAĞLAMSAL ÖĞRENME
Mehtap BATTAL
ORC-ID: 0000-0003-1195-8532
ÖZET
Dijital teknolojik gelişmeler, eğitim için inovatif öğrenme
araçlarının kolaylıkla kullanılmasını sağlar; eğitimde dijital teknoloji
adaptasyonundaki gelişmeler artan bir ivme ile devam etmektedir.
Sürükleyici sanal ortamlarda bağlamsal öğrenme araştırmaları görece
yeni bir araştırma alandır; ancak, hızla büyümektedir. Sanal, akıllı,
kişiselleştirilmiş öğrenme tekniklerinin artırılmış gerçeklik (AR), sanal
gerçeklik (VR) teknolojileri sayesinde gelecekte öğrenmenin yeni
yöntemi olacağı beklenmektedir. Dijital teknolojilerle entegre eğitim için
reform yapma baskısı, üssel büyüme trendinde olan dijital teknolojik
inovasyonun bir sonucu olarak değerlendirilebilir. Kaynakların optimal
kullanımı, artan kapasite ve azalan maliyetler sayesinde sürükleyici
deneyim sunan teknolojiler öğrenme konusundaki etkisini giderek
artırmaktadır. Bu durum, inovatif eğitim yöntemlerinin uygulanmasını
teşvik ederek öğrenme deneyimine yeni öğretim modları eklemektedir.
Sürükleyici VR/AR teknolojileri, öğrenmeyi dönüştürmek ve ilgi çekici
deneyimler yaratmak için büyük bir potansiyele sahiptir. Sürükleyici
deneyim sunan teknolojilerindeki gelişmeler yenilikçi eğitim ortamlarının
kullanılması için çok uygun bir zemin hazırlar. Bu çalışmada, literatürde
son yirmi yıl içinde sürükleyici sanal ortamlarda bağlamsal öğrenme
konusunda yapılan araştırmalar taranmıştır. Özellikle, mühendislik
ve tıp alanlarında sürükleyici VR/AR teknolojilerinin, öğrenmeyi
fizikselden sanala dönüştürme gücü, geleneksel öğrenme yerine en son
metodolojik destek biçimleri, yeni nesil öğrenme deneyimleri yaratma
potansiyeli ve bilginin özümsenmesinin etkinliği incelenmiştir. Çalışma
sonucunda, sanal ve artırılmış gerçekliğin yeni bilgi öğrenme konusunda
yüksek motivasyon sağladığı, eğitim içeriklerinin kolaylıkla uygulanarak
farklı bir deneyim kazanıldığı görülmüştür. Kullanılan görsel ve işitsel
unsurların bilginin özümsenmesini desteklediği görülmüştür. Başka
türlü öğrenmenin mümkün olmadığı, gerçek dünyada uygulama şansı
olmayan tehlikeli ve karmaşık durumlarda olumsuz sonuçlara sebep
olmadan yaratılan simülasyon ortamlarının yüksek performans sağladığı
anlaşılmıştır. Bu çerçevede, bilimsel çalışma yapan araştırmacıların,
akademisyenlerin, eğitim politikaları belirleyicilerin sürükleyici
ICDBME-2022 276
deneyim konusundaki potansiyeli değere çevirebilmeleri için hızla

harekete geçmeleri gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sürükleyici sanal ortam, bağlamsal öğrenme,
artırılmış gerçeklik (AR), sanal gerçeklik (VR)
ICDBME-2022 277
LEARNING METHODOLOGY OF THE FUTURE: CONTEXTUAL

LEARNING IN IMMERSIVE VIRTUAL ENVIRONMENTS
Mehtap BATTAL
ORC-ID: 0000-0003-1195-8532
ABSTRACT
Developments in digital technologies enable easier use of innovative
learning tools for education and also increase the momentum of digital
technology adaptation in education. Contextual learning research in
immersive virtual environments is a relatively new field of research;
however, it is growing rapidly. It is expected that virtual, smart,
personalized learning techniques will be the new method of learning
in the future thanks to augmented reality (AR) and virtual reality
(VR) technologies. The pressure to reform education integrated with
digital technologies can be evaluated as a result of digital technological
innovation, which is in an exponential growth trend. Thanks to the
optimal use of resources, increasing capacity and decreasing costs,
technologies that offer immersive experiences are increasing their
impact on learning. This adds new modes of instruction to the learning
experience by encouraging the application of innovative educational
methods. Immersive VR/AR technologies have great potential to
transform learning and create engaging experiences. Advances in
technologies that offer immersive experiences provide a very suitable
basis for the use of innovative educational environments. In this study,
researches on contextual learning in immersive virtual environments
in the last two decades were reviewed in the literature. In particular,
the power of immersive VR/AR technologies in engineering and medical
to transform learning from physical to virtual, the latest forms of
methodological support instead of traditional learning, its potential to
create next-generation learning experiences, and the effectiveness of
knowledge assimilation are examined. As a result of the study, it has been
observed that virtual and augmented reality provide high motivation
for learning new information, and a different experience is gained by
easily applying the educational contents. It has been determined that
the trainings enriched with visual and audio elements support the
assimilation of information. Higher performance has been observed in
simulation environments for cases where real world application is not
possible with eliminating the negative consequences and dangerous
elements of complex situations. In this context, it is thought that
ICDBME-2022 278
researchers, academicians, and educational policy makers who conduct

scientific studies should act quickly in order to turn the potential of
immersive experience into value.
Keywords: Immersive virtual environment, contextual learning,
augmented reality (AR), virtual reality (VR)
ICDBME-2022 279
SANAYİ FİRMALARININ DİJİTAL PAZARLAMA YETENEKLERİ

Mehtap BATTAL
ORC-ID: 0000-0003-1195-8532
ÖZET
Dijital pazarlama yetenekleri, dinamik ve rekabetçi piyasa
ortamlarında sanayi firmaları için stratejik öneme sahiptir. Kaynak
temelli bir yaklaşımla dijital pazarlama yeteneği; dijitalleşme, yeni
teknolojilere uyum ve pazara uyum yeteneğini geliştiren bir kaynak
olarak değerlendirilebilir. Sanayi firmaları, dijital teknolojileri kullanarak
dijital pazarlama yeteneklerini geliştirebilirler. Bunu yanı sıra, kaynak
konfigürasyonlarını düzenleyerek, ulusal ve global piyasalarda iş
fırsatlarını yakalayarak, gerçek zamanlı ve kesintisiz olarak süreçlerini
yönetebilirler. Ayrıca, bu yetenekler firmaların kaldıraç etkisinden de
faydalanmasını sağlayabilir. Literatürde yer alan çalışmalara göre dijital
pazarlama yetenekleri, firma içinde ve dışındaki ilişkilerin oluşturduğu
kaynakların kullanımıyla; tedarik zinciri yönetimi, sanal ağların yönetim,
iş birliği pazarları, yönetişim ve müşteri ilişkileri yönetimi süreçlerini
içermektedir. Bu çalışmayla, söz konusu süreçleri yönetirken literatürde
analiz edilerek belirlenmiş olan; kanallar, sosyal medya, dijital ilişkiler
ve dijital teknolojiler bağlamında sanayi firmalarının ihtiyaç duyacağı
dijital pazarlama yeteneklerinin ortaya konulmasını amaçlanmıştır. Bu
çerçevede, incelenen dijital pazarlama yeteneklerini sanayi firmalarının
kısa ve orta vadede geliştirerek gelecek vizyonlarına yön vermeleri
gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Dijital pazarlama, dijital pazarlama yetenekleri,
dijital teknoloji
ICDBME-2022 280
DIGITAL MARKETING CAPABILITIES OF INDUSTRIAL COMPANIES

Mehtap BATTAL
ORC-ID: 0000-0003-1195-8532
ABSTRACT
Digital marketing capabilities are of strategic importance for industrial
firms in dynamic and competitive market environments. Digital
marketing capability with a resource-based approach; digitalization
can be considered as a resource that improves the ability to adapt
to new technologies and adapt to the market. Industrial companies
can improve their digital marketing capabilities by using digital
technologies. In addition, they can manage their processes in real time
and uninterruptedly, by arranging their resource configurations, seizing
business opportunities in national and global markets. In addition, these
capabilities can enable firms to take advantage of the leverage effect.
According to the studies in the literature, digital marketing capabilities,
with the use of resources created by the relationship within and outside
the company; supply chain management, management of virtual
networks, collaboration markets, governance and customer relationship
management processes. With this study, while managing these processes,
it is aimed to reveal the digital marketing capabilities that industrial
companies will need in the context of channels, social media, digital
relations and digital technologies which were determined by analyzing
the previous studies in the literature. In this context, it is thought that
industrial companies should develop their digital marketing capabilities
in the short and medium term and shape their future visions.
Keywords: Digital Marketing, digital marketing capabilities, digital
technology
ICDBME-2022 281
DİJİTALLEŞME VE STRES ÜZERİNE BİR İNCELEME
Şener UYSAL
ORC-ID: 0000-0001-6138-371X
ÖZET
Çalışma hayatında dijitalleşmenin işgörenlerin performansını artırıp
verimliliğe olumlu etkileri olduğu bilinmektedir. Ancak dijitalleşme,
bazı işgörenler için stres sebebi olabilmektedir. Araştırmanın amacı;
dijitalleşmeden kaynaklı stres sebepleri nelerdir? Hangi işgörenler
dijitalleşmeden olumsuz etkilenmekte ve dijitalleşmeye uyum
konusunda direnç göstermektedir? Dijitalleşmenin neden olduğu stres
nasıl önlenir? sorularına cevap aramaktır. Nitel ve nicel araştırma,
tez kaynaklarından yararlanılarak elde edilen veriler, içerik ve ağ
analizine tabi tutularak araştırma problemine cevap aranmıştır.
Örneğin, günümüzde COVID 19 salgını sonrası yeni normal dönemde
dijitalleşme daha çok önem kazanmıştır. Siber güvenlik, önemli bir
stres kaynağı olabilir ya da bireye yönelik kişisel saldırılar, aşağılama,
kimliğe bürünme eylemleri de strese yol açabilir. İş yaşam dengesinin
bulanıklaştığı bir çalışma yaşamında teknoloji kullanma konusunda
isteksiz ve eski çalışma koşullarını benimseyen değişime direnç gösteren
çalışanlar dijitalleşmeden olumsuz etkilenecektir. Dijitalleşmenin neden
olduğu stresi önlemek için bireysel çabalar yanında iş planlaması, izleme
değerlendirme sistemi, gerçekçi iş hedefleri ve zamanlama belirlemek,
dijitalleşme kaygılarını azaltacak eğitim ve bilgilendirmeler gibi örgütsel
faaliyetler de fayda sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: Dijitalleşme, stres, dijital stres nedenleri, dijital
stres için önlemler, işgörenler.
ICDBME-2022 282
A REVIEW ON DIGITALIZATION AND STRESS
Şener UYSAL
ORC-ID: 0000-0001-6138-371X
ABSTRACT
It is known that digitalization in working life has positive effects on
productivity by increasing the performance of employees. However,
digitalization can be a cause of stress for some employees. The purpose
of this research is to seek answers to these questions: what are the causes
of stress arising from digitalization? Which employees are adversely
affected by digitalization and show resistance to digitalization? How to
avoid the stress caused by digitalization? In qualitative and quantitative
research, data obtained from thesis sources were subjected to content
and network analysis, and an answer to the research problem was
sought. For example; today, digitalization has gained more importance
in the new normal period after the COVID 19 epidemic Cybersecurity
can be a significant source of stress or personal attacks, humiliation, and
impersonation against the individual can also cause stress. Employees
who are reluctant to use technology in a working life where the work-
life balance is blurred and who adopt old working conditions and
resist change will be adversely affected by digitalization. In addition
to individual efforts to prevent the stress caused by digitalization,
organizational activities, such as business planning, monitoring, and
evaluation system, setting realistic business goals and timing, training
and information to reduce digitalization concerns will also be beneficial.
Keywords: Digitalization, stress, causes of digital stress, precautions
for digital stress, employees.
ICDBME-2022 283
“DİJİTAL LİDERLİK” KONUSUNDA YAPILMIŞ ÇALIŞMALARIN

BİBLİYOMETRİK ANALİZİ
Zümral GÜLTEKİN
ORC-ID: 0000-0003-4032-6451
ÖZET
Dijital liderlik, “Örgütün ve iş ekosistemi için dijitalleşmenin
stratejik başarısı için doğru işler yapmak” (El Sawy vd. 2016) şeklinde
tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı da “dijital liderlik” konusunda
yazılmış çalışmaların bibliyometrik analizi yapmaktır. Bu amaç
doğrultusunda veriler Web of Science veri tabanından sadece“digital
leadership”kavramı yazılarak elde edilmiştir. Toplam 104 çalışma
durumu ve eğilimleri görsel haritalama tekniği kullanılarak analiz
edilmiştir. Çalışma konusu incelenirken araştırmaların yazarları, yılı,
dökümanın türü, dili, yayıncısı, araştırma yapan bilim dalı, tarandığı
indeksi ve ülkesi olmak üzere 8 kriter incelenmiştir. Ayrıca birlikte
yapılan atıflar, kaynaklar, dokümanlar ve terimler arasındaki ilişkileri
analiz etmek ve görselleştirmek için VOSviewer 1.6.18 yazılımı
kullanılmıştır. Analiz sonucunda 4 yazarın 3’er yayın yaptığı, ilk yayının
2004 (n=1)yılında yapıldığı, en fazla yayının ise 2021 (n=24) yılında
yapıldığı, 69 makale yazıldığı, en fazla ingilizce yazıldığı (n=99),en
fazla Springer Nature yayıncısı tarafından yayınlandığı (n=13), en
fazla yönetim alanında (n=23) en fazla Emerge Sources Citation Index
(ESCI) (n=40), en fazla Almanya’da (n=17) çalışıldığı tespit edilmiştir.
Birlikte yapılan atıflar, kaynaklar, dokümanlar ve terimler arasındaki
ilişkiler haritalama tekniği tespit edilmiştir. Sonuç olarak dijital liderlik
kavramının araştırmacıların 2017 yılından sonra daha fazla ilgisini
çekmeye başladığı, kavramın araştırmaya açık olduğu görülmektedir.
Her ne kadar yazında dijital liderlik ilgili çalışmalar yapılsada
bibliyometrik analiz yapan bir çalışmaya rastlanmaması çalışmanın
önemini artırmaktadır. Yapılan bu çalışma ile dijital liderlik ile ilgili
yapılmış çalışmaların bir özeti yapılarak ileride konu ile ilgili yapılacak
çalışmalara yol göstermek istenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Dijital liderlik, dijital, lider,liderlik
ICDBME-2022 284
BIBLIOMETRIC ANALYSIS OF STUDIES ON “DIGITAL LEADERSHIP”
Zümral GÜLTEKİN
ORC-ID: 0000-0003-4032-6451
ABSTRACT
Digital leadership is defined as “Doing the right things for the strategic
success of digitalization for the organization and the business ecosystem”
(El Sawy et al., 2016). This study aims to make a bibliometric analysis
of the studies written on “digital leadership.”For this purpose, the data
were obtained from the Web of Science database by simply writing the
concept of “digital leadership.” A total of 104 study cases and trends
were analyzed using the visual mapping technique. While examining
the subject of the study, eight criteria were examined, including the
authors of the studies, the year, the document type, the language, the
publisher, the research branch, the index, and the research country. In
addition, VOSviewer 1.6.18 software was used to analyze and visualize
the relationships between citations, sources, documents, and terms.As
a result of the analysis, four authors made three publications. The first
publication was made in 2004 (n=1), the most publication was in 2021
(n=24), 69 articles were written, the most were written in English (n=99),
the highest It was determined that it was published by the Springer
Nature publisher (n=13), it was mostly studied in the management field
(n=23), the Emerge Sources Citation Index (ESCI) (n=40) and Germany
(n=17) the most. Relationships between citations, sources, documents,
and terms were identified using the mapping technique.As a result, it
is seen that the concept of digital leadership started to attract more
attention from researchers after 2017, and the concept is open to
development. Although there are studies on digital leadership in the
literature, the lack of a study that makes bibliometric analysis increases
the importance of the study. With this study, it was aimed to guide the
studies to be done on the subject in the future by making a summary of
the studies on digital leadership.
Keywords: Digital leadership, digital, leader, leadership
ICDBME-2022 285
BİR ÜRETİM İŞLETMESİNİN DİJİTAL DÖNÜŞÜM SÜRECİ: TEKLİ

