Jump to content

Էլ Լիսիցկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լազար Մարկովիչ Լիսիցկի
ռուս.՝ Ла́зарь Ма́ркович Лиси́цкий
Դիմանկար
Լիսիցկիի ինքնադիմանկարը, 1914 թվական
Ծնվել է1890 թվականի նոյեմբերի 23
ԾննդավայրՊոչինոկ
Մահացել է1941 թվականի դեկտեմբերի 30
Մահվան վայրԽորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ, Մոսկվա
ԳերեզմանԴոնսկոե գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մայրենի լեզուռուսերեն
ԿրթությունՌիգայի տեխնիկական համալսարան և Դարմշտադտի տեխնիկական համալսարան
Մասնագիտությունարտիստ
ԱմուսինSophie Lissitzky-Küppers?[1]
ԵրեխաներJen Lissitzky?[1]
 El Lissitzky Վիքիպահեստում

Լազար Մարկովիչ Լիսիցկի (ռուս.՝ Ла́зарь Ма́ркович Лиси́цкий, ավելի հայտնի որպես Էլ Լիսիցկի, նոյեմբերի 10 (22), 1890, Պոչինոկ, Սմոլենսկի գավառ, Ռուսական կայսրություն[2] - դեկտեմբերի 30, 1941(1941-12-30)[2][3][4][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), ռուս արտիստ դիզայներ, լուսանկարիչ, ճարտարապետ։ Կարևոր մոդել է հանդիսանում ռուսական ավանգարդում։ Օգնել է զարգացնել սուպրեմատիզմը իր ուսուցիչ Կազիմիր Մալևիչի հետ և նախագծել է բազմաթիվ ցուցահանդեսներ և խորհրդային քարոզչություն պարունակող աշխատանքներ։ Նրա աշխատանքներում կա բաուհաուզ և կոնստրուկտիվիզմ շարժումների ազդեցությունը։ Լիսիցկին փորձարկումներ էր անում արտադրողական տեխնիկայի և ոճական սարքերի հետ, որոնք շարունակում էին իշխել 20-րդ դարի գրաֆիկ դիզայնը[5]։

Լիսիցկիի ամբողջ կարիերան լցված էր հավատով, որ նա կարող էր լինել հեղափոխական գործիչ։ Լիսիցկին, ով ուներ լիտվական արմատներ, սկսեց իր կարիերան նկարազարդելով իդիշ լեզվով գրված մանկական գրքեր, որպեսզի գովազդի հրեական մշակույթը Ռուսաստանում՝ մի երկրում, որը նոր էր վերացրել իր հակահրեական օրենքները։ Երբ ընդամենը 15 տարեկան էր, նա սկսեց դասավանդել։ Դա մի պարտականություն էր, որի համար նա ապրելու էր իր կյանքի մեծ մասը։ Տարիների ընթացքում նա դասավանդեց տարբեր պաշտոններով, տարբեր դպրոցներում, տարբեր միջոցներով՝ տարածելով և փոխանակելով գաղափարներ։ Նա աշխատեց Մալևիչի հետ սուպրեմատիստական UNOVIS արվեստի խումբը ղեկավարելիս, զարգացրեց սուպրեմատիստական պատկերներ։ 1921 թվականին նա գործի անցավ որպես Ռուսաստանի մշակույթի նախարարության Գերմանիայի հետ կապերի դեսպան՝ աշխատելով և ազդելով բաուհաուզ և դի ստիլ շարժումների ներկայացուցիչ կարևոր մարմինների վրա։ Մնացած տարիներին նա բերեց կարևոր նորամուծություն և փոփոխություն տպագրության, ցուցահանդեսների արվեստի, ֆոտոմոնտաժի և գրքերի դիզայնի մեջ՝ արտադրելով քննադատների կողմից հարգված աշխատանքներ և արժանանալով միջազգային բուռն արձագանքների իր ցուցահանդեսների դիզայնի համար։ Սա շաշրունակվեց մինչև իր մահվան անկողինը, որում նա ստեղծեց իր վերջին գործերը՝ սովետական քարոզչական պաստառները, որոնք միավորում էին մարդկանց և ոգեշնչում ստեղծել ավելի շատ տանկեր՝ Նացիստական Գերմանիայի դեմ պատերազմի համար։ 2014 թվականին Լիսիցկիի ժառանգները իր անունով հիմնադրամ են բացում՝ համաշխարհային գիտնականների գլխավորությամբ։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Traynor I. Precious plunder // The Guardian.com — 2001. — ISSN 1756-3224; 1354-4322
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Лисицкий Лазарь Маркович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  3. 3,0 3,1 Sarabianov A. D. Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 Kunstindeks Danmark (դան.)
  5. Curl

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլ Լիսիցկի» հոդվածին։