Przejdź do zawartości

Dwuznak: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
gl włoski
 
(Nie pokazano 35 wersji utworzonych przez 22 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Dwuznak''', '''digraf''' – dwie [[litera|litery]] oznaczające jedną [[głoska|głoskę]].
{{Dopracować|źródła=2020-04}}'''Dwuznak''', '''digraf''' – dwie [[litera|litery]] oznaczające jedną [[głoska|głoskę]].


Zjawisko spotykane w wielu językach świata. Najczęściej dotyczy połączenia liter spółgłoskowych (czyli służących do zapisywania [[spółgłoska|spółgłosek]]). W językach zapisywanych alfabetami opartymi na łacińskim najpopularniejszym dwuznakiem jest [[ch (dwuznak)|ch]] występujący np. w [[język niemiecki|języku niemieckim]], [[język francuski|francuskim]], [[język angielski|angielskim]], [[język hiszpański|hiszpańskim]], [[język czeski|czeskim]], [[język słowacki|słowackim]], [[język polski|polskim]] i [[język portugalski|portugalskim]].
Zjawisko spotykane w wielu systemach ortograficznych. Najczęściej dotyczy połączenia liter spółgłoskowych (czyli służących do zapisywania [[spółgłoska|spółgłosek]]). W alfabetach opartych na [[Alfabet łaciński|piśmie łacińskim]] najpopularniejszym dwuznakiem jest połączenie „ch”, występujące m.in. w [[język niemiecki|języku niemieckim]], [[język francuski|francuskim]], [[język angielski|angielskim]], [[język hiszpański|hiszpańskim]], [[język czeski|czeskim]], [[język słowacki|słowackim]], [[język polski|polskim]], [[język portugalski|portugalskim]] i [[język włoski|włoskim]].


== Przykłady ==
== Przykłady ==
⚫
{| class="wikitable sortable"
⚫
{{wikisłownik|dwuznak}}
! Dwuznak
⚫
{{wikisłownik|Aneks:Język polski – wymowa – dwuznaki|opis=Wymowa dwuznaków w języku polskim}}
! Głoska