VAKA ANALİZİ
Nisa EKŞİLİ
ORC-ID: 0000-0002-6717-3665
ÖZET
Son yıllarda, birçok sektörde işletmeler yeni dijital teknolojilerin
faydalarından yararlanmak ve o teknolojileri geliştirmek için girişimde
bulunmaktadırlar. Bu girişimler sıklıkla temel iş operasyonlarının
dönüşümlerini içerir. Bu süreçte ürünlerin ve süreçlerin, ayrıca
organizasyonel yapıların dönüşümü söz konusu olur. Bu çalışmanın
amacı dijital dönüşüm sürecindeki bir üretim işletmesini bu dönüşüme
yön veren ve bu dönüşümü uygulayan departman yöneticileri aracılığıyla
incelemektir. İşletmenin dijital dönüşümün süreçleri anlayabilmek
amacıyla keşif amaçlı nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Tekli vaka
analizi olarak kurgulanan çalışmada mülakat yöntemi kullanılmıştır.
İşletmede dijital dönüşümün öncülleri, dijitalleşmenin mevcut
durumu, dijital dönüşüm organizasyonu ve dönüşümün fırsatlarını
ortaya koyabilmek amacıyla Dijital Dönüşüm Müdürü liderliğinde
dört departman yöneticisi ile görüşülmüştür. Araştırma kapsamındaki
işletme Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu arasında ve TÜSİAD
Dijital Dönüşümü Hızlandırma Programı’nda yer almaktadır. 2017
yılında sektörün ilk Ar-Ge merkezini kurmuş ve 2019 yılından itibaren
Dijital Dönüşüm Müdürlüğü ile dijital dönüşüm sürecini yürütmektedir.
Araştırma sonucunda, işletmede dönüşümün öncülleri işletmenin
stratejisi, içsel motivasyon ve teknik yenilik olarak ortaya çıkmıştır.
İşletmenin dijital dönüşümün mevcut durumunda kat etmesi gereken
oldukça fazla yol olduğu söylenebilir. Bu durumun sebepleri arasında
süreç organizasyonun zorluğunun yanında işletmenin hammaddesinden
kaynaklanan sorunlar ve maliyetler göze çarpmaktadır. Yöneticiler dijital
dönüşümün organizasyonunda başarılı olabilmek için üst yönetimin
desteğinin zorunlu olduğunu dile getirmişlerdir. İşletme dijital
dönüşüm sürecinde gerçekçi, nispeten küçük ancak sonuç alınabilecek
hızlı ilerleyen projelere odaklanmayı tercih etmiştir. Dönüşümün hız,
esneklik, verimlilik noktasında süreçlere ve karlılık, şeffaflık, zaman
tasarrufu konularında da şirket odaklı fırsatlarına vurgu yapmışlardır.
Anahtar Kelimeler: Dijital dönüşüm, dijital dönüşüm süreci, üretim
sektörü, tekli vaka analizi
ICDBME-2022 286
DIGITAL TRANSFORMATION PROCESS OF A MANUFACTURING

BUSINESS: A SINGLE CASE ANALYSIS
Nisa EKŞİLİ
ORC-ID: 0000-0002-6717-3665
ABSTRACT
In recent years, businesses in all industries have been working to
exploit and explore the benefits of new technologies. These initiatives
often involve transformations of core business operations. In this
process, there is a transformation of products and processes, as well
as organizational structures. The aim of this study is to examine a
production company in the digital transformation process through
department managers who direct and implement this transformation.
In order to understand the processes of digital transformation of the
business, exploratory qualitative research method was preferred. The
interview method was used in the study, which was designed as a
single case analysis. Under the leadership of the Digital Transformation
Manager, four department managers were interviewed in order to
reveal the precursors of digital transformation in the business, the
current state of digitalization, the organization of digital transformation,
and the opportunities and challenges of transformation. The company
within the scope of the research is among Turkey’s 500 largest industrial
enterprises and is included in the TUSIAD Digital Transformation
Acceleration Program. It established the first R&D center of the sector in
2017 and has been carrying out the digital transformation process with
the Digital Transformation Directorate since 2019. As a result of the
research, the precursors of transformation in the enterprise emerged
as the strategy of the enterprise, intrinsic motivation and technical
innovation. It can be said that the business has a long way to go in the
current state of digital transformation. Among the reasons for this
situation, besides the difficulty of the process organization, the problems
and costs arising from the raw materials of the enterprise stand out.
Managers stated that the support of senior management is essential in
order to be successful in the organization of digital transformation. In
the process of digital transformation, the company preferred to focus
on realistic, relatively small but fast-paced projects that could produce
results. They emphasized the processes of transformation in terms of
speed, flexibility, efficiency and company-oriented opportunities in
terms of profitability, transparency and time saving.
Keywords: Digital transformation, digital transformation process,
production sector, single case analysis
ICDBME-2022 287
TÜRKİYE’DEKİ İHRACATA YÖNELİK DEVLET DESTEK

PROGRAMLARINDA DİJİTAL DÖNÜŞÜM

ORC-ID: 0000-0002-3928-7438
ÖZET
Ürünlerin takas edilmesi ile başlayan ve kısmen daha yakın
coğrafyalardaki topluluklar arasında gerçekleşen ticaret, her geçen
gün hacmini artırmış ve teknolojinin de katkısı ile zaman ve mekan
kısıtlarını da bertaraf ederek küresel bir ölçeğe ulaşmıştır. Sanayi
devrimleri ve beraberinde hızlanan küreselleşme olgusu, uluslararası
ticaretin serbestleşmesi eğilimini güçlendirmekle birlikte devletlerin
ekonomiye müdahalelerine yönelik tartışmalar her dönem güncelliğini
korumuştur. Söz konusu müdahale araçları ticareti engelleyici tedbirler
olabildiği gibi ihracatın teşvikine yönelik de olabilmektedir. Türkiye de
ihracatını artırmak üzere bir takım destek programları yürütmektedir.
Devlet destek kalemlerinin çeşitliliği, destek veren birimlerin farklılığı,
bürokratik işlemlerin çok olması, yoğun mevzuat içermesi gibi zorluklar
gerek destek veren kurumları gerekse destek alan işletmelerin
işini zorlaştırmaktadır. Bu nedenle son yıllarda gelişen teknoloji ve
dijitalleşme eğiliminin de katkısı ile devlet destekleri yönetiminde
gerçekleşen dijital dönüşüm dikkat çekmektedir. Dahilde İşleme Rejimi
Otomasyon Sistemi’nin öncülük ettiği bu dönüşümde başta Ticaret
Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmak birçok kamu kurumu
önemli adımlar atmaktadır. Bu çalışmada, ihracata yönelik devlet
destekleri yönetiminde dijital dönüşüm kapsamında Türkiye’deki
dijitalleşme çalışmalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda,
devlet destekleri ve dijital dönüşüm kavramları hakkında bilgi verilerek,
Türkiye’de yürütülen ihracata yönelik devlet destek programları ele
alınmış ve uygulamacılar ile alana yönelik akademik çalışmalar için bir
takım çıkarımlar sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: İhracat, devlet destekleri, dijitalleşme, dijital
dönüşüm
ICDBME-2022 288
DIGITAL TRANSFORMATION IN GOVERNMENT SUPPORT

PROGRAMS FOR EXPORT IN TURKEY

ORC-ID: 0000-0002-3928-7438
ABSTRACT
The trade, which started with the exchange of products and partially
realized between communities in closer geographies, has increased
in volume day by day and has reached a global scale by eliminating
time and space constraints with the contribution of technology. The
industrial revolutions and the accelerating globalization phenomenon
have strengthened the tendency of liberalization of international trade,
but the debates on the interventions of the states in the economy have
always been up-to-date. The means of intervention in question can be
measures to prevent trade, or they can be aimed at promoting exports.
Turkey also carries out a number of support programs to increase
its exports. Difficulties such as the diversity of state support items,
the diversity of supporting units, the high number of bureaucratic
procedures and the intense legislation make it difficult for both the
supporting institutions and the companies receiving support. For
this reason, the digital transformation that has taken place in the
management of state aids, with the contribution of the developing
technology and digitalization trend in recent years, draws attention. In
this transformation led by the Inward Processing Regime Automation
System, many public institutions, especially the Ministry of Trade and
the Ministry of Industry and Technology, are taking important steps.
In this study, it is aimed to examine the digitalization studies in Turkey
within the scope of digital transformation in the management of export-
oriented government supports. In this context, by giving information
about the concepts of government support and digital transformation,
export-oriented government support programs carried out in Turkey
were discussed and some implications were presented for practitioners
and academic studies in the field.
Keywords: Export, government support, digitalization, digital
transformation
ICDBME-2022 289
İNOVASYON YÖNETİMİNDE DİJİTALLEŞME

ORC-ID: 0000-0002-3928-7438
ÖZET
Her dönem var olan ancak küreselleşmeyle birlikte daha da artan
rekabet, işletmeleri hayatta kalmak adına yeni arayışlara itmektedir. Bu
noktada inovasyon kavramı sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamada
öne çıkan başlıklardan birisi olarak dikkat çekmektedir. İnovasyon, ürün
yaşam sürelerinin gittikçe kısaldığı günümüz iş dünyasında işletmelerin
rekabetçiliklerini arttırmakta ve yaşam sürelerini uzatmaktadır.
Bu sebeble inovasyonun etkin bir şekilde yönetilmesi elzemdir.
Üretim, pazarlama, tedarik, finansman, yönetim gibi tüm işletme
fonksiyonlarına entegre bir inovasyon yönetim süreci için teknolojiden
yararlanmak ve süreci dijitalize etmek gereklidir. Günümüzde
dijitalleşme ile inovasyon yönetimini kolaylaştırmak, süreci zaman ve
maliyet tasarrufu ile yönetmek mümkün hale gelmiştir. Bu çalışmada,
inovasyon yönetiminde dijitalleşmeye ilişkin Bu çalışmada inovasyon
yönetiminde dijitalleşmenin işletmelere özellikle iş süreçlerinde ne tür
katkılar sağlayabileceği güncel literatürün ve işletmelerden örneklerinin
incelenmesi ile ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. İnovasyon yönetiminde
fikirlerin üretilmesinden ticarileşmesine kadar geçen her aşamada
dijitalleşmenin sağlayacağı avantajlardan yararlanmak mümkün
olmakla birlikte dijitalleşme sürecinin her işletmenin kendi özelinde
değerlendirilmesi yerinde olacaktır. Bu kapsamda çalışma ile inovasyon
alanında çalışan işletmelere, danışmanlara ve araştırmacılara öneriler
sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: İnovasyon, inovasyon yönetimi, dijitalleşme
ICDBME-2022 290
DIGITALIZATION IN INNOVATION MANAGEMENT

ORC-ID: 0000-0002-3928-7438
ABSTRACT
The competition, which exists in every period but increases with
the globalization, pushes the enterprises to new searches in order to
survive. At this point, the concept of innovation draws attention as one
of the prominent topics in providing sustainable competitive advantage.
In today’s business world, where product life cycles are getting shorter
and shorter, innovation increases the competitiveness of businesses
and extends their life spans. For this reason, effective management of
innovation is essential. It is necessary to take advantage of technology and
digitize the process in order to have an innovation management process
integrated into all business functions such as production, marketing,
procurement, financing, management. Today, with digitalization, it has
become possible to facilitate innovation management and to manage the
process with time and cost savings. In this study, it has been tried to reveal
what kind of contributions digitalization in innovation management can
provide to enterprises, especially in business processes, by examining
the current literature and examples from businesses. Although it is
possible to benefit from the advantages of digitalization at every stage
from the generation of ideas to their commercialization in innovation
management, it would be appropriate to evaluate the digitalization
process for each enterprise in its own right. In this context, suggestions
were presented to businesses, consultants and researchers working in
the field of innovation.
Keywords: Innovation, innovation management, digitalization
ICDBME-2022 291
KATILIM BANKALARINDA UYGULANAN AAOIFI STANDARTLARI

İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARIN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ
Musa ÖZÇELİK
ORC-ID: 0000-0002-2175-3605
ÖZET
Dünyada katılım bankacılığı sektörü 2000’li yılların başından itibaren
hızla gelişmiş ve bu sektörün bankacılık sektöründeki payı artmıştır.
Büyüyen katılım bankacılığı sektörünün faaliyetleri de bu doğrultuda
karmaşık hale gelmiştir. Ayrıca katılım bankalarının doğası gereği
faaliyetleri konvansiyonel bankalardan farklılık göstermektedir. Bu
sebeplerden dolayı katılım bankalarının faaliyetlerini raporlamada ve
bunların denetiminde Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının
(UFRS) yetersiz kaldığı düşünülmektedir. İslami Finans Kuruluşları
Muhasebe ve Denetim Kuruluşu (AAOIFI) bu sorunu gidermek için
2000 yılında katılım bankalarına (İslami Finans Kuruluşlarına) yönelik
muhasebe ve denetim standartları yayımlamaya başlamıştır. Türkiye’de
ise Kamu Gözetim Kurumu (KGK) AAOIFI ile anlaşarak 1 Ocak 2020
tarihi itibariyle Faizsiz Finans Muhasebe Standartlarını (FFMS) ve
Faizsiz Finans Denetim Standartlarını (FFDS) katılım bankaları için
uygulamaya koymuştur. Çalışmanın amacı AAOIFI Standartları ile ilgili
mevcut çalışmaları bibliyometrik analiz yöntemi ile gözden geçirerek
bu konuda yapılan çalışmaların yönünü ve literatürdeki boşlukları
belirlemek ve öneriler sunmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Web of
Science veri tabanında “accounting standards in islamic banks” ve
“AAOIFI” anahtar kelimeleri ile arama yapılmış ve ön bulgulara göre 110
akademik çalışmaya rastlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Banka muhasebesi, denetim, AAOIFI standartları,
bibliyometrik analiz, islami finans
ICDBME-2022 292
A BIBLIOMETRIC ANALYSIS OF THE STUDIES ON AAOIFI

STANDARDS APPLIED IN PARTICIPATION BANKS
Musa ÖZÇELİK
ORC-ID: 0000-0002-2175-3605
ABSTRACT
The participation banking sector in the world has developed rapidly
since the beginning of the 2000s and the share of this sector in the
banking sector has increased. Accordingly, the activities of the growing
participation banking sector have become more complex. In addition,
due to the nature of participation banks, their activities differ from
conventional banks. For these reasons, it is thought that International
Financial Reporting Standards (IFRS) are insufficient in reporting
and auditing the activities of participation banks. The Accounting
and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions (AAOIFI)
started to publish accounting and auditing standards for participation
banks (Islamic Finance Institutions) in 2000 to address this problem. In
Turkey, the Public Oversight Authority (KGK) has made an agreement
with AAOIFI and implemented the Interest-Free Financial Accounting
Standards (FFMS) and the Interest-Free Financial Auditing Standards
(FFDS) for participation banks as of January 1, 2020. The aim of the
study is to determine the direction of the studies on this subject and
identify the gaps in the literature and offer suggestions by reviewing
the existing studies on AAOIFI Standards by conducting a bibliometric
analysis method. For this purpose, the keywords “accounting standards
in Islamic banks” and “AAOIFI” were searched in the Web of Science
database and according to preliminary findings, 110 academic studies
were found.
Keywords: Bank accounting, audit, AAOIFI standards, bibliometric
analysis, islamic finance
ICDBME-2022 293
SEYAHAT ENDÜSTRİSİNDE OYUNLAŞTIRMA UYGULAMALARI
Osman Seraceddin SESLİOKUYUCU

