Wikipedia:Houptsyte/38

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia!
D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 30.538 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Wilhelm Tell (Burgen in Flammen)

Wilhelm Tell (Burgen in Flammen) isch a Schweizer Schbiilfilm us-em Jôhr 1960, wo zwar weitgehend em Drama „Wilhelm Tell“ vom deitscha Dichtr Friedrich Schiller folgt, abr au Element vom Aegidius Tschudi seira Chronik ond vom „Weißen Buch von Samen“ enthelt. D Reschii hend sich zwoi Manna doilt: dr Michel Dickoff ond dr Karl Hartl. Der Film vrzehlt d Gschicht vom sagahafda Freiheitshelda Wilhelm Tell, wo em friha 14. Jôhrhondert d Urschweiz vo de dikdadorisch herrschende eschtreichische Landvegt befreit hôt. Am Drehbuach hend glei fenf Persona drô romgschaffet, ondr andrem dr Max Frisch.

Der mit-ma graußa Uffwand drehde Film schildret da Freiheitskampf vo dr oiheimischa Bevelkrong en de Kanton Schwyz, Uri ond Unterwalden. Ôôfanga duat’r mit dr Flucht vom Konrad Baumgarten, wo oin vom Kaiser seine Burgvegt doodgschlaga hôt, weil sich dr sell an seim Weib hôt vrganga wella. Weitre Szena behandlet da Ritlischwur, da Epflschuss, d Gfanganahm vom Tell ond deam sei Fahrt ibr da Viirwaldstettersee ond gega Schluss d Ermordong vom Gessler en dr Hohla Gass. Zwischadurre geit’s Gschbräch zwischem Ulrich von Rudenz on dem Landfrailein Berta von Bruneck. Uffheera duat der Film mit-ma Uffstand, wo d Burga vo de Veegt gschdirmt ond en Flamma gsetzt werret. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

... ass d Hoochschuel fir Gstaltig Ulm, wu 1968 zuegmacht wooren isch, as di internazionaal wiichtigscht Design-Hoochschuel noch em Bauhaus giltet?
... dass d Isebaanstrecki Metrò alpino Gurin–Pumatt vollständig underiirdisch wèèr?
... dass d Zimmer im Huis vom Eduard Egger mid zwee Meeter driissg fir diä damaalig Ziit rächt heech gsi sind, will är vo groosser Schtatuir gsi isch?
... ass s Buech Häutungen vu dr Verena Stefan fir dr Ufschwung vu feministischer Literatuur in etablierte Verlaag gsoorgt het?
... dàss dr Arthur F. Utz s Ìnternàzionààla Ìnschtitüüt fìr Soziààlwìssaschàfta un Politik z’ Friiburg mìtgrìnda hàt, fìr d’ kàthoolischa Soziààllehr uff àktüälla politischa un soziààla Probleema ààwanda?
... dass dè Bau vo dè Baikal-Amur-Magischtralè durch d Liferig vo Matriaal un Uusrüschtig vo andrè RGW-Staatè unterschtützt worrè isch?

Alemannischa Nochrichte:

1. Augschte 2024:
Sommerserie Dialäktatlas – Folge 4: Unterwegs (SRF)
29. Juli 2024:
Sebastian-Blau-Preis 2024: Finalisten sind nominiert (lifepr.de)
28. Juli 2024:
Bei Wanderungen auf dem Wiesentäler Alemannenweg steht die alemannische Mundart im Fokus (Badische Zeitung)
25. Juli 2024:
Sommerserie Dialäktatlas – Folge 3: Speis und Trank (SRF)
18. Juli 2024:
Sommerserie Dialäktatlas - Folge 2: Kommunikation (SRF)
14. Juli 2024:
Schwäbisch als Kulturerbe: Poetentreffen in Illertissen zeigt, warum Mundart so wichtig ist (Illertisser Zeitung)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

6. Augschte

1644: Mit dr Schlacht bi Frybeg here dreidägigi Kämpf uf in eme Dräffe, wu zue dr verluschtrychschte Schlachte im Dryssgjehrige Chrieg zellt. Di bayerische Druppe unter em Franz von Mercy un di franzesisch Armee unter em Marschall Condé dränne sich unentschide.
1667: Dr Schwyzer Mathematiker Johann Bernoulli chunnt uf d Wält.
1806: Dr Franz II. lait dr Titel „Kaiser des Heiligen Römischen Reiches Deutscher Nation“ nider un erklert s Rych glychzytig fir erlosche, go ne megligi Wahl vum Napoleon zue syym Noofolger uusschließe. Dodermit ändet no 844 Johr s Hailig Remisch Rych.
1945: Dr US-amerikanisch Bomber Enola Gay wirft iber dr japanische Stadt Hiroshima di erscht in eme Chrieg yygsetzt Atombomb ab (Bild). 70.000 bis 80.000 Mänsche sin sofort dot. Bis hite stärbe no Lyt an dr Spotfolge dur d Strahlig.
1991: S World Wide Web wird wältwyt fir di allgmain Nutzig freigee.