Przejdź do zawartości

Portal:Fantastyka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Fantastyka – gatunek literacki, a także filmowy, komiksowy, gier a niekiedy i malarstwa. Polega ona na kreowaniu świata przedstawionego, który w całości, lub w części różni się od rzeczywistości, na przykład przez dodanie elementów nadnaturalnych, lub stworzonej przez autora technologii.

Wybrany artykuł

Quenya (wym. ['kʷɛnʲa]), także język quenejski, Wysoka Mowa (qya. tarquesta), Starodawna Mowa, język eldariński, elfia łacinasztuczny język opracowany przez J.R.R. Tolkiena.

Rozwój quenyi przebiega od etapu prajęzyka wspólnego dla wszystkich języków elfów ze stworzonej przez Tolkiena mitologii Śródziemia do etapu osadzonego w czasie akcji Władcy Pierścieni. Quenya cechuje się złożoną morfologią, zawierającą zarówno cechy fleksyjne, jak i aglutynacyjne. W dużej mierze opiera się na wykorzystaniu zrostków; używa także przegłosu. W quenyi występuje bogata deklinacja i syntetyczna koniugacja. Liczba przypadków zmieniała się w ciągu tworzenia quenyi przez Tolkiena. Słownictwo było tworzone niezależnie od słownictwa znanych autorowi języków naturalnych – było raczej związane ze słownictwem innych języków Śródziemia.

Jak sam Tolkien podkreślał, to Śródziemie zostało powołane do życia, by uzasadnić ewolucję i „ożywić” język quenejski.

Wybrana grafika

Rysunek Opuszczając operę w roku 2000, autorstwa Alberta Robidy ukazująca futurystyczną wizję podróży samolotem nad Paryżem w roku 2000

Wybrany cytat

1. Dostatecznie zaawansowana technologia nie różni się od magii.
2. Jedyny sposób, by odkryć granice możliwości, to przekroczyć je i sięgnąć po niemożliwe.
3. Jeśli starszawy, uznany naukowiec mówi, że coś jest możliwe, niemal z pewnością ma rację, lecz jeśli mówi, że to jest niemożliwe, najprawdopodobniej się myli.
Arthur C. Clarke, Trzy prawa Clarke'a

Wybrana biografia

H.P. Lovecraft, właściwie Howard Phillips Lovecraft (ur. 20 sierpnia 1890 w Providence, zm. 15 marca 1937 tamże) – amerykański pisarz, autor opowieści grozy (weird fiction) i fantasy, twórca mitologii Cthulhu. Jest jednym z prekursorów fantastyki naukowej, a styl przez niego stworzony określany jest jako horror lovecraftowski.

Twórczość

Opowiadania

Przeważająca większość twórczości Lovecrafta odnosi się do stworzonej przez niego „mitologii Cthulhu” (termin ten wprowadził już po jego śmierci pisarz August Derleth) – panteonu niewyobrażalnych istot, o boskich wręcz mocach, z innych światów. Najpoważniejsza nadinterpretacja Augusta Derletha to podzielenie bogów lovecraftowskich na dobrych Starszych Bogów i złych Wielkich Przedwiecznych. Sam Lovecraft mówił o „kosmicznym horrorze” – w którym strach wykracza poza racjonalne czynniki, gdy człowiek spotyka się z rzeczami, których nie jest w stanie objąć umysłem. Powracającym motywem jest bluźniercza księga „Necronomicon” napisana przez szalonego Araba Abdula Alhazreda (prawdopodobnie jest to pseudonim, który Lovecraft sam sobie nadał w młodości). Zawarte są tam tajemnice o pradawnych bóstwach, które kiedyś rządziły Ziemią i teraz czekają na moment, aby wrócić. Jednym z Wielkich Przedwiecznych jest Cthulhu – bóstwo śpiące na dnie oceanu.

Czy wiesz

Wybrany serial telewizyjny

Wybrany film

Literatura

  • Karolina Haka-Makowiecka, Marta Makowiecka, Małgorzata Węgrzecka, pod red. Andrzeja Z. Makowieckiego, Leksykon fantastyki. Postacie, miejsca, rekwizyty, zjawiska, Wyd. Muza SA, Warszawa 2009.
  • Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990, ISBN 83-210-0892-5
  • Энциклопедия фантастики.Кто есть кто. Под ред. Вл. Гакова - Минск: Галаксиас, 1995 - 694с.
  • Robert Reginald. Contemporary Science Fiction Authors
  • Twentieth-Century Science-Fiction Writers.Edited by Curtis C. Smith- London, 3rd edition, 1993
  • Brian M. Stableford - Science Fact and Science Fiction: An Encyclopedia -London: Routledge, 2006 [encyclopedia]
  • http://sf-encyclopedia.uk/fe.php
  • The Encyclopedia of Science Fiction (ang.)
  • http://www.sf-encyclopedia.com/category/culture/publication#articlesB
  • David William Pringle. The Ultimate Encyclopedia of Science Fiction: The Definitive Illustrated Guide (London: Carlton, 1996) [encyclopedia: hb/photographic]
  • Sam Lundwall. Bibliografi över science fiction & fantasy 1741-1996 ["Bibliography of Science Fiction & Fantasy 1741-1996"] (Stockholm, Sweden: Lundwall Fakta & fantasi, 1997) [bibliography: hb/]
  • Sam Lundwall.Illustrerad bibliografi over science fiction & fantasy 1741-1973. ["Illustrated Bibliography of Science Fiction & Fantasy, 1741-1973"] (Stockholm, Sweden: Lindqvist, 1974) [bibliography: hb/]
  • James Edwin Gunn. Inside Science Fiction: Essays on Fantastic Literature (San Bernardino, California: The Borgo Press, 1992) [nonfiction: coll: hb/]
  • George Reginald Turner. The Unrelenting Gaze: George Turner's Non-Fiction: A Selection (Collingwood, Victoria: SF Commentary 76, 2000) [nonfiction: coll: pb/Ditmar]
  • Sheldon Ronald Jaffery. Horrors and Unpleasantries: A Bibliographical History and Collector's Price Guide to Arkham House (Bowling Green, Ohio: Bowling Green University Popular Press, 1982) [nonfiction: hb/Gary Drumm]
  • Antoni Smuszkiewicz, Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1982.