ORC-ID: 0000-0001-6539-0992
Reşat ARICA
Batman Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-1238-7313
ÖZET
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişim üretim ve hizmet
pazarında işletmelerin iç ve dış müşterilerle iletişim ve etkileşim
süreçlerinde değişimi beraberinde getirmiştir. İşletmeler iç ve dış
müşterilerle daha etkin ve verimli iletişim kurmak ve bu sayede
pazarda rekabet gücü elde etmek amacıyla teknolojik araç ve sistemleri
etkin kullanmaya başlamıştır. Oyun dışı bağlamlarda oyun öğelerinin
ve mekanizmalarının kullanılmasını ifade eden oyunlaştırma ise
işletmelerin iç ve dış müşterilerle etkileşimin etkinliğini sağlamak için
kullandığı teknolojilerdendir. Oyunlaştırma süreçleri, iç ve dış müşteri
alışkanlıklarının biçimlendirilmesi, yönetilmesi ve sürdürülebilirliğinin
sağlanmasında etkin rol oynamaktadır. Aynı zamanda oyunlaştırma
hizmet sağlayıcılara iç ve dış müşteri memnuniyetini, sadakatini ve
deneyimini arttırma fırsatı sunmaktadır. Mevcut literatür incelendiğinde
seyahat endüstrisinde oyunlaştırma sistemlerini ele alan araştırmaların
sınırlı olduğu görülmektedir. Bu çıkış noktasından hareketle hazırlanan
araştırmada, seyahat endüstrisinde oyunlaştırma sistemini konu alan
çalışmaların incelenmesi, uygulama ve süreçlerinin değerlendirilmesi
amaçlanmaktadır. Bu sayede hizmet sağlayıcı-müşteri etkileşiminin
yoğun olduğu seyahat endüstrisinde bir yandan iç müşterilerin
davranışlarını yönetmek öte yandan dış müşteri davranışlarını
anlamlandırmak olanaklı hale gelecektir. Aynı zamanda hizmet
çıktılarını geliştirmek açısından oyunlaştırma sistem, süreçlerinin ve
uygulamalarının anlaşılması mümkün kılınacaktır. Araştırma sonuçları
ekseninde teorik açıdan oyunlaştırma kavramının seyahat endüstrisinde
incelenmesi gereken boyutlarının ortaya konması, buna ek olarak
işletmelere oyunlaştırma uygulamalarını kurgulaması ve yönetmesi
açısından çerçeve sunulması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Oyunlaştırma, seyahat, hizmet sistemleri
ICDBME-2022 294
APPLICATIONS OF GAMIFICATION IN THE TRAVEL INDUSTRY
Osman Seraceddin SESLİOKUYUCU

ORC-ID: 0000-0001-6539-0992
Reşat ARICA
Batman Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-1238-7313
ABSTRACT
The rapid development in information and communication
technologies has brought about a change in the communication and
interaction processes of enterprises with internal and external customers
in the production and service market. Businesses have started to use
technological tools and systems effectively in order to communicate more
effectively and efficiently with internal and external customers and thus
to gain competitive power in the market. Gamification, which expresses
the use of game elements and mechanisms in non-game contexts, is one
of the technologies used by businesses to ensure the effectiveness of
interaction with internal and external customers. Gamification processes
play an active role in shaping, managing, and maintaining internal and
external customer habits. At the same time, gamification offers service
providers the opportunity to increase internal and external customer
satisfaction, loyalty, and experience. When the existing literature is
examined, it is seen that the researches on gamification systems in the
travel industry are limited. Based on this starting point, the study aims
to examine the studies on the gamification system in the travel industry,
and to evaluate its applications and processes. In this way, in the travel
industry, where service provider-customer interaction is intense, it will
be possible to manage the behaviors of internal customers and to make
sense of external customer behaviors. At the same time, it will be possible
to understand the gamification system, processes and applications in
terms of improving service outputs. In the axis of the research results,
it is aimed to reveal the dimensions of the concept of gamification that
should be examined in the travel industry from a theoretical perspective,
and in addition to this, it is aimed to present a framework for businesses
to construct and manage gamification applications.
Keywords: Gamification, travel, service systems
ICDBME-2022 295
TEKNOLOJİK GELİŞMELERİN MUHASEBE MESLEĞİ ÜZERİNDEKİ

ETKİLERİ
Ahmet Cemkut BADEM

Kocaeli Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0001-5691-5742
Yüsran İSMAİLOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-5333-830X
ÖZET
Muhasebe mesleği, başlangıcından itibaren birçok sosyal, ekonomik ve
teknolojik faktöre bağlı olarak en uyarlanabilir, değişebilir ve gelişmiş
kariyerlerden biri olarak kabul edilmektedir. Teknoloji, muhasebe
mesleğini etkileyen ve değiştiren en önemli nedenlerden biridir.
Ayrıca her teknolojik gelişme iş dünyasında ve muhasebe mesleğinde
bir değişime yol açabilir. Bu bildiri, ilgili akademik literatürün gözden
geçirilmesine bağlı olarak tarihsel yaklaşım çerçevesinde teknolojik
faktörlere dayalı muhasebe mesleği gelişmeleri için kısa ve kapsamlı bir
çerçeve sağlayabilir. Bu kapsamda, sanayi devriminin başlangıcından
günümüze muhasebe mesleğinin teknolojik gelişmeler çerçevesinde
dönüşümü bu bildiride incelenmiştir. Daha sonra, içine bulunulan
dönemde ortaya çıkan teknolojiler aracılığıyla dördüncü sanayi devrimi
vurgulanmıştır. Son olarak, bu gelişmeler ışığında muhasebe mesleğinin
geleceği için bir vizyon sunulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Muhasebe mesleği, teknoloji, endüstri devrimi
4.0.
ICDBME-2022 296
THE EFFECTS OF TECHNOLOGICAL DEVELOPMENTS ON THE

ACCOUNTING PROFESSION
Ahmet Cemkut BADEM

ORC-ID: 0000-0001-5691-5742
Yüsran İSMAİLOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-5333-830X
ABSTRACT
The accounting profession since its very beginning has been considered
one of the most adaptable, changeable, and developed careers based on
many social, economic, and technological factors. Technology is one of
the most important reasons that has affected and changed the accounting
profession, moreover, every technological development could lead to a
change in the business world and accounting profession. this paper could
provide a brief comprehensive framework for the accounting profession
developments based on technological factors using the historical
approach depending on reviewing the related academic literature.
This paper will investigate the accounting profession and technological
developments since the beginning of the industrial revolution. After that,
it will highlight the fourth industrial revolution through the emerging
technologies in this time. Finally, the paper will give a vision for the
future of the accounting profession in light of these developments.
Keywords: Accounting profession, teknology, industrial revoluation
4.0.
ICDBME-2022 297
İŞLETMELERDE DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN İNSAN KAYNAKLARI

YÖNETİMİNDE İŞE ALIM SÜRECİ ÜZERİNE ETKİSİ: KAVRAMSAL BİR
DEĞERLENDİRME
Erhan KILINÇ
ORC-ID: 0000-0002-2065-2407
Şeydanur KOÇAK
ORC-ID: 0000-0002-1105-8799
ÖZET
Dijital dönüşüm; insanları, süreçleri ve teknolojileri bir araya
getirerek dönüştüren, işletmelerin ve toplumların ihtiyaçlarına uygun
dijital teknolojileri üreten ve entegre eden bir süreçtir. Bu entegrasyon
süreci sayesinde işletmeler iş akışlarını, süreçlerini ve faaliyetlerini
yeniden düzenlemektedir. İşletmeler bilişim teknolojilerinin sunmuş
olduğu imkanlar ile yapay zekâ, mobil uygulamalar, bulut bilişim,
büyük veri, nesnelerin interneti ve arttırılmış gerçeklikler gibi birçok
teknolojik uygulamalar aracılığıyla faaliyetlerini daha verimli ve
kullanışlı hale getirmektedirler. Yapılan çalışmalar küresel salgın olarak
yaşadığımız Covid-19 pandemisi ile dijital dönüşüm sürecinin daha da
hızlandığını ortaya koymaktadır. İşletmeler, varlıklarını sürdürmek ve
rekabet avantajı sağlamak için dijital dönüşümle gelen bu gelişmelere
uyum sağlamak durumundadırlar. Bu gelişmelerin görüldüğü işletme
fonksiyonlarından biri de insan kaynakları yönetimi ve onun önemli
işlevlerinden biri olan işe alım sürecidir. İşletmelerin işe alım sürecini
etkin ve verimli yönetememeleri, beraberinde hem işletme hem de
işgören açısından birçok olumsuzluğu beraberinde getirmektedir.
İşletmeler, uzun vadeli insan kaynakları envanteri hedef ve amaçlarına
ulaşabilmek için dijital dönüşümle birlikte yeni teknolojileri kullanmaya
ve buna uygun yaklaşımlar gerçekleştirmeye başlamışlardır. Bu
çalışmada işletmelerde dijital dönüşüm sürecinin insan kaynakları
yönetiminde işe alım süreci üzerine etkileri kavramsal olarak ortaya
konulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda yapılan çalışmalar ve uygulamalar
örnekleriyle birlikte değerlendirilmiştir. Dijital dönüşümün işletmelerin
yeni çalışanları işe alma süreçlerinde onlara birçok avantaj sağladığı,
işletmelerin bu süreci bilinçli yaklaşımla değerlendirmeleri gerektiği
görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Dijital dönüşüm, işletmeler, insan kaynakları
yönetimi, işe alım süreci
ICDBME-2022 298
THE EFFECTS OF DIGITAL TRANSFORMATION IN BUSINESSES

ON THE RECRUITMENT PROCESS IN HUMAN RESOURCES
MANAGEMENT: A CONCEPTUAL EVALUATION
Erhan KILINÇ
ORC-ID: 0000-0002-2065-2407
Şeydanur KOÇAK
ORC-ID: 0000-0002-1105-8799
ABSTRACT
Digital transformation is a process that transforms people, processes
and technologies by bringing together and integrating digital
technologies suitable for the needs of businesses and societies. Thanks
to this integration process, businesses are reorganizing their workflows,
processes and activities. With the opportunities offered by information
technologies, businesses make their activities more efficient and useful
through many technological applications such as artificial intelligence,
mobile applications, cloud computing, big data, internet of things and
augmented realities. Studies show that the digital transformation process
has accelerated with the Covid-19 pandemic, which we experience as a
global epidemic. Businesses have to adapt to these developments that
come with digital transformation in order to maintain their existence
and provide competitive advantage. One of the business functions
where these developments are seen is human resources management
and the recruitment process, which is one of its important functions. The
inability of businesses to manage the recruitment process effectively
and efficiently brings with it many negativities in terms of both the
business and the employee. In order to achieve their long-term human
resources inventory goals and objectives, businesses have begun to use
new technologies and implement appropriate approaches with digital
transformation. In this study, the effects of the digital transformation
process in businesses on the recruitment process in human resources
management have been tried to be put forward conceptually. In
this context, studies and applications were evaluated together with
examples. It has been seen that digital transformation provides many
advantages for businesses in the recruitment process of new employees,
and businesses should evaluate this process with a conscious approach.
Keywords: Digital transformation, businesses, human resource
management, recruitment process
ICDBME-2022 299
BLOKZİNCİR SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİNE

ULAŞMADA KİLİT BİR TEKNOLOJİ OLABİLİR Mİ? LİTERATÜR
TARAMASI İLE BİR DEĞERLENDİRME
Bilgen AKMERMER
ORC-ID: 0000-0003-4201-5254
ÖZET
Bilindiği üzere, Birleşmiş Milletler (BM), tüm dünyada sosyal,
kültürel ve ekolojik meselelerin çözümüne ilişkin olarak; 17 konuda
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) tanımlamıştır. 2030 yılından
önce gerçekleştirilmesi beklenen bu hedefler arasında; yoksulluğu ve
açlığı sona erdirmek, gıda güvenliğini sağlamak, sürdürülebilir tarımı
teşvik etmek, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlamak,
tam ve üretken istihdamı ve herkes için insana yakışır işi teşvik etmek
gibi insanlığın geleceği üzerine doğrudan etkisi olan birçok konuya
vurgu yapılmaktadır. Bu anlamda SKH’lar birçok küresel oyuncu,
özellikle de tematik bir alanda girişimler yapmak isteyen oyuncular için
organizasyonel çerçevede giderek daha çok önem kazanmaya devam
etmektedir. Bu önem karşısında BM yenilenen küresel söylemlerinde
özellikle dijital teknolojilere kilit bir rol atfedilmektedir. Son yıllarda
özellikle blokzincir teknolojisinin ekonomik, çevresel ve sosyal
sürdürülebilirliğin sağlanmasındaki önemini ortaya koyan araştırmalar
çoğalmaktadır. Bu araştırmalar, blokzincir teknolojisinin, tedarik
zincirlerinin sürdürülebilirliği ve ürünlerin izlenebilirliği de dahil olmak
üzere finans sektöründen çok daha geniş bir uygulama yelpazesini
kapsadığını göstermektedir. Bu anlamda, bu araştırma da SKH’larin
gerçekleştirilmesine katkıda bulunan işbirlikçi girişimleri teşvik
etmek için blokzincir teknolojisinin potansiyelini değerlendirmeyi
önermektedir. Bu makale, literatürde blokzincir teknolojisi üzerine
yapılan araştırmaların SKH’lar perspektifinden sistematik ve
derinlemesine incelemesine dayanmaktadır. Araştırma sonuçları,
blokzincir teknolojisinin SKH’larin başarısını desteklemek için önemli
bir potansiyele sahip olduğunu ve yakın gelecekte küresel oyuncular
arasında popülaritesinin artacağını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Blokzincir teknolojisi, sürdürülebilir kalkınma
hedefleri, küresel sürdürülebilirlik
ICDBME-2022 300
COULD THE BLOCKCHAIN BE A KEY TECHNOLOGY IN ACHIEVING

SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS? AN EVALUATION THROUGH
A LITERATURE REVIEW
Bilgen AKMERMER
ORC-ID: 0000-0003-4201-5254
ABSTRACT
As it is known, the United Nations (UN) has defined Sustainable
Development Goals (SDGs) in 17 subjects, concerning the solution of
social, cultural, and ecological issues all over the world. These goals,
which are expected to be achieved before 2030, include ending poverty
and hunger, ensuring food security, promoting sustainable agriculture,
achieving inclusive, sustainable economic growth, promoting
productive employment, and decent work for all, which have a direct
impact on the future of humanity. In this sense, the SDGs continue
to gain significant importance at the organizational framework for
many global players, especially those who want to make initiatives in
a thematic field. In the face of this importance, a key role is attributed
to digital technologies in the UN’s renewed global discourse. In recent
years, the research showing the importance of blockchain technology in
ensuring economic, environmental, and social sustainability has been
increasing. These studies indicate that blockchain technology embraces
a much wider range of applications than the finance sector, including
the sustainability of supply chains and traceability of products. In this
sense, this research propounds to evaluate the potential of blockchain
technology to encourage collaborative initiatives which contribute to
the achievement of SDGs. This paper is based on a broad systematic
review of the research on blockchain technology in the literature from
the perspective of the SDGs. The research results show that blockchain
technology has significant potential to support the achievement of SDGs
and will increase in popularity among global players in the near future..
Keywords: Blockchain technology, sustainable development goals,
global sustainability
ICDBME-2022 301
METAVERSE’TE DİJİTAL VARLIKLARIN RAPORLANMASI

