Przejdź do zawartości

Galina Wiszniewska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Galina Wiszniewska
Галина Павловна Вишневская
Ilustracja
Galina Wiszniewska w 2008 roku
Imię i nazwisko

Galina Pawłowna Wiszniewskaja (z domu Iwanowa)

Data i miejsce urodzenia

25 października 1926
Leningrad, ZSRR

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 2012
Moskwa

Typ głosu

sopran

Gatunki

opera, operetka

Zawód

śpiewaczka, aktorka

Aktywność

1944–2007

Powiązania

Teatr Bolszoj

Współpracownicy
Mstisław Rostropowicz
Odznaczenia
Ludowy Artysta ZSRR Ludowy Artysta RFSRR Zasłużony Artysta RFSRR
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy Order Lenina Medal „Za obronę Leningradu” Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Z mężem Mstisławem Rostropowiczem w 1975 roku

Galina Pawłowna Wiszniewska (ros. Галина Павловна Вишневская; ur. 25 października 1926 w Leningradzie, zm. 11 grudnia 2012 w Moskwie) – radziecka i rosyjska śpiewaczka operowa, operetkowa i aktorka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Galina Wiszniewska urodziła się w Leningradzie jako Galina Pawłowna Iwanowa. Ojciec – Rosjanin, matka – pół Polka, pół Cyganka, o czym sama pisze we wspomnieniach. Niemal całe dzieciństwo spędziła w Kronsztadzie. W czasie wojny, jako jedyna z całej rodziny przeżyła blokadę Leningradu. W wieku 16 lat służyła w leningradzkich oddziałach OPL. Wojna spowodowała, że uzyskała tylko wykształcenie podstawowe – edukację zakończyła na siedmiu klasach[1].

Obdarzona wyjątkowym głosem, w 1944 roku została przyjęta do chóru Leningradzkiego Teatru Komedii Muzycznej, gdzie wkrótce zaczęła wykonywać partie solowe. Nazwisko Wiszniewska przyjęła i zachowała po pierwszym mężu – Gieorgiju Wiszniewskim – marynarzu floty wojennej, z którym rozwiodła się po zaledwie dwóch miesiącach małżeństwa. Po raz drugi wyszła za mąż za Marka Rubina – dyrektora teatru operetki, w którym śpiewała. W latach 1951–1952, po opuszczeniu operetki, brała lekcje śpiewu u Wiery Gariny. W roku 1952 przeszła przez eliminacje do grupy stażystów Teatru Bolszoj – została przyjęta pomimo braku ukończonego konserwatorium muzycznego.

Szybko zdobyła sobie uznanie i na deskach tego teatru przez następne lata jako jego primadonna zaśpiewała ponad 30 partii solowych. Występowała na najsłynniejszych scenach operowych świata i z najsłynniejszymi dyrygentami XX wieku, m.in.: Herbertem von Karajanem, Otto Klempererem, Igorem Markevitchem, Krzysztofem Pendereckim, Hermannem Abendrothem i oczywiście swoim mężem Mstisławem Rostropowiczem z którym tworzyła sceniczny duet przez blisko 30 lat (początkowo jako z pianistą, a później jako z dyrygentem). Partnerowała m.in.: Plácido Domingo, Dietrichowi Fischer-Dieskau, Nicolai Geddzie, Franco Corelli i Birgit Nilsson.

Wielu kompozytorów pisało swoje dzieła specjalnie dla niej (m.in. Dmitrij Szostakowicz, Benjamin Britten). W 1996 roku Marcel Landowski napisał operę Galina, która oparta została na losach artystki. Anna Achmatowa, po usłyszeniu jej głosu, poświęciła jej jeden ze swoich wierszy (Żenskij gołos). W roku 1955, po zaledwie czterech dniach znajomości, wyszła za mąż (po raz trzeci) za dyrygenta Mstisława Rostropowicza, z którym w udanym związku przeżyła ponad pół wieku. Wraz z nim w 1974 roku została zmuszona do opuszczenia ZSRR za poparcie udzielone dysydentowi Aleksandrowi Sołżenicynowi[2]. Obydwoje żyli w USA i we Francji oraz podróżowali, utrzymując się ze spektakli wystawianych w największych teatrach i salach operowych świata. W 1978 roku zostali decyzją prezydium Rady Najwyższej ZSRR pozbawieni radzieckiego obywatelstwa oraz wszelkich odznaczeń i nagród. W 1990 roku decyzję tę anulowano, dzięki czemu Wiszniewska triumfalnie powróciła do ZSRR. Przywrócono jej wszystkie tytuły oraz mianowano profesorem honorowym Konserwatorium Moskiewskiego. Było to już jednak po jej oficjalnym rozstaniu ze sceną operową w 1982 roku[2].

