Przejdź do zawartości

Zatōichi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Zatōichi (jap. 座頭市) – fikcyjna postać pojawiająca się w znanej japońskiej serii filmów i seriali telewizyjnych, żyjąca w okresie Edo. Niesłabnąca od wielu lat popularność Zatōichiego porównywana jest w cywilizacji Zachodu do Jamesa Bonda. Zasadniczą różnicą jest to, że we wszystkich filmach i odcinkach serialu w rolę Zatōichiego wcielał się jeden aktor, Shintarō Katsu. Jedynym innym odtwórcą tej postaci jest Takeshi Kitano, który zagrał ją po piętnastoletniej przerwie w kręceniu filmów (zobacz: Zatōichi).

Na pierwszy rzut oka Zatōichi jest nieszkodliwym ślepym masażystą, przemierzającym cały kraj i uprawiającym ukochany hazard, jednakże świetnie włada mieczem, biegły jest zwłaszcza w iaijutsu. Jego miecz ukryty jest w specjalnej lasce do podpierania się, tak zwanej shikomi-zue. Takowa broń była prosta i gorszej jakości, nie mogła równać się z kataną, jednak ta, którą posługuje się Zatōichi, niejednokrotnie może wydawać się lepsza od samurajskiego miecza. Większość filmów i odcinków serialu koncentruje się na obronie przez Zatōichiego mieszkańców wiosek przed walczącymi ze sobą wrogimi klanami oraz ogólną niesprawiedliwością.

Prawdziwym imieniem bohatera jest Ichi. Zatō to tytuł najniższej rangą osoby w Tōdōza, historycznej gildii dla ślepców. Właściwym więc tytułem jest Zatō no Ichi (Niska Rangą Niewidoma Osoba Ichi), lub – w skrócie – Zatōichi. Tradycyjnym zajęciem niewidomych było przekazywanie wiadomości.

Pierwotna seria filmów

[edytuj | edytuj kod]

Pierwotna seria składa się z dwudziestu sześciu filmów, w których rolę Zatōichiego odgrywał Shintarō Katsu. Pierwszy film, czarno-biały, powstał w 1962 roku. Pierwszy kolorowy film z Zatōichim powstał w 1963 roku jako trzeci w całej serii. Dwudziesty piąty film nakręcono w 1973 roku, po czym nastąpiła szesnastoletnia przerwa. W 1989 roku powstał ostatni film z udziałem Katsu, który był także reżyserem filmu.

Pierwotna seria filmów pokazuje także innych fikcyjnych bohaterów tego gatunku filmowego. W Zatōichim i uzbrojonym szermierzu z 1971 roku ślepiec poznaje bohaterów z filmów hongkońskiego studia Shaw Brothers. W Zatōichim i yōjinbō (1970) występuje Toshirō Mifune, wcielając się w rolę bohatera o imieniu Sassa, będącego łudząco podobnym do Sanjūrō z filmów Straż przyboczna i Sanjūrō – samuraj znikąd Kurosawy.

Seria miała także wpływ na nie-japońskie filmy. Film Ślepa furia z Rutgerem Hauerem w roli ślepego szermierza żyjącego we współczesnej Ameryce oparta jest na scenariuszu filmu Zatōichi wyzwany (1967) i innych filmów z serii.