ORC-ID: 0000-0003-2139-8081
ÖZET
İnternetin hayatımıza girmesiyle birlikte iletişim farklı bir boyuta
taşınmış, daha kolay ve hızlı hale gelmiştir. Bu durum ticareti de
etkilemiştir. Ticaret, geldiğimiz noktada artık sanal ortamlarda da
yapılabilmektedir. Son zamanlarda ise sanal dünyalar tartışılır hale
gelmiştir. Bu sanal dünyalar, yaşadığımız gezegene benzemekle
birlikte farklı biçimlerde kurgulanmış evrenler de olabilmektedir.
Metaverse, bu sanal dünyaları barındıran, üç boyutlu sanal bir ortamda,
kullanıcılarının sanal karakterleri (avatarları) ile iletişim kurabildiği
dijital bir dünyayı temsil etmektedir. Metaverse, henüz gelişmekte
olan bir evren ve şu anda sınırlı bir kesimin ilgisini çekmektedir.
Ancak, diğer sosyal medya uygulamalarında olduğu gibi Metaverse’ün
de büyük kitlelere ulaşması beklenmektedir. Metaverse’te avatarlar
aracılığıyla gerçek dünyadaki varlıkların dijital versiyonları satın
alınabilmektedir. İlerleyen zamanlarda şirketlerin de bu sanal dünyada
yer alacakları düşünülürse, şirketler de çeşitli varlıkların alım ve satımını
yapabileceklerdir. Bu noktada şirketlerin satın aldıkları bu dijital
varlıkları nasıl raporlayacakları önemli hale gelmektedir. Bu çalışmanın
amacı, Metaverse’te var olan dijital varlıkların nasıl değerleneceğini ve
raporlanacağını Uluslararası Finansal Raporlama Standarları’nda (UFRS)
yer alan ilkeler bağlamında açıklamaktır. Bu varlıklar, somut varlıklar
olmadıklarından ve bir hakkı temsil ettiklerinden maddi olmayan duran
varlık olarak sınıflandırılabilirler. Bununla birlikte, Metaverse’teki
faaliyetler arttıkça finansal raporlama standartlarındaki açıklamalar
yetersiz kalacaktır. Yeni hesap gruplarının oluşturularak bunlara ilişkin
ilkelerin belirlenmesi uygun olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Metaverse, dijital varlıklar, UFRS
ICDBME-2022 302
REPORTING OF DIGITAL ASSETS IN THE METAVERSE

ORC-ID: 0000-0003-2139-8081
ABSTRACT
With the introduction of the Internet, communication has been
changed in a way that it become easier and faster. This also affected the
trade. Now, trade has become possible in virtual environments. Recently,
virtual worlds are subject of debate. Although these worlds are similar to
the planet we live on, they can also be constructed in different shape. The
Metaverse represents a digital world that includes these virtual worlds,
where its users can communicate with their virtual characters (avatars)
in a three-dimensional virtual environment. The Metaverse is still an
emerging universe and currently attracts limited attention. However,
just like other social media applications, the Metaverse is expected to
reach large parties. In the Metaverse, digital versions of real-world assets
can be purchased through avatars. Considering that companies will take
place in this virtual world in the future, they will be able to trade various
assets. At this point, it becomes important how companies will report
these digital assets that they buy. The aim of this study is to explain how
digital assets will be measured and reported on the basis of the principles
in International Financial Reporting Standards (IFRS). Since these assets
are not tangible assets and represent a right, they can be classified as
intangible assets. However, there will be a lack of guidance in IFRS, as
activities in the Metaverse increase. It will be appropriate to introduce
new accounts and determine the principles regarding them.
Keywords: Metaverse, digital assets, IFRS
ICDBME-2022 303
STRATEJİK ÇEVİKLİK İLE DEĞER YARATAN İNOVASYON: MÜŞTERİ

VE SON KULLANICI GÖZÜNDEN BİR İNCELEME

ORC-ID: 0000-0001-8963-0778
ÖZET
Dijital çağın çağdaş işletmeleri, sahip oldukları bilişim teknolojileri
imkanlarını kullanarak son kullanıcılara sundukları hizmetlerle
müşteri potansiyellerini günden günde arttırmaktadır. Bu işletmeler
son kullanıcılar için gerçekleştirdikleri değer yaratan inovasyonlar
ile önemli bir müşteri kitlesi yaratmakta ve stratejik çeviklik
olarak adlandırılan yeni yönetim stratejisiyle, rakipleri karşısında
sürdürülebilir bir rekabet üstünlüğü kazanmaktadır. Dijital çağın yeni
yönetim paradigması olan çevik yönetim yaklaşımını etkili bir şekilde
kullanan işletmeler; geleneksel yönetim yaklaşımları yerine kendi
kendini organize edebilen esnek, hızlı, çevik ve müşteri odaklı küçük
takımlarla büyük işler başarmakta ve gösterdikleri çevik davranışlarla
rakiplerinin her zaman bir adım önünde yer almaktadır. Stratejik
olarak çevik davranamayan ve bilişim teknolojilerine yeterli yatırımları
yapamayan işletmeler ise, sürekli olarak güç kaybetmekte ve örgütsel
ortamlardan yavaş yavaş kaybolmaktadır. Stratejik çeviklik; bir
işletmenin ürün ve hizmetlerini kullananlar için yeni değerler yaratacak
inovasyonlar yapması, bu inovasyonları son kullanıcılarına sunması ve
işletmenin hali hazırda müşterisi olmayan bu kullanıcıları cezbederek,
geleceğin sadık müşterileri haline getirebilme çabasıdır. Stratejik
olarak çevik bir işletme; henüz müşterisi olmayan son kullanıcılarına
değer yaratabilmek amacıyla, yaratıcı ve yenilikçi bir düşünceyle son
kullanıcıların ihtiyaçlarına odaklanmalı, bu ihtiyaçların bir pazara
dönüşüp dönüşmeyeceğini belirlemeli, rakip işletmeler için pazara giriş
engeli oluşturabilmek amacıyla kolayca taklit ve ikame edilemeyen
inovasyonlar yapmalı, önerdiği yeni çözümün kullanıcının hayatına
nasıl bir iyileşme sağlayacağını ön görebilmeli, rakiplerini düşünerek
savunmaya geçmek yerine inovasyona son kullanıcı ve müşterinin
gözünden bakabilmelidir. Bu bildiride, işletmelerin stratejik çeviklik
göstererek son kullanıcı ve müşteri için değer yaratan inovasyonlara
hangi çabalarla ulaşabileceği kuramsal bir çerçevede tartışılmakta
ve tartışmalar sonucunda ortaya konulan önermeler son kullanıcı ve
müşteri gözünden incelenmektedir. Yapılan araştırmanın, işletmelerin
ICDBME-2022 304
çağdaş yönetim stratejilerine fayda sağlayabileceği ve çevik yönetim

paradigmasının gelişmesine katkı verebileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Stratejik çeviklik, inovasyon, müşteri, son
kullanıcı.
ICDBME-2022 305
INNOVATION THAT CREATES VALUE WITH STRATEGIC AGILITY: A

REVIEW FROM CUSTOMER AND END USER EYES

ORC-ID: 0000-0001-8963-0778
ABSTRACT
Contemporary companies of the digital age are increasing their
customer potential day by day with the services they offer to end
users by using their information technologies. These companies create
a significant customer base with their innovations that create value
for their end users, and with this new management strategy called
strategic agility, they gain a sustainable competitive advantage over
their competitors. Businesses that effectively use the agile management
approach, which is the new management paradigm of the digital
age, achieve great things with self-organizing, flexible, fast, agile and
customer-oriented small teams instead of traditional management
approaches, and are always one step ahead of their competitors with their
agile behaviors. Companies that cannot act strategically agile and make
sufficient investments in information technologies are constantly losing
power and gradually disappearing from organizational environments.
Strategic agility is the effort of an enterprise to make innovations that
will create new values for those who use its products and services, to
offer these innovations to its end users, and to attract these users who
are not currently customers of the enterprise and turn them into loyal
customers of the future. A strategically agile company should focus on
the needs of end users with a creative and innovative thinking in order
to create value for its end users who are not yet customers, determine
whether these needs will turn into a market, make innovations that
cannot be easily imitated or substituted in order to create a barrier to
entry for competitors, It should be able to foresee how the new solution
will improve the user’s life, and look from the eyes of the end user and
the customer instead of thinking about his competitors and going on the
defensive. In this paper, it is discussed in a theoretical framework how
businesses can achieve innovations that create value for the end user and
customer by showing strategic agility, and the propositions that are put
forward because of the discussions are examined from the perspective of
the end user and the customer. It is thought that the research can benefit
the modern management strategies of the enterprises and contribute to
the development of the agile management paradigm.
Keywords: Strategic agility, innovation, customer, end user
ICDBME-2022 306
THE EXPANSION OF RIGHTS VIOLATIONS IN DIGITAL BUSINESS : A

TRUTH TO BE FACED
Pr BADI BOUKEMIDJA Nadjiba

University Of Algiers1
ORC-ID: 0000-0001-9361-3938
ABSTRACT
Concerning digital business, the search for customers must not be
placed under the sign of disloyalty and if the courts are led to recall the
freedom for each competitor to attract customers from his rivals, it is
always subject to “respecting the customs fair trade”.
In this context,with analytic mothod, the concept of customer
acquisition implies, first of all, the observation that the product is aimed
at the same customer base, it is not important that the customer is
initially loyal to a competitor, only the qualitative identification of the
product being of such a nature as to verify whether there is a “starter”
of resemblance to the competitor’s product allowing, after the faulty
process has been identified.
With regard to “disparagement”, which is an attack directed against
a competitor or a given category of competitors, its consequences go
further since the information given on the competitor or its products
being inaccurate, the consumer risks being harmed too.
Counterfeiting produces negative effects for all economic players:
it leads to loss of market share, manifests attitudes of unfair and/or
parasitic competition, particularly with regard to distribution networks,
since it saves all investment, creation, advertising, marketing and
business development expenses, in addition to expenses relating to legal
protection. It only rarely concerns the largest companies, but has its
effects on sectors affecting the creative It therefore has real consequences
in terms of growth and employment.
In conclusion, the infringement of digital business may concern the
right, for example, counterfeiting, and may concern the illicit means, for
example, disparagement.
Keywords: Rights, violation, digital business, infringement.
ICDBME-2022 307
BÜYÜK VERİ BİR FIRSAT MIDIR YOKSA TEHDİT Mİ: MUHASEBE VE

DENETİM PERSPEKTİFİNDEN BİR DEĞERLENDİRME
Adem ÖĞÜT
Abdullah BAĞCI
ÖZET
Günümüzde işletmeler için finansal ve finansal olmayan verilerin
kaydedilmesi, analiz edilmesi ve raporlanması daha hızlı ve daha
karmaşık hale gelmiştir. Nesneler arasındaki etkileşim nedeniyle,
geleneksel muhasebe ve denetim yöntemleri de hızlı bir değişim
sürecine girmiştir. Kaydedilen verilerle işletmede büyük veri tabanları
oluşturmak, yararlı ve anlamlı bilgiler elde etmek ve bilgi kullanıcılarına
bunları zamanında sunmak stratejik önem taşımaktadır. Büyük veri
tekniklerini kullanmanın avantajları arasında maliyet düşürme ve
rekabet avantajı sayılabilir. Maliyet düşürme açısından, büyük veri,
iş alanlarının büyük verileri geleneksel veritabanından çok daha
ucuza tutmasına yardımcı olur. Rekabet avantajı açısından büyük
veriyi yeni iş fırsatları için kullanmak olasıdır. Büyük veri analizinin
sonuçları yeni ürünler, hizmetler bulmaya yardımcı olabilir ve hatta
iş modelleri geliştirilebilir. Almeida’nın büyük verinin yararları ve
zorlukları hakkındaki araştırmasına göre, yöneticiler büyük verinin en
önemli beş avantajını şu şekilde tanımlıyor; tüketici davranışına ilişkin
öngörüleri artırmak, satış sayılarını artırmak, kayıtları artırmak, yatırım
getirisini artırmak, müşteri memnuniyetini artırmak ve satışa yol açmak
(Yurtsevenler, 2019). Öte yandan, büyük veri, yaşama her yönüyle
sağladığı faydanın yanı sıra kimi endişelere de yol açmaktadır: Bir
yandan yaşam tarzının iyi yönde değişmesine yol açarken diğer yandan
neredeyse her alandaki verilerin toplanıp işlenmesini mümkün hâle
getirmekte, bu da gizliliğin korunması gibi noktalarda kişileri tedirgin
etmektedir. Bu nedenle büyük veri; veri gizliliği, veri güvenliği ve veri
ayrımcılığı noktalarında veri toplayıcılarına ağır yasal sorumluluklar
yüklemektedir. Sorumlulukların yerine getirilmemesi ve büyük verilerin
sızmasının veri toplayıcılara maddi manevi ciddi kayıplar yaşatacağı
unutulmamalıdır. Sonuç olarak, bu çalışmada büyük verinin muhasebe
ve denetim açısından sunduğu fırsatlar ve tehditler incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Büyük veri, dijitalleşme, muhasebe, denetim
ICDBME-2022 308
IS BIG DATA AN OPPORTUNITY OR A THREAT: AN ANALYSIS FROM

ACCOUNTING AND AUDIT PERSPECTIVE
Adem ÖĞÜT
Abdullah BAĞCI
ABSTRACT
Recently, recording, analyzing and reporting financial and non-
financial data for businesses has become faster and more complex. Due
to the interaction between objects, traditional accounting and auditing
methods have also entered a rapid change process. It is of strategic
importance to create large databases in the enterprise with the recorded
data, to obtain useful and meaningful information and to present them
to information users in a timely manner. Advantages of using big data
techniques include cost reduction and competitive advantage. In terms
of cost reduction, big data helps businesses keep big data much cheaper
than traditional database. In terms of competitive advantage, it is possible
to use big data for new business opportunities. The results of big data
analytics can help find new products, services, and even business models
can be developed. According to Almeida’s research on the benefits and
challenges of big data, executives define the top five advantages of big
data as follows; to increase insights on consumer behavior, increase
sales, increase registrations, increase return on investment, increase
customer satisfaction and lead to sales (Yurtsevenler, 2019). On the
other hand, in addition to the benefits it provides to life in every aspect,
big data also raises some concerns: On the one hand, it leads to a change
in the lifestyle for the better, on the other hand, it makes it possible
to collect and process data in almost every field, which makes people
nervous about the protection of privacy. Therefore, big data; imposes
heavy legal responsibilities on data collectors in terms of data privacy,
data security and data discrimination. It should not be forgotten that
failure to fulfill responsibilities and leakage of big data will cause serious
financial and moral losses to data collectors. As a result, in this study, the
opportunities and threats presented by big data in terms of accounting
and auditing will be examined.
Keywords: Big data, digitalization, accounting, audit
ICDBME-2022 309
EXAMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN DIGITAL

TRANSFORMATION, ORGANIZATIONAL LEARNING, AND STRATEGY
Gökhan TANRIVERDİ
ORC-ID: 0000-0001-9863-3620
ABSTRACT
The digital transformation that emerged as a result of the fourth
industrial revolution has made it necessary for businesses to review
their strategies and product and service production processes to survive
and gain a competitive advantage. In this sense, the concept of digital
transformation has also attracted attention in the business management
literature due to its vital importance for businesses. However, although
businesses have to adapt to a critical period for themselves, there is a
curiosity about what strategies businesses should follow with the new
digital era and how they can create these strategies. From this point of
view, through reviewing the related literature, the study aims to examine
the process of forming a digital transformation strategy by starting
from the concepts of digital transformation and organizational learning
and to reveal the frequently used digital transformation strategies by
businesses. The study is expected to contribute to businesses in terms of
understanding the process of forming digital transformation strategies.
Keywords: Digital transformation, organizational learning, strategy
formation
ICDBME-2022 310
YÜKSELEN ŞİRKET Mİ, TARİHE KARIŞAN ŞİRKET Mİ? VUCA

DÜNYASINDA LİDERLİĞİN YAPI TAŞLARI
Adem ÖĞÜT
Hala ABUDBAA
Nahit YILMAZ
ÖZET
İş dünyasının küresel boyutta dijitalleşmesiyle ve hızlı değişen
atmosferiyle birlikte hem birey olarak hem de örgüt olarak ayakta
kalabilmek oldukça güçleşmiştir. Liderler VUCA olarak adlandırılan bu
değişken dünyanın gerçekleriyle yüzleşerek, ortaya çıkan değişimleri
hızlıca kabul edebilmeli, olaylara bakış açılarını yenilemeli ve
kendilerinde var olan yetkinliklerini geliştirerek, bu yeni dünyaya
uygun stratejilerle yol almalıdır. Deneyimlediğimiz ve geçmişle
kıyaslanamayacak hızda değişen, birbirleriyle karşılıklı ilişki içinde
pek çok etmenin oluşturduğu karmaşık, oynak, muğlak ve belirsiz
iş dünyası ortamı, VUCA olarak betimlenmektedir. VUCA, volatility,
uncertainty, complexity ve ambiguity kelimelerinin baş harflerinden
oluşan bir kısayol tanımlamadır. Pandemi, ekonomik dalgalanmalar ve
dijital dönüşümler nedeniyle dünya artık eskisinden çok farklı bir sosyo-
ekonomik yapıya evrilmekte ve bu parametrelerle çevrelenen VUCA
dünyasında liderlik rolü kritik ve stratejik bir değere yükselmektedir.
İş aleminde -sektör farketmeksizin- liderler, bu dalgalanma, belirsizlik
ve karmaşıklık ortamında keşfedilmemiş sularda gezinirken benzeri
görülmemiş fırtınalarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu çalışmada, ulusal
ve küresel ölçekte ve düzlemde VUCA ile nasıl bir iş dünyasının şirketleri
karşıladığı resmedilmekte, yeni liderlik becerileri ve yetkinlikleri
vurgulanmakta ve başarı ve başarısızlık öykülerinden hareketle neleri
yaparsak yükselen şirketler, neleri yaparsak tarihe karışan şirketler
arasında yer alacağımız kategorik olarak analiz edilmektedir.
AnahtarKelimeler: VUCA dünyası, dijital liderlik, yükselen şirket,
çevik liderlik
ICDBME-2022 311
RISING COMPANY OR DISAPPEARING COMPANY? BUILDING

