İçeriğe atla

Ed Harris

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ed Harris
Ed Harris, 2017
DoğumEdward Allen Harris
28 Kasım 1950 (73 yaşında)
Englewood, New Jersey, ABD
Meslek
  • Oyuncu
  • yapımcı
  • yönetmen
  • senarist
Etkin yıllar1975-günümüz
Evlilik
Amy Madigan (e. 1983)
Çocuk(lar)1

Edward Allen "Ed" Harris (d. 28 Kasım 1950; Englewood, New Jersey), dört kez Oscar Ödülü adayı ve Altın Küre ödülü sahibi Amerikalı sinema oyuncusu, yazar ve film yönetmeni. Apollo 13 (1995), Truman Show (1998), Pollock (2000) ve Saatler (2002) filmlerindeki performansları ona eleştirmenlerin beğenisini ve Akademi Ödülü adaylıklarını kazandırmıştır.

İlk yıllar ve özel yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Harris, New Jersey'e bağlı Tenafly şehrinde doğdu. Annesi Margaret seyahat acenteciliği yapmaktaydı. Babası Robert L. Harris ise ABD'nin ünlü şarkıcısı Fred Waring'in korosunda bulundu ve Şikago Sanat Enstitüsü'nün kitap bölümünde çalıştı.[1] Kendisinden büyük kardeşi Robert, daha küçük olan kardeşinin adı Spencer'dır. Harris presbiteryan kilisesine bağlı orta bir sınıf ailenin çocuğu idi.[2][3] [4] 1969 yılında Tenafly Lisesi'ni bitirdi. Lisede Amerikan futbolu oynadı ve takım kaptanlığı yaptı.[5][6] Harris lisede yıldız bir atletti ve bu sayede 1969'da Columbia Üniversitesi'ne devam etti. İki yıl sonra ailesi New Mexico'ya taşındı. Bu arada Harris'te asıl ilgisinin ve yeteneğinin oyunculukta olduğunu keşfetti ve tiyatrolarda bulunmaya başladı. New Mexico Üniversitesi'nin drama çalışmaları bölümüne kaydoldu. Yerel tiyatrolarda birçok başarılı rolden sonra Los Angeles, Kaliforniya'ya gitti ve Kaliforniya Sanat Enstitüsü'nde (California Institute of the Arts) eğitime başladı.

Harris aktris Amy Madigan'la 1983 yılından bu yana evlidir. Çift; Lily adında bir kız çocuğuna sahiptir.

Harris'in ilk önemli rolü Charles Bronson'ın da rol aldığı Borderline idi. Knightriders filminde motosikletli bir King Arthur benzetmesini oynadı. 1983 yılına gelindiğinde oyuncunun yıldızı parlamıştı. Bu yıl astronot John Glenn rolünü The Right Stuff filminde başarıyla canlandırdı. 12 yıl sonra yine uzay çalışmalarını anlatan Apollo 13 filminde canlandırdığı NASA direktörü Gene Kranz rolüyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında Oskar ödülüne aday oldu.

Diğer Oscar adaylıkları 1999, 2001 ve 2003 yıllarında The Truman Show, Pollock ve The Hours filmleri ile oldu. David Cronenberg'in A History of Violence filminde acımasız bir mafya çalışanını, Ben Affleck'in yönettiği, Casey Affleck ve Morgan Freeman'ın da rol aldığı Gone, Baby, Gone filminde bir polis memurunu canlandırdı. 2007 yılında National Treasure: Book of Secrets filminde Mitch Wilkinson rolünde göründü.

Harris ayrıca televizyon için çekilen roman uyarlamaları olan Riders of the Purple Sage (1996) ve Empire Falls yapımlarında (2005) oynadı.

Harris 2000 yılında kendisinin başrolünde oynadığı ve yönetmenliğini üstlendiği Amerikalı ressam Jackson Pollock'ın yaşamını anlatan Pollock filmiyle En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar adayı oldu. Diğer bir portre rolünü ise 19. yüzyılda Nikaragua Başkanı oan Amerikalı William Walker'ı canlandırdığı Walker filminde oynadı. Oliver Stone'un Nixon filminde Watergate skandalı figürü E. Howard Hunt rolünü ve Copying Beethoven filminde Ludwig van Beethoven rolünü başarıyla canlandırdı.