Strony internetowe

Wy możecie dodawać tutaj strony internetowe poświęcone fantastyce

Wybrany wyróżniony artykuł

Alone in the Darkgra komputerowa z gatunku survival horror, wyprodukowana w 1992 roku przez przedsiębiorstwo Infogrames. Akcja gry, która czerpie inspirację z prozy H.P. Lovecrafta, toczy się w 1924 roku. Bohater gry – Edward Carnby lub Emily Hartwood, w zależności od wyboru gracza – przybywa do nawiedzonej posiadłości Derceto w Luizjanie w celu rozwikłania zagadki tajemniczej śmierci artysty Jeremy'ego Hartwooda.

Rozgrywka w Alone in the Dark polega głównie na eksploracji przestrzeni posiadłości, odpieraniu ataków różnorodnych przeciwników zapożyczonych z uniwersum Lovecrafta tudzież bezpośredniej walce z zagrożeniem. Dysponując ograniczonym ekwipunkiem, gracz musi przeszukiwać posiadłość w celu odnalezienia narzędzi umożliwiających postęp w grze oraz ułatwiających walkę z przeciwnikami.

Wybrany artysta fantastyczny

Pauline Diana Baynes (ur. 9 września 1922 w Hove w Anglii, zm. 2 sierpnia 2008 w Dockenfield w Anglii) – angielska ilustratorka książek. Zilustrowała ponad 100 książek, w szczególności dzieł C.S. Lewisa i J.R.R. Tolkiena.

Wczesne lata życia spędziła w Indiach, gdzie jej ojciec był komisarzem w Agrze. Razem ze starszą siostrą przybyła do Anglii dla edukacji. Uczęszczała do londyńskiej Slade School of Fine Art, ale po roku zgłosiła się na ochotnika do pracy w Ministerstwie Obrony, gdzie sporządzała modele demonstracyjne dla kursów instruktażowych. Niedługo potem została przeniesiona do departamentu kartograficznego (doświadczenie tam zdobyte przydało się przy rysowaniu map Narnii dla C.S. Lewisa i Śródziemia dla J.R.R. Tolkiena.

Baynes jest najlepiej znana z ilustracji z Opowieści z Narnii C.S. Lewisa. Była także ulubioną ilustratorką J.R.R. Tolkiena: jej ilustracje pojawiają się w Rudym Dżilu, Przygodach Toma Bombadila, Kowalu z Podlesia Większego, Drzewie i Liściu, a po śmierci Tolkiena przy wierszu Bilbo's Last Song (jako plakat w 1974, w wydaniu książkowym w 1990).

Kartka z kalendarza

10 sierpnia

Urodzili się:

Eva Katharine Gibson (1857-1916) • Ferdinand Heinrich Grautoff (1871-1935) • Alfred Döblin (1878-1957) • John Gloag (1896-1981) • Charles Shaw (1900-1955) • Curt Siodmak (1902-2000) • Ward Moore (1903-1978) • Judson P. Philips (1903-1989) • Dorothy B. Hughes (1904-1993) • Kurt Singer (1911-2005) • Margot Tomes (1917-1991) • Clifford B. Hicks (1920-2010) • Hank Searls (1922) • Douglas Orgill (1922-1984) • George J. W. Goodman (1930) • Alexis A. Gilliland (1931) • Stuart Holroyd (1933) • Tony Ross (1938) • Gianni Pilo (1939) • David Michael Jacobs (1942) • Barbara Erskine (1944) • Marc A. Meyers (1946) • Martin Schwarz (1946) • Julia Blackburn (1948) • Gary LaSasso (1949) • Robert A. Boyd (1949) • Tim Sandlin (1950) • David C. Smith (1952) • Moira Crone (1952) • K. Bennett (1954) • Tom Kidd (1955) • Diesel (1959) • Suzanne Collins (1962) • David Macinnis Gill (1963) • Ricardo Cortez Cruz (1964) • Maxwell Alexander Drake (1969) • Pab Sungenis (1969) • Lara Morgan (1971) • Kylie Jenner (1997)

Wydarzenia i rocznice

Wybrany utwór literacki

Diuna (ang. Dune) – powieść science fiction napisana przez Franka Herberta, uhonorowana pierwszą przyznaną nagrodą Nebula w 1965 i nagrodą Hugo w 1966. Powieść odniosła olbrzymi sukces komercyjny, sprzedano ją na całym świecie w ponad 20 milionach egzemplarzy. W 1987 roku w głosowaniu czytelników czasopisma Locus na najlepszą powieść science fiction wszech czasów zajęła 1. miejsce.

