Naar inhoud springen

Primera División (Chili)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Primera División de Chile
Opgericht
1933
Land
Vlag van Chili Chili
Degradatie naar
Primera B
Aantal clubs
18
Amerikaanse kwalificatie
Copa Libertadores
Copa Sudamericana
Titelhouder (2022)
Colo-Colo
Website
Officiële website

De Primera División (officieel Campeonato Nacional BancoEstado vanwege sponsorovereenkomsten) is de hoogste voetbalklasse in Chili. De competitie wordt georganiseerd door de Federación de Fútbol de Chile. In de geschiedenis van de Chileense competitie, die wordt gespeeld sinds 1933, werd meerdere malen de opzet veranderd. Momenteel bestaat de competitie uit achttien teams en is het seizoen opgedeeld in twee delen: de 'Apertura' en de 'Clausura'.

De opzet van de competitie is sinds de oprichting verschillende malen aangepast. Sinds 2002 strijden twintig teams om het kampioenschap; vanaf 2009 werd dat aantal teruggebracht tot achttien. Tussen januari en juni wordt de Apertura ("Openingstoernooi") afgewerkt en tussen juli en december de Clausura ("Sluitingstoernooi"). Beide toernooien zijn halve competities waar alle teams eenmaal tegen elkaar uitkomen.

Na afloop van zowel de Apertura als de Clausura vinden play-offs plaats met de beste acht teams die via een knock-outsysteem uitmaken wie zich kampioen van Chili mag noemen. Zo worden elk jaar twee kampioenen gekroond. De kampioenen van de Apertura en de Clausura plaatsen zich direct voor de Copa Libertadores, de Zuid-Amerikaanse equivalent van de UEFA Champions League. Het team met daarna de hoogste score in de Clausura plaatst zich voor de voorronde van de Copa Libertadores.

Door de verwoestende aardbeving op 27 februari 2010 nabij Concepción besloot de Chileense voetbalbond in dat jaar slechts één kampioenschap te houden, en dus af te zien van de organisatie van een Apertura en een Clausura. Club Deportivo Universidad Católica won voor de tiende keer in zijn bestaan de nationale titel, met drie punten voorsprong op de nummer twee Colo-Colo.

In 2013 werd de competitie gewijzigd van één kalenderjaar naar twee kalenderjaren, in 2017 werd hier terug vanaf gestapt.

