Ghaib or Ore Iman
Ghaib or Ore Iman
QURAN OR AYAT
(Ze waktot moze yahud adde kristian okkol e hoi lo: xara adde
mosulman okkol or Qibalah to ek kan toile xara hondilla gori azab
or mustahaq oi yum de? Khial hian or jawab ot moze) Allah f ye
hoi lo de: Hono (mukammal) neki yan no de ki txui nizor muk ore
fuk mikka goro yato fosim mikka, bolke neki oil de yan, manuic
Allah f ‘r(zaat adde sifat) or ore yaqin raka, ar (hendilla) akhirat or
din or ore, forista okkol or ore, asmani kitab okkol ar nabi okkol or
ore yaqin raka, ar mal or muhabbot adde nizor haajat okkol taki
bade yo egena gucti okkol, yetim okkol, miskin okkol, musafer
okkol, sual goroya okkol, gulam okkol ore azad gora moze mal
okkol de, ar namaz or paabondi gore, ar zakaat o ada gore, ar e
aqida adde amal or sxate, hibar endilla akhlaq o oile zendilla neki
36 Kalimah Tayyibah
ze oktot moze hiba ye hono kior loi jais wada goille hian ore fura
gore, ar mockilat ot moze, be aram ot moze, sokhto larair oktot
moze mustaqil sobor gore. Manhuic in oil de sohi ar hi tara oil de
(Allah f) re doroya okkol.
(Al- Baqarah:177)
Alla f ye hoi ye: O manhuic okkol! Allah f ‘r ehsani okkol uiin ore
yad goro ziin txuarar ore Hiba ye goizze. Allah f bade ar hono foida
goroya ase ne ki ziba ye asman adde zomin ottun reziq okkol
txuarar hxase fxosar? Hiba bade ar hono haqiqi ma’bud nai, toile
txuara Allah f re curdi di firi yore hoikka zoor goi de. (Fatir)
Allah f ye hoi ye: Hiba oilde asman adde zomin ore nomuna sara
foida goroya, Hibat tun hondilla gori fuain oi bo zerde Hibat tun
hono bibi yo nai, ar sirif Hiba ye har cis ore foida goizze ar Hiba ye
har cis ore zane. (Al-
An’am:101)
Allah f ye hoi ye: Aicca txuara yan ho, ze moni gun txuara maya
fuain dor rahim ot moze fxosai dor, hiin ottun ki insan txuara foida
goror ki Xai foida goroya. (Al-Waqiah:58-
59)
Allah f ye hoi ye: Aicca toile yan ho sai, zomin ot moze ze dana gun
txuara lagor hiin ottun ki gas txuara furdodde ki Xai furdoya.
37 Ghaib or ore Iman
(Al-Waqiah:63-64)
Allah f ye hoi ye: Aicca toile yan ho sai, ze fani txuara fi yor hiin ore
ki miula okkol ottun txuara anor de naki Xai anoiya. Xai zodi sai
tam hiin ore tita gori di tam, txuara cokur kia no goro. Aicca bade
yan ho sai, ze xoin txuara zaloor hiin ore dorai bolla dargua okkol
or gas okkol ore ki txuara foida goizzo de naki Xai hiin or foida
goroya.
(Al-Waqiah: 68,72)
Allah f ye hoi ye: Be cok Allah f oil de bisir dana okkol ar gular dana okkol
ore (ges bair oi bolla) fardi doya. Hiba ye jan dar ore be jan ottun bair
gore ar Hiba ye be jan ore jan dar ottun bair gore. Hiba oil de Allah f
Zibar hxase endilla qudrut okkol ase. Bade yo txuara Allah f re curdi di
yore horde zoor goi de? Allah f ye fojor ore rait ottun bair gore ar Hiba
ye rait ore txuarar aram olla bana ye. Ar bil adde san ore din mac or
38 Kalimah Tayyibah
hisap loi yore raikke, ar hiin or hisap endilla zaat or torfottun mokror oi
ye de Ziba boro qudrut wala ar boro ‘ilim wala. Ar Hiba ye txuarar
faidalla tara okkol ore banai ye, toile hiin or zoria rait or andar ot moze,
kul ot adde doria okkol ot moze rasta okkol ore zani fare. Ar Xai nican
okkol iin ore beci kuli kuli bayan gori di yi, manhuic utaralla ze tara balai
adde burai re buzi fare. Allah f Uba Ziba ye txuara re usol or etbare sirif
ek zon insan ottun foida goizze. Bade kessu okto txaurar tikana zomin ot
moze ase hia bade txuara re qobor or hawala gori dia zai bo. Becok Xai
dolil okkol iin ore yo kuli kuli bayan gori di yi, manhuic utaralla ze
tarattun buz ase. Ar Uba oil de Allah f Ziba ye asman ottun fani lama
ye ar fani hiin loi har kisim or gas gusala okkol zomin ottun bair
goizze. Bade Xai hiin ottun hail ketir sobzi okkol bair goizzi, abar
Xai keti hiin ottun endilla dana okkol or sora bair gozzi de ziin ufre
nise oi, ar kurma gas ottun endilla sora okkol bair goizzi ziin or
bore hiin duli take. Ar he fani hiin ottun angur or bagan ar zaitun
ar anar gas okkol foida goizzi, ziin or gula rong, surot, moza okkol
ot moze ek gua ar ek gua loi mile yo, ar baaz ek gua loi ar ek gua
no mile de yo ase. Har ek gua gas ot moze ekkena gour gori deko
ze oktot moze gula hiin ana za, bilkul kxesa ar moza no take, abar
gula hiin fage de hia yo gour gori deko de ki he oktot moze sifat
beggun fura oi za goi. Becok yaqin goroya okkol olla cis okkol iin ot
moze boro nican okkol ase.