Fabuła

Akcja powieści dzieje się w bardzo dalekiej przyszłości (patrz: Uniwersum Diuny). Najważniejszą planetą we wszechświecie stała się Arrakis (Diuna), jedyna, na której znajdują się złoża melanżu – substancji przedłużającej życie, a także umożliwiającej jasnowidzenie niezbędne do uniknięcia niebezpieczeństw ponadwymiarowych podróży kosmicznych. Powstawanie melanżu związane jest z cyklem rozwojowym czerwi pustyni – olbrzymich istot, żyjących w piaskach Arrakis.

Diuna zostaje oddana w lenno rodowi Atrydów. Na planetę przybywają książę Leto I Atryda, jego konkubina lady Jessika, syn Paul oraz ich armia. Wkrótce po przybyciu Atrydów, ród Harkonnenów wspomagany przez oddziały imperialne dokonuje przewrotu. Lady Jessice i Paulowi udaje się uciec z pogromu.

Wybrany komiks

Armada (tytuł oryginalny: Sillage) – francuska seria komiksowa z gatunku science-fiction (space opera), której twórcami są Jean-David Morvan (scenariusz) i Philippe Buchet (rysunki). Ukazuje się od 1998 nakładem wydawnictwa Delcourt. W Polsce wydaje ją Egmont Polska od 2000.

Fabuła

Seria opowiada historię dziewczyny imieniem Nävis, jedynej ludzkiej istoty na pokładzie gigantycznej armady statków kosmicznych, zamieszkanej przez różne rasy istot pozaziemskich. Głównym wątkiem, przewijającym się przez poszczególne odcinki, jest poszukiwanie przez Nävis innych ludzi na kolejnych planetach.

Kategorie

Wyróżnione Artykuły

    Medalowe artykuły: American Horror Story: Roanoke · Ant-Man (film) · Antoni Lange · Arrakis (Diuna) · Avengers: Koniec gry · Chrono Trigger · Czarna Pantera (film 2018) · Doktor Strange · Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć (film) · Giacomo Casanova · Half-Life 2 · Ico · Iron Man · Iron Man 2 · Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów · Kapitan Marvel (film) · Liga Sprawiedliwości Zacka Snydera · Lista postaci serialu Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster · Mirror’s Edge · Rewrite (gra komputerowa) · Rudyard Kipling · Spider-Man: Homecoming · Spider-Man: Daleko od domu · Strażnicy Galaktyki (film) · Strażnicy Galaktyki vol. 2 · Thor · Thor: Mroczny świat · Thor: Ragnarok · Victor Hugo · Wiedźmin · William Shakespeare · WandaVision
    Dobre artykuły: Alone in the Dark · Beyond Good & Evil · Hobbit, czyli tam i z powrotem · Nortowie · John Ronald Reuel Tolkien · Galadriela · Rivendell · Amnesia: Mroczny obłęd · Another World · Batman (film 1989) · BioShock · Call of Duty: Ghosts · Doktor Who - seria 8 (2014) · Doktor Who – seria 10 (2017) · Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster · Dragon Age: Początek · Far Cry 3: Blood Dragon · Half-Life · Half-Life: Blue Shift · Half-Life: Opposing Force · Harry Potter i Kamień Filozoficzny (powieść) · Hearthstone · Icewind Dale II · Jedenasty Doktor · Jestem legendą · Kakashi Hatake · Kroniki Riddicka: Ucieczka z Butcher Bay · Lego Marvel Super Heroes · Little Big Adventure · Neverwinter Nights · Observer · Opowieść wigilijna (Doktor Who) · Peter Jackson’s King Kong · Podróż (gra komputerowa) · Podwójne życie Weroniki · Rayman · Rayman 2: The Great Escape · Rękopis znaleziony w Saragossie (film) · Sanatorium pod Klepsydrą (film) · Space Invaders · Space Science Fiction Magazine · Stanisław Lem · StarCraft: Ghost · Star Wars: Knights of the Old Republic · The Elder Scrolls IV: Shivering Isles · Wiedźmin 2: Zabójcy królów · Więźniowie wyobraźni · Wolfenstein: The New Order · X-Men (film) · X-Men 2 · X-Men: Ostatni bastion · X-Men: Pierwsza klasa · X-Men: Przeszłość, która nadejdzie · X-Men: Apocalypse · X-Men: Mroczna Phoenix

Nowe artykuły

Pokrewne portale

Fantastyka w siostrzanych projektach Wikimedia

Inne portale Wikipedii