Dwuznak: Różnice pomiędzy wersjami
Wygląd
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
linki zewnętrzne |
|||
(Nie pokazano 46 wersji utworzonych przez 26 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Dwuznak''', '''digraf''' – dwie [[litera|litery]] oznaczające jedną [[głoska|głoskę]]. |
{{Dopracować|źródła=2020-04}}'''Dwuznak''', '''digraf''' – dwie [[litera|litery]] oznaczające jedną [[głoska|głoskę]]. |
||
Zjawisko spotykane w wielu |
Zjawisko spotykane w wielu systemach ortograficznych. Najczęściej dotyczy połączenia liter spółgłoskowych (czyli służących do zapisywania [[spółgłoska|spółgłosek]]). W alfabetach opartych na [[Alfabet łaciński|piśmie łacińskim]] najpopularniejszym dwuznakiem jest połączenie „ch”, występujące m.in. w [[język niemiecki|języku niemieckim]], [[język francuski|francuskim]], [[język angielski|angielskim]], [[język hiszpański|hiszpańskim]], [[język czeski|czeskim]], [[język słowacki|słowackim]], [[język polski|polskim]], [[język portugalski|portugalskim]] i [[język włoski|włoskim]]. |
||
== Przykłady == |
== Przykłady == |
||
{| class="wikitable sortable" |
|||
język: |
|||
! Dwuznak |
|||
* [[język chorwacki|chorwacki]]: [[lj]], [[nj]], [[dž]] |
|||
! Głoska |
|||
* [[język indonezyjski|indonezyjski]]: [[ng]] |
|||
! Przykład |
|||
* [[język niderlandzki|niderlandzki]]: ch, ng, nk (spółgłoskowe) oraz ie, [[ij]], oe, ui, eu (samogłoskowe) |
|||
|- |
|||
* [[język polski|polski]]: [[ch (dwuznak)|ch]], [[cz (dwuznak)|cz]], [[dz (dwuznak)|dz]], [[dź (dwuznak)|dź]], [[dż (dwuznak)|dż]], [[rz (dwuznak)|rz]], [[sz (dwuznak)|sz]] |
|||
|rowspan=5| [[Ch (dwuznak)|Ch]] |
|||
{{wikisłownik|Aneks:Język polski – wymowa – dwuznaki|opis=Wymowa dwuznaków w języku polskim}} |
|||
| [{{IPA|k}}] |
|||
* [[język słowacki|słowacki]]: dz, dž, ch |
|||
| [[język włoski|wł.]] ''anche'' ‘także’ |
|||
* [[język węgierski|węgierski]]: cs, [[dz (dwuznak)|dz]], gy, [[ly]], [[ny (dwuznak)|ny]], [[Sz (dwuznak)|sz]], [[Ty (znak)|ty]], [[zs]]. |
|||
|- |
|||
* [[Etnolekt wilamowicki|wilamowicki]]: [[ao (dwuznak)|ao]] |
|||
| [{{IPA|ʧ}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''chair'' ‘krzesło’ |
|||
|- |
|||
| [{{IPA|ʃ}}] |
|||
| [[język francuski|fr.]] ''chat'' ‘kot’ |
|||
|- |
|||
| [{{IPA|ç}}] |
|||
| [[język niemiecki|niem.]] ''ich'' ‘ja’ |
|||
|- |
|||
| [{{IPA|x}}] |
|||
| [[język polski|pol.]] ''chata''; [[język angielski|ang.]] ''loch'' ‘jezioro’; [[język niemiecki|niem.]] ''Buch'' ‘książka’ |
|||
|- |
|||
| [[Ck]] |
|||