Seizoen Kampioen Topscorer(s) Club(s) Goals
1933
details
Magallanes (1) Vlag van Chili Luis Carvallo Colo-Colo 9
1934
details
Magallanes (2) Vlag van Chili Carlos Giudice Audax Italiano 19
1935
details
Magallanes (3) Vlag van Chili Guillermo Ogaz
Vlag van Chili Aurelio Domínguez
Magallanes
Colo-Colo
12
1936
details
Audax Italiano (1) Vlag van Costa Rica Hernán Bolaños Audax Italiano 14
1937
details
Colo-Colo (1) Vlag van Costa Rica Hernán Bolaños Audax Italiano 16
1938
details
Magallanes (4) Vlag van Chili Gustavo Pizarro Santiago Badminton FC 17
1939
details
Colo-Colo (2) Vlag van Chili Alfonso Domínguez Colo-Colo 32
1940
details
Universidad de Chile (1) Vlag van Chili Víctor Alonso
Vlag van Chili Pedro Valenzuela
Universidad de Chile
Magallanes
20
1941
details
Colo-Colo (3) Vlag van Argentinië José Profetta Santiago National 19
1942
details
Santiago Morning (1) Vlag van Chili Domingo Romo Santiago Morning 16
1943
details
Unión Española (1) Vlag van Chili Luis Machuca
Vlag van Chili Víctor Mancilla
Unión Española
Universidad Católica
17
1944
details
Colo-Colo (4) Vlag van Chili Alfonso Domínguez
Vlag van Chili Juan Alcantara
Colo-Colo
Audax Italiano
19
1945
details
Club Green Cross (1) Vlag van Argentinië Juan Zarate
Vlag van Argentinië Hugo Giorgi
Vlag van Uruguay Ubaldo Cruche
Club Green Cross
Audax Italiano
Universidad de Chile
17
1946
details
Audax Italiano (2) Vlag van Uruguay Ubaldo Cruche Universidad de Chile 25
1947
details
Colo-Colo (5) Vlag van Chili Apolonides Vera Santiago National 17
1948
details
Audax Italiano (3) Vlag van Argentinië Juan Zarate Audax Italiano 22
1949
details
Universidad Católica (1) Vlag van Chili Mario Lorca Unión Española 20
1950
details
CD Everton (1) Vlag van Argentinië Félix Díaz Club Green Cross 21
1951
details
Unión Española (2) Vlag van Chili Carlos Tello
Vlag van Chili Rubén Aguilera
Audax Italiano
Santiago Morning
21
1952
details
CD Everton (2) Vlag van Chili René Meléndez CD Everton 30
1953
details
Colo-Colo (6) Vlag van Chili Jorge Robledo Colo-Colo 26
1954
details
Universidad Católica (2) Vlag van Chili Jorge Robledo Colo-Colo 25
1955
details
Palestino (1) Vlag van Argentinië Nicolas Moreno Club Green Cross 27
1956
details
Colo-Colo (7) Vlag van Chili Guillermo Villaroel Club Deportivo O'Higgins 19
1957
details
Audax Italiano (4) Vlag van Argentinië Gustavo Albella Club Green Cross 27
1958
details
Santiago Wanderers (1) Vlag van Argentinië Gustavo Albella
Vlag van Chili Carlos Verdejo
Club Green Cross
Club de Deportes La Serena
23
1959
details
Universidad de Chile (2) Vlag van Chili José Benito Rios Club Deportivo O'Higgins 22
1960
details
Colo-Colo (8) Vlag van Argentinië Juan Falcón Palestino 21
1961
details
Universidad Católica (3) Vlag van Chili Carlos Campos
Vlag van Chili Honorino Landa
Universidad de Chile
Unión Española
24
1962
details
Universidad de Chile (3) Vlag van Chili Carlos Campos Universidad de Chile 34
1963
details
Colo-Colo (9) Vlag van Chili Luis Hernán Álvarez Colo-Colo 37
1964
details
Universidad de Chile (4) Vlag van Chili Daniel Escudero CD Everton 25
1965
details
Universidad de Chile (5) Vlag van Argentinië Héctor Scandolli CSD Rangers 25
1966
details
Universidad Católica (4) Vlag van Chili Carlos Campos
Vlag van Argentinië Felipe Bracamonte
Universidad de Chile
Unión San Felipe
21
1967
details
Universidad de Chile (6) Vlag van Paraguay Eladio Zárate Unión Española 28
1968
details
Santiago Wanderers (2) Vlag van Chili Carlos Reinoso Audax Italiano 21
1969
details
Universidad de Chile (7) Vlag van Paraguay Eladio Zárate Unión Española 22
1970
details
Colo-Colo (10) Vlag van Chili Osvaldo Castro Deportes Concepción 36
1971
details
Unión San Felipe (1) Vlag van Paraguay Eladio Zárate Universidad de Chile 25
1972
details
Colo-Colo (11) Vlag van Chili Fernando Espinoza Magallanes 25
1973
details
Unión Española (3) Vlag van Chili Guillermo Yavar Unión Española 21
1974
details
CD Huachipato (2) Vlag van Chili Julio Crisosto Colo-Colo 28
1975
details
Unión Española (4) Vlag van Chili Víctor Pizarro Santiago Morning 27
1976
details
CD Everton (3) Vlag van Argentinië Óscar Fabbiani Palestino 23
1977
details
Unión Española (5) Vlag van Argentinië Óscar Fabbiani Palestino 34
1978
details
Palestino (2) Vlag van Argentinië Óscar Fabbiani Palestino 35
1979
details
Colo-Colo (12) Vlag van Chili Carlos Caszely Colo-Colo 20
1980
details
Cobreloa (1) Vlag van Chili Carlos Caszely Colo-Colo 26
1981
details
Colo-Colo (13) Vlag van Chili Víctor Cabrera
Vlag van Chili Carlos Caszely
Vlag van Chili Luis Marcoleta
San Luis
Colo-Colo
Magallanes
20
1982
details
Cobreloa (2) Vlag van Uruguay Jorge Luis Siviero Cobreloa 18
1983
details
Colo-Colo (14) Vlag van Uruguay Washington Oliveira Cobreloa 29
1984
details