! Przykład
⚫
{| class="wikitable"
! dwuznak
! głoska
! przykład
|-
|-
| rowspan=5 | [[Ch (dwuznak)|ch]]
|rowspan=5| [[Ch (dwuznak)|Ch]]
| [{{IPA|k}}]
| [{{IPA|k}}]
| [[język włoski|wł.]] ''anche'' 'także'
| [[język włoski|wł.]] ''anche'' ‘także’
|-
|-
| [{{IPA|ʧ}}]
| [{{IPA|ʧ}}]
| [[język angielski|ang.]] ''chair'' 'krzesło'
| [[język angielski|ang.]] ''chair'' ‘krzesło’
|-
|-
| [{{IPA|ʃ}}]
| [{{IPA|ʃ}}]
| [[język francuski|fr.]] ''chat'' 'kot'
| [[język francuski|fr.]] ''chat'' ‘kot’
|-
|-
| [{{IPA|ç}}]
| [{{IPA|ç}}]
| [[język niemiecki|niem.]] ''ich'' 'ja'
| [[język niemiecki|niem.]] ''ich'' ‘ja’
|-
|-
| [{{IPA|x}}]
| [{{IPA|x}}]
| [[język polski|pol.]] ''chata''; [[język niemiecki|niem.]] ''Buch'' 'książka'
| [[język polski|pol.]] ''chata''; [[język angielski|ang.]] ''loch'' ‘jezioro’; [[język niemiecki|niem.]] ''Buch'' ‘książka’
|-
|-
| rowspan=1 | [[ck]]
| [[Ck]]
| [{{IPA|k}}]
| [{{IPA|k}}]
| [[język angielski|ang.]] ''black'' 'czarny'
| [[język angielski|ang.]] ''black'' ‘czarny’
|-
|-
| rowspan=1 | [[Cs (dwuznak)|cs]]
| [[Cs (dwuznak)|Cs]]
| [{{IPA|ʧ}}]
| [{{IPA|ʧ}}]
| [[język węgierski|węg.]] ''csont'' 'kość'
| [[język węgierski|węg.]] ''csont'' ‘kość’
|-
|-
| rowspan=1 | [[Cz (dwuznak)|cz]]
| [[Cz (dwuznak)|Cz]]
| [{{IPA|ʧ}}]
| [{{IPA|ʧ}}]
| [[język polski|pol.]] ''czoło''
| [[język polski|pol.]] ''czoło''
|-
|-
| rowspan=1 | [[Dz (dwuznak)|dz]]
| [[Dz (dwuznak)|Dz]]
| [{{IPA|ʣ}}]
| [{{IPA|ʣ}}]
| [[język polski|pol.]] ''dzwon''
| [[język polski|pol.]] ''dzwon''
|-
|-
| rowspan=1 | [[Dź (dwuznak)|dź]]
| [[Dź (dwuznak)|Dź]]
| [{{IPA|ʥ}}]
| [{{IPA|ʥ}}]
| [[język polski|pol.]] ''dźwięk''
| [[język polski|pol.]] ''dźwięk''
|-
|-
| rowspan=1 | [[Dż (dwuznak)|dż]]
| [[Dż (dwuznak)|Dż]]
| [{{IPA|ʤ}}]
| [{{IPA|ʤ}}]
| [[język polski|pol.]] ''dżem''
| [[język polski|pol.]] ''dżdżownica''
|-
|-
| rowspan=2 | [[gh]]
|rowspan=2| [[Gh]]
| [{{IPA|ɡ}}]
| [{{IPA|ɡ}}]
| [[język angielski|ang.]] ''ghost'' 'duch'; [[język włoski|wł.]] ''ghiaccio'' 'lód'
| [[język angielski|ang.]] ''ghost'' ‘duch’; [[język włoski|wł.]] ''ghiaccio'' ‘lód’
|-
|-
| [{{IPA|f}}]
| [{{IPA|f}}]
| [[język angielski|ang.]] ''enough'' 'wystarczająco'
| [[język angielski|ang.]] ''enough'' ‘wystarczająco’
|-
|-
| rowspan=1 | [[gl]]
| [[Gl]]
| [{{IPA|ʎ}}]
| [{{IPA|ʎ}}]
| [[język włoski|wł.]] ''figlia'' 'córka'
| [[język włoski|wł.]] ''figlia'' ‘córka’
|-
|-
| rowspan=1 | [[Gn (dwuznak)|gn]]
| [[Gn (dwuznak)|Gn]]
| [{{IPA|ɲ}}]
| [{{IPA|ɲ}}]
| [[język francuski|fr.]] ''signe'' 'znak'; [[język włoski|wł.]] ''gnomo'' '[[gnom]]'
| [[język francuski|fr.]] ''signe'' ‘znak’; [[język włoski|wł.]] ''gnomo'' '[[gnom]]'