| [{{IPA|k}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''black'' ‘czarny’ |
|||
|- |
|||
| [[Cs (dwuznak)|Cs]] |
|||
| [{{IPA|ʧ}}] |
|||
| [[język węgierski|węg.]] ''csont'' ‘kość’ |
|||
|- |
|||
| [[Cz (dwuznak)|Cz]] |
|||
| [{{IPA|ʧ}}] |
|||
| [[język polski|pol.]] ''czoło'' |
|||
|- |
|||
| [[Dz (dwuznak)|Dz]] |
|||
| [{{IPA|ʣ}}] |
|||
| [[język polski|pol.]] ''dzwon'' |
|||
|- |
|||
| [[Dź (dwuznak)|Dź]] |
|||
| [{{IPA|ʥ}}] |
|||
| [[język polski|pol.]] ''dźwięk'' |
|||
|- |
|||
| [[Dż (dwuznak)|Dż]] |
|||
| [{{IPA|ʤ}}] |
|||
| [[język polski|pol.]] ''dżdżownica'' |
|||
|- |
|||
|rowspan=2| [[Gh]] |
|||
| [{{IPA|ɡ}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''ghost'' ‘duch’; [[język włoski|wł.]] ''ghiaccio'' ‘lód’ |
|||
|- |
|||
| [{{IPA|f}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''enough'' ‘wystarczająco’ |
|||
|- |
|||
| [[Gl]] |
|||
| [{{IPA|ʎ}}] |
|||
| [[język włoski|wł.]] ''figlia'' ‘córka’ |
|||
|- |
|||
| [[Gn (dwuznak)|Gn]] |
|||
| [{{IPA|ɲ}}] |
|||
| [[język francuski|fr.]] ''signe'' ‘znak’; [[język włoski|wł.]] ''gnomo'' '[[gnom]]' |
|||
|- |
|||
| [[Kn]] |
|||
| [{{IPA|n}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''know'' ‘wiedzieć’ |
|||
|- |
|||
| [[Ly]] |
|||
| [{{IPA|j}}] |
|||
| [[język węgierski|węg.]] ''gólya'' ‘bocian’ |
|||
|- |
|||
| [[Ng]] |
|||
| [{{IPA|ŋ}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''king'' ‘król’ |
|||
|- |
|||
| [[Ny (dwuznak)|Ny]] |
|||
| [{{IPA|ɲ}}] |
|||
| [[język węgierski|węg.]] ''anya'' ‘matka’ |
|||
|- |
|||
| [[Ph]] |
|||
| [{{IPA|f}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''phase'' ‘faza’ |
|||
|- |
|||
|rowspan=2| [[Qu (dwuznak)|Qu]] |
|||
| [{{IPA|k}}] |
|||
| [[język francuski|fr.]] ''quatre'' ‘cztery’; [[język hiszpański|hiszp.]] ''porque'' ‘dlaczego’ |
|||
|- |
|||
| [{{IPA|kw}}] |
|||
| [[język włoski|wł.]] ''questo'' ‘ten’ |
|||
|- |
|||
| [[Rz (dwuznak)|Rz]] |
|||
| [{{IPA|ʒ}}] |
|||
| [[język polski|pol.]] ''rzeka'' |
|||
|- |
|||
| [[Sc (dwuznak)|Sc]] |
|||
| [{{IPA|ʃ}}] |
|||
| [[język włoski|wł.]] ''sciare'' ‘jeździć na nartach’ |
|||
|- |
|||
| [[Sh (dwuznak)|Sh]] |
|||
| [{{IPA|ʃ}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''show'' ‘pokazać’ |
|||
|- |
|||
|rowspan=2| [[Sz (dwuznak)|Sz]] |
|||
| [{{IPA|s}}] |
|||
| [[język węgierski|węg.]] ''szem'' ‘oko’ |
|||
|- |
|||
| [{{IPA|ʃ}}] |
|||
| [[język polski|pol.]] ''szum'' |
|||
|- |
|||
|rowspan=2| [[Th (dwuznak)|Th]] |
|||
| [{{IPA|θ}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''thin'' ‘cienki’ |
|||
|- |
|||
| [{{IPA|ð}}] |
|||