Universidad Católica (5) Vlag van Chili Víctor Cabrera Regional Atacama 18
1985
details
Cobreloa (3) Vlag van Chili Ivo Basay Magallanes 19
1986
details
Colo-Colo (15) Vlag van Chili Sergio Salgado Cobresal 18
1987
details
Universidad Católica (6) Vlag van Chili Osvaldo Hurtado Universidad Católica 21
1988
details
Cobreloa (4) Vlag van Argentinië Gustavo De Luca
Vlag van Peru Juan José Oré
Deportes La Serena
Deportes Iquique
18
1989
details
Colo-Colo (16) Vlag van Chili Rubén Martínez Cobresal 25
1990
details
Colo-Colo (17) Vlag van Chili Rubén Martínez Colo-Colo 22
1991
details
Colo-Colo (18) Vlag van Chili Rubén Martínez Colo-Colo 23
1992
details
Cobreloa (5) Vlag van Chili Aníbal González Colo-Colo 24
1993
details
Colo-Colo (19) Vlag van Chili Marco Antonio Figueroa Cobreloa 18
1994
details
Universidad de Chile (8) Vlag van Argentinië Alberto Acosta Universidad Católica 33
1995
details
Universidad de Chile (9) Vlag van Argentinië Gabriel Caballero
Vlag van Chili Aníbal González
Deportes Antofagasta
Palestino
18
1996
details
Colo-Colo (20) Vlag van Chili Mario Véner Santiago Wanderers 30
1997
details
Apertura Universidad Católica (7) Vlag van Argentinië David Bisconti Universidad Católica 15
Clausura Colo-Colo (21) Vlag van Paraguay Richard Báez
Vlag van Chili Rubén Vallejos
Universidad de Chile
Deportes Puerto Montt
10
1998
details
Colo-Colo (22) Vlag van Chili Pedro González Universidad de Chile 23
1999
details
Universidad de Chile (10) Vlag van Chili Mario Núñez O'Higgins 34
2000
details
Universidad de Chile (11) Vlag van Chili Pedro González Universidad de Chile 26
2001
details
Santiago Wanderers (3) Vlag van Chili Héctor Tapia Colo-Colo 24
2002
details
Apertura Universidad Católica (8) Vlag van Chili Sebastián González Colo-Colo 18
Clausura Colo-Colo (23) Vlag van Chili Manuel Neira Colo-Colo 14
2003
details
Apertura Cobreloa (6) Vlag van Paraguay Salvador Cabañas Audax Italiano 18
Clausura Cobreloa (7) Vlag van Uruguay Gustavo Biscayzacú Unión Española 21
2004
details
Apertura Universidad de Chile (12) Vlag van Chili Patricio Galaz Cobreloa 23
Clausura Cobreloa (8) Vlag van Chili Patricio Galaz Cobreloa 19
2005
details
Apertura Unión Española (6) Vlag van Chili Joel Estay
Vlag van Chili Álvaro Sarabia
Vlag van Chili Héctor Mancilla
CD Everton
Deportes Puerto Montt
Huachipato
13
Clausura Universidad Católica (9) Vlag van Chili Cristián Montecinos
Vlag van Chili Gonzalo Fierro
Vlag van Chili César Díaz
Deportes Concepción
Colo-Colo
Cobresal
13
2006
details
Apertura Colo-Colo (24) Vlag van Chili Humberto Suazo Colo-Colo 19
Clausura Colo-Colo (25) Vlag van Chili Leonardo Monje Universidad de Concepción 17
2007
details
Apertura Colo-Colo (26) Vlag van Chili Humberto Suazo Colo-Colo 18
Clausura Colo-Colo (27) Vlag van Chili Carlos Villanueva Audax Italiano 20
2008
details
Apertura CD Everton (4) Vlag van Argentinië Lucas Barrios Colo-Colo 19
Clausura Colo-Colo (28) Vlag van Argentinië Lucas Barrios Colo-Colo 18
2009
details
Apertura Universidad de Chile (13) Vlag van Chili Esteban Paredes Santiago Morning 17
Clausura Colo-Colo (29) Vlag van Argentinië Diego Rivarola Santiago Morning 13
2010
details
Universidad Católica (10) Vlag van Chili Milovan Mirošević Universidad Católica 19
2011
details
Apertura Universidad de Chile (14) Vlag van Argentinië Matías Urbano Unión San Felipe 12
Clausura Universidad de Chile (15) Vlag van Chili Esteban Paredes Colo-Colo 14
2012
details
Apertura Universidad de Chile (16) Vlag van Argentinië Enzo Gutiérrez CD O'Higgins 11
Clausura Huachipato (2) Vlag van Argentinië Sebastián Sáez Audax Italiano 13
2013
details
Unión Española (7) Vlag van Argentinië Javier Elizondo
Vlag van Argentinië Sebastián Sáez
Deportes Antofagasta
Audax Italiano
14
2013/14
details
Apertura CD O'Higgins (1) Vlag van Argentinië Luciano Vázquez CD Ñublense 11
Clausura Colo-Colo (30) Vlag van Chili Esteban Paredes Colo-Colo 16
2014/15
details
Apertura Universidad de Chile (17) Vlag van Chili Esteban Paredes Colo-Colo 12
Clausura CD Cobresal (1) Vlag van Chili Esteban Paredes
Vlag van Chili Jean Paul Pineda
Colo-Colo
Unión La Calera
11
2015/16
details
Apertura Colo-Colo (31) Vlag van Argentinië Marcos Riquelme CD Palestino 11
Clausura Universidad Católica (11) Vlag van Chili Nicolás Castillo Universidad Católica 11
2016/17
details
Apertura Universidad Católica (12) Vlag van Chili Nicolás Castillo Universidad Católica 13
Clausura Universidad de Chile (18) Vlag van Chili Felipe Mora Universidad de Chile 13
2017
details
Colo-Colo (32) Vlag van Chili Bryan Carrasco Audax Italiano 10
2018
details
Universidad Católica (13) Vlag van Chili Esteban Paredes Colo-Colo 19
2019
details
Universidad Católica (14) Vlag van Argentinië Lucas Passerini CD Palestino 14