BLOCKS OF LEADERSHIP IN THE VUCA WORLD
Adem ÖĞÜT
Hala ABUDBAA
Nahit YILMAZ
ABSTRACT
With the global digitalization of the business world and the rapidly
changing atmosphere, it has become very difficult to survive both as
an individual and as an organization. Leaders must face the realities
of this changing world, called VUCA, and be able to quickly accept the
emerging changes, renew their perspectives on events, and develop
their own competencies and move forward with strategies suitable
for this new world. The complex, volatile, ambiguous and uncertain
business environment that we have experienced and that is changing at
an incomparable pace with the past and created by many interrelated
factors is described as VUCA. VUCA is an acronym for volatility,
uncertainty, complexity and ambiguity. Due to the pandemic, economic
fluctuations and digital transformations, the world is evolving into a
very different socio-economic structure than before, and the leadership
role in the VUCA world surrounded by these parameters rises to a
critical and strategic value. Business leaders, regardless of industry,
face unprecedented storms as they navigate uncharted waters in this
environment of volatility, uncertainty and complexity. In this study, how
a business world welcomes companies with VUCA on a national and
global scale, new leadership skills and competencies are emphasized,
and based on success and failure stories, it is categorically analyzed that
what we do will be among the companies that are rising and what we do
will be among the companies that become history. The abstract should
be between 150 to 300 words in Turkish and English. The abstract
should include the major aspect of the study, the overall purpose of the
study, methodology, data sources, basic findings, discussions and the
conclusion of the study.
Keywords: VUCA world, digital leadership, emerging company, agile
leadership
ICDBME-2022 312
METAVERSE UYGULAMALARI VE DIŞ TİCARET
Ata KAHVECİ
ORC-ID: 0000-0002-2010-614X
Onur TOS
ORC-ID: 0000-0003-4992-9315
ÖZET
Günümüzde bilgi iletişim teknolojilerinde (BIT) yaşanan gelişmeler
dijitalleşmenin önünü açmaktadır. Dijitalleşmenin etkisiyle ön plana
çıkan son kavram ise Metaverse’dir. Metaverse, birçok alanın günümüz
koşularına bakış açısını etkilemiş ve yeni bir çehre kazandırmıştır. İlk
örnekleri eğitim odağında görülen Metaverse, sanal dünyada artırılmış
gerçeklik unsurları sunmakta, kurum ve kişisel bazda avatar kullanımına
imkan tanıyarak normal düzen yaşam koşulları ile eş zamanlı olarak
Metaverse dünyasında işlevsellik sergilenmesini sağlamaktadır. Bu imkan
sayesinde iş kolu fark etmeksizin her türlü eylem daha kısa yollardan
gerçekleştirilebilmekte, hareket alanları genişletilebilmekte, bağlantılar
kuvvetlendirilebilmekte ve etkileşim düzeyi artırılabilmektedir. Bu
çerçevede Metaverse ortamı sunduğu yeni yaşam alanı ile birçok alanda
olası gelişmelerinde önünü açmaktadır. Önünü açtığı sektörlerden biri
de dış ticarettir. Ülkeler arasındaki mesafelere ek olarak yapısı gereği
birçok kurumun ve tarafın yer aldığı dış ticaret, karmaşık süreçleri
içermektedir. Bu süreçlerin hızlandırılması ve kolaylaştırılabilmesi için
dijitalleşme kapsamında Endüstri 4.0 tabanlı çözümlerin hızlı bir şekilde
dış ticaretin temel unsurları olan ödemeler, gümrük işlemleri, lojistik,
sigorta, risk hesaplaması gibi birçok konuda uygulandığı görülmektedir.
Literatür incelendiğinde dış ticaret kapsamında yapay zeka, nesnelerin
interneti, blokzincir, NFT (non-fungible token), artırılmış gerçeklik
başlıklarında çalışmalar bulunmakla birlikte, Metaverse ile dış ticaret
konusunu birlikte ele alan bir çalışma tespit edilememiştir. Bu noktadan
hareketle, çalışma kapsamında birçok sektör için yaratıcı yıkım etkisi
olacak Metaverse konusu literatür çerçevesinde araştırılarak dış
ticarete olası etkilerinin neler olabileceği kavramsal bir bakış açısı ile
incelenecektir. Dış ticaretin geleceğine ilişkin dijitalleşme kapsamında
yapılan çalışmaların ışığında sektör uygulamacıları, akademisyenler
ve kamu kesiminde Metaverse konusunun bütünsel bir bakış açısı ile
tartışılması büyük önem arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Metaverse, dış ticaret, dijitalleşme, endüstri 4.0
ICDBME-2022 313
METAVERSE APPLICATIONS AND FOREIGN TRADE
Ata KAHVECİ
ORC-ID: 0000-0002-2010-614X
Onur TOS
ORC-ID: 0000-0003-4992-9315
ABSTRACT
Today’s advances in information and communication technologies
(ICT) are paving the way for digitalization. Metaverse is the final concept
that emerges as a result of digitalization. The Metaverse has influenced
the perspective of many fields on current conditions and given it a new
face. The Metaverse, the first examples of which we see in the context
of education, presents augmented reality elements in the virtual world
that allows the use of avatars on an institutional and personal basis,
and allows functionality to be displayed in the Metaverse world while
normal living conditions are maintained. Because of this opportunity,
all types of actions, regardless of business line, can be completed in less
time, mobility regions can be enlarged, connections can be strengthened,
and the level of interaction can be increased. In this perspective, the
Metaverse environment, with its novel living space, sets the way for
potential breakthroughs in a variety of fields. Foreign trade is one of
the industries it paved the way for. Foreign trade, which involves many
institutions and parties due to its structure, entails complex processes in
addition to the distances between countries. In order to accelerate and
facilitate these processes, Industry 4.0-based solutions within the scope
of digitalization are rapidly deployed in various basic elements of foreign
trade such as payments, customs procedures, logistics, insurance, risk
calculation etc. Although there are researches on artificial intelligence,
internet of things (IoT), blockchain, NFT (non-fungible token), and
augmented reality etc. within the context of foreign trade, but no study
associated with Metaverse and foreign trade was found in the literature
review. In this regard, within the scope of this study, Metaverse, which
will have a creative destruction effect for many sectors, will be scanned
within the framework of the literature and its potential effects on foreign
trade will be examined from a conceptual perspective. In the light of the
studies on the future of foreign trade and digitalization, it is of great
importance to discuss the Metaverse issue with a holistic perspective
among the private sector practitioners, academics and the public sector.
Keywords: Metaverse, foreign trade, digitalization, industry 4.0
ICDBME-2022 314
DİJİTAL YÖNETİM VE STRATEJİ; GENÇ DOSTU BİRİMİ ÖRNEĞİ
Özgül ÖRSAL
ORC-ID: 0000-0002-1315-7483
ÖZET
Küresel Covid-19 krizi sonucunda yönetim ve strateji yapılarında
değişim ve yenilik sürecini hızlandırmış, dijital dönüşümü tüm kamu
ve özel kurum ve kuruluşlar için zorunlu hale getirmiştir. Üniversite
öğrencileri Türkiye’deki gençlik grubunun %55,4’ünü Eskişehir’deki
üniversite gençleri ise %20,1’ini oluşturmaktadır. Bu çalışma Eskişehir
Osmangazi Üniversitesi Gençlik Dostu Merkezi ESOGÜ-GEDAB’ın dijital
yönetimi ve stratejisi, internet sitesinde yer alan bilgilerin gençlerin
özel ihtiyaçlarına ne kadar cevap verdiğini belirlemek amacıyla
gerçekleştirilmiştir. ESOGÜ GEDAB Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
doğrultusunda temel sağlık bilgileri Mart 2019 tarihinden itibaren
www.gedab.ogu.edu.tr adresinde paylaşılmaktadır. Tekrar tekrar
girmek mümkün olsa da, ziyaretçi sayısı doğru bilgiye ulaşmak açısından
önemlidir. Ocak 2019 - Temmuz 2022 tarihleri arasında sitemizi ziyaret
eden toplam ziyaretçi sayısı 1.603.388’dir. Günde ortalama 1250, ayda
37.500 kez ziyaret edildiği belirlendi. GEDAB’dan 18 yılda toplam
37.687 öğrenci hizmet ve danışmanlık alırken, web sitemiz ile 3 yıl 6
ay gibi kısa bir sürede 14 yılda verdiğimiz hizmetle 43 kat daha fazla
gence ulaşıldığı belirlendi. Bu veriler gençlerin internet üzerinden doğru
bilgiye ulaşmaları gerektiğinin önemli bir göstergesidir. Geniş kitlelere
ulaşmada etkili olan dijitalleşme, gençler arasında “Bilinçli Gençlik,
Sağlıklı Gelecek” yaratmada etkili oluyor. Gençlik Dostu Merkezlerin
sağlık iletişimine, dijital uygulamalara ve nesil teorisine odaklanarak,
gençlerin sağlığının iyileştirilmesi, farkındalık yaratılması, sağlık
hizmetlerinin sunumunun iyileştirilmesi, strateji ve yönetim sürecinde
sürdürülebilirlik konularında yöneticilere kaynak sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Stratejik yönetim, dijitalleşme, web sitesi,
ulaşılabilirlik
ICDBME-2022 315
DIGITAL MANAGEMENT AND STRATEGY; EXAMPLE OF YOUTH-

FRIENDLY CENTER
Özgül ÖRSAL
ORC-ID: 0000-0002-1315-7483
ABSTRACT
As result of the global Covid-19 crisis, has accelerated the process
of change and innovation in management and strategy structures and
has made digital transformation compulsory for all public and private
institutions and organizations. University students constitute 55.4% of
the youth group in Turkey, and university students in Eskişehir 20.1%.
This study was carried out to determine the digital management and
strategy of Eskişehir Osmangazi University Youth-Friendly Center
ESOGÜ-GEDAB, and how much the information on the website responds
to the special needs of young people.
In line with the ESOGÜ GEDAB Sustainable Development Goals, basic
health information has been shared at www.gedab.ogu.edu.tr since
March 2019. Although it is possible to enter repeatedly, the number of
visitors is important in order to reach the right information.
The total number of visitors visiting our site between January 2019
and July 2022 is 1,603,388. It was determined that an average of 1250
visits were made per day and 37,500 times per month. While a total of
37,687 students received service and consultancy from GEDAB in 18
years, it was determined that 43 times more young people were reached
with the service we provided in 14 years, in a short period of 3 years and
6 months with our website.
These data are an important indicator of the need for young people
to access accurate information on the internet. Digitalization, which is
effective in reaching large masses, is effective in creating “Conscious
Youth, Healthy Future” among young people. Focusing on the health
communication, digital applications, and generation theory of Youth
Friendly Centers, it provides resources to managers on improving the
health of young people, raising awareness, improving the delivery of
health services, and sustainability in the strategy and management
process.
Keywords: Strategic management, digitization, website, accessibility
ICDBME-2022 316
KURUMSAL VERİMLİLİK SKORKARTI BSC’NİN STRATEJİK

YÖNETİMDE VERİMLİLİK MALİYETLERİ ÜZERİNE ETKİSİ
Özgül ÖRSAL
ORC-ID: 0000-0002-1315-7483
Nurullah UÇKUN
ORC-ID: 0000-0001-5073-5644
ÖZET
Bu çalışma, bir üniversite hastanesinin kurumsal verimlilik
karnesinin-BSC’nin stratejik yönetiminde verimlilik maliyete etkisini
değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Geliştirdiğimiz 95 kriterli BSC’de 10
mali kriterin puanlamasında ilgili yıllara ait Nihai Mali Tablolarda yer
alan 83 veri kullanılmıştır. Hasta ve çalışan memnuniyetini puanlamak
için hasta memnuniyet anketi (n=2700) ve çalışan memnuniyet anketi
(n=2100) kullanıldı. Çalışmamızda verimlilik oranları, sağlık hizmetleri
yönetimi, mali hizmetler yönetimi, idari hizmetler yönetimi ve stratejik
yönetim hedeflerinin genel olarak değerlendirilmesi puanlarını artırdı.
Üç yıllık verimlilik raporunun başarı grubu B’deki başarı oranı 71,5’ten
78,6’ya yükseldi. Hasta memnuniyeti (Polinik & Yatarak & Acil servis,
laboratuvar ve Radyoloji servisleri & Ameliyathane hizmetleri) ortalama
%88 iken, çalışan memnuniyet oranı %80’dir.Geliştirdiğimiz üniversite
hastanesine özel BSC; verimlilik ve maliyet arasında spesifik, hassas
ve kesin ölçüm sağlar ve paydaşlar tarafından benimsenen 95 kriter
ile temel bileşenler ve çok boyutlu ölçüm teknikleri dahil olmak üzere
finansal karşılaştırma fırsatı sunar. Nitekim üniversite hastanesi
yöneticileri ve karar vericiler için stratejik bir değerlendirme ve kontrol
aracıdır.Üniversite Hastanelerinin iş süreçleri yönetimini bütüncül bir
yaklaşımla (maliyet/hasta memnuniyeti/çalışan memnuniyeti) üç yıllık
bir değerlendirmesini ve kurumun verimliliğini kapsamlı bir görünüm
ve ayrıntılı iş süreci adımlarını gösteren ilk çalışmadır. Çalışmamız,
yöneticilere ve profesyonellere, muhasebe kayıtlarını ve hasta/çalışan
memnuniyetini kullanarak iş yönetimi sürecini nasıl şekillendirecekleri
konusunda değerli bilgiler sağlar.
Anahtar Kelimeler: Stratejik yönetim, verimlilik, üniversite hastanesi,
kurumsal verimlilik kartı-bsc, entelektüel sermaye.
ICDBME-2022 317
IMPACT OF CORPORATE PRODUCTIVITY SCORECARD BSC ON