(Al-An am:95-99)
Allah f ye hoi ye: Sob tarif Allah f ‘lla Ziba asman okkol or faloya ar
zomi okkol ore yo faloya ar jahan okkol beggun or faloya, ar asman
adde zomin ot moze har kisim or dxoor giri sirif Hiba lla, Hiba boro
zobordos ar boro hiqmat wala. (Al-Jathiyah:36-37)
39 Ghaib or ore Iman
Allah f ye Hibar Rasul ` ore hoi ye: Xone endilla ho! Ai Allah! Ai
fura badca okkol or malik! Xone mulluk okkol or zedduur hissa
zare di bolla so tare di do, ar zattun so tattun hari loi fe lo, ar Xone
zare so tare izzot ata goro, ar zare so tare zilloti goro. Har kisim or
balai okkol or ekhtiar Xonor hat ot moze ase. Becok Xone har cis
or ore qader aso yani har cis Xone gori faro. Xone rait ore din ot
moze dakhel goro ar Xone din ore rait ot moze dakhel goro yani
Xone baaz muusim ot moze rait or kessu hissa re din ot moze
dhakhel gori do zerde din boro oi za goi, ar baaz musim ot moze
din or kessu hissa re rai ot moze dakhel gori do zerde rait boro oi
za goi, Ar Xone jan dar cis ore bejan ottun bair goro ar bejan cis
ore jan dar ottun bair goro, ar Xone zare so hisap sara riziq ata
goro. (Ale Imran: 26-27)
Allah f hoi ye: Ghaib or sob khazana Allah f ‘r hxase ase, khazana
hiin ore Alla f bade hono ki ye no zane, ar Allah f ye doria adde kul
or sob cis ore zane, ar gas ottun zori fore de hono fuana fata
endilla nai de ziba re Allah f ye no zane, andaizza merdir butore
fore de ze hono dana okkol ore yo Allah f ye zane, ar har fuana
40 Kalimah Tayyibah
adde biza jinic okkol foilat tun dori Allah f ‘r Lauhi Mahfus ot moze
leka ase. Ar Hiba oil de Allah f Ziba ye txuara re rait ot moze gum
nia ar ze kessu txuara din ot moze goro Hiba ye zane, bade Allah f
ye txuara re abar gum ottun tule ki olla hoile mokror goizza ase de
zindegi hian ore txuara fura gori faro fan, akhir ottun txuara
beggun Hibar hxase wafes za fori bo, Allah f ye txuara re amal
okkol or haqiqat ore zanai di bo ziin txuara duniat moze gorat aso.