Legenda

  • [A] = Apertura (openingstoernooi)
  • [C] = Clausura (sluitingstoernooi)

Titels per team

[bewerken | brontekst bewerken]
Club Stad Titels Seizoenen
Colo-Colo Santiago 32 1937, 1939, 1941, 1944, 1947, 1953, 1956, 1960, 1963, 1970, 1972, 1979, 1981, 1983, 1986, 1989, 1990, 1991, 1993, 1996, 1997-C, 1998, 2002-C, 2006-A, 2006-C, 2007-A, 2007-C, 2008-C, 2009-C, 2014-C, 2015-A, 2017
Universidad de Chile Santiago 18 1940, 1959, 1962, 1964, 1965, 1967, 1969, 1994, 1995, 1999, 2000, 2004-A, 2009-A, 2011-A, 2011-C, 2012-A, 2014-A, 2017-C
Universidad Católica Santiago 16 1949, 1954, 1961, 1966, 1984, 1987, 1997-A, 2002-A, 2005-C, 2010, 2016-C, 2016-A, 2018, 2019, 2020, 2021
Cobreloa Calama 8 1980, 1982, 1985, 1988, 1992, 2003-A, 2003-C, 2004-C
Unión Española Santiago 7 1943, 1951, 1973, 1975, 1977, 2005–A, 2013–T
Audax Italiano La Florida 4 1936, 1946, 1948, 1957
Magallanes San Bernardo 4 1933, 1934, 1935, 1938
Everton Viña del Mar 4 1950, 1952, 1976, 2008-A
Santiago Wanderers Valparaíso 3 1958, 1968, 2001
Palestino Santiago 2 1955, 1978
Huachipato Talcahuano 2 1974, 2012-C
Santiago Morning Santiago 1 1942
Unión San Felipe San Felipe 1 1971
Club Green Cross Santiago 1 1945

Seizoenen eerste klasse

[bewerken | brontekst bewerken]

Clubs in het vet spelen in seizoen 2024 in de hoogste klasse.