|-
|-
| rowspan=1 | [[ly]]
| [[Kn]]
| [{{IPA|n}}]
| [[język angielski|ang.]] ''know'' ‘wiedzieć’
⚫
|-
| [[Ly]]
| [{{IPA|j}}]
| [{{IPA|j}}]
| [[język węgierski|węg.]] ''gólya'' 'bocian'
| [[język węgierski|węg.]] ''gólya'' ‘bocian’
|-
|-
| rowspan=1 | [[ng]]
| [[Ng]]
| [{{IPA|ŋ}}]
| [{{IPA|ŋ}}]
| [[język angielski|ang.]] ''king'' 'król'
| [[język angielski|ang.]] ''king'' ‘król’
|-
|-
| rowspan=1 | [[NY|ny]]
| [[Ny (dwuznak)|Ny]]
| [{{IPA|ɲ}}]
| [{{IPA|ɲ}}]
| [[język węgierski|węg.]] ''anya'' 'matka'
| [[język węgierski|węg.]] ''anya'' ‘matka’
|-
|-
| rowspan=1 | [[ph]]
| [[Ph]]
| [{{IPA|f}}]
| [{{IPA|f}}]
| [[język angielski|ang.]] ''phase'' 'faza'
| [[język angielski|ang.]] ''phase'' ‘faza’
|-
|-
| rowspan=1 | [[Qu (dwuznak)|qu]]
|rowspan=2| [[Qu (dwuznak)|Qu]]
| [{{IPA|k}}]
| [{{IPA|k}}]
| [[język francuski|fr.]] ''quatre'' 'cztery'
| [[język francuski|fr.]] ''quatre'' ‘cztery’; [[język hiszpański|hiszp.]] ''porque'' ‘dlaczego’
|-
|-
| [{{IPA|kw}}]
⚫
| rowspan=1 | [[Rz (dwuznak)|rz]]
| [[język włoski|wł.]] ''questo'' ‘ten’
|-
| [[Rz (dwuznak)|Rz]]
| [{{IPA|ʒ}}]
| [{{IPA|ʒ}}]
| [[język polski|pol.]] ''rzeka''
| [[język polski|pol.]] ''rzeka''
|-
|-
| rowspan=1 | [[Sh (dwuznak)|sh]]
| [[Sc (dwuznak)|Sc]]
| [{{IPA|ʃ}}]
| [[język włoski|wł.]] ''sciare'' ‘jeździć na nartach’
|-
| [[Sh (dwuznak)|Sh]]
| [{{IPA|ʃ}}]
| [{{IPA|ʃ}}]
| [[język angielski|ang.]] ''show'' 'pokazać'
| [[język angielski|ang.]] ''show'' ‘pokazać’
|-
|-
| rowspan=2 | [[Sz (dwuznak)|sz]]
|rowspan=2| [[Sz (dwuznak)|Sz]]
| [{{IPA|s}}]
| [{{IPA|s}}]
| [[język węgierski|węg.]] ''szem'' 'oko'
| [[język węgierski|węg.]] ''szem'' ‘oko’
|-
|-
| [{{IPA|ʃ}}]
| [{{IPA|ʃ}}]
| [[język polski|pol.]] ''szum''
| [[język polski|pol.]] ''szum''
|-
|-
⚫
|rowspan=2| [[Th (dwuznak)|Th]]
⚫
|-
⚫
| rowspan=2 | [[Th (dwuznak)|th]]
| [{{IPA|θ}}]
| [{{IPA|θ}}]
| [[język angielski|ang.]] ''thin'' 'cienki'
| [[język angielski|ang.]] ''thin'' ‘cienki’
|-
|-
| [{{IPA|ð}}]
| [{{IPA|ð}}]
| [[język angielski|ang.]] ''this'' 'to'
| [[język angielski|ang.]] ''this'' ‘to’
|-
|-
| rowspan=1 | [[xh]]
| [[Xh]]
| [{{IPA|ʤ}}]
| [{{IPA|ʤ}}]
| [[język albański|alb.]] ''xhami'' 'meczet'
| [[język albański|alb.]] ''xhami'' ‘meczet’
|-
|-
| rowspan=1 | [[Zh (dwuznak)|zh]]
| [[Zh (dwuznak)|Zh]]
| [{{IPA|ʒ}}]
| [{{IPA|ʒ}}]
| [[język albański|alb.]] ''zhdukje'' 'zniknięcie'
| [[język albański|alb.]] ''zhdukje'' ‘zniknięcie’
|-
|-
| rowspan=1 | [[zs]]
| [[Zs]]
| [{{IPA|ʒ}}]
| [{{IPA|ʒ}}]
| [[język węgierski|węg.]] ''zseb'' 'kieszeń'
| [[język węgierski|węg.]] ''zseb'' ‘kieszeń’
|}
|}