Harris, tiyatro kariyerini de bırakmayarak birçok tiyatro yapımında yönetmenlik ve oyunculuk yaptı. Neil LaBute'nin tek kişilik oyunu Wrecks ile New York Halk Tiyatrosu'nda sahne aldı. Wrecks 'in ilk gösterimi İrlanda'da bulunan Cork Everyman Tiyatrosu'nda yapılmıştı.

Ödülleri ve Ödül Adaylıkları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Oscar Ödülü

BAFTA Ödülü

Emmy ödülü

Altın Küre ödülü

  • Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, Jacknife (1990)
  • Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, Apollo 13 (1996)
  • Kazandı: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, The Truman Show (1999)
  • Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, The Hours (2003)
  • Adaylık: En İyi Erkek Oyuncu, Mini dizi/TV filmi Empire Falls (2006)
Yıl İsim Rolü Notlar
1978 The Rockford Files Memur Rudy Kempner
Coma Patoloji doktoru
1979 Lou Grant Warren/Tamirci
1980 Borderline Hotchkiss
The Aliens Are Coming Chuck Polcheck
1981 Knightriders Billy
Dream On!
1982 Creepshow Hank Blaine
1983 Boşluktaki Kahramanlar John Glenn
Under Fire Oates
1984 Swing Shift Jack Walsh
Places in the Heart Wayne Lomax
A Flash of Green Jimmy Wing
1985 Code Name: Emerald Gus Lang
Alamo Bay Shang
Tatlı Düşler Charlie Dick
1987 Walker William Walker
The Last Innocent Man Harry Nash
1988 To Kill a Priest Stefan
1989 Jacknife David "High School" Flannigan Aday gösterildi – Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture
Abyss Virgil "Bud" Brigman Aday gösterildi – Saturn Award for Best Actor
1990 Gangsterlerin Arasında Frankie Flannery
1991 Paris Trout Harry Seagraves
1992 Amerikalılar Dave Moss Valladolid International Film Festival Award for Best Actor[7]
Running Mates Hugh Hathaway
1993 The Firm Wayne Tarrance
Needful Things Şerif Alan Pangborn
1994 Milk Money Tom Wheeler
Çin Mehtabı Kyle Bodine
The Stand General Starkey
1995 Nixon E. Howard Hunt
Apollo 13 Gene Kranz En İyi Oyuncu Kadrosu SAG Ödülü listesi (sinema)
Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Male Actor in a Supporting Role
Southeastern Film Critics Association Award for Best Supporting Actor
Aday gösterildi – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü
Aday gösterildi – Chicago Film Critics Association Award for Best Supporting Actor
Aday gösterildi – Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture
Just Cause Blair Sullivan
1996 The Rock General Francis X. Hummel
Eye for an Eye Mack McCann
Riders of the Purple Sage Jim Lassiter
1997 Mutlak Güç Seth Frank
1998 Physical Graffiti
Stepmom Luke Harrison
Truman Show Christof Blockbuster Entertainment Award for Favorite Supporting Actor — Drama
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü - Sinema
National Board of Review Award for Best Supporting Actor
Southeastern Film Critics Association Award for Best Supporting Actor
Aday gösterildi – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü
Aday gösterildi – BAFTA Award for Best Actor in a Supporting Role
Aday gösterildi – Online Film Critics Society Award for Best Supporting Actor
Aday gösterildi – Saturn Award for Best Supporting Actor
1999 The Third Miracle Frank Shore
2000 Pollock Jackson Pollock Director
Toronto Film Critics Association Award for Best Actor
Aday gösterildi – En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü
Aday gösterildi – Satellite Award for Best Actor – Motion Picture Drama
The Prime Gig Kelly Grant
Waking the Dead Jerry Charmichael
2001 Akıl Oyunları Parcher Aday gösterildi – Satellite Award for Best Supporting Actor – Motion Picture
Aday gösterildi – En İyi Oyuncu Kadrosu SAG Ödülü listesi (sinema)
Buffalo Soldiers Colonel Berman
Kapıdaki Düşman Binbaşı König
2002 Saatler Richard Brown Aday gösterildi – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü
Aday gösterildi – BAFTA Award for Best Actor in a Supporting Role