  • /94 = aantal seizoenen in 1ste (Hoewel er tussen 2002 en 2017 2 kampioenen waren heeft elk team 1 seizoen voor dat jaar omdat er tussen apertura en clausura geen degradatie was.)
Club stad /94 Seizoenen (1933-2024)
Colo-Colo Santiago 94 1933-....
Unión Española Santiago 90 1933-1938, 1940-1997, 2000-....
Universidad de Chile Santiago 88 1936-1988, 1990-....
Universidad Católica Santiago 84 1939-1955, 1957-1973, 1976-....
Audax Italiano La Florida 79 1933-1971, 1977-1986, 1996-
Palestino Santiago 70 1953-1970, 1973-1988, 1990-....
Everton Viña del Mar 68 1944-1972, 1975-1981, 1983-1995, 2000, 2004-2010, 2013-2014, 2016-....
Santiago Wanderers Valparaíso 63 1937, 1944-1977, 1979-1980, 1983-1984, 1990-1991, 1996-1998, 2000-2007, 2010-2017, 2020-2021
O'Higgins Rancagua 61 1955-1963, 1965-1975, 1977-1985, 1988-1996, 1999-2001, 2006-....
Huachipato Talcahuano 52 1967-1978, 1983-1990, 1992, 1995-....
Magallanes San Bernardo 50 1933-1960, 1962-1975, 1980-1986, 2023
Santiago Morning Santiago 46[1] 1936-1956, 1960-1969, 1975-1979, 1982, 1999-2002, 2006, 2008-2011
Rangers Talca 46 1953-1976, 1978, 1982-1987, 1989, 1994, 1998-1999, 2001-2006, 2008-2009, 2012-2014
Deportes La Serena La Serena 43 1958-1959, 1962-1976, 1981-1982, 1984, 1988-1995, 1997-1999, 2004-2012, 2020-2022
Cobreloa Calama 39 1978-2015, 2024-....
Deportes Concepción Concepción 35 1968-1981, 1985-1993, 1995-2002, 2005-2008
Antofagasta Antofagasta 33 1969-1977, 1983-1984, 1991-1997, 2006-2008, 2012-2022
Cobresal El Salvador 33 1984-1992, 1994, 1999, 2002-2017, 2019-....
Deportes Temuco[2] Temuco 32 1965-1980, 1983-1984, 1992-1998, 2002-2005, 2016-2018
Coquimbo Unido Coquimbo 29 1963-1965, 1978-1980, 1984, 1991-2007, 2019-2020, 2022-....
Unión La Calera La Calera 27 1962-1974, 1985, 2011-2016, 2018-....
Club Deportes Iquique Iquique 27 1980-1990, 1993, 1998-1999, 2009, 2011-2020, 2024-....
Green Cross Santiago 25 1933-1934, 1939-1958, 1961-1962, 1964
Unión San Felipe San Felipe 24 1962-1968, 1971-1974, 1983-1986, 1989, 2001-2005, 2010-2012
San Luis Quillota 21 1956-1957, 1959-1967, 1981, 1984-1987, 2010, 2015-2018
Universidad de Concepción Concepción 18 2003-2012, 2013-2020
Badminton Santiago 17 1933-1949
Naval Talcahuano 17 1972-1976, 1979-1990
CD Ñublense Chillán 16 1977-1979, 1981, 2007-2011, 2013-2015, 2021-....
Ferrobádminton Santiago 16[3] 1950-1964, 1966
Lota Schwager Coronel 13 1970-1980, 1987, 2007
Santiago National Santiago 12[4] 1933-1934, 1939-1948
Puerto Montt Puerto Montt 10 1997-2001, 2003-2007
Provincial Osorno Osorno 9 1991, 1993-1998, 2000, 2008
Iberia Santiago[5] 9 1946-1954
Fernández Vial Concepción 9 1983-1984, 1986-1992
Provincial Curicó Unido Curicó 8 2009, 2017-2023
Deportes Aviación San Bernardo 7 1974-1980
San Marcos de Arica Arica 7 1982-1985, 2013, 2014-2016
Regional Atacama Copiapó 6 1982-1984, 1994-1996
Deportes Melipilla Melipilla 5 1993, 2005, 2007-2008, 2021
Deportes Copiapó Copiapó 2 2023-....
Morning Star Santiago 2 1933-1934
Santiago FC Santiago 2 1934-1935
Deportes Ovalle Ovalle 2 1976-1977
Trasandino Los Andes 2 1983-1984
Deportes Valdivia Valdivia 2 1988-1989
Ferroviarios Estación Central 1 1934
Carlos Walker Santiago 1 1934
Deportivo Alemán Santiago 1 1934
Metropolitano 1 1939
Athletic Club Barnechea Lo Barnechea 1 2014-2015
  1. Santiago Morning is een fusieclub tussen Santiago FC en Morning Star
  2. Deportes Temuco speelde van 1965 tot 1984 als Green Cross-Temuco
  3. Ferrobádminton was een fusieclub tussen Badminton en Ferroviarios
  4. Santiago National speelde twee seizoenen onder de naam Santiago National Juventus
  5. De club verhuisde in 1969 naar Los Ángeles, maar speelde in die stad nooit in de hoogste klasse

Scheidsrechters

[bewerken | brontekst bewerken]

Bijgaand een overzicht van Chileense scheidsrechters die niet alleen actief zijn of waren in de Primera División, maar daarnaast ook internationale wedstrijden leiden of hebben geleid.