Lista filmów o Zatōichim

[edytuj | edytuj kod]
Nr Tytuł[1] Rok Tytuł japoński Rōmaji Reżyser
1 Opowieść o Zatōichim 1962 座頭市物語 Zatōichi monogatari Kenji Misumi
2 Ciąg dalszy opowieści o Zatōichim 1962 続・座頭市物語 Zoku Zatōichi monogatari Kazuo Mori
3 Nowa opowieść o Zatōichim 1963 新・座頭市物語 Shin Zatōichi monogatari Tokuzo Tanaka
4 Uciekinier 1963 座頭市兇状旅 Zatōichi kyōjō-tabi Tokuzo Tanaka
5 Na drodze 1963 座頭市喧嘩旅 Zatōichi kenka-tabi Kimiyoshi Yasuda
6 Zatōichi i skrzynia ze złotem 1964 座頭市千両首 Zatōichi senryō-kubi Kazuo Ikehiro
7 Błysk miecza Zatōichiego 1964 座頭市あばれ凧 Zatōichi abare tako Kazuo Ikehiro
8 Walcz, Zatōichi, walcz! 1964 座頭市血笑旅 Zatōichi kesshō-tabi Kenji Misumi
9 Przygody Zatōichiego 1964 座頭市関所破り Zatōichi sekisho-yaburi Kimiyoshi Yasuda
10 Rewanż Zatōichiego 1965 座頭市二段斬り Zatōichi nidan-giri Akira Inoue
11 Zatōichi i przeklęty człowiek 1965 座頭市逆手斬り Zatōichi sakate-giri Kazuo Mori
12 Zatōichi i mistrz szachów 1965 座頭市地獄旅 Zatōichi jigoku-tabi Kenji Misumi
13 Zemsta Zatōichiego 1966 座頭市の歌が聞える Zatōichi no uta ga kikoeru Tokuzo Tanaka
14 Pielgrzymka Zatōichiego 1966 座頭市海を渡る Zatōichi umi o wataru Kazuo Ikehiro
15 Laska z mieczem Zatōichiego 1967 座頭市鉄火旅 Zatōichi tekka-tabi Kimiyoshi Yasuda
16 Zatōichi wyjęty spod prawa 1967 座頭市牢破り Zatōichi rōyaburi Satsuo Yamamoto
17 Zatōichi wyzwany 1967 座頭市血煙り街道 Zatōichi chikemuri-kaidō Kenji Misumi
18 Zatōichi i uciekinierzy 1968 座頭市果し状 Zatōichi hatashijō Kimiyoshi Yasuda
19 Zatōichi samarytanin 1968 座頭市喧嘩太鼓 Zatōichi kenka-daiko Kenji Misumi
20 Zatōichi i yōjinbō 1970 座頭市と用心棒 Zatōichi to yōjinbō Kihachi Okamoto
21 Zatōichi i festiwal ognia 1970 座頭市あばれ火祭り Zatōichi abare-himatsuri Kenji Misumi
22 Zatōichi spotyka jednorękiego szermierza 1971 新座頭市・破れ!唐人剣 Shin Zatōichi: Yabure! Tōjin-ken Kimiyoshi Yasuda
23 Zatōichi przy wielkim 1972 座頭市御用旅 Zatōichi goyō-tabi Kazuo Mori
24 Zdesperowany Zatōichi 1972 新座頭市物語・折れた杖 Shin Zatōichi monogatari: Oreta tsue Shintarō Katsu
25 Spisek Zatōichiego 1973 新座頭市物語・笠間の血祭り Shin Zatōichi monogatari: Kasama no chimatsuri Kimiyoshi Yasuda
26 Zatōichi 1989 座頭市 Zatōichi Shintarō Katsu

Serial telewizyjny

[edytuj | edytuj kod]

Serial składa się z czterech serii:

  1. 26 odcinków (1974)
  2. 29 odcinków (1976)
  3. 19 odcinków (1978)
  4. 26 odcinków (1979)

Producenci i dystrybutorzy

[edytuj | edytuj kod]

Większość filmów wyprodukowana została przez Daiei Motion Picture Company, poczynając od Opowieści o Zatōichim, do 22. filmu (Zatōichi spotyka jednorękiego szermierza) w roku 1971, kiedy to firma zbankrutowała. Od Zatōichiego wyjętego spod prawa (1967) koproducentem filmów była firma Shintarō Katsu – Katsu Productions (także współproducent serialu oraz ostatniego filmu). Następnie prawa do filmów przejęło Tōhō, wydając trzy filmy w latach 1972-1973, w tym ostatni w starym stylu. Shōchiku było dystrybutorem ostatniego filmu z Katsu, a także Zatōichiego z 2003 roku w wersji Takeshiego Kitano.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Polskie tytuły podane zostały na podstawie angielskich tytułów oficjalnych, pod którymi filmy wydane zostały w krajach anglojęzycznych na DVD. Nie wszystkie odpowiadają oryginalnemu japońskiemu znaczeniu!