W Rosji rozpoczęła występy jako aktorka dramatyczna na scenie MChAT-u. Zagrała również główne role w dwóch filmach: Prowincjonalny benefis z 1993 i Aleksandra z 2007 roku. W 2002 roku została szefową założonego przez siebie w Moskwie Centrum Śpiewu Operowego Galiny Wiszniewskiej. W 2006 roku objęła funkcję przewodniczącej jury Międzynarodowego Otwartego Konkursu Artystów Operowych Galiny Wiszniewskiej. W 1984 roku wydała w Stanach Zjednoczonych w języku angielskim swoją autobiografię, która po roku 1991 została przetłumaczona na kilka języków, w tym również i na polski (Galina. Historia mojego życia)[3]. Nagrała wiele płyt. Królowie i prezydenci składali jej swe hołdy. Jak napisała jedna z polskich autorek, została „gwiazdą” nie tylko na ziemi, ale i na niebie – planetoidę nr 4919 w Układzie Słonecznym nazwano na jej cześć – (4919) Vishnevskaya.

Premiery sceniczne

[edytuj | edytuj kod]
Rok Dzieło Partia Scena
1953 Eugeniusz Oniegin Tatiana Teatr Bolszoj
1954 Fidelio Leonora Teatr Bolszoj
1955 Śnieżka Kupawa Teatr Bolszoj
1957 IX symfonia Beethovena wokal
1957 Poskromienie złośnicy Katarzyna Teatr Bolszoj
1957 Wesele Figara Cherubin Teatr Bolszoj
1957 Madame Butterfly Madame Butterfly Teatr Bolszoj
1958 Aida Aida Teatr Bolszoj
1958 Requiem Verdiego wokal Moskiewska Filharmonia Państwowa
1959 Dama pikowa Liza Teatr Bolszoj
1959 Wojna i pokój Natasza Teatr Bolszoj
1961 Satyry Szostakowicza wokal
1962 Falstaff Alicja Ford Teatr Bolszoj
1962 Faust Małgorzata Teatr Bolszoj
1962 Kamienny gość Donna Anna Teatr Bolszoj
1962 Missa Solemnis Beethovena wokal Edynburg
1962 Pieśni i tańce śmierci Musorgskiego wokal
1962 Los człowieka Zinka Teatr Bolszoj
1963 Requiem wojenne Brittena wokal Londyn
1963 II symfonia Mahlera wokal Wiedeń
1964 La Traviata Violetta Teatr Bolszoj
1964 Turandot Liu La Scala
1964 Październik Maryna Teatr Bolszoj
1965 Głos ludzki kobieta telefonująca Teatr Bolszoj
1965 Echo poety Brittena wokal
1965 IV symfonia Mahlera wokal
1967 Pieśni Szostakowicza do wierszy Aleksandra Błoka wokal
1969 XIV symfonia Szostakowicza wokal
1969 Otello Desdemona Konserwatorium Moskiewskie
1970 Semen Kotko Zofia Teatr Bolszoj
1970 Carska niewiasta Marfa Teatr Bolszoj
1971 Tosca Floria Tosca Teatr Bolszoj
1972 Pieśni Bez słońca Musorgskiego wokal Moskiewska Filharmonia Państwowa
1973 Francesca da Rimini Francesca Teatr Bolszoj
1974 Gracz Polina Teatr Bolszoj
1976 Makbet Lady Makbet Edynburg
1979 Un enfant appelle Landowskiego wokal Waszyngton
1981 Te Deum Pendereckiego wokal Waszyngton
1983 La Prison Landowskiego wokal Aix-en-Provence
1984 Requiem Pendereckiego wokal Waszyngton

Nagrody, tytuły i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rakowa...
  2. a b Olga Deszko: Miłość do Rosji – to siła potężna. [w:] Biuletyn OKMO „Trubadur”, Nr 3(16)/2000 [on-line]. lipiec-wrzesień 2000. [dostęp 2011-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-05-02)]. (pol.).
  3. Olga Deszko: Polskie spotkania z Galiną Wiszniewską. [w:] Biuletyn OKMO „Trubadur”, Nr 1(18)/2001 [on-line]. styczeń-marzec 2001. [dostęp 2011-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-27)]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]