Saltar ao contido

Lingua kanaresa

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Kanarés
ಕನ್ನಡ / kannaḍa'
Falado en: India India
Total de falantes: 44 millóns
Familia: Dravídico

 Drav. meridional
  Támil-kanarés

   Kanarés
Escrita: Alfabeto kanarés
Status oficial
Lingua oficial de: Karnataka
Códigos de lingua
ISO 639-1: kn
ISO 639-2: kan
ISO 639-3: kan
SIL: KJV
Mapa
Status

O kanarés está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]
Sinal escrito en kanarés.

O kanarés[2] (ಕನ್ನಡ) é unha das linguas dravídicas de maior difusión, documentada desde época temperá. Xeograficamente presenta diferentes variedades xeográficas, que en conxunto falan aproximadamente 44 millóns de persoas. É a lingua oficial no estado de Karnataka, un dos catro estados meridionais da India.

Aspectos históricos, sociais e culturais

[editar | editar a fonte]

A historia do kanarés divídese convencionalmente en tres períodos: kanarés antigo (halegannada) entre o 450 e o 1200, kanarés medio (nadugannada) 1200 ao 1700 e kanarés moderno desde 1700 ata a actualidade[3]. O kanarés recibiu unha forte influencia do sánscrito e en menor medida do prácrito e do pali.

Distribución xeográfica

[editar | editar a fonte]

O kanarés fálase sobre todo en Karnataka na India, e en certa medida nos estados limítrofes de Andhra Pradesh, Maharashtra, Tamil Nadu e Kerala.

Hai poboacións destacables de falantes de kanarés nos Estados Unidos e o Reino Unido, e en menor medida no Canadá e Australia.

Rango oficial

[editar | editar a fonte]

O kanarés é unha das 22 linguas oficiais da India, a lingua oficial do estado de Karnataka.

Consoantes

[editar | editar a fonte]
ka /kʌ/ kha /kʰʌ/ ga /gʌ/ gha /gʱʌ/ ṅa /ŋʌ/
ca /ʧʌ/ cha /ʧʰʌ/ ja /ʤʌ/ jha /ʤʱʌ/ ña /ɲʌ/
ṭa /ʈʌ/ ṭha /ʈʰʌ/ ḍa /ɖʌ/ ḍha /ɖʱʌ/ ṇa /ɳʌ/
ta /tʌ/ tha /tʰʌ/ da /dʌ/ dha /dʱʌ/ na /nʌ/
pa /pʌ/ pha /pʰʌ/ ba /bʌ/ bha /bʱʌ/ ma /mʌ/
ya /jʌ/ ra /ɾʌ/ la /lʌ/ va /ʋʌ/ śa /ɕʌ/
ṣa /ʂʌ/ sa /sʌ/ ha /hʌ/ ḷa /ɭʌ/
a /ʌ/ ka
ā /a:/ ಕಾ
i /i/ ಕಿ ki
ī /i:/ ಕೀ
u /u/ ಕು ku
ū /u:/ ಕೂ
ṛ /rɨ/ ó /ru/ ಕೃ kṛ
e /e/ ಕೆ ke
ē /e:/ ಕೇ
ai /aj/ ಕೈ kai
o /o/ ಕೊ ko
ō /o:/ ಕೋ
au /aw/ ಕೌ kau

Outros signos

[editar | editar a fonte]
Ø ಕ್ k
am̩ ಕಂ kam̩
ah̩ ಕಃ kah̩

Consoantes dobres

[editar | editar a fonte]
ಕ್ಕ ಕ್ಖ ಕ್ಗ ಕ್ಘ ಕ್ಙ
kka kkha kga kgha kṅa
ಕ್ಚ ಕ್ಛ ಕ್ಜ ಕ್ಝ ಕ್ಞ
kca kcha kja kjha kña
ಕ್ಟ ಕ್ಠ ಕ್ಡ ಕ್ಢ ಕ್ಣ
kṭa kṭha kḍa kḍha kṇa
ಕ್ತ ಕ್ಥ ಕ್ದ ಕ್ಧ ಕ್ನ
kta ktha kda kdha kna
ಕ್ಪ ಕ್ಫ ಕ್ಬ ಕ್ಭ ಕ್ಮ
kpa kpha kba kbha kma
ಕ್ಯ ಕ್ರ ಕ್ಲ ಕ್ವ ಕ್ಶ
kya kra kla kva kḷa
ಕ್ಷ ಕ್ಸ ? ಕ್ಳ
kśa kṣa ksa kha
0 ಶೂನ್ಯ śūn'ya
1 ಒಂದು oṃdu
2 ಎರಡು eraḍu
3 ಮೂರು mūru
4 ನಾಲ್ಕು nālku
5 ಐದು aidu
6 ಆರು āru
7 ಎಳು eḷu
8 ಎಂಟು eṃṭu
9 ಒಂಭತ್ತು oṃbhattu
  1. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  2. Definición de drávida no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
  3. Steever, S. B. (1998). "Kannada". In Steever, S. B. (ed.). The Dravidian Languages (Routledge Language Family Descriptions). Londres: Routledge, p. 129

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]