(Al- An am)
Allah f ye nizor Rasul ` ore hoi ye: Xone tara re ho: Mui Allh f bade
ar hono ki yo re modot gar banai tum ne ki ziba asman adde zomin
ore foida goroya, ar Hiba ye beggun ore habar ar Hiba re hono ki
ye no habar ( Hiba har hajot okkol ottun pak).(Al-An am:14)
Allah f ye hoi ye: Xar hxase har cis or khazana okkol or khazana
furaia ase,mogor xai hikmat or sxate har cis ore mokror goizza ase
de miqdar hisafe ar okto ore fxosai di. (Al-Hijr:21)
Allah f ye hoi ye: Monafiq iin ye kafir okkol or hxase izzot tuadde
ne ki? Toile yad raikko de ki izzot beggun Allah f ‘r kobzat moze
ase. (Al-
Insan:139)
Allah f ye hoi ye: Ar hodun endilla janwar okkol ase de ziine tarar
ruzi okkol ore joma gori no rake. Allah f ye hiin ore yo hiin or
41 Ghaib or ore Iman
Allah f ye nizor Rasul ` ore hoi ye: Xone tara re ho de ki, txuarar
bod amal or ore Allah f ye txuarar dekha adde funar solahiat zodi
txuarattun loi fele, ar txuarar dil ot moze mohor lagai de (hono
hota re buzi no faro fan) toile Allah f bade ar hono zaat e kaenat
ot moze ase ne ziba ye txuara re cis iin wafes ani di fari bo de?
Xone so, Xai hondilla gori mukhtolif foila guzori gi ye goi de hiin
ottun nican okkol ore bayan gori dekhai yi. Tobe yo manhuic iin
firi za goi.
(Al-An am:
46)
Allah f ye nizor Rasul ` ore hoi ye: Xone tara re fusar goro de ki
txuara yan ho sai: Allah f ye txuarar ore hamicalla qayamat or din
ai ye foizzonto rait ore zodi raki de, toile Allah f bade ar ek gua
hon ma’bud hono ase ne ziba ye txuaralla foor ani fare,bade yo
txuara no funo ne ki? Xone tarattun yan o fusar goro de ki, Allah f
ye txuarar ore sirif din ore zodi raki de, toile Alla f bade ar ek gua
hono ma’bud ase ne ziba ye txuaralla rait ani fare de zerde txuara
aram gori faro, bade yo txuara no dekho ne ki? (Al- Qasas:71-
72)
42 Kalimah Tayyibah
Allah f ye hoi ye: Ar Xai Dawud p ore Xar torfottun boro niamot di
yi zendilla neki faar ore hokum di yi: O faar Dawud p loi mili yore
tosbi goro! Ar O faik txuara yo! Ar Xai lua re hiballa mum or doilla
norom gori di yi. ( Saba: 10)
Allah f ye hoi ye: Xai Qarun ore tar buraizzoria tare tar mohol coo
merdit moze dosai felai lam,toile tare modot gori bolla hono
jomaat no accil ziin e Allah f ‘r azab ottun tare basai loi faitto, ar
no te nize yo azab ottun basi faizze. (Al-Qasas:
81)
43 Ghaib or ore Iman
Allah f ye hoi ye: Bade xai Musa p ore hokum goizzi de txuar ladri
re doryat moze maro, (hiba ye) lardi loi maizze, dorya fardi gi oi
(fardi yore hoi ek hissa oi gi oi’ beci rasta kuli gi oi) ar har ek kan
hissa eto boro dxoor oi ye de ki zendilla boro faar. (Ash-
sha’ra:63)
Alla f ye hoi ye: Ar Xai ek bar hokum goille sokor bail fata fira de
hendilla gori fura oi za goi. (Al-Qamar:
50)
Allah f ye hoi ye: Hibar ham foida gora ar sirif Hibar hokum sole.
(Al- A’raf:
54)
Allah f ye hoi ye: (Har ek zon nabi ai yore nizor kaum okkol ore
sirip ek kan poigam di ye de ki sirif Allah f ‘r Ibadat goro) Hiba
bade ar hono ki ye Ibadat or laik nai. (Al-A’raf:
59)
Allah f ye hoi ye: (Allah f ‘r khubia okkol bohot beci ase) zodice
duniar gas beggun loi yore kholom banai le, ar fura duniar
somondor or fanit moze aro hxat tan somondor or fani miai di
44 Kalimah Tayyibah
yore beggun loi siai banai yore, kholom adde siai hiin ore estamal
gori Allah f ‘r tarif okkol ore leki le, kholom adde siai khotom oi zai
boi kintuk Allah f ‘r tarif fura no oi bo. Be cok Allah f zobordos,
hikmot wala.
