Saltu al enhavo

Miŝne Tora

El Vikipedio, la libera enciklopedio
משנה תורה
sankta libroliteratura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro Majmonido
Lingvoj
Lingvo hebrea lingvo
Eldonado
vdr
Parto de serio

stelo de Davido  
Judismo

Portalo | Kategorio
Judoj · Judismo · Kiu estas judo
Ortodoksaj · Konservema judismo
Progresiva (Reforma - Liberala) · Ultraortodoksaj
Samarianoj · Falaŝoj · Karaimoj
Etnaj grupoj kaj lingvoj
Aŝkenazoj · Sefardoj · Mizraĥoj
Hebrea · Jida · Judhispana · Geeza
Religio
Dio · Principoj de kredo en judismo · Diaj nomoj
613 micvot · Halaĥa · Leĝaro de Noe
Mesio · Eskatologio
Juda pensado, filozofio kaj etiko
Juda religia filozofio
Cedaka · Musar · Elekteco
Ĥasidismo · Kabalo · Haskala
Religiaj tekstoj
Torao · Tanaĥo · Miŝno · Talmudo · Midraŝo
Tosefta · Miŝne Tora · Ŝulĥan Aruĥ
Siduro · Maĥzoro · Pijuto · Zoharo
La vivciklo, tradicioj kaj kutimoj
Brit mila · Brit ŝalom · Pidjon ha-ben · Simĥat Bat · Bar-micvo
Ŝiduĥ · Nupto · Divorco (Get) · Sepulto
Kaŝrut · Juda kalendaro · Judaj festotagoj
Talito · Tfilino · Cicito · Kipao
Mezuzo · Menorao · Ŝofaro · Sefer Tora
Signifaj figuroj de judismo
Abraham · Isaak · Jakobo · Moseo
Salomono · Davido · Elija · Aaron
Majmonido · Naĥmanides · Raŝi
Baal Ŝem Tov · Gaon de Vilno · Maharal
Religiaj konstruaĵoj kaj institutoj
Templo · Sinagogo · Jeŝivo · Bejt midraŝ
Rabeno · Ĥazan · Dajan · Gaon
Kohen (pastro) · Maŝgiaĥ · Gabaj · Ŝoĥet
Mohel · Bejt din · Roŝ jeŝiva
Juda liturgio
Ŝema · Amida · Kadiŝ
Minhag · Minjan · Nosaĥ
Ŝaĥarit · Minĥa · Ma’ariv · Ne’ila
Historio de judoj
Antikva historio de Izraelo
Historio de judoj en mezepoko
Historio de judoj en novepoko
Proksimaj temoj
Antisemitismo · Holokaŭsto · Israelo
Filosemitismo · Cionismo
Abrahama religio
Majmonido, verkisto de la Miŝneh Torah.

La Miŝne ToraMiŝneh Torah (en hebree מִשְׁנֵה תּוֹרָה, "Ripeto de la Torao"), subtitolita Sefer Yad ha-Hazaka (ספר יד החזקה "Libro de al forta mano"), estas kodo de juda religia juro (Halaĥo) verkita de Majmonido (Rabeno Moŝe ben Majmon). La Miŝneh Torah estis kompilita inter 1170 kaj 1180 (4930 kaj 4940 AM), kiam Majmonido estis loĝanta en Egiptio, kaj estas konsiderata kiel la majstroverko de Majmonido. Tiukadre, postaj fontoj simple referencas al la verko kiel "Maimon", "Maimonides", aŭ "RaMBaM", kvankam Majmonido komponis ankaŭ aliajn verkojn.

La Miŝneh Torah konsistas el dekkvar libroj, subdividitaj en sekcioj, ĉapitroj kaj paragrafoj. Ĝi estas la nura verko de la Mezepoko kiu detalas la devigojn de Judoj, inklude tiujn leĝojn kiuj estis aplikeblaj nur kiam ekzistis la Sankta Templo, kaj restas grava verko por judismo.

Ties titolo estas alvoko origine uzata por la Biblia libro Readmono, kaj ties subtitolo, "Libro de la forta mano", derivas el ties subdivido en dekkvar libroj: nome la nombra valoro dekkvar, reprezentita per la hebreaj literoj Ĝod (10) Dalet (4), formas la vorton yad ("mano").

Tiu Komentario aŭ Interpreto pri la Miŝnah estis skribita nur hebrelingve kaj ne ankaŭ arablingve aŭ aramelingve laŭ tiama kutimo. Per tiu komento li celis unuigi la diversajn interpretojn, foje senfundamentajn, disvastigitajn inter la diasporaj judoj. Indas je rimarko parto de tiu traktato, nome “Sanhedrin”, kie Majmonido listigas la dektri kredartikolojn de la judismo, kiu fariĝis kredbazo por multaj judoj tramondaj. Posteuloj taksis la verkon preskaŭ teologian sumon per kiu la rabena “parola leĝo” fariĝis ankaŭ, kaj eĉ precipe, “skribita leĝo”. Kvankam tie kaj tie malaprobita ĉe samreligianoj, la pensada enhavo de tiu verko, latinigita, altiris la atenton de eminentaj personuloj de la klera kristana mezepoka medio, kiel Alberto la Granda, Duns Skoto kaj Aleksandro de Hajleso, kiuj siavice lekcie kaj cite komentis verkajn erojn.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]