Aday gösterildi – Broadcast Film Critics Association Award for Best Acting Ensemble
Nominared – Dallas-Fort Worth Film Critics Association Award for Best Supporting Actor
Aday gösterildi – Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture
Aday gösterildi – London Film Critics Circle Award for Actor of the Year
Aday gösterildi – Phoenix Film Critics Society Award for Best Cast
Aday gösterildi – En İyi Oyuncu Kadrosu SAG Ödülü listesi (sinema)
Aday gösterildi – Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Male Actor in a Supporting Role
2003 Radio Koç Jones
The Human Stain Lester Farley
Masked and Anonymous Oscar Vogel
2005 Empire Falls Miles Roby Aday gösterildi – Golden Globe Award for Best Actor – Miniseries or Television Film
Aday gösterildi – Primetime Emmy Award for Outstanding Lead Actor in a Miniseries or a Movie
Aday gösterildi – Satellite Award for Best Actor – Miniseries or Television Film
Aday gösterildi – Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Male Actor in a Miniseries or Television Movie
Winter Passing Don Holden
A History of Violence Carl Fogarty National Society of Film Critics Award for Best Supporting Actor
2006 Two Tickets to Paradise Melville
Beethoven'ı Anlamak Ludwig van Beethoven
The Armenian Genocide US Consul Leslie Davis Belgesel
2007 Kızımı Kurtarın Remy Bressant
Cleaner Eddie Lorenzo
Büyük Hazine: Sırlar Kitabı Mitch Wilkinson
2008 Touching Home Charlie Winston
Appaloosa Virgil Cole Writer, director
Boston Film Festival Prize for Best Screenplay Adaptation (with Robert Knott)
2009 Once Fallen Liam
2010 Özgürlük Yolu Bay Smith
Virginia Şerif Tipton
2011 That's What I Am Bay Simon
Salvation Boulevard Dr. Paul Blaylock
2012 Gerçeğin Peşinde David Englander
Game Change John McCain Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Series, Miniseries or Television Film
Aday gösterildi – Primetime Emmy Award for Outstanding Supporting Actor in a Miniseries or a Movie
Aday gösterildi – Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Male Actor in a Miniseries or Television Movie
2013 Phantom Demi
Zor Kazanç Ed Du Bois
Kar Küreyici Wilford
Sweet Vengeance Şerif Jackson
Yerçekimi Houston'daki kontrol merkezindeki görevli
2014 Frontera
2015 Cymbeline Kral Cymbeline
Run All Night Shawn Maguire
The Adderall Diaries Neil Elliott
2016 In Dubious Battle Joy
Rules Don't Apply Bay Bransford
2017 A Crooked Somebody Sam Vaughn
Anne! Adam
Kodachrome Ben
Uzaydan Gelen Fırtına Leonard Dekkom
2019 The Last Full Measure Ray Mott
2020 Resistance George S. Patton
2021 Top Gun: Maverick Amiral
  1. ^ "Ed Harris Biography - Yahoo! Movies". 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008. 
  2. ^ "file=/chronicle/archive/2000/01/09/PK101712.DTL Ed Harris Has the Righteous Stuff, Too: Actor plays a particularly convincing priest in 'The Third Miracle' - San Francisco Chronicle 2000-01-09". 19 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008. 
  3. ^ "Love the sinner: Harris repents for 'money' roles - Cindy Pearlman, Chicago Sun-Times, 2000-02-06". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008. 
  4. ^ "Ed Harris Biography". 20 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008. 
  5. ^ Rohan, Virginia. "North Jersey-bred and talented too", The Record (Bergen County), 18 June 2007. Accessed 25 June 2007. "Ed Harris: Class of 1969, Tenafly High School"
  6. ^ Stein, Ruthe. They're Ready For Their Close-Ups: Camped out at Oscars, the starstruck wait to sneak a peek 17 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., San Francisco Chronicle, 25 March 2001. Accessed 31 May 2007. "She's hoping to score a seat near the front and catch the eye of Oscar nominee Ed Harris, who went to Tenafly High School in New Jersey with her mother."
  7. ^ "Ed Harris-Awards". www.imdb.com. 22 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2011. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]