Wikipedia:Houptsyte/22

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia!
D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 30.539 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Wilhelm Tell (Burgen in Flammen)

Wilhelm Tell (Burgen in Flammen) isch a Schweizer Schbiilfilm us-em Jôhr 1960, wo zwar weitgehend em Drama „Wilhelm Tell“ vom deitscha Dichtr Friedrich Schiller folgt, abr au Element vom Aegidius Tschudi seira Chronik ond vom „Weißen Buch von Samen“ enthelt. D Reschii hend sich zwoi Manna doilt: dr Michel Dickoff ond dr Karl Hartl. Der Film vrzehlt d Gschicht vom sagahafda Freiheitshelda Wilhelm Tell, wo em friha 14. Jôhrhondert d Urschweiz vo de dikdadorisch herrschende eschtreichische Landvegt befreit hôt. Am Drehbuach hend glei fenf Persona drô romgschaffet, ondr andrem dr Max Frisch.

Der mit-ma graußa Uffwand drehde Film schildret da Freiheitskampf vo dr oiheimischa Bevelkrong en de Kanton Schwyz, Uri ond Unterwalden. Ôôfanga duat’r mit dr Flucht vom Konrad Baumgarten, wo oin vom Kaiser seine Burgvegt doodgschlaga hôt, weil sich dr sell an seim Weib hôt vrganga wella. Weitre Szena behandlet da Ritlischwur, da Epflschuss, d Gfanganahm vom Tell ond deam sei Fahrt ibr da Viirwaldstettersee ond gega Schluss d Ermordong vom Gessler en dr Hohla Gass. Zwischadurre geit’s Gschbräch zwischem Ulrich von Rudenz on dem Landfrailein Berta von Bruneck. Uffheera duat der Film mit-ma Uffstand, wo d Burga vo de Veegt gschdirmt ond en Flamma gsetzt werret. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

... ass d Hoochschuel fir Gstaltig Ulm, wu 1968 zuegmacht wooren isch, as di internazionaal wiichtigscht Design-Hoochschuel noch em Bauhaus giltet?
... dass d Isebaanstrecki Metrò alpino Gurin–Pumatt vollständig underiirdisch wèèr?
... dass d Zimmer im Huis vom Eduard Egger mid zwee Meeter driissg fir diä damaalig Ziit rächt heech gsi sind, will är vo groosser Schtatuir gsi isch?
... ass s Buech Häutungen vu dr Verena Stefan fir dr Ufschwung vu feministischer Literatuur in etablierte Verlaag gsoorgt het?
... dàss dr Arthur F. Utz s Ìnternàzionààla Ìnschtitüüt fìr Soziààlwìssaschàfta un Politik z’ Friiburg mìtgrìnda hàt, fìr d’ kàthoolischa Soziààllehr uff àktüälla politischa un soziààla Probleema ààwanda?
... dass dè Bau vo dè Baikal-Amur-Magischtralè durch d Liferig vo Matriaal un Uusrüschtig vo andrè RGW-Staatè unterschtützt worrè isch?

Àlemànnischa Nochrìchte:

1. Augschte 2024:
Sommerserie Dialäktatlas – Folge 4: Unterwegs (SRF)
29. Juli 2024:
Sebastian-Blau-Preis 2024: Finalisten sind nominiert (lifepr.de)
28. Juli 2024:
Bei Wanderungen auf dem Wiesentäler Alemannenweg steht die alemannische Mundart im Fokus (Badische Zeitung)
25. Juli 2024:
Sommerserie Dialäktatlas – Folge 3: Speis und Trank (SRF)
18. Juli 2024:
Sommerserie Dialäktatlas - Folge 2: Kommunikation (SRF)
14. Juli 2024:
Schwäbisch als Kulturerbe: Poetentreffen in Illertissen zeigt, warum Mundart so wichtig ist (Illertisser Zeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

7. Augschte

1796: Wirtteberg dritt syy linksrhynische Bsitz Mömpelgard (Montbeliard) im Pariser Fride an Frankrych ab gege ne Zuesicherig vun ere spetere Entschädigung.
1815: D 22 Schwyzer Kantön bschwöre im Zürcher Grossmöischter e Bundesvertrag mit 15 Artikel.
1960: D Elfebaikischte wird unabhängig vu Frankrych.
1977: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Paul Chaudet (Bild) stirbt.
2000: Vu dr Europäische Sidstärnwarte uus wird vun eme Astronometeam um dr Brett Gladman un dr John J. Kavelaars dr bishär nit bekannt Saturnmond Ymir gsichtet.