EFFICIENCY COSTS IN STRATEGIC MANAGEMENT
Özgül ÖRSAL
ORC-ID: 0000-0002-1315-7483
Nurullah UÇKUN
ORC-ID: 0000-0001-5073-5644
ABSTRACT
This study aims to evaluate the efficiency-cost impact of a university
hospital’s corporate efficiency scorecard-BSC in strategic management.
In the BSC with 95 criteria we developed, 83 data in the Final Financial
Statements of the relevant years were used for scoring 10 financial criteria.
A patient satisfaction questionnaire (n=2700) and employee satisfaction
questionnaire (n=2100) were used to score patient and employee
satisfaction. In our study, overall evaluation of productivity rates, health
services management, financial services management, administrative
services management, and strategic management goals increased their
scores.The success rate in success group B of the three-year productivity
report increased from 71.5 to 78.6. While patient satisfaction (Polinic
& Inpatient & Emergency services, laboratory and Radiology services &
Operating room services) is 88% on average, the employee satisfaction
rate is 80%.Special BSC for the university hospital we have developed; It
provides specific, precise, and precise measurement between efficiency
and cost, and provides the opportunity for financial comparison, including
key components and multidimensional measurement techniques, with
95 criteria adopted by stakeholders. It is a strategic evaluation and
control tool for university hospital managers and decision-makers.This
is the first study showing a three-year evaluation of University Hospitals’
business process management with a holistic approach (cost/patient
satisfaction/employee satisfaction) and a comprehensive view of the
institution’s efficiency and detailed business process steps. Our study
provides managers and professionals with valuable information on how
to shape the business management process using accounting records
and patient/employee satisfaction.
Keywords: Strategic management, efficiency, university hospital,
institutional efficiency card-bsc, intellectual capital.
ICDBME-2022 318
ENDÜSTRİ 4.0’IN MALİYET VE YÖNETİM MUHASEBESİNE ETKİLERİ
Yusuf AKPINAR
Adıyaman Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-1613-265X
Zeynep HATUNOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-9103-2766
ÖZET
İşletmeler, 18. yüzyılda yaşanan birinci sanayi devriminde insan
gücünün yerine mekanik aletlerin kullanıldığı üretim ortamından
dördüncü sanayi devrimi olarak da adlandırılan Endüstri 4.0’a kadar
geçen sürede insansız fabrikaların kullanıldığı bir ekonomik çevrede
faaliyet gösterir duruma gelmişlerdir. Bu ekonomik ortamda teknolojide
meydana gelen değişimlerle birlikte işletmeler kendilerini rekabet
edebilecek seviyeye taşımak için sürekli iyileştirme-geliştirme çabası
içerisindedirler. Bu çaba günümüzde kendisini dijital dönüşüm şeklinde
göstermektedir. Dijital dönüşüm “Endüstri 4.0” kavramıyla birlikte son
dönemde ortaya çıkmış ve etkisini giderek artırmaya devam etmekle
birlikte işletmelerin çok yakından takip ettikleri başlıca konular
arasındadır. Endüstri 4.0’la birlikte yaşanan dijitalleşme çağının başka
alanlarda olduğu gibi maliyet ve yönetim muhasebesi alanında da
çeşitli etkileri olmuştur. Bu etkiler yönetim muhasebesinin rolünde
birtakım değişiklikler meydana getirmiştir. Bu değişikler işletmeler için
stratejik öneme sahiptir. Bu çalışmada Endüstri 4.0 ile birlikte maliyet
ve yönetim muhasebesinde meydana gelen gelişmelerin kavramsal
ve teorik araştırması yapılmıştır. Maliyet ve Yönetim muhasebesini
etkileyen faktörler açıklanmaya çalışılmıştır. Birinci Sanayi devriminden
günümüze maliyet ve yönetim muhasebesi uygulamalarında ortaya
çıkan iyileştirme ve geliştirmeler analiz edilmiştir. Yeni ekonomik
çevrede işletmelerin yönetim kademesindekilerin alacakları kararlara
ışık tutacak bilgileri hazırlayan maliyet ve yönetim muhasebecilerinin
sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinlikler tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Endüstri 4.0, dijitalleşme, maliyet muhasebesi,
yönetim muhasebesi
ICDBME-2022 319
IMPACTS OF INDUSTRY 4.0 ON COST AND MANAGEMENT

ACCOUNTING
Yusuf AKPINAR
Adıyaman Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-1613-265X
Zeynep HATUNOĞLU
ORC-ID: 0000-0002-9103-2766
ABSTRACT
Businesses have come to operate in an economic environment where
unmanned factories are used, from the production environment where
mechanical tools are used instead of manpower in the first industrial
revolution in the 18th century to Industry 4.0, which is also called the
fourth industrial revolution. With the changes in technology in this
economic environment, businesses are in continuous improvement-
development effort to bring themselves to a competitive level. Today,
this effort manifests itself in the form of digital transformation. Digital
transformation has emerged recently with the concept of “Industry
4.0” and has become one of the main topics that businesses follow
very closely, although it continues to increase its impact. The age of
digitalization with Industry 4.0 has had various effects in the field of
cost and management accounting, as in other areas. These effects have
brought about some changes in the role of managerial accounting.
These changes have strategic importance for businesses. In this study,
the conceptual and theoretical research of the developments in cost
and management accounting with Industry 4.0 has been made. Factors
affecting Cost and Management accounting have been tried to be
explained. Improvements and developments in cost and management
accounting applications from the First Industrial Revolution to the
present are analyzed. The knowledge, skills and competencies required
of cost and management accountants, who prepare information that will
shed light on the decisions to be taken by those at the management level
of the enterprises in the new economic environment, are discussed.
Keywords: Industry 4.0, digitalization, cost accounting, management
accounting
ICDBME-2022 320
ADANA VE KAYSERİ HAVALİMANI PERFORMANSLARININ LOPCOW,

COCOSO VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI
Nuh KELEŞ
Adana Gümrük Müdürlüğü
ORC-ID: 0000-0001-6768-728X
ÖZET
Dünya gün geçtikçe değişmekte ve ülkelerin nüfusu sürekli olarak
artmaktadır. Ulaşım araçlarından diğerlerine göre daha hızlı olan
havayolu taşımacılığı kullanılarak insanlar ve yükler bir yerden diğerine
kısa sürelerde taşınmaktadır. Havayolu taşımacılığının yapıldığı
terminallerden insanların ve yüklerin en hızlı, etkin ve verimli bir
şekilde taşınması lojistik süreçlerine değer katmaktadır. Bu çalışmada
hitap ettiği çevresi, kapasitesi, şehrin demografik özellikleri gibi
faktörler sebebiyle bölgesel havalimanı olarak değerlendirilebilecek
Adana ve Kayseri havalimanlarının 2017-2021 yılları arasındaki
performanslarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Havalimanlarının
performans değerlendirmesi için iç hat ve dış hat ticari uçak sayısı,
yolcu sayısı ile yük kapasitesi olmak üzere 6 kriter kullanılmıştır.
2017-2021 yılları arası DHMİ istatistik verileri alınmış, kriterleri
değerlendirirken alternatiflerin verileri mevcut olduğu için objektif
ağırlık belirleme yöntemi kullanılmasına karar verilmiştir. Kriter
ağırlıklarını belirlemek için literatüre henüz 2022 yılında tanıtılan
LOPCOW yöntemi kullanılmıştır. LOPCOW yöntemi verilerin farklı
boyutlarda olması sorununu ortadan kaldıran, standart sapma ve
logaritmik ölçümü probleme dahil eden, kriter ağırlıklarını makul bir
seviyede belirlemeyi öngören objektif bir yöntem olarak tanıtılmıştır.
Alternatiflerin sıralanmasında uzlaşma çözümünü sağlamak için
alternatiflerin fayda değerlerini çeşitli işlemlerle birleştiren CoCoSo
yöntemi ve sıralamayı bu yönteme kısmen benzer bir şekilde yapan
WASPAS yöntemi kullanılmıştır. Adana havalimanı Kayseri’ye göre
iç hat uçak sayısında 2020 yılında (pandemi döneminde) en yüksek
performansı (3,36 kat) göstermiş, dış hat uçak sayısında ise 2017
yılında (2,92 kat) göstermiştir. Aynı zamanda dış hat yolcu sayısında
2021 yılında (1,05 kat) performansla en yakın değeri bulunmuştur.
Adana ve Kayseri havalimanlarında 2020 yılında COVID-19’un etkisiyle
en düşük performansın kaydedildiği, en yüksek performansın ise
pandemiden önceki yıl olan 2019 yılında gerçekleştiği söylenebilir.
Adana havalimanının 2017-2021 yılları arasındaki 5 yıl itibariyle ticari
uçak sayısı, yolcu sayısı ve yük miktarı itibariyle Kayseri havalimanından
2,17 kat daha fazla performans gösterdiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: LOPCOW, CoCoSo, WASPAS, Havalimanı
Performansı
ICDBME-2022 321
COMPARISON OF ADANA AND KAYSERI AIRPORT PERFORMANCES

VIA LOPCOW, COCOSO AND WASPAS METHODS
Nuh KELEŞ
Adana Gümrük Müdürlüğü
ORC-ID: 0000-0001-6768-728X
ABSTRACT
The world is changing day by day and the population of countries is
constantly increasing. People and loads are transported from one place
to another in a short time by using air transport, which is faster than the
others. The fastest, most effective, and efficient way of transporting people
and cargo from the terminals where air transport is made adds value to
the logistics processes. This study aimed to evaluate the performance of
Adana and Kayseri airports between 2017-2021, which can be considered
as regional airports due to factors such as the environment, capacity, and
demographic characteristics of the city. For the performance evaluation
of the airports, 6 criteria were used: the number of domestic and
international commercial aircraft, international passengers, and cargo
capacity. DHMI statistical data between the years 2017-2021 was taken,
and it was decided to use the objective weight determination method
since the data of the alternatives were available while evaluating the
criteria. The LOPCOW method, introduced to the literature in 2022,
was used to determine the criterion weights. The LOPCOW method has
been introduced as an objective method that eliminates the problem of
different sizes of the data, includes standard deviation and logarithmic
measurement, and predicts to determine the criterion weights at a
reasonable level. So as to rank the alternatives, the CoCoSo method, which
combines the utility values of the alternatives with various transactions,
and the WASPAS method, which makes the ranking partially similar to
this method, were used to provide a compromise solution. Compared to
Kayseri, Adana airport showed the highest performance (3.36 times) in
the number of domestic flights in 2020 (during the pandemic period),
and in 2017 (2.92 times) in the number of international flights. At the
same time, the closest value to performance was found in the number
of international passengers in 2021 (1.05 times). It can be said that the
lowest performance was recorded in Adana and Kayseri airports in 2020
with the effect of COVID-19, and the highest performance was realized in
2019, the year before the pandemic. It has been determined that Adana
airport has performed 2.17 times more than Kayseri airport in terms of
the number of commercial aircraft, the number of passengers, and the
amount of cargo as of the 5 years between 2017-2021.
Keywords: LOPCOW, CoCoSo, WASPAS, Airport Performance
ICDBME-2022 322
TÜRKİYE’DEKİ ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA FAALİYETLERİNİN

ETKİNLİĞİ ÜZERİNE BİR ANALİZ
Gökçe MANAVGAT
Toros Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-3729-835X
Ayhan DEMİRCİ
Toros Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-3788-4586
ÖZET
Ulaştırma ve depolama sektöründeki ekonomik kaynakların
değerlendirilmesi, diğer ülkelerle mal akışlarının düzenlenmesi ve
yeni iş sahalarının geliştirilmesi istihdamı ve ekonomik büyümeyi
desteklemektedir. Dolayısıyla ülkelerin güçlü ulaştırma altyapılarına
sahip olması ve bunların etkin işletilmesi rekabetçi bir ticaret akımı
için önemlidir. Daha güvenli, düşük maliyette ve kısa sürede daha uzak
mesafelere verilebilecek bir ulaştırma ve onun tamamlayıcısı olan
depolama hizmetlerinin sunulması, sektörün etkinliği için anahtar
konumundadır. Ülkeler için farklı taşıma modlarının teknik ve ekonomik
açıdan etkin ve uyumlu hale getirilmesi, bunun için gerekli kaynakların
rasyonel kullanılması ve ulaşımın toplulaştırılması açısından da
kritiktir. Zira yüksek maliyetli ulaştırma hizmet sunumu, mal ve hizmet
fiyatlarını olumsuz etkilemektedir. Bu kapsamda çalışmada, Türkiye
için 4 basamaklı NACE Rev. 2 ekonomik faaliyet sınıflandırmasında
yer alan 18 ulaştırma alt sistemleri ve depolama sektörlerinin göreceli
etkinlikleri veri zarflama analizi ile belirlenmiştir. Analizde 2020 yılına
ait 4 girdi (çalışan sayısı, personel maliyeti, satınalma maliyeti, girişimci
sayısı) ve 3 çıktı (ciro, üretim değeri, katma değer) verisi kullanılmıştır.
Ölçeğe göre sabit getiri varsayımına dayalı girdi yönelimli olarak yapılan
analiz sonucunda 8 sektör (demiryolu ile yük taşımacılığı, deniz ve kıyı
sularında yük taşımacılığı, iç sularda yolcu taşımacılığı, depolama ve
ambarlama, kara taşımacılığını destekleyen hizmet faaliyetleri, suyolu
taşımacılığını destekleyen hizmet faaliyetleri, havayolu taşımacılığını
destekleyen hizmet faaliyetleri, taşımacılığı destekleyici diğer faaliyetler)
tam etkin olarak belirlenmiştir. Türkiye’de ulaştırma ve depolama
sektörleri dikkate alındığında görece etkin olan sektörlerin taşımacılık
için depolama ve destekleyici faaliyetlerde yoğunlaştığı gözlenmiştir.
Bu bağlamda ulaştırma ve depolama sektörlerinde yer alan destekleyici
hizmetlerin maliyet etkinlik açısından önemli bir avantaj sağladığı
ICDBME-2022 323
belirtilebilir. Aynı sonuçlara göre Türkiye’de yolcu taşımacılığının yük

taşımacılığına göre görece etkinsiz olduğu da gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Ulaştırma, Depolama, Etkinlik, Veri Zarflama
Analizi
ICDBME-2022 324
AN ANALYSİS ON THE EFFICIENCY OF TRANSPORTATION AND

WAREHOUSING OPERATIONS IN TURKIYE
Gökçe MANAVGAT
Toros Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-3729-835X
Ayhan DEMİRCİ
Toros Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-3788-4586
ABSTRACT
Evaluation of economic resources in the transportation and warehousing
sector, regulation of flow of goods with other countries and development
of new business areas support employment and economic growth.
Therefore, it is important for countries to have strong transportation
infrastructures and to operate them efficiently for competitive trade.
Providing safer, low-cost and longer distance transportation and its
complementary warehousing services are key for the efficiency of the
sector. It is also critical for countries to make different transportation
modes technically and economically efficient and compatible, to use
the necessary resources rationally and to consolidate transportation.
Because high-cost transportation services provision negatively affects
the prices of goods and services. In this paper, the relative efficiencies
of 18 transport subsystems and warehosing sectors in the 4-digit
NACE Rev. 2 economic activity classifications were determined by data
envelopment analysis. In the analysis, 4 inputs (number of employees,
personnel cost, purchasing cost, number of entrepreneurs) and 3
outputs (turnover, production value, added value) data of 2020 were
used. As a result of the input-oriented analysis based on the assumption
of constant returns to scale, 8 sectors (freight transport by rail, freight
transport in sea and coastal waters, passenger transport in inland waters,
storage and warehousing, service operations supporting land transport,
service operations supporting water transport, service operations
supporting air transport, other operations supporting transportation)
are determined as fully efficient. Considering the transportation and
warehousing sectors in Turkey, it was determined that the relatively
efficient sectors concentrate on warehousing and supporting operations
for transportation. From this point, it can be stated that the supporting
services in the transportation and warehousing sectors provide a
significant advantage in terms of cost efficiency. According to the
ICDBME-2022 325
same results, it was determined that passenger transport is relatively

inefficient compared to freight transport in Turkiye.
Keywords: Transportation, Warehousing, Efficiency, Data
Envelopment Analysis
ICDBME-2022 326
KÜRESEL TEDARİK ZİNCİRİ VE GIDA TEMİN KRİZLERİ ETKİSİNDE

