Vejatz lo contengut

Satira

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
... Satira d'Oraci en italian......

La satira es un sosgenre liric qu'exprimís d'indignacion cap a mantuna causa o persona, amb una tòca moralizairitz, ludica o risolièra. S'escriu en pròsa o en vèrs o en alternant las doas formas (satira menipea).

Sorgís en Grècia (los iambografs Simonides de Amorgos e Arquiloco de Pharos principalament, encara que tanben lo comediograf Aristofanes, l'utilizan dins sas òbras, coma tanben lo poèta Bion e los filosòfs cinics Menip de Gadara e Lucian de Samosata), mas se desvolòpa fondamentalament a Roma (Enni, Lucili, Varron, Catul, Oraci, Juvenal, Persi, Marcial, per ordre cronologic). Marc Fabi Quintilian considerava tanben la satira coma un genre complètament roman.

La satira se servís generalament de l'umor, de l'anecdòta e de l'engenh per tal de ridiculizar los defèctes socials o individuals, en fasent atal una critica sociala; imita de còps l'epigrama, qu'exprimís un sol concèpte e un unic tèma de borla; mas, al contrari, la satira es generalament pus longa e prolixa.

Enni, Lucili e Varron escriguèron de satiras inspiradas per la filosofia cinica o estoica, que s'exprimiá a travèrs discors morals nomenats diatribas. Epictet, Bion, Menip e Lucian de Samosata avián ja escrich aquel tipe de discors que ridiculizavan los defèctes morals e socials e serviguèron de modèl d'aquestes escrivans latins.