Przejdź do zawartości

Mauno Koivisto

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mauno Koivisto
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Mauno Henrik Koivisto

Data i miejsce urodzenia

25 listopada 1923
Turku

Data i miejsce śmierci

12 maja 2017
Helsinki

Premier Finlandii
Okres

od 22 marca 1968
do 14 maja 1970

Przynależność polityczna

Socjaldemokratyczna Partia Finlandii

Poprzednik

Rafael Paasio

Następca

Teuvo Aura

Premier Finlandii
Okres

od 26 maja 1979
do 26 stycznia 1982

Przynależność polityczna

Socjaldemokratyczna Partia Finlandii

Poprzednik

Kalevi Sorsa

Następca

Kalevi Sorsa

Prezydent Republiki Finlandii
Okres

od 27 stycznia 1982
do 1 marca 1994

Przynależność polityczna

Socjaldemokratyczna Partia Finlandii

Poprzednik

Urho Kekkonen

Następca

Martti Ahtisaari

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Krzyż Wielki Orderu Krzyża Wolności – cywilny (Finlandia) Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Krzyż Wielki Orderu Lwa Finlandii Medal II Klasy Orderu Krzyża Wolności (Finlandia) Order św. Baranka Bożego (Finlandia) Order Flagi z Rubinami (Węgry) Krzyż Wielki Narodowego Orderu Świętego Karola (Kolumbia) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi (Francja) Order Królewski Serafinów (Szwecja) Łańcuch z Gwiazdą Krzyża Wielkiego Orderu Sokoła (Islandia) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Order Słonia (Dania) Order Lenina Order Flagi z Diamentami (Węgry) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu San Marino Wielka Gwiazda Przyjaźni między Narodami (NRD) Krzyż Wielki Orderu Św. Michała i Św. Jerzego (Wielka Brytania) Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi RFN Order Stara Płanina (Bułgaria) Klasa Specjalna Odznaki Honorowej za Zasługi Order Gwiazdy Jugosłowiańskiej Order Chryzantemy (Japonia) Łańcuch Orderu Al-Husajna Ibn Alego (Jordania) Order Lwa Białego I klasy (CSRS) Wielka Wstęga Orderu Zasługi PRL Łańcuch Orderu Karola III (Hiszpania) Order Ojaswi Rajanya Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia) Krzyż Wielki Orderu Infanta Henryka (Portugalia) Order Lwa Złotego (Nassau) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy z Wielkim Łańcuchem (1951-2001) Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny) Order Orła Białego Order Krzyża Ziemi Maryjnej I Klasy (Estonia) Złoty Order Olimpijski

Mauno Henrik Koivisto (ur. 25 listopada 1923 w Turku, zm. 12 maja 2017 w Helsinkach[1]) – fiński polityk, działacz Socjaldemokratycznej Partii Finlandii, minister i wicepremier, w latach 1968–1970 i 1979–1982 premier Finlandii, od 1981 pełniący obowiązki, a od 1982 do 1994 prezydent Finlandii.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Turku w rodzinie robotniczej. Pracował m.in. jako robotnik portowy[2]. W czasie wojny kontynuacyjnej walczył jako ochotnik w oddziale Lauriego Törniego[3]. Po zakończeniu wojny wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Finlandii. Szkołę średnią ukończył w 1949, w 1953 został absolwentem Uniwersytetu w Turku. Doktoryzował się na tej uczelni w 1956.

W latach 1948–1951 pracował jako menedżer biura zatrudnienia w porcie w Turku, następnie jako nauczyciel w szkole podstawowej. Zasiadał w radzie miejskiej, w latach 1954–1957 w zarządzie miasta odpowiadał za sprawy kształcenia zawodowego. W 1958 został dyrektorem, a w 1959 dyrektorem zarządzającym banku oszczędnościowego Helsingin Työväen Säästöpankki, którym zarządzał do 1967. Od 1968 do 1982 pełnił funkcję prezesa Banku Finlandii (łącząc ją w tym czasie z innymi stanowiskami politycznymi lub zawodowymi).

W latach 1966–1967 był po raz pierwszy ministrem finansów. Od marca 1968 do maja 1970 po raz pierwszy sprawował urząd premiera[4]. Był przedstawicielem Finlandii w Międzynarodowym Banku Odbudowy i Rozwoju (1966–1969) oraz w Międzynarodowym Funduszu Walutowym (1970–1979). W 1972 ponownie był ministrem finansów i jednocześnie wicepremierem. W maju 1979 po raz drugi został premierem, pełniąc tę funkcję do stycznia 1982[4].

27 października 1981 przejął czasowo obowiązki prezydenta[5], zastępując Urha Kekkonena, który przekazał te obowiązki z uwagi na stan zdrowia. Pozostał premierem, przy czym czasowo jego obowiązki przejął wówczas Eino Uusitalo. W 1982 i 1988 wygrywał wybory prezydenckie. Urząd ten sprawował od stycznia 1982 do marca 1994[4].

Od 1952 jego żoną była Tellervo Koivisto(inne języki), z którą miał córkę Assi. W 2017 jego żona ujawniła, że u byłego prezydenta zdiagnozowano chorobę Alzheimera[6]. Mauno Koivisto zmarł w tym samym roku.

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczony orderami krajowymi i zagranicznymi[7]:

Otrzymał tytuły doktora honoris causa uniwersytetów m.in. w Helsinkach, Tampere, Turku, Pradze i Tuluzie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Presidentti Mauno Koivisto 1923–2017. tpk.fi, 12 maja 2017. [dostęp 2017-05-12]. (fiń.).
  2. MAN IN THE NEWS; SELF-MADE FINNISH CHIEF. nytimes.com, 21 stycznia 1982. [dostęp 2017-04-21]. (ang.).
  3. Uhkarohkea valehyökkäys Laatokan Karjalassa 24. 1. 1940 teki Lauri Törnistä sodan ammattilaisen. is.fi, 24 stycznia 2017. [dostęp 2017-04-21]. (fiń.).
  4. a b c Rulers: Countries F: Finnland. rulers.org. [dostęp 2017-04-21]. (ang.).
  5. Tellervo Koivisto katsoo sattumien ohjanneen häntä. ts.fi, 14 stycznia 2017. [dostęp 2017-04-21]. (fiń.).
  6. Me Naiset: Presidentti Mauno Koivisto on muuttanut hoitokotiin. hs.fi, 23 marca 2017. [dostęp 2017-04-21]. (fiń.).
  7. Tom C. Bergroth (red.): Kahden presidenttikauden kunnia – Mauno Koiviston kunniamerkit. Hämeelinna: 2018. [dostęp 2020-03-03]. (fiń.).
  8. Ordensdetaljer. borger.dk. [dostęp 2017-04-21]. (duń.).
  9. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 października 1993 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1993 r. nr 59, poz. 543).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]