TÜRKİYE’DE LİSANSLI DEPOCULUK
Celil DURDAĞ
İstanbul Esenyurt Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-7323-2190
Faruk TAŞKIRAN
ORC-ID: 0000-0001-5404-3514
ÖZET
2019 yıl sonu itibariyle birlikte yaşamaya başladığımız pandemi
süreci bütün dünyada sağlık alanını önceliklemiştir. İnsaoğlunun kısa
süre içerisinde hastalığa karşı aşı geliştirmesi, yaygın aşılama ve kitlesel
bağışıklık sayesinde hastalık kontrol edilebilir seviyeye gelmiştir. Bunun
yanında pandeminin yarattığı kriz ortamı küresel seviyede gelişmiş
tedarik zincirlerinin birçok ürün cinsi, coğrafi bölge ve uluslararası
İşletme açısından kırılmasına sebep olmuştur. Hastalığın seyrinde
yaşanan normalleşme bile küresel tedarik zincirlerinde yaşanan
sorunların tamamen çözülmesine yetmemiştir. Bu sürecin üzerine
Rusya-Ukrayna savaşının eklenmesi küresel iklim krizi ile zaten sıkıntılı
olacağı bilinen gıda teminini de özellikle Türkiye açısından problemli
hale getirmiştir. Tedarik zincirlerinin kırılganlığı ve gıda temininde
bu gün yaşanan ve gelecekte yaşanması muhtemel bütün problemler
lojistik faaliyeti içerisinde depo ve stok yönetiminin öneminin artmasını
kaçınılmaz kılacaktır. Türkiye’nin gıda ihtiyacının yıllar geçtikçe artacağı
düşünüldüğünde gıdayı en iyi şekilde koruyacak uzman depolara daha
çok sahip olmanın gerektiği açıktır. Bundan dolayı çalışma; Türkiye’de
lisanslı depoculuk faaliyetinin geçmişten günümüze gelişimini
irdeleyerek lisanslı depoculuğun GZFT Analizini gerçekleştirecektir.
Lisanslı depoculuk faaliyeti yürüten firmaların yetkilileriyle yapılacak
derinlemesine görüşmeler ile elde edilen değerlendirmeler lisanslı
depoculuğun GZFT Analizi sonuçlarıyla kıyaslanacaktır. Elde edilen
bulguların ışığında sektör paydaşları için faydalı çözümler sunulmaya
çalışılacaktır. Aynı şekilde sektör hizmet sunucuları-sektör hizmet
alıcıları-devlet kurumları arasındaki ilişkilerin ülkemizin gıda stok
yönetiminin geleceğinin en uygun biçimde gerçekleşmesi için nasıl
olması gerektiği hususunda görüşler ortaya konulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Gıda Temin, Küresel Tedarik Zinciri, Lisanslı
Depoculuk
ICDBME-2022 327
LICENSED WAREHOUSE IN TURKEY AGAINST THE GLOBAL SUPPLY

CHAIN AND FOOD SUPPLY CRISES
Celil DURDAĞ
ORC-ID: 0000-0002-7323-2190
Faruk TAŞKIRAN
ORC-ID: 0000-0001-5404-3514
ABSTRACT
The pandemic process, which we started to live with as of the end
of 2019, has prioritized the field of health all over the world. Thanks
to the development of a vaccine against the disease in a short time,
widespread vaccination and mass immunity, the disease has reached
a controllable level. In addition, the crisis environment created by the
pandemic has caused the global supply chains to be broken in terms of
many product types, geographical regions and international businesses.
Even the normalization experienced in the course of the disease was
not enough to completely solve the problems in global supply chains.
The addition of the Russia-Ukraine war on top of this process has made
food supply, which is already known to be problematic with the global
climate crisis, especially problematic for Turkey. The fragility of supply
chains and all the problems that are experienced in food supply today
and that are likely to be experienced in the future will make it inevitable
to increase the importance of warehouse and stock management in
logistics activities. Considering that Turkey’s food need will increase
over the years, it is clear that it is necessary to have more specialized
warehouses that will protect the food in the best way. Therefore, work;
will conduct a SWOT Analysis of licensed warehousing by examining the
development of licensed warehousing in Turkey from past to present.
The evaluations obtained through in-depth interviews with the officials
of the licensed warehousing companies will be compared with the
results of the SWOT Analysis of the licensed warehousing. In the light
of the findings obtained, useful solutions will be tried to be presented
for the stakeholders of the sector. In the same way, opinions will be put
forward on how the relations between sector service providers-sector
service buyers-state institutions should be in order for the future of our
country’s food stock management to be realized in the most appropriate
way.
Keywords: Food Supply, Global Supply Chain, Licensed Warehousing
ICDBME-2022 328
LOJİSTİK SİSTEMİNDEKİ SERMAYE YATIRIMLARI VE UZUN

DÖNEMLİ EKONOMİK BÜYÜME: OECD ÜLKELERİ İÇİN BİR PANEL
ARDL & NARDL ANALİZİ
Ömer DEMİR
Şırnak Valiliği
ORC-ID: 0000-0001-8421-0619
ÖZET
Bu çalışma, sermaye girdilerine göre sabit getirili ve her bir
girdi için de azalan verimliliğin geçerli olduğu Cobb-Douglas tipi
bir üretim fonksiyonu ile tanımlanan bir içsel büyüme modelinin
teorik motivasyonu temelinde lojistik sistemindeki fiziksel sermaye
yatırımları ve uzun dönemli ekonomik büyüme arasındaki doğrusal ve
doğrusal olmayan ilişkiyi sınamaktadır. Bu amaçla, 1995-2018 dönemi
kapsamında 28 OECD ülkelerinden oluşan bir örneklem üzerinden sabit
sermaye yatırımı, taşıma altyapı yatırımı ve beşerî sermaye yatırımı
oranlarındaki değişmelerin kişi başına GSYH büyüme oranını kısa ve
uzun dönem dinamikleri bağlamında doğrusal veya doğrusal olmayan
bir şekilde etkileyip etkilemediği panel ARDL & NARDL yaklaşımıyla
incelenmiştir. Elde edilen bulgular, örneklem kapsamındaki OECD
ülkelerinin lojistik sistemlerindeki fiziksel sermaye yatırımlarının uzun
dönemli ekonomik büyümeyi hem doğrusal hem de doğrusal olmayan
bir şekilde etkilediğini göstermektedir. Buna göre, lojistik sistemindeki
fiziksel sermaye yatırımlarını temsil eden toplam taşıma (ulaştırma)
altyapı yatırımı oranındaki değişmelerin, uzun dönemde doğrusal olarak
kişi başına GSYH büyüme oranına anlamlı pozitif katkı yapmaktadır.
Doğrusal olmayan ilişkiler bağlamında toplam taşıma altyapı yatırım
oranındaki pozitif şoklar uzun dönemde büyüme oranı üzerinde anlamlı
pozitif; negatif şoklar ise anlamlı negatif bir etkiye sahiptir.
Anahtar Kelimeler: Ekonomik Büyüme, Taşıma Altyapı Yatırımı,
Panel ARDL & NARDL Yaklaşımı
ICDBME-2022 329
CAPITAL INVESTMENT IN LOGISTICS SYSTEM AND LONG-RUN

ECONOMİC GROWTH: A PANEL ARDL & NARDL ANALYSIS FOR
OECD COUNTRIES
Ömer DEMİR
Şırnak Valiliği
ORC-ID: 0000-0001-8421-0619
ABSTRACT
This study examines the linear and nonlinear relationship between
physical capital investment in logistics system and long-run economic
growth, based on the theoretical motivation of an endogenous growth
model defined by a Cobb-Douglas type production function with constant
returns to all accumulated capital inputs and a decreasing productivity
for each input. For this purpose, whether the changes in the rates of fixed
capital investment, transport infrastructure investment and human
capital investment affect the per capita GDP growth rate in a linear
or non-linear way in the context of short-run and long-run dynamics,
is investigated by panel ARDL & NARDL approach, using a dataset
covering a sample of 28 OECD countries over the period of 1995-2018.
The findings show that physical capital investment in logistics systems
affect long-run economic growth both linearly and non-linearly in OECD
countries covered by the sample. Accordingly, the changes in the total
transport infrastructure investment rate, which represents physical
capital investment in logistics systems, make a significant positive
contribution to the per capita GDP growth rate in the long run, linearly.
In the context of non-linear relations, positive shocks in this investment
rate have a significant positive, and negative shocks have a significant
negative effect on the growth rate in the long run.
Keywords: Economic Growth, Transport Infrastructure Investment,
Panel ARDL & NARDL Approach
ICDBME-2022 330
BULANIK LMAW YÖNTEMİ İLE LOJİSTİK ENDÜSTİRİSİNDE

ROBOTİK SİSTEM SEÇİMİ
Hande KÜÇÜKÖNDER
Bartın Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-0853-8185
Ömer Faruk GÖRÇÜN
Kadir Has Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-3850-6755
ÖZET
Endüstri 4.0 çağında, teknolojik gelişmelere bağlı olarak robotik sistemler
imalat sanayinde yaygın olarak kullanılan bir teknoloji haline gelmiştir.
Ancak lojistik sektöründe henüz yeterince yaygınlaşmamıştır. Bunun
temel nedeni lojistik operasyonların imalat sanayi operasyonlarından
daha karmaşık olmasıdır. Ayrıca robotik yeni bir teknolojidir ve endüstri
uygulayıcıları için uygun teknolojilerin seçimini zorlaştırmaktadır. Bu
nedenle birçok değerlendirme faktörünü göz önünde bulundurarak ve
bu faktörlere ilişkin alternatifleri sıralamak erişilebilir bir iş değildir.
Ayrıca karar vericiler olgusal bilgi ve verilere ulaşamayabilir ve belirsiz
bir ortamda karar vermek zorunda kalabilirler. Bu perspektiften, mevcut
makale, lojistik endüstrisinde kullanılan robotik seçimi ile ilgili sorunları
çözmek için toplamsal ağırlıkların bulanık logaritma metodolojisini
(F-LMAW) önermektedir. Yaklaşımın seçilmesinin ana nedeni, LMAW
tekniğinin daha güvenilir ve istikrarlı bir karar verme ortamı sağlamasıdır.
Çalışmada, sekiz kritere ilişkin altı alternatifin sıralanması için F-LMAW
tekniği uygulanmıştır. Analiz sonucuna göre lojistik firmaları için robotik
seçim problemlerinin F- LMAW yaklaşımı ile etkin bir karar verme
çerçevesinde çözülebildiği gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Lojistik işletmeler, LMAW, Bulanık ortam, Karar
verme, Robotik seçimi
ICDBME-2022 331
SELECTION OF THE ROBOTIC SYSTEMS IN THE LOGISTICS

INDUSTRY WITH THE FUZZY LMAW TECHNIQUE
Hande KÜÇÜKÖNDER
Bartın Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0002-0853-8185
Ömer Faruk GÖRÇÜN
Kadir Has Üniversitesi
ORC-ID: 0000-0003-3850-6755
ABSTRACT
In the era of Industry 4.0, robotic systems have become commonly used
technology in the manufacturing industry depending on technological
improvements. However, they have not still become widespread in
the logistics industry sufficiently. Being more complicated the logistics
operations than the operations of the manufacturing industries is the main
reason for that. Besides, robotics is a new technology and complicates
the selection of the proper technologies for industry practitioners.
Hence, considering many evaluation factors and ranking the alternatives
concerning these factors is not an accessible business. In addition,
decision-makers may not reach factual information and data and may
have to decide in an uncertain environment. From this perspective, the
current paper proposes the Fuzzy Logarithm Methodology of Additive
Weights (F-LMAW) technique to solve the problems concerning the
selection of robotics used in the logistics industry. The main reason for
selecting the approach is that the LMAW technique provides a more
reliable and stable decision-making environment. In the study, the
F-LMAW technique was applied to rank the six alternatives concerning
eight criteria. According to the analysis result, it has been observed that
the robotic selection problems for the logistics companies can be solved
with the F-LMAW approach in an effective decision-making frame.
Keywords: Logistics companies, Business, LMAW, Fuzzy environment,
Robotic selection
ICDBME-2022 332
İMALAT SEKTÖRÜNDE YEŞİL TEDARİK ZİNCİRİ UYGULAMALARINA

İLİŞKİN ZORLUKLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Alper ÖZAŞKIN
ORC-ID: 0000-0002-4789-0317
Ali GÖRENER
ORC-ID: 0000-0001-6000-5143
ÖZET
18. yüzyılda ortaya çıkan Sanayi Devrimi dünya nüfusunda önemli
bir artışa neden olmuştur. Doğal kaynakların kontrolsüz kullanılması
nedeniyle kaynaklar hızlıca tükenmeye başlamış ve artan nüfusun
ihtiyaçlarını karşılamak için hızlanan üretim faaliyetleri sonucu ortaya
çıkan atıklar ve atmosfere salınan çeşitli biçimlerdeki emisyonlardaki artış
çevreye büyük ölçüde zarar vermiştir. Çevre sorunlarının insanoğlunun
yaşam koşulları üzerindeki etkilerinin belirgin hale gelmesiyle beraber
dünya genelinde çevre sorunlarına yönelik farkındalık artmıştır.
Yaşanan bu gelişmeler sonucu tedarik zincirindeki çevresel sorunları
en aza indirmek için ortaya çıkan “yeşil tedarik zinciri” kavramı tedarik
zincirindeki çevresel etkileri ve kaynak kullanımını dikkate almayı
amaçlamaktadır. Hammadde kaynaklarının giderek azalmaya başlaması,
atık alanlarının dolması ve sürekli artan kirlilik seviyeleri gibi çevresel
sorunlar yeşil tedarik zincirinin önemini giderek arttırmıştır. Yeşil
tedarik zinciri uygulamalarının benimsenmesi sırasında, işletmeler
bazı zorluklarla karşılaşmaktadır. Bu çalışmada, imalat sektöründe
yeşil tedarik zinciri uygulamalarına ilişkin zorlukların ve bu zorlukların
üstesinden gelebilmek için çözüm önerilerinin analizi amaçlanmaktadır.
Araştırmanın verileri, imalat sektöründe bulunan ve yeşil tedarik zinciri
uygulamaları hakkında bilgi sahibi olan on bir yönetici ile yüz yüze
yapılan görüşmeler sonucu elde edilmiştir. Çalışmada, zorlukların analizi
için çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan DEMATEL metodu
kullanılmıştır. Çözüm önerilerinin değerlendirilmesi aşamasında ise
EDAS metodu bulanık mantık ile bütünleştirilerek kullanılmıştır. En
önemli zorluklar “teknolojik donanım ve yazılım altyapısı eksikliği”,
“teknoloji kullanımı konusunda nitelik eksikliği” ve “başarısız olma
endişesi” olarak ortaya çıkmıştır. Uygulama aşamasında kullanılabilecek
çözümlerin başında ise “çalışanların eğitilmesi”, “hükümet desteğinin ve
teşviklerin arttırılması” ve “farklı işletmelerle iş birlikleri yapılması”nın
geldiği çalışmamızın temel sonuçlarındandır.
Anahtar Kelimeler: Yeşil Tedarik Zinciri, Zorluklar, Çözümler,
DEMATEL, Bulanık EDAS
ICDBME-2022 333
BARRIERS AND SOLUTION PROPOSALS FOR GREEN SUPPLY CHAIN

PRACTICES IN MANUFACTURING INDUSTRY
Alper ÖZAŞKIN
ORC-ID: 0000-0002-4789-0317
Ali GÖRENER
ORC-ID: 0000-0001-6000-5143
ABSTRACT
The Industrial Revolution that emerged in the 18th century caused a
significant increase in the world population. Due to uncontrolled use of
natural resources, resources began to be depleted rapidly, and the increase
in wastes and various forms of emissions released into the atmosphere
as a result of accelerated production activities to meet the needs of the
increasing population has greatly damaged the environment. As the
effects of environmental problems on the living conditions of human
beings have become apparent, awareness of environmental problems has
increased throughout the world. As a result of these developments, the
“green supply chain” concept that has emerged to minimize environmental
problems in the supply chain aims to take into account environmental
impacts and resource use in the supply chain. Environmental problems
such as decreasing raw material resources, filling up of waste areas and
constantly increasing pollution levels have increased the importance of the
green supply chain. During the adoption of green supply chain practices,
enterprises face some barriers. In this study, it is aimed to analyze the
barriers related to green supply chain practices in the manufacturing
sector and the solution proposals for these barriers. The data of the
research were obtained as a result of face-to-face interviews with eleven
participants who are in the manufacturing sector and have knowledge
about green supply chain practices. In this study, the DEMATEL method,
which is one of the multi-criteria decision-making methods, was used to
analyze the barriers that are effective in implementing green supply chain
practices. In the evaluation phase of the solution proposals, the EDAS
method was used by integrating it with fuzzy logic. The most important
difficulties emerged as “the lack of technological hardware and software
infrastructure”, “the lack of qualifications in the use of technology” and the
“fear of failure”. According to the main results of our study, the solutions
that can be used in the implementation phase are “training the employees”,
“increasing government support and incentives” and “collaboration with
different businesses”.
Keywords: Green Supply Chain, Barriers, Solutions, DEMATEL, Fuzzy
EDAS
ICDBME-2022 334
TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİNDE İNOVASYON: GÖRSEL

HARİTALAMA YOLUYLA BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ
Oğuz Emre BALKAR

