Przejdź do zawartości

Jan Brejski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Brejski
Ilustracja
Jan Brejski 1907
Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1863
Patschewo, Królestwo Prus

Data i miejsce śmierci

10 grudnia 1934
Toruń, Polska

Wojewoda pomorski
Okres

od 27 lipca 1920
do 16 maja 1924

Poprzednik

Stefan Łaszewski

Następca

Stanisław Wachowiak

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Brejski (ur. 20 lutego 1863 w Pączewie, zm. 10 grudnia 1934 w Toruniu[1]) – działacz narodowy i polonijny, dziennikarz, wydawca, działacz państwowy II Rzeczypospolitej, poseł na Sejm Ustawodawczy, wojewoda pomorski.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był absolwentem wydziału polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W trakcie studiów pracował jako dziennikarz w „Głosie Narodu”[2]. Następnie wraz z bratem Antonim był od 1893 redaktorem „Wiarusa Polskiego”, pisma adresowanego do Polonii, założonego trzy lata wcześniej w Bochum przez księdza dr Franciszka Lissa[2][3][4]. W Bochum od 1983 był właścicielem księgarni „Wiarus Polski”[2]. Był założycielem lub inicjatorem wielu organizacji polonijnych, m.in. Zjednoczenia Zawodowego Polaków i Związków Polaków w Niemczech (1894)[2][3].

W 1894 roku został redaktorem „Gazety Toruńskiej”[3]. Formalnie sprawował stanowisko redaktora do 1903, faktycznie do 1915[5].

W latach 1903 i 1909 był wybierany na posła do sejmu pruskiego. Był aktywnym członkiem Koła Polskiego[5]. Po uzyskaniu niepodległości został posłem do Sejmu Ustawodawczego RP z listy Narodowego Stronnictwa Robotników a w latach 1919–1920 pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej[5][6]. W latach 1920–1924 piastował urząd wojewody pomorskiego[6]. Następnie osiadł w Lille, gdzie wydawał „Wiarusa Polskiego”. W grudniu 1934 wrócił do Torunia, gdzie tego samego miesiąca zmarł[7].

Był właścicielem i mieszkańcem kamienicy nr 16 przy ulicy Wola Zamkowa w Nowym Mieście w Toruniu[8].

Został pochowany został na cmentarzu parafii św. Jakuba przy ul. Antczaka w Toruniu[6].

Miał czterech braci: Józefa, Antoniego (redaktora, wydawcę i działacza społeczno-politycznego), bliźniaków Ignacego i Izydora (lekarza)[9].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Jędrzyński 2010 ↓, s. 24, 26.
  2. ↑ a b c d Pepliński 1992 ↓, s. 159.
  3. ↑ a b c Jędrzyński 2010 ↓, s. 24.
  4. ↑ Przybyszewski 2002 ↓, s. 27–28.
  5. ↑ a b c Jędrzyński 2010 ↓, s. 25.
  6. ↑ a b c Pepliński 1992 ↓, s. 160.
  7. ↑ Jędrzyński 2010 ↓, s. 26.
  8. ↑ Filipski 2016 ↓, s. 115.
  9. ↑ Przybyszewski 2002 ↓, s. 27.
  10. ↑ Prezydium Rady Ministrów 1926 ↓, s. 17.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Łukasz Filipski. Socjotopografia Torunia w okresie międzywojennym w świetle analizy ksiąg adresowych z 1923 i 1932 roku. „Rocznik Toruński”. 43, 2016. 
  • Zefiryn Jędrzyński: Brejski Jan. W: Krzysztof Mikulski (red.): Toruński Słownik Biograficzny. T. 6. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2010.
  • Wiktor Pepliński: Brejski Jan. W: Stanisław Gierszewski (red.): Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślanego. T. 1: A–F. Gdańsk: Gdański Towarzystwo Naukowe, Uniwersytet Gdański, 1992. ISBN 83-900237-9-2.
  • Kazimierz Przybyszewski: Brejski Antoni. W: Krzysztof Mikulski (red.): Toruński Słownik Biograficzny. T. 3. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2002.
  • Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Wojewodowie pomorscy (II Rzeczpospolita) z siedzibą w Toruniu

Toruń

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Brejski&oldid=74580358”