(Luqman: 27)
Allah f ye nizor Rasul ` ore hoi ye: Xone hoi do! Mor ore ze hono
cis ai ye, sirif Allah f ‘r torfottun ai y de. Hiba oil de xarar maula,
xarar hefazot goroya, xarar modod gar, xarar giros (ze hono cis
xarar ore ai ye hiin ot moze xaralla beetor ase), ar mosulman okkol
ottun sirif Allah f ore borusa goron sa. (At-Tauba: 51)
Allah f ye hoi ye: Zodice Allah f ye txuarar ore hono tokolif fxosai
ye de oi le hian ore dur gori bolla Hiba bade ar hono ki ye nai. Ar
zodice Hiba ye txuarar ore hono balai gori le hian ore wafes loi zai
bolla hono ki ye nai. Bolke Hiba ye Nizor Fozol Nizor bonda okkol
ottun zare saa tar hxase fxosai de. Hiba boro maf goroya, boro
meherban wala. (Yunus:
107)
AHADITH
45 Ghaib or ore Iman
Rabb ore deikko ne? Yan funi yore Jibrail p e hafi uitte ar hoi lo de:
O Muhammad! Mui adde Allah f ‘r maze hoittor gan Noor or forda
ase, toile hentun hono ek kan or dake o mui zai le furi yore zoli
zaim boi. (Musabih-hus –Sunna)
Faidah: Allah f ‘r bohot beci nam okkol ase ziin quran corif adde
oinno riwayat okkol or zoriya zana giye. Hiin ottun niran nobboi
yan nam hadis ibat moze aicce. (Mazahir-e-Haque)
ase. Bade nizor ban dakkia tin bar set ciri diba ar Allah f ‘r hxase
shaitan mordud ottun fana magi ba.
(Abu Dawud, Mishkat-ul
Msabih)
tun aro boro”. Leka hian Allah f ‘r hxase Arsh or ore ase.
(Muslim)
Sok e gum gi ye de, kintuk dil to seton ase. Abar afos ot moze
hodde: Txuarar sxaati iba (muhammad `) ‘r babote ek kan misaal
ase, hian ore hibar sarme boyan goro.Ar hodun forista ye hodde:
Hiba to gum gi ye (mani boyan gori ki faidah?) Hentun hodun e
hodde: Becok sok e to gum gi ye, dil to seton ase. Abar forista ek
zon ar ek zon ore hodde: Ibar misaal endilla de zendilla ek zon
manhuic e ek kan gor banai ye ar herde dawat or entizam goizze,
bade manhuic okkol ore dawat di bolla manhuic difera ye.
Manhuic ziin ye dhahai to gi ye de hibar hota re qabul goizze
hitara gor ot o goli bo hana yo hai fari bo, ar zi tara dhakhoyar
hota re qabul no gori bo hitara no gorot goli fari bo no hana yo hai
fari bo. Hian funi yore forista okkol e afos ot moze hodde: Misaal
hian ore bxagi do hiba ye buzi fare fan. Hodun e hodde: Hiba to
gum gi ye (bxagi di yore ki faidah?) Ar hodun e hodde hibar sok e
gum gi ye de kintuk dil seton ase. Bade hoi lo: Gor hian oil de
jannat (zian ore Allah f ye bana ye ar mukhtalif niamot okkol
raikke ar dawat or intezam goizze) ar (he jannat or uzu) dhak
dedde hiba oil de Hazrat Muhammad `. Ziba ye Muhammad ` ‘r
it’at goizze hiba ye Allah f ‘r it’at goizze (hetolla hiba jannat ot
moze dakhel oi bo ar niamot okkol hasil gori bo) ar ziba ye
Muhhamad ` ‘r naformani goizze hiba Allah f ‘r naformani goizze
(hetolla hiba jannat or niamot ottun maharum oi gi oi),
Muhammad ` e manhuic okkol ore dui kisim banai di ye (manoia
adde no manoia) (Bukhari)
Faidah: Hazrat ambia kram p okkol or yan khususiat de ki hitarar
gum aam insan okkol or gum loi yore forok. Aam insan okkol or
gum or haalot ot moze hono hobor no take zerde ambia okkol or
gum or haalot ot moze bilkul be hobor no take. Hitarar gum or
taluk sirif sok loi, dil gum or haalot ot moze yo Allah f ‘r zaat or
torof motuajjo take. (Bazlul
Majhud)
63 Ghaib or ore Iman
gorattun basi taki ba, kiolla hoi le har noya hota okkol oil de
gumra. Hetolla txuara hendilla zomana zodi fai le mor adde mor
Hedayat or rasta re fai ye de khulafa ye Rashidin okkol or sunnat
okkol ore mozbut or sxate dori taki ba.
(Tirmidhi)
hiba re Allah f ye foida gori bolla saa, toi forista ye fusar gore: Ibar
mutalik ki leki tum, morot fua ya maya fua? Nek bokhto ya bot
bokhto? Ruzi ki oi bo? Umor hodduur oi bo? Toi le fura topsil hiba
maar ferot takite leki loi fele.
(Bukhari)