ORC-ID: 0000-0001-5853-0926
ÖZET
Geçmişten günümüze giderek popülerliği artan tedarik zinciri
yönetiminde inovasyona yönelik çeşitli teknik, içerik ve ölçeklerde
birçok araştırma yapılmıştır. Ancak bu araştırmaları kapsam, boyut,
yöntem ve odaklandığı tema gibi çeşitli parametreler açısından
değerlendiren çalışmalar, literatürde sınırlı sayıda bulunmaktadır. İlgili
eksiklikten yola çıkarak bu araştırmada, tedarik zinciri yönetimi alanında
inovasyonun rolünün araştırılması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda,
araştırma evreni olarak Scopus veri tabanında yer alan çalışmalar
seçilmiştir. Tedarik Zinciri Yönetimi ve İnovasyon anahtar kelimeleri ile
bunların varyasyonlarını esas alan çeşitli girdiler kullanılarak, Scopus
veri tabanında yapılan taramayla bu çalışmalara erişilmiştir. Erişilen
çalışmalara ait veriler üzerinden VOSviewer programı yardımıyla
çeşitli bibliyometrik analizler yapılması amaçlanmaktadır. Böylece ilgili
çalışmalar üzerinden kapsamlı bir literatür değerlendirmesi yapılması
düşünülmektedir. Ulaşılan bulguların genel olarak çalışmalarda
odaklanılan konular, ilişkili disiplinler, sıklıkla kullanılan yöntemler,
güncel trendler gibi boyutlarla değerlendirilmesi ve yorumlanması
hedeflenmektedir. Ayrıca çalışmaların ne yönde ilerlediğine ilişkin elde
edilen sonuçlar ve erişilen detaylı literatür bilgisi kullanılarak ilgili
konunun geleceğine yönelik tahminlerde bulunulması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Tedarik Zinciri Yönetimi, İnovasyon,
Bibliyometrik Analiz, Görsel Haritalama.
ICDBME-2022 335
INNOVATION IN SUPPLY CHAIN MANAGEMENT: A BIBLIOMETRIC

ANALYSIS VIA VISUAL MAPPING
Oğuz Emre BALKAR

ORC-ID: 0000-0001-5853-0926
ABSTRACT
Many research have been carried out in various techniques, content
and scales for innovation in supply chain management, which has
become increasingly popular from the past to the present. there are a
limited number of studies evaluating these studies in terms of various
parameters such as scope, size, method, and focus. Based on the relevant
shortcoming, this research aims to investigate the role of innovation in
the field of supply chain management. In this direction, studies in Scopus
database were chosen as the research universe. These studies were
accessed by searching in Scopus database, using various inputs based
on the Supply Chain Management and Innovation keywords and their
variations. It is aimed to make various bibliometric analyzes with the
help of VOSviewer program on the data of the accessed studies. Thus,
it is thought to make a comprehensive literature review on related
studies. It is aimed to evaluate and interpret the findings in general
with dimensions such as the subjects focused on the studies, related
disciplines, frequently used methods, and current trends. In addition, it
is aimed to make predictions about the future of the subject by using the
results obtained regarding the progress of the studies and the detailed
literature information obtained.
Keywords: Supply Chain Management, Innovation, Bibliometric
Analysis, Visual Mapping.
ICDBME-2022 336
HAVA YOLU TAŞIMACILIĞI VE TÜKETİCİ FİYATLARI İLİŞKİSİ: BRICS

ÜLKELERİ ÖRNEĞİ
Oğuz Emre BALKAR

ORC-ID: 0000-0001-5853-0926
ÖZET
Brezilya, Rusya Federasyonu, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ülkelerini
içine alan BRICS ekonomik topluluğu, her zaman küresel ekonominin
sağlıklı işleyişi ve ülkeler arası ilişkiler açısından kritik bir faktör olarak
görülmektedir. Dünya ekonomisinin önemli bir payında etkili olan
bu ülkeler; aynı zamanda taşımacılık alanında yaptıkları yenilikler,
yüksek altyapı yatırımları, küresel ulaştırma iş birlikleri ile ön plana
çıkmaktadırlar. Araştırmacıların ilgisini çeken bu ekonomik topluluğun
taşımacılık potansiyelini esas alan birçok çalışma literatürde yer
almaktadır. Ancak bu çalışmalarda ekonometrik yöntemlerle yapılan
değerlendirmelerin sınırlı sayıda bulunduğu görülmektedir.
İlgili eksiklikten yola çıkarak bu çalışma, BRICS ülkeleri özelinde
tüketici fiyatları ile hava yolu taşımacılığı arasındaki ampirik bağlantıları
araştırmak amacıyla yapılmıştır. Dolayısıyla BRICS ülkeleri, çalışmanın
örneklemi olarak seçilmiştir. Bu doğrultuda 1997 ile 2019 yılları
arasındaki bir dönem için ilgili ülkelerin yıllık Gayrisafi Yurtiçi Hasılası,
Tüketici Fiyat Endeksi Skoru, Reel Faiz Oranı ve Hava Yolu Taşımacılığı
ile Taşınan Yolcu Sayısı verilerine erişilmiştir. İlgili veriler, panel veri
analizi kullanılarak değerlendirilecektir.
Araştırma değişkenlerinin zaman serileri üzerinden tanımlayıcı
istatistikler, korelasyon, heterojenlik, yatay kesit bağımlılığı, birim kök,
regresyon ve eşbütünleşme testlerinin yapılması planlanmaktadır.
Ardından erişilen bulguların literatürdeki benzer çalışmalarla
karşılaştırılarak değerlendirilmesi hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hava Yolu Taşımacılığı, Tüketici Fiyatları, Panel
Veri Analizi, BRICS Ülkeleri.
ICDBME-2022 337
THE RELATIONSHIP BETWEEN AIR TRANSPORTATION AND

CONSUMER PRICES: EVIDENCE FROM BRICS COUNTRIES
Oğuz Emre BALKAR

ORC-ID: 0000-0001-5853-0926
ABSTRACT
BRICS economic community, which includes the countries of Brazil,
Russian Federation, India, China, and South Africa, is always seen as
a critical factor for the healthy functioning of the global economy and
relations between countries. These countries, which are influential in
a significant share of the world economy, also come to the fore with
their innovations in the field of transportation, high infrastructure
investments and global transportation cooperation. There are many
studies in the literature based on the transportation potential of this
economic community, which attracts the attention of researchers.
However, it is seen that there are limited number of evaluations made
with econometric methods in these studies. Based on the relevant
shortcoming, this study was conducted to investigate the empirical links
between consumer prices and air transportation in BRICS countries.
Therefore, BRICS countries were chosen as the sample of the study.
In this direction, the annual Gross Domestic Product, Consumer Price
Index Score, Real Interest Rate and Number of Passengers Carried by
Air Transportation data of the relevant countries were accessed for the
period from 1997 and 2019. Related data will be evaluated using panel
data analysis. It is planned to perform descriptive statistics, correlation,
heterogeneity, cross-section dependency, unit root, regression and
cointegration tests over time series of research variables. Then, it is
aimed to evaluate the obtained findings by comparing them with similar
studies in the literature.
Keywords: Air Transportation, Consumer Prices, Panel Data Analysis,
BRICS Countries.
ICDBME-2022 338
SÜRDÜRÜLEBİLİR KENTSEL ULAŞIM ÇÖZÜMLERİ: MUĞLA İLİNDE

BİR UYGULAMA
Nedret ERBOY
ORC-ID: 0000-0002-3009-068X
Nihal TATAROĞLU
ORC-ID: 0000-0002-8451-6252
ÖZET
Kentler birer ekosistemlerdir. Ancak taşıma kapasitesinin çok üzerinde
bir nüfusu ve bu nüfusun ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik yapılı çevreyi
içeren kent ekosistemlerinin dengesi bozulmuştur. Kentler günümüzde
yaşanan ekolojik krizin hem faili hem de mağduru durumundadır.
Kentsel krizin ortaya çıkmasına neden olan karbon salınımlarının önemli
bir kısmı ulaşım faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Mevcut ulaşım
politikaları hem ekolojik sistem üzerinde geri dönüşü olmayan bir
tahribat yaratmakta, hem de kentlilerin yaşam kalitesini azaltmaktadır.
Hareketlilik ihtiyacını toplum ve çevreyi koruyarak karşılayan
sürdürülebilir ulaşım, sürdürülebilir kentsel gelişmenin sağlanması
için önemlidir. Bir kentin, kentsel lojistik faaliyetleri sosyal, çevresel
ve ekonomik faktörlere bağlıdır. Kent lojistiği kapsamında paydaşlar
arasında entegrasyon ve koordinasyonunun göz önünde bulundurularak
yerel yönetim politikalarının oluşturulması kentin ekonomik, sosyal ve
çevresel boyutlarıyla sürdürülebilir kalkınmasının sağlanması açısından
önem arz etmektedir. Bu çerçevede kentsel lojistiğin en önemli paydaşları
olan kent halkının yaşam kalitesini artırmak için ulaşım konusunda
yaşadığı sorunların belirlenmesi ve bu sorunlara çözüm önerilerinin
getirilmesi kentsel ulaşım planlarının odak noktasını oluşturmaktadır.
Bu bağlamda çalışmanın amacı; Muğla Büyükşehir Belediyesi Menteşe
İlçesi’nde yaşayan halkın ulaşıma dair sorunlarının belirlenmesi,
sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin geliştirilmesi ve bu çözüm
önerilerinin önem derecelerinin belirlenmesidir. Bu kapsamda öncelikli
olarak kent halkına anket uygulanarak sorunlar tespit edilmiştir. Daha
sonra bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri geliştirilmiş, geliştirilen çözüm
önerilerinin önem dereceleri Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi ile
belirlenmiştir. Muğla Büyükşehir Belediyesi’nde ulaşım alanında çalışan
uzmanlara ikili karşılaştırmalar anketi uygulanarak veriler toplanmıştır.
Elde edilen veriler Super Decision 2.10 programı ile analiz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: sürdürülebilir kentleşme, sürdürülebilir ulaşım,
kent içi ulaşım, kentsel lojistik, Muğla.
ICDBME-2022 339
SUSTAINABLE URBAN TRANSPORTATION SOLUTIONS: AN

IMPLEMENTATION IN MUĞLA
Nedret ERBOY
ORC-ID: 0000-0002-3009-068X
Nihal TATAROĞLU
ORC-ID: 0000-0002-8451-6252
ABSTRACT
Cities are ecosystems. However, the balance of the ecosystems of
the cities, which includes a population far above the carrying capacity
and the built environment to meet the needs of this population, has
been disturbed. Cities are both perpetrators and victims of the current
ecological crisis. A significant part of the carbon emissions that cause the
urban crisis arise from transportation activities. Existing transportation
policies both create an irreversible damage to the ecological system and
reduce the quality of life of the citizens. Sustainable transportation, which
meets the need for mobility by protecting society and the environment,
is important for ensuring sustainable urban development. The urban
logistics activities of a city in the framework of sustainability depend on
social, environmental and economic factors. The establishment of local
government policies, taking into account integration and coordination
between stakeholders within the scope of urban logistics, is important to
ensure the economic, social and environmental sustainable development
of the city. In this context, identifying the problems experienced by the
people of the city, who are the most important stakeholders of urban
logistics, in terms of transportation in order to increase their quality of
life and bringing solutions to these problems constitute the focal point
of urban transportation plans. In this context, the aim of this study is to
determine the transportation problems of the people living in the Menteşe
District of Muğla Metropolitan Municipality, to develop solutions for the
problems and to determine the importance of these solution proposals.
In this context, the problems have been identified by applying a survey
to the people of the city. Then, solution proposals for these problems
were developed, and the importance levels of the developed solution
proposals were determined by the Analytical Hierarchy Process (AHP)
method. Data has been collected by applying a pairwise comparison
questionnaire to experts working in the field of transportation in Muğla
Metropolitan Municipality. The obtained data has been analyzed with
the Super Decision 2.10 program.
Keywords: sustainable urbanization, sustainable transportation,
urban transportation, urban logistics, Muğla

ICDBME2022 - Book of Abstracts

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ICDBME2022 - Book of Abstracts

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2nd International Conference On Digital

Business Management & Economics

Grafik & Tasarım

Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları

Zoom Meeting Information

 Please remind attendees to send their questions and comments to

Sunday, September 11, 2022 Pazar, 11 Eylül 2022

OPENING SPEECHES / AÇILIŞ KONUŞMALARI

FNS01 UYGULAMALI FİNANS

IKT01 HANE HALKI ve TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI

ISL02 DİJİTAL ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞIN YENİ BOYUTLARI

FN S02 FİNANSAL PİYASALAR

IKT02 DİJİTALLEŞME ALANINDA BİBLİOMETRİK ÇALIŞMALAR

ISL03 DIGITAL BUSINESS

FNS03 SELECTED TOPICS ON FINANCE

IKT03 SELECTED TOPICS ON ECONOMICS

FNS04 KRİPTO VARLIKLAR

IKT04 EKONOMİK BÜYÜME

ISL05 ÜRÜN VE MARKALAŞMA

Pazarlama Yönetiminde Pazarlama Müdürü Yerine Yapay Zekâ

FNS05 YAPAY ZEKÂ VE FİNANSAL TEKNOLOJİLER

IKT05 PARASAL İKTİSAT

ISL06 DİJİTALLEŞME, İNOVASYON ve STRATEJİ

LOJ1 LOJİSTİK YÖNETİMİ

IKT06 İKTİSATTA SEÇİLMİŞ KONULAR

ISL07 DİJİTALLEŞME VE İNSAN KAYNAKLAIRI YÖNETİMİ

DGR1 DİJİTALLEŞME VE SAĞLIK YÖNETİMİ

DGR2 SOSYAL MEDYA

ISL09 COVİD-19, SANALLAŞMA VE SOSYAL MEDYA

ISL10 DİJİTALLEŞME VE DIŞ TİCARET

DGR3 KAMU YÖNETİMİNDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

ISL11 PAZARLAMA ALANINDA BİBLİOMETRİK ÇALIŞMALAR

ISL12 DİJİTAL YÖNETİM

DGR4 DİJİTALLEŞME VE SOSYAL HİZMETLER

LOJ2 TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

Tedarik Zincirinde Dijital Dönüşüm: Artırılmış Gerçeklik

ISL13 İŞLETME ALANINDA BİBLİOMETRİK ÇALIŞMALAR

DGR5 KAMU YÖNETİMİNDE DİJİTALLEŞME

Boards & Commitees

Prof. Dr. Hüseyin Mualla YÜCEOL - Mersin University

Prof. Dr. Salih GÜNEY - İstanbul Aydın University

Assoc. Prof. Dr. Ferhat PEHLİVANOĞLU - Kocaeli University

Assoc. Prof. Dr. Uğur SEVİM - Giresun University

Assist. Prof. Dr. M. Nasih TAĞ - Mersin University

Dijital Ekonomide Vergilendirme Sorunları: Türkiye ve Avrupa Birliğinde Yapılan

Dijital Araçlarla Özendirilen "Zorbalık ve Linç Kültürü": Genç Kuşaklar Bağlamında

The Effects Of Credit Rating Announcements On Shares: The Case Of Turkey

Hanehalkı Dijital Teknolojisi ve Hane Geliri

2. El Çocuk Ürünleri Kategorisinde Alıma Etki Eden Motivasyonlar ve Engeller

Enflasyonist Ekonomi ve Pandemi Etkisinde Tüketicilerin Tatil Tercihleri

Metaverse'te Dijital Varlıkların Raporlanması

Lojistik Sistemindeki Sermaye Yatırımları ve Uzun Dönemli Ekonomik Büyüme: OECD

YAPAY LİDERLERDEN DOĞAL BEKLENTİLER: SEÇMENİN

Nursena ÖZTÜRK KAPLAN

NATURAL EXPECTATIONS FROM ARTIFICIAL LEADERS: THE

Nursena ÖZTÜRK KAPLAN

DİJİTAL YÖNETİM VE DİJİTAL AKILLI KENT YÖNETİM

Onur Kemal YILMAZ

DIGITAL MANAGEMENT AND DIGITAL SMART CITY

Onur Kemal YILMAZ

İNTERNET BAĞIMLILIĞI KONULU DİJİTAL SOSYAL REKLAMA

CONSUMERS’ RESPONSES TO DIGITAL SOCIAL ADVERTISING ON