| [[język angielski|ang.]] ''this'' ‘to’ |
|||
|- |
|||
| [[Xh]] |
|||
| [{{IPA|ʤ}}] |
|||
| [[język albański|alb.]] ''xhami'' ‘meczet’ |
|||
|- |
|||
| [[Zh (dwuznak)|Zh]] |
|||
| [{{IPA|ʒ}}] |
|||
| [[język albański|alb.]] ''zhdukje'' ‘zniknięcie’ |
|||
|- |
|||
| [[Zs]] |
|||
| [{{IPA|ʒ}}] |
|||
| [[język węgierski|węg.]] ''zseb'' ‘kieszeń’ |
|||
|} |
|||
== Zobacz też == |
|||
{{wikisłownik|dwuznak}} |
{{wikisłownik|dwuznak}} |
||
{{wikisłownik|Aneks:Język polski – wymowa – dwuznaki|opis=Wymowa dwuznaków w języku polskim}} |
|||
* [[trójznak]] |
|||
* [[tetragraf]] |
|||
* [[pentagraf]] |
|||
* [[heksagraf]] |
|||
* [[heptagraf]] |
|||
* [[ligatura (pismo)|ligatura]] |
|||
{{Alfabet polski}} |
|||
{{Alfabet łaciński}} |
{{Alfabet łaciński}} |
||
{{Cyrylica}} |
{{Cyrylica}} |
||
{{Alfabet ormiański}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Pismo]] |
[[Kategoria:Pismo]] |
Aktualna wersja na dzień 21:28, 21 sty 2024
Dwuznak, digraf – dwie litery oznaczające jedną głoskę.
Zjawisko spotykane w wielu systemach ortograficznych. Najczęściej dotyczy połączenia liter spółgłoskowych (czyli służących do zapisywania spółgłosek). W alfabetach opartych na piśmie łacińskim najpopularniejszym dwuznakiem jest połączenie „ch”, występujące m.in. w języku niemieckim, francuskim, angielskim, hiszpańskim, czeskim, słowackim, polskim, portugalskim i włoskim.
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]Dwuznak | Głoska | Przykład |
---|---|---|
Ch | [k] | wł. anche ‘także’ |
[ʧ] | ang. chair ‘krzesło’ | |
[ʃ] | fr. chat ‘kot’ | |
[ç] | niem. ich ‘ja’ | |
[x] | pol. chata; ang. loch ‘jezioro’; niem. Buch ‘książka’ | |
Ck | [k] | ang. black ‘czarny’ |
Cs | [ʧ] | węg. csont ‘kość’ |
Cz | [ʧ] | pol. czoło |
Dz | [ʣ] | pol. dzwon |
Dź | [ʥ] | pol. dźwięk |
Dż | [ʤ] | pol. dżdżownica |
Gh | [ɡ] | ang. ghost ‘duch’; wł. ghiaccio ‘lód’ |
[f] | ang. enough ‘wystarczająco’ | |
Gl | [ʎ] | wł. figlia ‘córka’ |
Gn | [ɲ] | fr. signe ‘znak’; wł. gnomo 'gnom' |
Kn | [n] | ang. know ‘wiedzieć’ |
Ly | [j] | węg. gólya ‘bocian’ |
Ng | [ŋ] | ang. king ‘król’ |
Ny | [ɲ] | węg. anya ‘matka’ |
Ph | [f] | ang. phase ‘faza’ |
Qu | [k] | fr. quatre ‘cztery’; hiszp. porque ‘dlaczego’ |
[kw] | wł. questo ‘ten’ | |
Rz | [ʒ] | pol. rzeka |
Sc | [ʃ] | wł. sciare ‘jeździć na nartach’ |
Sh | [ʃ] | ang. show ‘pokazać’ |
Sz | [s] | węg. szem ‘oko’ |
[ʃ] | pol. szum | |
Th | [θ] | ang. thin ‘cienki’ |
[ð] | ang. this ‘to’ | |
Xh | [ʤ] | alb. xhami ‘meczet’ |
Zh | [ʒ] | alb. zhdukje ‘zniknięcie’ |
Zs | [ʒ] | węg. zseb ‘kieszeń’ |