== Zobacz też ==
⚫
{{wikisłownik|dwuznak}}
⚫
{{wikisłownik|Aneks:Język polski – wymowa – dwuznaki|opis=Wymowa dwuznaków w języku polskim}}
* [[trójznak]]
* [[tetragraf]]
* [[pentagraf]]
* [[heksagraf]]
* [[heptagraf]]
* [[ligatura (pismo)|ligatura]]

{{Alfabet polski}}
{{Alfabet łaciński}}
{{Alfabet łaciński}}
{{Cyrylica}}
{{Cyrylica}}
{{Alfabet ormiański}}

{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Pismo]]
[[Kategoria:Pismo]]

Aktualna wersja na dzień 21:28, 21 sty 2024

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2020-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dwuznak, digraf – dwie litery oznaczające jedną głoskę.

Zjawisko spotykane w wielu systemach ortograficznych. Najczęściej dotyczy połączenia liter spółgłoskowych (czyli służących do zapisywania spółgłosek). W alfabetach opartych na piśmie łacińskim najpopularniejszym dwuznakiem jest połączenie „ch”, występujące m.in. w języku niemieckim, francuskim, angielskim, hiszpańskim, czeskim, słowackim, polskim, portugalskim i włoskim.

Przykłady

[edytuj | edytuj kod]
Dwuznak Głoska Przykład
Ch [k] wł. anche ‘także’
[ʧ] ang. chair ‘krzesło’
[ʃ] fr. chat ‘kot’
[ç] niem. ich ‘ja’
[x] pol. chata; ang. loch ‘jezioro’; niem. Buch ‘książka’
Ck [k] ang. black ‘czarny’
Cs [ʧ] węg. csont ‘kość’
Cz [ʧ] pol. czoło
Dz [ʣ] pol. dzwon
Dź [ʥ] pol. dźwięk
Dż [ʤ] pol. dżdżownica
Gh [ɡ] ang. ghost ‘duch’; wł. ghiaccio ‘lód’
[f] ang. enough ‘wystarczająco’
Gl [ʎ] wł. figlia ‘córka’
Gn [ɲ] fr. signe ‘znak’; wł. gnomo 'gnom'
Kn [n] ang. know ‘wiedzieć’
Ly [j] węg. gólya ‘bocian’
Ng [ŋ] ang. king ‘król’
Ny [ɲ] węg. anya ‘matka’
Ph [f] ang. phase ‘faza’
Qu [k] fr. quatre ‘cztery’; hiszp. porque ‘dlaczego’
[kw] wł. questo ‘ten’
Rz [ʒ] pol. rzeka
Sc [ʃ] wł. sciare ‘jeździć na nartach’
Sh [ʃ] ang. show ‘pokazać’
Sz [s] węg. szem ‘oko’
[ʃ] pol. szum
Th [θ] ang. thin ‘cienki’
[ð] ang. this ‘to’
Xh [ʤ] alb. xhami ‘meczet’
Zh [ʒ] alb. zhdukje ‘zniknięcie’
Zs [ʒ] węg. zseb ‘kieszeń’

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
Alfabet polski
Litery
Używane w zapożyczeniach
Nieużywane współcześnie
Dwuznaki
Trójznaki
Alfabet łaciński
Podstawowe litery*
Inne litery
Nieużywane
współcześnie litery
Dwuznaki
Trójznaki
Tetragrafy
Pentagrafy
Heksagrafy
Heptagrafy
Inne symbole
  • * Artykuły poświęcone wariantom diakrytyzowanym dostępne z poziomu artykułu litery podstawowej
Cyrylica
Podstawowe litery i litery
używane w językach słowiańskich
Inne litery
Litery nieużywane współcześnie
Digrafy
Trigrafy
Tetragrafy
Pentagrafy
Elementy systemu liczbowego i inne znaki
Zobacz też
Lista liter cyrylicy
Głagolica
ISO 9
Alfabet ormiański
Podstawowe litery
Ligatury
Dwuznak
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dwuznak&oldid=72643113”